Đề tài Hoàn thiện kế toán chi phí và tính giá thành sản phẩm của doanh nghiệp tại Công ty sản xuất Banh Mứt kẹo Đông Đô

Lời nói đầu Hiện nay xu hướng toàn cầu hoá ngày càng trở thành động lực mạnh mẽ thúc đẩy các quốc gia thể hiện rõ chỗ đứng của mình trên trường quốc tế. Mỗi quốc gia đều không ngừng nỗ lực phấn đấu trong lĩnh vực kinh tế nhằm khẳng định vị thế của mình. Sự cạnh tranh gay gắt đó đòi hỏi các quốc gia cần xây dựng chiến lược phù hợp để đẩy mạnh hiệu quả sản xuất kinh doanh của các thành phần kinh tế. Sự phát triển của một doanh nghiệp sẽ tạo cơ sở, nền tảng vững chắc cho một nền kinh tế. Nền kinh tề thị trường với bước đổi mới thực sự trong cơ chế quản lý kinh tế đã khẳng định rõ hơn vai trò, vị trí của thông tin kế toán trong quản trị doanh nghiệp. Là một thành phần của kế toán, hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm với chức năng giám sát và phản ánh trung thực, kịp thời các thông tin về chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ, tinh đúng, tinh đủ chi phí sản xuất vào giá thành sản phẩm sẽ giúp cho các nhà quản trị chỉ ra được phương án, biện pháp sử dụng tiết kiệm, hiệu quả chi phí sản xuất nhằm hạ giá thành sản phẩm. Hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm là công cụ hữu hiệu giúp các nhà quản trị lựa chọn phương án sản xuất tối ưu, xác định được tính khả thi của phương án đó, đồng thời định vị được giá bán sản phẩm, đảm bảo sản xuất kinh doanh có lãi. Sau bước chuyển mình từ nền kinh tế tập trung quan liêu bao cấp sang nền kinh tế thị trường có sự quản lý của nhà nước, nền kinh tế Việt Nam có những thay đổi đáng kể. Những doanh nghiệp Việt Nam đã tận dụng được giá nguyên vật liệu rẻ, giá nhân công rẻ để có được những sản phẩm có chất lượng tốt mà giá thành hạ. Một trong những doanh nghiệp nhà nước làm được điều này là Công ty sản xuất Bánh Mứt kẹo Đông Đô. Sau quá trình thực tập tại Công ty sản xuất Banh Mứt kẹo Đụng Đụ , nhận thức được tầm quan trọng của công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm nên em chọn đề tài : “Hoàn thiện kế toán chi phí và tính giá thành sản phẩm của doanh nghiệp tại Công ty sản xuất Banh Mứt kẹo Đụng Đụ ” cho chuyên đề thực tập của mình. Phạm vi nghiờn cứu Về Nội Dung: Nghiên cứu các vấn đề liên quan đến quá trình hoàn thiện cpsx và tính giá thành tại công ty bánh mứt kẹo Đông Đô về Thời gian: Thời gian lấy số liệu từ quý I năm 2007 Về Thời gian thực tập: 29/11/2007 tới 29/02/2008 Nội dung chuyên đề thực tập gồm 2 phần chính như sau: Phần 1: Thực trạng công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Phần 2 Hoàn thiện công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm nhằm tăng cường quản trị doanh nghiệp tại công ty. Với một đề tài tổng hợp bao gồm nhiều nội dung, đồng thời lần đầu tiên tiếp cận với thực tế, mặc dù đã cố gắng rất nhiều nhưng không thể tránh khỏi những khiếm khuyết nhất định. Vì vậy, em rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của các thầy cô nhằm hoàn thiện hơn đề tài của mình. Phần 1: Thực trạng công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty sản xuất Bánh Mứt Kẹo Đ ông Đô. I. Khái quát chung về hoạt động kinh doanh và tổ chức quản lý tại Công ty sản xuấT BáNH mứt kẹo đông đô. 1.Quá trình hình thành và phát triển của Công ty sản xuất Banh Mứt Kẹo Đông Đô. Công ty Cổ Phần sản xuất sản xuất Banh Mứt Kẹo Đông Đô. Với tên giao dịch là Đ ông Đô Confectioney Joint Stock Company được thành lập theo quyết định số 191/QĐ-BCN ngày 23/11/2003 của bộ công nghiệp, có trụ sở tại 76 xuan phương từ Liêm Hà nội Trải qua gần nửa thế kỷ, Công ty sản xuất sản xuất Banh Mứt Kẹo Đông Đô. Mang nhiều tên gọi khác nhau, qua nhiều Bộ quản lý, đánh dấu sự thay đổi của từng loại hình sản xuất và phản ánh xu thế phát triển của nhà máy. Tháng 1/1959 chỉ với 9 cán bộ do Tổng công ty nông thổ sản Miền Bắc gửi sang đã xây dựng một cơ sở thí nghiệm để sản xuất hạt trân châu(ta pi ô ca) trên một mảnh đất có diện tích 22500 m2.Từ giữa năm 1959 đến tháng 4/1960 thực hiện chủ trương của Tổng công ty nông thổ sản Miền Bắc, cơ sở đã nghiên cứu, thử nghiệm và sản xuất thành công mặt hành miến từ nguyên liệu đậu xanh.Thành tích này vừa là nguồn động viên cổ vũ lớn lao đối với cán bộ nhân viên của cơ sở vừa giúp họ hoàn thành nhiệm vụ sản xuất miến trong năm 1960.Trên cơ sở đó xưởng miến Hoàng Mai chính thức ra đời,đánh dấu một bước ngoặt đầu tiên cho quá trình phát triển nhà máy sau này. Năm 1961 xưởng miến Hoàng Mai đã thử nghiệm thành công và đưa vào sản xuất mặt hàng xì dầu, tinh bột ngô và cung cấp nguyên liệu làm pin cho nhà máy Pin Văn Điển. Năm 1966 trước yêu cầu của đất nước, Viện thực vật lấy đây làm nơi thử nghiệm đề tài thực phẩm để giải quyết hậu cần tại chỗ. Do vậy xưởng miến Hoàng Mai được đổi tên thành Nhà máy thực phẩm Đông Đô. Được sự hỗ trợ của bộ công nghiệp nhẹ, nhà máy trang bị thêm một số thiết bị nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm mới như: mạch nha, dầu đậu tương, nước chấm lên men.Đây là sự tiến bộ vượt bậc của nhà máy, tuy nhiên trong giai đoạn này xí nghiệp không phải là một đơn vị sản xuất kinh doanh mà chỉ là một cơ sở thực nghiệm hoạt động theo kế hoạch của cấp trên. Cho nên phát huy quyền chủ động sáng tạo và năng lực sản xuất bị hạn chế. Giữa tháng 6/1970 thực hiện chỉ thị của bộ lương thực phẩm, nhà máy đã chính thức tiếp nhận phân xưởng kẹo của Thủ Đô bàn giao sang với công suất là 900 tấn/năm. Lúc này nhà máy sản xuất thêm các loại kẹo, đường nha và giấy tinh bột. Để phù hợp với tình hình mới, một lần nữa nhà máy lại mang tên mới là Nhà máy thực phẩm Đông Đô. Với đội ngũ công nhân không ngừng lớn mạnh, tổng số đã lên tới 555 người. Cuối năm 1976 nhà máy được nhà nước phê chuẩn phương án mở rộng diện tích mặt bằng khoảng 300.000 m2 với công suất thiết kế là 6000 tấn/năm. Lúc này tổng số cán bộ công nhân viên nhà máy là 800 người, con số này của năm 1980 là 900 người. Những năm 1981-1985 là thời gian ghi nhận bước chuyển mình của nhà máy từ giai đoạn sản xuất thủ công có một phần cơ giới hoá sang sản xuất cơ giới hoá một phần thủ công. Đó là quá trình phấn đấu không mệt mỏi của cán bộ công nhân viên chức nhà máy nhằm từng bước áp dụng thành công tiến bộ khoa học kĩ thuật, thực hiện mở rộng quy mô sản xuất,nhất là sản xuất hàng xuất khẩu trong điều kiện nhà máy gặp nhiều khó khăn. Cho đến năm 1985 nhà máy Đông Đô có 6 chủng loại sản phẩm là: Kẹo mềm cà phê, kẹo mềm sô cô la, kẹo cứng nhân các loại (nhân dứa, sô cô la, cà phê, bạc hà ), kẹo mè xửng, kẹo chuối vừng lạc , kẹo vừng xốp. Để phù hợp với tình hình và nhiệm vụ sản xuất trong thời kì mới .Năm 1987 nhà máy một lần nữa đổi tên thành Nhà máy Đông Đô trực thuộc Bộ nông nghiệp và công nghiệp thực phẩm. Đến năm 1990 nhà máy có 4 phân xưởng kẹo. Năm 1992 số luợng cán bộ công nhân viên chức là 1500 người.Năm 1993 tách một bộ phận liên doanh với Nhật Bản thành lập công ty liên doanh Đông Đô. Sản phẩm chủ yếu là kẹo cứng, bánh snack... Năm 1995 thành lập công ty liên doanh An Nam – Group với Hoa Kỳ , sản phẩm chính là mì chính, hiện nay công ty này đã trở thành doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài. Hiện nay công ty một công ty liên doanh với nước ngoài An Nam – Group với Hoa Kỳ, Công ty còn có các chi nhánh ở Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và 7 xí nghiệp thành viên là : + Xí nghiệp kẹo + Xí nghiệp Bánh + Xí nghiệp phụ trợ + Xí nghiệp kẹo Chew & Toffe + Xí nghiệp kẹo Jelly + Nhà máy Thực phẩm Việt Trì + Nhà máy bột dinh dưỡng Nam Định Do yêu cầu phù hợp với tình hình sản xuất và kinh doanh cũng như yêu cầu của nền kinh tế nói chung, ngày 23/11/2006 Bộ công nghiệp quyết định đổi tên công ty thành công ty Sản xuất Bánh Mứt kẹo Đông Đô. 2.Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý 2.1.Sơ đồ bộ máy quản lý của Công ty Sản xuất Bánh Mứt kẹo Đông Đô Xí nghiệp kẹo cứng Xí nghiệp kẹo mềm Xí nghiệp kẹo chew toffee Hội đồng quản trị Tổng giám đốc Phó tổng giám đỗc kinh doanh Phó Tổng giám đốc tài chính Phòng kinh doanh Phòng tài chính kế toán Nhà máy bột dinh dưỡng Nam Định Xí nghiệp thực phẩm Việt Trì Văn phòng Phòng K C S Phòng kỹ thuật Xí nghiệp bánh Chi nhánh TP Hồ Chí Minh Đội xe Kho Chi nhánh Đà Nẵng Xí nghiệp phụ trợ Sơ đồ 1. Sơ đồ bộ máy quản lý của Công ty 2.2 Chức năng nhiệm vụ của từng phòng ban, bộ phận sản xuất kinh doanh. Đứng đầu bộ máy quản lý là Tổng giám đốc do hội đồng quản trị quyết định.Tổng giám đốc có quyền quyết định mọi hoạt động của công ty theo đúng chế độ, tuân thủ chế độ luật pháp hiện hành, chịu trách nhiệm trước hội đồng quản trị và tập thể người lao động của công ty về kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty. Phó tổng giám đốc kinh doanh: chịu trách nhiệm về giá trị nguyên vật liệu,tiêu thụ sản phẩm, giám sát hoạt động của phòng kinh doanh để đảm bảo quá trình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm của công ty. Phó tổng giám đốc tài chính: chịu trách nhiệm về tài chính của doanh nghiệp, kiểm tra giám sát phòng tài vụ, quản lý giám sát nguồn vốn, xác định nhu cầu vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Phòng kỹ thuật và phòng KCS: chịu trách nhiệm vềt kỹ thuật của quy trình công nghệ, tính toán để đưa ra các định mức, tỉ lệ khấu hao tài sản cố định, nghiên cứu lập kế hoạch sản xuất, kiểm tra nâng cao chất lượng sản phẩm. Phòng kế toán: đảm bảo vốn hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty, tổ chức công tác hạch toán kế toán, theo dõi hoạt động sản xuất kinh doanh của các xí nghiệp thành viên dưới hình thái giá trị để phản ánh cụ thể vào chi phí đầu vào, tính kết quả đầu ra. Phân tích kết quả kinh doanh của từng tháng, quý, năm, phân phối lợi nhuận cho các cổ đông và cung cấp thông tin chính xác về tài chính cho ban quản trị. Phòng kinh doanh: chịu trách nhiệm lập kế hoạch sản xuất kinh doanh (ngắn và dài hạn) cân đối kế hoạch sản xuất và chỉ đạo cung ứngvật tư, thoi dõi việc mua vật tư, tiêu thụ sản phẩm, tham dò thị trường mới. Bộ phận văn phòng: có chức năng định mức thời gian cho các loại sản phẩm, tiền lương thưởng cho cán bộ công nhân viên chức trong công ty, tuyển dụng lao động mùa vụ, mua bảo hiểm cho người lao động, phục vụ và tiếp khách. Các xí nghiệp thành viên: Chịu trách nhiệm trực tiếp sản xuất sản phẩm cho công ty. 3.Đặc điểm tổ chức hoạt động sản xuất Quá trình sản xuất đơn giản, chế biến liên tục khép kín, sản xuất với mẻ lớn và công tác sản xuất được tiến hành theo hướng cơ giới hoá một phần thủ công. Do chu kỳ sản xuất ngắn và đối tượng sản xuất lại là bánh kẹo nên khi kết thúc ca máy cũng là khi sản phẩm hoàn thành. Vì vậy mà đặc điểm sản xuất của công ty là không có sản phẩm dở dang. Hoà đường Nấu Làm nguội Máy lăn còn Vuốt keo Gói tay Sàng làm lạnh Dập hình Bơm nhân Tạo nhân Gói máy Đóng túi Sơ đồ 2. Qui trình sản xuất kẹo cứng Hoà đường Nấu Làm nguội Quật keo Cán keo Gói tay Máy lăn còn Máy vuốt Gói máy Chặt miếng Đóng túi Sơ đồ 3. Qui trình sản xuất kẹo mềm: Hoà đường Nấu Bơm chuyển sản phẩm Bàn làm lạnh Máy dập hình Khay chứa kẹo Quật xốp Đùn vuốt Hàm lạnh Gói máy Đóng túi Chọn kẹo Sơ đồ 4. Qui trình sản xuất kẹo Chew Nguyên liệu Nhào trộn Nướng vỏ bánh Làm nguội Đánh trộn kem Cắt bánh Phết kem Khối kem Nguyên liệu Đóng túi Sơ đồ 5. Qui trình sản xuất bánh 4. Đăc điểm tổ chức công tác kế toán tại Công ty Sản xuất Bánh Mứt kẹo Đông Đô 4.1. Bộ máy kế toán. Bộ máy kế toán của Công ty Sản xuất Bánh Mứt kẹo Đông Đô. Được tổ chức theo mô hình tập trung. Nghĩa là toàn bộ công tác kế toán của Công ty được tập trung ở phòng tài vụ, các xí nghiệp thành viên không tổ chức riêng bộ máy kế toán. Phòng kế toán có 8 nhân viên trong đó: 1 kế toán trưởng kiêm kế toán tổng hợp: là người phụ trách và chỉ đạo chung các hoạt động của phòng tài vụ, là người trực tiếp chịu trách nhiệm về công tác quản lý hạch toán, chỉ đạo và hướng dẫn toàn bộ công tác kế toán, thống kê, thông tin kế toán trong toàn bộ Công ty, đồng thời tham mưu cho Tổng Giám đốc về các hoạt động sản xuất kinh doanh. 1 kế toán vật tư: Làm công tác hạch toán chi tiết vật tư cũng như hạch toán nhập-xuất-tồn vật tư. 2 kế toán thanh toán: Tổ chức hạch toán chi tiết và tổng hợp tình hình thu chi tồn quỹ tiền mặt, tiền gửi ngân hàng. Tổng hợp tình hình thanh toán nội bộ và bên ngoài của Công ty. Hạch toán chi tiết và tổng hợp tình hình vốn lưu động và quá trình thanh toán tiền vay. 1 kế toán TSCĐ: hạch toán chi tiết và tổng hợp sự biến động của tài sản cố định, khấu hao tài sản cố định, sửa chữa tài sản cố định và xây dựng cơ bản. 1 kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm kiêm kế toán tiền lương có nhiệm vụ hạch toán chi tiét tổng hợp chi phí theo từng đối tượng và tính giá thành sản phẩm, hạch toán tiền lương và các khoản tính theo lương. Mở sổ kế toán chi tiết và tổng hợp cho chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. 1 kế toán tiêu thụ thành phẩm: Tổ chức chi tiết và tổng hợp sản phẩm hoàn thành và nhập kho, tiêu thụ, xác định doanh thu, kết quả tiêu thụ, theo dõi tình hình thanh toán doanh thu với khách hàng, tổ chức ghi sổ chi tiết. 1 thủ quỹ: theo dõi thu, chi, quản lý trực tiếp tiền mặt hiện có và có thể đối chiếu với kế toán thanh toán. Ngoài ra, ở dưới các xí nghiệp của Công ty đều có các nhân viên kế toán thống kê, có nhiệm vụ ghi chép số liệu ban đầu, gửi lên Phòng Kế toán. Vì Công ty có quy mô lớn, các nghiệp vụ kinh tế phát sinh nhiều nên Công ty đã áp dụng máy vi tính vào công tác hạch toán kế toán, do đó đã đáp ứng được nhu cầu về thu nhập và xử lý thông tin nhanh nhậy để có những quyết định kịp thời và phù hợp. Kế toán trưởng KT vật liệu & CCDC KT giá thành và tiền lưong Kế toán tổng hợp KT tiêu thụ thành phẩm KT XDCB& TSCĐ KT tiền gửi ngân hàng Kế toán tiền mặt và thanh toán Thủ quĩ Kế toán các XN thành viên Sơ đồ 6. Mô hình bộ máy kế toán 4.2. Tổ chức hạch toán sổ kế toán. Chứng từ gốc và các bảng Phân bổ Bảng tổng hợp phát sinh tài khoản Bảng tổng hợp kế toán chi tiết Nhật ký chứng từ Sổ kế toán chi tiết Sổ cái Báo cáo tài chính Bảng kê Ghi chú Ghi hàng ngày Đối chiếu, kiểm tra Ghi cuối tháng Sơ đồ 7. Qui trình hạch toán theo phương pháp Nhật ký chứng từ Công ty Sản xuất Bánh Mứt kẹo Đông Đô đã áp dụng hình thức sổ Nhật ký Chứng từ để thực hiện công tác hạch toán kế toán trong công ty. Hình thức sổ này đảm bảo tính chuyên môn hoá cao của sổ kế toán, thực hiện chuyên môn hoá và phân công chuyên môn hoá lao động kế toán. Hầu hết sổ kết cấu theo một bên của tài khoản nên giảm một nửa lượng ghi sổ, mặt khác hình thức các sổ kế toán Nhật kí chứng từ đảm bảo cung cấp thông tin cho quản lý là tập hợp báo cáo định kì kịp thời hạn. Việc áp dụng hình thức này của công ty là hoàn toàn hợp lí vì công ty là đơn vị sản xuất kinh doanh có quy mô lớn, khối lượng công tác kế toán nhiều và phức tạp. Bên cạnh đó công ty có đội ngũ kế toán đông đảo, trình độ cao cho phép chuyên môn hoá trong phân công lao động kế toán. Với hình thức Nhật kí chứng từ công ty sử dụng các loại sổ + Nhật kí chứng từ số: 1,2,4,5,7,8,9,10. + Sổ chi tiết vật tư số: 2,5,6. + Bảng kê số: 1,2,4,6,8. + Bảng phân bổ tiền lương,chi phí. +Sổ cái. Ngoài ra do công ty áp dụng kế toán máy nên ngoài sổ chi tiết thường như sổ chi tiết vật tư, thành phẩm ... công ty còn thiết kế một mẫu sổ chi tiết theo dõi kịp thời các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trên máy như: báo cáo doanh thu, báo cáo công nợ ... Phương pháp báo cáo hàng tồn kho của công ty: là kê khai thường xuyên. Hình thức này theo dõi phản ánh thường xuyên liên tục, có hệ thống tình hình xuất nhập tồn kho trên sổ kế toán . Vì doanh nghiệp kinh doanh các loại mặt hàng nên áp dụng hình thức này là hoàn toàn hợp lý. Phương pháp tính thuế giá trị gia tăng của công ty là khấu trừ. Việc tính thuế GTGT được thực hiện riêng biệt từng phần hành. II . Thực trạng công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty sản xuất thương mại Hai mươi bốn 1. Một số vấn đề chung về công tác quản lý và hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Sản xuất Bánh Mứt kẹo Đông Đô 1.1. Công tác quản lý chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm Để công tác quản lý các hoạt động của quá trình sản xuất kinh doanh hiệu quả, mỗi doanh nghiệp đều luôn cố gắng tìm biện pháp tốt nhất giúp cho mỗi phần hành phát huy tối đa nguồn lực của mình. Công Ty Sản xuất Bánh Mứt kẹo Đông Đô quản lý CPSX và tính giá thành thông qua hệ thộng định mức CPSX và giá thành định mức. Công ty Sản xuất Bánh Mứt kẹo Đông Đô thành lập một “Hội đồng xây dựng định mức” đây là bộ phận tính toán và đưa ra được hệ thống định mức chi phí sản xuất trong kì cho các sản phẩm. Trong phạm vi chi phí và giá thành, hệ thống định mức gồm: + Định mức về CPNVLTT trong tính giá thành sản phẩm được xây dựng cho từng tấn sản phẩm mỗi loại. Chi phí về NVLTT sẽ hạch toán theo định mức cũ đã xây dựng. Vậy khoản mục CPNVLTT hoàn toàn co thể kiểm soát được. Trong sản xuất kinh doanh, nếu công nhân tiết kiệm được nguyên vật liệu so với định mức thì phần chênh lệch đó họ được hưởng. Ngược lại, nếu họ sử dụng lãng phí so với định mức thì phần vượt định mức họ se phải bù cho công ty. Cùng với việc thực hiện chính sách này, phòng kiểm tra chất lượng của công ty sẽ kiểm tra và phê duyệt về chất lượng sản phẩm được sản xuất ra. + Hội đồng xây dựng định mức cũng đưa ra định mức về lương trong khoản mục chi phí nhân công trực tiếp cho từng loại sản phẩm (hay còn gọi là lương khoán). Như vậy, lương trả cho công nhân sẽ dựa vào định mức lương khoán và số lượng sản phẩm đặt tiêu chuẩn sản xuất ra. Về thực chất, đây là hình thức trả lưong theo sản phẩm đã khuyến khích được người công nhân tăng năng suất lao động. Chi phí nhân công trực tiếp trong đó có khoản “lương” sẽ được hoạch toán theo định mức lương đã quy định. Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế được trích theo tỷ lệ nhất định so với lương cơ bản(căn cứ vào mức lương tối thiểu và hệ số cấp bậc). Các khoản phụ cấp khác, kinh phí công đoàn của Công ty đều có thể kiểm soát được do đó mà khoản mục chi phí nhân công trực tiếp trong giá thành sản phẩm cũng sẽ được xác định trong một khung nhất định phục vụ cho kế hoạch giá thành sản phẩm. + Ngoài CPNVLTT và CPNCTT, hội đồng xây dựng định mức cũng xây dựng mức khoán cho CPSXC. Nhưng mức khoán này chỉ có chức năng phục vụ cho quản lý mà không có chức năng ghi sổ. Với những khoản chi phí này cuối tháng các xí nghiệp phải trình lên công ty “ Bảng kê chứng từ chi phí ” có liên quan kèm theo các chứng từ gốc của mỗi nghiệp vụ chi. Kế toán có nhiệm vụ xem xét các ngiệp vụ chi dó về sự hợp lí, hợp lệ của chúng. Nếu thực chi nhỏ hơn mức khoán thì không cần phải giải trình. Nếu thực chi lớn hơn mức khoán thì xí nghiệp phải giải trình chi tiết và đầy đủ về phần vượt này để kế toán xem xét. Việc hạch toán các chi phí khoán trong chi phí sản xuất chung là theo số thực chi đảm bảo không quá tối thiểu hoá khoản chi. Giúp cho công tác theo dõi việc thực hiện các định mức đồng thời thu thập nguồn số liệu cho việc hoàn thiện hệ thống định mức trong các kì sau, công ty cử nhân viên thống kê xuống tận các xí nghiệp để theo dõi về số lượng thực dùng, đồng thời định kì lập các báo cáo để gửi lên công ty như: Báo cáo vật tư, Bảng quyết toán định mức lương, Bảng kê chứng từ chi phí... Có thể thấy rằng, việc quản lí CPSX và tính giá thành sản phẩm thông qua hệ thống định mức là một bước tiến rõ rệt khẳng định sự năng động của ban lãnh đạo công ty trong việc sử dụng đòn bẩy kinh tế nhằm tăng năng suất lao động vừa mang lợi về cho công ty, vừa khuyến khích lợi ích vật chất cho người lao động và đem lại thành công trên thương trường. 1.2. Hệ thống tài khoản, sổ sách, chứng từ kế toán sử dụng để hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty. 1.2.1. Hệ thống tài khoản Nhằm phục vụ cho công tác hạch toán chi phí sản uát và tính giá thành sản phẩm căn cứ vào chế độ hiện hành công ty sử dụng các tài khoản sau: TK 621, TK 622, TK 627, TK 154. + TK 621: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp.Tài khoản này được mở như sau: -Với sản phẩm chính: TK 621 được mở chi tiết cho từng loại sản phẩm 621: Kẹo chew nhân taro 621: Bánh kem xốp hương hoa quả ... -Với sản phẩm phụ: TK 621 được mở chi tiết cho từng bộ phận sản xuất phụ 621: Tổ in hộp 621: Tổ gia công túi Việt Trì ... + TK 622: Chi phí nhân công trực tiếp. Tài khoản này được mở như sau: -Với sản phẩm chính: TK 622 được mở chi tiết cho từng loại sản phẩm 622: Kẹo nhân sôcôla 622: Kẹo bắp bắp ... -Với sản phẩm phụ: TK 622 được mở chi tiết cho từng bộ phận sản xuất 622: Tổ rang xay cà phê 622: Tổ in hộp ... + TK 627: Chi phí sản xuất chung. Tài khoản này được mở chi tiết cho từng xí nghiệp 627: Xí nghiệp Bánh 627: Xí nghiệp Kẹo cứng 627: Xí nghiệp kẹo mềm ... Ngoài ra 627 còn mở chi tiết cho từng bộ phận sản xuất 627: Tổ gia công bột gạo tẻ 627: Tổ rang xay cà phê + TK154: CPSX kinh doanh dở dang. Tài khoản này được chi tiết như sau: -Với sản phẩm chính: TK 154 được mở chi tiết cho từng loại sản phẩm 154: Kẹo cam mềm 154: Kẹo chew khủng long ... 1.2.2.Hệ thống sổ sách Công ty Sản xuất Bánh Mứt kẹo Đông Đô sử dụng hình thức sổ Nhật ký chứng từ cho nên khi hạch toán CPSX và tính giá thành sản phẩm công ty đã sử dụng các loại sổ sau: Sổ chi phí nguyên vật liệu Sổ chi tiết xuất vật liệu Sổ chi tiết Nợ TK 627 Bảng phân bổ số 1: Bảng phân bổ tiền lương và bảo hiểm xã hội. Bảng tổng hợp phát sinh TK 152, 153. Bảng kê số 4 Bảng kê số 6 Nhật kí chứng từ số 7 Phần 1: Tập hợp chi phí sản xuất kinh doanh toàn công ty. Phần 2: Chi phí sản xuất kinh doanh thep yếu tố. Bảng tính giá thành phẩm Sổ cái các tài khoản 621, 622, 627, 154. Tất cả các sổ cái trên mở cho tài khoản tổng hợp mà không chi tiết cho từng loại sản phẩm. Ngoài các sổ trên, kế toán còn sử dụng các loại Nhật kí_ Chứng từ có liên quan đến tập hợp CPSX và tính giá thành sản phẩm như nhật ký chứng tù số 10, nhật kí chứng tù số 8. Chứng từ gốc Bảng kê số 6 Bảng tổng hợp phát sinh TK 153 Sổ chi tiết Nợ TK 627 Bảng phân bổ số 1 Tổ chi tiết xuất vật liệu Sổ chi phí NVL Bảng tổng hợp phát sinh TK 152 Bảng kê số 4 Nhật kí chứng từ số 7 Sổ tổng hợp Nợ TK 627 Sổ cái TK 621, 622, 627, 154 Bảng tính giá thành sản phẩm Sơ đồ 8: Trình tự ghi sổ kế toán hạch toán CPSX và tính giá thành sản phẩm tại công ty Sản xuất Bánh Mứt kẹo Đông Đô. 1.3. Đối tượng phương pháp trình tự hạch toán chi phí sản xuất tại công ty. 1.3.1. Đối tượng hạch toán chi phí sản xuất. Sản phẩm của công ty được chia làm hai loại sản phẩm chính và sản phẩm phụ. Với sản phẩm chính: Sản phẩm chính của công ty Bánh Mứt kẹo Đông Đô. bao gồm các loại bánh kẹo. Vào cùng một thời điểm thì trên mỗi dây chuyền chỉ sản xuất một loại sản phẩm. Các quy trình sản xuất đều khép kín, kết thúc một ca máy thì sản phẩm hoàn thành và không có sản phẩm dở dang.Điều đó có nghĩa là CPNVLTT và CPNCTT sẽ hoàn toàn tập hợp trực tiếp cho từng loại sản phẩm. Đối với sản phẩm CPSXC sẽ tập hợp theo từng xí nghiệp sau đó phân bổ cho từng loại sản phẩm. Như vậy đối tượng hạch toán chi phí là từng loại sản phẩm mà công ty sản xuất. Với sản phẩm phụ: Sản phẩm phụ của công ty dược tiến hành ở các bộ phận sản xuất phụ.Ví dụ: Tổ gia công túi ở xí nghiệp Việt Trì... Các sản phẩm phụ sau khi hoàn thành sẽ nhập kho trở thành nguyên vật liệu phục vụ cho việc sản xuất sản phẩm chính. Vậy đối tượng tập hợp chi phí sản xuất sản phẩm phụ là từng bộ phận sản xuất phụ. 1.3.2. Phương pháp hạch toán chi phí sản xuất. Với sản phẩm chính: Do đối tượng hạch toán CPSX sản phẩm chính là từng loại sản phẩm nên phương pháp hạch toán chi phí sản xuất sản phẩm chính là phương pháp hạch toán chi phí theo từng loại sản phẩm. Với sản phẩm phụ: Do đối tượng hạch toán CPSX sản phẩm phụ là từng bộ phận sản xuất nên phương pháp hạch toán chi phí sản xuất sản phẩm phụ sẽ là phương pháp hạch toán CPSX theo từng bộ phận sản phẩm phụ. 1.3.3. Trình tự hạch toán CPSX Chi phí sản xuất tại công ty sản xuất Bánh Mứt kẹo Đông Đô được khái quat theo trình tự sau: Bước 1: Tập hợp chi phí có liên quan đến từng đối tượng sử dụng: CPNVLTT được hạch toán cho từng loại sản phẩm ( đối với sản phẩm chính) hoặc theo từng bộ phận sản xuất (đối với sản phẩm phụ) theo định mức tiêu hao. - CPNCTT: + Lương được hạch toán theo định mức lương cho từng sản phẩm. + Phụ cấp chi phí khác, BHXH, BHYT, KPCĐ được tập hợp, sau đó phân bổ cho từng sản phẩm theo tiêu thức khoán theo từng loại sản phẩm. Bước 2: Tập hợp và phân bổ lao vụ của xí nghiệp phụ trợ cho xí nghiệp bánh và xí nghiệp kẹo theo tiêu thức tấn sản phẩm đã sản xuất ra. Bước 3: Tập hợp CPSX cho từng í nghiệp còn lại và phân bổ chi phí sản xuất chung theo từng loại sản phẩm của các xí nghiệp đó theo tiêu thức sản lượng. 2. Thực trạng công tác chi phí sản xuất tại công ty. 2.1 Hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. 2.1.1. Hạch toán chí phí sản xuất sản phẩm chính. Tại công ty Bánh Mứt kẹo Đông Đô tất cả các loại vật liệu cấu thành nên sản phẩm một cách hữu hình, tức là kiểm soát được sự có mặt của chúng trong sản phẩm thì đều được coi là nguyên vật liệu trực tiếp, không kể giá trị lớn hay nhỏ. Nguyên vật liệu trực tiếp được theo dõi trên tài khoản 152 và chi tiết theo từng loại CPNVLTT là giá trị của các loại nguyên vật liệu trực tiếp, bao gồm: đường sữa, tinh dầu, muối tinh phẩm , băng dính, softening ... Quá trình hạch toán CPNVLTT như sau: Toàn bộ chứng từ liên quan đến việc nhập, xuất vật tư, thủ kho sẽ gửi cho kế toán nguyên vật liệu vào cuối mỗi tháng. Trên cơ sở chứng từ nhận được, kế toán nguyên vật liệu tiến hành phân loại chứng từ theo từng nhóm, từng loại, và đối tượng sử dụng. Ngoài việc theo dõi về số lượng nguyên vật liệu tiêu hao, kế toán nguyên vật liệu còn theo dõi về mặt giá trị. Các thông tin về nhập, xuất trên các phiếu nhập, phiếu xuất kế toán sẽ nhập vào máy tính để lập báo cáo nhập xuất tồn chi tiết theo từng loại nguyên vật liệu. Các phiếu nhập được cập nhập về cả số lượng và giá trị nguyên vật liệu. Các phiếu xuất chỉ cập nhật về mặt số lượng. Số liệu trên báo cáo nhập xuất tồn được đối chiếu với thủ kho thông qua báo cáo kho. Cuối tháng sau khi tập hợp số lượng từng loại nguyên vật liệu tiêu hao cho từng sản phẩm cuối tháng, nhân viên thông kê các xí nghiệp sẽ lập báo cáo vật tư gửi lên cho kế toán nguyên vật liệu. Kế toán nguyên vật liệu tiến hành đối chiếu báo cáo vật tư với các phiếu xuất kho và các định mức để xác định tính đúng dắn của các báo vật tư đó. Ví dụ: Cuối tháng 03/2007 nhân viên thống kê của Xí nghiệp kẹo gửi lên báo cáo trong đó có báo cáo vật tư của kẹo nhân nho: Báo cáo vật tư xí nghiệp kẹo Tháng 3/2007 Sản phẩm : Kẹo nhân nho Sản lượng thực tế: 3800 kg STT Tên vật tư Đ.V Vật tư sử dụng Đ.M T.h C.L 1 Đưòng kính Kg 1400 370,25 368,42 -1,83 2 Glucose 1 - 2045 530,4 538,16 7,76 3 Softening - 115 31,8 30,26 -1,54 4 Sáp thực vật - 110 29,62 28,95 -0,67 5 Sữa gầy - 73 19,85 19,21 -0,64 6 Váng sữa - 72,2 19 19 0 7 Nhãn nhân nho Cuộn 51,5 13,55 13,55 0 8 Băng dính - 12,5 3,2 3,3 0,1 ... Biểu số 1: báo cáo vật tư xí nghiệp kẹo Trong biểu số 1 Cột vật tư sử dụng là số vật tư tiêu hao thực tế để sản xuất được 3800 kg kẹo nhân nho. Cột ĐM là định mức về số lượng vật tư tính cho một tấn sản phẩm. Cột TH = Vật tư sử dụng/ sản lượng thực tế (tính bằng tấn) Cột CL = Cột TH – Cột ĐM Sau khi đã đối chiếu tính đúng đắn của báo cáo vật tư, kế toán nguyên vật liệu lập Sổ chi phí nguyên vật liệu cho từng loại sản phẩm (xem biểu số 2) Chi phí nguyên vật liệu được hạch toán theo định mức nguyên vật liệu đã xây dựng: Chi phí NVLTT Sản lượng thực ĐMNVL loại (j) Đơn giá Sản xuất sản phẩm = tế sản phẩm * cho một tấn sản * NVL Loại(i) loại (i) phẩm loại (i) loại (j) Đơn giá xuất nguyên vật liệu được tính theo phương pháp bình quân gia quyền. Trị giá thực tế NVL (j) + Trị giá thực tế NVL (j) Tồn đầu tháng nhập trong tháng Đơn giá bình quân = của NVL (j) Số lượng NVL (j) + Số lượng NVL (j) tồn đầu tháng nhập trong tháng Về thực chất, Sổ chi phí nguyên vật liệu cho từng sản phẩm là cơ sở để tập hợp chi phí như vật liệu trực tiếp cho từng sản phẩm đó. Ví dụ: Với loại kẹo nhân nho được sản xuất trong tháng 03/ 2007, kế toán nguyên vật liệu lập sổ này như sau: Sổ chi phí nguyên vật liệu Tháng 3/2007 Sản phẩm: kẹo nhân nho Sản lượng thực tế STT Mã VT Tên vật tư Số lượng Đơn giá Số tiền 1 Đường kính 1406,95 3.800 5.346.410 2 Glucose 1 2015,52 2.950 5.346.410 3 Softening 120,84 6.790 820.504 4 Sáp thực vật 112,56 26.800 3.0160608 5 Sữa gầy 75,43 34.600 2.609.878 6 Váng sữa 72,2 12.050 870.010 7 Nhãn nhân nho 51,5 165.040 8.499.560 8 Băng dính 12,16 5.500 66.880 ... Cộng 40.850.780 Biểu số 2: Sổ chi phí nguyên vật liệu Trong đó: Cột số lượng = ĐM * Sản lượng tực tế. Số tiền = Số lượng * Đơn giá. Đơn giá do máy tính áp cho từng loại nguyên vật liệu thực tế sử dụng cho sản xuất. Toàn bộ chi phí trong sổ chi phí nguyên vật liệu này được hạch toán vào bảng tính giá thành sản phẩm như sau: Nợ TK 621: ( chi tiết cho từng loại sản phẩm) Có TK 152 Khi đối chiếu với báo cáo vật tư về thực tế xuất dùngvà định mức nguyên vật liệu, kế toán sẽ xác định được xí nghiệp sử dụng tiết kiệm hay sử dụng lãng phí nguyên vật liệu. - Nếu tiết kiệm thì phần nguyên vật liệu tiết kiệm được đơn vị sẽ được hưởng và Công ty mua lại của Xí nghiệp nên hạch toán như sau: Nợ TK 152: Phần nguyên vật liệu tiết kiệm được Có TK 336: Chi tiết đơn vị sử dụng tiết kiệm - Nếu lãng phí thì phần nguyên vật liệu sử dụng lãng phí coi ngư xí nghiệp vay của công ty và sẽ được hạch toán như sau: Nợ TK 136: Chi tiết đơn vị sử dụng lãng phí nguyên vật liệu Có TK 152: Phần nguyên vật liệu bị sử dụng lãng phí. Song song với việc lập Sổ chi phí nguyên vật liệu cho từng loại sản phẩm, kế toán nguyên vật liệu, căn cứ vào phiếu xuất kho cho các mục đích khác nhau, riêng xuất cho sản xuât trực tiếp thì sẽ căn cứ vào điịnh mức để vào sổ chi tiết xuất vật liệu cho tát cả các mục đích đó ( xem biểu số 3 ). Thực chất trên sổ này, kế toán ghi Có TK 152 đối ứng với Nợ các TK khác. Sổ chi tiết xuất nguyên vật liệu mở chi tiết cho từng loại nguyên vật liệu. Số liệu tổng cộng trên sổ này được sử dụng để ghi vào bên Có Bảng tổng hợp phát sinh TK 152 ( biểu số 4 ). Sổ chi phí nguyên vật liệu phải được hoàn thành trước bảng tổng hợp phát sinh TK 152 vì công ty hạch toán chi phí NVLTT theo định mức nên phần vượt hoặc tiết kiệm được so với định mức có liên quan đến TK 136, TK 366 chỉ khi hoàn thành sổ chi phí nguyên vật liệu cho từng loại sản phẩm, xác định phần vượt hoặc tiết kiệm đó thì kế toán nguyên vật liệu mới hoàn thành được bảng tổ hợp phát sinh TK 152. Các thông tin liên quan đến khoản mục chi phí nguyên vật liệu trực tiếp sẽ được theo dõi trên sổ cái TK 621 ( biểu số 14 ). Loại sổ này được mở vào cuối mỗi tháng căn cứ vào tổng phát sinh bên Có TK 621 trên NKCT số 7, và chi tiết số phát sinh bên Nợ đối ứng với tài khoản khác. Sổ chi tiết xuất vật liệu (Ghi có Tk 152) Tháng 3 năm 2007 STT Vật tư Đơn giá Tk 142 Tk 621 Tk 627 Tk 641 ... Cộng Mã Vt Tên Lưọng Tiền Lượng Tiền Lương Tiền Lượng Tiền Lượng Tiền ... 5 Đường kính 3.800 442.560 1.681.728.000 480.000 1.824.000.000 6 Sữa gầy 34.600 15.900 550.140.000 16.560 572.976.000 7 Glucose 1 2.950 368.100 1.085.895.000 368100 1.085.895.000 8 Softening 6.790 13.800 93.702.000 13800 93.702.000 ... 3600 19.800.000 71 Băng dính 5.500 3.360 18.480.000 ... Cộng 46.358.198 8.730.063.080 151.007.602 75.166.416 10.409.010.960 Biểu số 3: Sổ chi tiết xuất vật liệu Bảng tổng hợp phát sinh tài khoản 152 Nguyên vật liệu STT Tài khoản đối ứng Phát sinh nợ Phát sinh có 1 111- Tiền mặt 10.920.000 2 112- Tiền gửi ngân hàng 42.516.574 3 136- Phải thu nội bộ 8.606.208 4 138- Phải thu khác 7.131.456 5 141- Tạm ứng 4.753.680 6 142- Chi phí trả trước 46.358.198 7 152- Chi phí nguyên vật liệu 8.076.374 8 331- Phải trả người bán 10.909.200.000 9 333- Thuế và các khoản phải nộp nhà nước 112.534.487 10 336- Phải trả nội 909.782.730 11 338- Phải trả phải nộp khác 1.956.183.756 702.452.990 12 621- Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp 8.730.063.696 13 627- Chi phí sản xuất chung 151.007.601 14 632- Giá vốn hàng bán 477.623.950 15 641- Chi phí bán hàng 75.166.416 16 642- Chi phí quản lí 210.600.444 Tổng 12.193.402.000 10.409.010.960 Biểu số 4: Bảng tổng hợp phát sinh tài khoản 2.1.2. Hạch toán chi phí sản xuất sản phẩm phụ. Chi phí nguyên vật liệu cho sản phẩm phụ được hạch toán vào TK 621- chi tiết theo bộ phận sản xuất sản phẩm phụ, chi tiết tiểu khoản 6211- chi phi về nguyên vật liệu. Chi phí về công cụ dụng cụ cho sản phẩm phụ loại phân bổ một lần tại công ty Bánh kẹo Hải Hà cũng được hạch toán vào TK 621 nhưng chi tiết tiể khoản 6212- chi phí về công cụ dụng cụ. Khoản mục chi phí này, kế toán ghi vào bảng giá thành phẩm theo bút toán: Chi phí về nguyên vật liệu Nợ TK 621( 6211) Có TK 152: ( chi tiết vật liệu) Chi phí về công cụ dụng cụ Nợ TK 621( 6212) Có TK 153: ( chi tiết công cụ dụng cụ) Ví dụ: Trong tháng 3/2007 với tổ sản xuất phụ “ tổ in hộp “ kế toán tính ra được chi phí về nguyên vật liệu là 102.400 và chi phí về công cụ là 84.500, kế toán ghi các khoản này vào bảng tính giá thành sản phẩm như sau: Nợ TK 621 (6211- tổ in hộp ) 102.400 Nợ TK 621 (6212- tổ in hộp ) 84.500 Có TK 152 186.900 2.2. Hạch toán chi phí nhân công trực tiếp. 2.2.1. Hạch toán chí phí sản xuất sản phẩm chính . Chi phí nhân công trực tiếp của công ty bao gồm - Chi phí về tiền lương - Các khoản trích theo lương Số liệu về tiền lương và các khoản trích theo lương vào chi phí của toàn công ty, kề toán theo dõi trên bảng phân bổ số 1- Bảng phân bổ tiền lương và bảo hiểm xã hội ( biểu số 7 ). Quá trình hạch toán CPNCTT như sau: Hạch toán chi phí về lương: + Khoản lương: Khoản chi phí về lương tại công ty được hạch toán cho từng loại sản phẩm theo đơn giá tiền lương định mức đã được xây dựng cho từng loại sản phẩm đó và sản lượng thực tế của sản phẩm hoàn thành đủ tiêu chuẩn chất lượng trong kì. Cuối tháng , khi nhân được bảng quyết toán định mức lương của các xí nghiệp gửi lên, kế toán tiến hành đối chiếu để xác định tính đúng đắn của bảng quyết toán này. Bảng quyết toán định mức lương Stt Chủng loại Sp Sl(Kg) G1 G2 G3 G4 G5 G6 ĐGL Lương (đ) 1 Kẹo nhân nho 3800 500,4 41,54 16,2 6,73 7,8 5 577,49 2.184.462 2 Kẹo bắp bắp 17000 888,7 56,35 19,5 10 9,4 5 988,95 16.812.150 3 Kẹo cherry 9000 656,7 53,4 20,3 9 9,5 5 753,9 6.785.100 ... Tổng cộng 29800 25.781.712 Tháng 3/2007 Xí nghiệp kẹo Biểu số 5: Mẫu quyết toán định mức lương Trong đó: Cột ĐGL là đơn giá tiền lương định mức cho sản phẩm. Cột G1 là đơn giá lương công nhân sản xuất chính Cột G2 là đơn giá lương công nhân phục vụ Cột G3 là đơn giá lương lao động gián tiếp Cột G4 là đơn giá lương công nhân vệ sinh Cột G5 là đơn giá lương công nhân trực sớm Cột G6 là đơn giá lương công nhân dự phòng ĐGL = G1+G2+G3+G4+G5+G6 Tất cả các đơn giá lương đều tính theo đồng/kg. Cột lương là số tiền lương khoán cho từng sản phẩm trong kì. Lương = sản lượng * ĐGL Căn cứ vào bảng quyết toán định mức lương, kế toán tính và lập ra bảng thanh toán lương khoán cho từng xí nghiệp ( Biểu số 6 ) Bảng thanh toán lương khoán Tháng 3/2007 Stt Chủng loại sản phẩm Sản lượng ĐG lương Lương( đ ) 1 Kẹo nhân nho 3800 577,49 2.184.462 2 Kẹo bắp bắp 17000 988,95 16.812.150 3 Kẹo cherry 9000 753,9 6.785.100 ... Cộng 25.781.712 Biểu số 6: Mẫu bảng thanh toán lương khoán + Khoản phụ cấp Phụ cấp Tổng phụ cấp của xí nghiệp phân bổ sản xuất sản phẩm loại (i) Chi phí lương khoán cho sản = * của sản phẩm loại (i) phẩm Tổng chi phí lương khoán của loại (i) XN sản xuất sản phẩm loại (i) + Khoản khác Các khoản khác là những chi phí trả cho công nhân ( ngoài hai khoản lương và phụ cấp nêu trên ) như tiền thưởng năng suất, tiền lĩnh ngày lễ, tết. Kế toán sẽ tập hợp các khoản này theo từng xí nghiệp rồi tiến hành phân bổ cho từng loại sản phẩm theo chi phí lương khoán của các loại sản phẩm đó. Tổng các khoản khác của XN Khoản khác sản xuất cho sp loại (i) chi phí lương Phân bổ = X của sp loại (i) Cho sản phẩm Tổng chi phí lương khoán của Loại (i) XN sản xuất sp loại (i) Bảng phân bổ tiền lương và BHXH Tháng3 năm 2007 Diễn giải Ghi Có Tk 334 Ghi Có Tk 338 Tổng cộng Lương Phụ cấp Khác Cộng 334 Kpcđ Bhxh Bhyt Cộng 338 TK 622 Sản xuất chính ... Kẹo bắp bắp 2.633.354 131.668 921.674 3.686.696 73.734 210.288 28.038 312.060 3.998.756 ... Cộng sản xuất chính Sản xuất phụ Rang xay cà phê 396.547 22.294 33.974 452.827 9.056 51.431 6.858 67.354 520.147 ... Cộng sản xuất phụ 47.916.988 4.630.864 7.113.280 59.661.132 1.193.222 7.973.480 1.063.130 9.905.833 69.890.965 Cộng SX chính, phụ 753.325.795 40.107.142 261.453.376 1.054.886.314 21.097.726 76.357.727 10.181.030 107.636.515 1.162.522.796 TK 627 Xí nghiệp phụ trợ 15.319.215 2.462.627 3.390.600 21.192.443 423.848 4.489.922 598.656 5.512.426 26.704.870 TK 641 18.624.210 1.401.808 2.216.400 22.242.418 444.848 3.336.362 444.848 4.226.059 26.468.477 TK 642 120.298.440 21.104.760 30.720.000 172.123.200 3.442.464 25.818.480 3.442.464 32.703.408 204.826.608 Tổng cộng 907.567.660 65.096.336 297.780.377 1.270.444.374 25.408.886 110.002.492 14.666.999 150.078.377 1.420.522.751 Biểu số 7: Mẫu bảng phân bổ tiền lương và bảo hiểm xã hội Hạch toán các khoản trích theo lương vào CPNCTT Theo chế độ hiện hành ngoài chi phí về tiền lương, công ty còn trích vào CPNCTT các kgoản BHXH, BHYT, KPCĐ theo một tỉ lệ nhất định. BHXH được trích 15% tổng tiền lương cơ bản của công nhân sản xuất. BHYT được trích 2 % tổng tiền lương cơ bản của công nhân sản xuất. KPCĐ đựoc trích 3% tổng tiền lương thực tế của công nhân sản xuất. Tiền lương cơ bản được tính cho từng xí nghiệp căn cứ vào mức lương tối thiểu do nhà nước quy định và hệ số lương cấp bậc của công nhân sản xuất trong xí nghiệp đó. Trên cơ sở đó, kế toán sẽ phân bổ các khoản trích theo lương này cho từng loại sản phẩm theo chi phí lương khoán của công nhân trực tiếp sản xuất. Tổng BHXH,BHYT trích vào Khoản trích CPNCTT của XN sản xuất BHXH, BHYT sp loại (i) CP lương Phân bổ cho = * khoán của Từng sản Tổng lương khoán của công nhân sp loại (i) Phẩm loại (i) XN sản xuất sp loại (i) 2.2.2. Hạch toán chi phí sản xuất sản phẩm phụ. Việc hạch toán chi phí nhân công trực tiếp sản phẩm phụ được tiến hành tương tự như trong sản xuất sản phẩm chính. Kế toán sử dụng TK 622- Chi phí nhân công trực tiếp, chi tiết cho từng bộ phận sản xuất phụ để hạch toán chi phí nhân công trực tiếp. 2.3. Hạch toán chi phí sản xuất chung. 2.3.1. Hạch toán chí phí sản xuất sản phẩm chính . Hạch toán chi phí nhân công xí nghiệp: Chi phí nhân công xí nghiệp được hạch toán vào bêb Nợ TK 627 chỉ có ở xí nghiệp Phụ Trợ còn chi phí lương nhân viên các xí nghiệp còn lại được hạch toán vào chi phí nhân công trực tiếp. Chi phí nhân viên của xí nghiệp phụ trợ bao gồm chi phí về tiền lương và các khoản trích theo lương vào CPSXC. Việc tính lương cho nhân viên phụ trợ được tiến hành tương tự như đối với công nhân trực tiếp sản xuất. Chi phí nhân viên xí nghiệp Phụ Trợ được theo dõi và hạch toán trên bảng phân bổ số 1 theo bút toán: Nợ TK 627 Có TK 334 Nợ TK 627 Có TK 338 Chi phí nhân viên xí nghiệp Phụ Trợ từ bảng phân bổ số 1 sẽ được kế toán ghi vào sổ chi tiết Nợ TK 627. Hạch toán chi phí vật liệu, công cụ dụng cụ xuất dùng. Khi xuất vật liệu, phụ tùng lắp thêm, phụ tùng thay thế, thiết bị nhằm hoàn thành kỹ thuật sản xuất hoặc phục vụ cho sản xuất chung thì kế toán sẽ tập hợp các khoản này theo từng xí nghiệp sử dụng. Riêng tiền điện, tiền nước ở xí nghiệp Bánh và xí nghiệp Phụ Trợ nằm ngay cạnh công ty nên công ty trực tiếp chi trả, kế toán không hạch toán khoản này như chi phí dịch vụ mua ngoài mà hạch toán vào chi phí nguyên vật liệu xuất kho cho sản xuất chung thông qua TK 152. Máy tính sẽ nhặt ra khoản này để hạch toán vào tài khoản 627. Các khoản chi phí này nằm ngoài mức khoán và được hạch toán trong sổ chi tiết Nợ TK 627 theo bút toán Nợ TK 627 Có TK 152 ( chi tiết nguyên vật liệu ) Nếu là xuất công cụ dụng cụ cho sản xuất chung thì kế toán sẽ hạch toán trong sổ chi tiết Nợ như sau: Nợ TK 627 Có TK 153: (chi tiết theo loại công cụ dụng cụ) Căn cứ để ghi các bút toán trên là các phiếu xuất nguyên vật liệu và công cụ dụng cụ cho các xí nghiệp sử dụng, Từ các phiếu xuất công cụ dụng cụ kế toán sử dụng đẻ tổng cộng số liệu để phản ánh trên bảng tổng hợp phát sinh tài khoản 153. Bảng tổng hợp phát sinh tài khoản sẽ được dùng vào bảng kê số 4 và nhật kí cứng từ số 7. Bảng tổng hợp phát sinh tài khoản Tk 153- công cụ dụng cụ. Tháng 3/2007 Stt Tài khoản đối ứng Phát sinh nợ Phát sinh có 1 333- Phải trả người bán 18.592.320 2 142- Chi phí trả trước 1.963.872 3 621- Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp 2.355.641 4 627- Chi phí sản xuất chung 11.857.376 5 641- Chi phí bán hàng 9.552.684 6 642- Chi phí quản lí doanh nghiệp 1.308.720 Tổng 18.592.320 27.038.293 Biểu số 8: Bảng tổng hợp phát sinh tài khoản Sổ chi tiết Nợ TK 627 Tháng 3/ 2007 Stt Mã đơn vị Tên đơn vị Tk đối ứng Số tiền NB4 Xí nghiệp Phụ Trợ 152 27.937.702 NB4 Xí nghiệp Phụ Trợ 153 3.953.958 NB4 Xí nghiệp Phụ Trợ 214 9.767.442 NB4 Xí nghiệp Phụ Trợ 334 21.192.443 NB4 Xí nghiệp Phụ Trợ 338 5.512.427 NB4 Xí nghiệp Phụ Trợ 331 4.883.720 NB4 Tổng 73.247.692 NB2 Xí nghiệp kẹo 152 111.075.532 NB2 Xí nghiệp kẹo 153 71.980 NB2 Xí nghiệp kẹo 214 321.537.892 NB2 Xí nghiệp kẹo 336 42.351.949 NB2 Xí nghiệp kẹo 331 41.449.943 NB2 Tổng 516.487.295 NB9 Xí nghiệp bánh 152 2.001.140 NB9 Xí nghiệp bánh 153 488.129 NB9 Xí nghiệp bánh 214 266.816.634 NB9 Xí nghiệp bánh 336 9.995.324 NB9 Xí nghiệp bánh 331 128.393.196 NB9 Tổng 407.694.424 NB32 In hộp ( xí nghiệp kẹo ) 336 37.440 NB19 Gia công hộp xí nghiệp bánh 336 2.568.000 Tổng 2.605.440 Tổng cộng 1.000.034.850 Biểu số 9: Sổ chi tiết Nợ TK 627 Sổ tổng hợp Nợ TK 627 Tháng 3 năm 2007 Đơn vị TK 142 TK 152 TK 153 TK 214 TK 331 TK 334 TK 338 TK 336 Tổng XN Kẹo 112.275.517 71.980 321.537.892 41.449.943 42.389.389 516.525.275 XN Bánh 2.001.140 488.129 266.816.634 128.393.196 12.563.324 410.262.424 XN Việt Trì 7.183.324 5.667.767 114.258.238 500.277.204 627.386.532 XN Nam Định 2.809.904 1.675.543 36.951.739 108.508.740 149.945.927 XN Phụ Trợ 27.937.702 3.353.958 9.767.442 4.883.720 21.192.443 5.512.427 73.247.692 Tổng 151.007.602 11.857.376 749.331.944 174.726.859 21.192.443 5.512.427 663.738.658 1.777.367.309 Biểu số 10: Mẫu sổ tổng hợp Nợ TK 627 Bảng kê số 4 Tập hợp chi phí sản xuất Dùng cho các TK 154, 621, 622, 627. Số hiệu các TK ghi Nợ Tk ghi Có Tk ghi Nợ 142 152 153 154 214 334 335 338 336 621 622 627 Tổng 154 8.732.419.337 1.162.522.796 1.777.367.309 ... 11.691.224.368 621 8.730.063.696 2.355.641 8.732.419.337 622 1.054.886.314 107.636.483 1.162.522.796 627 151.007.602 11.857.376 749.331.934 21.192.443 663.738.658 1.777.367.309 Biểu số 11: Mẫu bảng kê số 4 Hạch toán chi phí khấu hao TSCĐ Hiên nay, công ty đang trích khấu hao theo phương pháp đường thẳng. Mức khấu hao trích hàng năm của từng tài sản cố định trong công ty được trích như sau: Mức khấu hao Nguyên giá TSCĐ loại (i) Phải trích hàng năm = Của TSCĐ loại (i) Thời gian sử dụng TSCĐ loại (i) tính bằng năm Trên cơ sở mức khấu hao trích hàng năm đã được tính, kế toán xác định mức khấu hao phải trích hàng tháng của từng TSCĐ. Mức khấu hao trung Mức khấu hao phải trích hàng năm TSCĐ loại (i) Bình hàng tháng của = TSCĐ loại (i) 12 Định khoản Nợ TK 627 Có TK 214 * Hạch toán các khoản chi phí theo dự toán vào chi phí sản xuất chung trong kì. Công việc sữa chữa lớn tại công ty Bánh Mứt kẹo Đông Đô hầu hết là thuê ngoài thực hiện theo hai hình thức hoặc khoán toàn bộ công việc hoặc khoán tiền công và cung cấp nguyên vật liệu. Công ty không có kế hoạch trích trước vào chi phí sản xuất để bù đắp khi nó xảy ra. Vì vậy toàn bộ chi phí sửa chữa sẽ được tập hợp vào tài khoản 142. sau đó sẽ được phân bổ dần vào chi phí sản xuất chung. Căn cứ vào phiếu xuất kho và các chứng từ có liên quan khác, các chi phí cho công việc sửa chữa sẽ được kế toán tập hợp vào bảng kê số 6. Việc phân bổ chi phí này căn cứ vào lợi nhuận ước tính trong tháng . Định khoản Nợ TK 627 Có TK 142 Hạch toán chi phí khác: Về các khoản chi phí chung mà công ty khoán cho từng xí nghiệp thì việc hạch toán, kế toán sẽ sử dụng TK 336 – chi tiết theo từng xí nghiệp. Với chi phí khoán này từ bảng kê chứng từ chi phí kèm theo các chứng từ gốc kế toán sẽ hạch toán vào sổ chi tiết Nợ TK 627. Nợ TK 627: chi tiết theo từng xí nghiệp Có TK 336: chi tiêt theo từng xí nghiệp Với một số khoản chi phí phat sinh có tính chất bất thường mà công ty không khoán sẽ không hiệu quả thì việc hạch toán chi phí này kế toán ghi trong sổ chi tiết Nợ TK 627. Nợ TK 627: chi tiết từng xí nghiệp Có TK 111, 112, 331 Phân bổ chi phí sản xuât chung Vì chi phí sản xuất chung là những chi phí có liên quan đến nhiều đối tượng nên không thể tập hợp trực tiếp cho từng loại sản phẩm được nên sau khi đã tập hợp theo từng xí nghiệp, kế toán phải phân bổ chi phí sản xuất chung cho các đối tượng theo tiêu thức tích hợp. Với CPSXC đã được tập hợp vào TK 627, kế toán phân bổ chi phí này cho hai xí nghiệp bánh và Kẹo theo tiêu thức sản lượng thực tế. CPSXC của XN CPSXC ps ở XN Phụ Trợ Phụ trợ phân bổ cho = * SLTTXN kẹo XN Kẹo (bánh) SLTTXN kẹo + SLTTXN bánh (bánh) Các CPSXC sau khi được tập hợp và phân bổ theo từng xí nghiệp sẽ được phân boỏ cho các loại sản phẩm chính theo sản lượng thực tế sản xuất trong tháng. CPSXC của XN Phụ Trợ Phân bổ cho XN kẹo (bánh) CPSXC phân bổ + CPSXC của XN kẹo (bánh) Cho từng loại sản = * sản lượng Phẩm (i) của XN kẹo(bánh) Sản lượng thực tế của XN sp loại (i) kẹo (bánh) sổ chi tiết TK 627 dùng để theo dõi chung về toàn bộ chi phí sản xuất chung của công ty. Từ sổ chi tiết Nợ TK 627, kế toán vào sổ tổng hợp Nợ TK 627 ( biểu số 10). Số liệu trên sổ tổng hợp Nợ TK 627, kế toán vào bảng kê số 4 ( biểu số 11 ). Sổ cái TK 627 sẽ được mở để theo dõi chung toàn bộ các thông tin chi phí sản xuất chung của toàn công ty. 2.3.2. Hạch toán chi phí sản xuất sản phẩm phụ. Chi phí sản xuất chung cho sản xuất sản phẩm phụ bao gồm các chi phí khoán và các chi phí về dịch vụ, các yếu tố cần thiết mua ngoài. Chi phí sản xuất chung cho sản xuất sản phẩm phụ được theo dõi trên sổ chi tiết Nợ TK 627 theo bút toán: Nợ TK 627 ( chi tiết bộ phận sản xuất phụ ) Có TK 336 ( chi tiết từng xí nghiệp ) Có TK 111, 112, 331 2.4. Tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty. 2.4.1. Tổng hợp chi phí sản xuất Để tập hợp chi phí sản xuất trong tháng, công ty sử dụng TK 154- chi phí sản xuất kinh doanh dở dang. Với sản phẩm chính, tài khoản này mở chi tiết teo từng loại sản phẩm. Với sản phẩm phụ, tài khoản này được chi tiết theo từng bộ phận sản xuất phụ. Căn cứ vào các số liệu đã tập hợp trên các sổ chi tiết TK 621, 622, 627, kế toán thực hiện bút toán kết chuyển sang TK 154 như sau: Nợ TK 154 Có TK 621 Có TK 622 Có TK 627 Toàn bộ chi phí sản xuất của toàn công ty được tập hợp trên bảng kê số 4. 2.4.2. Tính giá thành sản phẩm Do sản phẩm được sản xuất theo một quy trình công nghệ giản đơn khép kín từ khi bỏ nguyên liệu vào sản xuất đến khi trở thành sản phẩm hoàn thành nên phương pháp tính giá thành áp dụng tại công ty Bánh kẹo Đụng Đụ là phương pháp giản đơn. Với sản phẩm chính: Trước hết, kế toán tập hợp chi phí sản xuất theo từng đối tượng Nợ TK 154 ( chi tiết theo từng loại sản phẩm ) Có TK 621, 622, 627, 155 Tiếp theo kế toán xác định phần phế liệu thu hồi từ sản xuất sản phẩm như bột mì rơi, bao bì hỏng .. Nợ TK 111, 152, 338 Có TK 154: chi tiết theo từng laọi sản phẩm Sau khi đã tập hợp CPSX cho từng đối tượng và xác định phần phế liệu thu hồi, kế toán tính tổng giá thành và giá thành đơn vị sản phẩm theo công thức Tổng giá thành = Tổng CPSX phát sinh – Phát sinh giảm chi phí. Giá thành đvsp = Tổng giá thành / Sản lượng sản phẩm sản xuất Với sản phẩm phụ: Kế toán kết chuyển chi phí theo từng bộ phận sản xuất phụ Nợ TK 154: Chi tiết theo từng bộ phận sản xuất phụ Có TK 621,622 chi tiết theo từng bộ phận sản xuất phụ Có TK 111, 112, 142, 141, 627 ... Kế toán tính giá thành của sản phẩm phụ Tổng giá thành = Tổng chi phí sản xuất phát sinh trong kì Giá thành đvsp = Tổng giá thành / Số lượng sp phụ hoàn thành Bảng tính giá thành sản phẩm Tháng 3 năm 2007 Tên sản phẩm Sản lượng Tk 621 Tk 622 Tk 155 Tk 627 Tổng cộng Giá bình quân 152 153 334 338 Sản xuất chính ... Bánh Cracker dừa 31.000 421.661.578 21.421.282 1.689.052 46.592.554 491.364.466 15.851 ... Kẹo nhân nho 3.800 49.020.936 3.686.696 312.060 4.935.547 57.967.240 15.254 .... Cộng 721.132 8.141.726.862 995.225.182 97.406.650 18.914.926 1.630.537.351 10.478.903.204 Sản xuất phụ Rang xay cà phê 36.400 36.480 19.440 452.815 67.345 37.440 613.514 16,9 ... Cộng 588.336.834 2.355.641 59.661.142 10.229.833 146.829.958 807.413.398 Tổng cộng 8.730.063.696 2.355.641 1.054.886.314 107.636.483 18.914.926 1.777.367.309 11.691.224.368 Biểu số 12: Mẫu bảng tính giá thành sản phẩm Nhật ký chứng từ số 7 Phần 1-Tập hợp CPSXKD toàn doanh nghiệp Ghi có các TK 142, 152, 153, 154, 214, 334, 335, 338, 621, 622, 627 Tháng 3 năm 2007 STT Tk ghi Có Tk ghi Nợ 142 152 153 154 155 214 334 335 338 621 622 627 ... Cộng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 2 154 18.914.914 8.732.419.337 1.162.522.796 1.777.367.309 11.691.224.368 3 142 46.358.198 1.963.872 109.940.270 4 621 8.730.063.696 2.355.641 8.732.419.337 5 622 1.054.886.314 107.636.483 1.162.522.796 6 627 151.007.602 11.857.376 749.331.944 21.192.443 5.512.427 1.777.367.309 7 641 75.166.416 9.552.684 22.242.418 4.226.113 363.382.451 8 642 210.600.444 1.308.720 49.284.300 172.123.200 32.703.408 1.639.972.234 9 Cộng 9.213.196.356 27.038.293 798.616.244 1.270.444.374 150.078.377 25.476.828.884 ... Biểu số 13: Mô hình nhật ký chứng từ số 7 ( phần 1 ) Nhật ký chứng từ số 7 Phần 2- Chi phí sản xuất kinh doanh theo yếu tố Tháng 3 năm 2007 STT Tên các TK CPSXKD Yếu tố chi phí sản xuất kinh doanh Luân chuyển nội bộ không tính vào CPSX Tổng cộng NVL NL,Đl Tiền lương và phụ cấp BHXh, BHYT, KPCĐ Khấu hao TSCĐ CPDV mua ngoài CP bằng tiền khác Cộng 1 154 11.691.224.368 11.691.224.368 2 142 48.322.070 61.618.200 109.940.270 109.940.270 3 621 8.707.500.749 24.918.588 8.732.419.337 8.732.419.337 4 622 1.054.886.314 107.636.483 1.162.522.796 1.162.522.796 5 627 71.407.684 670.324.564 21.192.443 5.512.427 749.331.944 259.598.204 1.777.367.309 1.777.367.309 6 641 84.719.100 22.242.412 4.226.113 252.194.820 363.382.451 363.382.451 7 642 211.909.164 172.123.200 32.703.408 49.284.300 1.173.952.152 1.639.927.234 1.639.927.234 8 241 9 Cộng tháng 9.123.858.767 695.243.152 1.270.444.374 150.078.430 798.616.244 1.747.363.429 13.785.604.397 11.691.224.368 25.476.828.764 Biểu số 14: Mô hình nhật ký chứng từ số 7 ( phần 2 ) Sổ cái Tk 621 Số dư đầu năm Nợ Có Ghi Có các tài khoản đối ứng với Nợ tài khoản này Tháng 1 Tháng 2 Tháng 3 ... Cộng TK 152 8.730.063.696 TK 153 2.355.641 TK 154 18.914.926 Cộng số phát sinh Nợ 8.751.334.262 Cộng số phát sinh Có 8.751.334.262 Số dư cuối tháng Nợ: Có : Biểu số 15: Mẫu sổ cái TK 621 Sổ cái Tk 622 Số dư đầu năm Nợ Có Ghi Có các tài khoản đối ứng với Nợ tài khoản này Tháng 1 Tháng 2 Tháng 3 ... Cộng TK 334 1.054.886.314 TK 338 107.636.483 Cộng số phát sinh Nợ 1.162.522.796 Cộng số phát sinh Có 1.162.522.796 Số dư cuối tháng Nợ: Có: Biểu số 16: Mẫu sổ cái TK 622 Sổ cái Tk 627 Số dư đầu năm Nợ Có Ghi có các tài khoản đối ứng với Nợ tài khoản này Tháng 1 Tháng 2 Tháng 3 ... Cộng TK 142 TK 152 151.007.602 TK 153 11.857.376 TK 214 749.331.944 TK 331 174.726.859 TK 334 21.192.443 TK 336 663.738.657 TK 338 5.512.427 Cộng số phát sinh Nợ 1.777.367.309 Cộng số phát sinh Có: 1.777.367.309 Số dư cuối tháng Nợ: Có: Biểu số 17: Mẫu sổ cái TK 627 Sổ cái Tk 154 Số dư đầu năm Nợ Có Ghi có các tài khoản đối ứng với Nợ tài khoản này Tháng 1 Tháng 2 Tháng 3 ... Cộng TK 155 18.914.926 TK 621 8.751.334.262 TK 622 1.162.522.796 TK 627 1.777.367.309 Cộng số phát sinh Nợ: 11.710.139.293 Cộng số phát sinh Có: 11.710.139.293 Số dư cuối tháng Nợ: Có: Biểu số 18: Mẫu sổ cái TK 154 Phần 2 Hoàn thiện công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm nhằm tăng cường quản trị doanh nghiệp tại công ty. I .Đánh giá chung về công tác quản lý và hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Bánh Mứt kẹo Đông Đô 1.Về công tác quản lý. Công ty Bánh Mứt kẹo Đông Đô là một doanh nghiệp nhà nước lớn có nhiều xí nghiệp thành viên nên số lượng các nghiệp vụ kinh tế phát sinh nhiều, chủng loại sản phẩm phong phú. Vì vậy công ty đã trang bị hệ thống máy tính hiện đại đi kèm theo các chương trình xử lí thông tin trên máy tính đã đơn giản hoá các nghiệp vụ kinh tế phát sinh và hiệu quả hệ thống kế toán. Các phần hành kế toán nhờ có sự hỗ trợ của hệ thống kế toán máy được thực hiện một cách nề nếp và khoa học theo đúng quy định của kế toán. Sự nối mạng giữa phòng kế toán và phòng kinh doanh tạo điều kiện cho việc xử lí hoá đơn chính xác và hiệu quả hơn. hệ thống kế toán máy đã giúp cho các phần hành kế toán được thực hiện một cách nhanh chóng và đưa ra thông tin một cách kịp thời, hữu ích cho các công tác kiểm tra tài chính và quản trị nội bộ. Công ty dùng hình thức sổ NKCT với hệ thống sổ sách tổng hợp và chi tiết đầy đủ, đáp ứng yêu cầu ghi chép và phản ánh thông tin một cách chính xác, kết hợp giữa hạch toán chi tiết và hạch toán tổng hợp trên cùng một hệ thống sổ. Sự hỗ trợ của hệ thống kế toán máy làm cho nhân viên không mất thời giờ đối chiếu giữa hạch toán tổng hợp và hạch toán chi tiết mà hệ thống kế toán vẫn được kiểm soát chặt chẽ. Hơn nữa khi lấy hạch toán chi tiết để hạch toán tổng hợp đã làm giảm nhiều công sức hạch toán giúp ích nhiều trong việc cung cấp bảng biểu phục vụ quản trị nội bộ. Cùng với những mặt mạnh thực tế công ty còn tồn tại những bất cập trong công tác quản lí. Mặc dù hệ thống kế toán đã được trang bị bằng hệ thống kế toán máy khá đầy đủ, phần mềm kế toán vẫn xhưa đáp ứng được yêu cầu cập nhật số liệu và cung cấp thông tin một cach đầy đủ. Máy tính chỉ thực sự phát huy trong phần hành kế toán tiêu thụ, TSCĐ, NVL, còn hầu như trong phần hành tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, kế toán chi phí và giá thành vẫn phải tập hợp chi phí sản xuất chính và thanh quyết toán tình hình thực hiện chi phí khoán của xí nghiệp với công ty bằng thủ công. Thuế GTGT được tách ra từ các hoá đơn mua hàng và bán hàng một cách thủ công sau đó tách riêng trên máy tính bằng chương trình EXCEL. Tuy nhiên với các hoá đơn mua hàng có thuế GTGT kế toán chi phí lại một lần nữa tách chi phí không có thuế để tính giá thành. Vì vậy đôi khi công tác kế toán bị lặp lại nhiều lần. 2.Về công tác hạch toán. Công Ty Bánh Mứt kẹo Đông Đô đã đánh giá đúng tầm quan trọng của CPSX và giá thành sản phẩm, từ đó mà công việc tổ chức hạch toán CPSX và tính giá thành sản phẩm được tiến hành đều đặn hàng tháng sát với thực tế. Nhờ đó các thông tin về CPSX và tính giá thành sản phẩm đã được cung cấp cho yêu cầu quản trị doanh nghiệp. Đối với các đơn vị sản xuất sản phẩm, công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm có vai trò quan trọng, nó liên quan đến nhiều chỉ tiêu kinh tế khác của công ty. Hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm là sự tổng hợp một cách khái quát nhất các nghiệp vụ kinh tế phát sinh, là kết quả của quá trình sản xuất. Vì vậy công tác hạch toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm cần được chú trọng, đòi hỏi trình độ tổng hợp cao, hiểu sâu sác các nghiệp vụ kinh tế. Trong công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm, kế toán tại công ty Bánh Mứt kẹo Đông Đô ó những mặt mạnh và những tồn tại cần khác phục. Mặt mạnh: Công tác hạch toán CPSX và tinh giá thành sản phẩm tại Công ty Bánh Mứt kẹo Đông Đô có được sự quan tâm đáng kể. Việc công ty xác định đối tượng hạch toán chi phí theo từng loại sản phẩm là hoàn toàn phù hợp với đặc điểm tổ chức sản xuất và quản lí của công ty. Do đó đảm bảo tập hợp chi phí một cách chính xác và thuận tiện trong công tác tính toán. Đối tương tính giá thành được xác định theo từng loại sản phẩm là hoàn toàn phù hợp với đối tượng hạch toán CPSX. Điều này làm giảm nhẹ khối lượng công việc tính giá thành mà vẫn đảm bảo tính chính xác, đầy đủ của thông tin. Phương pháp hạch toán CPSX tại công ty Bánh Mứt kẹo Đông Đô được xác định là phương pháp hạch toán CPSX theo sản phẩm đúng như đối tượng hạch toán CPSX đã định. Xuất phát từ đặc điểm sản xuất của công ty là không có sản phẩm dở dang, một dây chuyền công nghệ có thể sản xuất ra những loấỉnn phẩm khác nhau nhưng có sự khác biệt về thời gian nên kế toán đã xác định phương pháp tính giá thành phù hợp là phương pháp giản đơn. Phương pháp hạch toán CPSX và tính giá thành như trên đã thể hiện được tính khoa học, phù hợp với đặc điểm tổ chức sản xuất kinh doanh. Kế toán sử dụng tối đa phương pháp trực tiếp, mặt khác các định mức được xây dựng là căn cứ tốt nhất cho việc phân tích các thông tin về CPSX và tính giá thành sản phẩm. Việc xây dựng hệ thống định mức sản phẩm cho từng loại sản phẩm thể hiện được những tiến bộ trong quản lý CPSX và tính giá thành nhằm đạt được các mục tiêu tiết kiệm chi phí và hạ giá thành sản phẩm. Như vậy, nhìn chung việc hạch toán CPSX và tính giá thành sản phẩm được tổ chức tương đối hoàn chỉnh, đảm bảo cung cấp thông tin đày đủ, kịp thời phục vụ cho yêu cầu quản trị doanh nghiệp. Những tồn tại: Trong công tác hạch toán CPSX và tính giá thành sản phẩm còn có những nhược điểm cần khắc phục. -Về chi phí nguyên vật liệu: Việc hạch toán chi phí nguyên vật liệu theo định mức tại công ty Bánh Mứt kẹo Đông Đô chưa thực sự hợp lí vì chưa phản ánh đúng chi phí nguyên vật liệu thực tế cho sản xuất sản phẩm. Việc tổng hợp xuất dùng NVL, kế toán không sử dụng bảng phân bổ số 2- Bảng phân bổ NVL, CCDC mà phản ánh vào bên có Bảng tổng hợp phát sinh TK 152. -Về CPNCTT: trong đơn giá tiền lương định mức đã bao gồm chi phí lương của nhân viên phân xưởng và vì vậy việc hạch toán chi phí nhân viên phân xưởng và CPNCTT chưa hợp lí. Về chi phí sản xuất chung : + Chi phí về công cụ dụng cụ trong sản xuất sản phẩm phụ được hạch toán vào TK 621. Khoản chi phí này tuy rất nhỏ song vẫn là điều không phù hợp với chế độ hiện hành. + Về chi phí điện nước mua ngoài ở ba xí nghiệp tại Hà Nội, hiện nay kế toán vẫn hạch toán qua TK 152, sau đó đưa sang TK 627 là không phù hợp vì thực chấy chi phí này do công ty mua ngoài sử dụng có sản xuất sản phẩm nên phải được hạch toán như khoản chi phí dịch vụ mua ngoài. + Việc phân bổ CPSXC ở xí nghiệp Phụ Trợ cho 2 xí nghiệp Bánh và Kẹo theo tiêu thức sản lượng sản xuất của mỗi xí nghiệp là không phù hợp. Vì xí nghiệp Phụ Trợ phục vụ cho các xí nghiệp này không phải trực tiếp cho sản xuất sản phẩm, không tỉ lệ với khối lượng sản phẩm sản xuất ra mà xí nghiệp Phụ Trợchủ yếu thực hiện các công việc sửa chữa nhỏ, lắp đặt các thiết bị cho 2 xí nghiệp theo nhu cầu thực tế phát sinh. + CPSXC sau khi tập hợp đều được phân bổ cho từng loại sản phẩm theo tiêu thức sản lượng sản phẩm. Sở dĩ như vậy, bởi công ty cho rằng sản phẩm nào có sản lượng nhiều thì CPSXC dành cho nó cao, điều này có thể đúng nếu đặc điểm sản xuất, dây chuyền công nghệ sản phẩm là giống nhau.Tuy nhiên trên thực tế thì không phải như vậy, dây chuyền công nghệ sản xuất của công ty có nhiều loại, máy móc của nhiều nước khác nhau và nhiều khi không có sự đồng bộ trên từng một dây chuyền. Sự tiêu hao các yếu tố CPSXC của các sản phẩm là khác nhau nên khi phân bổ như vậy giá thành chi tiết sản phẩm đã mất đi sự chính xác. Một số tồn tại trong công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm đưa ra trên đây hy vọng được khắc phục trong thời gian tới để công tác kế toán của công ty ngày càng hoàn thiện hơn nữa. II.Phương hướng hoàn thiện công tác kế toán và tính giá thành sản phẩm tại công ty Bánh Mứt kẹo Đông Đô 1.Hoàn thiện hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. Hiện nay việc hạch toán CPNVLTT theo định mức tại công ty là chưa hợp lí vì nếu hạch toán theo định mức thì khoản chi phí này không phản ánh đúng như CPNCTT thực tế sử dụng để sản xuât sản phẩm. Vậy trong thời gian tới, đẻ việc xây dựng định mức chi phí nguyên vật liệu vẫn phat huy tác dụng trong việc khuyến khích lao động mà vẫn đảm bảo khoản chi phí này vẫn phản ánh đúng thực chất chi phí bỏ ra thì kế toán tiến hành như sau: Khi xuất NVL dùng cho sản phẩm, căn cứ vào phiếu xuất kế toán tập hợp ngay cho từng đối tượng theo đúng số thực dùng. Vào cuối tháng, sau khi đối chiếu với các báo cáo vật tư của từng xí nghiệp, kế toán sẽ tập hợp ngay cho từng đối tượng theo số thực dùng. Trong bảng tổng hợp phát sinh TK 152 và bảng tổng hợp phat sinh TK 154 hiên nay của công ty Bánh Mứt kẹo Đông Đô Bên có các bảng tổng hợp này dùng để theo dõi tổng hợp việc xuất NVL, CCDC, dòng TK 621 vẫn chưa được chi tiết cho từng loại sản phẩm . Vì vậy, không thể sử dụng bên có các bảng tổng hợp này để vào Bảng tính giá thành sản phẩm, thay vào đó kế toán phải vào bảng tính giá thành phẩm từ các số liệu trên các sổ chi phí nguyên vật liệu cho từng sản phẩm. Dòng TK 627 cũng không được kế toán chi tiết cho từng xí nghiệp về chi phí nguyên vật liệu và công cụ dụng cụ mà các xí nghiệp đã dùng nên Bảng tổng hợp TK 152 và TK 153 cũng không sử dụng vào sổ tổng hợp TK 627 theo từng xí nghiệp. Trong thời gian tới, công ty nên mở Bảng phân bổ số 2- Bảng phân bổ nguyên vật liệu và công cụ dụng cụ, điều này vừa phù hợp với chế độ, vừa đảm bảo cung cấp lượng thông tin đầy đủ nhất, tiện lợi cho việc ghi sổ sách. Mẫu bảng phân bổ số 2 Bảng phân bổ nguyên vật liệu, công cụ, dụng cụ Tháng .....năm... Stt Ghi Có các TK Ghi Nợ các TK TK 152 TK 153 1 TK 621 - Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Sản phẩm a Sản phẩm b ... 2 TK 627 - Chi phí sản xuất chung Xí nghiệp kẹo Xí nghiệp bánh ... 3 TK 641 4 TK 642 5 TK 331 6 TK 111 Cộng Hoàn thiện hạch toán chi phí nhân công trực tiếp. Ta nhận thấy: trong đown giá lương định mức của từng loại sản phẩm được xây dựng đã bao gồm cả lương của bộ phận gián tiếp- nhân viên phân xưởng, nhân viên vệ sinh. Như vậy việc hạch toán chi phí lương nhân viên phân xưởng vào TK 622 là điều chưa hợp lí. Nên chăng trong thời gian tới kế toán công ty nên hạch toán chi phí lương các nhân viên xí nghiệp vào TK 627 để đảm bảo phù hợp với chế độ kế toán hiện hành. 3.Hoàn thiện chi phí sản xuất chung. 3.1. Với chi phí vật liệu Riêng tiền điện, nước mua ngoài tại các xí nghiệp bánh, kẹo, phụ trợ hiện nay kế toán hạch toán qua TK 152 coi như chi phí nguyên vật liệu cho sản xuất chung là điều không hợp lí vì thực chất đây là khoản chi phí dịch vụ mua ngoài nên phải được hạch toán như một khoản chi phí dịch vụ mua ngoài. 3.2. Phân bổ chi phí sản xuất của xí nghiệp Phụ Trợ: Hiện nay, toàn bộ chi phí sản xuât phát sinh tại xí nghiệp Phụ Trợ đều được hạch toán vào TK 627- xí nghiệp Phụ Trợ, sau đó đến cuối tháng kế toán phân bổ cho hai xí nghiệp Bánh và Kẹo theo tiêu thức sản lượng sản xuất trong kì. Điều này không hợp lí vì hoạt đông của xí nghiệp Phụ Trợ chủ yếu phát sinh do nhu cầu thực tế của từng xí nghiệp bánh và kẹo. Để hoàn thiện hơn việc phân bổ chi phí sản xuất của xí nghiệp Phụ trợ cho hai xí nghiệp Bánh và kẹo, kế toán công ty nên có sự theo dõi chi tiết chi phí phát sinh ở xí nghiệp Phụ Trợ theo từng hoạt động trong tháng phuc vụ trực tiếp, điều này hoàn toàn có thể thực hiện được để phục vụ cho việc hạch toán chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm chính xá hơn nữa. 3.3.Hoàn thiện sổ chi tiết TK 627: Trong chi phí sản xuất chung của doanh nghiệp, yếu tố nhiên liệu, đông lực chiếm tỉ trọng lớn nhưng trong sổ chi tiết lại không có chi tiết cho từng loại nhiên liệu, đông lực. Do vậy để xem một loại nguyên vật liệu thì phải kiểm tra lại các sổ nhật kí khác nhau. Khi kế toán lập nhật kí chứng từ số 7 phân2- tập hợp chi phí sản xuất theo yếu tố, công việc nhiều khi lặp lại và mất nhiều công sức. Hơn thế nữa, sổ chi tiết tài khoản 627 còn có thể theo dõi luôn số Có của tài khoản này. Cuối kì căn cứ vào số liệu tổng hợp trên sổ chi tiết TK 627, kế toán dễ dàng kết chuyển sang TK 154. Để khắc phục nhược điểm này em xin đưa thêm số liệu chi tiết vào sổ chi tiết TK 627 như sau: Sổ chi tiết nợ TK 627 Tháng... năm... Mã đơn vị Tên đơn vị Tài khoản Số tiền Nợ Có NB2 Xí nghiệp Kẹo 152 ( điện ) NB2 Xí nghiệp Kẹo 152 ( Phụ tùng ) NB2 Xí nghiệp Kẹo 152 ( Dầu marut) NB2 Xí nghiệp Kẹo 152 ( nước) 4.Hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm phụ Sản phẩm phụ của công ty bao gồm : cà phê rang xay, hộp đã in xong để đựng sản phẩm, túi gia công xong ...các bộ phận sản xuất sau khi đã hoàn thành công việc thì sản phẩm phụ sẽ được nhập kho vật liệu để sử dụng cho sản xuất sản phẩm chính hoặc bán ra theo hợp đồng của khách hàng. Về thực chất, đây là hoạt động gia công vật liệu cho sản xuất sản phẩm chính. Việc hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm phụ còn một số điểm chưa hợp lí. Về hạch toán chi phí công cụ dụng cụ vào TK 621. Mặt khác , phần hoạt đông gia công hoàn thành chờ xuất bán, kế toán treo tren TK 154 là không hợp lí vì TK 154 là TK chi phí sản xuất kinh doanh dở dang nên không thể treo trên tài khoản này phần giá thành của sản phẩm đã hoàn thành rồi. Vậy trong thời gian tới công ty nên hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm phụ theo sơ đồ sau: TK152 TK 621 TK 154 TK 152 Chi phí NVLTT K/c chi phí NVLTT Nhập kho NVL đã gia công Tk 334,338 TK 622 TK632 CPNCTT K/c CPNCTT Xuất bán thẳng Trong kì TK 111,112,336 TK 627 TK152 CPNVLTT K/c CPSXC NVL đã gia công Chờ bán Sơ đồ hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩmphụ 5.Hoàn thiện bảng kê số 4. Bảng kê số 4 hiện nay của công ty dùng để tập hợp chi phí trong kì. Tuy nhiên bảng kê này chỉ tập hợp các số liệu tổng cộng trên các TK 621, 622, 627. Khoản CPNCTT, CPNVLTT chưa chi tiết cho từng loại sản phẩm, CPSXC chưa chi tiết theo từng xí nghiệp. Sau khi hoàn thiện Bảng phân bổ số 2 thì bảng kê số 4 cần được cải tiến cho phù hợp với chế độ và thống nhất với những thay đổi này. III.Các biện pháp tiết kiệm chi phí, hạ giá thành sản phẩm nhằm tăng cường công tác quản trị doanh nghiệp tại công ty. Là một doanh nghiệp sản xuất với quy mô lớn, Công ty Bánh Mứt kẹo Đông Đô đã xây dựng không ít các biên pháp nhằm tối thiểu hoá chi phí, hạ giá thành sản phẩm . Như chúng ta đã biết, sản phẩm của công ty Bánh Mứt kẹo Đông Đô đa dạng và phong phú. Công ty thực hiên hoạt động sản xuất sản phẩm thông qua Hội đồng xây dựng định mức, vì thế vai trò của hội đồng định mức là khá quan trọng. Hội đồng định mức cần thu thập các số liệu chính xác để từ đó đưa ra các định mức cho mỗi loại sản phẩm thật phù hợp, tránh tình trạng vượt quá nhiều tiêu chuẩn cho mỗi loịa sản phẩm gây lãng phí trong quá trình sản xuất. Công ty cần co chế độ khuyến khích nâng cao ý thức trách nhiệm của các thành viên trong hội đồng xây dựng điịnh mức. Nguyên vật liệu là yếu tố đầu vào của quá trình sản xuất, hệ thống nguyên vật liệu của công ty cũng rất đa dạng. Vì thế khi nhập nguyên vật liệu cần kiểm tra kĩ về chất lượng, số lượng đảm bảo cho chất lượng sản phẩm. Phòng kinh doanh luôn phải đảm bảo một lượng tồn nguyên vật liệu vừa đủ phục vụ cho tiến độ sản xuất không bị gián đoạn. Số lương tồn nguyên vật liệu không nên quá nhiều để tránh ứ động vốn ảnh hưởng đến các hoạt động khác trong doanh nghiệp. Nguyên vật liệu có ảnh hưởng lớn đến tới chất lượng sản phẩm vì vậy công tác đảm bảo vật tư về cả số lượng và chất lượng cần được quan tâm, tránh tình trạng sản phẩm sản xuất ra không đảm bảo chất lượng ảnh hưởng đến uy tín của công ty. Các nhà quản trị doanh nghiệp cần phải nắm bắt tình hình thực tế phát sinh một cách thường xuyên để kịp thời có những quyết định phù hợp đồng thời đó cũng là căn cứ để họ có thể xây dựng các chiến lược kinh doanh lâu dài cho doanh nghiệp. Kết luận. Một đất nước có nền kinh tế phát triển bền vững thể hiện ngay trong sự phát triển của mỗi doanh nghiệp. Trong hoàn cảnh hiện nay, sự cạnh tranh trên thị trường ngày càng nóng bỏng các doanh nghiệp phải phấn đấu xây dựng các chiến lược kinh doanh thực sự hiệu quả, trong đó hạ giá thành, nâng cao chất lượng sản phẩm luôn được các nhà quản trị doanh nghiệp quan tâm. Quản lý có hiệu quả, sử dụng CPSX tiết kiệm, tính đúng, tính đủ CPSX và giá thành sản phẩm luôn là vấn đề quan tâm của các nhà quản trị trong đó có những người làm công tác kế toán. Chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm cung cấp cho nhà quản trị những thông tin cần thiết, giúp cho việc ra quyết định một cách đúng phù hợp cho hoạt động sản xuất kinh doanh nhằm nâng cao vị thế của doanh nghiệp, tăng cường khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường. Mỗi doanh nghiệp đều có những nét đặc trưng riêng biệt, từ đặc điểm, quy mô sản xuất, khối lượng công việc... mà các doanh nghiệp có thể lựa chọn phương án vận dụng kế toánvào cho đơn vị. Song các doanh nghiệp đều phải luôn chấp hành đúng chế độ, quy định hiện hành. Từ thực tế làm việc, các doanh nghiệp có thể đưa ra phương hưóng đổi mới phù hợp cho doanh nghiệp. Trong chuyên đề này đã khái quát từ thực tiễn công tác hạch toán CPSX và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Bánh Mứt kẹo Đông Đô và đưa ra một số kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Bánh Mứt kẹo Đông Đô Cuối cùng thông qua chuyên đề này em xin chân thành cảm ơn cô Phạm Thị Minh Hoa đã trực tiếp hướng dẫn và chỉ bảo em, các cô chú, anh chị phòng Tài Vụ Công ty Bánh Mứt kẹo Đông Đô đã giúp em hoàn thành chuyên đề này.