Đề tài Hoàn thiện quản lý thu quỹ bảo hiểm xã hội trên địa bàn huyện Mỹ Đức - Tỉnh Hà Tây

LỜI NÓI ĐẦU Bảo hiểm xã hội (BHXH) là chính sách lớn của Đảng và Nhà nước được thực hiện ở nước ta từ năm 1945. Từ đó đến nay chính sách BHXH không ngừng được sửa đổi, bổ sung phù hợp với từng thời kỳ phát triển của đất nước. Sau Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI, Đảng và Nhà nước ta chủ trương thực hiện nhất quán lâu dài chính sách phát triển nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần, vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Để phù hợp với đường lối phát triển kinh tế của đất nước, ngày 23/6/1995, trong đó có chương XII quy định về chính sách BHXH. Tiếp đó Luật BHXH (gồm 11 chương; 141 điều) đã được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XI, kỳ họp thứ 9 thông qua ngày 29/6/2006 và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2007. Để tổ chức thực hiện có hiệu quả chính sách BHXH theo cơ chế mới, Chính phủ ban hành Nghị định số 19/CP ngày 16/02/1995 thành lập BHXH Việt Nam là cơ quan thuộc chính phủ trên cơ sở thống nhất các tổ chức BHXH từ TW đến địa phương thuộc hệ thống Lao động Thương binh xã hội và Liên đoàn lao động với chức năng nhiệm vụ chính là thực hiện giải quyết các chế độ chính sách, tổ chức thu, chi bảo tồn giá trị và tăng trưởng quỹ BHXH. Từ 01/01/2003 thực hiện quyết định số 20/2002/QĐ-TTg ngày 24/01/2002 của Thủ tướng Chính phủ về việc chuyển Bảo hiểm y tế (BHYT) Việt Nam sang BHXH Việt nam và Nghị định số 100/2002/NĐ-CP ngày 06/12/2002 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức BHXH Việt Nam. Bảo hiểm xã hội huyện Mỹ Đức thuộc BHXH tỉnh Hà Tây được giao chức năng, nhiệm vụ thực hiện chính sách BHXH, BHYT đối với người lao động và các đối tượng khác trên địa bàn tỉnh theo đúng các quy định của Nhà nước. Từ thời điểm này tổ chức bộ máy của Bảo hiểm xã hội huyện Mỹ Đức thuộc BHXH tỉnh Hà Tây được điều chỉnh, gồm 6 phòng nghiệp vụ. * Với chức năng, nhiệm vụ của ngành được giao, hoạt động của Bảo hiểm xã hội tỉnh Hà Tây qua 12 năm thực hiện luôn xác định rõ 4 mục tiêu chủ yếu sau: - Từng bước mở rộng, tăng nhanh đối tượng tham gia và thụ hưởng BHXH, BHYT ở mọi thành phần kinh tế phù hợp với tiến trình chuyển đổi nền kinh tế từ kế hoạch hóa tập trung bao cấp sang cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; phấn đấu thực hiện các mục tiêu do Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII, IX, X và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Hà Tây đề ra trong lĩnh vực BHXH, BHYT. - Đảm bảo cho mọi người được bình đẳng về quyền lợi và nghĩa vụ trong việc tham gia và thụ hưởng chế độ BHXH, BHYT. - Tổ chức thu BHXH, BHYT, đảm bảo chi trả các chế độ BHXH, BHYT kịp thời, đúng chế độ, đúng đối tượng, quản lý chặt chẽ và sử dụng nguồn kinh phí được phân bổ đúng nguyên tắc quy định. - Vừa thực hiện nhiệm vụ vừa xây dựng, kiện toàn tổ chức bộ máy. Không ngừng nâng cao năng lực, trình độ lãnh đạo, quản lý; tổ chức thựchiện chuyên môn nghiệp vụ, trình độ chính trị, ý thức trách nhiệm phục vụ đối tượng của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong ngành. Đẩy mạnh công tác cải cách hành chính, từng bước hiện đại hóa phương tiện làm việc đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao. Chính vì vậy mà trong quá trình thực tập để làm đề tài tốt nghiệp em đã chọn đề tài: "Hoàn thiện quản lý thu quỹ BHXH trên địa bàn huyện Mỹ Đức - tỉnh Hà Tây". Đề tài gồm có 3 chương: Chương I : Cơ sở lý luận về BHXH và công tác quản lý thu quỹ Bảo hiểm xã hội. Chương II : Thực trạng công tác thu và quản lý thu quỹ BHXH ở BHXH huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây thời gian qua. Chương III : Các giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý thu quỹ BHXH huyện Mỹ Đức. Đề tài được thực hiện với sự giúp đỡ của: PGS.TS Phan Kim Chiến. Khoa: Khoa học Quản lý. Chuyên ngành: Quản lý Kinh Tế Trường: Đại học Kinh tế Quốc dân. Cùng Ban Giám Đốc và tập thể cán bộ công chức viên chức BHXH huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây. Em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt tình đó, đã giúp em hoàn thành tốt chuyên đề thực tập tốt nghiệp của mình. Chương I CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ BHXH VÀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU QUỸ BHXH I- BẢO HIỂM XÃ HỘI 1. Tính tất yếu của Bảo hiểm xã hội: Đất nước ta ngày nay, phát triển nền kinh tế nhiều thành phần theo định hướng xã hội chủ nghĩa, là định hướng chủ đạo nó tạo thêm nhiều việc làm mới cho người lao động. Các khu công nghiệp mới tăng nhanh đã làm hoàn thiện cơ cấu kinh tế vùng, nền kinh tế Quốc dân bằng những chính sách ưu đãi, hỗ trợ của mình nhà nước đã định hướng thực hiện được các mục tiêu nhiệm vụ cụ thể làm động lực thúc đẩy sự phát triển nền kinh tế của cả nước và từng bước hoà nhập với nền kinh tế thế giới. BHXH là một chính sách lớn của Đảng và Nhà nước ta.BHXH mang tính nhân văn sâu sắc, vì cuộc sống an lành, an sinh xã hội. BHXH được Nhà nước ta quan tâm rất nhiều ngay từ ngày đầu thành lập và được cụ thể hóa bằng các sắc lệnh của Chính phủ, các chính sách này đã giúp cho đội ngũ cán bộ công nhân viên chức, người lao động và người làm việc trong lực lượng vũ trang như công an, quân đội yên tâm, nhiệt tình trong công tác góp phần không nhỏ vào việc xây dựng, đấu tranh thống nhất đất nước. Trong công cuộc đổi mới, phát triển đất nước ngày nay chính sách BHXH càng được củng cố, hoàn thiện theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng Xã hội chủ nghĩa (XHCN). Quỹ BHXH được bảo tồn tăng trưởng và phát triển đồng thời được sử dụng có hiệu quả để chi trả các chế độ, trợ cấp BHXH cho người lao động tham gia đóng BHXH ở các thành phần kinh tế một cách ổn định lâu dài. Sự xuất hiện nhanh chóng của các loại hình Bảo hiểm, các quỹ tương hỗ, đã đánh dấu một bước quan trọng trong quá trình tồn tại và phát triển xã hội loài người. Từ đó những nỗi lo toan, phiền muộn về các biến cố, sự cố bất lợi xảy ra trong cuộc sống hàng ngày của con người đã được giải toả. Tâm lý con người cảm thấy an toàn vui vẻ hơn với sự giúp đỡ của các công ty, các doanh nghiệp, các đơn vị ,các tổ chức BHXH, hoạt động của các loại hình Bảo hiểm này đã đem lại chỗ dựa, niềm tin vững chắc trong cuộc sống của người lao động, tạo sự ổn định của các doanh nghiệp, các công ty và các tổ chức. Như vậy có thể thấy sự xuất hiện của BHXH là một nhu cầu tất yếu khách quan của cuộc sống. việc quản lý quỹ BHXH là việc làm rất cần thiết bởi vì BHXH là chi phí giúp đỡ về mặt tài chính cần thiết và có ý nghĩa vô cùng quan trọng cho người lao động. Xét từ các doanh nghiệp: các Doanh nghiệp phải thực hiện đóng góp đầy đủ, thường xuyên vào quỹ BHXH theo mức quy định chung của nhà nước và pháp luật. Trong nền kinh tế thị trường nhiều thành phần hiện nay mối quan hệ cơ bản giữa các chủ Doanh nghiệp và người lao động là mối quan hệ chặt chẽ, gắn bó ràng buộc nhau bởi các quyền lợi và trách nhiệm của mỗi bên. Các doanh nghiệp vừa phải tạo điều kiện làm việc tốt cho người lao động vừa phải trả tiền lương, tiền công cho họ vừa phải có trách nhiệm bảo vệ, giúp đỡ khi họ không may gặp phải những rủi ro trong quá trình lao động, trong cuộc sống. Chính từ các chi phí phát sinh này đã làm ảnh hưởng đến tình hình tài chính của các doanh nghiệp, đặc biệt là những khi dịch bệnh, rủi ro mang tính thảm hoạ ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh của các Doanh nghiệp khi phải trang trải cho các chi phí đó. Đối với chủ sử dụng lao động cũng phải tham gia đóng góp đầy đủ và thường xuyên vào quỹ BHXH theo mức quy định chung của nhà nước của pháp luật. Sau đó người sử dụng lao động có quyền yêu cầu về quyền lợi hưởng các chế độ trợ cấp về BHXH căn cứ vào sự đóng góp và theo chế độ quy định. Xét từ nhà nước và xã hội: xây dựng hệ thống pháp luật về chính sách BHXH, tổ chức thực hiện tốt các chính sách về BHXH đồng thời cũng có trách nhiệm tham gia đóng góp và hỗ trợ thêm để đảm bảo quỹ BHXH tăng trưởng phát triển thực hiện đầy đủ các chế độ BHXH đối với người lao động. Việc tham gia đóng góp và hỗ trợ thêm quỹ BHXH của nhà nước là thể hiện cụ thể vai trò của Nhà nước trong việc điều tiết kinh tế xã hội và trách nhiệm của Nhà nước thể hiện trong việc giữ gìn ổn định chính trị xã hội. Sự vận động của các quy luật trong nền kinh tế thị trường đặc biệt là quy luật cạnh tranh nhiều trường hợp một số doanh nghiệp vào rơi vào tình trạng bất ổn về tài chính, thậm trí phá sản dẫn đến một loạt người lao động bị mất công ăn việc làm, không đảm bảo được cuộc sống hàng ngày và tạo ra nhiều vấn đề phức tạp nảy sinh trong xã hội. Cùng với sự phát triển kinh tế, tiến bộ của xã hội việc quản lý thu BHXH được coi như là nhu cầu tất yếu của con người nó có thể thấy được xem như là một trong những quyền cơ bản nhất của con người, được Đại hội đồng liên hợp quốc thừa nhận và ghi vào tuyên ngôn nhân quyền ngày 10 tháng 12 năm 1948 " Tất cả mọi người với tư cách là thành viên của xã hội đều có quyền hưởng BHXH. quyền đó đặt cơ sở trên sự thoả mãn các quyền kinh tế, xã hội và văn hoá cần cho nhân cách và sự tự do phát triển con người" (trích từ: Một số vấn đề cơ bản về bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm xã hội Việt Nam, Hà Nội tháng 4/2001); 2. Chức năng của BHXH. BHXH có một số chức năng chủ yếu như sau : + Chức năng hạn chế bớt một phần khó khăn về kinh tế của người lao động. Với chức năng này BHXH cho phép tất cả các hoạt động kinh tế xã hội hoặc các đối tượng đã tham gia trong quá trình kinh tế xã hội trước đây hoặc tất cả các công dân...hình thành các quyền lợi đảm bảo để duy trì một chuẩn mực sống tương đối ổn định ngay cả khi trong trường hợp có sự cố bất ngờ rủi ro xảy ra. + Chức năng hình thành một hệ thống an sinh, an toàn xã hội. Với chức năng này rất cần thiết cho người lao động, Người sử dụng lao động mà còn đảm bảo sự ổn định chính trị, an toàn xã hội cho quốc gia, đảm bảo chắc chắn đối với mọi thành viên trong xã hội gặp cảnh nghèo đói đều được cung cấp một khoản thu nhập bằng tiền cũng như các dịch vụ chăm sóc về ytế và dịch vụ xã hội đầy ý nghĩa. + Hai chức năng trên này hỗ trợ cho nhau. Đảm bảo ổn định kinh tế tài chính cho người lao động, khuyến khích họ yên tâm làm việc phát huy hết khả năng, năng lực chuyên môn giúp cho nền kinh tế phát triển, ổn định xã hội, đảm bảo an toàn cho quốc gia về kinh tế chính trị và an ninh quốc phòng. Chính vì thế mà hiện nay đã có 182 nước có luật về BHXH. Có thể nói BHXH là một trong những hoạt động mà tất cả các quốc gia đều quan tâm không phân biệt thể chế chính trị, trình độ phát triển kinh tế xã hội. Bảo hiểm xã hội đã đóng góp vai trò to lớn trong việc bảo đảm an sinh xã hội, ổn định và phát triển kinh tế, được thể hiện thông qua các tác động chủ yếu cụ thể sau: -Bù đắp một phần thu nhập cho người lao động khi họ bị giảm thu nhập hoặc bị mất thu nhập do bị suy giảm sức khỏe hoặc mất khả năng lao động bị mất việc làm. Đây là sự đảm bảo chắc chắn sẽ xảy ra vì mọi người sẽ mất khả năng lao động khi họ hết tuổi lao động, theo các điều kiện quy định của BHXH. Đây là chức năng cơ bản của BHXH nó quyết định tính chất, nhiệm vụ và cơ chế hoạt động của hệ thống BHXH. -Thực hiện phân phối và phân phối lại thu nhập giữa những người tham gia đóng góp quỹ BHXH. Tham gia BHXH có người sử dụng lao động, người lao động và nhà nước hỗ trợ đóng góp hình thành xây dựng lên quỹ BHXH . Quỹ BHXH này được sử dụng để chi trả trợ cấp BHXH cho những người tham gia BHXH không may gặp tai nạn, rủi ro. Thực tế chỉ ra rằng số tiền trợ cấp được hưởng thường nhỏ hơn rất nhiều so với số số tiền mình tham gia, do áp dụng theo quy luật số đông bù ít, quỹ BHXH đã thực hiện phân phối lại thu nhập theo cả chiều ngang lẫn chiều dọc. Sự phân phối này thể hiện phân phối thu nhập giữa những người có thu nhập cao với những người có thu nhập thấp, giữa những người đang làm việc khoẻ mạnh với những người tuổi cao sức yếu, già cả, ốm đau đang nghỉ việc. chức năng này của BHXH đã góp phần tạo nên sự công bằng trong xã hội mang tính nhân văn sâu sắc. - Góp phần thúc đẩy, kích thích tinh thần lao động, khuyến khích người lao động hăng hái sản suất nâng cao chất lợng, năng xuất lao động tạo ra nhiều của cải cho xã hội. Quỹ BHXH thực hiện chức năng này là do họ không may gặp phải các tai nạn rủi ro, phần thu nhập của họ bị giảm sút hoặc không còn nhưng sự suy giảm này đã được bù đắp một phần, hay toàn bộ từ quỹ BHXH. Vì vậy mà đời sống sinh hoạt hàng ngày của người lao động và gia đình họ không còn bị sáo trộn. Hay nói một cách khác là họ luôn luôn được bảo đảm ổn định cuộc sống và có chỗ dựa về mặt vât chất, tinh thần. Chính vì vậy họ luôn yên tâm để sản xuất nâng cao chất lượng, năng xuất lao động và đạt hiệu quả kinh tế cao. - Gắn bó lợi ích giữa người sử dụng lao động và người lao động giữa người sử dụng lao động với xã hội. Thông qua BHXH những mâu thuẫn giữa những người lao động và người sử dụng lao động. Như mâu thuẫn về tiền lương, tiền thưởng, thời gian lao động … sẽ được hoà giải và giải quyết kịp thời. Đặc biệt nhờ có BHXH mà cả hai bên này đều thấy được quyền lợi của mình được quan tâm bảo vệ. Từ đó làm cho họ hiểu nhau hơn và gắn bó chặt chẽ lợi ích với nhau. Đối với Nhà nước và xã hội thì chi hỗ trợ cho BHXH là khoản chi rất nhỏ nhưng lại đem lại hiệu quả đạt được rất cao đảm bảo ổn định đời sống của người lao động và gia đình họ, góp phần ổn định sản xuất và phát triển kinh tế xã hội. 3. Tính chất của bảo hiểm xã hội. BHXH ra đời gắn liền với đời sống của người lao động do vậy BHXH có một số tính chất cơ bản sau: - BHXH mang tính tất yếu khách quan trong đời sống kinh tế xã hội. - BHXH mang tính ngẫu nhiên phát sinh không đồng đều theo thời gian và không gian. Những rủi ro không may đem lại trong BHXH đã hình thành nên tính ngẫu nhiên của nó. Bởi vì các rủi ro này được áp dụng BHXH đều không thể lường trước được sự việc xảy ra, các rủi ro này thường xảy ra một cách bất ngờ. Do vậy mà không phải tất cả những người lao động của một tổ chức hay tất cả các tổ chức đều phải chịu chung một rủi ro hay nhiều rủi ro cùng một lúc, cùng một thời điểm. - BHXH vừa mang tính xã hội, vừa mang tính kinh tế và có cả tính chất dịch vụ. Tính chất kinh tế của BHXH được biểu hiện thông qua cơ chế hình thành và sử dụng quỹ BHXH, Quỹ BHXH khi được hình thành, bảo toàn và tăng trưởng quỹ thì nhất thiết phải có sự tham gia đóng góp tài chính của tất cả các bên liên quan. Mức tham gia đóng góp của các bên được xác định rất cụ thể dựa trên nguyên tắc hoạt động cơ bản của Bảo hiểm xã hội tr ên cơ sở lấy số đông bù cho số ít vì thực chất mức tham gia đóng góp của từng nguời lao động là không đáng kể so với mức họ được thụ hưởng quyền lợi. Xét về góc độ kinh tế thì người sử dụng lao động, được lợi rất nhiều khi quan hệ BHXH, khi tham gia BHXH người sử dụng lao động sẽ không phải chi trả các khoản chi phí cho người lao động bị suy giảm sức khỏe hoặc mất khả năng lao động. Xét về phía Nhà nước thì việc tạo lập, hoạt động của quỹ BHXH đã góp phần giảm nhẹ gánh nặng cho Ngân sách nhà nước (NSNN). Đồng thời nó còn góp phần đầu tư phát triển cho nền kinh tế. Do vậy cơ chế tạo lập và sử dụng, hoạt động của quỹ BHXH đã đem lại rất nhiều quyền lợi, lợi ích cho nguời lao động, người sử dụng lao động và Nhà nước. BHXH là một bộ phận quan trọng chủ yếu trong hệ thống đảm bảo an toàn xã hội, vì tính chất xã hội của BHXH được thể hiện rất rõ nét về tính chất lâu dài mọi nguời lao động trong xã hội đều có quyền tham gia đóng góp vào quỹ BHXH. Ngược lại BHXH phải có trách nhiệm Bảo hiểm đảm bảo quyền lợi cho mọi người lao động và gia đình họ kể cả khi họ đang còn trong độ tuổi lao động. Tính chất xã hội của BHXH luôn gắn chặt chẽ với tính dịch vụ của nó, khi nền kinh tế xã hội ngày càng phát triển mạnh thì tính chất dịch vụ, tính chất xã hội hoá của hệ thống BHXH ngày càng được nâng cao. 3.1, Đặc điểm của quỹ BHXH: + Quỹ BHXH là một quỹ tiền tệ tập chung giữ vị trí trong khâu tài chính nằm giao thoa giữa ngân sách Nhà nước với các Tổ chức tài chính doanh nghiệp, tài chính Nhà nước, tài chính dân cư. + Việc phân phối quỹ BHXH vừa mang tính chất hoàn trả vừa mang tính chất không hoàn trả. Tính chất không hoàn trả của quỹ BHXH được áp dụng đối với những người lao động đã tham gia BHXH trong suốt quá trình lao động nhưng không bị ốm đau, sinh con, tai nạn lao động. + Sự ra đời tồn tại và phát triển ngày càng lớn mạnh của quỹ BHXH gắn liền với chức năng vốn có của Nhà nước là vì nó đảm bảo quyền lợi cho người lao động chứ không vì mục đích lợi nhuận, kiếm lời. Đồng thời quỹ BHXH cũng phụ thuộc vào trình độ phát triển của kinh tế xã hội và điều kiện lịch sử trong từng thời kỳ của mỗi một quốc gia. Khi nền kinh tế ngày càng phát triển lớn mạnh thì càng có nhiều các chế độ BHXH được thực hiện hơn và các chế độ cũng sẽ được áp dụng rộng rãi hơn, thoả mãn nhu cầu về BHXH của người lao động ngày càng được nâng cao. Mặt khác khi nền kinh tế phát triển mạnh thì mức thu nhập của người lao động càng cao, họ sẽ tham gia vào nhiều chế độ BHXH. + Ngoài ra quỹ BHXH mang tính chất tiêu dùng được thể hiện thông qua các mục tiêu, mục đích của nó là chi trả đầy đủ các chế độ BHXH. Ngoài ra quỹ BHXH lại mang tính chất dự trữ và thông thường khi người lao động tham gia đóng góp vào quỹ BHXH thì họ không được quỹ BHXH này chi trả ngay khi gặp tai nạn rủi ro mà phải có thời gian dự bị đủ thủ tục mới thanh toán. + Hoạt động của quỹ BHXH đã đặt ra yêu cầu tất yếu sẽ hình thành chế độ tiết kiệm bắt buộc của xã hội và của người lao động để dành khi ốm đau, tai nạn, hưu trí, Đây cũng là quá trình phân phối lại thu nhập của cá nhân người lao động và cộng đồng xã hội. 3.2, Nguồn hình thành quỹ BHXH Quỹ BHXH được hình thành chủ yếu từ các nguồn cơ bản sau: - Sự đóng góp của người lao động và người sử dụng lao động. - Sự đóng góp của người lao động tham gia BHYT bắt buộc và tự nguyện. - Sự đóng góp Nhà nước đóng để đảm bảo thực hiện đầy đủ các chế độ BHXH đối với người lao động. - Nhà nước hỗ trợ về BHYT đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác. - Tiền sinh lời từ đầu tư do thực hiện các biện pháp bảo toàn, tăng trưởng quỹ BHXH. - Các nguồn thu hợp pháp khác Phần lớn đối với các nước trên thế giới hiện nay thì quỹ BHXH đều được tạo lập hình thành từ các nguồn trên. Tuy nhiên do từng điều kiện hoàn cảnh lịch sử của mỗi quốc gia mà tỉ lệ tham gia đóng góp giữa các bên, mức độ tham gia đóng góp của từng bên, mức độ can thiệp của Nhà nước, hay hình thức tham gia đóng góp sẽ khác nhau. Phương thức đóng góp vào quỹ BHXH của người sử dụng lao động và người lao động hiện nay còn có hai quan điểm đó là: +Việc xác định mức đóng góp phải căn cứ vào mức lương của từng cá nhân và quỹ lương của cơ quan, doanh nghiệp. + Phải căn cứ vào thu nhập cơ bản của người lao động được cân đối chung trong toàn bộ nền kinh tế quốc dân để xác định nên mức đóng góp. Việc chọn lựa quan điểm nào là tuỳ thuộc ở mỗi quốc gia nhưng phải bảo đảm rằng mức tham gia đóng góp của mỗi bên phải đủ để cân đối việc thu, chi của quỹ BHXH. Trong thực tế việc xác định mức tham gia đóng góp của các bên ( thực chất là xác định mức phí BHXH) được tính toán một cách khoa học cho việc xác định mức phí. BHXH là một nghiệp vụ chuyên sâu và người ta thường dùng các phương pháp toán học khác nhau để xác định. Phí BHXH được xác định theo công thức: P = f1 + f2 + f3 Trong đó: f1: là phí thuần BHXH f2: là phí quản lý f3: là phí dự trữ Phí thuần của BHXH là một bộ phận cấu thành quan trọng nhất của phí BHXH, phí thuần được xác định để bảo đảm chi trả đầy đủ cho tất cả các chế độ BHXH. Chính vì vậy việc xác định mức phí BHXH là rất khó, phức tạp nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như: Cơ cấu lao động theo các độ tuổi, kết cấu giới tính trong lực lượng lao động, đặc điểm cấu tạo sinh học của con người trong một nước, tuổi thọ bình quân của người dân, điều kiện làm việc chung của người lao động… Ngoài sự tham gia đóng góp của người sử dụng lao động, người lao động và Nhà nước. Quỹ BHXH còn được hình thành từ các nguồn khác như: tiền sử phạt đối với các đơn vị vi phạm theo điều lệ BHXH, các khoản hỗ trợ, viện trợ của các tổ chức trong và ngoài nước, các khoản lãi từ hoạt động đầu tư tài chính từ phần quỹ BHXH nhàn rỗi… 3.3, Mục đích sử dụng quỹ BHXH . Như ta đã biết phí BHXH bao gồm 3 bộ phận đó là: phí thuần, phí dự trữ, phí quản lý, như vậy rõ ràng ta thấy quỹ BHXH được sử dụng cho 3 mục đích đó là: chi trả cho các chế độ trợ cấp BHXH, chi cho việc quản lý hệ thống BHXH, chi trích lập quỹ dự phòng, dự trữ giải quyết trong trường hợp gặp những tổn thất lớn. Trong cơ cấu chi từ quỹ BHXH thì chi trả cho các chế độ BHXH là rất lớn, chiếm phần lớn nguồn quỹ BHXH vì đây là mục tiêu cơ bản nhất của BHXH là: bảo đảm ổn định cuộc sống cho người lao động, cho các hoạt động của các đơn vị, tổ chức. Trong thực tế việc chi trả cho các chế độ BHXH diễn ra thường xuyên, liên tục với số lượng chi phí lớn trên phạm vi rộng lớn. Một trong những khoản chi thường xuyên hàng tháng đó là chi lương hưu cho những người lao động đã nghỉ công tác và chi trả trợ cấp BHXH hàng tháng cho thân nhân của người lao động, người đang nghỉ hưu khi họ không may qua đời . Nguồn chi thứ hai trong quỹ BHXH đó là chi phí dự trữ, thực chất đây là quá trình tích luỹ lâu dài trong qúa trình sử dụng quỹ BHXH. định kỳ hàng tháng, quý, năm cơ quan BHXH giữi hay trích lại một phần quỹ BHXH của mình để thành lập nên quỹ dự phòng, dự trữ BHXH. Quỹ này chỉ được sử dụng trong những trường hợp khi nhu cầu chi trả quá lớn dẫn đến thâm hụt quỹ BHXH như trong lúc đồng tiền mất giá và do hội đồng quản lý quyết định. 3.4, So sánh quỹ BHXH và ngân sách Nhà nước. Nguồn Ngân sách nhà nước là tổng thể các mối quan hệ kinh tế xã hội phát sinh, trong quá trình Nhà nước dùng quyền lực, chính trị của mình để tập trung lại một phần thu nhập của quốc gia, nhằm tạo lập lên một quỹ tiền tệ chung của Nhà nước và dùng cho việc thực hiện các chức năng phát triển kinh tế xã hội theo mục tiêu kế hoạch của Nhà nước. Qua khái niệm trên về quỹ NSNN chúng ta có thể rút ra một số đặc điểm giống nhau và khác nhau giữa quỹ BHXH và nguồn NSNN, từ đó ta sẽ hiểu rõ hơn, được đầy đủ hơn về quỹ BHXH cụ thể: + Sự giống nhau giữa quỹ BHXH và NSNN: - Việc tạo lập và sử dụng của mỗi nguồn quỹ đều được biểu hiện dưới hình thái tiền tệ, quá trình này đều được thực thi theo các văn bản quy định của pháp luật và việc quản lý, sử dụng quỹ được tiến hành theo nguyên tắc cơ bản cân bằng giữa thu, chi. - NSNN và Quỹ BHXH là những khâu tài chính quan trọng, độc lập trong hệ thống tài chính mỗi quốc gia, chức năng nhiệm vụ của NSNN mang tính rộng hơn so với quỹ BHXH. - Hoạt động của cả NSNN và quỹ BHXH đều không phải là nhằm mục đích kinh doanh kiếm lời, mà hoạt động của chúng đều mang đậm nét tính chất xã hội, tính cộng đồng dân tộc và trong nhiều trường hợp hoạt động của hai quỹ này còn mang tính nhân văn sâu sắc. + Sự khác nhau giữa quỹ BHXH và NSNN: - Về điều kiện ra đời, tồn tại và phát triển của quỹ NSNN, gắn liền với sự ra đời tồn tại và phát triển của Nhà nước và thực hiện đầy đủ các chức năng kinh tế xã hội của Nhà nước. Còn sự ra đời, tồn tại và phát triển của quỹ BHXH, gắn liền với sự phát triển của nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần với các quan hệ thuê mướn nhân công. Khi nền kinh tế xã hội ngày càng phát triển thu nhập của người lao động ngày càng cao thì phạm vi các chế độ BHXH ngày càng mở rộng, mức độ thoả mãn về nhu cầu của người lao động khi tham gia BHXH càng nhiều. - Tính chất pháp lý của NSNN cao hơn so với quỹ BHXH, quá trình phân phối của NSNN chủ yếu dựa vào quyền lực chính trị, kinh tế của Nhà nước. Nhà nước ban hành các văn bản luật để thực hiện việc thu, chi quỹ NSNN. Quá trình này được sự kiểm tra, giám sát và quản lý chặt chẽ của Quốc hội. Còn đối với quỹ BHXH thì hoạt động thu, chi quỹ BHXH cũng được thực hiện dựa vào các văn bản quy định pháp luật, nhưng chủ yếu dựa vào mối quan hệ kinh tế, quan hệ về lợi ích của những người lao động tham gia theo nguyên tắc có đóng góp mới được hưởng và ngược lại người lao động không tham gia đóng góp thì sẽ không được hưởng quyền lợi. - Trong quan hệ phân phối thì NSNN chủ yếu là phân phối lại và không mang tính chất hoàn trả. Chủ thể tham gia đóng góp và hưởng thụ từ NSNN thông thường là tách rời nhau, còn quan hệ phân phối quỹ BHXH thì mang tính chất hoàn trả. Việc hoàn trả lại cho người tham gia đóng góp là không thể biết trước được chính xác về quy mô, về thời gian và không gian. - Trong quan hệ phân phối của NSNN thường phản ánh đến quan hệ lợi ích của xã hội, lợi ích quốc gia và việc chi phối các quan hệ lợi ích bộ phận, lợi ích cá nhân nhằm bảo đảm cho sự ổn định của nền kinh tế xã hội. Trong quan hệ phân phối của quỹ BHXH thì ngược lại, trước hết vì lợi ích của từng cá nhân sau người lao động tham gia, sau đó là lợi ích của đơn vị và cuối cùng mới đến lợi ích xã hội. II- QUẢN LÝ THU QUỸ BHXH 1. Khái niệm : + Quỹ BHXH là : Một quỹ tiền tệ tập trung được hình thành từ các bên tham gia BHXH, ở nước ta hiện nay thì quỹ được hình thành từ: - Người sử dụng lao động tham gia đóng bằng 15 % quỹ tiền lương. - Người lao động đóng bằng 5% tiền lương hàng tháng. Nhà nước đóng và hỗ trợ thêm để góp phần bảo đảm thực hiện đầy đủ các chế độ BHXH đối với người lao động ngoài ra quỹ BHXH còn hình thành từ khoản lãi do đầu tư tăng trưởng và các khoản thu khác. Quỹ BHXH được hình thành do ba bên đóng góp đó là (nguời lao động, người sử dụng lao động và nhà nước) chính vì vậy quỹ BHXH là của ba bên nhưng hiểu rộng ra đó là Nhà nước là của dân. Người lao động, người sử dụng lao động cũng là người dân, do vậy thực chất quỹ BHXH là quỹ xã hội của Nhà nước. Quỹ BHXH không phải của bất kỳ một tổ chức nào, một ngành nào, quỹ cũng không thuộc Ngân sách nhà nước. Về nguyên tắc cơ bản quỹ của ai thì người đó có quyền quản lý, chính vì thế mà quỹ BHXH là quỹ chung, được điều hành thông qua một hội đồng quản lý, hội đồng đó có đầy đủ đại diện của ba bên. Mô hình quỹ BHXH do hội đồng quản lý có đại diện của các bên tham gia là mô hình phổ biến được áp dụng ở tất cả các nước trên thế giới . Ở nước ta hiện nay các thành viên trong hội đồng quản lý quỹ BHXH bao gồm: Đại diện có thẩm quyền của Bộ Tài chính, Bộ lao động Thương binh và xã hội, Tổng giám đốc BHXH Việt Nam. Hội đồng quản lý BHXH Việt Nam có nhiệm vụ chỉ đạo và giám sát, chỉ đạo để thực hiện thu, chi quản lý quỹ của BHXH Việt Nam. Người sử dụng lao động và người lao động khi tham gia Bảo hiểm xã hội bắt buộc đóng. Nguời sử dụng lao động và người lao động tham gia bảo hiểm Y tế bắt buộc, tự nguyện đóng và đóng góp bằng tiền của các bên tham gia bảo hiểm gồm Người lao động, người sử dụng lao động và Nhà nước nhằm mục đích chi trả đầy đủ các chế độ BHXH và bảo đảm các hoạt động của hệ thống BHXH. Quỹ BHXH là một quỹ tài chính độc lập tập chung nằm ngoài Ngân sách nhà nước. 2- Nội dung quản lý thu BHXH. 2.1. theo quy trình quản lý thu: Bảo hiểm xã hội huyện Mỹ Đức là một đơn vị trực thuộc Bảo hiểm xã hội tỉnh Hà Tây, do đó phải thực hiện tốt các nhiệm vụ, các chỉ tiêu kế hoạch thu BHXH hàng năm do BHXH tỉnh Hà Tây giao cho đến các đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn mình quản lý cụ thể: Hàng năm BHXH huyện căn cứ vào danh sách lao động, quỹ tiền lương trích nộp BHXH tháng 9 của các đơn vị sử dụng lao động do BHXH huyện trực tiếp quản lý thu BHXH. Thực hiện kiểm tra, đối chiếu tổng hợp và lập kế hoạch thu BHXH trên địa bàn cho năm sau (theo mẫu số 4 - KHT), đồng thời gửi về BHXH Tỉnh Hà Tây trước ngày 20/10. Lập kế hoạch thu BHXH đến các đơn vị sử dụng lao động hàng quý; Tổ chức thực hiện tốt các chỉ tiêu kế hoạch thu BHXH trong năm do BHXH tỉnh Hà Tây giao. Hướng dẫn đơn vị lập danh sách lao động, quỹ tiền lương đóng BHXH từ đầu năm và danh sách chỉnh tăng giảm mức lương đóng BHXH hàng tháng; Kiểm tra đối chiếu danh sách, điều chỉnh tăng giảm hàng tháng, có biên bản đối chiếu kết quả tham gia đóng BHXH của các đơn vị sử dụng lao động; Vào sổ sách theo dõi chi tiết kết quả thu nộp BHXH đến từng người lao động ở từng cơ quan, đơn vị sử dụng lao động phát sinh hàng tháng; Thông báo kịp thời cho các đơn vị sử dụng lao động còn nợ đọng tiền BHXH. Xác nhận các mức đóng, thời gian đóng BHXH khi thực hiện giải quyết chế độ BHXH cho người lao động hoặc di chuyển nơi làm việc của người lao động. Tổng hợp số liệu báo cáo kết quả thu BHXH trong tháng, quý, năm về BHXH tỉnh Hà Tây theo định kỳ quy định: + Báo cáo nhanh 10 ngày/lần; + Báo cáo tháng vào ngày 02 tháng sau; + Báo cáo quý vào ngày 10 tháng đầu quý sau; + Báo cáo năm vào ngày 20 tháng đầu năm sau; + Kiểm tra danh sách chứng từ thu tổng hợp số liệu thu BHXH của các đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn huyện quản lý lập báo cáo quyết toán thu BHXH hàng quý gửi BHXH tỉnh Hà Tây + Hàng quý, năm BHXH tỉnh Hà Tây tổ chức kiểm tra thẩm định số liệu thu BHXH trong kỳ của BHXH huyện Mỹ Đức. Việc tổ chức kiểm tra thẩm định số liệu thu được thực hiện sau kỳ báo cáo, biên bản kiểm tra số liệu thu BHXH sau khi được thẩm định là tài liệu gốc kèm theo hồ sơ quyết toán tài chính quý, năm của BHXH các cấp. BHXH Các huyện, thị xã BHXH Tỉnh Hà Tây Các đơn vị sử dụng lao động Chú thích: : Lập và giao chỉ tiêu kế hoạch thu BHXH hàng năm. : Lập kế hoạch, báo cáo số thu BHXH định kỳ. : Hướng dẫn, theo dõi các đơn vị thực hiện tham gia đóng BHXH, chuyển tiền thu BHXH vào tài khoản của BHXH kịp thời, giải quyết đầy đủ quyền lợi cho đơn vị, người lao động. : Kiểm tra các đơn vị sử dụng lao động tham gia đóng BHXH theo quy định của pháp luật. 2.2, Theo các khối thu BHXH: Công tác thu BHXH tại BHXH huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây chủ yếu ở các khối như sau: - Khối các cơ quan hành chính sự nghiệp; - Khối Doanh nghiệp nhà nước; - Khối Doanh nghiệp ngoài quốc doanh; - Khối cán bộ xã, thị trấn; - Khối sự nghiệp giáo dục; - khối ytế; 3- Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý thu BHXH: 3.1, Công tác thu BHXH ở khối cơ quan hành chính sự nghiệp: Khối các cơ quan hành chính sự nghiệp có nhiều thuận lợi do đặc thù là 100% người lao động đều hưởng lương từ ngân sách nhà nước cấp; hơn nữa cán bộ được giao nhiệm vụ làm công tác thu BHXH đều có trình độ chuyên môn tốt, có nghiệp vụ kế toán. Việc lập danh sách, đăng ký lao động và quỹ tiền lương tham gia BHXH, đến việc lập danh sách tăng, giảm lao động, hàng tháng luôn đầy đủ, chính xác, đúng văn bản quy định của nhà nước. Song bên cạnh đó đơn vị còn trích nộp tiền BHXH không kịp thời theo tháng mà thường dồn vào cuối mỗi quý. 3.2, Công tác thu BHXH ở khối Doanh nghiệp nhà nước: Công tác thu BHXH ở khối Doanh nghiệp nhà nước tương đối phức tạp vì còn phụ thuộc vào các đơn vị làm ăn có hiệu quả hay không. Chính vì vậy mà BHXH huyện Mỹ Đức cần phối hợp chặt chẽ với các doanh nghiệp để tuyên truyền các chế độ chính sách BHXH, đối chiếu tăng, giảm kịp thời cho đối tượng tham gia, đối chiếu với quỹ tiền lương, hướng dẫn các đơn vị sử dụng lao động trích nộp BHXH đúng quy định; 3.3, Khối Doanh nghiệp ngoài quốc doanh : Công tác thu ở khối Doanh nghiệp ngoài quốc doanh còn gặp rất nhiều khó khăn bởi còn phụ thuộc vào các đơn vị làm ăn có hiệu quả hay không, ngoài ra các Doanh nghiệp ngoài quốc doanh đều trốn tránh không đăng ký thực thiện đầy đủ nghĩa vụ BHXH cho người lao động theo quy định tại điều 149 của bộ luật lao động. + Về phía chủ doanh nghiệp: chủ sử dụng lao động ở các doanh nghiệp ngoài quốc doanh nhận thức chưa đầy đủ về nghĩa vụ, quyền lợi, trách nhiệm trong việc thực hiện đóng BHXH cho người lao động; Còn cố tình né tránh việc thực hiện chế độ BHXH cho người lao động. Khi sử dụng người lao động các doanh nghiệp không có hợp đồng lao động cụ thể, luôn lợi dụng kẽ hở của pháp luật, như không hợp đồng với người lao động, hợp đồng miệng, hợp đồng theo công trình, hợp đồng ngắn hạn dưới 3 tháng, hợp đồng theo mùa vụ … Do đó BHXH huyện Mỹ Đức không có cơ sở để xác định hợp đồng lao đồng lao động, để khai thác các đối tượng thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc. Bên cạnh đó đa số các doanh nghiệp ngoài quốc doanh đều chưa có tổ chức công đoàn. Do vậy chưa có người đại diện hợp pháp để bảo vệ quyền lợi và lợi ích chính đáng của người lao động . Chính vì thế mà công tác thu BHXH ở khối Doanh nghiệp ngoài quốc doanh còn rất nhiều hạn chế, số thu BHXH không đạt theo quy định. 3.4, Công tác thu BHXH Khối cán bộ xã , thị trấn : Công tác thu BHXH còn rất nhiều hạn chế trong việc trích nộp tiền BHXH cho cán bộ xã còn chậm, có xã còn nộp thiếu tiền BHXH, lý do thường các xã nộp BHXH dồn vào cuối năm. Trình độ của các bộ của kế toán ngân sách còn nhiều hạn chế bất cập, nên công tác thu gặp rất nhiều khó khăn trong việc đối chiếu tăng, giảm số lao động. Việc báo cáo số người tăng, giảm không kịp thời lập danh sách trích nộp tiền BHXH không chính xác, do vậy phải làm đi, làm lại nhiều lần. 3.5, Công tác thu BHXH ở khối giáo dục. Đây là khối có số lao động tham ra BHXH so với các khối khác là rất lớn, Các trường đã tích cực phối hợp với Bảo hiểm xã hội huyện lập bảng danh sách tăng, giảm trích nộp BHXH theo quy định hàng tháng đối chiếu tăng, giảm để cấp phiếu khám chữa bệnh kịp thời cho người lao động. Cuối mỗi quý đều lập biên bản đối chiếu với Bảo Hiểm Xã Hội để xác định số tiền phải nộp BHXH trong quý đầy đủ, đúng quy định. Tuy nhiên vẫn còn một số hạn chế do cán bộ kế toán trường học không có nghiệp vụ kế toán, chỉ là kế toán kiêm nhiệm cho nên còn lúng túng về nghiệp vụ chuyên môn và trích nộp BHXH nhiều lúc còn chậm thường dồn vào cuối quý. 3.6, Về Công tác thu ở khối Y tế : Các trạm y tế xã đã thực hiện tốt việc trích nộp bảo hiểm cho người lao động do tỉnh Hà Tây đã chuyển tiền khối ytế về nguồn ngân sách của xã, ủy ban nhân dân các xã có trách nhiệm cân đối thu, chi cho các trạm. Kế toán xã duyệt chi và cấp chuyển mọi khoản kinh phí thay cho trạm ytế. Tuy nhiên cũng có những bất cập khó khăn là sau khi trạm đề nghị thanh toán, phải lập dự toán nộp cho ủy ban nhân dân xã và đề nghị duyệt chi do vậy, cũng làm chậm việc trích nộp BHXH. Chương II THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THU VÀ QUẢN LÝ THU QUỸ BHXH CỦA BHXH HUYỆN MỸ ĐỨC, TỈNH HÀ TÂY TRONG THỜI GIAN QUA I- GIỚI THIỆU CHUNG VỀ HUYỆN MỸ ĐỨC TỈNH HÀ TÂY 1- Đặc điểm tự nhiên và kinh tế xã hội huyện Mỹ Đức ảnh hưởng đến thu BHXH: - Mỹ Đức là một huyện nằm ở phía Nam của tỉnh Hà Tây, có diện tích tự nhiên: 230,4 km2. Trong đó đất nông lâm nghiệp có 12.681,23 km2, chiếm 55%. Còn lại là các loại đất khác; và số dân là: 174.847 người chủ yếu là người Kinh. Trong đó có 21 xã, 1 thị trấn, 1 xã miền núi có dân số trên 7.195 người. Dân tộc Mường là 5.010 người. Đặc điểm địa lý: - Mỹ Đức có địa bàn tiếp giáp và các huyện và các tỉnh sau: Phía Đông giáp huyện Ứng Hòa chạy dọc con sông Đáy. Phía Tây giáp với huyện Kim Bôi (tỉnh Hòa Bình). Phía Nam giáp với huyện Kim Bảng (tỉnh Hà Nam). Phía Bắc giáp với huyện Chương Mỹ. - Địa hình huyện Mỹ Đức được trải dài theo con sông Đáy từ đầuhuyện là phía Bắc, chạy dọc theo cuối huyện là huyện Kim Bảng. Với dãy núi đá vôi được chạy dài theo hướng Tây có địa hình hiểm trở tạo thành ranh giới giữa huyện Mỹ Đức và tỉnh Hòa Bình. Từ đầu xã Đồng Tâm chạy xuôi xã Hợp Tiến đó là khu du lịch Quan Sơn với con đường 22 chạy từ Hà Nội qua huyện Mỹ Đức đi sang tỉnh Hòa Bình tham quan thủy điện Sông Đà và khu du lịch suối khoáng huyện Kim Bôi. Về địa hình phía Nam huyện Mỹ Đức có khu du lịch Hương Sơn - chùa Hương. Lễ hội chùa Hương được khai hội vào đầu năm, được tổ chức lễ hội dài 3 tháng từ rằm tháng giêng đến hết tháng 3 (âm lịch). Khu du lịch chùa Hương được đánh giá là khu du lịch mang kỳ quan thế giới. Phong cảnh trên bến dưới thuyền cho du khách thăm quan vãn cảnh. Ước tính hàng năm khách du lịch vè tham quan trên 50 vạn lượt người tạo điều kiện thuận lợi cho nền kinh tế của huyện phát triển. Thu hút nhiều dịch vụ và lao động trong và ngoài tỉnh. Khu du lịch Chùa Hương đã đóng góp cho ngân sách huyện đáng kể. - Với địa hình của dài đơn vị hành chính sự nghiệp là 310 đơn vị đóng rải rác trên địa bàn huyện trong đó phi nông nghiệp trên 20.000 người. - Địa hình như vậy đã ảnh hưởng tới công tác thu BHXH ở các khối hành chính sự nghiệp, doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp ngoài quốc doanh, khối giáo dục. Đường xá không thuận tiện làm cho công tác thu gặp nhiều khó khăn ảnh hưởng đến thời gian thu ở các đơn vị. 2- Giới thiệu về BHXH huyện Mỹ Đức Thực hiện Nghị định số 12/CP ngày 16/01/1995 của Chính phủ về việc ban hành điều lệ Bảo hiểm xã hội. Nghị định số 19/CP ngày 16/02/1995 của Thủ tướng chính phủ thành lập Bảo hiểm xã hội Việt Nam. Quyết định số 606/TTg ngày 26/9/1995 của Thủ tướng Chính phủ ban hành quy chế tổ chức và hoạt động BHXH Việt Nam. Thông tư số 58 TC/HCSN ngày 24/7/1995 của Bộ Tài chính hướng dẫn phương thức thu nộp bảo hiểm xã hội. Nhằm thống nhất quản lý, tổ chức thu BHXH trong toàn hệ thống BHXH Việt Nam, từ đó BHXH được thành lập từ Trung Ương đến địa phương. Bảo hiểm xã hội huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây được thành lập dựa trên cơ sở được hợp nhất công tác BHXH cuả Sở lao động Thương binh xã hội và Liên đoàn lao động tỉnh Hà Tây, cũng từ đó BHXH các huyện, thị xã trực thuộc được thành lập. Bảo hiểm xã hội huyện Mỹ Đức là một trong những đơn vị BHXH trực thuộc BHXH tỉnh Hà Tây, nằm trong hệ thống Bảo hiểm Việt Nam và chịu sự quản lý theo ngành dọc của BHXH tỉnh Hà Tây theo quy định của pháp luật. BHXH huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây nằm trong Bảo hiểm xã hội Việt Nam như sau: Bảo hiểm xã hội Việt Nam Bảo hiểm xã hội Tỉnh Hà Tây Trực thuộc BHXH Việt Nam (có 8 phòng chức năng và 6 huyện, thị) Bảo hiểm xã hội huyện, thị Thành phố Hà Đông Huyện Mỹ Đức Huyện Ứng Hòa Huyện Thanh Oai Huyện Hoài Đức Huyện Đan Phượng Huyện Phúc Thọ Huyện Ba Vì Huyện Thường Tín Huyện Phú Xuyên Như vậy, BHXH huyện Mỹ Đức cũng thư BHXH các huyện khác đều là những đơn vị trực thuộc nhỏ nhất của BHXH Việt Nam, hoạt động dưới sự chỉ đạo trực tiếp từ BHXH Việt Nam. Bảo hiểm xã hội huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây chính thức được thành lập theo quyết định số 94 ngày 4/8/1995 của Bảo hiểm xã hội Việt Nam và đi vào hoạt động kể từ tháng 8/1995, BHXH huyện được đặt trụ sở làm việc tại trung tâm thị trấn Mỹ Đức, huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây. Do vậy hoạt động của BHXH huyện Mỹ Đức có nhiều thuận tiện cơ bản. * Chức năng nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của Bảo hiểm xã hội huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây. a, Chức năng nhiệm vụ: BHXH huyện Mỹ Đức, là một đơn vị trực thuộc BHXH tỉnh Hà Tây, do vậy phải thực hiện tốt các nhiệm vụ, các chỉ tiêu kế hoạch do BHXH tỉnh giao cho cụ thể như sau: + Hướng dẫn, theo dõi, đôn đốc các cơ quan đơn vị đóng trên địa bàn huyện Mỹ Đức, lập danh sách lao động quỹ tiền lương thuộc diện áp dụng loại hình bắt buộc để thực hiện việc tham gia đóng BHXH theo luật định. + Theo dõi, đôn đốc các cơ quan đơn vị tham gia BHXH trích nộp đủ tiền BHXH và BHYT theo quy định so với tổng quỹ tiền lương. + Tổ chức thực hiện công tác chi trả trợ cấp BHXH như: lương hưu, mất sức lao động, tai lạn lao động, tử tuất, trợ cấp ốm đau, thai sản, dưỡng sức phụ hồi sức khỏe...Trên địa bàn huyện quản lý. + Tổ chức theo dõi biến động tăng, giảm về số lao động để xác nhận thu BHXH giải quyết chế độ hưu trí, cấp thẻ phiếu khám chữa bệnh Bảo hiểm y tế cho đơn vị. + Tiếp nhận quản lý các cơ quan, đơn vị, công ty trách nhiệm hữu hạn, các hợp tác xã, các tổ hộ kinh doanh cá thể, các doanh nghiệp tham gia đóng BHXH trên địa bàn Huyện. + Thực hiện tiếp nhận hồ sơ tuất, hướng dẫn thủ tục giải quyết các chế độ tử tuất đối với người tham gia BHXH, cán bộ hưu trí và trợ cấp khác theo quy định. + Thực hiện thông báo, hướng dẫn điều chỉnh lương hưu và trợ cấp BHXH theo quy định của ngành của Nhà nước và theo hướng dẫn của BHXH tỉnh Hà Tây. + Tiếp nhận và báo cáo kịp thời với BHXH tỉnh Hà Tây các trường hợp hưởng lại trợ cấp BHXH và có điều chỉnh lương hưu. + Lập dự toán và quyết toán tài chính hàng năm theo quy định tài chính hiện hành của nhà nước. + Quản lý lưu trữ hồ sơ, sổ sách và danh sách tham gia đóng BHXH, hồ sơ hưởng chế độ BHXH của đối tượng theo quy định. + Thanh tra, kiểm tra xác minh các đơn thư khiếu nại, khiếu tố của công dân để có kết luận trả lời kịp thời. + Quản lý tốt cán bộ trong đơn vị, tài sản, quỹ tiền lương và kinh phí hoạt động thường xuyên của cơ quan BHXH. b, Cơ cấu tổ chức của BHXH huyện Mỹ Đức. Tháng 8/1995 BHXH huyện Mỹ Đức đi vào hoạt động độc lập với chỉ tiêu biên chế là 5 người, do mới thành lập nên các cán bộ viên chức phải làm việc với một khối lượng công việc rất lớn. Hơn nữa cơ sở vật chất còn nhiều thiếu thốn, đội ngũ cán bộ mới chuyển sang chưa có kinh nghiệm nên gặp không ít những khó khăn. Nhưng với sự quyết tâm cố gắng, với nhận thức đúng đắn của cán bộ về công tác BHXH là chính sách lớn của Đảng và Nhà nước, liên quan đến các chế độ chính sách của người lao động trong xã hội. Do vậy BHXH huyện Mỹ Đức đã luôn được sự quan tâm, gúp đỡ của của các cấp ủy đảng và BHXH tỉnh Hà Tây. BHXH huyện Mỹ Đức đã luôn phấn đấu và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được cấp trên giao, tạo sự tin tưởng cho người lao động tham gia BHXH. Trong suốt 10 năm qua mọi cán bộ trong cơ quan luôn đoàn kết, nỗ lực cố gắng vượt qua những thách thức, khó khăn, vướng mắc để dần dần từng bước phát triển đi lên không ngừng lớn mạnh về mọi mặt. Đến nay, đội ngũ cán bộ công nhân viên chức dần dần được tăng cường, hiện tại số cán bộ công nhân viên của BHXH huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây là 12 người Trong đó Nam là 6 người, nữ có 6 người. Tất cả số cán bộ viên chức này đều có trình độ Đại học, cao đẳng chuyên môn nghiệp vụ vững vàng, có đầy đủ phẩn chất đạo đức và năng lực tận tụy với công việc, nhiệm vụ được giao. Hiện nay với 12 cán bộ công chức viên chức BHXH huyện Mỹ Đức không chia thành các phòng ban cụ thể như BHXH tỉnh Hà Tây, mà chỉ phân cấp chia thành các bộ phận chức năng và nhiệm vụ khác nhau. Đó là các bộ phận như: quản lý thu bắt buộc, quản lý thu tự nguyện, quản lý chế độ chính sách, Kế hoạch Tài chính, giám định chi BHYT. Tất cả các bộ phận này được đặt dưới sự quản lý, lãnh đạo trực tiếp của giám đốc, sự phân chia về nhiệm vụ, công việc được thể hiện theo sơ đồ sau: GIÁM ĐỐC Phó giám đốc Bộ phận thu bắt buộc Bộ phận thu tự nguyện Bộ phận chính sách Bộ phận giám định chi Bộ phận Kế hoạch Tài chính Bộ phận kho quỹ, văn thư Sơ đồ cơ cấu tổ chức của BHXH huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây. II- THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THU VÀ QUẢN LÝ THU QUỸ BHXH HUYỆN MỸ ĐỨC 1. Cơ chế tạo lập và quản lý quỹ BHXH: Ngày 23 tháng 11 năm 1999 Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã Ban hành quyết định số :2902/1999/QĐ-BHXH của tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam "Về quản lý thu bảo hiểm xã hội thuộc hệ thống bảo hiểm xã hội Việt Nam". Các cơ quan đơn vị, Doanh nghiệp (gọi chung là người sử dụng lao động). Cán bộ, công chức, quân nhân và người lao động (gọi chung là người lao động), phải tham gia đóng BHXH để thực hiện các chế độ BHXH đối với người lao động theo quy định của điều lệ Bảo hiểm xã hội ban hành kèm theo nghị định số 12/CP ngày 26/1/1995 của Chính phủ. Điều lệ bảo hiểm xã hội đối với sỹ quan, binh sỹ quân đội nhân dân và công an nhân dân ban hành kèm theo nghị định số 45/CP ngày 15/7/1995 của Chính phủ. Nghị định số 09/1998/NĐ - CP ngày 23/01/1998 của Chính phủ về chế độ sinh hoạt phí đối với cán bộ xã phường, thị trấn và Nghị định số 152/1999/NĐ - CP ngày 20/9/1999 của Chính phủ quy định việc người lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài. Định kỳ hàng tháng các đơn vị sử dụng lao động có trách nhiệm tham gia đóng đầy đủ phần đóng BHXH của người sử dụng lao động và của người lao động kịp thời vào quỹ BHXH, ngay sau khi thanh toán tiền lương cho người lao động. Bảo hiểm xã hội Tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây gọi chung là BHXH Tỉnh), Bảo hiểm xã hội các Quận huyện thị xã, thành phố trực thuộc Tỉnh (sau đây gọi chung là BHXH huyện) có trách nhiệm hướng dẫn tổ chức thu BHXH đúng kỳ, đủ số lượng, theo đúng quy định, cấp đối chiếu và xác nhận trên sổ BHXH cho người lao động tham gia BHXH. Có thu, mới có chi là nguyên tắc hoạt động của các cơ quan BHXH, nhằm đảm bảo quyền lợi cho người lao động. Chính vì vậy mà công tác thu BHXH và quản lý nguồn thu BHXH có vai trò quan trọng trong hoạt động của ngành BHXH. Do vậy, BHXH Việt Nam đã triển khai thực hiện thu BHXH theo mô hình 3 cấp từ cấp Trung ương đến Thành phố, Tỉnh và đến các Quận huyện. Hàng năm BHXH Việt Nam dựa vào kết quả công tác thu BHXH, số lượng lao động trên địa bàn Tỉnh để đề ra kế hoạch nhiệm vụ chung của ngành trong các năm tiếp theo. Đồng thời BHXH Việt Nam cũng căn cứ dựa vào đó để đề ra phương hướng, chỉ tiêu thu BHXH cho các cơ quan BHXH Tỉnh, thành phố. Trên cơ sở các chỉ tiêu kế hoạch này, các cơ quan BHXH tỉnh, thành phố. sẽ xem xét đối chiếu lại quỹ tiền lương, số lượng lao động của các đơn vị tổ chức tham gia đóng góp trên địa bàn Tỉnh, thành phố và các quận huyện để triển khai kế hoạch cụ thể đến từng cơ quan BHXH các quận huyện; Để có được các chỉ tiêu kế hoạch ở trên thì hàng quý các cơ quan BHXH các Quận huyện phải tổng hợp đầy đủ kế hoạch thu BHXH của các đơn vị do mình chịu trách nhiệm. Tổ chức thu, ghi sổ BHXH gửi cho cơ quan BHXH Tỉnh vào ngày 22 của tháng cuối quý trước theo biểu 2- BCT. Các cơ quan BHXH tỉnh, thành phố cũng tổng hợp đầy đủ kế hoạch thu của tất cả các đơn vị trên địa bàn theo mẫu 3- BCT và gửi kịp thời về BHXH Việt Nam vào ngày 30 của tháng cuối quý trước. Sau khi kế hoạch, nhiệm vụ đã được tổ chức triển khai thực hiện thì các cơ quan BHXH các Tỉnh, Thành phố, Quận huyện tiến hành hướng dẫn các đơn vị trên địa bàn mình quản lý lập danh sách và quỹ tiền lương hàng tháng, quý để xác định số tiền BHXH mà các đơn vị phải đóng góp; Số tiền này được nộp tập trung vào một tài khoản thu của BHXH Tỉnh, thành phố, sau đó chúng lại được tập trung chuyển vào tài khoản thu của BHXH Việt nam. Việc Phân cấp quản lý thu BHXH đối với các đơn vị sử dụng lao động do Giám đốc BHXH tỉnh có trách nhiệm tổ chức thực hiện thu BHXH và chỉ giao cho BHXH Huyện, Thị xã thu BHXH của tất cả các đơn vị sử dụng lao động có tài khoản và trụ sở đóng trên địa bàn tỉnh, huyện theo phân cấp quản lý như sau: 1.1, Đối với Bảo Hiểm Xã Hội Tỉnh Hà Tây: Bảo hiểm xã hội tỉnh Hà Tây tổ chức thu BHXH của các đơn vị sử dụng lao động đóng trên địa bàn tỉnh bao gồm: + Các đơn vị do Trung ương quản lý; + Các đơn vị do Tỉnh trực tiếp quản lý; + Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài; + Các đơn vị, tổ chức quốc tế; + Các doanh nghiệp ngoài quốc doanh có sử dụng lao động với số lượng lớn; + Các cơ quan tổ chức, doanh nghiệp đưa lao động Việt Nam đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài; Ngoài ra đối với những đơn vị sử dụng lao động mà BHXH huyện, thị không đủ điều kiện thu BHXH thì BHXH tỉnh trực tiếp quản lý thu. * Đối với cán bộ thu của BHXH tỉnh: Hàng năm BHXH tỉnh căn cứ vào danh sách lao động, quỹ tiền lương trích nộp BHXH tháng 9 của các đơn vị sử dụng lao động do BHXH tỉnh trực tiếp quản lý thu. Thực hiện kiểm tra, đối chiếu tổng hợp và lập kế hoặch thu BHXH trên địa bàn cho năm sau (theo mẫu số 4 - KHT). Đồng thời tổng hợp kế hoặch thu BHXH của BHXH các huyện, thị xã gửi lên, để lập kế hoặch cho năm sau (theo mẫu số 5- KHT) gửi BHXH Việt Nam trước ngày 31/10. + Lập kế hoạch thu BHXH hàng quý, năm; + Hướng dẫn đơn vị lập danh sách lao động, quỹ tiền lương đóng BHXH và danh sách chỉnh mức lương đóng BHXH hàng tháng; + Kiểm tra danh sách, điều chỉnh tăng giảm hàng tháng, biên bản đối chiếu kết quả tham gia đóng BHXH của các đơn vị sử dụng lao động do BHXH các huyện, thị xã gửi lên; + Vào sổ sách theo dõi chi tiết kết quả thu nộp BHXH đến từng người lao động ở từng cơ quan đơn vị phát sinh hàng tháng; + Thông báo kịp thời cho các đơn vị nợ đọng tiền BHXH. + Xác nhận các mức đóng, thời gian đóng BHXH khi thực hiện giải quyết chế độ BHXH; hoặc di chuyển nơi làm việc của người lao động. + Báo cáo kết quả thu BHXH về BHXH Việt Nam theo định kỳ quy định: - Báo cáo nhanh 10 ngày/lần; - Báo cáo tháng vào ngày 05 tháng sau; - Báo cáo quý vào ngày 15 tháng đầu quý sau; - Báo cáo năm vào ngày 20 tháng đầu năm sau; Bảo hiểm xã hội tỉnh Hà Tây lập báo cáo thu BHXH theo mẫu số 7- BCT đối với các đơn vị sử dụng lao động do BHXH tỉnh quản lý và báo cáo tổng hợp thực hiện thu toàn tỉnh theo mẫu số 8 - BCT, gửi BHXH Việt Nam trước ngày 25 tháng đầu quý sau, nếu là báo các quý và trước ngày 31 tháng 1 năm sau nếu là báo cáo năm. + Kiểm tra công tác thu, thẩm định số liệu thu BHXH. + Hàng quý, năm BHXH tỉnh Hà Tây tổ chức kiểm tra thẩm định số liệu thu BHXH trong kỳ của BHXH các huyện, thị xã. Việc tổ chức kiểm tra thẩm định số liệu thu được thực hiện sau kỳ báo cáo, biên bản kiểm tra số liệu thu BHXH sau khi được thẩm định là tài liệu gốc kèm theo hồ sơ quyết toán tài chính quý, năm của BHXH các cấp. 1.2, Đối với Bảo Hiểm Xã Hội huyện Mỹ Đức: - Hàng năm BHXH huyện căn cứ vào danh sách lao động , quỹ tiền lương trích nộp BHXH tháng 9 của các đơn vị sử dụng lao động do BHXH huyện quản lý thực hiện kiểm tra, đối chiếu tổng hợp và lập kế họach thu BHXH trên địa bàn huyện cho năm sau (theo mẫu số 4 - KHT) gửi cho BHXH tỉnh tước ngày 20/10; Lập báo cáo thu, BHXH huyện báo cáo nhanh tình hình thực hiện thu BHXH trên địa bàn huyện hàng tháng theo mẫu 6 - BCT. Thời gian gửi báo cáo, BHXH huyện gửi báo cáo cho BHXH Tỉnh trước ngày 10, ngày 20 và ngày 2 tháng sau. Báo cáo quý, năm BHXH huyện lập báo cáo theo mẫu số 7- BCT gửi cho BHXH Tỉnh trước ngày 10 tháng đầu quý sau nếu là báo cáo quý và trước ngày 20/1 năm sau nếu là báo cáo năm. * Đối với cán bộ chuyên thu BHXH huyện Mỹ Đức: + Tổ chức khai thác thu các đối tượng thuộc diện thu bắt buộc phải tham gia BHXH trên địa bàn mình quản lý. Đây là công việc có vị trí quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của BHXH nói chung và BHXH các tỉnh, huyện nói riêng. Bởi vì có phát hiện, khai thác thêm các đơn vị sử dụng lao động tham gia BHXH thì số lượng người lao động sẽ tăng lên khi đó nguyên tắc "lấy số đông bù số ít" trong hoạt động của BHXH càng thực hiện tốt hơn, có hiệu quả cao hơn, có tính chất xã hội, nhân văn của BHXH càng được thể hiện rõ. Ngoài ra công việc này còn làm tăng trưởng nguồn thu về quỹ BHXH làm cho quỹ BHXH thoát rần ra khỏi sự nâng đỡ, hỗ trợ, trợ giúp của Ngân sách Nhà nước. + Tiếp xúc với các cơ quan đơn vị sử dụng lao động, hướng dẫn tuyên truyền vận động tham gia BHXH. Nhằm tạo điều kiện cho cán bộ chuyên quản lý thu BHXH tiếp xúc và làm việc với các đơn vị sử dụng lao động được dễ dàng, thuận lợi. Giám đốc BHXH huyện Mỹ Đức nên có các cuộc tiếp xúc trước với lãnh đạo đơn vị sử dụng lao động. Đặt mối quan hệ ngay từ ban đầu giữa người tham gia BHXH với đơn vị BHXH. Sau đó cán bộ chuyên quản lý thu BHXH được phân công phụ trách đơn vị sử dụng lao động nào sẽ trực tiếp gặp gỡ cán bộ phụ trách công tác BHXH đơn vị đó, để thực hiện theo công văn số 480/LĐ - TBXH ngày 24 tháng 3 năm 1999 của Bộ lao động - Thương binh và Xã hội về việc bố trí cán bộ làm công việc như sau: - Tuyên truyền, giải thích các chế độ chính sách về BHXH, quyền lợi và nghĩa vụ của người lao động và người sử dụng lao động. - Hướng dẫn đơn vị sử dụng lao động lập danh sách lao động và quỹ tiền lương tham gia đóng BHXH. - Hướng dẫn đơn vị làm đối chiếu danh sách tăng giảm mức đóng BHXH hàng tháng đến từng người lao động, lập bảng đối chiếu thu nộp BHXH; - Thông báo cho các đơn vị sử dụng lao động về số tài khoản thu BHXH tại ngân hàng, kho bạc huyện, mức thu phí BHXH; - Thống nhất với các đơn vị sử dụng lao động về lịch làm việc hàng tháng giữa cán bộ chuyên quản với các đơn vị sử dụng lao động; - Kiểm tra sổ lương, bảng thanh toán lương để đối chiếu với danh sách đơn vị sử dụng lao động đã đăng ký tham gia BHXH nhằm yêu cầu đơn vị đăng ký đóng BHXH cho những người lao động trong diện đóng BHXH bắt buộc (nếu đơn vị sử dụng lao động chưa đăng ký đóng); + Đôn đốc, kiểm tra, theo dõi, ghi chép kết quả đóng BHXH: - Hàng tháng căn cứ vào danh sách lao động và quỹ tiền lương đơn vị đã đăng ký và danh sách tăng giảm mức độ tham gia đóng BHXH để xác định số tiền BHXH phải đóng. Đôn đốc đơn vị đóng BHXH theo đúng quy định của pháp luật. Đồng thời thông báo kịp thời những đơn vị sử dụng lao động nợ tiền đóng BHXH từ 02 tháng trở lên; - Ghi chép các kết quả đóng BHXH của từng cơ quan, đơn vị vào đầy đủ các cột mục trong sổ, hàng tháng đối chiếu với cán bộ tổng hợp thu của Tỉnh về kết quả đóng BHXH của từng đơn vị được cơ quan phân công theo dõi, quản lý. - Hàng tháng đối chiếu kết quả tham gia đóng BHXH của từng cơ quan, đơn vị được cơ quan phân phân công theo dõi. - Số lao động và qũy tiền lương tham gia đóng BHXH của các tháng trong kỳ đối chiếu (có đối chiếu với bảng thanh toán tiền lương hoặc sổ lương của đơn vị) để xác định số tiền đơn vị sử dụng lao động phải đóng theo luật định. - Hàng quý tổng hợp kết quả thu BHXH theo khối mình quản lý. Ngoài ra cán bộ thu BHXH cũng phải kiểm tra xác nhận số thu BHXH để thanh toán 3 chế độ ốm đau, thai sản,dưỡng sức và hướng dẫn cho các đơn vị viết các tờ khai đề nghị cấp sổ BHXH, ghi chép vào sổ BHXH. Như vậy, cơ chế thực hiện thu và quản lý quỹ BHXH được thể hiện qua sơ đồ : BHXH Việt Nam BHXH Các huyện, thị xã BHXH Tỉnh Hà Tây Các đơn vị sử dụng lao động Chú thích: : Lập và giao chỉ tiêu kế hoạch. : Giao nộp báo cáo kế hoạch. : Cơ quan BHXH hướng dẫn đơn vị nộp BHXH. : Nộp BHXH vào tài khoản của các cơ quan BHXH. 1.3, Quản lý quỹ BHXH : Căn cứ vào điều 40 Điều lệ BHXH ban hành kèm theo Nghị định 12/CP ngày 26/01/1995 của Chính phủ đã quy định rõ: Quỹ BHXH được quản lý thống nhất theo chế độ tài chính của Nhà nước, hạch toán độc lập và được Nhà nước bảo hộ, quỹ được thực hiện các biện pháp bảo tồn giá trị và tăng trưởng theo quy định của chính phủ. Căn cứ vào điều 1 Nghị định 19/CP ngày 16/02/1995 của Chính phủ quy định rõ: Thành lập BHXH Việt nam để giúp Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo công tác quản lý quỹ BHXH và thực hiện các chế độ, chính sách theo pháp luật của Nhà nước. Đây là thể hiện nguyên tắc tập trung trong quản lý quỹ (trích từ: Các văn bản quy định chế độ Bảo hiểm xã hội - Bộ lao động và thương binh và xã hội - tháng 10 năm 1995). Căn cứ vào các quy định trên BHXH huyện Mỹ Đức đã thực hiện tốt và quản lý tốt nguồn thu quỹ BHXH của các đơn vị sử dụng lao động tham gia đóng góp, (trong đó chủ yếu là sự đóng góp của người lao động bằng 5% tiền lương và người sử dụng lao động bằng 15% tổng quỹ tiền lương của đơn vị) đều được tập trung thống nhất vào một tài khoản thu BHXH mở tại ngân hàng, kho bạc nhà nước. Hàng tháng định kỳ vào ngày 10, 20, 30 BHXH huyện Mỹ Đức chuyển hết toàn bộ số tiền thu BHXH kịp thời về BHXH tỉnh Hà Tây. Đồng thời đối chiếu kiểm tra chốt số liệu chính xác số dư trên tài khoản thu BHXH tại ngân hàng, kho bạc kịp thời đúng quy định. BHXH huyện Mỹ Đức đã thực hiện tốt việc quản lý chặt chẽ công tác thu BHXH nhằm phát triển tăng trưởng quỹ BHXH, đặc biệt 9 tháng đầu năm 2006 cơ quan BHXH huyện đã phối kết hợp với thường trực huyện uỷ, UBND huyện Mỹ Đức lãnh đạo,chỉ đạo các cơ quan chức năng khác đơn vị sử dụng lao động thực hiện thu BHXH theo Nghị định số 01NĐ/CP của chính phủ về thu BHXH ở các đơn vị ngoài quốc doanh, hợp tác xã, tổ hộ sản xuất kinh doanh cá thể trên địa bàn huyện. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc phát triển và tăng trưởng thu quỹ BHXH. 1.4, Các kết quả đạt đựợc: Các thành tựu đã đạt được của BHXH huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây: Trong mười năm qua, ngành BHXH nói chung và BHXH huyện Mỹ Đức nói riêng đạt được kết quả cao như bây giờ là do đã có những bước tiến đột phá ,đã biết tận dụng được sự quan tâm giúp đỡ của Thường trực Huyện ủy, Hội đồng nhân dân, UBND huyện Mỹ Đức và sự phối hợp của các cơ quan ban ngành và tập thể cán bộ, công nhân viên chức BHXH đã không ngừng nỗ nực phấn đấu, tu dưỡng rèn luyện bản thân sáng tạo trong công tác để không ngừng phát triển mạnh mẽ toàn nghành BHXH về thực hiện chức năng và nhiệm vụ của mình. Quỹ tài chính của BHXH đã được ổn định và phát triển trên cơ sở hình thành được quỹ BHXH độc lập với NSNN. Với nguồn đóng góp chủ yếu từ người sử dụng lao động và người lao động, quá trình tạo lập và sử dụng quỹ BHXH được tiến hành trên nguyên tắc có đóng mới có hưởng. Vì vậy mà các quan hệ tài chính trong BHXH đã rõ ràng, việc quản lý sử dụng quỹ BHXH được hình thành tốt, phục vụ tốt hơn đến quyền lợi của người lao động. Do đó trong thời gian qua BHXH huyện Mỹ Đức đã gặt hái được rất nhiều thành tựu trên mọi lĩnh vực như: a, Về Công tác đối chiếu thu quỹ BHXH : BHXH huyện Mỹ Đức đã thực hiện tốt công tác đối chiếu thu quỹ BHXH với các số liệu tính toán chính xác, cập nhật đầy đủ, kịp thời, đảm bảo được tính thống nhất, ổn định hơn, trong việc thực hiện nghĩa vụ thu nộp, đóng BHXH của người sử dụng lao động và người lao động theo điều 141, 149 của bộ luật lao động. + Ngoài ra đã tuyên truyền vận động, giải thích các chế độ chính sách về BHXH, quyền lợi và nghĩa vụ của người lao động và người sử dụng lao động. + Đã hướng dẫn đơn vị sử dụng lao động lập danh sách lao động và quỹ tiền lương tham gia đóng BHXH đầy đủ. + Đã hướng dẫn đơn vị làm đối chiếu danh sách tăng giảm mức đóng BHXH hàng tháng đến từng người lao động, lập bảng đối chiếu thu nộp BHXH kịp thời; + Đã kiểm tra sổ lương, bảng thanh toán lương để đối chiếu với danh sách đơn vị sử dụng lao động đã đăng ký tham gia BHXH nhằm yêu cầu đơn vị đăng ký đóng BHXH cho những người lao động trong diện đóng BHXH bắt buộc. + Đã đôn đốc, kiểm tra, theo dõi, ghi chép kết quả đóng BHXH trên sổ BHXH kịp thời. Ghi chép các kết quả đóng BHXH của từng cơ quan, đơn vị vào đầy đủ các cột mục trong sổ, hàng tháng đối chiếu với cán bộ tổng hợp thu của Tỉnh về kết quả đóng BHXH của từng đơn vị được cơ quan phân công theo dõi, quản lý. + Đã bám sát được số lao động và qũy tiền lương tham gia đóng BHXH của các tháng trong kỳ đối chiếu để xác định số tiền đơn vị sử dụng lao động phải đóng theo luật định. + Đã tổ chức khai thác tốt đối tượng tham gia BHXH bắt buộc theo quy định của Nhà nước. b, Kết quả của công tác thu quỹ BHXH Mỹ Đức: Ngay từ khi mới thành lập, tập thể cán bộ công nhân viên cơ quan BHXH huyện Mỹ Đức đã tập trung vào chuyên môn chú trọng cho công tác thu BHXH. Chính vì vậy mà các chỉ tiêu thu theo kế hoạch của BHXH tỉnh Hà Tây giao hàng năm luôn luôn hoàn thành xuất sắc, kết quả thu BHXH năm sau luôn cao hơn năm trước với tốc độ ngày càng phát triển cao. Sau đây là một số kết quả cụ thể : * Về tổng thu BHXH Bảng 1 : Số thu BHXH tại BHXH huyện Mỹ Đức qua các năm Đơn vị tính: (Triệu đồng) Năm Số thu theo kế hoạch Số thu thực hiện tỷ lệ đạt(%) 1996 1.345.720 1.350.640 100,36 1997 1.950.500 1.960.750 100,52 1998 2.900.460 2.710.650 100,35 1999 2.828.730 2.850.720 100,77 2000 3.152.420 1.155.624 100,10 2001 3.650.400 3.658.400 100,21 2002 4.520.500 4.560.600 100,21 2003 5.430.450 5.452.450 100,88 2004 6.013.961 6.022.961 100,40 2005 9.568.328 9.652.328 100,14 2006 11.365.250 11.465.224 100,87 Cộng 52.626.719 53.040.347 100,85 “ Nguồn Số liệu: tại BHXH huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây”. Như vậy, sau 10 năm hoạt động BHXH huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây đã tạo lập được nguồn quỹ BHXH rất lớn với số tiền là 53.040.347 triệu đồng, tức là bình quân mỗi năm thu được 5.304.034 triệu đồng. Đây là số thu rất có ý nghĩa của ngành BHXH nói chung và của BHXH huyện Mỹ Đức nói riêng. Nó phản ánh lên được sự cố gắng, nỗ lực, tinh thần đoàn kết, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ công chức và ban giám đốc cơ quan BHXH huyện Mỹ Đức ,tỉnh Hà Tây. Đã làm cho số thu BHXH không ngừng tăng lên qua các năm. Để đạt được kết quả thu BHXH như trên, ngoài sự nỗ lực, cố gắng của cơ quan BHXH huyện Mỹ Đức, còn có thêm một số yếu tố cơ bản sau: +Mức tiền lương là căn cứ đóng BHXH: đối với khối hành chính sự nghiệp và khối doanh nghiệp nhà nước thì người lao động càng làm việc lâu năm thì mức lương càng tăng dẫn đến hệ số lương để tính nộp BHXH cũng tăng lên. Mặt khác, do nền kinh tế xã hội của nước ta ngày càng phát triển, đời sống của nhân dân không ngừng được cải thiện, nhu cầu về cuộc sống ngày càng lớn, đòi hỏi phải có thu nhập càng lớn. Chính vì vậy, trong 10 năm qua Nhà nước đã 7 lần tăng mức lương tối thiểu chung từ 120.000đ lên 144.000đ lên 180.000đ lên 210.000đ tăng lên 290.000đ và hiện nay mức lương tối thiểu được quy định là 350.000đ lên 450.000đ mà tiền lương đóng của khu vực này lại tính theo hệ số. Do vậy mức lương được tăng lên làm cho số phải nộp cho quỹ BHXH cũng phải tăng lên. Do sự phát triển của nền kinh tế mà quá trình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp ngoài quốc doanh có thuận lợi nhưng nhưng số doanh nghiệp ở khu vực này tham gia BHXH còn rất ít. do đó các doanh nghiệp đã lợi dụng người lao động không có việc làm để không trích nộp BHXH cho người lao động. Mặt khác ở các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, các hợp tác xã hầu như không có tổ chức công đoàn nên việc đòi hỏi và đấu tranh cho người lao động còn bị hạn chế nhiều. + Số lượng đơn vị tham gia ngày một gia tăng; trong khi đố số lượng người lao động tham gia BHXH tăng không đáng kể. * Các kết quả khác: - Công tác thẩm định hồ sơ, cấp sổ BHXH : Về cơ bản đã thẩm định hồ sơ xong hồ sơ và cấp sổ BHXH đầy đủ cho người lao động tham gia BHXH trên địa bàn huyện Mỹ Đức. Đảm bảo quyền lợi của người lao động khi giải quyết các chế độ trên sổ BHXH. góp phần củng cố, bổ sung đầy đủ các văn bản hồ sơ của cán bộ công chức, người lao động nhằm thực hiện tốt theo quy định, chỉ thị 15 của bộ chính trị và các chỉ thị của tỉnh Hà Tây, của ngành BHXH. - Công tác chính sách, duyệt và cấp kinh phí chi trả 3 chế độ (ốm đau, thai sản, dưỡng sức): Công tác chính sách luôn được coi trọng trong việc giải quyết chế độ Mất sức lao động, chế độ tuất... kịp thời đúng theo các văn bản quy định hiện hành của nhà nước. Bên cạnh đó công tác duyệt chi 3 chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức luôn giải quyết kịp thời, ngay sau khi các đơn vị tổng hợp và gửi chứng từ lên BHXH huyện Mỹ Đức đề nghị thanh toán, Cán bộ duyệt chi luôn đảm bảo đúng nguyên tắc về thủ tục theo quy định nhà nước và của ngành BHXH cấp trên. -. Công tác chi trả lương hưu trợ cấp Bảo hiểm xã hội: Thực hiện chi trả lương hưu theo đúng lịch quy định, đảm bảo được thời gian quy định của BHXH Tỉnh, tạo được niềm tin đối với cán bộ nghỉ hưu trí, các đối tượng hưởng trợ cấp BHXH trên địa bàn huyện Mỹ Đức , công tác quản lý tiền mặt, các thủ tục, chứng từ thanh quyết toán chi trả trợ cấp BHXH của xã, Huyện, Tỉnh đảm bảo theo đúng nguyên tắc( chi đúng, chi đủ, chi kịp thời). - Tham gia đầy đủ các hoạt động tại địa phương: BHXH Huyện Mỹ Đức là cơ quan chịu lãnh đạo trực tiếp của Huyện uỷ, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân huyện Mỹ Đức trên địa bàn. Do vậy mỗi cán bộ công chức, viên chức BHXH huyện Mỹ Đức luôn xác định trách nhiệm của mình là phục vụ tốt các đối tượng, đáp ứng nhu cầu mong đợi của người dân trên địa bàn huyện Mỹ Đức. Với tinh thần trách nhiệm đó, trong thời gian qua BHXH huyện Mỹ Đức đã tổ chức động viên cán bộ công chức tham gia đầy đủ các phong trào do huyện phát động như : - Phong trào thi đua yêu nước trong những ngày lễ lớn của đất nước. - Các phong trào ủng hộ đồng bào bị thiên tai lũ lụt, phong trào ủng hộ quỹ vì trẻ thơ, phong trào ủng hộ quỹ đền ơn đáp nghĩa... một cách đầy đủ và hiệu quả. - Thực hiện tốt nhiệm vụ tay ngành, tay xã do huyện ủy, UBND huyên giao, đồng thời đã tạo được mối quan hệ tốt giữa các phòng ban ngành của huyện với cơ quan BHXH. Do vậy trong thực hiện nhiệm vụ trên đại bàn, BHXH huyện Mỹ Đức luôn hoàn thành tốt được BHXH Tỉnh đánh giá cao trong quá trình tổ chức, thực hiện nhiệm vụ được giao. - Về Công tác đoàn thể : Là cơ quan từ ngày thành lập BHXH huyện Mỹ Đức cho đến nay có tất cả 11 cán bộ viên chức trong đó có hai cán bộ hợp đồng . Về tổ chức công đoàn: được thành lập công đoàn cơ sở từ năm 2005 trực thuộc liên đoàn lao động huyện Mỹ Đức. do vậy tổ chức công đoàn ngày càng được củng cố và phát triển lớn mạnh. Với tinh thần và trách nhiệm cao trong công tác nên hàng năm đoàn viên công đoàn đều hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ thực hiện tốt các chỉ tiêu kế hoạch giao, tạo khí thế thi đua sôi nổi và thực hiện tốt các phong trào do công đoàn phát động. Được liên đoàn lao động huyện Mỹ Đức đánh giá là công đoàn cơ sở vững mạnh hàng năm. 2- Thực trạng quản lý thu BHXH 2.1 Về công tác thu, số thu BHXH hàng năm : BHXH huyện Mỹ Đức mặc dù mỗi năm đều tăng số thu nhưng con số thu 11 tỷ đồng vào năm 2006 là quá nhỏ so với mức chi trả chế độ BHXH và để đảm bảo tồn, tăng trưởng quỹ BHXH; Số đơn vị kinh doanh ở các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, hợp tác xã, hộ sản xuất kinh doanh cá thể tăng, nhưng số lao động tham gia BHXH còn thấp hơn so với thực tế lao động hiện có ở đơn vị; Mức nộp BHXH của các đơn vị cho người lao động thường không khớp đúng với thực tế so với mức lương thực lĩnh của người lao động. Một số đơn vị thường chuyển tiền lương thành tiền thưởng theo ngày, thưởng theo định mức công việc để trốn tránh nộp BHXH vì người lao động đóng 5% người sử dụng lao động phải đóng là 15% mức lương được hưởng của người lao động so với mức thu. Vậy mà sau khi người lao động nghỉ hoặc giải quyết chế độ BHXH thì lại được thanh toán với mức lương cao hơn nhiều so với mức nộp từ 75% đến 100% tiền lương đóng trước khi nghỉ để thanh toán, giải quyết cho người lao động. Do vậy quỹ BHXH ngày càng giảm, mức thu BHXH của nước ta hiện nay so với các nước khác đều thấp hơn và ngay cả so với các nước trong khu vực. Nhận thức và trách nhiệm của người sử dụng lao động, người lao động ở một số đơn vị chưa nắm rõ về BHXH nên cũng gây khó khăn cho việc thu BHXH. Cũng chính vì lý do đó mà khi BHXH huyện Mỹ Đức có đăng ký làm việc với các đơn vị về BHXH, họ thường thông báo bận không bố trí làm việc được, mà phải nhiều lần xuống mới làm việc được. Thời gian nộp tiền BHXH cũng kéo dài nợ không nộp đúng thời gian quy định, nhưng lại đòi hỏi giải quyết chế độ cho người lao động kịp thời ngay, số nợ đọng để khoanh lại trả dần đối chiếu tăng, giảm theo mẫu C45-BH, C46- BH, C47- BH không kịp thời do vậy việc cấp in thẻ khám chữa bệnh cho người lao động rất chậm. 2.2 Thực trạng quản lý thu BHXH xét theo quy trình: Hàng năm BHXH huyện căn cứ vào danh sách lao động, quỹ tiền lương trích nộp BHXH tháng 9 của các đơn vị sử dụng lao động do BHXH huyện trực tiếp quản lý thu BHXH. Thực hiện kiểm tra, đối chiếu tổng hợp và lập kế hoạch thu BHXH trên địa bàn cho năm sau (theo mẫu số 4 - KHT), Do vậy số liệu thu BHXH cho năm sau thường không chính xác so với chỉ tiêu thu BHXH tỉnh Giao Việc lập kế hoạch thu BHXH giao đến các đơn vị sử dụng lao động hàng quý cũng là tương đối vì số lao động phát sinh tăng, giảm thường xuyên, chính sách tiền lương của nhà nước thay đổi; Việc kiểm tra đối chiếu danh sách, điều chỉnh tăng giảm hàng tháng, có biên bản đối chiếu kết quả tham gia đóng BHXH của các đơn vị sử dụng lao động còn gặt nhiều khó khăn do cơ chế chính sách nhà nước thay đổi, khi thực hiện thì rất chậm; Việc thông báo cho các đơn vị sử dụng lao động còn nợ đọng tiền BHXH hàng quý, nhiều đơn vị còn cố tình không nộp mà BHXH huyện không xử lý được vì còn gặp nhiều khó khăn do cơ chế chính sách chưa đủ mạnh, chưa có luật BHXH để bắt buộc đơn vị thực hiện. Việc xác nhận các mức đóng, thời gian đóng BHXH khi thực hiện giải quyết chế độ BHXH cho người lao động hoặc di chuyển nơi làm việc của người lao động về BHXH tỉnh giải quyết chế độ vẫn còn chậm làm ảnh hưởng đến công tác khai thác thu BHXH đến các đơn vị sử dụng lao động. Việc tổng hợp số liệu báo cáo kết quả thu BHXH trong tháng, quý, năm về BHXH tỉnh Hà Tây theo quy định còn gặp khó khăn do vẫn mang tính chất thủ công chưa có phần mềm áp dụng công nghệ thông tin để hỗ trợ trong công tác thu BHXH. 2.3 Thực trạng quản lý thu BHXH xét theo khối thu Để đánh giá thực trạng quản lý thu theo các khối trên địa bàn huyện Mỹ Đức ta xem xét kết qủa theo các bảng thống kê sau: Bảng 2: Thực trạng quản lý thu BHXH theo khối Năm Khối 2004 2005 2006 Số lao động Số thu Số lao động Số thu Số lao động Số thu Người Tiền (1triệuđ) Người Tiền (1triệuđ) Người Tiền (1triệuđ) DN nhà nước 343 645.846 340 778.778 330 1.059.275 Ngoài quốc doanh 8 10.577 20 22.091 61 96.377 Giáo dục + HCSN 2.194 4.678.790 2.472 6.617.581 2.588 8.712.203 Ngoài công lập 333 214.473 323 794.093 322 354.507 Xã, thị trấn 410 440.969 351 613.019 365 876.552 Khối nông nghiệp 27 323.306 93 226.756 157 366.310 Cộng 3.315 6.022.961 3.599 9.052.328 3.823 11.465.224 “Nguồn Số liệu: tại Bảo hiểm xã hội huyện Mỹ Đức” Bảng 3: Số tiền thu BHXH theo các khối từ năm 2004 đến năm 2006 Đơn vị tính: triệu đồng) Khối Số thu kế hoạch Số thu thực hiện tỷ lệ % Số thu kế hoạch Số thu thực hiện tỷ lệ % Số thu kế hoạch Số thu thực hiện tỷ lệ % DN NN 645.350 645.846 100,7 778.560 778.788 100,29 1.148.200 1.059.275 101,0 DN NQD 10.550 10.577 100,2 22.015 22.091 100,34 95.576 96.377 100,8 Giáo dục+ HCSN 4.650.700 4.678.790 100,6 6.615.200 6.617.581 100,3 8.510.600 8.712.203 102,3 Ngoài công lập 214.370 214.473 100,4 785.010 794.093 101,1 348.600 354.057 101,6 Xã, thị trấn 440.750 440.969 100,4 610.210 613.019 100,46 870.300 876.552 100,7 Nông nghiệp 323.200 323.306 100,3 224.810 226.756 100,86 350.540 336.310 104,4 Cộng 6.284.920 6.313.961 9.035.805 9.052.328 11.223.816 11.465.224 “Nguồn Số liệu: tại Bảo hiểm xã hội huyện Mỹ Đức” 2.3.1 Công tác thu BHXH ở khối Giáo dục + HCSN: Khối các cơ quan hành chính sự nghiệp có nhiều thuận lợi do đặc thù là 100% người lao động đều hưởng lương từ ngân sách nhà nước cấp; Cán bộ được giao nhiệm vụ làm công tác thu BHXH đều có trình độ chuyên môn tốt, có nghiệp vụ kế toán. Việc lập danh sách, đăng ký lao động và quỹ tiền lương tham gia BHXH, đến việc lập danh sách tăng, giảm lao động, đối chiếu trích nộp BHXH hàng tháng luôn đầy đủ, kịp thời, chính xác, đúng văn bản quy định của nhà nước. Hiện nay BHXH huyện Mỹ Đức đang quản lý thu BHXH 97 cơ quan đơn vị hành chính sự nghiệp với tổng số 2.588 lao động đăng ký tham gia trích nộp BHXH. Chỉ tiêu thu được giao năm 2006 là 8.712.203 nghìn đồng. 2.3.2 Công tác thu BHXH ở khối Doanh nghiệp nhà nước: BHXH huyện Mỹ Đức đang quan lý thu BHXH ở 6 doanh nghiệp nhà nước với 330 lao động. Kế hoạch thu BHXH được tỉnh giao cho là 1.059.275 nghìn đồng. Ngay từ đầu năm BHXH huyện Mỹ Đức đã phối hợp chặt chẽ với các doanh nghiệp để tuyên truyền các chế độ chính sách BHXH, đối chiếu tăng, giảm kịp thời cho đối tượng tham gia, đối chiếu với quỹ tiền lương, hướng dẫn các đơn vị sử dụng lao động trích nộp BHXH đúng quy định; Số thu BHXH được 1.059.275 nghìn đồng đạt 100% kế hoạch giao. Để đạt được những kết quả thu trên, BHXH huyện Mỹ Đức đã tuyền truyền tốt chính sách BHXH, các đơn vị Sản xuất kinh doanh có nhiều cố gắng thực hiện tốt việc trích nộp BHXH. Do vậy 6/6 đơn vị đã hoàn thành kế hoạch trích nộp tiền BHXH cho người lao động. Các đơn vị sản xuất kinh doanh này có đội ngũ cán bộ làm công tác chuyên môn am hiểu về chế độ chính sách, nắm vững về nghiệp vụ. Có tinh thần trách nhiệm cao, thường xuyên phối hợp với cơ quan BHXH huyện Mỹ Đức đối chiếu tăng, giảm trích nộp tiền kịp thời chính xác. Bên cạnh đó cán bộ lãnh đạo thường xuyên quan tâm đến công tác BHXH của đơn vị. Tuy nhiên còn có đơn vị sản xuất kinh doanh do gặp khó khăn trong Sản xuất kinh doanh việc trích nộp BHXH đủ song còn chậm. 2.3.3 Khối doanh nghiệp ngoài quốc doanh : Theo bảng thống kê số liệu trên từ 2004 đến 2006 thì khối doanh nghiệp ngoài quốc doanh số người lao động được doanh nghiệp của mình đóng BHXH rất ít. chỉ tiêu thu BHXH không hoàn thành vì vậy trong thời gian tới BHXH huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây cần phối hợp chặt chẽ hơn nữa cùng với các cơ quan chức năng để tiến hành thực hiện tốt công tác thu BHXH cho người lao động. vì ở khối doanh nghiệp ngoài quốc doanh này tiềm năng về số lao động là rất lớn BHXH huyện Mỹ Đức cần chú ý để khai thác, tăng nguồn thu quỹ BHXH. Hiện nay BHXH huyện Mỹ Đức quản lý 20 đơn vị doanh nghiệp ngoài quốc doanh với số lao động là 61chỉ tiêu thu được giao năm 2006 là 96.337 nghìn đồng hoạt động trên các lĩnh vực ngành nghề kinh doanh trên địa bàn như: Xây dựng, dân dụng, giao thông thuỷ lợi, mộc dân dụng … Tuy có nhiều đơn vị doanh nghiệp ngoài quốc doanh, nhưng chưa có doanh nghiệp ngoài quốc doanh nào đăng ký thực thiện đầy đủ nghĩa vụ BHXH cho người lao động theo quy định tại điều 149 của bộ luật lao động. Do nhân chủ yếu: + Về phía chủ doanh nghiệp: chủ sử dụng lao động ở các doanh nghiệp ngoài quốc doanh nhận thức chưa đầy đủ về nghĩa vụ, quyền lợi, trách nhiệm trong việc thực hiện đóng BHXH cho người lao động; Còn cố tình né tránh việc thực hiện chế độ BHXH cho người lao động. Khi sử dụng người lao động các doanh nghiệp không có hợp đồng lao động cụ thể, luôn lợi dụng kẽ hở của pháp luật, như không hợp đồng với người lao động, hợp đồng miệng, hợp đồng theo công trình, hợp đồng ngắn hạn dưới 3 tháng, hợp đồng theo mùa vụ … Do đó BHXH huyện Mỹ Đức không có cơ sở để xác định hợp đồng lao đồng lao động, để khai thác các đối tượng thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc. Đa số các doanh nghiệp ngoài quốc doanh đều chưa có tổ chức công đoàn. Do vậy chưa có người đại diện hợp pháp để bảo vệ quyền lợi và lợi ích chính đáng của người lao động . + Về phía người lao động : Đối với người lao động trong đơn vị ngoài quốc doanh, họ chưa biết và chưa hiểu bộ luật lao động, nên chưa nhận thức được vai trò, ý nghĩa, quyền lợi, tầm quan trọng của việc tham gia BHXH. Mặt khác, sức nặng tâm lý về công việc làm cũng làm cho người lao động phó mặc cho chủ sử dụng lao động. Chính vì vậy mà họ không giám đấu tranh đòi hỏi quyền lợi đối với chủ sử dụng lao động đóng BHXH cho mình vì sợ mất công việc làm. Do đó hầu hết các chủ sử dụng lao động đều bỏ qua việc tham gia BHXH cho người lao động. Vì vậy vấn đề này đã góp phần tạo một " sân chơi " không bình đẳng, giữa các đơn vị quốc doanh và doanh nghiệp ngoài quốc doanh; + Về phía BHXH huyện Mỹ Đức: công tác thông tin, tuyên truyền về chế độ chính sách BHXH đến với các chủ sử dung lao động và người lao động ở khu vực ngoài quốc doanh những năm qua còn có rất nhiều hạn chế. Chưa chủ động phối kết hợp với các cơ quan có liên quan, để đề xuất tham mưu với cấp uỷ, chính quền địa phương, có các biện pháp tích cực yêu cầu các chủ doanh nghiệp phải tham gia BHXH cho người lao động. Đây cũng là những tồn tại lớn của cơ quan BHXH huyện cần phải khắc phục kịp thời. + Về phía các cơ quan quản lý nhà nước: Các cơ quan quản lý nhà nước cũng chưa có quy định rõ ràng đối với Doanh nghiệp ngoài quốc doanh phải đăng ký sử dụng lao động. Khi đơn vị doanh nghiệp hoạt động phải bắt buộc thành lập công đoàn cơ sở. Hiện nay không có các biện pháp ràng buộc doanh nghiệp phải đăng ký sử dụng lao động, Dẫn đến tình trạng có đăng ký thành lập doanh nghiệp nhưng không đăng ký sử dụng lao động, cố tình trốn tránh không tham gia BHXH cho người lao động theo luật định, mà không hề bị kiểm tra sử lý vi phạm. + Về phía liên đoàn lao động huyện Mỹ Đức chưa có kế hoạch cụ thể thành lập được các công đoàn cơ sở ở các doanh nghiệp ngoài quốc doanh , nên không có ai đứng ra bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người lao động. 2.3.4 Khối cho cán bộ xã , thị trấn : + BHXH huyện Mỹ Đức đang quản lý thu ở 21 xã, 1 thị trấn với tổng số 365 lao động. Với kế hoạch thu 18% BHXH được giao năm 2006 là 876.552 nghìn đồng, đạt 100,7% kế hoạch. Việc trích nộp tiền BHXH cho cán bộ xã còn chậm , lý do thường các xã nộp BHXH dồn vào cuối năm. Trình độ của các bộ của kế toán ngân sách còn nhiều hạn chế bất cập, nên công tác thu gặp rất nhiều khó khăn trong việc đối chiếu tăng, giảm số lao động. Việc báo cáo số người tăng, giảm không kịp thời lập danh sách trích nộp tiền BHXH không chính xác, do vậy phải làm đi, làm lại nhiều lần. Mặt khác việc thu nhập ngân sách xã không thu nhập theo kế hoạch giao cho nên việc trích nộp tiền BHXH chưa kịp thời theo quy định. Còn các chủ tịch ủy ban nhân dân các xã chưa thực sự quan tâm đến công tác BHXH không nhiệt tình với công việc này. 3- Nhận xét, đánh giá: Trong 10 năm qua BHXH huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây đã thu được những thành tựu đáng khích lệ, Song bên cạnh đó công tác thu BHXH tại BHXH huyện Mỹ Đức vẫn còn có những tồn tại, hạn chế làm cho công tác thu BHXH chưa phát huy được hết vai trò của mình trong việc phát triển quỹ BHXH, những mặt hạn chế đó được thể hiện trong việc khai thác thu BHXH đối với các đơn vị Doanh nghiệp ngoài quốc doanh: + Các đơn vị Doanh nghiệp ngoài quốc doanh có số lao động rất đông, nhưng đăng ký tham gia nộp BHXH còn rất ít. Nguyên nhân là do chủ sử dụng lao động chưa thực sự quan tâm đến quyền lợi của người lao động và nghĩa vụ đóng của góp của mình. Đối với người lao động nếu có tham gia nộp BHXH thì chỉ đóng cho bản thân mình và người nhà của mình, việc này đang xảy ra phổ biến trên địa bàn Huyện Mỹ Đức; Ngòai ra các văn bản của nhà nước, các Nghị định của chính phủ, Bộ luật lao động về chế độ BHXH đã cụ thể hóa và bổ sung các điều lệ BHXH cụ thể: Nghị định số 12/NĐ- CP ngày 26/01/1995 Chính phủ về việc ban hành điều lệ BHXH mới chỉ quy định có một số đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Nghị định số 01/NĐ- CP ngày 09/01/2003 chính phủ ra đã sửa đổi bổ sung Nghị định số 12/CP- CP đối với đối tượng phải tham gia BHXH bắt buộc đó là: Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động có thời thời gian từ đủ 3 tháng trở lên và hợp đồng lao động không xác định thời hạn trong các Doanh nghiệp, cơ quan tổ chức, tổ hộ sản xuất kinh doanh; + Về phía người lao động: họ phần lớn chưa nhận thức được đầy đủ hoặc nhận thức chưa đúng đắn về chế độ BHXH và không nắm rõ được về quyền lợi, nghĩa vụ đóng góp và lợi ích của mình khi tham gia BHXH và không muốn tham gia BHXH khi mình phải bớt một khoản thu nhập. Nhưng bên cạnh đó có những người lao động họ hiểu về chế độ BHXH nhưng các chủ doanh nghiệp chủ sử dụng lao động không đóng họ, không dám đòi hỏi quyền lợi đóng cho mình, vì sợ chủ doanh nghiệp cho nghỉ việc hoặc buộc thôi việc. Người sử dụng lao động cho tham gia BHXH một số lao động không muốm tham gia, với lý do rất đơn giản là mức thu nhập thấp nếu đóng BHXH thì không đủ tiền chi tiêu, trang trải cuộc sống hàng ngày. + Về phía Người sử dụng lao động : Đại đa số các đơn vị doanh nghiệp không muốm tham gia BHXH cho người lao động vì mục tiêu của họ nhằm tận dụng nguồn kinh phí, không phải bỏ ra một khoản cho người lao động, để đầu tư lại cho sản xuất. Đồng thời làm giảm giá thành sản phẩm để có thể cạnh tranh trên thị trường mang lại nhiều lợi nhuận cho Doanh nghiệp, chính vì vậy mà họ luôn tìm cách trốn tránh đóng BHXH cho người lao động. Chẳng hạn như thuê người lao động mang tính chất thời vụ, kéo dài thời gian thử việc cố tình trong việc ký hợp đồng lao động. Với người lao động, họ lợi dụng sự thiếu hiểu biết về chính sách BHXH của người lao động, nhưng khi tuyển dụng lao động họ vẫn tuyên truyền với người lao động là họ đảm bảo quyền lợi BHXH. Bên cạnh đó cũng có một số doanh nghiệp hiểu và muốn tham gia BHXH cho người lao động nhưng lại không thực hiện được vì do tình hình sản xuất kinh doanh của họ gặp nhiều khó khăn, do sản xuất kém, vì vốn đầu tư ít làm ra không tiêu thụ được ngay sản phẩm, không có ai đứng ra thu mua tiêu thụ sản phẩm, năng lực tài chính của đơn vị thấp không đủ trả lương cho người lao động theo đúng việc ký kết hợp đồng ban đầu mà chỉ trả được một phần nào đấy, còn lại Doanh nghiệp nợ lại người lao động trả dần trong năm. Chính vì vậy họ không đủ khả năng đóng BHXH cho người lao động mặc dù họ cũng biết mình vi phạm luật lao động về quyền và trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc tham gia BHXH . + Về cơ chế chính sách: chỉ tiêu thu ở các đơn vị Doanh nghiệp ngoài quốc doanh, hợp tác xã, tổ hộ sản xuất kinh doanh đạt chưa cao, nhưng chưa đưa vào nghị quyết báo cáo cụ thể của tỉnh Hà Tây, mà mới chỉ là chung chung do vậy các Doanh nghiệp dựa vào đó để trốn tránh đóng BHXH cho người lao động. Nếu đưa vào nghị quyết của Tỉnh là nếu doanh nghiệp nào không tham gia BHXH cho người lao động, thì tạm thời đình chỉ sản xuất kinh doanh nếu tiếp tục vi phạm sẽ rút giấy phép kinh doanh, được như vậy thì sẽ đảm bảo được mọi quyền lợi cho người lao động . + Về Công tác tuyên truyền vận động: Hàng năm BHXH Việt Nam cấp kinh phí tuyên truyền về công tác thu cho BHXH các tỉnh, thành phố tuy vậy mức kinh phí cấp còn thấp, dẫn đến không đủ khả năng tài chính để in, phát các tài liệu, tờ rơi hoặc mở hội nghị để mời tất cả các đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn tập huấn và hướng dẫn về chế độ chính sách BHXH. Đối với BHXH huyện Mỹ Đức do thiếu đội ngũ cán bộ, trong khi đó công việc lại quá lớn chính vì vậy mà công tác tuyên truyền đến các đơn vị sử dụng lao động còn nhiều hạn chế . Chương III CÁC GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC THU VÀ QUẢN LÝ THU QUỸ BHXH HUYỆN Mỹ ĐỨC, TỈNH HÀ TÂY I- Phương hướng: Để phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu kế hoạch thu BHXH và quản lý tốt nguồn thu quỹ BHXH huyện Mỹ Đức từ năm 2006 đến năm 2010. BHXH huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây cần thực hiện: - Tập trung tham mưu với lãnh đạo cấp ủy, chính quyền địa phương như huyện ủy, Ủy ban nhân dân huyện Mỹ Đức để chỉ đạo các xã, thị trấn, các cơ quan đơn vị, các Doanh nghiệp nhà nước, Doanh nghiệp ngoài quốc doanh, Hợp tác xã, Hộ kinh doanh cá thể thực hiện tốt chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn. - Tăng cường cán bộ công chức viên chức đôn đốc thu thu đủ BHXH, BHYT Bắt buộc theo chỉ tiêu kế hoạch BHXH tỉnh Hà Tây giao hàng năm, thường xuyên kiểm tra hướng dẫn các đơn vị sử dụng lao động thực hiện trích nộp BHXH, BHYT đầy đủ kịp thời vào quỹ BHXH. - Tăng cường khai thác thu BHXH ở các đơn vị Doanh nghiệp ngoài quốc doanh, Hợp tác xã, Hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn theo quy định. - Thực hiện thẩm định, hoàn thiện hồ sơ, sổ BHXH, cấp mới sổ BHXH cho người lao động đảm bảo đầy đủ quyền lợi theo quy định. - Thực hiện tốt việc xác nhận thu BHXH cho người lao động, thanh toán đầy đủ, kịp thời các chế độ ngắn hạn cho đơn vị sử dụng lao động và người lao động. - Có đề xuất tham mưu với BHXH tỉnh Hà Tây trong việc thực hiện các văn bản, chính sách BHXH của nhà nước và hướng dẫn nghiệp vụ của ngành để thực hiện tốt và hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch giao. II- Giải pháp: Nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của công tác thu, quản lý thu quỹ BHXH và giải quyết tốt vấn đề nợ đọng tiền thu BHXH của các đơn vị sử dụng lao động. BHXH huyện Mỹ Đức cần phải kiên quyết, khắc phục bằng được những khó khăn, tồn tại và thực hiện tốt các giải pháp sau: 1- Về phương pháp thu BHXH. Trước đây công tác thu BHXH do sở tài chính và cục thuế đảm nhiệm, Người sử dụng lao động đóng cho sở tài chính và cục thuế một khoản tiền , gần như được gộp vào trong thuế thực tế thu BHXH không được căn cứ vào mức lương và tổng quỹ lương Do đó việc thay đổi lao động tăng giảm cũng không được thông báo một cách kịp thời và hiện nay một số đơn vị sử dụng lao động cồn cố tình trốn tránh không đối chiếu thu BHXH theo quy định, tăng giảm số lao động, mức lương không báo cáo do vậy làm cho nghiệp vụ thu BHXH không được thực hiện một cách đầy đủ còn cứng nhắc, tuỳ tiện dễ gây ra thất thoát quỹ BHXH, ảnh hưởng đến công tác chi trả các chế độ từ quỹ BHXH. Để khắc phục được những tồn tại này cơ quan BHXH huyện Mỹ Đức, cần tăng cường, bám sát hơn nữa vào các văn bản quy định hiện hành của nhà nước, của ngành BHXH, thường xuyên bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ thu. Đồng thời phải có những biện pháp cụ thể như thường xuyên phối hợp tốt với cơ quan tài chính, Ngân hàng nông nghiệp huyện, Kho bạc huyện Mỹ Đức để nắm bắt kịp thời việc cấp kinh phí thu nộp BHXH, chuyển tiền thu nên đơn vị cấp trên, yêu cầu người sử dụng đăng ký đầy đủ danh sách lao động, quỹ tiền lương trích nộp BHXH một cách đầy đủ, chính xác, nếu đơn vị có sự thay đổi về lao động, về mức lương làm căn cứ đóng BHXH phải báo cho cơ quan BHXH một cách kịp thời bằng văn bản. Yêu cầu đơn vị sử dụng lao động tổng hợp đầy đủ các mức đóng BHXH trước khi nộp cho cơ quan BHXH. Ngoài ra khi làm việc với các đơn vị sử dụng lao động cán bộ thu phải thực hiện một cách nghiêm túc, đúng quy định và yêu cầu đơn vị, người thực hiện phải có thái độ đúng đắn, vì tham gia đóng BHXH là nghĩa vụ và quyền lợi của họ và người lao động. Có thực hiện được như vậy mới đạt kết quả thu BHXH cao, từ đó mới giải quyết một cách nhanh chóng, thuận tiện các chế độ BHXH cho người lao động, tạo sự tin tưởng cho người lao động góp phần thu hút ngày một đông các đối tượng tham gia BHXH. 2- Về nghiệp vụ thu, quản lý thu quỹ BHXH: Đề nghị BHXH tỉnh Hà Tây, BHXH Việt Nam cần quan tâm hơn trong việc bồi dưỡng, tập huấn triển khai các văn bản có liên quan đến nghiệp vụ thu, quản lý thu quỹ BHXH đến BHXH cấp huyện và các cán chuyên quản thu BHXH huyện Mỹ Đức để thực hiện tốt nhiệm vụ. Đồng thời phát triển mạnh công nghệ thông tin áp dụng trong toàn ngành để quản lý tốt, chính xác về nghiệp vụ thu, quản lý thu quỹ BHXH. Thường xuyên tuyên truyền tốt các chính sách về BHXH để người lao động và người sử dụng lao động thực hiện tốt quyền lợi và nghĩa vụ của mình về BHXH. Việc quản lý quỹ BHXH ngoài việc phối hợp thường xuyên chặt chẽ với các đơn vị như kho bạc, ngân hàng cần có một quy chế hướng dẫn liên ngành cụ thể trong việc tổng hợp thu tiền BHXH của các đơn vị, trích tiền từ tài khoản của các đơn vị còn nợ đọng tiền BHXH theo quy định, chuyển tiền thu BHXH lên cấp trên kịp thời đúng quy định tránh tình trạng chiếm dụng vốn trên tài khoản thu BHXH, chuyển tiền đi chậm, tiền đang trên đường đi mất vài ngày làm ảnh hưởng và thất thoát quỹ BHXH. 3. Về cơ chế quản lý thu BHXH. Thực tế cơ chế quản lý thu BHXH theo ngành dọc có rất nhiều ưu điểm, là tăng số thu BHXH hàng năm, thúc đẩy sự nghiệp phát triển của hệ thống BHXH xã hội nói chung và BHXH huyện Mỹ Đức nói riêng. Tuy nhiên, hệ thống cơ chế quản lý thu BHXH hiện nay tại BHXH huyện Mỹ Đức vẫn còn nhiều bất cập, vẫn còn mang tính chất tạm thời do các văn bản ban hành nhiều thay đổi thường xuyên nên mức độ hoàn chỉnh còn thấp, việc quản lý thu BHXH còn nặng nề về nhiều thủ tục hành chính, bao cấp nên năng lực làm việc của cán bộ công chức viên chức chưa được phát huy cao, còn hạn chế về nhiều mặt. Do vậy, để khắc phục tình trạng trên ngành BHXH nói chung và BHXH huyện nói riêng cần phải nỗ lực cố gắng, cần phải cần phải tham mưu, để xuất có các đề tài nghiên cứu, sửa đổi, bổ xung về công tác thu BHXH góp phần làm hoàn thiện công tác thu, cơ chế quản lý thu quỹ BHXH, đây là một vần đề chung hết sức quan trọng cho toàn hệ thống. Ngoài ra cần phải có chế khuyến khích các đơn vị khi tham gia đầy đủ việc trích nộp BHXH cho người lao động kịp thời như bằng hình thức thi đua, khen thưởng giấy khen, bằng khen có thể có cả bằng hiện vật nhằm tuyên truyền tốt hơn chính sách BHXH đến các đơn vị sử dụng lao động thực hiện đúng theo quy định của nhà nước. Để làm tốt được vấn đề này cần phải có sự quan tâm chỉ đạo, lãnh đạo từ các ban ngành cấp trên như BHXH Việt Nam, BHXH tỉnh Hà Tây. Bên cạnh đó phải cơ chế thông thoáng nhằm tạo mối quan hệ tốt đẹp với các đơn vị phối hợp trong công tác thu và quản lý quỹ BHXH như Huyện ủy, ủy ban nhân dân huyện Mỹ Đức, tài chính... Đồng thời trong thực hiện nhiệm vụ thu BHXH phải có sự thống nhất từ phía cơ quan BHXH huyện Mỹ Đức cho đến từng đơn vị sử dụng lao động, không để hiện tượng thu thiếu, xót rồi tiến hành truy thu, phải tính toán lại ... Trong công tác quản lý thu có quản lý hồ sơ, quản lý quỹ BHXH, cũng cần phải có những biện pháp cơ chế rõ ràng sao cho tránh được thất thoát quỹ BHXH, hồ sơ quản lý BHXH phải dễ sử dụng, xử lý khi cần giải quyết chế độ, tránh những trường hợp đáng tiếc xảy ra trong việc quản lý và lưu giữ hồ sơ làm thất lạc, mất... 4- Về cơ chế chính sách thực hiện công tác thu BHXH Đề nghị BHXH tỉnh Hà Tây, BHXH Việt Nam cần nghiên cứu, đề nghị với nhà nước một số nội dung để ngành BHXH ngày càng phát triển lớn mạnh: 4.1, Cần ban hành luật BHXH: Luật BHXH ra đời mới có giá trị pháp lý cao hơn trong việc áp dụng thu đúng các đối tượng bắt buộc và mức thu theo quy định nghị định số 12/CP-NĐ của chính phủ quy định tại điều 3 Chương I điều lệ BHXH. Mức thu là 20% so với tổng quỹ lương của đơn vị, trong đó: người sử dụng lao động đóng bằng 15% còn lại người lao động đóng bằng 5% so với mức lương tháng của mình. Chỉ có thực hiện được như vậy sẽ nâng cao được tính cưỡng chế bắt buộc của pháp luật về BHXH, chỉ dựa vào pháp luật của nhà nước, thì các nghiệp vụ công tác thu BHXH sẽ thực hiện tốt hơn . Mặt khác khi áp dụng đúng đủ các đối tượng như trên thì mới đảm bảo nguyên tắc của BHXH là: nhiều người đóng góp lại trợ giúp một người khi gặp khó khăn. Mục đích sử dụng quỹ BHXH là chi trả các chế độ BHXH cho những người lao động tham gia, khi có nhiều người tham gia sẽ có mức thu lớn mới tăng quỹ BHXH đảm bảo đầy đủ quyền lợi cho người lao động, đồng thời giảm bớt sự bù đắp của ngân sách nhà nước cho công tác chi trả các chế độ BHXH. Trong thực tế còn rất nhiều đơn vị khối Doanh nghiệp ngoài quốc doanh, hợp tác xã, hộ kinh doanh cá thể chưa đăng ký danh sách đóng BHXH đầy đủ, nếu có luật BHXH ban hành đúng theo quy định của pháp luật thì việc thực hiện thu BHXH đối với các đơn vị này sẽ dễ dàng hơn, số thu sẽ đạt tỷ lệ cao hơn. Từ đó góp phần mở rộng đối tượng tham gia BHXH, tăng quỹ BHXH trên địa bàn huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây. 4.2. Mở rộng đối tượng tham gia BHXH đến mọi người lao động: Chính sách BHXH hiện nay mới chỉ giới hạn cho một số đối tượng lao động bắt buộc như: lao động khu vực Nhà nước, lao động tại các doanh nghiệp có 10 lao động trở lên, lực lượng vũ trang. Cùng với sự phát triển của kinh tế xã hội, mọi người lao động đều có nhu cầu, bảo đảm cuộc sống của bản thân. Chính vì vậy nhu cầu của người lao động ở nước ta muốn tham gia đóng BHXH là rất lớn. Do vậy ngoài các đối tượng đã quy định theo pháp luật hiện hành, sẽ từng bước mở rộng thêm các đối tượng được tham gia BHXH. 4.3, Mở rộng hình thức BHXH tự nguyện Nên bổ xung áp dụng hình thức BHXH tự nguyện cho một số đối tượng có thể thực hiện BHXH tự nguyện với một số đối tượng có thu nhập và việc làm không ổn định như: Người lao động tự do, người nội trợ, nông dân… 4.4, Mở rộng thêm các loại hình Bảo hiểm khác: Bảo hiểm thất nghiệp, trợ cấp gia đình. 4.5, Cần tăng cường hơn nữa công tác kiểm tra, thanh tra việc thực hiện các chế độ, chính sách BHXH. Có quy định, chế tài đủ mạnh để xử lý các vi phạm về BHXH. Hoàn thiện về cơ cấu tổ chức và cơ sở vật chất kỹ thuật của hệ thống BHXH Việt nam nhằm đáp ứng được các yêu cầu đổi mới, phát triển BHXH ở nước ta hiện nay. 4.6, Mở rộng thêm các chế độ trợ cấp BHXH Bảo hiểm thất nghiệp, trợ cấp tàn tật…Xây dựng Quỹ BHXH ngày càng phát triển lớn mạnh: đáp ứng yêu cầu về BHXH ngày càng tăng thì Quỹ BHXH ngày càng được tích luỹ nhiều có đủ khả năng chi trả các chế độ trợ cấp cho mọi đối tượng đầy đủ, kịp thời. Mặt khác số tiền tích luỹ của Quỹ BHXH sẽ tham gia đầu tư vào các lĩnh vực phát triển kinh tế, xã hội của đất nước. Hoàn thiện các văn bản làm cơ sở việc đảm bảo về pháp lý cho BHXH: 4.7, Đẩy nhanh cải cách thủ tục hành chính trong hoạt động BHXH cả ba nội dung: + Về thể chế hành chính; tổ chức lại bộ máy và đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức với mục đích là nâng cao hiệu quả hoạt động, phục vụ đối tượng tham gia và hưởng BHXH ngày một tốt hơn. phát triển kinh tế xã hội và ổn định chính trị địa phương trong sự phát triển chung của đất nước . + Chính vì vậy BHXH Việt Nam cần phải xây dựng chính sách BHXH phù hợp với sự phát triển kinh tế của đất nước, thực hiện tốt mục tiêu "Vì dân sinh hạnh phúc, dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng , dân chủ văn minh " + Mở rộng diện áp dụng BHXH đến mọi lao động có thu nhập ổn định ,có khả năng đóng góp để hưởng các chế độ BHXH. 4.8, Đảm bảo tốt cân đối thu chi trong hoạt động BHXH Tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với BHXH. Quỹ BHXH dùng chi trả các chế độ BHXH, chi bộ máy quản lý của hệ thống BHXH Việt Nam, chi đầu tư xây dựng cơ bản và phải sử dụng vào mục đích bảo tồn, tăng trưởng quỹ BHXH Đầu tư vào các dự án lớn, quan trọng sau khi có quyết định của thủ tướng chính phủ. Phân tích tốt công thu, nhằm nâng cao công tác thu BHXH và quản lý quỹ BHXH của đề tài này đã khẳng định tầm quan trọng của cơ quan BHXH là hết sức cần thiết và đúng đắn. Khẳng định vai trò của chính sách BHXH dựa trên nguyên tắc "có tham gia đóng BHXH mới có hưởng các quyền lợi của BHXH " . 5- Thực hiện thu BHXH theo phương pháp cấp sổ BHXH cho từng người lao động. Mục đích để quản lý chặt chẽ các đối tượng tham gia đóng BHXH, giúp cho người lao động có cơ sở pháp lý, để điều tra, giám sát kết quả tham gia đóng BHXH và việc thực hiện các chế độ BHXH của người sử dụng lao động, yêu cầu người sử dụng lao động đóng đầy đủ BHXH cho mình. Tạo điều kiện thuận lợi, niềm tin, bảo đảm quyền lợi, sự công bằng cho người lao động khi giải quyết chế độ BHXH, chuyển nơi công tác mới vẫn duy trì được quyền lợi của mình khi tham gia BHXH… Sổ BHXH còn lại là cơ sở pháp lý để giải quyết các tranh chấp, phát sinh giữa người lao động, người sử dụng lao động với cơ quan BHXH. Khi thực hiện theo phương pháp cấp sổ BHXH cho từng người lao động sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc thực hiện công tác thu, ghi, theo dõi trên sổ số thu nộp BHXH quản lý thu quỹ BHXH tốt hơn cho các bên trong mối quan hệ về BHXH. Thực tế có thể sử dụng theo mẫu sổ BHXH gồm 3 phần : + Phần I: những thông tin chung về người lao động như: Họ và tên, giới tính, ngày tháng năm sinh, quê quán… +Phần II: những nội dung cơ bản có liên quan đến quá trình công tác và tham gia đóng BHXH của người lao động. Đây là nội dung quan trọng và mọi thông tin ở đây được lấy từ tờ khai cấp sổ BHXH của từng người lao động kê khai khi đã được thẩm định chính xác để ghi vào. Phần này được ghi từ trang 4 của cuốn sổ trở đi và có kết cấu như:  Phần I- Quá trình làm việc có đóng BHXH Từ tháng/ năm Đến tháng/năm Cấp bậc, chức vụ, chức danh nghề, công việc, đơn vị làm việc, địa điểm đơn vị đóng thời gian đóng BHXH Mức lương đóng BHXH năm tháng 1 2 3 4 5 6 ........................................................................ .................................................................... ............................................................................................................................................................ .................................... ........................................ .................................................................... II - Các chế độ BHXH được hưởng +Phần III: ghi các chế độ và đã được hưởng, các chế độ này được thực hiện theo nghị định 12/NĐ- CP ngày 26/1/2005 của chính phủ quy định như: trợ cấp thai sản, tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp… Để làm tốt công tác cấp sổ BHXH cho người lao động thì BHXH huyện Mỹ Đức phải thực hiện các bước như sau: - Cán bộ chuyên quản lý thu của BHXH huyện phải có trách nhiệm hướng dẫn, kiểm tra thực hiện cấp sổ BHXH cho đơn vị sử dụng lao động và đối tượng tham gia BHXH theo đúng văn bản quy định. Tiến hành duyệt hồ sơ của người lao động lập tờ khai cấp sổ BHXH, lập danh sách đề nghị cấp sổ BHXH với BHXH tỉnh Hà Tây, hướng dẫn các đơn vị sử dụng lao động kê khai đầy đủ, ghi chép và nhận xét duyệt đúng quy định… tất cả các công việc này đều do cơ quan BHXH huyện Mỹ Đức thông báo cụ thể. - Đơn vị sử dụng lao động trực tiếp quản lý sổ BHXH cho người lao động, lưu giữ bảo quản đúng quy định cho người lao động thuộc phạm vi quản lý trong suốt quá trình lao động. Người lao động chỉ được trực tiếp quản lý sổ BHXH khi di chuyển đơn vị làm việc khác, hoặc chấm dứt hợp đồng lao động. Khi ký kết hợp đồng lao động mới người lao động phải nộp sổ BHXH cho đơn vị sử dụng lao động mới để tiếp tục theo dõi, ghi chép, thực hiện việc thu nộp BHXH và giải quyết các chế độ BHXH. - Khi làm các thủ tục giải quyết chế độ hưởng trợ cấp lương hưu trí hoặc trợ cấp một lần cho người lao động... Người sử dụng lao động phải nộp đầy đủ BHXH của những người lao động này cho cơ quan BHXH huyện Mỹ Đức quản lý để giải quyết chế độ chính sách, lưu cùng với hồ sơ hưởng BHXH. Cơ quan BHXH huyện Mỹ Đức theo phạm vi phân cấp của mình tổ chức quản lý theo danh sách người lao động ở từng đơn vị sử dụng lao động được cấp sổ BHXH. - Định kỳ hàng tháng BHXH huyện Mỹ Đức báo cáo danh sách những người lao động tăng, giảm khi cấp sổ BHXH thuộc địa bàn và phạm vi được phụ trách cho cơ quan BHXH tỉnh Hà Tây. Nếu sổ BHXH hư hỏng, bị mất khi đơn vị có đề nghị sẽ được cấp lại nhưng phải đảm bảo đầy đủ thủ tục, tuân thủ sự hướng dẫn của cơ quan BHXH huyện Mỹ Đức. Giải pháp này rất quan trọng trong việc thực hiện công tác thu, quản lý thu quỹ BHXH đối với từng người lao động đóng BHXH trong từng tháng của các đơn vị sử dụng lao động. Chỉ có theo dõi, quản lý và giải quyết các chế độ BHXH cho người lao động bằng sổ BHXH thì các đơn vị sử dụng lao động thấy được tầm quan trọng trong báo cáo điều chỉnh tăng, giảm mức nộp BHXH, số người nộp BHXH hàng tháng cho BHXH huyện Mỹ Đức theo mẫu C47-BH. Đồng thời đăng ký xác nhận thời gian đóng BHXH ký chốt trên sổ BHXH, thời gian đóng BHXH từ tháng năm đến tháng năm, người lao động thay đổi công tác từ đơn vị này đến đơn vị khác....để giải quyế tốt quyền lợi cho người lao động. Giải pháp này cũng rất thuận lợi cho công tác thu BHXH, tránh được thất thoát quỹ BHXH, đảm bảo quỹ BHXH đầy đủ, chi trả đầy đủ kịp thời trợ cấp BHXH cho người lao động. III- Kiến nghị với BHXH tỉnh Hà Tây, BHXH Việt Nam 1- Về điều kiện làm việc: Huyện Mỹ Đức là một huyện rộng, Cơ quan BHXH huyện Mỹ Đức có trụ sở riêng đặt tại thị trấn Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây, Song cở sở vật chất vẫn còn thiếu thốn, chật trội không đảm bảo nơi công tác cho cán bộ viên chức, do vậy ảnh hưởng đến công việc triển khai nhiệm vụ thu BHXH còn nhiều khó khăn, chưa đáp ứng một cách tốt nhất nhu cầu của người lao động, đơn vị sử dụng lao động khi đến liên hệ làm việc và phục vụ tốt hơn cho đối tượng tham gia và đến giải quyết hưởng các chế độ BHXH. Đề nghị BHXH tỉnh Hà Tây, BHXH Việt Nam cần quan tâm hơn nữa. 2- Về đời sống của cán bộ công chức: Đề nghị BHXH tỉnh Hà Tây, BHXH Việt Nam cần quan tâm hơn đến quyền lợi của cán bộ công chức viên chức trong toàn ngành nói chung cũng như cán bộ công chức viên chức BHXH huyện Mỹ Đức nói riêng về chế độ tiền lương, tiền thưởng, khen thưởng kịp thời những cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc trong công tác thu, quản lý quỹ BHXH nhằm động viên, khích lệ tinh thần cán bộ công chức viên chức hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được cấp trên giao. KẾT LUẬN Bảo hiểm xã hội là một chính sách lớn của Đảng và Nhà nước ta góp phần bảo đảm ổn định đời sống cho cán bộ, công chức, quân nhân và người lao động, ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, an sinh xã hội thúc đẩy sự mạnh nghiệp xây dựng đất nước, bảo vệ tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Vì vậy, từ khi thành lập nước đến nay, Nhà nước đã quan tâm thường xuyên đến việc thực hiện các chế độ chính sách BHXH đối với cán bộ, công chức, quân nhân và người lao động thuộc các thành phần kinh tế. Qua hơn 10 năm hoạt động, hệ thống BHXH Việt Nam nói chung và BHXH huyện Mỹ Đức nói riêng đã từng hước được củng cố, hoàn thiện và không ngừng phát triển lớn mạnh công tác thu, chi, quản lý thu quỹ BHXH, giải quyết các chế độ chính sách BHXH cho các đối tượng theo luật định dần đi vào nền nếp, tạo điều kiện thuận lợi cho những người tham gia và hưởng các chế độ BHXH. Tuy nhiên phát triển BHXH phải phù hợp với sự phát triển kinh tế và xã hội của đất nước. Điều đó có nghĩa là quan điểm phát triển của BHXH phải xuất phát từ mục tiêu phù hợp với chiến lược phát triển nền kinh tế thị trường có định hướng XHCN của Đảng và Nhà nước. Trong hoạt động của hệ thống BHXH việc quản lý thu BHXH sử dụng có hiệu quả các nguồn thu quỹ BHXH là một vấn đề khó khăn, đòi hỏi nhà nước phải có sự đổi mới thích hợp. Hoạt động BHXH ngày nay được tất cả các nước quan tâm coi trọng, đã có nhiều bài học bổ ích cần được tham khảo để đưa vào sử dụng. Trong những năm qua BHXH huyện Mỹ Đức thuộc BHXH tỉnh Hà Tây đã thu đạt được nhiều thành tựu, kết quả như: thu BHXH bắt buộc và thu BHYT tự nguyện ngày càng nhiều đã góp phần không nhỏ cho sự ổn định và phát triển kinh tế xã hội huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây. Nhưng bên cạnh đó việc quản lý thu BHXH vẫn còn tồn tại một số khó khăn vướng mắc như: chưa khai thác hết lực lượng lao độn