Đề tài Hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty TNHH Tiến Đạt - Nguyễn Sự Nghiệp

MỤC LỤC Lời nói đầu 3 Chương I. Lý luận chung về hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương 4 I. Khái niệm và các nhân tố ảnh hưởng tới tiền lương …………………… 4 1. Khái niệmvề tiền lương……………………………………………… 4 2. Vai trò của tiền lương …………………………………………………. 5 3. Quỹ tiền lương, Quỹ Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế, Kinh phí công đoàn. ……………………………………………………………………… 7 4. Các nhân tố ảnh hưởng ………………………………………………… 9 II. Các hình thức trả lương ……………………………………………….. 11 1. Trả lương theo thời gian……………………………………………….. 13 2. Trả lương theo sản phẩm………………………………………………. 14 III.Hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương………………….. 16 Khái niệm……………………………………………………………... 16 Nội dung hạch toán và phương pháp hạch toán………………………. 18 Ý nghĩa của hạch toán tiền lương …………………………………….. 27 Chương II. Thực trạng hạch toán tiền lương tại Công ty TNHH Tiến Đạt 29 Tổng quan về công ty…………………………………………….. 29 Sự hình thành và phát triển của công ty……………………………… 29 Nguồn lực……………………………………………………………. 30 Lao động 30 Vốn và cơ sở vật chất 32 3. Tổ chức quản lí………………………………………………………… 34 4. Đặc điểm kinh doanh …………………………………………………. 42 II. Thực trạng hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty …… 42 1.Các nhân tố ảnh hưởng tới hạch toán tiền lương……………………….. 43 2.Nội dung hạch toán…………………………………………………….. 44 2.1. Hạch toán lao động. 44 2.2. Hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương. 51 2.3. Hạch toán các khoản chi từ quỹ phúc lợi. 55 III. Đánh giá về công tác tiền lương tại công ty …………………………. 57 1.Ưu điểm………………………………………………………………… 57 2. Nhược điểm …………………………………………………………… 57 Chương III: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán tiền lương của công ty ………………………………………………………………. 59 I. Định hướng phát triển của công ty……………………………………… 59 1. Định hướng chung ……………………………………………………… 59 2. Định hướng của công tác tiền lương …………………………………... 59 II. Giải pháp nhằm hoàn thiện công tác tiền lương của công ty………….. 61 Kết luận. 64 LỜI NÓI ĐẦU Lao động là yếu tố đầu vào quan trọng nhất của mọi doanh nghiệp. Nâng cao năng suất lao động là con đường cơ bản để nâng cao hiệu quả kinh doanh, tạo uy tín và khẳng định vị trí của doanh nghiệp trên thị trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt. Tiền lương là một phạm trù kinh tế xã hội đặc biệt quan trọng vì nó liên quan trực tiếp tới lợi ích kinh tế của người lao động. Lợi ích kinh tế là động lực thúc đẩy người lao động nâng cao năng suất lao động. Từ việc gắn tiền lương với kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh đến việc nâng cao mức sống ổn định và việc phát triển cơ sở kinh tế là những vấn đề không thể tách rời. Từ đó sẽ phục vụ đắc lực cho mục đích cuối cùng là con người thúc đẩy sự tăng trưởng về kinh tế, làm cơ sở để từng nâng cao đời sống lao động và cao hơn là hoàn thiện xã hội loài người. Xuất phát từ tầm quan trọng của công tác tiền lương trong quản lý doanh nghiệp em đã chọn đề tài: “Hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty TNHH Tiến Đạt" làm báo cáo thực tập tốt nghiệp. Báo cáo tốt nghiệp ngoài lời mở đầu và kết luận gồm 3 chương: Chương I: Lý luận chung về hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương. Chương II: Thực trạng hạch toán tiền lương tại Công ty TNHH Tiến Đạt. Chương III: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán tiền lương của Công ty. Do thời gian và hạn chế về thực tiễn báo cáo không thể tránh khỏi sai sót, em rất mong được sự cảm thông và đóng góp ý kiến của các thầy cô và các bạn. Em xin chân thành cảm ơn. CHƯƠNG I LÝ LUẬN CHUNG VỀ HẠCH TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG I. Khái niệm và các nhân tố ảnh hưởng tới tiền lương. 1. Khái niệm và các nhân tố ảnh hưởng tới tiền lương: Theo quan niệm của Mác: Tiền lương là biểu hiện sống bằng tiền của giá trị sức lao động. Theo quan niệm của các nhà kinh tế học hiện đại: Tiền lương là giá cả của lao động, được xác định bởi quan hệ cung cầu trên thị trường lao động. Ở Việt nam trong thời kỳ kế hoạch hoá tập trung, tiền lương được hiểu là một bộ phận thu nhập quốc dân dùng để bù đắp hao phí lao động tất yếu do Nhà nước phân phối cho công nhân viên chức bằng hình thức tiền tệ phù hợp với quy luật phân phối theo lao động. Hiện nay theo Điều 55 - Bộ Luật Lao Động Việt Nam quy định tiền lương của người lao động là do hai bên thoả thuận trong hợp đồng lao động và được trả theo năng suất lao động, chất lượng và hiệu quả công việc. Mức lương tối thiểu do Nhà nước quy định là 210.000đ/ tháng được thực hiện từ ngày1/1/2001. Tiền lương là một bộ phận của sản phẩm xã hội biểu hiện bằng tiền được trả cho người lao động dựa trên số lượng và chất lượng lao động của mọi người dùng để bù đắp lại hao phí lao động của mọi người dùng để bù đắp lại hao phí lao động của họ và nó là một vấn đề thiết thực đối với cán bộ công nhân viên.Tiền lương được quy định một cách đúng đắn, là yếu tố kích thích sản xuất mạnh mẽ, nó kích thích người lao động ra sức sản xuất và làm việc, nâng cao trình độ tay nghề, cải tiến kỹ thuật nhằm nâng cao năng suất lao động. Người lao động sau khi sử dụng sức lao động tạo ra sản phẩm thì được trả một số tiền công nhất định. Xét về hiện tượng ta thấy sức lao động được đem trao đổi để lấy tiền công. Vậy có thể coi sức lao động là hàng hoá, một loại hàng hoá đặc biệt. Và tiền lương chính là giá cả của hàng hoá đặc biệt đó, hàng hoá sức lao động. Vì hàng hoá sức lao động cần được đem ra trao đổi trên thị trường lao động trên cơ sở thoả thuận giữa người mua với người bán, chịu sự tác động của quy luật giá trị, quy luật cung cầu. Do đó giá cả sức lao động sẽ biến đổi theo giá cả của các yếu tố cấu thành cũng như quan hệ cung cầu về lao động. Như vậy khi coi tiền công là giá trị của lao động thì giá cả này sẽ hình thành trên cơ sở thoả thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động. Giá cả sức lao động hay tiền công có thể tăng hoặc giảm phụ thuộc vào cung cầu hàng hoá sức lao động. Như vậy giá cả tiền công thường xuyên biến động nhưng nó phải xoay quanh giá trị sức lao động cung như các loại hàng hoá thông thường khác, nó đòi hỏi một cách khách quan yêu cầu tính đúng, tính đủ giá trị của nó. Mặt khác giá tiền công có biến động như thế nào thì cũng phải đảm bảo mức sống tối thiểu để người lao động có thể tồn tại và tiếp tục lao động. 2. Vai trò của tiền lương. Về mặt sản xuất và đời sống tiền lương có 4 vai trò cơ bản sau đây. *Vai trò tái sản suất sức lao động Sức lao động là một dạng công năng sức cơ bắp và tinh thần tồn tại trong cơ thể con người, là một trong các yếu tố thuộc “đầu vào” của sản xuất. Trong quá trình lao động sức lao động bị hao mòn dần với quá trình tạo ra sản phẩm do vậy tiền lương trước hết phải đảm bảo tái sản xuất sức lao động. Đây là yêu cầu tất yếu không phụ thuộc vào chế độ xã hội, là cơ sở tối thiểu đầu tiên đảm bảo sự tác động trở lại của phân phối tới sản xuất Sức lao động là yếu tố quan trọng nhất của lực lượng sản xuất để đảm bảo tái sản xuất và sức lao động cũng như lực lượng sản suất xã hội, tiền lương cần thiết phải đủ nuôi sống người lao động và gia đình họ. Đặc biệt là trong điều kiện lương là thu nhập cơ bản. Để thực hiện chức năng này, trước hết tiền lương phải được coi là giá cả sức lao động.Thực hiện trả lương theo việc, không trả lương theo người, đảm bảo nguyên tắc phân phối theo lao động. Mức lương tối thiểu là nền tảng của chính sách tiền lương và tiền công, có cơ cấu hợp lí về sinh học, xã hội học … Đồng thời người sử dụng lao động không được trả công thấp hơn mức lương tối thiểu do Nhà nước qui định. *Vai trò kích thích sản xuất: Trong quá trình lao động, lợi ích kinh tế là động lực mạnh mẽ thúc đẩy sự hoạt động của con người là động lực mạnh mẽ nhất của tiến bộ kinh tế xã hội.Trong 3 loại lợi ích: xã hội, tập thể, người lao động thì lợi ích cá nhân người lao động là động lực trực tiếp và quan trọng trọng đối với sự phát triển kinh tế. Lợi ích của người lao động là động lực của sản xuất. Chính sách tiền lương đúng đắn là động lực to lớn nhằm phát huy sức mạnh của nhân tố con người trong việc thực hiện các mục tiêu kinh tế –xã hội. Vì vậy tổ chức tiền lương và tiền công thúc đẩy và khuyến khích người lao động nâng cao nâng suất, chất lượng và hiệu quả của lao động bảo đảm sự công bằng và xã hội trên cơ sở thực hiện chế độ trả lương. Tiền lương phải đảm bảo: Khuyến khích người lao động có tài năng. Nâng cao trình độ văn hoá và nghiệp vụ cho người lao động. Khắc phục chủ nghĩa bình quân trong phân phối, biến phân phối trở thành một động lực thực sự của sản xuất. *Vai trò thước đo giá trị: Là cơ sở điều chỉnh giá cả cho phù hợp. Mỗi khi giá cả biến động, bao gồm cả giá cả sức lao động hay nói cách khác tiền lương là giá cả sức lao động, là một bộ phận của sản phẩm xã hội mới được sáng tạo nên.Tiền lương phải thay đổi phù hợp với sự dao động của giá cả sức lao động. *Vai trò tích luỹ: Bảo đảm tiền lương của người lao động không những duy trì được cuộc sống hàng ngày mà còn có thể dự phòng cho cuộc sống lâu dài khi họ hết khả năng lao động hoặc xảy ra bất trắc. 3. Quỹ tiền lương, Quỹ bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế, Kinh phí công đoàn. *Quỹ tiền lương: Quỹ tiền lương còn gọi là tổng mức tiền lương, là tổng số tiền mà doanh nghiệp cơ quan tổ chức dùng để trả lương và các khoản phụ cấp có tính tiền lương cho toàn bộ công nhân viên (thường xuyên và tạm thời) trong một thời kì nhất định. Quỹ tiền lương bao gồm các khoản sau: Tiền lương tính theo thời gian, tiền lương tính theo sản phẩm, tiền lương khoán. Tiền lương trả cho người lao động trong thời gian ngừng sản xuất do nguyên nhân khách quan, trong thời gian được điều động công tác, làm nghĩa vụ theo chế độ quy định, thời gian nghỉ phép, thời gian đi học, … Ngoài ra trong tiền lương kế hoạch còn được tính các khoản tiền trợ cấp bảo hiểm xã hội cho cán bộ công nhân viên trong thời kì ốm đau, thai sản, tai nạn lao động… Về phương diện hạch toán, tiền lương trả cho công nhân viên trong doanh nghiệp sản xuất được chia làm 2 loại: + Tiền lương chính. + Tiền lương phụ. Tiền lương chính là tiền lương trả cho công nhân viên trong thời gian thực hiện nhiệm vụ chính của họ bao gồm tiền lương trả theo cấp bậc và khoản phụ cấp kèm theo (phụ cấp chức vụ, phụ cấp khu vực …) Tiền lương phụ là tiền lương trả cho công nhân viên thực hiện nhiệm vụ khác ngoài nhiệm vụ chính của họ và thời gian công nhân viên nghỉ được hưởng theo chế độ quy định của Nhà nước (nghỉ phép, nghỉ vì ngừng sản xuất…) Việc phân chia tiền lương thành lương chính, lương phụ có ý nghĩa quan trọng đối với công tác kế toán và phân tích tiền lương trong giá thành sản phẩm. Tiền lương chính của công nhân sản xuất gắn liền với quá trình sản xuất sản phẩm và được hạch toán trực tiếp vào chi phí sản xuất từng loại sản phẩm. Tiền lương phụ của công nhân sản xuất không gắn liền với từng loại sản phẩm nên được hạch toán gián tiếp vào chi phí sản xuất sản phẩm. Quản lý quỹ tiền lương của doanh nghiệp phải trong quan hệ với việc thực hiện kế hoạch sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhằm sử dụng hợp lý quỹ tiền lương, tiền thưởng thúc đẩy tăng năng suất lao động, hạ giá thành sản phẩm sản xuất. *Các quỹ bảo hiểm (bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn) + Quỹ bảo hiểm xã hội: được hình thành từ các nguồn sau đây (theo điều 149 Luật Lao động ) Người sử dụng lao động (Doanh nghiệp) đóng góp 15% tổng quỹ lương của những người tham gia bảo hiểm trong đơn vị trong đó 10% để chi trả các chế độ hưu trí, tử tuất và 5% để chi trả các chế độ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp. Người lao động đóng góp 5% tiền lương tháng để chi trả các chế độ hưu trí và tử tuất. Nhà nước đóng góp và hỗ trợ thêm để đảm bảo thực hiện chế độ bảo hiểm xã hội đối với người lao động. Quỹ bảo hiểm xã hội được phân cấp quản lý sử dụng. Một bộ phận được chuyển lên cơ quan quản lý chuyên ngành để chi trả cho các trường hợp quy định (nghỉ hưu, mất sức) còn một bộ phận để chi tiêu trực tiếp tại doanh nghiệp cho những trường hợp nhất định (ốm đau, thai sản…). Việc sử dụng chi quỹ bảo hiểm xã hội dù ở cấp quản lý nào cũng phải thực hiện theo chế độ quy định. + Bảo hiểm y tế: Quỹ bảo hiểm y tế được trích lập từ hai nguồn đó là phần theo chế độ quy định doanh nghiệp phải gánh chịu sẽ được trích vào chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp hàng tháng theo tỉ lệ 2% trên tổng số tiền lương thực tế phải trả công nhân viên trong tháng, thứ hai là phần bảo hiểm y tế mà người lao động phải gánh chịu thông thường trừ vào lương công nhân viên theo tỉ lệ 1%. Bảo hiểm y tế được nộp lên cơ quan quản lý chuyên môn để phục vụ, bảo vệ và chăm sóc sức khoẻ cho công nhân viên(khám bệnh, chữa bệnh…) + Kinh phí công đoàn: được hình thành do việc trích lập tính vào chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp hàng tháng theo tỉ lệ quy định trên tổng số tiền lương thực tế phải trả công nhân viên trong tháng.Theo chế độ quy định, tỉ lệ tính kinh phí công đoàn là 2% kinh phí công đoàn do doanh nghiệp trích lập cũng được phân cấp quản lý và chi tiêu theo chế độ quy định, một phần nộp cho cơ quan quản lý cấp trên và một phần chi tiêu cho hoạt động công đoàn (nghiệp đoàn của công nhân viên tại doanh nghiệp). Các khoản trích Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế, Kinh phí công đoàn cùng với tiền lương phải trả công nhân viên hợp thành loại chi phí về nhân công trong tổng chi phí sản xuất kinh doanh. Quản lý, tính toán trích lập và chi tiêu sử dụng các quỹ tiền lương, quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn có những ý nghĩa không những đối với việc tính toán chi phí sản xuất kinh doanh mà còn có ý nghĩa với việc đảm bảo quyền lợi người lao động trong doanh nghiệp. 4. Các nhân tố ảnh hưởng: *Nhóm nhân tố thuộc thị trường lao động: Cung – cầu lao động ảnh hưởng trực tiếp đến tiền lương. + Khi cung về lao động lớn hơn cầu về lao động thì tiền lương có xu hướng giảm, khi cung về lao động nhỏ hơn cầu về lao động thì tiền lương có xu hướng tăng, còn khi cung về lao động bằng với cầu lao động thì thị trường lao động đạt tới sự cân bằng.Tiền lương lúc này là tiền lương cân bằng, mức tiền lương này bị phá vỡ khi các nhân tố ảnh hưởng tới cung cầu về lao động thay đổi như (năng suất biên của lao động, giá cả của hàng hoá, dịch vụ …). + Khi chi phí sinh hoạt thay đổi, do giá cả hàng hoá, dịch vụ thay đổi sẽ kéo theo tiền lương thực tế thay đổi. Cụ thể khi chi phí sinh hoạt tăng thì tiền lương thực tế sẽ giảm. Như vậy buộc các đơn vị, các doanh nghiệp phải tăng tiền lương danh nghĩa cho công nhân để đảm bảo ổn định cuộc sống cho người lao động, đảm bảo tiền lương thực tế không bị giảm. + Trên thị trường luôn tồn tại sự chênh lệch tiền lương giữa các khu vực tư nhân, Nhà nước, liên doanh…, chênh lệch giữa các ngành, giữa các công việc có mức độ hấp dẫn khác nhau, yêu cầu về trình độ lao động cũng khác nhau. Do vậy, Nhà nước cần có những biện pháp điều tiết tiền lương cho hợp lý. *Nhóm nhân tố thuộc môi trường doanh nghiệp + Các chính sách của doanh nghiệp: các chính sách lương, phụ cấp, giá thành…được áp dụng triệt để phù hợp sẽ thúc đẩy lao động nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, trực tiếp tăng thu nhập cho bản thân. + Khả năng tài chính của doanh nghiệp ảnh hưởng mạnh tới tiền lương.Với doanh nghiệp có khối lượng vốn lớn thì khả năng chi trả tiền lương cho người lao động sẽ thuận tiện dễ dàng. Còn ngược lại nếu khả năng tài chính không vững thì tiền lương của người lao động sẽ rất bấp bênh. + Cơ cấu tổ chức hợp lý hay bất hợp lý cũng ảnh hưởng ít nhiều đến tiền lương.Việc quản lý được thực hiện như thế nào, sắp xếp đội ngũ lao động ra sao để giám sát và đề ra những biện pháp kích thích sự sáng tạo trong sản xuất của người lao động để tăng hiệu quả, năng suất lao động góp phần tăng tiền lương. *Nhóm nhân tố thuộc bản thân người lao động: + Trình độ lao động:Với lao động có trình độ cao thì sẽ có được thu nhập cao hơn so với lao động có trình độ thấp hơn bởi để đạt được trình độ đó người lao động phải bỏ ra một khoản chi phí tương đối cho việc đào tạo đó. Có thể đào tạo dài hạn ở trường lớp cũng có thể đào tạo tại doanh nghiệp. Để làm được những công việc đòi hỏi phải có hàm lượng kiến thức, trình độ cao mới thực hiện được, đem lại hiệu quả kinh tế cao cho doanh nghiệp thì việc hưởng lương cao là tất yếu. + Thâm niên công tác và kinh nghiệm làm việc thường đi đôi với nhau. Một người qua nhiều năm công tác sẽ đúc rút được nhiều kinh nghiệm, hạn chế được những rủi ro có thể xảy ra trong công việc, nâng cao bản lĩnh trách nhiệm của mình trước công việc đạt năng suất chất lượng cao vì thế mà thu nhập của họ sẽ ngày càng tăng lên. + Mức độ hoàn thành công việc nhanh hay chậm, đảm bảo chất lượng hay không đều ảnh hưởng ngay đến tiền lương của người lao động. *Nhóm nhân tố thuộc giá trị công việc: + Mức hấp dẫn của công việc: công việc có sức hấp dẫn cao thu hút được nhiều lao động, khi đó doanh nghiệp sẽ không bị sức ép tăng lương, ngược lại với công việc kém hấp dẫn để thu hút được lao động doanh nghiệp phải có biện pháp đặt mức lương cao hơn. + Mức độ phức tạp của công việc: Với độ phức tạp của công việc càng cao thì định mức tiền lương cho công việc đó càng cao. Độ phức tạp của công việc có thể là những khó khăn về trình độ kỹ thuật, khó khăn về điều kiện làm việc, mức độ nguy hiểm cho người thực hiện do đó mà tiền lương sẽ cao hơn so với công việc giản đơn. + Điều kiện thực hiện công việc: tức là để thực hiện công việc cần xác định phần việc phải làm, tiêu chuẩn cụ thể để thực hiện công việc, cách thức làm việc với máy móc, môi trường thực hiện khó khăn hay dễ dàng đều quyết định đến tiền lương. + Yêu cầu của công việc đối với người thực hiện là cần thiết, rất cần thiết hay chỉ là mong muốn mà doanh nghiệp có quy định mức lương phù hợp. * Các nhân tố khác: ở đâu có sự phân biệt đối xử về màu da, giới tính, độ tuổi, thành thị và nông thôn, ở đó có sự chênh lệch về tiền lương rất lớn, không phản ánh được mức lao động thực tế của người lao động đã bỏ ra, không đảm bảo nguyên tắc trả lương nào cả nhưng trên thực tế vẫn tồn tại. Sự khác nhau về mức độ cạnh tranh trên thị trường cũng ảnh hưởng tới tiền lương của lao động II. Các hình thức trả lương: Nguyên tắc cơ bản trong tổ chức tiền lương Áp dụng trả lương ngang nhau cho lao động cùng một đơn vị sản xuất kinh doanh bắt nguồn từ nguyên tắc phân phối theo lao động có ý nghĩa khi quyết định các chế độ tiền lương nhất thiết không phân biệt tuổi tác, dân tộc, giới tính. + Đảm bảo tốc độ tăng năng suất lao động lớn hơn tốc độ tăng tiền lương. Đây là nguyên tắc tạo cơ sở cho việc giảm giá thành, tăng tích luỹ bởi vì năng suất lao động không chỉ phụ thuộc vào các nhân tố chủ quan của người lao động (trình độ tay nghề, các biện pháp hợp lý sử dụng thời gian) mà còn phụ thuộc vào các nhân tố khách quan (sử dụng hợp lý nguyên vật liệu, áp dụng công nghệ mới). + Phải đảm bảo mối tương quan hợp lý về tiền lương giữa những người làm nghề khác nhau trong các lĩnh vực của nền kinh tế quốc dân.Tính chặt chẽ nghề nghiệp, độ phức tạp về kỹ thuật giữa các ngành nghề đòi hỏi trình độ lành nghề bình quân của người lao động là khác nhau. Những người làm việc trong môi trường độc hại, nặng nhọc, tổn hao nhiều sức lực phải được trả công cao hơn so với những người lao động bình thường. Hình thức tiền lương có xét đến điều kiện lao động có thể thông qua việc thiết kế các hệ số lương hoặc quy định các mức phụ cấp ở các ngành nghề khác nhau.Từ đó các điều kiện lao động đều ảnh hưởng ít nhiều đến tiền lương bình quân của mỗi ngành nghề. Đảm bảo tiền lương thực tế tăng lên khi tăng tiền lương nghĩa là tăng sức mua của người lao động.Vì vậy việc tăng tiền lương phải đảm bảo tăng bằng cung cấp hàng hoá, tín dụng tiền tệ. Phải đâỷ mạnh sản xuất, chú trọng công tác quản lý thị trường, tránh đâù cơ tích trữ, nâng giá nhằm đảm bảo lời ích của người lao động. Mặt khác tiền lương còn là một bộ phận cấu thành nên giá trị, giá thành sản phẩm hàng hoá, dịch vụ và là một bộ phận của thu nhập kết quả tài chính cuối cùng của hoạt động sản xuất kinh doanh. Do đó đảm bảo tăng tiền lương thực tế cho người lao động là việc xử lý hài hoà hai mặt của vấn đề cải thiện đời sống cho người lao động phải đi đôi với sử dụng tiền lương như một phương tiện quan trọng kích thích người lao động hăng hái sản xuất có hiệu quả hơn. Hiện nay ở nước ta tiền lương cơ bản được áp dụng rộng rãi, có 2 hình thức đó là: + Trả lương theo thời gian + Trả lương theo sản phẩm. Trả lương theo thời gian Đây là hình thức trả lương căn cứ vào thời gian lao động, lương cấp bậc để tính lương cho công nhân viên. Hình thức này được áp dụng chủ yếu cho cán bộ công nhân viên chức, quản lý, y tế giáo dục, sản xuất trên dây chuyền tự động, trong đó có 2 loại: Trả lương theo thời gian đơn giản. Trả lương theo thời gian có thưởng. + Trả lương theo thời gian đơn giản: đây là số tiền trả cho người lao động căn cứ vào bậc lương và thời gian thực tế làm việc không xét đến thái độ và kết quả lao động. - Lương tháng: áp dụng đối với cán bộ công nhân viên làm ở bộ phận gián tiếp. Mức lương = Lương cơ bản + Phụ cấp (nếu có) - Lương ngày: đối tượng áp dụng chủ yếu như lương tháng khuyến khích người lao động đi làm đều. Mứclương = Lương tháng số ngày làm 26 ngày làm việc thực tế x việc thực tế. + Trả lương theo thời gian có thưởng: thực chất của chế độ này là sự kết hợp giữa việc trả lương theo thời gian đơn giản và tiền thưởng khi công nhân vượt mức những chỉ tiêu số lượng và chất lượng đã quy định. Hình thức này được áp dụng cho công nhân phụ (công nhân sửa chữa, điều chỉnh thiết bị) hoặc công nhân chính làm việc ở những nơi có trình độ cơ khí hoá, tự động hoá, công việc tuyệt đối phải đảm bảo chất lượng. Mức lương = Lương tính theo thời gian giản đơn + Tiền thưởng Hình thức này có nhiều ưu điểm hơn hình thức trả lương theo thời gian đơn giản, vừa phản ánh trình độ thành thạo vừa khuyến khích được người lao động có trách nhiệm với công việc. Nhưng việc xác định tiền lương bao nhiêu là hợp lý rất khó khăn. Vì vậy nó chưa đảm bảo phân phối theo lao động. Trả lương theo sản phẩm: + Tiền lương trả theo sản phẩm là một hình thức lương cơ bản đang áp dụng trong khu vực sản xuất vật chất hiện nay, tiền lương mà công nhân nhận được phụ thuộc vào đơn giá để hoàn thành một đơn vị sản phẩm. Hình thức trả lương này có nhiều ưu điểm hơn so với hình thức trả lương tính theo thời gian. + Trả lương theo sản phảm có những tác dụng sau: Quán triệt đầy đủ hơn nguyên tắc trả lương theo số lượng, chất lượng lao động gắn với thu nhập về tiền lương với kết quả sản xuất của mỗi công nhân.do đó kích thích công nhân nâng cao năng suất lao động. Khuyến khích công nhân ra sức học tập văn hoá kỹ thuật nghiệp vụ, ra sức phát huy sáng tạo, cải tiến kỹ thuật cải tiến phương pháp lao động, sử dụng tốt máy móc thiết bị để nâng cao năng suất lao động, góp phần thúc đẩy cải tiến quản lý doanh nghiệp nhất là công tác lao động và thực hiện tốt công tác kế hoạch cụ thể. Khi một doanh nghiệp bố trí lao động chưa hợp lý, việc cung ứng vật tư không kịp thời sẽ tác động trực tiếp đến kết quả lao động như năng suất lao động thấp kém dẫn đến thu nhập của người lao động giảm. Do quyền lợi thiết thực bị ảnh hưởng mà người công nhân sẽ kiến nghị, đề nghị bộ máy quản lý cải tiến lại những bất hợp lý hoặc tự họ tìm ra biện pháp để giải quyết. Tuy nhiên để phát huy đầy đủ tác dụng của công tác trả lương theo sản phẩm nhằm đem lại hiệu quả kinh tế cao phải có những điều kiện cơ bản sau đây: + Phải xây dựng được định mức lao động có căn cứ khoa học. Điều này tạo điều kiện để tính toán đơn giá tiền lương chính xác. + Tổ chức sản xuất và tổ chức lao động phải tương đối hợp lý và ổn định. Đồng thời tổ chức phục vụ tốt lối làm việc để tạo điều kiện cho người lao động trong ca làm việc đạt hiệu quả kinh tế cao. + Thực hiện tốt công tác thống kê, kiểm tra nghiệm thu sản phẩm xuất ra để đảm bảo chất lượng sản phẩm, tránh làm bừa, làm ẩu, chạy theo số lượng. + Bố trí công nhân vào những công việc phù hợp với bậc thợ của họ. Có các chế độ trả lương sau: Chế độ trả lương theo sản phẩm trực tiếp cá nhân: cách trả lương này được áp dụng rộng rãi đối với người công nhân viên trực tiếp sản xuất trong điều kiện quy trình lao động của người công nhân mang tính độc lập tương đối, có thể quy định mức kiểm tra và nghiệm thu sản phẩm một cách riêng biệt. Đơn giá tiền lương của cách trả lương này là cố định và tiền lương của công nhân được tính theo công thức: L = ĐG x Q Trong đó: ĐG: đơn giá tiền lương. Q: mức sản lượng thực tế. + Ưu điểm: là mối quan hệ giữa tiền lương của công nhân nhận được và kết quả lao động thể hiện rõ ràng người lao động xác định ngay được tiền lương của mình, do quan tâm đến năng suất, chất lượng sản phẩm của họ. + Nhược điểm: là người công nhân ít quan tâm đến chất lượng sản phẩm, tinh thần tập thể tương trợ lẫn nhau trong quá trình sản xuất kém, hay có tình trạng dấu nghề, dấu kinh nghiệm. Chế độ trả lương khoán: được áp dụng cho những công việc nếu giao chi tiết bộ phận sẽ không có lợi bằng giao toàn bộ khối lượng cho công nhân hoàn thành trong một thời gian nhất định. Chế độ lương này sẽ được áp dụng trong xây dựng cơ bản và áp dụng cho những công nhân khi làm việc đột xuất như sửa chữa, tháo lắp nhanh một số thiết bị để nhanh chóng đưa vào sản xuất, áp dụng cho cá nhân và tập thể. + Ưu điểm: trong chế độ trả lương này người công nhân biết trước được khối lượng tiền lương mà họ sẽ nhận được sau khi hoàn thành công việc và thời gian thành công được giao. Do đó họ chủ động trong việc sắp xếp tiến hành công việc của mình từ đó tranh thủ thời gian hoàn thành công việc được giao còn đối với người giao khoán thì yên tâm về khối lượng công việc hoàn thành. + Nhược điểm: để đảm bảo thời gian hoàn thành dễ gây ra hiện tượng làm bừa, làm ẩu không đảm bảo chất lượng. Do vậy công tác nghiệm thu sản phẩm được tiến hành một cách chặt chẽ. III. Hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương: Khái niệm: *Hạch toán: Hạch toán là những hoạt động quan sát, đo lường, tính toán và ghi chép của con người đối với các hoạt động kinh tế xảy ra trong quá trình tái sản xuất xã hội nhằm thu nhận, cung cấp những thông tin về quá trình đó phục vụ cho công tác kiểm tra, công tác chỉ đạo những hoạt đông kinh tế, đảm bảo cho quá trình tái sản xuất xã hội đem lại hiệu quả cao, đáp ứng nhu cầu sản xuất và đời sống xã hội. *Hạch toán kế toán: Hạch toán kế toán là khoa học thu nhận xử lý và cung cấp toàn bộ thông tin về tài sản và sự vận động của tài sản trong các đơn vị nhằm kiểm tra giám sát toàn bộ hoạt động kinh tế tài chính của đơn vị đó. Như vậy hạch toán kế toán nghiên cứu về tài sản, sự vận động của tài sản trong các đơn vị, nghiên cứu về các hoạt động kinh tế tài chính xảy ra trong quá trình hoạt động của đơn vị với mục đích kiểm tra giám sát các hoạt động kinh tế tài chính, đảm bảo cho hoạt động đó đem lại lợi ích cho con người. Để thực hiện hạch toán, kế toán sử dụng một hệ thống các phương pháp khoa học gồm: Phương pháp chứng từ kế toán. Phương pháp tài khoản kế toán. Phương pháp tính giá. Phương pháp tổng hợp cân đối kế toán. Sử dụng thước đo tiền tệ để đo lường phạm vi quy mô hoạt động kinh tế tài chính, bên cạnh đó còn sử dụng thước đo lao động và thước đo hiện vật. *Hạch toán tiền lương: là quá trình tính toán ghi chép thời gian lao động hao phí và kết quả đạt được trong hoạt động sản xuất, hoạt động tổ chức và quản lý theo nguyên tắc và phương pháp nhất định nhằm phục vụ công tác kiểm tra tình hình sử dụng quỹ lương, công tác chỉ đạo các hoạt động kinh tế đảm bảo cho quá trình tái sản xuất xã hội. Quỹ tiền lương tăng lên phải tương ứng với khối lượng tăng giá trị tiêu dùng. Nhiệm vụ của hạch toán tiền lương là phải xác định mức độ cơ cấu tiền lương, các yếu tố làm tăng giảm quỹ lương, hạch toán tỉ trọng các hình thức và chế độ tiền lương nhằm tìm ra những hướng kích thích mạnh mẽ và thoả đáng đối với người lao động. Hạch toán tiền lương cấp bậc, tiền thưởng từ quỹ khuyến khích vật chất nhằm chỉ ra hướng đi đúng đắn của người lao động đến kết quả cuối cùng của doanh nghiệp. Hạch toán tiền lương phải cân đối phù hợp với các chỉ tiêu kế hoạch khác, không cho phép vượt chi quỹ tiền lương mà không có căn cứ xác đáng vì điều đó dẫn đến làm tăng giá thành sản phẩm, làm giảm tỉ số tích luỹ. Vượt chi quỹ tiền lương trả cho nhân viên không sản xuất theo quỹ lương kế hoạch và thực tế là vi phạm kỹ thuật tài chính. Hạch toán thực hiện kế hoạch quỹ lương của công nhân sản xuất cần tính đến mức độ hoàn thành kế hoạch khối lượng sản phẩm để tính thực hiện tiết kiệm hay vượt chi tuyệt đối quỹ lương kế hoạch. Hạch toán quỹ lương để so sánh giá trị nguồn nhân lực trên thị trường lao động. Hạch toán chế độ tăng tiền lương so sánh với tiến độ tăng năng suất lao động có nghĩa là tỉ trọng tiền lương trong tổng sản phẩm cũng như trong chi phí chung cho sản phẩm giảm xuống và ngược lại. Tiến độ tăng tiền lương và tăng năng suất lao động có ảnh hưởng đến cơ cấu giá thành sản phẩm. Nội dung và phương pháp hạch toán: *Hạch toán lao động gồm: Hạch toán về số lượng lao động. Hạch toán thời gian lao động. Hạch toán kết quả lao động. Hạch toán kết quả lao dộng: Là việc theo dõi kịp thời chính xác tình hình tăng giảm số lượng lao động theo từng loại lao động. Trên cơ sở đó làm căn cứ cho việc tính trả lương và các chế độ khác cho người lao động được kịp thời. Số lượng lao động của doanh nghiệp được phản ánh trên sổ sách thường do phòng lao động tiền lương lập nhằm nắm chắc tình hình phân bổ, sử dụng lao động hiện có. Bên cạnh đó doanh nghiệp còn căn cứ vào sổ lao động được mở cho từng người để quản lý nhân lực cả về số lượng lẫn chất lượng lao động về biến động và chấp hành chế độ đối với người lao động. Số lượng lao động tăng lên khi doanh nghiệp tuyển dụng thêm lao động. Chứng từ là các hợp đồng lao động. Số lượng lao động giảm khi lao động chuyển công tác khác, thôi việc, về hưu, nghỉ mất sức, …Chứng từ là các quyết định của Giám đốc doanh nghiệp. Hạch toán thời gian lao động Là việc ghi chép kịp thời, chính xác thời gian lao động của từng người.Trên cơ sở đó tính lương phải trả cho chính xác. Hạch toán thời gian lao động phản ánh số ngày, giờ làm việc thực tế hoặc ngừng sản xuất, nghỉ việc của người lao động, từng bộ phận phòng ban trong doanh nghiệp. Chứng từ hạch toán là bảng chấm công được lập riêng cho từng bộ phận trong đó ghi rõ ngày làm việc, ngày nghỉ việc của từng người. Bảng do tổ trưởng trực tiếp ghi và để nơi công khai để mọi người giám sát thời gian lao động của từng người. Cuối tháng bảng chấm công được dùng để tổng hợp thời gian lao động và tính lương thưởng cho từng bộ phận. Hạch toán kết quả lao động: Là ghi chép kịp thời chính xác số lượng, chất lượng sản phẩm hoàn thành của từng người để từ đó tính lương, thưởng và kiểm tra sự phù hợp của tiền lương phải trả với kết quả hoạt động thực tế, tính toán định mức lao dộng từng người, từng bộ phận và cả doanh nghiệp. Để hạch toán kết quả lao động, kế toán sử dụng những loại chứng từ ban đầu khác nhau tuỳ theo loại hình, đặc điểm sản xuất của từng doanh nghiệp nhưng những chứng từ này đều bao gồm các nội dung cần thiết như tên công nhân, tên công việc, thời gian lao động, số lượng sản phẩm hoàn thành nghiệm thu. Chứng từ hạch toán lao động phải do người lập kí, cán bộ kiểm tra kỹ thuật xác nhận, lãnh đạo duyệt y. Sau đó chuyển cho nhân viên hạch toán phân xưởng để tổng hợp kết quả lao động toàn đơn vị rồi chuyển về phòng lao động tiền lương xác nhận. Cuối cùng chuyển về phòng kế toán của doanh nghiệp để làm căn cứ tính lương, tính thưởng. Để tổng hợp kết quả lao động thì tại mỗi phân xưởng, bộ phận nhân viên hạch toán phân xưởng phải mở sổ tổng hợp kết quả lao động. Trên cơ sở các chứng từ hạch toán kết quả lao động do các bộ phận gửi đến hàng ngày( hoặc định kì) để ghi kết quả lao động của từng người, từng bộ phận vào sổ và cộng sổ, lập báo cáo kết quả lao động rồi gửi cho bộ phận quản lý liên quan. Phòng kế toán doanh nghiệp cũng phải mở sổ tổng hợp kết quả lao động để tổng hợp kết quả chung toàn doanh nghiệp. *Hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương: Để hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương doanh nghiệp sử dụng các chứng từ sau: + Bảng thanh toán tiền lương: Là chứng từ làm căn cứ để thanh toán tiền lương, phụ cấp cho công nhan viên trong đơn vị. Bảng thanh toán lương được lập hàng tháng tương ứng với bảng chấm công, phiếu nghỉ hưởng BHXH…Cơ sở để lập bảng thanh toán lương là các chứng từ liên quan như: Bảng chấm công. Bảng tính phụ cấp, trợ cấp. Phiếu nghỉ hưởng BHXH. Cuối mỗi tháng căn cứ vào các chứng từ liên quan kế toán lập bảng thanh toán tiền lương chuyển cho kế toán trưởng hay phụ trách kế toán hoặc giám đốc đơn vị duyệt.Trên cơ sở đó lập phiếu chi và phát lương cho công nhân viên. Bảng thanh toán lương được lưu tại phòng kế toán của đơn vị. + Bảng thanh toán bảo hiểm xã hội: Là chứng từ làm căn cứ tổng hợp và thanh toán trợ cấp BHXH trả thay lương cho người lao động, lập báo cáo quyết toán BHXH với cơ quan quản lý BHXH. Tuỳ thuộc vào số người phải thanh toán trợ cấp BHXH trả thay lương trong tháng của đơn vị, kế toán có thể lập bảng này cho từng phòng ban bộ phận hay cho toàn đơn vị. Cơ sở để lập bảng này là “ Phiếu nghỉ hưởng BHXH”, khi lập bảng phải ghi chi tiết từng trường hợp nghỉ và trong mỗi trường hợp phải phân ra số ngày, số tiền trợ cấp BHXH trả thay lương. Cuối tháng kế toán tính tổng số ngày nghỉ và số tiền được trợ cấp trong tháng và luỹ kế từ đầu năm đến tháng báo cáo cho từng người và cho toàn đơn vị. Bảng này được chuyển cho trưởng ban BHXH xác nhận và chuyển cho kế toán trưởng duyệt chi. Hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương trong các đơn vị sản xuất khác với các đơn vị Hành chính sự nghiệp là các đơn vị Hành chính sự nghiệp được trang trải các chi phí hoạt động để thực hiện các nhiệm vụ chính trị được giao bằng nguồn kinh phí từ ngân sách hoặc từ công quỹ theo nguyên tắc không bồi hoàn trực tiếp cho nên tài khoản sử dụng và phương pháp hạch toán cũng khác nhau. *Đối với các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh: Để hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương, kế toán sử dụng các tài khoản sau: TK334 “Phải trả công nhân viên”: Dùng để theo dõi các khoản phải trả công nhân viên của doanh nghiệp về tiền lương, phụ cấp, BHXH, tiền thưởng và các khoản phải trả khác thuộc về thu nhập của người lao động. Kết cấu: Bên nợ: + Các khoản đã trả công nhân viên. + Các khoản khấu trừ vào lương. + Các khoản ứng trước. + Kết chuyển lương chưa lĩnh. Bên có: Tất cả các khoản phải trả công nhân viên. Dư có: Các khoản khác còn phải trả công nhân viên. Dư nợ: Số trả thừa cho công nhân viên. Trong hệ thống tài khoản không có tài khoản cấp 2 nhưng chế độ kế toán thường mở 2 tài khoản cấp 2. TK 3341: chuyên theo dõi tiền lương. TK 3342: theo dõi các khoản khác ngoài lương. TK 338 “Phải trả và phải nộp khác”: phản ánh các khoản phải trả, phải nộp cho cơ quan pháp luật, cho các tổ chức đoàn thể xã hội, cho cấp trên về BHXH, BHYT, KPCĐ, … Kết cấu: Bên nợ: + Các khoản đã nộp cho cơ quan quản lý các quỹ. + Các khoản đã chi về KPCĐ tại đơn vị. + Xử lý giá trị tài sản thừa. Bên có: + Các khoản phải trả, phải nộp hay thu hộ + Trích các khoản theo lương vào chi phí hàng kì. Dư nợ: Số chi vượt được cấp bù. Dư có: Số chi không hết phải nộp tiếp. TK 338 có 5 TK cấp 2 trong đó có 3 TK liên quan trực tiếp đến công nhân viên là: TK 3382: Kinh phí công đoàn. TK 3383: Bảo hiểm xã hội. TK 3384: Bảo hiểm y tế. *Phương pháp hạch toán: + Hàng tháng trên cơ sở tính toán tiền lương, tiền công phải trả công nhân viên, kế toán ghi sổ: Nợ TK 662, 627, 641, 642, 241. Có TK 334 + Hàng tháng trích BHXH, BHYT, KPCĐ tính vào chi phí, kế toán ghi: Nợ TK 662, 627, 641, 642, 241. Có TK 338(3382, 3383, 3384) + Phản ánh các khoản BHXH phải trả trực tiếp cho công nhân viên như ốm đau, thai sản, tai nạn lao động. Nợ TK 338(3383) Có TK 334 + Cuối kì tính trả số tiền thưởng phải trả cho công nhân viên từ quỹ khen thưởng. Nợ TK 431(4311) Có TK 334 + Tính BHXH, BHYT trừ vào lương của người lao động. Nợ TK 334 Có TK 338(3381, 3382) + Các khoản khấu trừ vào thu nhập của công nhân viên: Nợ TK334 Có TK 333 (3383)141, 138 + Thanh toán lương và các khoản trích theo lương cho công nhân viên: Nợ TK 334 Có TK 111, 112 + Nếu thanh toán bằng vật tư hàng hoá Nợ TK 632 Có TK 152, 153, 154, 155 Nợ TK 334 Có TK 333(33311) + Nộp BHXH, BHYT, KPCĐ cho cơ quan quản lý quỹ: Nợ TK 338(3382, 3383, 3384) Có TK 111, 112 + Chi tiêu KPCĐ, BHXH tại doanh nghiệp: Nợ TK 338 (3382, 3383) Có TK 111, 112 + Phản ánh BHXH, KPCĐ chi vượt được cấp bù: Nợ TK 111, 112 Có TK 338 (3382, 3383) + Số chi không hết phải nộp cho cơ quan quản lý quỹ: Nợ TK 338 (3382, 3383) Có TK 111, 112 + Cuối kì kết chuyển số tiền công nhân viên đi vắng chưa lĩnh: Nợ TK 334 Có TK 338 (3388) TRÌNH TỰ HẠCH TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG Ở DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT ĐƯỢC THỂ HIỆN QUA SƠ ĐỒ SAU: và khấu trừ lớn hơn số đã trả Chênh lệch số đã trả BHXH phải trả Phải trả cho CNV Tính lương Tính thưởng cho CNV trên tiền lương CNV Trích BHXH, BHYT phải trả nội bộ và các khoản khác phải nộp (nếu có) TK111 TK334 TK335 TK333 TK336 TK627, 641, 642 TK662 TK338 TK431 Thuế thu nhập Thanh toán lương Khấu trừ các khoản TK338 TK138 cho CNV *Đối với các đơn vị Hành chính sự nghiệp: Tài khoản sử dụng để hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương như sau: TK 334: Phải trả viên chức”: dùng để phản ánh tình hình thanh toán với công chức, viên chức trong đơn vị Hành chính sự nghiệp về tiền lương, phụ cấp và các khoản phải trả theo chế độ nhà nước quy định. Kết cấu: Bên nợ: + Các khoản đã trả cho công chức viên chức và các đối tượng khác. + Các khoản đã khấu trừ vào lương. Bên có: + Tiền lương và các khoản phải trả cho công chức, viên chức và các đối tượng khác trong đơn vị Dư có: Các khoản còn phải trả cho công chức, viên chức cán bộ hợp đồng và các đối tượng khác trong đơn vị. TK 334 có 2 TK cấp 2: TK 3341: Phải trả viên chức Nhà nước. TK 3348: Phải trả các đối tượng khác. TK 332 “Các khoản phải nộp theo lương”: phản ánh tình hình trích nộp và thanh toán BHXH, BHYT của đơn vị. Kết cấu: Bên nợ: + Số BHXH<BHYT đã nộp cho cơ quan quản lý. + Số BHXH đã thanh toán cho người được hưởng. Bên có: + Trích BHXH, BHYT tính vào chi phí của đơn vị. + Số BHXH được cấp để chi trả cho công nhân viên. + Số BHXH, BHYT mà công chức viên chức phải nộp được trừ vào lương. + Số tiền phạt do nộp chậm BHXH. Dư có: + BHXH, BHYT còn phải nộp cho cơ quan quản lý + Số BHXH được cấp nhưng chi chưa hết. Dư nợ: phản ánh số BHXH đã chi chưa được cơ quan BHXH cấp bù TK 332 có 2 TK cấp 2: TK 3321: Bảo hiểm xã hội TK 3322: Bảo hiểm y tế *Phương pháp hạch toán: + Hàng tháng trích tiền lương, phụ cấp, sinh hoạt phí, học bổng, phải trả cho viên chức và các đối tượng khác. Nợ TK 661, 662, 631 Có TK 334(3341, 3348) + Trích BHXH, BHYT theo quy định: Nợ TK 661, 662, 631 Có TK 334 Có TK 332(3321, 3322) + Tính ra số BHXH phải trả trực tiếp cho người được hưởng: Nợ TK 332(3321) Có TK 334 + Trích quỹ cơ quan để thưởng cho công chức viên chức: Nợ TK 431(4311) Có TK 334 + Thanh toán tiền lương, thưởng, phụ cấp, BHXH và các khoản khác Nợ TK 334 Có TK 111, 112 + Nộp BHXH, mua thẻ BHYT: Nợ TK 332 Có TK 111, 112, 461 + Các khoản tạm ứng bồi thường được trừ vào lương: Nợ TK 334 Có TK 311, 312 + Số BHXH được cấp để chi trả cho các đối tượng được hưởng: Nợ TK 111, 112 Có TK 332(3321) + Nhận được giấy phạt do nộp chậm BHXH: Nợ TK 661, 311 Có TK 332(3321) Ý nghĩa của hạch toán tiền lương trong Công ty: Tiền lương là yếu tố cơ bản để quyêt định thu nhập tăng hay giảm của người lao động, quyết định mức sống vật chất của người lao động làm công ăn lương trong doanh nghiệp. Vì vậy để có thể trả lương một cách công bằng chính xác, đảm bảo quyền lợi cho người lao động thì mới tạo ra sự kích thích, sự quan tâm đúng đắn của người lao động đến kết quả cuối cùng của doanh nghiệp. Có thể nói hạch toán chính xác đúng đắn tiền lương là một đòn bẩy kinh tế quan trọng để kích thích các nhân tố tích cực trong mỗi con người, phát huy tài năng, sáng kiến, tinh thần trách nhiệm và nhiệt tình của người lao động tạo thành động lực quan trọng của sự phát triển kinh tế. Mặt khác, tiền lương là một trong những chi phí của doanh nghiệp hơn nữa lại là chi phí chiếm tỉ lệ đáng kể. Mục tiêu của doanh nghiệp là tối thiểu hoá chi phí, tối đa hoá lợi nhuận nhưng bên cạnh đó phải chú ý đến quyền lợi của người lao động. Do đó làm sao và làm cách nào để vừa đảm bảo quyền lợi của người lao động vừa đảm bảo quyền lợi của doanh nghiệp. Đó là vấn đề nan giải của mỗi doanh nghiệp. Vì vậy hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương không những có ý nghĩa phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người lao động mà còn có ý nghĩa giúp các nhà quản lý sử dụng quỹ tiền lương có hiệu quả nhất tức là hợp lý hoá chi phí giúp doanh nghiệp làm ăn có lãi. Cung cấp thông tin đầy đủ chính xác về tiền lương của doanh nghiệp, để từ đó doanh nghiệp có những điều chỉnh kịp thời, hợp lý cho những kì doanh thu tiếp theo. Tiền lương và các khoản trích theo lương sẽ là nguồn thu nhập chính, thường xuyên của người lao động, đảm bảo tái sản xuất và mở rộng sức lao động, kích thích lao động làm việc hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh khi công tác hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương được hạch toán hợp lý công bằng chính xác. CHƯƠNG II THỰC TRẠNG HẠCH TOÁN TIỀN LƯƠNG TẠI CÔNG TY TNHH TIẾN ĐẠT I. Tổng quan về công ty 1. Sự hình thành và phát triển của công ty: Công ty trách nhiệm hữu hạn Tiến Đạt được thành lập và hoạt động ngày 21 tháng 12 năm 1999. Công ty TNHH Tiến Đạt đã được Uỷ ban nhân dân tỉnh Hưng Yên cấp giấy phép thành lập số 01063/GP – UB ngày 31/03/1994 (thay thế quyết định thành lập số 3286/ QĐ- UB ngày 18/12/1992) và được trọng tài kinh tế tỉnh Hưng Yên cấp giấy chứng nhận Đăng kí kinh doanh số 040605 ngày 31/12/1992. Trong buổi đầu thành lập, Công ty gồm có 03 thành viên và đã thông qua điều lệ đầu tiên vào ngày 10/12/1992. Ngày 12/6/1999, Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã thông qua Luật Doanh nghiệp, thay thế Luật Công ty và Luật Doanh nghiệp tư nhân có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2000. Thực hiện quy định tại Điều 2 – Khoản 1 - Điều 123 Luật Doanh nghiệp, Công ty TNHH Tiến Đạt tiến hành sửa đổi bổ sung bộ điều lệ của công ty để nhanh chóng thích ứng và nắm bắt kịp thời với sự đổi mới trong chính sách quản lý của Nhà nước nhằm từng bước kinh doanh có hiệu quả, ổn định và hợp pháp. Công ty TNHH Tiến Đạt là một tổ chức kinh tế có tư cách pháp nhân, hạch toán kinh tế độc lập, có con dấu riêng, được mở tài khoản tại các ngân hàng theo quy định của pháp luật. Công ty TNHH Tiến Đạt được thành lập theo nguyên tắc dân chủ, thống nhất nhằm mục đích phát triển sản xuất kinh doanh, giải quyết việc làm và đời sống cho người lao động trong công ty, đảm bảo nộp đầy đủ nghĩa vụ cho ngân sách, tạo tích luỹ cho công ty, nhằm mở rộng phát triển sản xuất kinh doanh. Luật Doanh nghiệp được thông qua ngày 12/06/1999 thay thế Luật công ty và Luật doanh nghiệp tư nhân có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2000 đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nói chung, cho Công ty TNHH Tiến Đạt nói riêng trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên bên cạnh những mặt thuận lợi, nó cũng đặt ra trước mắt công ty những thách thức rất lớn mà cạnh tranh để tồn tại là vấn đề có ý nghĩa sống còn. Để không ngừng đưa công ty TNHH Tiến Đạt ngày càng phát triển lớn mạnh, vững chắc nắm bắt kịp thời xu hướng phát triển của đất nước, cạnh tranh có hiệu quả trên thị trường, mang lại lợi nhuận cho công ty, từng bước phát triển sản xuất kinh doanh cả về chiều rộng lẫn chiều sâu, giám đốc công ty đã vận dụng linh hoạt, có chọn lọc nhiều mô hình quản lý nhằm đúc rút kinh nghiệm và hướng tới một mô hình quản lý đặc thù, ưu việt, đủ sức đáp ứng những yêu cầu và mục tiêu hoạt động mà Công ty đề ra. Trước kia công ty chỉ có một số nhà xưởng nghèo nàn dột nát, máy móc trang thiết bị lạc hậu, trình độ tay nghề của các nhân viên còn thấp kém nên sản phẩm sản xuất ra chưa có sức hấp dẫn trên thị trường. Công ty đã mua thêm trang thiết bị máy móc hiện đại, tuyển dụng những cán bộ kỹ thuật có trình độ tay nghề cao, …Ngày nay Công ty TNHH Tiến Đạt đã trở thành công ty mạnh của Công ty xây dựng 1/5. Với lực lượng cán bộ công nhân viên 250 người trong đó: + Kiến trúc sư đại học: 10 người + Các trường đại học khác: 07 người + Trung cấp: 15 người + Công nhân (3/7, 4/7): 85 người + Lao động phổ thông: 133 người Với tổng số vốn là 4, 7 tỉ Trong đó: Vốn cố định là 3, 2 tỉ Vốn lưu động là 1, 7 tỉ 2. Nguồn lực: 2.1. Lao động Công ty TNHH Tiến Đạt trước đây có khoảng 03 thành viên cho đến nay tính đến thời điểm tháng 5/2003 có 250 cán bộ công nhân viên. Quyền và nghĩa vụ của người lao động ở Công ty TNHH Tiến Đạt: Quyền được hưởng các chế độ chính sách: + Người lao động được trả lương vào ngày 05 của tháng kế tiếp, mức tiền lương do người lao động thoả thuận với Công ty căn cứ vào công việc và năng lực của mỗi người nhưng đảm bảo không thấp hơn mức lương tối thiểu do Nhà nước quy định. + Được trang bị các phương tiện, dụng cụ cần thiết phục vụ cho công việc mà mình đảm nhiệm nhằm hoàn thành nhiệm vụ được giao. + Được hưởng các phụ cấp liên quan như phụ cấp phương tiện đi lại, phụ cấp ăn trưa, phụ cấp trách nhiệm chức vụ, …mức phụ cấp cụ thể sẽ do Công ty quyêt định trên cơ sở mặt bằng thu nhập và công việc mà người lao động phụ trách. + Người lao động được quyền tham gia đóng bảo hiểm xã hội. Đối với người lao động theo hợp đồng không xác định thời hạn hoặc hợp đồng có thời hạn từ 1 năm đến 3 năm, việc đóng bảo hiểm là bắt buộc và Công ty sẽ thực hiện ngay tại thời điểm trả lương hàng tháng. Các quyền khác: + Được quyền góp vốn và hưởng lợi nhuận theo phần vốn lưu động góp vào Công ty nếu Công ty có nhu cầu huy động vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh. + Được quyền tham gia đóng góp ý kiến nhằm phát triển công ty, phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật nâng cao năng suất lao động, chất lượng sản phẩm. + Được Công ty tạo điều kiện về mặt thời gian và vật chất (nếu có) để tham gia các lớp học nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Nghĩa vụ của người lao động: + Nghiêm chỉnh chấp hành các quy định của Công ty về thời gian làm việc, thời gian nghỉ ngơi và các quy định về an toàn lao động, vệ sinh lao động. + Tuân thủ sự chỉ đạo điều hành của người phụ trách quản lý mình. + Có thái độ cầu thị, nghiêm túc tập trung vào công việc để hoàn thành nhiệm vụ được giao. + Giữ gìn, bảo quản các số liệu, tài liệu trong phạm vi trách nhiệm được giao, giữ gìn các trang thiết bị đã được cấp nhằm đảm bảo vận hành an toàn, đúng niên hạn sử dụng đúng quy định. + Tuyệt đối chấp hành nội quy, quy chế nơi làm việc. + Tận tuỵ phục vụ Công ty hết mình, không lợi dụng chức vụ, quyền hạn để làm trái các quy định của Công ty thu lợi nhuận cho cá nhân và làm thiệt hại đến lợi ích, uy tín của Công ty. + Trong khi làm việc, nghiêm cấm sử dụng các chất kích thích như: thuốc lá, rượu bia và các chất kích thích khác. Hiện nay Công ty đã chú ý đào tạo nâng cao tay nghề cho người lao động cụ thể như: Công ty đã liên kết với Trường Trung học Kỹ thuật Xây dựng Hà Nội để mở các lớp đào tạo nâng cao tay nghề, bậc thợ cho người lao động. Kết quả là 98% học viên tham gia được cấp chứng chỉ tay nghề bậc thợ 3/7, các ngành nghề hoàn thiện như: điện nước, cơ khí, … Gần đây Công ty và Nhà trường đã tiếp tục hợp tác, bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý cho các cán bộ từ các phòng ban đến các tổ chức trực tiếp sản xuất. Và hiện tại Công ty đang mở hai lớp học về vận hành nồi hơi, cầu thang máy để phục vụ chiến lược phát triển của Công ty. Vốn và cơ sở vật chất: *Vốn: Vốn điều lệ của công ty được đóng góp theo quy định của luật doanh nghiệp Vốn diều lệ được góp bằng hiện vật như: nhà ở, phương tiện sản xuất hoặc các đề tài khoa học hoặc bằng vàng bạc, tiền mặt và đô la. Công ty TNHH Tiến Đạt vốn pháp định hiện nay đang có 2 sáng lập viên đóng góp bằng tài sản với trị giá là: Vốn điều lệ ( tính dến thời điểm tháng 02 năm 2003) là 2.445.000.000 đồng. Thành viên của Công ty phải góp vốn đầy đủ, đúng hạn đã cam kết. Trường hợp có thành viên không góp đầy đủ và đúng hạn số vốn đã cam kết thì số vốn chưa góp được coi là khoản nợ của thành viên đó đối với Công ty, thành viên đó phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại phát sinh do không góp đủ và đúng hạn số vốn đã cam kết. Công ty hoạt động chủ yếu dựa vào số vốn do các thành viên đóng góp (vốn điều lệ). Trường hợp cần thiết, Công ty có thể huy động thêm vốn từ các tổ chức cá nhân khác để phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Các quyết định huy động vốn của Công ty được thực hiện theo quy định của điều lệ này. *Cơ sở vật chất: Trước kia Công ty TNHH Tiến Đạt cũng phải gặp phải một số khó khăn trong điều kiện kinh tế thị trường khắc nghiệt, nhà xưởng dột nát cũ kỹ, máy móc lạc hậu, trình độ của các công nhân viên còn thấp kém, sản phẩm sản xuất ra chưa có sức hấp dẫn trên thị trường. Để không ngừng đưa Công ty vươn lên có chỗ đứng trên thương trường, Ban giám đốc và các thành viên đã lựa chọn đúng đắn đường lối chính sách linh hoạt, bắt kịp với thị trường, với các đối thủ cạnh tranh của mình. Công ty đã vượt qua bao nhiêu khó khăn để đạt được thành tích như hiện nay, giải quyết một số dự án xây dựng cho thành phố, đóng góp vào Ngân sách, tạo công ăn việc làm và thu nhập cho người lao động. Công ty TNHH Tiến Đạt đã đầu tư thêm nhà xưởng, mua sắm các trang thiết bị máy móc hiện đại, đáp ứng nhu cầu trong các lĩnh vực hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty. Hiện nay Công ty đang đầu tư xây dựng thêm nhà xưởng có diện tích từ 400 ® 500 m2. Và đầu tư xây dựng dây chuyền công nghệ mới sản xuất đồ mộc với tổng giá trị đầu tư là 80 triệu. Mua sắm hệ thống máy cưa, máy xẻ, máy bào và lò sấy gỗ. Công ty mới có một xí nghiệp sản xuất gạch Block với tốc độ sản xuất bình quân một ngày khoảng 2000 viên, để đáp ứng nhu cầu nguyên vật liệu để lát vỉa hè trong khuôn viên khu đô thị mới Đại Kim - Định Công. Hiện tại Công ty có: 8 ô tô tải hiệu HYUNDAI tải trọng 20 tấn. 3 máy ủi. 1 máy xúc. 1 máy cẩu: tải trọng 20 tấn. 1 máy bán cẩu: tải trọng từ 2, 5 tấn đến 3 tấn. 3 máy trộn bê tông. 3. Tổ chức quản lý: Giám đốc Công ty thống nhất quản lý mọi hoạt động trong toàn Công ty trên cơ sở phân cấp, phân nhiệm với bộ máy giúp việc là các Phó Giám đốc, các phòng, các xí nghiệp và các đội trực thuộc. Hiện nay cơ cấu tổ chức của Công ty bao gồm các bộ phận sau: Ban giám đốc Công ty Các phòng ban, các tổ chuyên môn nghiệp vụ tại Công ty. Các xí nghiệp thuộc Công ty. Các đội, các trạm nhà hàng trực thuộc Công ty. Ban Giám đốc Công ty: Ban giám đốc Công ty gồm 01 Giám đốc và các Phó Giám đốc. Giám đốc Công ty do các sáng lập viên cử ra. Giám đốc Công ty phải là người có trình độ chuyên môn về lĩnh vực xây dựng cơ bản, có khả năng lãnh đạo, quản lý điều hành hoạt động của Công ty. Các Phó Giám đốc Công ty do Giám đốc Công ty bổ nhiệm, miễn nhiệm cách chức sau khi đã thông qua ý kiến của các sáng lập viên góp vốn trong điều lệ. Số lượng các Phó Giám đốc sẽ phụ thuộc vào yêu cầu nhiệm vụ sản xuất kinh doanh trong từng thời kì của Công ty. Các Phó Giám đốc Công ty có thể là thành viên góp vốn hoặc người lao động theo hợp đồng dài hạn có năng lực, kinh nghiệm, phẩm chất đạo đức được Giám đốc tín nhiệm đề nghị và được các sáng lập viên chấp nhận. Các Phó Giám đốc Công ty là người giúp việc cho Giám đốc Công ty, đồng thời được Giám đốc giao phụ trách chính các ngành nghề sau: +1 Phó Giám đốc phụ trách công tác kế hoạch và dự án. + 1 Phó Giám đốc phụ trách công tác tổ chức hành chính – quản trị. + 1 Phó Giám đốc phụ trách công tác giám sát kĩ thuật – thi công xây dựng cơ bản. + 1 Phó Giám đốc phụ trách công tác sản xuất kinh doanh thương mại và dịch vụ thương mại. Các phòng ban chuyên môn trong Công ty: + Là bộ phận có chuyên môn về các lĩnh vực nhất định, được Giám đốc Công ty giao nhiệm vụ phụ trách một số hoạt động cụ thể chuyên ngành căn cứ vào yêu cầu sản xuất kinh doanh. + Các phòng chuyên môn bao gồm: Trưởng phòng Phó phòng Các nhân viên *Căn cứ vào thực tế sản xuất kinh doanh, Công ty TNHH Tiến Đạt thành lập các phòng sau: Phòng kế hoạch – dự án Phòng tổ chức hành chính – quản trị Phòng tài chính – kế toán Phòng giám sát kỹ thuật thi công Phòng kinh doanh thương mại và dịch vụ thương mại Các xí nghiệp, các đội, các trạm, nhà hàng trực thuộc Công ty: + Là những đơn vị trực tiếp tổ chức triển khai thực hiện các kế hoạch, nhiệm vụ sản xuất kinh doanh mà Công ty giao cho. Việc thành lập giải thể các xí nghiệp, các đội, các trạm, nhà hàng do các sáng lập viên quyết định trên cơ sở đề nghị của Giám đốc Công ty. + Hoạt động của các xí nghiệp tuân theo những quy chế do Giám đốc Công ty ra quyết định phê chuẩn hoặc ban hành sau khi tham khảo ý kiến của các xí nghiệp. Công ty nghiên cứu và quyết định cơ chế hoạt động, hạch toán cho từng xí nghiệp đảm bảo phù hợp với yêu cầu quản lý và hiệu quả trong sản xuất kinh doanh. Đến thời điểm ban hành quy chế này, Công ty thành lập các xí nghiệp sau: + Xí nghiệp nước tinh khiết Vân Hà. + Xí nghiệp xây lắp + Xí nghiệp sản xuất và kinh doanh vật liệu xây dựng + Xí nghiệp kinh doanh nươc sạch + Xí nghiệp vận tải 1/5 + Nhà hàng Hoàng Hải Như vậy bộ máy quản lý của Công ty tuân thủ theo chế độ một thủ trưởng. Quyền hạn quản lý được phân công rạch ròi, không bị chồng chéo. Do vậy phát huy được trình độ chuyên môn, tinh thần trách nhiệm và ý thức làm chủ tập thể của từng cán bộ quản lý. Bộ máy quản lý được tổ chức khá gọn nhẹ, năng động phù hợp với cơ cấu sản xuất kinh doanh của Công ty. Tóm lại nền kinh tế thị trường không chỉ khắc nghiệt mà còn chứa đựng những yếu tố phát triển. Đối với người làm kinh tế mà nói thì chính những khó khăn đã giúp cho lãnh đạo Công ty tự rút ra kinh nghiệm để vươn lên hoàn thiện những yếu kém của mình. Từ những nhận thức đó với sự đầu tư các nguồn lực đúng lúc đúng chỗ và kịp thời đã giúp cho Công ty vươn lên nhanh chóng phát triển. Công ty đã đầu tư về nhà xưởng, trang thiết bị sản xuất, đội ngũ kỹ thuật viên lành nghề…nên chỉ trong một thời gian ngắn, chất lượng sản phẩm hàng hoá của Công ty đã được nâng cao rõ rệt, giành được sự tin cậy trong quan hệ mua bán với các khách hàng lớn và đặc biệt là kí hợp đồng được nhiều công trình lớn. Với sự đầu tư hợp lý Công ty đang tiếp tục xây dựng nhà xưởng và thay thế các trang thiết bị máy móc hiện đại hơn. Bên cạnh đó là bổ sung thêm đội ngũ cán bộ công nhân viên lành nghề để đưa năng suất lao động tăng lên. Theo kế hoạch năm 2003 số cán bộ công nhân viên của Công ty sẽ lên tới 500 người. Đây có thể nói là một kỳ tích về sự phát triển nhân lực cũng như khả năng đảm bảo công ăn việc làm cho người lao động của Công ty. Sở dĩ Công ty đạt được những thành tích trên là do Công ty đã xây dựng cho mình một chiến lược rất hợp lý, một sự nỗ lực hết mình của cán bộ công nhân viên toàn Công ty. SƠ ĐỒ BỘ MÁY TỔ CHỨC QUẢN LÝ GIÁM ĐỐC CÔNG TY PGĐ công tác tổ chức hành chính quản trị. PGĐ công tác giám sát thi công và xây dựng cơ bản. PGĐ công tác SXKD thương mại và dịch vụ thương mại. Phòng kế hoạch dự án Phòng Tổ chức hành chính quản trị Phòng Tài chính kế toán. Phòng giám sát kĩ thuật thi công Phòng kinh doanh TM và dịch vụ TM 3.1. Tổ chức bộ máy kế toán của Công ty: Phòng kế toán của Công ty gồm 7 người trong đó có: Kế toán trưởng 1 Kế toán tiền lương 1 Kế toán tài sản cố định và vật tư 1 Kế toán tổng hợp và giá thành 1 Kế toán vốn bằng tiền và thanh toán 1 Kế toán giao dịch với ngân hàng 1 Thủ quỹ Ngoài ra ở các đội đều có 1 kế toán riêng (thống kê) Tổ chức bộ máy kế toán của Công ty được biểu diễn bằng sơ đồ sau: Sơ đồ phòng kế toán Công ty Kế toán trưởng Kế toán tổng hợp và giá thành Kế toán vốn bằng tiền Kế toán tiền lương Kế toán TSCĐ Và vật tư Thủ quỹ Kế toán giao dịch với NH Kế toán đội sản xuất (thống kê) Kế toán trưởng Là người chịu trách nhiệm chung trong phòng với nhiệm vụ tổ chức, giám sát, kiểm tra công việc của bộ máy kế toán. Kiểm tra tình hình biến động vật tư, tài sản, tiền vốn trong Công ty. Kế toán tổng hợp Có trách nhiệm kiểm soát các quyết toán của Công ty, tổng hợp bảng kê khai nhật kí của kế toán phần hành, tiến hành lập các báo cáo kết chuyển, tính toán các tài khoản cụ thể và lên báo cáo tài chính. Kế toán tài sản cố định và vật tư: Theo dõi vật tư, tài sản cố định, khấu hao tài sản cố định Hình thức và phương pháp kế toán: Hiện nay Công ty Hoàng Hà đang áp dụng hình thức kế toán chứng từ ghi sổ. Với hình thức ghi sổ này mọi nghiệp vụ kinh tế phát sinh phản ánh ở chứng từ gốc đều được phân loại để lập chứng từ ghi sổ, trước khi ghi vào sổ kế toán tổng hợp. Việc ghi sổ kế toán được thực hiện đi theo thứ tự thời gian tách rời nội dung kinh tế, nên nó phù hợp với tình hình thực tế, quy mô, mô hình hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty. Hệ thống sổ kế toán trong công ty gồm: Sổ tổng hợp Sổ chi tiết các tài khoản: TK113, TK138, TK141, TK338(8), TK338(3382, 3383, 3384), TK333(1), TK336, TK431, TK621, TK622, TK627, TK642, TK154. Bảng cân đối tài khoản Trình tự ghi sổ: Hàng ngày căn cứ vào chứng từ gốc để ghi sổ quỹ và các sổ chi tiết có liên quan. Hàng ngày căn cứ vào chứng từ gốc để ghi vào chứng từ ghi sổ. Sau đó chứng từ ghi sổ được đối chiếu ghi vào sổ đăng kí chứng từ ghi sổ. Từ sổ đăng kí chứng từ ghi sổ, kế toán tiến hành vào sổ cái các tài khoản có liên quan. Cuối tháng căn cứ vào sổ (thẻ) chi tiết để vào bảng tổng hợp chi tiết. Cuối tháng căn cứ vào sổ cái để vào bảng cân đối tài khoản. Từ bảng cân đối tài khoản và bảng tổng hợp chi tiết kế toán lập báo cáo chi tiết Cuối tháng đối chiếu sổ đăng kí chứng từ gốc ssổ với bảng cân đối tài khoản. Cuối tháng đối chiếu sổ cái với bảng tổng hợp chi tiết. Ngoài ra theo định kì bộ phận kế toán của tổng công ty tới công ty để kiểm tra công tác kế toán của công ty có phù hợp với chế độ kế toán của nhà nước hay không. Đồng thời kế toán của tổng công ty cũng sẽ hướng dẫn chỉ đạo kế toán công ty những chế độ mới, chính sách mới giúp công tác kế toán tại công ty hoạt động có hiệu quả hơn. HÌNH THỨC TỔ CHỨC SƠ ĐỒ KẾ TOÁN TẠI CÔNG TY *Chứng từ ghi sổ Đơn vị …………Chứng từ ghi sổ …………………………Ngày ….tháng….năm Đơn vị tính:đồng Chứng từ Trích yếu Số hiệu TK Số tiền Ghi chú Số Ngày Nợ Có *Sổ đăng kí chứng từ ghi sổ: Sổ đăng kí chứng từ ghi sổ Năm Đơn vị tính:đồng Chứng từ ghi sổ Số tiền Số hiệu Ngày tháng Cộng: *Sổ cái: Cơ sở và phương pháp lập sổ cái các tài khoản: Cơ sở để kế toán lập sổ cái các tài khoản là dựa vào các chứng từ ghi sổ. Hình thức sổ cái của công ty được thiết lập theo hình thức sổ 1 bên gồm 7 cột Cột chứng từ và cột diễn giải được trích từ cột chứng từ và cột trích yếu của chứng từ ghi sổ. Cột tài khoản đối ứng được dựa vào cột số hiệu tài khoản trên chứng từ ghi sổ. Cột số tiền nợ và có được dựa vào cột số tiền và cột số hiệu tài khoản trên chứng từ ghi sổ Nếu tài khoản đối ứng ghi nợ thì số tiền được ghi vào cột có. Nếu tài khoản đối ứng ghi có thì số tiền ghi vào cột nợ MẪU SỔ CÁI Tên tài khoản………………………………………. Số hiệu tài khoản………………………………….. Chứng từ Diễn giải TK đối ứng Số tiền Ghi chú Số Ngày Nợ Có Hệ thống tài khoản sử dụng Công ty TNHH Tiến Đạt đang áp dụng hệ thống tài khoản kế toán hiện hành do Bộ Tài chính quy định. Đặc diểm kinh doanh: Các ngành nghề kinh doanh (tính đến thời điểm tháng 7 năm 2001) Xây dựng các công trình giao thông. Sản xuất vật liệu xây dựng. Kinh doanh tư liệu sản xuất, hàng tiêu dùng, đại lý mua bán, kí gửi hàng hoá. Xây dựng dân dụng, xây dựng công nghiệp, xây dựng hạ tầng kỹ thuật trang trí nội ngoại thất. Lắp đặt hệ thống thông gió và cấp thoát nước. Xây dựng đường dây và trạm biến áp dưới 35 kv. Kinh doanh bất động sản, kinh doanh dịch vụ vệ sinh môi trường. Sản xuất và kinh doanh nước sạch, nước tinh khiết cà các thiết bị máy móc ngành nước. Hiện nay, Công ty TNHH Tiến Đạt chủ yếu xây dựng các công trình dân dụng, tham gia thực hiện các dự án đầu tư quy mô lớn như khu đô thị Đại Kim - Định Công. Thực trạng hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại công ty: Các nhân tố ảnh hưởng tới hạch toán tiền lương * Cơ sở xác định quỹ lương: Hình thức trả lương cho lao động gián tiếp: Có các hình thức trả lương dược áp dụng ở Công ty TNHH Tiến Đạt như sau: + Hình thức trả lương tính theo thời gian: Hình thức này được áp dụng với các lãnh đạo Công ty, căn cứ vào quá trình làm việc lâu năm của họ. Đồng thời căn cứ vào các công việc được giao cho các phòng ban và con người cụ thể. + Hình thức trả lương theo giờ công lao động: được áp dụng đối với những người làm việc tạm thời, đối với từng công việc. + Hình thức trả lương căn cứ vào bằng cấp trình độ chuyên môn được đào tạo để xác định hệ số lương được hưởng tương ứng có gắn với thời gian công tác. Hình thức trả lương cho lao động trực tiếp: Xác định khối lượng lương khoán theo từng loại công việc, từng công trình. Trên cơ sở hình thành công việc và được chứng nhận nghiệm thu người lao động sẽ được trả lương xứng đáng. Ngoài ra những công việc của người lao động trực tiếp phát sinh đột xuất trong quá trình lao động nằm trong chế độ khoán, người lao động được trả theo lương ngày. Vì vậy, việc xác định quỹ lương tính đến bộ phận của từng người lao động là rất cần thiết. Công ty TNHH Tiến Đạt đang áp dụng hình thức trả lương theo sản phẩm gián tiếp. Đây là hình thức trả lương tiên tiến nhất trong giai đoạn hiện nay, đảm bảo tính công bằng và hợp lý, khuyến khích người lao động vì lợi ích của mình mà quan tâm đến lợi ích của tập thể. Cũng từ đó đẩy mạnh hợp lý hoá sản xuất, phát huy cải tiến kỹ thuật, không ngừng nâng cao năng suất lao động vì chất lượng sản phẩm và cho những cán bộ quản lý phục vụ. Hàng ngày các chánh phó quản đốc và các bộ trực ca sản xuất nghiệm thu và trả lương cho cán bộ công nhân trong ca. Căn cứ vào số tiền được nghiệm thu thanh toán trong ca của công nhân để chia cho từng người, số tiền chia không vượt quá số tiền được nghiệm thu thanh toán. Hình thức trả lương cho người lao động tính theo khối lượng sản phẩm công việc hoàn thành đảm bảo yêu cầu tiêu chuẩn kỹ thuật chất lượng quy định và đơn giá tiền lương cho một sản phẩm công việc được tính như sau: Tiền lương sản Khối lượng sản Đơn giá tiền = x phẩm phải trả phẩm đã hoàn thành lương sản phẩm Cụ thể ta có bảng chia lương tổ: Đơn vị: Công ty TNHH Tiến Đạt. Bộ phận: XN xây lắp II. BẢNG CHIA LƯƠNG TỔ Tháng 03 năm 2003 Bộ phận, tổ đội (tổ nề cốt pha) Tổng số tiền đạt được trong tháng: (10.630.700..đồng) Tổng số ngày công: (406 công) STT Họ và tên Số công Bậc thợ Đơn giá 1 ngày công Thành tiền Kí nhận 1 Phùng Đức việt 30, 5 Thợ TD 29.500 900.000 Lương Ngọc Tú 29 LĐPT 24.500 710.500 Chử Văn Toàn 29, 5 TD 29.500 870.000 Nguyễn Văn Thắng 27, 5 LĐPT 24.500 674.000 Phạm Văn Quang 23 LĐPT 24.500 565.500 Nguyễn Hữu Tải 26, 5 TD 28.400 753.000 Nguyễn Viết Quý 26 TD 28.400 738.000 Lã Mạnh Tược 26, 5 TD 29.500 781.000 Dương Văn Linh 29, 5 TD 29.500 870.000 Hà Sĩ Tuấn 31 TD 29.500 914.500 Nguyễn Văn Chiến 4, 5 TD 29.500 134.000 Nguyễn Văn Bái 12 TD 29.500 354.000 Lê Khắc Tấn 23, 5 LĐPT 24.500 576.000 Nguyễn Văn Mùi 23, 5 TD 28.400 667.000 Quang Văn Toán 20 LĐPT 28.400 568.000 Lê Văn Tĩnh 16, 5 LĐPT 24.500 405.000 Nguyễn Văn Hùng 01 TCXD 28.000 28.000 Bùi Văn Thảo 26 CBKT 568.000 Tiền trách nhiệm Tổ trưởng 80.000 nt tổ phó 40.000 Cộng 11.198.700 Tổ trưởng Linh Dương Văn Linh * Xây dựng và xác định quỹ lương: + Xây dựng quỹ lương: khi giao cho đội một công trình hay một hạng mục công trình, phải xây dựng quỹ lương cho từng công trình hoặc hạng mục công trình được tính theo công thức: Quỹ lương kế hoạch của công trình Giá trị sản lượng công trình Chi phí sản xuất hợp lý không bao gồm tiền lương Quỹ lương kế hoạch công Quỹ lương Quỹ lương trình hoặc HMCT đơn = kế hoạch - khách hàng vị được hưởng công trình thuê ngoài Tỉ lệ tiền lương theo Quỹ tiền lương của CT hoặc HMCT kế hoạch của công = trình hoặc HMCT Giá trị sản lượng của CT hoặc HMCT Tỉ lệ tiền lương này khi được giám đốc phê duyệt sẽ là căn cứ để xác định quỹ lương thực hiện của đội + Xác định quỹ tiền lương: Cơ sở để xác định quỹ tiền lương của đội để chia lương cho từng đối tượng như: Lao động, quản lý, phục vụ phù trợ trực tiếp là: Doanh thu thực hiện của công trình đã được cơ quan kinh tế kỹ thuật xác định. Tỉ lệ tiền lương theo kế hoạch đã được phê duyệt và tính theo công thức: Quỹ tiền lương thực Giá trị sản lượng thực tỉ lệ tiền lương hiện của công trình = hiện của công trình x theo kế hoạch hoặc HMCT hoặc HMCT của công trình Quỹ tiền lương thực hiện Quỹ tiền lương Tiền lương thuê đơn vị được hưởng của = thực hiện của - ngoài của công công trình công trình trình Quỹ tiền lương của đội Quỹ tiền lương thực Số lượng công được phân chia trong = hiện đơn vị được x trình hoặc HMCT kì báo cáo hưởng trong kì + Khen thưởng và kỷ luật: Công tác khen thưởng và kỷ luật ở công ty được tiến hành định kì. Sau khi đánh giá kiểm tra thành tích công tác của từng cá nhân, từng bộ phận, Ban lãnh đạo ra các quyết định khen thưởng và kỷ luật tạm thời. Các hình thức kỷ luật từ cảnh cáo trừ lương, kiểm điểm trước tập thể, đình chỉ công tác tạm thời đến chấm dứt hợp đồng lao động. Các hình thức khen thưởng như: biểu dương trước toàn công ty, thưởng vật chất. + Phụ cấp: là phần bổ sung cho lương trong những điều kiện cụ thể, một số loại phụ cấp lương được áp dụng ở Công ty như sau: Phụ cấp chức vụ: được dành cho Giám đốc, kế toán trưởng, trưởng phòng hành chính nhằm khuyến khích những cán bộ này tích cực hơn trong công tác quản lý của mình. Phụ cấp làm thêm: là số tiền bồi dưỡng, động viên công nhân viên khi Công ty có việc nhiều. Phụ cấp độc hại: dành cho những công nhân kỹ thuật đứng máy trong môi trường tiếng ồn, độc hại.mức phụ cấp là 20% mức lương tối thiểu. Ngoài lương và phụ cấp lương, Công ty còn thực hiện đúng các chế độ quy định của Nhà nước, các chế độ phụ cấp thuộc phúc lợi xã hội. Hàng năm cán bộ công nhân viên được nghỉ phép một số ngày và được hưởng nguyên lương. Tuỳ thuộc vào thâm niên công tác mà cán bộ công nhan viên có số ngày nghỉ khác nhau, với công nhân viên có số năm công tác < 5 năm thì số ngày được nghỉ là 10 ngày/ 1 năm và thâm niên công tác cứ tăng thêm 5 năm thì số ngày nghỉ phép được tăng lên một ngày. + Các chế độ BHXH được hưởng cụ thể như sau: Chế độ trợ cấp ốm đau: được hưởng là 75% lương cơ bản, thời gian hưởng trợ cấp tuỳ thuộc vào từng ngành nghề, thời gian đã đóng bảo hiểm bao lâu. Khi con ốm phải nghỉ được hưởng trợ cấp BHXH áp dụng đối với trẻ £ 6 tháng tuổi. Chế độ thai sản: được BHXH trả thay lương trong 4 tháng và trợ cấp thêm 1 tháng tiền lương đóng bảo hiểm khi sinh. Nếu có nhu cầu người lao động có thể nghỉ thêm (với sự đồng ý của Công ty) nhưng không được hưởng trợ cấp. Chế độ trợ cấp tai nạn lao động: được hưởng trợ cấp bằng 100% tiền lương trong thời gian điều trị, trợ cấp chi phí khám chữa bệnh cho người lao động. Tuỳ vào mức suy giảm khả năng lao động có các mức phụ cấp cụ thể phù hợp. Chế độ hưu trí: được áp dụng với điều kiện nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi và có thời gian đóng BHXH đủ 20 năm trở lên. Lương hưu hàng tháng được tính theo số năm đóng BHXH và mức lương tháng bình quân làm căn cứ đóng BHXH. Nếu thời gian đóng BHXH đủ 15 năm thì lương hưu được tính bằng 45% mức lương tháng bình quân làm căn cứ đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH lương hưu sẽ được tính thêm 2% nhưng mức lương hưu tối đa là 75% lương tháng bình quân làm căn cứ đóng BHXH và mức lương hưu thấp nhất cũng bằng lương tối thiểu. Chế độ tử tuất: khi người lao động đang làm việc, nghỉ việc chờ giải quyết hay nghỉ hưu bị chết thì người lo mai táng được nhận một khoảng bằng 8 tháng lương tối thiểu. Nếu người chết đã có thời gian đóng bảo hiểm đủ 15 năm thì thân nhân là con chưa đủ 15 tuổi, bố mẹ già đã hết tuổi lao động thì được hưởng tiền tuất tháng. Tiền tuất tháng bằng 50% lương tối thiểu, trường hợp nhân thân không có nguồn thu nàokhác thì được hưởng 70% lương tối thiểu. Nếu nhân thân không thuộc diện hưởng tiền tuất tháng thì được nhận tiền tuất một lần bằng 6 tháng lương hiện hưởng. Để thực hiện được các chế độ trên, Công ty Hoàng Hà đóng vào quỹ BHXH 20% tổng quỹ tiền lương, trong đó 15% tính vào chi phí và 5% tính trích vào lương cán bộ công nhân viên. Sau khi nộp được cơ quan bảo hiểm ứng lại 3% nhờ đơn vị trả hộ khi công nhân viên đau ốm, tai nạn lao động, thai sản. + BHYT trợ cấp cho các trường hợp ốm đau, tai nạn xảy ra bất ngờ, ngẫu nhiên được khám chữa bệnh nội trú tại các cơ sở y tế của nhà nước với mức trợ cấp 100%. Các trường hợp như tự tử, dùng ma tuý, say rượu, vi phạm pháp luật thì không được hưởng trợ cấp BHXH. Để thực hiện chế độ BHYT hàng tháng Công ty tiến hành trích 3% trên tổng số tiền lương của công nhân viên thực tế phát sinh trong tháng, trong đó 2% tính vào chi phí sản xuất kinh doanh và 1% trừ vào thu nhập của người lao động. + Kinh phí công đoàn là nguồn tài chính đảm bảo cho các hoạt động của công đoàn cơ sở nhằm đẩy mạnh các phong trào thi đua trong công nhân viên chức, lao động và xây dựng công doàn cơ sở vững mạnh, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ của đơn vị. Theo Thông tư liên tịch số 76/1999/TTLT/TC – TLĐ ngày 16/6/1999 hướng dẫn trích nộp KPCĐ. Đối với công nhân viên hưởng lương từ Ngân sách Nhà nước thì không phải trực tiếp thu KPCĐ mà do công đoàn các cấp trên thu qua cơ quan tài chính Nhà nước, sau đó cấp cho công đoàn cấp cơ sở bình quân bằng 50% số kinh phí đã thu qua cơ quan tài chính. Đối với công nhân viên không hưởng lương ngân sách thì công đoàn cơ sở trực tiếp thu KPCĐ bằng 2% quỹ tiền lương đó, đơn vị giữ lại 1% để chi tiêu và nộp lên công đoàn cấp trên 1%. 2. Nội dung hạch toán: 2.1. Hạch toán lao động: Hạch toán lao động nhằm cung cấp thông tin để có những quyết định đảm bảo cho sự hoạt đông bình thường, nhịp nhàng và liên tục của Công ty đồng thời cũng tính đến sự mở rộng và phát triển hơn nữa. Vì vậy nó đòi hỏi những hạch toán chính xác và sâu hơn về những thay đổi số lượng, chất lượng lao động tìm ra nguyên nhân thiếu hụt hay dư thừa (nhất thời và lâu dài) để có kế hoạch bổ sung thay thế kịp thời. Cụ thể Công ty phân loại cán bộ như sau: Cán bộ biên chế chính thức của Công ty: hiện có 33 người do Giám đốc Công ty quyết định điều về công tác tại Công ty. Cán bộ hợp đồng dài hạn: hiện có 40 người làm việc thường xuyên tại Công ty do Giám đốc Công ty kí hợp đồng lao động, trả lương và đảm bảo các chế độ theo quy định của Nhà nước. Bảng cơ cấu lao động Chỉ tiêu Biên chế Hợp đồng 1.Tổng số lao động 33 40 Nam 18 25 Nữ 15 15 2.Độ tuổi trung bình 40 30 Nhìn vào bảng ta có thể nhận xét rằng: Tỉ lệ nam trong biên chế chiếm tỉ trọng lớn hơn gây ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động của Công ty. Vì đây là một Công ty xây dựng nên số cán bộ công nhân viên nam là chủ yếu, mà chủ yếu là cán bộ hợp đồng dài hạn. Mặt khác tuổi trung bình của cán bộ biên chế ngày càng cao, chủ yếu là những cán bộ công tác lâu năm ở xí nghiệp xây dựng cũ nên việc tuyển chọn bồi dưỡng và đào tạo những cán bộ trẻ làm hợp đồng là hoàn toàn hợp lý. Kết hợp hài hoà kinh nghiệm với những kiến thức về khoa học kỹ thuật tiên tiến sẽ đem lại hiệu quả cao, phát triển được trình độ chuyên môn và năng lực của từng người.bên cạnh việc hạch toán số lượng và chất lượng lao động phải hạch toán thời gian lao động mới phản ánh được đâỳ đủ tiềm năng lao động được sử dụng. Chứng từ dùng để phân tích tình hình sử dụng thời gian lao dộng là bảng chấm công, bảng này được lập theo từng phòng ban, từng bộ phận trong đó ghi chép cho từng người hàng ngày theo các cột thời gian có mặt, vắng mặt (chi tiết cho từng nguyên nhân). Cuối kì chuyển lên phòng hành chính tập hợp và chuyển cho phòng kế hoạch tài vụ tính trả lương. Theo quyết định số 118/1999/QĐ - TTG ngày 17/9/1999 về việc thực hiện chế độ tuần làm việc 40 giờ nên số ngày làm việc là 22 ngày đã được áp dụng ở Công ty. Cụ thể ta có bảng chấm công Họ tên Bậc thợ Ngày trong tháng Tổng cộng số cộng Hệ số chia lương Số tiền được lĩnh Ký nhận 1 2 3 4 5 .. 29 30 31 1. Nguyễn Khắc Thuận x x x x x x x x 30 35.000 1050.000 x x x x x x x x 2. Trịnh văn chính x x x x x x x x 30 35.000 1050.000 x x x x x x x x x x x x x x x x 6. Nguyễn Văn Tuấn 10 35.000 350.000 x x x x x x x 2.2. Hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương: Tại Công ty TNHH Tiến Đạt để hạch toán tiền lương kế toán sử dụng TK 334 “Phải trả cán bộ công nhân viên”. Trình tự hạch toán tiền lương tại Công ty tháng 12/2003. Căn cứ vào bảng phân phối tiền lương, kế toán hạch toán + Tiền lương bộ phận sản xuất trực tiếp Nợ TK 622: 119.964.595 Có TK 334: 119.964.595 + Tiền lương bộ phận quản lý đội Nợ TK 627: 25.867.205 Có TK 334: 25.867.205 + Tiền lương bộ phận quản lý doanh nghiệp Nợ TK 642: 34.734.743 Có TK 334: 34.734.743 + Cuối kì hạch tóan kế toán kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp theo từng đối tượng tập hợp chi phí Nợ TK 154: 119.964.595 Có TK 622: 119.964.595 * Hạch toán BHXH Kế toán sử dụng tài khoản 3383 để phản ánh số BHXH phải nộp. Cụ thể trong tháng 12/2003 Công ty đã nộp BHXH là: 36.115.108, 45 Trong đó 15% hạch toán vào chi phí sản xuất kinh doanh Nợ TK 622: 17.994.698, 25 Nợ TK 627: 3.881.430, 75 Nợ TK 642: 5.210.211, 45 Có TK 338: 27.086.331, 45 + Hạch toán 5% trích từ quỹ lương của cán bộ công nhân viên: Nợ TK 334: 9.028.777 Có TK 338: 9.028.777 + Khi tính BHXH phải trợ cấp cho cán bộ công nhân viên Nợ TK 3383: 1.845.200 Có TK 334: 1.845.200 *Hạch toán BHYT Để hạch toán hình thức thu nộp BHYT, kế toán sử dụng TK 3384. Cuối kì kế toán căn cứ vào bảng phân bổ chi phí tiền lương để tiến hành tính BHYT theo tỉ lệ 2% tính theo chi phí sản xuất kinh doanh và 1% trừ vào lương cán bộ công nhân viên Nợ TK 622: 2.399.292 Nợ TK 627: 517.524 Nợ TK 642: 694.695 Có TK 3384: 3.611.511 + Khi tính số BHYT trừ vào lương của CBCNV, kế toán ghi Nợ TK 334: 1.805.755, 5 Có TK 3384: 1.805.755, 5 + Khi nộp BHYT cho cơ quan đăng kí BHYT, kế toán ghi Nợ TK 3384: 5.417.266, 5 Có TK 112: 5.417.266, 5 *Hạch toán Kinh phí công đoàn Để theo dõi tình hình chi tiêu KPCĐ, kế toán sử dụng TK 3382 + Khi trích KPCĐ vào chi phí sản xuất kinh doanh theo tỉ lệ 2%, kế toán ghi Nợ TK 622: 2.399.292 Nợ TK 627: 517.524 Nợ TK 642: 694.695 Có TK 3382: 3.611.511 + Khi trích nộp KPCĐ cho công doàn cơ quan cấp trên, kế toán ghi Nợ TK 3382: 1.805.755, 5 Có TK 112: 1.805.755, 5 + Khi chi tiêu KPCĐ tại công đoàn cơ sở, kế toán ghi Nợ TK 3382: 1.805.755, 5 Có TK 111: 1.805.755, 5 Nhật kí chứng từ số 7 Tháng 12/2003 Đơn vị tính:đồng Các TK ghi có STT … 334 338 … … Các TK Ghi nợ 1 … 6 TK622 119.964.595 7.197.875, 7 7 TK627 25.876.205 1.552.572, 3 8 … 9 TK642 34.734.743 2.084.084 10 … Cộng: 180.575.543 10.834.532 Căn cứ số liệu tổng cột TK 334, TK 338 của nhật kí chứng từ số 7 tháng 12/2003 kế toán lấy số liệu ghi vào dòng tổng cộng phát sinh có tháng 12/2003 của các TK 334, 338. Căn cứ vào nhật kí số 1, nhật kí số2, nhật kí số 7, nhật kí chứng từ số 10 tháng 12/2003 kế toán lấy số liệu ghi Nợ TK 334, TK 338 ghi có các TK SỔ CÁI Tháng 12 năm 2003 TK 334 Đơn vị tính: đồng Ghi nợ các TK này Ghi có các TK đối ứng Tháng1 Tháng2 Tháng3 … .. Tháng 12 TK 111 156.820.000 TK141 21.910.343 TK338 1.845.200 Cộng số phát sinh nợ 180.545.543 Tổng số phát sinh có 180.575.543 Số dư cuối tháng nợ Số dư cuối tháng có SỔ CÁI Tháng 12 năm 2003 TK 338 Đơn vị tính: đồng Nợ các TK này Ghi có các TK đối ứng T1 T2 T3 .. .. Tháng 12 TK 111 1.564.300 TK 112 9.270.232 Số dư cuối tháng Có 10.834.532 2.3. Hạch toán các khoản chi từ quỹ phúc lợi: + Khi chi các khoản từ quỹ phúc lợi, ghi Nợ TK 4311: 13.240.900 Có TK 111: 13.240.900 + Doanh nghiệp trả trợ cấp từ quỹ phúc lợi, kế toán ghi Nợ TK 4312: 3.611.510 Có TK 111: 3.611.510 *Khi tiến hành trích BHXH, BHYT lưu ý rằng trong lương cơ bản có phụ cấp, Công ty có thực hiện một số dạng trợ cấp như: trợ cấp chức vụ, phụ cấp độc hại, phụ cấp làm thêm giờ và phụ cấp đặc biệt nhưng khi trích BHXH, BHYT chỉ trích lương cơ bản có phụ cấp chức vụ. VD: Tính lương cho Giám đốc công ty Thời gian làm việc của giám đốc: đủ 40 giờ/tuần, 22ngày/tháng. Hệ số lương: 4, 47 Hệ số phụ cấp chức vụ: 0, 7 Hệ số phụ cấp đặc biệt: 30% Tính như sau: TL = {(4, 47+0, 7) x 210.000} +{30% x( 4, 47+0, 7) x 210.000} = 1.411.410 Các khoản trích theo lương: BHXH = {(4, 47+0, 7) x 210.000} x 5% = 54.282đ BHYT = {(4, 47+0, 7) x 210.000} x1% = 10.857đ Vậy tiền lương thực lĩnh của giám đốc là: TL - BHXH - BHYT 1411.410đ - 54.282đ - 10.857đ = 1.346.286đ *Khi thanh toán BHXH cho công nhân viên cần phải có xác nhận trên phiếu nghỉ hưởng BHXH: PHIẾU NGHỈ HƯỞNG BHXH Đơn vị: Công ty TNHH Tiến Đạt Bộ phận: XN xây lắp II (tổ cốp pha) Họ tên: Nguyễn Văn Chiến Tuổi: 35 Tên cơ quan y tế Ngày Tháng Lí do Tổng Từ Đến Bác Sĩ Kí Tên Số ngày Thực nghỉ Xác Nhận BV Xanh Pôn 5/2 ốm 06 5/2 10/2 05 Phần thanh toán Số ngày nghỉ Tính BHXH Lương bình Quân 1ngày %tính BHXH Số tiền hưởng BHXH 05 29.973 75% 112.399 Tiền lương cuối tháng 2 của anh Nguyễn Văn Chiến được tính như sau: Thời gian làm việc: 17 ngày Hệ số lương: 3, 14 Không có phụ cấp Tiền lương = (hệ số lương x 210.000) – tiền lương những ngày nghỉ + số tièn được hưởng BHXH – 6% BHXH, BHYT (trên tiền lương cơ bản). Tiền lương cơ bản = 3, 14 x 210.000 = 659.400 đ Tiền lương những ngày nghỉ = đ Cả 5 ngày nghỉ được BHXH trả thay lương với mức 75% = 149.865 x 75% = 112.399đ Đóng BHXH, BHYT 6% = 659.000 x 6% = 39.564đ Vậy tiền lương thực lĩnh = 659.000 – 149.865 = 112.399 – 39.564 = 582.370đ III. Đánh giá về công tác tiền lương tại Công ty: Ưu điểm: Sắp xếp lại tổ chức sản xuất kinh doanh, hình thành mô hình Công ty với các đơn vị kinh doanh chiến lược. Đó là mô hình dẫn đến một tập đoàn sản xuất có mối quan hệ hữu cơ về kinh tế, kỹ thuật và lợi ích giữa các thành viên mà đặc trưng của nó là có phân công, có hợp tác liên kết tạo ra sự tập trung đồng bộ và tiết kiệm được các chi phí trong sản xuất. Xác định đúng và khai thác triệt để các thi trường mới ngoài thị trường truyền thống. Mở rộng quan hệ đối ngoại, tập trung đẩy mạnh khâu tiếp thị và đấu thầu, coi đây là nhân tố quyết định chủ yếu đầu ra của Công ty. Đổi mới một số thiết bị máy móc thi công mũi nhọn, thoả mãn nhu cầu về chất lượng. Ngoài ra còn cho thuê dịch vụ thiết bị góp phần đáng kể vào doanh thu của toàn Công ty. Đội ngũ cán bộ nhân viên đông đảo, dày dặn kinh nghiệm, thành lập các đơn vị chuyên môn hoá cao, công nhân kỹ thuật lành nghề có thể đáp ứng được những yêu cầu của công việc. Đặc biệt hơn qua công tác tiền lương, Công ty TNHH Tiến Đạt trong những năm qua đã tuyển dụng một đội ngũ cán bộ công nhân viên trẻ, có năng lực chuyên môn cường độ lao động cao, góp phần giúp công ty đứng vững trên thị trường. Qua phân tích một số đặc điểm tiền lương trong Công ty nói chung và việc phân phối tiền lương và các chính sách, Công ty TNHH Tiến Đạt nói riêng cho thấy hiện nay vẫn còn một số nhược điểm mà Công ty cần giải quyết trước mắt để hoàn thiện công tác tiền lương của mình mới mong đáp ứng được các yêu cầu phát triển chung của kinh tế xã hội trong nước. Nhược điểm: Lao động gián tiếp dưới các đơn vị trực thuộc còn quá lớn. Số cán bộ có trình độ khoa học kỹ thuật ở độ tuổi cao(ngoài 45 tuổi) còn khá nhiều. Trong số cấp quản trị viên thực hiện ở phòng ban còn nhiều người làm việc không đúng chuyên môn. Việc tuyển dụng các cán bộ trẻ kế cận là đáng khích lệ song công ty vẫn chưa có kế hoạch đào tạo cụ thể. Công tác tiền lương còn lỏng lẻo, chưa được vận dụng linh hoạt. CHƯƠNG III MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG CỦA CÔNG TY I. Định hướng phát triển của công ty: 1. Định hướng chung: Hình thức phân phối tiền lương, tiền thưởng của Công ty còn những hạn chế, thiếu sót nhưng về cơ bản Công ty đã hoàn thành tốt công tác quản lý phân phối tiền lương, tiền thưởng được đại bộ phận cán bộ công nhân viên trong Công ty đồng tình ủng hộ. Trên thực tế công tác quản lý phân phối tiền lương, tiền thưởng đã động viên khuyến khích được sự nhiệt tình trách nhiệm, tìm tòi sáng tạo của cán bộ công nhân viên trong Công ty để thực hiện tốt nhiệm vụ công tác của mình, nâng cao được hiệu quả lao động, tăng doanh thu cho Công ty và tăng thu nhập cho chính bản thân mình. Điều này thể hiện rõ ở tổng doanh thu của Công ty và thu nhập bình quân của cán bộ công nhân viên. Qua phân tích đánh giá công tác quản lý tiền lương, tiền thưởng của Công ty, …ta thấy rõ vai trò hết sức quan trọng của công tác này trong công cuộc xây dựng và phát triển của Công ty. Công ty đã có những hình thức tiền lương, tiền thưởng áp dụng phù hợp với điều kiện và tính chất hoạt động của Công ty do đó đem lại hiệu quả kinh tế nhất định. Tiền lương của Công ty ngày càng tăng lên đảm bảo đời sống cho người lao động để người lao động được hưởng những thành quả lao động của mình không thông qua các tổ đội… Tổ chức nghiệm thu kết quả một cách khách quan cho người công nhân. 2. Định hướng của công tác tiền lương: Công ty TNHH Tiến Đạt đã có phương thức trả lương đảm bảo công bằng hợp lí trong lĩnh vực phân phối tiền lương giữa các bộ phận và việc phân phối quỹ lương của Công ty đảm bảo nguyên tắc phân phối theo lao động. Qua kết quả đánh giá phân tích thực trạng công tác quản lý và sử dụng tiền lương tại Công ty TNHH Tiến Đạt cho thấy: thực hiện tốt công việc này sẽ sử dụng hợp lý sức lao động, triệt để thời gian làm việc, khuyến khích triệt để người lao động sản xuất không ngừng nâng cao năng suất lao động, tăng hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.để hạn chế tháp nhất những bất hợp lý, phát huy vai trò to lớn của tiền lương thì công ty phải có biện pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu quả của công tác tiền lương tại Công ty. Để tăng quỹ lương thì doanh nghiệp cần phải: Mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh. Khai thác mọi tiềm năng sẵn có của doanh nghiệp. Phát huy những lợi thế về kinh doanh, về máy móc thiết bị, lao động, năng lực tổ chức quản lý trên cơ sở phát triển chuyên môn hoá kết hợp với kinh doanh tổng hợp, tăng nguồn thu cho công ty. Chăm lo đời sống người lao động, sử dụng có hiệu quả đòn bẩy tiền lương phân phối hợp lý công bằng quỹ tiền lương trong nội bộ công ty, làm tốt điều này sẽ có tác dụng kích thích người lao động hăng hái lao động, phát huy khả năng yéu tố kỹ thuật, nâng cao năng suất lao động song việc thực hiện quỹ lương cần thực hiện tốt yêu cầu: V tăng quỹ lương phải nhỏ hơn V tăng năng suất lao động. V tăng quỹ lương < V tăng năng suất lao động V: tốc độ. Công tác tiền lương và công tác quản lý lao động phải luôn luôn khănh khít với nhau.thông qua phương thức trả lương cho người lao động, Công ty quản lý và sử dụng lao động hợp lý hơn, góp phần cho việc tổ chức lao động đáp ứng yêu cầu của sản xuất. Việc sắp xếp tổ chức quản lý lao động tốt sẽ làm công tác tiền lương vẫn đảm bảo thu nhập ngày càng cao, trả lương theo nguyên tắc phân phối theo lao động.để thực hiện giải pháp này công ty cần chú ý: Sếp xếp lao động đúng chức danh, phục vụ theo đúng tay nghề chuyên môn được đào tạo để phục vụ sản xuất kinh doanh của đơn vị. Hàng năm, hàng quý Công ty phải rà xét lại lực lượng của đơn vị cho phù hợp so với quỹ lương của đơn vị hưởng theo doanh thu thực hiện *Kết luận: Tiền lương là một phạm trù kinh tế cơ bản, phản ánh đúng bản chất của tiền lương sẽ góp phần đảm bảo chế độ hạch toán kinh doanh đầy đủ và nền kinh tế phát triển một cách ổn định. Trong nền kinh tế thị trường nước ta hiện nay, giải quyết vấn đề tiền lương hết sức phức tạp, không chỉ liên quan đến lợi ích kinh tế của các thành phần kinh tế khác. Trên cơ sở nhận thức được vai trò ý nghĩa to lớn của công tác tiền lương, để cải tiến và hoàn thiện không ngừng công tác này với mục đích sắp xếp tổ chức lao động hợp lý, sử dụng triệt để khả năng lao động cùng với thời gian lao động, khuyến khích người lao động tăng thu nhập cho người lao động. Có thể nói đây là nhiệm vụ cũng như mục tiêu phấn đấu của tất cả các doanh nghiệp và các đơn vị sản xuất kinh doanh. Qua việc tìm hiểu công tác tiền lương tại Công ty TNHH Tiến Đạt, ta đã thấy Công ty đã có những đổi mới về công tác tiền lương, đã đạt được một số kết quả nhất định, đáp ứng được yêu cầu của sản xuất kinh doanh trong điều kiện kinh tế thị trường. Song bên cạnh đó vẫn còn một số hạn chế về chính sách tiền lương, đây cũng là một số hạn chế chung của nhiều doanh nghiệp quốc doanh nói chung, cần phải tiếp tục đổi mới hoàn thiện công tác tiền lương nhất là việc khắc phục những hạn chế hiện nay về vấn đề này. II. Giải pháp nhằm hoàn thiện công tác tiền lương của công ty: Mỗi doanh nghiệp đều có một hình thức quan niệm và cách thức trả lương khac nhau. Tuy nhiên các doanh nghiệp đều mong muốn có một cách thức chi trả và hạch toán tiền lương một cách phù hợp với đặc điểm của doanh nghiệp mình. Trên cơ sở hạch toán thống kê, kiểm tra lại tiền lương, đánh giá năng lực sơ trường của từng cán bộ, các điểm mạnh, điểm yếu chỗ nào cần bổ sung cần cắt giảm chi phí để điều động sắp xếp lại cho hợp lý. Cần sắp xếp lại cơ cấu tổ chức, rút gọn các phòng ban để có biện pháp và chế độ tiền lương cho thoả đáng. Phải có chính sách tiền lương rõ ràng và phù hợp với từng cá nhân tập thể. Bố trí hợp lí số lao động có chuyên môn được cập nhật với tình hình thực tế. Chúng ta đều biết trong thời đại bùng nổ thông tin, giáo dục và đào tạo là quốc sách ưu tiên hàng đầu của mọi quốc gia thì công tác tiền lương phải được phân phối đúng người, đúng thời điểm đòi hỏi phải có sự vận dụng lý luận khoa học hiện đại kết hợp với kinh nghiệm thực tiễn mới có khả năng nâng cao được hiệu quả công tác tiền lương nói riêng và hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nói chung. Ngoài ra người lao động được hưởng lương theo chất lượng và kết quả công việc nhưng cần phải động viên và khuyến khích người lao động. Trong tình hình cạnh tranh hiện nay, chất lượng sản phẩm sẽ là động lực thu hút khách hàng hiệu quả nhất. Trước mắt công ty phải tận dụng được các nguồn lực hiện có như trang thiết bị và con người tức là trang thiết bị phải được hoạt động hết công suất, còn lao động phải làm việc đủ giờ thì mới làm cho năng suất lao động tăng lên, lợi nhuận tăng, tiền lương tăng. Sau đó sẽ dần đầu tư đổi mới nâng cấp trang thiết bị cùng với việc duy trì các lớp học nâng cao tay nghề cho công nhân viên nâng cao trình độ quản lý và chỉ đạo sản xuất đối với cán bộ các bộ phận để người lao động làm quen với môi trường công nghệ hiện đại, có khả năng thích ứng với máy móc mới, linh hoạt trong quá trình sản xuất và sửa chữa, không để các nguồn lực nhàn rỗi. Tiền lương cần phải tính đúng, tính đủ dựa trên cơ sở giá trị sức lao động, chẳng hạn với những người có tài năng hay những người làm việc có hiệu quả thì cần phải thực hiện việc trả lương không những theo công việc mà còn phải theo số lượng và hiệu quả của người lao động chứ không thể tuân theo bằng cấp. Vì bằng cấp thực sự chỉ là một yếu tố để bố trí công việc và để tính mức lương ban đầu khi bắt buộc làm việc chứ không phải là yếu tố quyết định về tiền lương của người lao động. Phân công lao động hợp lý ở chỗ phải sắp xếp sao cho đúng người, đúng việc, khuyến khích những người làm việc thực sự có năng suất, chất lượng bằng những hành động cụ thể như khen thưởng, ưu đãi, … và có những biện pháp cứng đối với những người làm việc kém hiệu quả, sai quy cách, nhẹ thì nhắc nhở, nặng thì phải bồi thường quy trách nhiệm cho từng người như vậy mới đảm bảo tốc độ tăng năng suất lao động, tăng trách nhiệm của người lao động trong công việc. KẾT LUẬN Để xây dựng và phát triển một nền sản xuất hàng hoá nhiều thành phần theo cơ chế thị trường, tiền lương và các khoản trích theo lương thực sự phải làm được chức năng là đòn bẩy kinh tế, phải trở thành động lực chính thúc đẩy tăng năng suất lao động, hiệu quả công việc. Mỗi hình thức trả lương đều có ưu điểm, nhược điểm riêng tuỳ từng ngành nghề, từng doanh nghiệp chọn cho mình một hình thức phù hợp nhất đảm bảo nguyên tắc phân phối theo lao động, tổng hoà giữa các lợi ích: Nhà nước, Doanh nghiệp và Người lao động. Công tác hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương đóng góp rất lớn trong quản lý lao động tiền lương. Nếu ta hạch toán đúng, đủ, chính xác sẽ là động lực thúc đẩy người lao động nâng cao năng suất lao động, phát huy tính sáng tạo, góp phần hoàn thành kế hoạch được giao – là phương cách đúng đắn nhất để tăng thu nhập cho chính mình, tích luỹ cho doanh nghiệp và cho xã hội. Trong điều kiện hiện nay việc nâng cao chất lượng công tác trả lương theo thời gian là nhiệm vụ lâu dài của các doanh nghiệp nói chung và Công ty TNHH Tiến Đạt nói riêng để ngày càng hoàn thiện, phù hợp với công tác quản lý và hạch toán lao động. Tuy nhiên trong tình hình kinh tế hiện nay, các chế độ ngân sách luôn thay đổi để phù hợp với tình hình kinh tế mới. Để thích nghi với sự thay đổi đó buộc các đơn vị, các doanh nghiệp cũng phải có những thay đổi theo để ngày càng hoàn thiện công tác quản lý và xây dựng tiền lương. Vì thời gian và kiến thức còn nhiều hạn chế đặc biệt là thời gian tiếp xúc làm việc thực tế ít nên không tránh khỏi những sai sót và những biện pháp đưa ra chưa hoàn hảo. Kính mong được sự quan tâm, chỉ bảo của các thầy cô giáo cùng toàn thể cán bộ công nhân viên để bài viết hoàn thiện hơn. Cuối cùng em xin chân thành cảm ơn Thầy Đỗ Đức Kiên và toàn thể cán bộ công nhân viên Công ty TNHH Tiến Đạt đã giúp đỡ em trong quá trình thực tập. TÀI LIỆU THAM KHẢO Giáo trình kế toán - Đại học kinh tế quốc dân (chủ biên PTS Đặng Thị Loan). Lý thuyết hạch toán kế toán – NXB Tài chính – Năm 1996. Chế độ tiền lương mới: + Nghị định số 10/2000/CP ngày 27 tháng 3 năm 2000 của chính phủ về việc quy định lương tối thiểu trong các doanh nghiệp. + Thông tư hướng dẫn số 11 ngày 6 tháng 4 năm 2000 của Bộ lao động thương binh xã hội. Đỗ Văn Thận – Phân tích tài chính doanh nghiệp – NXB Thống kê - Năm 1999. Tài liệu của Công ty TNHH Tiến Đạt do phòng kế toán cung cấp.