Đề tài Giải pháp đẩy mạnh việc thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài tại tỉnh Bình Thuận đến năm 2010

Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 1 MUÏC LUÏC LÔØI MÔÛ ÑAÀU Trang1 1. YÙ nghóa vaø tính caáp thieát cuûa ñeà taøi 1 2. Muïc ñích nghieân cöùu 1 3. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu 2 4. Phöông phaùp nghieân cöùu 2 5. Noäi dung cuûa luaän vaên 2 CHÖÔNG 1: TOÅNG QUAN VEÀ ÑAÀU TÖ TRÖÏC TIEÁP NÖÔÙC NGOAØI 3 1.1. Khaùi nieäm vaø ñaëc ñieåm cuûa ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi 3 1.1.1. Khaùi nieäm veà ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi 3 1.1.2. Ñaëc ñieåm ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi 3 1.2.Vai troø cuûa ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi trong phaùt trieån kinh teá 4 1.2.1. Ñoái vôùi nöôùc xuaát khaåu ñaàu tö 4 1.2.2. Ñoái vôùi nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö 5 1.3. Caùc hình thöùc ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam 7 1.3.1. Hôïp ñoàng hôïp taùc kinh doanh 7 1.3.2. Doanh nghieäp lieân doanh 7 1.3.3. Doanh nghieäp 100% voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi 7 1.3.4. Hình thöùc doanh nghieäp coå phaàn 8 1.4. Kinh nghieäm thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi cuûa Trung Quoác vaø moät soá nöôùc ASEAN 9 1.4.1. Kinh nghieäm cuûa Trung Quoác 9 1.4.2. Kinh nghieäm cuûa moät soá nöôùc ASEAN 10 1.4.2.1. Kinh nghieäm cuûa Singapore 11 1.4.2.2. Kinh nghieäm cuûa Malaysia 13 1.4.2.3. Kinh nghieäm cuûa Thaùi Lan 14 1.5. Kinh nghieäm thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi cuûa moät soá tænh, thaønh phoá trong nöôùc 15 1.5.1. Kinh nghieäm cuûa tænh Bình Döông 15 1.5.2. Kinh nghieäm cuûa tænh Ñoàng Nai ñaàu taøu veà xaây döïng caùc khu coâng nghieäp 17 1.5.3. Kinh nghieäm cuûa Thuû ñoâ Haø Noäi 18 1.5.4. Kinh nghieäm cuûaVónh Phuùc 20 1.5.5. Kinh nghieäm cuûa Ñaø Naüng 21 1.6. Baøi hoïc kinh nghieäm thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ñoái vôùi Vieät 22 Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 2 Nam noùi chung vaø tænh Bình Thuaän noùi rieâng CHÖÔNG 2: THÖÏC TRAÏNG ÑAÀU TÖ TRÖÏC TIEÁP NÖÔÙC NGOAØI TAÏI TÆNH BÌNH THUAÄN 24 2.1. Giôùi thieäu veà tieàm naêng cuûa tænh Bình Thuaän 24 2.1.1. Tieàm naêng veà taøi nguyeân thieân nhieân 24 2.1.2. Daân soá vaø lao ñoäng 25 2.2. Thöïc traïng ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi taïi tænh Bình Thuaän ñeán heát thaùng 12/2004 26 2.2.1. Tình hình soá döï aùn ñöôïc caáp pheùp, thu hoài, ñieàu chænh voán 26 2.2.2. Qui moâ thu huùt voán FDI 29 2.2.3. Phaân theo ñoái taùc , nhoùm khu vöïc ñaàu tö 30 2.2.4. Cô caáu ñaàu tö theo ngaønh 32 2.2.5. Phaân theo ñòa baøn ñaàu tö 34 2.2.6. Veà hình thöùc ñaàu tö 35 2.2.7. Veà thieát bò coâng ngheä 37 2.2.8. Tình hình phaùt trieån khu coâng nghieäp ñeå hoã trôï vieäc ñaàu tö FDI 37 2.2.8.1. Tình hình quy hoaïch caùc khu coâng nghieäp 37 2.2.8.2. Tình hình ñaàu tö xaây döïng cô sôû haï taàng 38 2.2.8.3. Dieän tích ñaát ñaõ cho thueâ ôû khu coâng nghieäp Phan Thieát 38 2.3. Nhöõng thaønh töïu ñaït ñöôïc töø hoaït ñoäng FDI ñoái vôùi kinh teá Bình Thuaän 39 2.4. Nhöõng toàn taïi trong coâng taùc thu huùt FDI taïi tænh Bình Thuaän 44 2.5. Nguyeân nhaân daãn ñeán toàn taïi trong vieäc thu huùt voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi cuûa tænh Bình Thuaän 49 2.5.1. Nguyeân nhaân chuû quan cuûa caùc chuû theå ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi 49 2.5.2. Nguyeân nhaân töø söï quaûn lyù nhaø nöôùc 50 2.5.3. Nguyeân nhaân do moâi tröôøng ñaàu tö chung 52 CHÖÔNG 3: GIAÛI PHAÙP ÑAÅY MAÏNH VIEÄC THU HUÙT ÑAÀU TÖ TRÖÏC TIEÁP NÖÔÙC NGOAØI TREÂN ÑÒA BAØN TÆNH BÌNH THUAÄN ÑEÁN NAÊM 2010 54 3.1. Muïc tieâu phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi cuûa tænh Bình Thuaän ñeán naêm 2010 54 3.1.1. Quan ñieåm phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi cuûa tænh Bình Thuaän 54 3.1.2. Caùc muïc tieâu phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi cuûa tænh Bình Thuaän 55 3.2. Nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên trong vieäc thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi 55 3.2.1. Nhöõng thuaän lôïi 56 3.2.2. Nhöõng khoù khaên, trôû ngaïi 56 Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 3 3.3. Ñònh höôùng phaùt trieån ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi taïi Bình Thuaän 57 3.3.1. Ñònh höôùng chung 57 3.3.2. Moät soá ñònh höôùng cuï theå 58 3.4. Moät soá giaûi phaùp nhaèm ñaåy maïnh vieäc thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi taïi tænh Bình Thuaän 60 3.4.1.Veà nhaän thöùc 60 3.4.2. Xaây döïng chieán löôïc, quy hoaïch, keá hoaïch, chöông trình thu huùt vaø söû duïng nguoàn voán FDI töø nay ñeán naêm 2010 60 3.4.3. Ñaåy maïnh vieäc phaùt trieån cô sôû haï taàng, naâng cao chaát löôïng dòch vuï 61 3.4.4.Tieáp tuïc ñoåi môùi, hoaøn thieän heä thoáng phaùp luaät coù lieân quan ñeán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi, naâng cao tính caïnh tranh cuûa moâi tröôøng kinh doanh 63 3.4.5. Ñeå ñaûm baûo tính thöïc thi phaùp luaät cho caùc beân tham gia hoaït ñoäng FDI, Nhaø nöôùc caàn toå chöùc ra moät heä thoáng troïng taøi kinh teá, toøa aùn kinh teá 65 3.4.6. Tieáp tuïc giöõ vöõng an ninh chính trò xaõ hoäi 65 3.4.7. Ñaåy maïnh hoaït ñoäng vaän ñoäng, xuùc tieán ñaàu tö 66 3.4.8. Taïo ñieàu kieän cho thaønh phaàn kinh teá ngoaøi quoác doanh nhaäp cuoäc thu huùt voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi 67 3.4.9. Hoaøn thieän cô cheá chính saùch ñoái vôùi FDI taïi Bình Thuaän 68 3.4.9.1. Chính saùch veà ñaát ñai, nhaø ôû 68 3.4.9.2. Moät soá chính saùch hoã trôï ñaàu tö 68 3.4.10. Naâng cao naêng löïc quaûn lyù ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi taïi ñòa phöông 69 3.4.10.1. Naâng cao hieäu quaû quaûn lyù Nhaø nöôùc 69 3.4.10.2. Ñaåy maïnh caûi caùch thuû tuïc haønh chính 70 3.4.10.3 Hoaøn thieän toå chöùc quaûn lyù, naâng cao chaát löôïng ñoäi nguõ caùn boä 70 3.4.11. Tìm hieåu kyõ phong tuïc taäp quaùn cuûa töøng nhaø ñaàu tö 71 3.4.12. Keát hôïp phaùt trieån caùc khu coâng nghieäp vôùi vieäc ñoâ thò hoùa vuøng noâng thoân phuï caän, ñoàng thôøi xaây döïng chính saùch thu huùt caùc coâng ty xuyeân quoác gia. 72 3.5. Kieán nghò 73 3.5.1. Ñoái vôùi Chính phuû 73 3.5.2. Ñoái vôùi UBND tænh Bình Thuaän 74 KEÁT LUAÄN 76 DANH MUÏC TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 4 LÔØI MÔÛ ÑAÀU 1.Y hóa vaø tính ieäc Ña Ù ng caáp thieát cuûa ñeà taøi: thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi(FDI) vaøo Vieät Nam ñaõ ñöôïc ûng vaø Nhaø nöôùc coi laø moät chuû tröông quan troïng nhaèm goùp phaàn khai thaùc caùc nguoàn löïc trong nöôùc, môû roäng hôïp taùc kinh teá quoác teá, taïo neân söùc maïnh toång hôïp phuïc vuï söï nghieäp coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa, phaùt trieån ñaát nöôùc. Ñeå taêng cöôøng hoaït ñoäng thu huùt FDI vaøo nöôùc ta Nghò quyeát Ñaïi hoäi Ñaûng toaøn quoác laàn thöù IX chæ roõ nhieäm vuï cuûa nhaø nöôùc ta trong thôøi gian tôùi laø: “Taïo ñieàu kieän ñeå kinh teá coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi phaùt trieån thuaän lôïi, höôùng vaøo xuaát khaåu, xaây döïng keát caáu haï taàng kinh teá, xaõ hoäi gaén vôùi thu huùt coâng ngheä hieän ñaïi, taïo theâm nhieàu vieäc laøm. Caûi thieän moâi tröôøng kinh teá phaùp lyù ñeå thu huùt maïnh voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi”. V Rieâng hoaït ñoäng thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi tænh Bình Thuaän trong nhöõng naêm qua nhôø coù vò trí ñòa lyù thuaän lôïi, taøi nguyeân khaù ña daïng ñaõ thu ñöôïc moät soá keát quaû ñaùng keå. Tuy nhieân, soá döï aùn cuøng vôùi soá voán FDI vaøo tænh vaãn chöa töông xöùng so vôùi tieàm naêng, lôïi theá saün coù; laø do lónh vöïc naøy töông ñoái môùi meû ñoøi hoûi phaûi coù moät beà daøy kinh nghieäm, neân vieäc thu huùt, ñònh höôùng, quaûn lyù vaø söû duïng FDI vaãn coøn moät soá haïn cheá, thieáu soùt nhaát ñònh.Vaø hôn nöõa, trong töông lai tröôùc xu theá hoäi nhaäp dieãn ra gay gaét, tröôùc söï phaùt trieån khoâng ngöøng cuûa caùc tænh laân caän nhö Bình Döông, Ñoàng Nai thì vaán ñeà ñaët ra laø laøm sao taïo hình aûnh Bình Thuaän coù söùc haáp daãn hôn ñoái vôùi caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi, ñeå khoâng ngoaøi muïc ñích thuùc ñaåy vieäc gia taêng nguoàn voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaøo Bình Thuaän ngaøy moät nhieàu hôn. Do ñoù, taùc giaû xaùc ñònh teân ñeà taøi laøm luaän vaên thaïc só cho mình laø: “GIAÛI PHAÙP ÑAÅY MAÏNH VIEÄC THU HUÙT ÑAÀU TÖ TRÖÏC TIEÁP NÖÔÙC NGOAØI TAÏI TÆNH BÌNH THUAÄN ÑEÁN NAÊM 2010”. 2.Muïc ñích nghieân cöùu: Treân cô sôû lyù luaän veà vai troø cuûa vieäc thu huùt voán FDI, muïc ñích nghieân cöùu cuûa luaän vaên laø tìm kieám vaø ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp thu huùt FDI nhaèm taïo ra söùc baät môùi vôùi moät tænh ñaày tieàm naêng vaø cô hoäi ñaàu tö nhö Bình Thuaän coù theå cuøng Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 5 caû nöôùc goùp phaàn ñöa ñaát nöôùc phaùt trieån vaø taêng tröôûng maïnh meõ, vöõng chaéc, ñaït ñöôïc muïc tieâu daân giaøu, nöôùc maïnh, xaõ hoäi coâng baèng, daân chuû vaø vaên minh. 3. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu: Ñoái töôïng nghieân cöùu: laø lónh vöïc FDI veà caùc phöông dieän: hình thöùc ñaàu tö, soá löôïng, qui moâ, cô caáu, thöïc traïng, taùc ñoäng, xu höôùng vaän ñoäng…. Vôùi tö caùch laø caùc nhaân toá quan troïng mieâu taû böùc tranh veà hoaït ñoäng FDI moät ñoøn baåy then choát trong coâng cuoäc phaùt trieån kinh teá cuûa ñaát nöôùc. Phaïm vi nghieân cöùu: Ñeå ñaûm baûo tính logic, tính heä thoáng vaø coâ ñoïng, luaän vaên giôùi haïn trình baøy noäi dung laø hoaït ñoäng FDI taïi tænh Bình Thuaän. 4.Phöông phaùp nghieân cöùu: Luaän vaên söû duïng phöông phaùp nghieân cöùu laø duy vaät bieän chöùng , phöông phaùp phaân tích ñònh löôïng vaø ñònh tính, phaân tích heä thoáng, phöông phaùp moâ hình hoùa, phöông phaùp so saùnh, ñoái chieáu, suy luaän logic, lyù thuyeát heä thoáng, phöông phaùp ñieàu tra … ñeå laøm saùng toû vaø cuï theå hoùa noäi dung nghieân cöùu, ñoàng thôøi tieáp thu coù pheâ phaùn, choïn loïc nhöõng keát quaû nghieân cöùu coù lieân quan ñeán ñeà taøi. 5.Noäi dung cuûa luaän vaên bao goàm: -Lôøi môû ñaàu. -Chöông 1: Toång quan veà ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi . -Chöông 2: Thöïc traïng ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi taïi tænh Bình Thuaän. -Chöông 3: Giaûi phaùp ñaåy maïnh vieäc thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi treân ñòa baøn tænh Bình Thuaän ñeán naêm 2010. -Keát luaän, danh muïc taøi lieäu tham khaûo vaø phaàn phuï luïc. Trong quaù trình nghieân cöùu, do thieáu kinh nghieäm neân khoâng theå traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt, kính mong söï löôïng thöù cuûa quyù Thaày-Coâ vaø ngöôøi ñoïc. Em xin caûm ôn quyù Thaày Coâ khoa Sau Ñaïi Hoïc cuûa Tröôøng Ñaïi Hoïc Kinh teá TP.HCM ñaõ taän tình daïy baûo. Xin caùm ôn PGS.TS.NGUYEÃN NGOÏC HUØNG, ngöôøi höôùng daãn khoa hoïc, ñaõ giuùp ñôõ em raát nhieàu cho luaän vaên ñöôïc hoaøn thaønh. Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 6 CHÖÔNG 1 TOÅNG QUAN VEÀ ÑAÀU TÖ TRÖÏC TIEÁP NÖÔÙC NGOAØI 1.1.KHAÙI NIEÄM VAØ ÑAËC ÑIEÅM CUÛA ÑAÀU TÖ TRÖÏC TIEÁP NÖÔÙC NGOAØI: 1.1.1. Khaùi nieäm veà ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi(FDI): Ñaàu tö laø vieäc boû voán trong moät thôøi gian töông ñoái daøi ñeå xaây döïng môùi hoaëc caûi taïo caùc ñoái töôïng hieän coù nhaèm muïc ñích thu ñöôïc lôïi ích kinh teá – xaõ hoäi. Trong quaûn lyù kinh teá, coù nhieàu caùch phaân loaïi ñaàu tö. Caên cöù vaøo phöông caùch boû voán vaø söû duïng voán, ngöôøi ta chia ñaàu tö thaønh hai hình thöùc: ñaàu tö giaùn tieáp vaø ñaàu tö tröïc tieáp. Ñaàu tö giaùn tieáp laø ñaàu tö maø trong ñoù, ngöôøi ta boû voán vaø ngöôøi söû duïng voán khoâng cuøng laø moät chuû theå. Ñaàu tö tröïc tieáp laø ñaàu tö maø trong ñoù ngöôøi boû voán vaø ngöôøi söû duïng voán cuøng moät chuû theå, coù nghóa hoï laø chuû sôû höõu coù quyeàn chieám höõu, söû duïng ñònh ñoaït taøi saûn cuûa mình, coù quyeàn sôû höõu ñoái vôùi thu nhaäp hôïp phaùp coù ñöôïc do ñaàu tö saûn xuaát, kinh doanh theo qui ñònh cuûa phaùp luaät. Ñaàu tö tröïc tieáp cuûa nöôùc ngoaøi chòu söï ñieàu chænh bôûi Luaät ñaàu tö nöôùc ngoaøi(ÑTNN) taïi Vieät Nam. Trong Luaät ÑTNN taïi Vieät Nam, ñaàu tö tröïc tieáp cuûa nöôùc ngoaøi ñöôïc ñònh nghóa nhö sau: Ñaàu tö tröïc tieáp cuûa nöôùc ngoaøi laø vieäc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñöa vaøo Vieät Nam voán baèng tieàn hoaëc baát kyø taøi saûn naøo ñeå tieán haønh hoaït ñoäng ñaàu tö. Ñaàu tö tröïc tieáp cuûa nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam theo Luaät ÑTNN ñöôïc thöïc hieän töø cuoái naêm 1987 vaø cho ñeán nay ñaõ trôû thaønh moät nguoàn voán quan troïng ñeå ñaàu tö phaùt trieån neàn kinh teá quoác daân. 1.1.2. Ñaëc ñieåm ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi: -Caùc chuû ÑTNN phaûi ñoùng goùp moät soá voán toái thieåu, tuøy theo quy ñònh cuûa luaät ñaàu tö töøng nöôùc, ví duï nhö Luaät ñaàu tö cuûa Vieät Nam quy ñònh “soá voán ñoùng goùp toái thieåu cuûa phía nöôùc ngoaøi phaûi baèng 30% voán phaùp ñònh cuûa döï aùn” hay Luaät ñaàu tö cuûa Nam Tö cuõ tröôùc ñaây quy ñònh “phaàn cuûa beân ñoái taùc nöôùc ngoaøi ñoùng goùp khoâng döôùi 5% toång soá voán ñaàu tö”. -Quyeàn haønh quaûn lyù xí nghieäp phuï thuoäc vaøo möùc ñoä goùp voán, neáu ñoùng goùp 100% voán thì xí nghieäp hoaøn toaøn do chuû ÑTNN ñieàu haønh. Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 7 -Lôïi nhuaän cuûa caùc chuû ÑTNN thu ñöôïc phuï thuoäc vaøo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa xí nghieäp. Lôøi vaø loã ñöôïc chia theo tyû leä goùp voán trong voán phaùp ñònh sau khi ñaõ noäp thueá lôïi töùc cho nöôùc chuû nhaø. -Ñaàu tö tröïc tieáp ñöôïc thöïc hieän döôùi caùc hình thöùc: +Ñoùng goùp voán ñeå xaây döïng xí nghieäp môùi. +Mua laïi toaøn boä hoaëc töøng phaàn xí nghieäp ñang hoaït ñoäng. +Mua coå phieáu ñeå thoân tính hoaëc saùt nhaäp. 1.2. VAI TROØ CUÛA ÑAÀU TÖ TRÖÏC TIEÁP NÖÔÙC NGOAØI TRONG PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ: Trong xu höôùng hoäi nhaäp quoác teá, vai troø cuûa FDI ngaøy caøng quan troïng, noù gaén lieàn vôùi phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc. Vai troø naøy khoâng nhöõng quan troïng ñoái vôùi nöôùc ñaàu tö maø coøn raát quan troïng ñoái vôùi caùc nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö. 1.2.1. Ñoái vôùi nöôùc xuaát khaåu ñaàu tö : Trong thôøi gian qua, ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ñaõ phaùt trieån raát nhanh vaø ngaøy caøng phoå bieán treân theá giôùi. Ñoái vôùi caùc chuû ñaàu tö , noù ñaõ theå hieän caùc öu ñieåm nhö sau: -Thoâng qua vieäc söû duïng nhöõng lôïi theá saûn xuaát taïi nôi tieáp nhaän ñaàu tö , ñaàu tö tröïc tieáp ra nöôùc ngoaøi giuùp caùc chuû ñaàu tö naâng cao hieäu quaû söû duïng voán ñaàu tö, giuùp haï giaù thaønh saûn phaåm, naâng cao tyû suaát lôïi nhuaän ñoàng thôøi noù taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho quaù trình xaây döïng thò tröôøng nguyeân lieäu vôùi giaù reû vaø oån ñònh. -Ñaàu tö tröïc tieáp ra nöôùc ngoaøi giuùp cho caùc quoác gia ñaàu tö naâng cao söùc maïnh kinh teá vaø uy tín treân thò tröôøng quoác teá. Thoâng qua hoaït ñoäng cuûa caùc nhaø maùy saûn xuaát ôû nöôùc ngoaøi maø caùc chuû ñaàu tö coù theå môû roäng thò tröôøng tieâu thuï vaøø traùnh ñöôïc haøng raøo maäu dòch ôû caùc nöôùc. -Ñaàu tö tröïc tieáp ra nöôùc ngoaøi giuùp caùc chuû ñaàu tö phaân taùn ruûi ro do tình hình kinh teá chính trò trong nöôùc baát oån ñònh. -Moät muïc ñích khaùc raát quan troïng ñoái vôùi ñaàu tö tröïc tieáp ra nöôùc ngoaøi cuûa caùc nhaø ñaàu tö laø nhaèm gia nhaäp thò tröôøng khoâng ñoäc quyeàn deã phaân chia quyeàn lôïi hoaëc deã mua moät coâng ty naøo ñoù coù nhieàu höùa heïn phaùt trieån nhaèm traùnh ñöôïc söï caïnh tranh trong töông lai coù theå maát thò tröôøng xuaát khaåu. Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 8 Coù theå noùi ñoäng cô cuûa chuû ñaàu tö khi boû voán ñaàu tö tröïc tieáp ra nöôùc ngoaøi ñeàu xuaát phaùt töø muïc ñích cuûa nhaø ñaàu tö laø taän duïng nhöõng ñieàu kieän thuaän lôïi cuûa moâi tröôøng ÑTNN ñeå toái ña hoùa lôïi nhuaän. Tuy nhieân ñaàu tö nöôùc ngoaøi chæ coù theå thöïc hieän ñöôïc treân nguyeân taéc ñaûm baûo hai beân cuøng coù lôïi. Nhö vaäy FDI phaûi coù yù nghóa heát söùc quan troïng ñoái vôùi nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö. 1.2.2. Ñoái vôùi nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö : Ñoái vôùi caùc nöôùc coù neàn kinh teá phaùt trieån cao thì ÑTNN cuõng goùp phaàn quan troïng trong tieán trình phaùt trieån kinh teá. Beân caïnh ñaàu tö ra nöôùc ngoaøi ñeå tìm kieám lôïi nhuaän thì ñaây cuõng laø moät nôi thu huùt moät nguoàn voán ÑTNN raát lôùn. Vì leõ, caùc quoác gia naøy laø moät thò tröôøng tieâu thuï roäng lôùn thu huùt caùc nhaø ñaàu tö. ÑTNN ñaõ goùp phaàn gia taêng taøi saûn cho quoác gia thoâng qua thu nhaäp cuûa ngöôøi lao ñoäng, thueá thu ñöôïc... laøm cho neàn kinh teá phaùt trieån vôùi toác ñoä nhanh choùng. Ñaàu tö vaøo caùc quoác gia naøy thöôøng laø caùc döï aùn ñoøi hoûi trình ñoä khoa hoïc kyõ thuaät cao nhö tin hoïc, sinh hoïc... vaø thoâng qua quaù trình caïnh tranh gay gaét, nhöõng döï aùn hieäu quaû thaáp seõ bò ñaøo thaûi. Ñoái vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån thì ÑTNN laø moät nguoàn voán raát quan troïng ñeå phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc. Maëc duø taøi nguyeân thieân nhieân coøn doài daøo, nguoàn nhaân löïc lôùn, nhöng do toác ñoä phaùt trieån kinh teá chaäm chaïp keát hôïp vôùi tyû leä gia taêng daân soá nhanh ñaõ laøm caùc nöôùc ñang phaùt trieån thieáu voán ñeå ñaàu tö saûn xuaát vaø töï bieán mình thaønh thò tröôøng tieâu thuï haøng hoùa cuûa caùc nöôùc khaùc. Ñeå ñaùnh thöùc caùc tieàm naêng, lôïi theá cuûa ñaát nöôùc nhaèm phaùt trieån kinh teá quoác gia, caùc nöôùc ñang phaùt trieån raát caàn voán ñaàu tö. Do vaäy, ngoaøi nguoàn voán haïn heïp trong nöôùc, caùc nöôùc ñang taêng cöôøng thu huùt nguoàn ñaàu tö doài daøo ôû nöôùc ngoaøi. - Quaù trình phaùt trieån kinh teá cuõng ñoàng thôøi laø quaù trình tích tuï vaø taêng tröôûng caùc nguoàn noäi löïc nhö voán, kyõ naêng lao ñoäng, coâng ngheä. Caùc nöôùc ngheøo thöôøng bò vöôùng vaøo moät voøng luaån quaån: thu nhaäp thaáp do ñoù tích luõy thaáp daãn ñeán thieáu voán ñaàu tö, voán ñaàu tö thaáp daãn ñeán khoâng phaùt trieån ñöôïc saûn xuaát kinh doanh, khoâng naâng cao ñöôïc thu nhaäp cuûa ngöôøi lao ñoäng, thu nhaäp thaáp laïi daãn ñeán tích luõy thaáp... Do ñoù ÑTNN, ñaëc bieät laø ñaàu tö tröïc tieáp seõ laø nguoàn voán boå sung raát caàn thieát cho caùc nöôùc ngheøo trong quaù trình phaùt trieån kinh teá. Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 9 - Ñaàu tö nöôùc ngoaøi giuùp giaûi quyeát veà lao ñoäng. Thaát nghieäp hieän ñang laø vaán naïn cuûa caùc quoác gia, ñaëc bieät laø ôû caùc nöôùc ñang vaø chaäm phaùt trieån. Theo thoáng keâ cuûa Lieân Hieäp Quoác, soá ngöôøi thaát nghieäp vaø baùn thaát nghieäp cuûa caùc nöôùc chaäm vaø ñang phaùt trieån khoaûn 35-38% toång soá lao ñoäng. - Ñaàu tö nöôùc ngoaøi goùp phaàn naâng cao khaû naêng quaûn lyù kinh doanh. Do ñöôïc tieáp xuùc vôùi trình ñoä quaûn lyù kinh doanh tieân tieán cuûa caùc nöôùc, coâng ty ña quoác gia, xuyeân quoác gia ñaõ giuùp caùc nhaø quaûn lyù kinh doanh trong nöôùc naâng cao trình ñoä quaûn lyù kinh doanh cuûa mình, töø ñoù naâng cao ñöôïc hieäu quaû saûn xuaát kinh doanh. - Ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaåy nhanh tieán trình caûi tieán maùy moùc, coâng ngheä. Thoâng qua ñaàu tö nöôùc ngoaøi, caùc nöôùc nhaän ñaàu tö ñaõ coù dòp tieáp caän vôùi maùy moùc, coâng ngheä hieän ñaïi, giuùp ruùt ngaén khoaûng caùch veà khoa hoïc kyõ thuaät vôùi caùc nöôùc tieân tieán. - Ñaàu tö nöôùc ngoaøi giuùp caûi thieän cô sôû haï taàng. Ngoaøi vieäc caùc nhaø ñaàu tö tham gia ñaàu tö xaây döïng cô sôû haï taàng, nöôùc chuû nhaø cuõng tích cöïc caûi thieän cô sôû haï taàng cuûa mình ñeå thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi cuõng nhö nhaèm ñaùp öùng söï phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc. Tuy nhieân, ñaàu tö nöôùc ngoaøi cuõng chöùa ñöïng maët traùi gaây taùc haïi cho nöôùc chuû nhaø, ñoù laø: -Ñaùnh giaù cao caùc nhaân toá ñaàu vaøo: caùc nhaø ñaàu tö thöôøng ñaùnh giaù cao hôn maët baèng quoác teá nhöõng nhaân toá ñaàu vaøo nhö nhöõng nguyeân lieäu, baùn thaønh phaåm, maùy moùc thieát bò… maø hoï nhaäp vaøo ñeå thöïc hieän ñaàu tö. Vieäc laøm naøy ñaõ taïo nhieàu lôïi ích khoâng chính ñaùng cho caùc nhaø ñaàu tö, chaúng haïn nhö: troán ñöôïc thueá cuûa nöôùc chuû nhaø ñaùnh vaøo lôïi nhuaän cao cuûa caùc nhaø ñaàu tö. Ngöôïc laïi, laøm cho chi phí saûn xuaát cao ôû caùc nöôùc chuû nhaø vaø nöôùc chuû nhaø phaûi mua haøng hoùa vôùi giaù cao hôn. -Chuyeån giao coâng ngheä laïc haäu; caùc nöôùc ñaàu tö thöôøng chuyeån giao coâng ngheä laïc haäu vaøo nöôùc hoï ñaàu tö ñeå ñoåi môùi coâng ngheä, ñoåi môùi saûn phaåm, naâng cao chaát löôïng saûn phaåm cuûa chính nöôùc hoï. Ñieàu naøy ñaõ gaây nhieàu thieät haïi cho nöôùc nhaän ñaàu tö vì raát khoù xaùc ñònh ñöôïc giaù trò thöïc cuûa maùy moùc thieát bò ñaõ ñöôïc chuyeån giao neân thöôøng bò thieät haïi khi tính tyû leä voán goùp trong caùc xí nghieäp lieân doanh vaø haäu quaû laø bò thieät haïi khi chia lôïi nhuaän. Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 10 -Nhaø ñaàu tö chæ ñaàu tö vaøo nhöõng nôi coù lôïi nhaát. Vì theá, nhieàu khi löôïng voán nöôùc ngoaøi ñaõ laøm gia taêng theâm söï maát caân ñoái giöõa caùc vuøng, giöõa noâng thoân vaø thaønh thò. Söï maát caân ñoái naøy coù theå gaây neân söï baát oån veà chính trò. - Vi phaïm veà maët chính trò - vaên hoùa - xaõ hoäi: Tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp gaây söùc eùp ñeå buoäc nöôùc chuû nhaø thay ñoåi ñöôøng loái, chính saùch; nôùi loûng caùc bieän phaùp kieåm soaùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi; tuyeân truyeàn, chuyeån taûi vaên hoùa khoâng laønh maïnh vaøo coäng ñoàng daân cö caùc nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö; boùc loät söùc lao ñoäng, xaâm phaïm nhaân phaåm ngöôøi lao ñoäng baûn xöù… Nhöõng maët traùi cuûa FDI khoâng coù yù nghóa laø phuû nhaän nhöõng lôïi theá cô baûn cuûa noù. Caàn löu yù raèng khoâng neân hy voïng quaù nhieàu vaøo FDI maø caàn phaûi coù nhöõng chính saùch thích hôïp, nhöõng bieän phaùp kieåm soaùt höõu hieäu ñeå phaùt huy nhöõng maët tích cöïc vaø haïn cheá nhöõng maët tieâu cöïc cuûa FDI. Bôûi vì, möùc ñoä thieät haïi maø FDI gaây ra cho nöôùc nhaän ñaàu tö nhieàu hay ít phuï thuoäc raát nhieàu vaøo chính saùch, naêng löïc, trình ñoä quaûn lyù, trình ñoä chuyeân moân cuûa nöôùc naøy. 1.3. CAÙC HÌNH THÖÙC ÑAÀU TÖ TRÖÏC TIEÁP NÖÔÙC NGOAØI TAÏI VIEÄT NAM: Luaät ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam ra ñôøi thaùng 12/1987. Töø ñoù ñeán nay luaät ñaõ traûi qua 5 laàn söûa ñoåi vaø luaät hieän haønh thöøa nhaän coù 4 hình thöùc FDI cô baûn vaø 4 hình thöùc ñaàu tö ñaëc bieät khaùc: 1.3.1.Hôïp ñoàng hôïp taùc kinh doanh : Hôïp ñoàng hôïp taùc kinh doanh laø vaên baûn kyù keát giöõa hai beân hoaëc nhieàu beân quy ñònh traùch nhieäm vaø phaân chia keát quaû kinh doanh cho moãi beân ñeå tieán haønh ñaàu tö kinh doanh ôû Vieät Nam maø khoâng thaønh laäp phaùp nhaân. 1.3.2. Doanh nghieäp lieân doanh : Laø doanh nghieäp môùi ñöôïc thaønh laäp treân cô sôû goùp voán hai beân hoaëc nhieàu beân Vieät Nam vaø nöôùc ngoaøi. 1.3.3. Doanh nghieäp 100% voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi : Ñaây laø doanh nghieäp thuoäc quyeàn sôû höõu cuûa nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi laäp taïi Vieät Nam, töï toå chöùc quaûn lyù vaø chòu traùch nhieäm veà keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa mình. 1.3.4. Hình thöùc doanh nghieäp coå phaàn: Nghò ñònh 38/2003 cuûa Thuû töôùng Chính phuû ban haønh ngaøy 15/4/2003 veà vieäc chuyeån ñoåi moät soá doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi sang hoaït ñoäng Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 11 coâng ty coå phaàn. Trong Nghò ñònh naøy neâu roõ: “Doanh nghieäp coå phaàn laø doanh nghieäp coù voán ñieàu leä ñöôïc chia laøm nhieàu phaàn baèng nhau goïi laø: “coå phaàn”, trong ñoù caùc coå ñoâng saùng laäp nöôùc ngoaøi naém giöõ ít nhaát 30% voán ñieàu leä; ñöôïc toå chöùc hoaït ñoäng theo hình thöùc coâng ty coå phaàn ….ñöôïc höôûng caùc ñaûm baûo cuûa nhaø nöôùc Vieät Nam vaø öu ñaõi theo Luaät Ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam”. Ngoaøi ra coøn coù caùc hình thöùc ñaàu tö ñaëc thuø khaùc: * Hôïp ñoàng xaây döïng – kinh doanh – chuyeån giao (BOT): Laø vaên baûn kyù keát giöõa cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn cuûa Vieät Nam vaø nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñeå xaây döïng, kinh doanh coâng trình keát caáu haï taàng trong moät thôøi haïn nhaát ñònh; heát thôøi haïn, nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi chuyeån giao khoâng boài hoaøn coâng trình ñoù cho nhaø nöôùc Vieät Nam. *Hình thöùc Xaây döïng – Chuyeån giao – Kinh doanh (BTO): Laø vaên baûn kyù keát giöõa cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn cuûa Vieät Nam vaø nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñeå xaây döïng coâng trình keát caáu haï taàng ; sau khi xaây döïng xong, nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi chuyeån giao coâng trình ñoù cho nhaø nöôùc Vieät Nam, Chính phuû Vieät Nam daønh cho nhaø ñaàu tö quyeàn kinh doanh coâng trình ñoù trong moät thôøi haïn nhaát ñònh ñeå thu hoài voán ñaàu tö vaø lôïi nhuaän hôïp lyù. *Hình thöùc Xaây döïng – Chuyeån giao (BT): Laø vaên baûn kyù keát giöõa cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn cuûa Vieät Nam vaø nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñeå xaây döïng coâng trình keát caáu haï taàng; sau khi xaây döïng xong, nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi chuyeån giao coâng trình ñoù cho nhaø nöôùc Vieät Nam. *Hình thöùc khu cheá xuaát : Ñaây laø moät khu vöïc laõnh thoå ñöôïc nhaø nöôùc quy hoaïch rieâng nhaèm thu huùt caùc nhaø ñaàu tö trong nöôùc vaø quoác teá vaøo hoaït ñoäng ñeå cheá bieán ra haøng coâng nghieäp phuïc vuï xuaát khaåu. * Hình thöùc phaùt trieån khu coâng nghieäp : Theo Nghò ñònh soá 192/CP cuûa Chính phuû ban haønh ngaøy 28/12/1994, khu coâng nghieäp taïi Vieät Nam ñöôïc ñònh nghóa nhö sau: laø khu do Chính phuû quyeát ñònh thaønh laäp, coù ranh giôùi ñòa lyù xaùc ñònh, chuyeân saûn xuaát coâng nghieäp vaø thöïc hieän caùc dòch vuï hoã trôï saûn xuaát coâng nghieäp, khoâng coù daân cö sinh soáng. Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 12 1.4. KINH NGHIEÄM THU HUÙT ÑAÀU TÖ TRÖÏC TIEÁP NÖÔÙC NGOAØI CUÛA TRUNG QUOÁC VAØ MOÄT SOÁ NÖÔÙC ASEAN: Vôùi söï noã löïc thu huùt FDI, Trung Quoác vaø moät soá nöôùc ASEAN ñaõ khoâng ngöøng caûi thieän moâi tröôøng FDI vaø ñaït ñöôïc thaønh coâng nhaát ñònh trong quaù trình taïo döïng cho mình moät moâi tröôøng ñaàu tö haáp daãn, thoâng thoaùng, roõ raøng, oån ñònh vaø mang tính caïnh tranh cao. 1.4.1.Kinh nghieäm cuûa Trung Quoác: FDI vaøo Trung Quoác töø naêm 1978 ñeán nay ñaõ goùp phaàn caûi caùch cô caáu kinh teá, phaùt trieån coâng nghieäp, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc, ruùt ngaén khoaûng caùch vôùi theá giôùi veà khoa hoïc-coâng ngheä thuùc ñaåy hoäi nhaäp vaøo neàn kinh teá theá giôùi, naâng cao vò theá cuûa Trung Quoác treân tröôøng quoác teá. Naêm 2001, khu vöïc kinh teá coù voán FDI ñoùng goùp 1/3 toång saûn löôïng coâng nghieäp, 1/5 giaù trò gia taêng coâng ngheä cao, 51,7% xuaát khaåu (ñöa Trung Quoác trôû thaønh nöôùc xuaát khaåu lôùn thöù 6 treân theá giôùi so vôùi vò trí thöù 37 vaøo cuoái nhöõng naêm 1970), 19% toång thu thueá cuûa Trung Quoác, thu huùt gaàn 23 trieäu lao ñoäng, chieám 10% löïc löôïng lao ñoäng ôû thaønh thò. Hieän nay, Trung Quoác daãn ñaàu caùc nöôùc ñang phaùt trieån veà thu huùt voán FDI. Sôû dó Trung Quoác ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïu to lôùn chuû yeáu do chính phuû Trung Quoác ñaõ ban haønh kòp thôøi caùc chính saùch môùi haáp daãn nhaèm taêng cöôøng thu huùt FDI nhö: môû cöûa cho FDI vaøo caùc lónh vöïc nhaïy caûm (böu chính, vieãn thoâng, baûo hieåm, taøi chính, ngaân haøng, kinh doanh baùn buoân, baùn leû, xuaát-nhaäp khaåu….); boå sung, söûa ñoåi kòp thôøi caùc cô cheá, chính saùch öu ñaõi; giaûm nhanh chi phí ñaàu tö, caûi tieán caùc thuû tuïc haønh chính goùp phaàn taïo söï haáp daãn cho caùc nhaø ñaàu tö (giaûm cöôùc phí böu chính vieãn thoâng, giaù ñieän, phí vaän taûi, giaù nhaân coâng, giaù thueâ ñaát….); ña daïng hoùa caùc hình thöùc, caùc ñoái taùc ñaàu tö (taêng daàn tyû troïng cuûa caùc nhaø ñaàu tö töø Myõ, EU, Nhaät Baûn, ñoàng thôøi tranh thuû ñaàu tö cuûa Hoa kieàu töø Hoàng Koâng, Ñaøi Loan vaø caùc nöôùc trong khu vöïc); giaûi quyeát hôïp lyù moái quan heä lôïi ích giöõa doanh nghieäp trong nöôùc vaø doanh nghieäp nöôùc ngoaøi (caùc nhaø ÑTNN ñöôïc ñoái xöû bình ñaúng nhö caùc nhaø ñaàu tö trong nöôùc: giaù veù maùy bay, veù oâ toâ, veù phaø, phí nhaäp caûnh vaø caùc loaïi phí khaùc, ñöôïc aùp duïng theo moät heä thoáng thueá, thaäm chí caùc doanh nghieäp nöôùc ngoaøi ñöôïc höôûng moät soá bieåu thueá öu ñaõi hôn trong caùc hoaït ñoäng kinh doanh). Ñeå caûi thieän nhanh moâi tröôøng ñaàu tö Trung Quoác ñaõ taäp trung vaøo vieäc: -Taêng cöôøng hoaøn thieän heä thoáng phaùp luaät vaø caùc quy cheá khaùc coù lieân Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 13 quan ñeán FDI:Trong voøng 20 naêm, chính phuû Trung Quoác ñaõ ban haønh treân 500 vaên baûn luaät vaø döôùi luaät lieân quan ñeán ÑTNN. Luaät ÑTNN ñaõ ñöôïc xem xeùt, boå sung thay ñoåi hoaëc baõi boû nhieàu quy ñònh khoâng coøn phuø hôïp.Trung Quoác lieân tuïc caûi thieän moâi tröôøng theå cheá ñeå theo kòp caùc quy ñònh cuûa WTO vaø tieâu chuaån quaûn lyù quoác teá. - Ñeå taêng cöôøng baûo veä caùc quyeàn sôû höõu trí tueä, Trung Quoác ñaõ coù moät heä thoáng luaät goàm: Luaät saùng cheá, Luaät thöông hieäu, Luaät baûn quyeàn vaø caùc quy ñònh veà baûo veä phaàn meàm maùy tính; Ñeå baûo veä quyeàn saùng cheá vaø thöông hieäu Trung Quoác ñöa ra nhieàu bieän phaùp maïnh choáng tình traïng aên caép baûn quyeàn. Trung Quoác coù nhieàu coá gaéng tuaân theo nhöõng tieâu chuaån TRIPS cuûa WTO. -Ñeå baûo ñaûm quyeàn ra quyeát ñònh cuûa caùc nhaø ÑTNN trong quaûn lyù vaø baûo veä lôïi ích cuûa nhaø ÑTNN Trung Quoác ñaõ taêng cöôøng coâng taùc thöïc thi phaùp luaät; xaây döïng moät heä thoáng dòch vuï phaùp luaät giaûi quyeát khieáu kieän toát hôn, hieäu quaû hôn. -Naâng cao hieäu quaû ñieàu haønh cuûa chính phuû, giaûm thuû tuïc haønh chính: Coâng khai caùc quy ñònh veà thuû tuïc ñaàu tö, taïo thuaän lôïi cho vieäc thaåm ñònh vaø pheâ chuaån döï aùn ÑTNN. Trong moät soá vuøng ôû Trung Quoác, ñaõ aùp duïng heä thoáng pheâ chuaån lieân ngaønh nhaèm giaûm thuû tuïc ñaêng kyù ñaàu tö, caûi caùch heä thoáng quaûn lyù cuûa haûi quan nhaèm thu huùt maïnh meõ FDI. Caám thanh tra, kieåm tra, aùp ñaët phí, hoaëc tieàn phaït khoâng ñuùng ñoái vôùi doanh nghieäp ÑTNN. 1.4.2. Kinh nghieäm cuûa moät soá nöôùc ASEAN: FDI ñaõ ñoùng vai troø cöïc kyø quan troïng trong söï phaùt trieån cuûa nhieàu neàn kinh teá Ñoâng Nam Aù trong ba thaäp kyû qua. Trong thaäp nieân 80 vaø nöûa ñaàu thaäp nieân 90, doøng voán FDI vaøo khu vöïc ñaõ taêng töông ñoái ñeàu vaø trong soá caùc nöôùc ñang phaùt trieån ASEAN ñaõ trôû thaønh khu vöïc daãn ñaàu trong vieäc tieáp nhaän FDI. Maëc duø bò aûnh höôûng naëng neà sau cuoäc khuûng hoaûng taøi chính naêm 1997 nhöng voán FDI vaøo ASEAN ñaõ coù chieàu höôùng gia taêng trong naêm 2003 vaø nhieàu yù kieán cho raèng trieån voïng thu huùt FDI cuûa khu vöïc trong töông lai laø töông ñoái saùng suûa. 1.4.2.1.Kinh nghieäm cuûa Singapore: Singapore tuy laø moät nöôùc coù quy moâ nhoû, daân soá ít, taøi nguyeân thieân nhieân raát haïn heïp, nhöng laïi laø moät trong nhöõng quoác gia raát thaønh coâng trong vieäc hoäi nhaäp ôû möùc ñoä cao vôùi caùc thò tröôøng quoác teá (caû veà maäu dòch haøng hoùa cuõng nhö thò tröôøng voán). Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 14 Ñeå tieán haønh coâng nghieäp hoùa chính phuû Singapore ñaõ ban haønh nhöõng chính saùch khuyeán khích, thu huùt caùc döï aùn ñaàu tö coù quy moâ lôùn, maïnh daïn môû cöûa vaø taïo ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå thu huùt caùc coâng ty xuyeân quoác gia ñeán ñaàu tö hoaït ñoäng kinh doanh taïi nöôùc mình. Ñeå ñaït ñöôïc ñieàu ñoù, chính phuû Singapore ñaõ döï kieán tröôùc vaø ñöa ra baûng phaân loaïi caùc xí nghieäp, caùc ngaønh saûn xuaát caàn goïi voán ñaàu tö vaø ñi cuøng vôùi noù laø caùc cheá ñoä öu ñaõi cuï theå, coù phaân bieät. Ñeán nay, nguoàn voán nöôùc ngoaøi ñaõ chieám treân 60% toång voán ñaàu tö phaùt trieån xaõ hoäi vaø taäp trung phaàn lôùn vaøo khu coâng nghieäp (KCN), dòch vuï. Singapore cho pheùp caùc nhaø ñaàu tö quoác teá ñaàu tö qua caùc hình thöùc: doanh nghieäp 100% voán nöôùc ngoaøi, lieân doanh, khu cheá xuaát, hôïp taùc kinh doanh. Trong ñoù hình thöùc lieân doanh ñöôïc chuù yù nhieàu hôn. Veà ñoái taùc ñaàu tö, Singapore chuû tröông khoâng phaân bieät ñeå taän duïng khaû naêng veà voán cuûa caùc coâng ty nhieàu nöôùc khaùc. Tuy nhieân caùc ñoái taùc ñöôïc Singapore quan taâm nhieàu hôn laø caùc coâng ty cuûa Myõ, Nhaät Baûn, Haø Lan. Vaán ñeà höôùng ñaàu tö cuõng ñöôïc xaùc ñònh roõ trong caùc thôøi kyø. Ban ñaàu, do cô sôû kinh teá ôû ñieåm xuaát phaùt thaáp, Singapore chuû tröông thu huùt FDI vaøo caùc ngaønh taïo ra saûn phaåm xuaát khaåu nhö ngaønh deät may, laép raùp caùc thieát bò ñieän vaø phöông tieän giao thoâng. Böôùc sang nhöõng naêm 1980, höôùng ñeán vieäc thu huùt voán ñaàu tö taäp trung vaøo nhöõng ngaønh nhö saûn xuaát maùy vi tính, haøng ñieän töû, haøng baùn daãn daân duïng, coâng nghieäp loïc daàu vaø kyõ thuaät khai thaùc moû. Cuøng vôùi nhöõng chuû tröông veà ñoái taùc vaø veà caùch thöùc huy ñoäng voán FDI, chính phuû Singapore trong caùc thôøi kyø ñaõ aùp duïng nhöõng bieän phaùp khuyeán khích raát maïnh meõ vaø naêng ñoäng, cuï theå laø: -Taïo ra söï oån ñònh cho caùc nhaø ÑTNN yeân taâm boû voán ñaàu tö, kinh doanh laâu daøi, chính phuû Singapore ñaõ coâng khai khaúng ñònh khoâng quoác höõu hoùa caùc doanh nghieäp cuûa nöôùc ngoaøi. -Nhöõng quy ñònh öu ñaõi veà thueá vaø nhöõng thuaän lôïi trong vieäc chuyeån lôïi nhuaän töø hoaït ñoäng kinh doanh ra nöôùc ngoaøi cuõng laø moät haáp daãn ñaùng keå ñoái vôùi caùc nhaø ñaàu tö quoác teá khi hoaït ñoäng ôû Singapore. Caùc chuû ÑTNN seõ ñöôïc mieãn thueá khi nhaäp thieát bò vaø nguyeân lieäu; ñaàu tö vaøo caùc xí nghieäp muõi nhoïn hoaëc cô sôû coù soá löôïng voán treân 1 trieäu SGD(töông ñöông treân 400.000 USD) seõ ñöôïc giaûm thueá thu nhaäp trong 5 naêm; doanh nghieäp hoaït ñoäng xuaát khaåu ñöôïc mieãn tôùi 90% Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 15 thueá lôïi töùc trong 8 naêm, vieäc mieãn thueá coù theå keùo daøi trong 15 naêm neáu coù soá voán coá ñònh treân 150 trieäu SGD; neáu kinh doanh thua loã seõ ñöôïc keùo daøi theâm thôøi haïn mieãn thueá, khoâng bò ñaùnh thueá hai laàn vaø chính phuû seõ giaûm möùc thueá cho caùc chuû sôû höõu khoâng cö truù taïi Singapore. -Khi kinh doanh coù lôïi nhuaän, nhaø ÑTNN ñöôïc töï do chuyeån lôïi nhuaän veà nöôùc. Singapore aùp duïng chính saùch öu ñaõi raát ñaëc bieät ñoái vôùi caùc nhaø ÑTNN so vôùi caùc quoác gia khaùc. Ñoù laø öu ñaõi veà quyeàn cö truù vaø nhaäp caûnh hay coøn goïi laø ñaëc quyeàn veà nhaäp caûnh vaø nhaäp quoác tòch. Nhaø ñaàu tö naøo coù soá voán kyù thaùc taïi Singapore töø 250.000 SGD trôû leân vaø coù döï aùn ñaàu tö thì gia ñình hoï ñöôïc höôûng quyeàn coâng daân Singapore. -Moät yeáu toá khaùc ñöôïc chính phuû Singapore taïo laäp tuy khoâng mang laïi lôïi ích kinh teá tröïc tieáp nhöng coù tính haáp daãn cao ñoái vôùi caùc nhaø ñaàu tö quoác teá vaøo Singapore ñoù laø tình traïng raát coù traät töï, kyû cöông cuûa löïc löôïng lao ñoäng. Nhaø nöôùc ñaõ ban haønh caùc vaên baûn phaùp luaät nhaèm quaûn lyù chaët cheõ lao ñoäng trong caùc doanh nghieäp. Trong ñoù caùc ñieàu khoaûn veà thôøi giôø laøm vieäc, tieàn coâng, ñieàu kieän tuyeån duïng, chuyeån ngaønh, sa thaûi, naâng löông, möùc löông toái thieåu ñöôïc quy ñònh moät caùch roõ raøng, chi tieát. Tình traïng ñình coâng, baõi coâng raát hieám khi xaûy ra ôû Singapore. Vaø moät trong nhöõng nguyeân nhaân khieán Singapore trôû thaønh nôi coù löôïng ñaàu tö lôùn nhaát trong caùc nöôùc ASEAN, laø do chính phuû ñaõ chuû ñoäng taïo döïng moät haï taàng hoaøn haûo haáp daãn ñoái vôùi caùc nhaø ñaàu tö. Ngay töø nhöõng ngaøy ñaàu coâng nghieäp hoùa höôùng veà xuaát khaåu, nöôùc naøy ñaõ quan taâm ñeán vaán ñeà quaûn lyù ñaát ñai, qui hoaïch ñoâ thò, naâng caáp thoâng tin vieãn thoâng. Chính vì vaäy, cô sôû haï taàng cuûa Singapore xeáp vaøo haøng hieän ñaïi nhaát theá giôùi. Trong ñoù, saân bay Changi ñöôïc xeáp vaøo haøng saân bay toát nhaát, caûng bieån Singapore laø caûng lôùn nhaát xeáp thöù hai sau Rotherdam, heä thoáng giao thoâng hieän ñaïi ñaûm baûo khoâng uøn taéc thoâng suoát. 1.4.2.2. Kinh nghieäm cuûa Malaysia: Tröôùc khuûng hoaûng, neàn kinh teá Malaysia ñöôïc coi laø thaønh coâng nhaát trong soá caùc nöôùc môùi coâng nghieäp hoaù ôû ASEAN. Trong giai ñoaïn 1987-1996, kinh teá Malaysia taêng tröôûng vôùi tyû leä bình quaân 8,8%, thu nhaäp ñaàu ngöôøi taêng töø 1859 USD leân 4425 USD. Sau naêm 1997, Chính phuû Malaysia ñaõ aùp duïng nhieàu bieän Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 16 phaùp taêng cöôøng söï hoài phuïc kinh teá vôùi GDP vaøo naêm 2000 ñaït möùc taêng 8,5% vaø ñaõ taïo loøng tin cho giôùi ÑTNN vaøo Malaysia. Malaysia luoân duy trì moät cheá ñoä töï do ñoái vôùi caùc nhaø ÑTNN vaø Chính phuû coâng nhaän nhöõng ñoùng goùp cuûa FDI vaøo söï nghieäp ñoåi môùi neàn kinh teá vaø caïnh tranh quoác teá. FDI ñöôïc tìm kieám khoâng chæ vôùi tö caùch laø moät nguoàn voán vaø ngoaïi hoái maø quan troïng hôn nöõa noù laø phöông tieän ñeå ñaùp öùng nhu caàu lôùn veà coâng ngheä, chuyeân moân quaûn lyù, bí quyeát vaø maïng löôùi tieáp thò ñeå ñaït ñöôïc möùc ñoä cao hôn veà taêng tröôûng, vieäc laøm, naêng suaát vaø xuaát khaåu. Sau Singapore, Malaysia cuõng laø nöôùc taäp trung naâng caáp vaø phaùt trieån cô sôû haï taàng ñeå thu huùt ÑTNN. Theo ñoù ñaõ chuù yù naâng cao chaát löôïng caùc trang thieát bò maïng löôùi truyeàn thoâng, naâng caáp heä thoáng giao thoâng vaø caùc coâng trình phuùc lôïi. Lôïi theá ñaàu tieân maø Malaysia ñang coù laø moät cô sôû haï taàng maø caùc nöôùc laùng gieàng khoù coù theå so saùnh ñöôïc. Sau cuoäc khuûng hoaûng naêm 1997, nhaèm taïo moâi tröôøng cô sôû haï taàng thuaän lôïi hôn cho caùc nhaø ÑTNN, hôn 4 tyû RM ñaõ ñöôïc daønh rieâng cho vieäc laøm ñöôøng saù, caàu coáng, ñöôøng saét, caûng, haøng khoâng daân duïng. Chính phuû Malaysia ñaõ cho phaùt trieån moät soá con ñöôøng ñöôïc xem laø toát nhaát Chaâu Aù, moät heä thoáng ñöôøng saét, ñöôøng haøng khoâng vaø thoâng tin lieân laïc coù hieäu quaû vôùi 7 saân bay quoác teá hoaït ñoäng taïi Kuala Laêmpô, Penang, Kota Kinabalu, Johor Nahru. Beân caïnh ñoù, Malaysia tieáp tuïc thöïc hieän chính saùch thaét chaët tieàn teä ñeå oån ñònh moâi tröôøng ÑTNN, phuïc hoài laïi khu vöïc taøi chính – ngaân haøng, nôùi loûng nhöõng haïn cheá veà ÑTNN trong ngaønh cheá taïo (ngöôøi nöôùc ngoaøi coù theå sôû höõu 100% voán coå phaàn trong vieäc ñaàu tö môùi caùc ngaønh coâng nghieäp cheá taïo trong giai ñoaïn 2000-2003), cho pheùp ngöôøi nöôùc ngoaøi ñöôïc mua caùc taøi saûn chieán löôïc cuûa quoác gia vaø ñöôïc quaûn lyù moät soá saân bay cuûa ñaát nöôùc, nôùi loûng quy ñònh veà sôû höõu baát ñoäng saûn ñoái vôùi ngöôøi nöôùc ngoaøi, tieáp tuïc töï do hoaù ngaønh dòch vuï (ñaëc bieät laø trong lónh vöïc taøi chính ngaân haøng vaø baûo hieåm), daønh 13,5 tyû RM cho caùc vieäc phaùt trieån caùc cô sôû haï taàng giaùo duïc, tieáp tuïc thöïc hieän chính saùch “Höôùng Ñoâng”- öu tieân thu huùt ñaàu tö vaø chuyeån giao coâng ngheä töø phía Nhaät Baûn, Haøn Quoác- töø ñoù taïo cô sôû vöõng chaéc cho vieäc môû roäng chính saùch “Höôùng Taây”. 1.4.2.3.Kinh nghieäm cuûa Thaùi Lan: Thaùi Lan laø moät trong nhöõng nöôùc coù nhieàu ñieåm töông ñoàng vôùi Vieät Nam veà ñieàu kieän töï nhieân (ñaát ñai, khí haäu, taøi nguyeân…), veà xaõ hoäi (moät soá taäp quaùn, Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 17 nhaân vaên, daân soá ñoâng vaø phaàn lôùn soáng ôû noâng thoân, dung löôïng thò tröôøng tieàm naêng lôùn…)vaø veà trình ñoä phaùt trieån kinh teá (coù öu theá phaùt trieån moät neàn noâng nghieäp nhieät ñôùi, coâng nghieäp coøn ôû trình ñoä phaùt trieån thaáp…). Nhöõng thaäp kyû gaàn ñaây, chính nhôø FDI ñaõ goùp phaàn thuùc ñaåy neàn kinh teá Thaùi Lan trôû thaønh nhöõng “ngoâi sao” môùi cuûa khu vöïc Ñoâng AÙ. Chính phuû Thaùi Lan ñaõ raát kheùo leùo trong vieäc keát hôïp caùc chính saùch cuûa töøng thôøi kyø. Ñeå coù theå trieån khai caùc döï aùn ñaàu tö nhanh, thuaän lôïi vaø coù hieäu quaû, chính phuû Thaùi Lan ñaõ coù chính saùch khuyeán khích maïnh caùc nguoàn voán trong nöôùc cuøng tham gia ñaàu tö vôùi caùc döï aùn coù voán FDI. Sau khuûng hoaûng taøi chính-tieàn teä 1997, Thaùi Lan ñaõ ñieàu chænh chính saùch trong vieäc thu huùt FDI. Boä luaät khuyeán khích ñaàu tö ñaõ quy ñònh choáng quoác höõu hoùa vaø ñoäc quyeàn nhaø nöôùc, caùc nhaø ÑTNN ñöôïc giao quyeàn sôû höõu ñaát ñai, ñöôïc pheùp nhaäp caûnh cö truù vaø ñöôïc chuyeån ngoaïi teä ra nöôùc ngoaøi moät caùch thuaän lôïi. Vöøa qua Thaùi Lan ñaõ xaây döïng chieán löôïc thu huùt ÑTNN môùi vôùi 9 bieän phaùp chuû yeáu nhö: -Giaûi quyeát vaø loaïi boû caùc trôû ngaïi nhaèm taïo moâi tröôøng ñaàu tö thöïc söï laønh maïnh, khuyeán khích vaø phoái hôïp ñaàu tö phaùt trieån haï taàng cô sôû . -Chuû ñoäng aùp duïng caùc bieän phaùp khuyeán khích ñaàu tö, phaùt trieån caùc ngaønh nhö coâng nghieäp phuïc vuï noâng nghieäp, cheá bieán noâng saûn; saûn xuaát oâtoâ; coâng ngheä thoâng tin-vieãn thoâng… -Taêng cöôøng xaây döïng maïng löôùi ñaàu tö roäng khaép, trong ñoù coù vieäc thieát laäp quan heä hôïp taùc tröïc tieáp caáp tænh giöõa Thaùi Lan vôùi nöôùc ngoaøi, xaây döïng quan heä hôïp taùc ñaàu tö vôùi caùc ngaân haøng, taäp ñoaøn taøi chính lôùn… -Naâng cao trình ñoä hieåu bieát veà luaät lieân quan ñeán lónh vöïc ñaàu tö quoác teá nhaèm chuû ñoäng coù ñoái saùch ñoái vôùi moïi bieán ñoäng. -Naâng cao naêng löïc quaûn lyù trong coâng taùc khuyeán khích ñaàu tö; taêng cöôøng hieäu quaû vaø môû roäng phaïm vi cung caáp dòch vuï kheùp kín, giaûm trung gian, loaïi bôùt trôû ngaïi cho nhaø ÑTNN. -Hoã trôï phaùt trieån caùc doanh nghieäp Thaùi Lan thoâng qua khuyeán khích hôïp taùc saûn xuaát giöõa caùc coâng ty lôùn vôùi caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû trong vaø ngoaøi nöôùc ñeå phaùt huy lôïi theá cuûa caùc doanh nghieäp vaø taêng cöôøng hoaït ñoäng chuyeån giao coâng ngheä. Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 18 -Thöïc hieän caùc bieän phaùp hoã trôï taøi chính, thoâng tin thò tröôøng giuùp caùc doanh nghieäp Thaùi Lan coù khaû naêng saûn xuaát, xuaát khaåu vaø cung caáp dòch vuï ñaàu tö ñaït tieâu chuaån quoác teá. -Naâng cao phöông tieän thieát bò laøm vieäc, tin hoïc hoùa phuïc vuï heä thoáng thoâng tin moät cöûa, aùp duïng coâng ngheä thoâng tin trong cung caáp dòch vuï ñaàu tö; thaønh laäp ngaân haøng cô sôû döõ lieäu veà ñaàu tö. -Chuù troïng coâng taùc ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc: toå chöùc ñaøo taïo vaø ñaøo taïo laïi töø caáp laõnh ñaïo quaûn lyù cho tôùi caùn boä, nhaân vieân nhaèm naâng cao tay ngheà vaø naêng löïc toång hôïp, phaân tích döõ lieäu, cung caáp dòch vuï, kyõ naêng söû duïng coâng ngheä môùi… Ñeå thöïc hieän chieán löôïc thu huùt ñaàu tö treân ñaây. Thaùi Lan ñaõ thaønh laäp cô quan chuyeân traùch veà ñaàu tö cuûa chính phuû do Thuû töôùng laøm chuû nhieäm (Hoäi ñoàng ñaàu tö-BOI) coù traùch nhieäm thuùc ñaåy vieäc thöïc thi Boä luaät khuyeán khích ñaàu tö vaø ñònh höôùng chính saùch toång theå phuø hôïp vôùi noäi dung cuûa chieán löôïc. 1.5. KINH NGHIEÄM THU HUÙT ÑAÀU TÖ TRÖÏC TIEÁP NÖÔÙC NGOAØI CUÛA MOÄT SOÁ TÆNH, THAØNH PHOÁ TRONG NÖÔÙC : 1.5.1.Kinh nghieäm cuûa tænh Bình Döông: Bình Döông ñöôïc caùc nhaø ÑTNN ñaùnh giaù laø tænh coù cô cheá, chính saùch vaø thuû tuïc caáp pheùp ñaàu tö thoâng thoaùng. Tröôùc ñaây moãi döï aùn caáp pheùp phaûi maát 30 ngaøy thaåm ñònh, sau ñoù ruùt ngaén xuoáng coøn 15 ngaøy, roài 7 ngaøy vaø hieän taïi chæ coøn 3 ngaøy. Thaäm chí coù nhöõng döï aùn ñöôïc caáp pheùp trong ngaøy, sau khi coù yù kieán thoûa thuaän cuûa caùc Boä, ngaønh Trung öông vaø phuø hôïp vôùi quy ñònh cuûa Chính phuû phaân caáp cho tænh caáp pheùp vôùi nhöõng döï aùn döôùi 5 trieäu USD, rieâng Ban quaûn lyù KCN Vieät Nam – Singapore ñöôïc uyû quyeàn caáp pheùp ñeán 40 trieäu USD/döï aùn. Uyû ban nhaân daân tænh ñaõ ban haønh quy cheá veà trình töï, thuû tuïc caáp pheùp ñaàu tö vaø caùc bieän phaùp hoã trôï nhaø ñaàu tö sau caáp pheùp. Caùc khaâu thuû tuïc haønh chính “haäu” caáp pheùp thuoäc thaåm quyeàn cuûa caùc sôû, ngaønh treân ñòa baøn vaø möùc thôøi gian ñöôïc quy ñònh cuï theå laø: caáp maõ soá thueá khoâng quaù 7 ngaøy; maõ soá haûi quan 7 ngaøy; xaùc nhaän keá hoaïch xuaát-nhaäp khaåu 7 ngaøy; thuû tuïc thieát keá, xaây döïng 10 ngaøy; caùc quy trình ño ñaïc laäp baûn ñoà ñòa chính, caáp soå ñoû trong 20 ngaøy, thuû tuïc khaéc con daáu toái ña 4 ngaøy…. Ñònh kyø, laõnh ñaïo UBND tænh saép xeáp chöông trình ñeán laøm vieäc vôùi doanh nghieäp, kòp thôøi thaùo gôõ nhöõng khoù khaên, vöôùng maéc, giuùp doanh nghieäp yeân taâm Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 19 trong quaù trình saûn xuaát, kinh doanh. Ñeå taïo nieàm tin cho caùc doanh nghieäp, UBND tænh ñaõ quan taâm chæ ñaïo, coá gaéng caûi caùch thuû tuïc haønh chính, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc nhaø ñaàu tö, ñaëc bieät thöïc hieän cô cheá “moät cöûa”. Do ñoù, coâng taùc xuùc tieán thaåm ñònh vaø quaûn lyù döï aùn sau caáp pheùp trong caùc naêm qua ñaõ coù nhöõng caûi caùch ñaùng keå veà thôøi gian cuõng nhö trình töï, thuû tuïc. Caùc sôû, ngaønh (trong ñoù coù Cuïc Haûi quan Bình Döông) luoân taïo ñieàu kieän cho caùc nhaø ñaàu tö trieån khai döï aùn sôùm nhaát vaø giaûm thieåu moïi phieàn haø thuû tuïc haønh chính. Ngoaøi vieäc khoâng ngöøng caûi tieán moâi tröôøng ñaàu tö, lôïi theá veà vò trí ñòa lyù (naèm tieáp giaùp vôùi thaønh phoá Hoà Chí Minh, Ñoàng Nai, Baø Ròa-Vuõng Taøu…) ñaõ taïo ñieàu kieän cho caùc doanh nghieäp giao löu vôùi nhau veà kinh teá, vaên hoaù, khoa hoïc, kyõ thuaät. Ñaëc bieät trong 6 naêm qua, keå töø khi taùi laäp tænh. Bình Döông ñaõ taäp trung moïi nguoàn löïc taøi chính töø ngaân saùch nhaø nöôùc, voán doanh nghieäp ñeå ñaàu tö phaùt trieån heä thoáng giao thoâng (döôùi caùc hình thöùc BOT,BT...) Tính ñeán naêm 2003, toång soá döï aùn ÑTNN ñaõ thu huùt ñöôïc treân ñòa baøn tænh Bình Döông laø 668 döï aùn vôùi toång soá voán ñaàu tö laø 3,18 tyû USD. Toaøn tænh hieän coù 9 KCN ñang hoaït ñoäng vôùi dieän tích 1.800 ha, trong ñoù goàm 327 doanh nghieäp ÑTNN vaø 119 doanh nghieäp trong nöôùc ñang hoaït ñoäng, tyû leä dieän tích cho thueâ ñaát ôû caùc KCN bình quaân khoaûng 60%. Qua ñoù cho thaáy, FDI laø nguoàn voán boå sung quan troïng cho taêng tröôûng kinh teá, thuùc ñaåy chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo höôùng taêng daàn tyû troïng coâng nghieäp, dòch vuï (theo thoáng keâ 97% döï aùn FDI vaøo lónh vöïc coâng nghieäp ). Ñeán nay cô caáu kinh teá cuûa tænh laø coâng nghieäp 60,6%, dòch vuï 25,6%, noâng nghieäp 13,5%. Hôn 3 tyû USD nguoàn voán FDI (töông ñöông vôùi hôn 45.000 tyû ñoàng) ôû tænh Bình Döông laø nguoàn voán lôùn, goùp phaàn ñaùng keå boå sung nguoàn voán ñaàu tö cho ñòa phöông. Ñoàng thôøi, FDI goùp phaàn taïo coâng aên vieäc laøm thöôøng xuyeân cho hôn 265.000 lao ñoäng, toång kim ngaïch xuaát khaåu taêng 35%, thu huùt FDI ñaït 300 trieäu USD, toång thu môùi ngaân saùch taêng 8%. 1.5.2.Kinh nghieäm cuûa tænh Ñoàng Nai ñaàu taøu veà xaây döïng caùc KCN : Tröôùc naêm 1975, Bieân Hoøa 1 laø KCN duy nhaát cuûa mieàn Nam. Nhöng sau khi coù ñöôøng loái ñoåi môùi cuûa Ñaûng, ñaëc bieät töø naêm 1992 tôùi nay, Ñoàng Nai ñaõ xaây döïng vaø phaùt trieån nhanh caû veà soá löôïng laãn chaát löôïng vôùi 15 KCN, ñaõ cho thueâ ñöôïc 1.851 ha ñaát, ñaït gaàn 56% toång dieän tích ñaát duøng cho thueâ; thu huùt ñöôïc :629 Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 20 döï aùn ñaàu tö trong nöôùc vaø 448 döï aùn FDI ñi vaøo hoaït ñoäng, giaûi quyeát vieäc laøm cho hôn 160.000 ngöôøi. Caùc KCN ôû Ñoàng Nai thu huùt khoaûng 80% döï aùn ÑTNN vaø chieám khoaûng 90% toång kim ngaïch xuaát khaåu treân ñòa baøn Ñoàng Nai. Rieâng naêm 2004, caùc doanh nghieäp trong KCN Ñoàng Nai öôùc thöïc hieän doanh thu khoaûng 4,2 tyû USD, trong ñoù kim ngaïch xuaát khaåu 1,9 tyû USD. Sôû dó coù ñöôïc xaây döïng vaø phaùt trieån thaønh coâng caùc KCN nhö vaäy laø nhôø tænh Ñoàng Nai ñaõ coù moät taàm nhìn vaø ñònh höôùng chieán löôïc ñuùng ñaén trong vieäc naém baét thôøi cô môû cöûa cuøng vôùi vieäc xaùc ñònh ñòa theá vaø giao thoâng thuaän lôïi ñaõ nhanh choùng trieån khai coâng taùc quy hoaïch, sôùm tìm ra höôùng ñi thích hôïp trong boái caûnh moâ hình veà KCN ôû nöôùc ta luùc baáy giôø coøn quaù môùi meû. Tuy ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû treân nhöng cuõng nhieàu thaùch thöùc môùi treân con ñöôøng coâng nghieäp hoùa cuûa Ñoàng Nai; Laø do phaùt trieån nhanh caùc KCN neân Ñoàng Nai ñaõ vaø ñang ñoái dieän vôùi nhöõng thaùch thöùc môùi nhö: phaùt trieån caùc dòch vuï phuïc vuï cho vieäc phaùt trieån caùc KCN khoâng theo kòp vôùi nhòp ñoä taêng toác; haï taàng ngoaøi haøng raøo KCN chöa töông xöùng; chöa coù caùc dòch vuï phuùc lôïi cho ngöôøi lao ñoäng nhö nhaø ôû, nôi vui chôi vaên hoùa. Coâng taùc quy hoaïch cuõng khoâng theo kòp neân nhieàu KCN gaëp khoù khaên trong vieäc ñeàn buø, giaûi phoùng maët baèng giao cho nhaø ñaàu tö; trong noäi boä caùc KCN cuõng chöa coù söï quy hoaïch phaân chia ngaønh ngheà roõ raøng neân ña soá caùc KCN trôû thaønh KCN ña ngaønh; coâng ty kinh doanh haï taàng naøo cuõng lo laáp ñaày dieän tích neân khoâng coù söï keùn choïn döï aùn. Chaát löôïng xaây döïng cô sôû haï taàng ôû moãi KCN cuõng coù söï khaùc nhau do tuyø thuoäc vaøo voán cuûa coâng ty kinh doanh haï taàng, do vaäy khoâng ít KCN chöa coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi chung. Nhieàu nhaø ñaàu tö coøn phaøn naøn veà tình traïng cung caáp ñieän khoâng oån ñònh, thoâng tin lieân laïc chöa toát, heä thoáng giao thoâng chaät choäi, nguoàn nhaân löïc ñaõ thieáu laïi yeáu veà tay ngheà kyõ thuaät… 1.5.3. Kinh nghieäm Thuû ñoâ Haø Noäi trong vieäc ñaåy maïnh thu huùt voán FDI: Ñeán nay ñaõ coù 601 döï aùn ñaõ ñöôïc caáp giaáy pheùp ñaàu tö, vôùi toång soá voán ñaàu tö ñaêng kyù laø hôn 9,1 tyû USD , trong ñoù goàm 345 döï aùn lieân doanh, 227 döï aùn 100% voán nöôùc ngoaøi, 29 döï aùn hôïp doanh. Coù 5 KCN taäp trung, dieän tích 784 ha vaø soá voán ñaàu tö cho haï taàng cô sôû khoaûng treân 250 trieäu USD. Nguoàn voán FDI ñaõ goùp phaàn quan troïng trong vieäc dòch chuyeån cô caáu kinh teá Haø Noäi. Coù ñöôïc nhöõng thaønh quaû nhö Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 21 vaäy laø nhôø Haø Noäi ñaõ vaø ñang trieån khai heä thoáng caùc giaûi phaùp trong ñoù taäp trung theo höôùng sau: -Naâng cao chaát löôïng quy hoaïch ñaàu tö: ñeå traùnh tình traïng ñaàu tö daøn traûi, ñaàu tö theo phong traøo laøm laõng phí nguoàn löïc, giaûm hieäu quaû caùc döï aùn FDI, laøm giaûm loøng tin cuûa nhaø ÑTNN thì khi ñöa ra ñònh höôùng vaø giaûi phaùp thu huùt voán FDI phaûi gaén chaët vôùi quy hoaïch phaùt trieån caùc ngaønh, caùc vuøng laõnh thoå vaø ñaët trong tieán trình hoäi nhaäp kinh teá quoác teá, khai thaùc nhöõng tieàm naêng vaø lôïi theá so saùnh cuûa Haø Noäi, naâng cao söùc caïnh tranh vaø hieäu quaû cuûa neàn kinh teá. -Phaùt trieån ñoàng boä, hieän ñaïi hoùa cô sôû haï taàng kyõ thuaät:Daønh moät nguoàn ngaân saùch nhaø nöôùc cho vieäc xaây döïng haï taàng ngoaøi haøng raøo KCN. Cho pheùp vay öu ñaõi vaøo caùc coâng trình troïng ñieåm. Ngoaøi ra, coøn khuyeán khích tö nhaân ñaàu tö voán vaøo phaùt trieån cô sôû haï taàng trong KCN. Aùp duïng BOT, BTO, BT vaøo caùc döï aùn, ñòa baøn troïng ñieåm. -Môû roäng töï do hoaù ñaàu tö vaø taêng cöôøng xuùc tieán vaän ñoäng ñaàu tö : +Khuyeán khích caùc thaønh phaàn kinh teá trong nöôùc hôïp taùc ñaàu tö vôùi nöôùc ngoaøi thaønh laäp coâng ty coå phaàn trong nöôùc coù voán FDI. +Cho pheùp doanh nghieäp coù voán FDI ñöôïc pheùp phaùt haønh coå phieáu, traùi phieáu ñeå môû roäng quy moâ ñaàu tö. Moät soá taäp ñoaøn coù nhieàu döï aùn ñaàu tö ñöôïc pheùp thaønh laäp coâng ty quaûn lyù voán ñeå ñieàu haønh chung vaø hoã trôï caùc döï aùn ñaõ ñaàu tö. +Cho pheùp caùc nhaø ÑTNN ñöôïc pheùp: thueâ ñaát ñeå xaây döïng nhaø ôû cho thueâ hoaëc baùn cho ngöôøi nöôùc ngoaøi; kinh doanh roäng raõi hôn trong lónh vöïc dòch vuï taøi chính, nhaát laø baûo hieåm, ngaân haøng vaø moät soá lónh vöïc dòch vuï khaùc; löïa choïn hình thöùc ñaàu tö, ñoái taùc ñaàu tö, ngaønh ngheà vaø ñòa ñieåm ñaàu tö. +Xöû lyù linh hoaït vieäc chuyeån ñoåi caùc hình thöùc ñaàu tö. Xem xeùt linh hoaït hôn vieäc chuyeån ñoåi hình thöùc doanh nghieäp 100% voán nöôùc ngoaøi ñoái vôùi caùc döï aùn söû duïng coâng ngheä cao, xuaát khaåu phaàn lôùn saûn phaåm, xaây döïng haï taàng KCN ôû nôi khoù khaên veà kinh teá, xem xeùt vieäc cho pheùp döï aùn quaûng caùo theo hình thöùc lieân doanh. +Gaén coâng taùc vaän ñoäng, xuùc tieán ñaàu tö vôùi chöông trình döï aùn, ñoái taùc, ñòa baøn cuï theå. Boä, ngaønh, UBND phaûi coù traùch nhieäm höôùng daãn caùc nhaø ñaàu tö trong khaâu tìm hieåu, chuaån bò döï aùn, xem xeùt caáp giaáy pheùp vaø trieån khai. Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 22 +Nhanh choùng xaây döïng danh muïc keâu goïi FDI vôùi chaát löôïng cao, töøng döï aùn caàn ñöôïc moâ taû khaùi quaùt veà noäi dung, saûn phaåm, ñòa ñieåm, khaû naêng thò tröôøng, döï kieán voán ñaàu tö, thôøi gian trieån khai döï aùn, ñoái taùc trong nöôùc ñeå caùc nhaø ÑTNN nghieân cöùu caùc thoâng tin naøy coù theå ra quyeát ñònh ñaàu tö. +Tích cöïc cung caáp thoâng tin ñaàu tö nhö in aán taøi lieäu giôùi thieäu caùc chính saùch, caùc öu ñaõi, caùc ñieàu kieän keát caáu haï taàng kyõ thuaät, giaù thueâ ñaát, giaù ñieän, nöôùc ôû Haø Noäi ñeå caùc doanh nghieäp, caù nhaân nöôùc ngoaøi nghieân cöùu, so saùnh vaø deã daøng hôn trong vieäc ra quyeát ñònh thaønh laäp döï aùn FDI, neân cung caáp mieãn phí taøi lieäu naøy cho hoï. +Xaây döïng noäi dung treân maïng Internet (trang Web Haø Noäi), caùc taïp chí quoác teá, caùc döï aùn, caùc coâng trình, chính saùch keâu goïi FDI vaøo Haø Noäi ñeå caùc doanh nghieäp, tö nhaân nöôùc ngoaøi, caùc toå chöùc Vieät kieàu danh muïc caùc döï aùn FDI caàn thu huùt ñaàu tö. Toå chöùc caùc kyø hoäi nghò vôùi caùc doanh nghieäp nöôùc ngoaøi, caùc nhaø taøi trôï, caùc cuoäc hoïp maët, tieáp xuùc vôùi nhaø ñaàu tö ñeå giôùi thieäu cô hoäi ñaàu tö vaø laéng nghe yù kieán cuûa hoï ñeå söûa ñoåi chính saùch cho phuø hôïp vôùi thöïc teá. Caùc ñoaøn coâng taùc töø thaønh phoá ñeán caùc sôû, ban, ngaønh khi ñi coâng taùc nöôùc ngoaøi caàn ñöôïc giao nhieäm vuï giôùi thieäu caùc cô hoäi ñaàu tö ôû Haø Noäi, ñoàng thôøi thu thaäp thoâng tin veà thò tröôøng nöôùc ngoaøi ñeå cung caáp cho doanh nghieäp Vieät Nam. -Taêng cöôøng hoaït ñoäng cuûa ñöôøng daây noùng ôû Sôû Keá hoaïch vaø Ñaàu tö Haø Noäi, traû lôøi mieãn phí caùc caâu hoûi cuûa caùc doanh nghieäp nöôùc ngoaøi coù yù ñònh ñaàu tö taïo nieàm tin vaø cô hoäi cho caùc nhaø ÑTNN. -Taïo ñieàu kieän thuaän lôïi vaø ñôn giaûn thuû tuïc môû vaên phoøng ñaïi dieän, môû chi nhaùnh cuûa caùc coâng ty nöôùc ngoaøi hoaït ñoäng ôû Haø Noäi. Thöôøng xuyeân toå chöùc caùc hoäi nghò vaên phoøng ñaïi dieän nöôùc ngoaøi ñeå naém baét nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên cuûa caùc doanh nghieäp FDI, töø ñoù tìm ra höôùng giaûi quyeát. Ñoàng thôøi, chuyeån maïnh höôùng thu huùt voán ñaàu tö sang caùc coâng ty, taäp ñoaøn cuûa Lieân minh chaâu Aâu (EU), Baéc Myõ, Nhaät Baûn nhaèm tranh thuû coâng ngheä, kyõ thuaät hieän ñaïi ñeå naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa neàn kinh teá . Taêng cöôøng khai thaùc nhöõng lónh vöïc maø hoï coù theá maïnh: ñieän töû, vieãn thoâng, ñieän, cô khí, hoùa chaát, coâng ngheä thoâng tin, xöû lyù moâi tröôøng… Tieáp tuïc thu huùt voán ñaàu tö cuûa caùc nöôùc vaø vuøng laõnh thoå trong khu vöïc nhö Hoàng Koâng, Nhaät Baûn, Ñaøi Loan, Trung Quoác, ñoái vôùi caùc döï aùn maø hoï coù theá maïnh. Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 23 -Xuùc tieán moâi giôùi thaønh laäp doanh nghieäp lieân doanh thoâng qua heä thoáng ngaân haøng, caùc toå chöùc tö vaán phaùp luaät, caùc haõng chuyeân moân kyõ thuaät, cung caáp thoâng tin vaø taïo ra tieàn ñeà ban ñaàu cho caùc nhaø ÑTNN. Trong tröôøng hôïp xaûy ra, caùc coâng taùc naøy phaûi chòu traùch nhieäm ñoái vôùi phaàn coâng vieäc cuûa mình. 1.5.4. Kinh nghieäm Vónh Phuùc veà caûi thieän moâi tröôøng ñaàu tö – öu ñaõi môøi goïi ñoái taùc: Moät trong nhöõng lónh vöïc maø Vónh Phuùc quan taâm hieän nay laø xaõ hoäi khu ñoâ thò môùi. Chính saùch öu ñaõi ôû Vónh Phuùc khoâng thöïc hieän thoáng nhaát treân toaøn boä ñòa baøn, coù nghóa laø ngay töø khi coù höôùng keâu goïi caùc ñoái taùc ñaàu tö vaøo nhöõng vuøng noâng thoân, vuøng khoù khaên thì seõ ñöôïc öu ñaõi hôn nhöõng vuøng thuaän lôïi. Ñaây cuõng chính laø hình thöùc ñöa döï aùn veà noâng thoân coù theå söû duïng ñöôïc nguoàn lao ñoäng taïi choã. Vieäc laøm naøy ñaûm baûo cho nhöõng ngöôøi duø phaûi laøm ôû nhaø maùy xí nghieäp nhöng vaãn coù ñieàu kieän sinh hoaït taïi nhaø rieâng, khoâng phaûi thueâ troï. Cuï theå laø: caùc cheá ñoä öu ñaõi FDI vaøo KCN seõ ñöôïc mieãn tieàn thueâ ñaát, hoã trôï ñeàn buø, giaûi phoùng maët baèng, hoã trôï tieàn vay, hoã trôï kinh phí ñaøo taïo ngheà cho lao ñoäng cuûa tænh, hoã trôï xaây döïng keát caáu haï taàng, thuû tuïc haønh chính. Chaúng haïn: döï aùn ñaàu tö vaøo lónh vöïc saûn xuaát taïi ñòa baøn huyeän Laäp Thaïch vaø caùc xaõ mieàn nuùi cuûa caùc huyeän Tam Döông, Meâ Linh, Bình Xuyeân ñöôïc mieãn theâm 8 naêm. Ñaàu tö vaøo caùc KCN, cuïm coâng nghieäp vaø caùc ñòa baøn khaùc ñöôïc mieãn theâm 5 naêm. Caùc döï aùn thoûa maõn moät trong caùc ñieàu kieän sau ñaây ñöôïc mieãn 100% tieàn thueâ ñaát: -Ñaàu tö cho khu chung cö cao taàng (töø 3 taàng trôû leân) ñeå cho thueâ, phuïc vuï KCN, cuïm coâng nghieäp . -Ñaàu tö xaây döïng caùc coâng trình vaên hoùa, theå thao, vui chôi, giaûi trí phuïc vuï nhaân daân. -Ñaàu tö cheá bieán noâng saûn , thöïc phaåm söû duïng treân 30% nguoàn nguyeân lieäu taïi Vónh Phuùc. Chính nhôø coù chính saùch thu huùt nhö ñaõ neâu treân neân tính ñeán nay Vónh Phuùc ñaõ thu huùt ñöôïc 276 döï aùn FDI vôùi toång soá voán 13.762 tyû ñoàng, thu ngaân saùch ôû naêm 2003 ñaït treân 1.700 tyû ñoàng, GDP haøng naêm bình quaân taêng tröôûng treân 15% cao hôn nhieàu möùc bình quaân chung caû nöôùc, rieâng naêm 2003 GDP taêng 17%. Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 24 1.5.5. Kinh nghieäm Ñaø Naüng trong vieäc phaùt huy vai troø“ñaàu taøu” trong vieäc thu huùt FDI cho vuøng kinh teá troïng ñieåm mieàn Trung: Trong gaàn 20 naêm thöïc hieän chính saùch ñoåi môùi, thaønh phoá Ñaø Naüng ñaõ vöôït qua nhieàu khoù khaên, khai thaùc tieàm naêng, lôïi theá, huy ñoäng noäi löïc, tranh thuû caùc nguoàn ngoaïi löïc beân ngoaøi ñeå xaây döïng vaø phaùt trieån thaønh phoá xöùng taàm laø ñoâ thò loaïi 1 caáp quoác gia duy nhaát ôû khu vöïc mieàn Trung. Naêm 2004, thaønh phoá Ñaø Naüng ñaõ ban haønh haøng loaït caùc cô cheá chính saùch môøi goïi ñaàu tö nhö Quyeát ñònh soá 50/2004/QÑ-UB veà vieäc ban haønh moät soá chính saùch öu ñaõi nhaèm thu huùt FDI treân ñòa baøn thaønh phoá; Quyeát ñònh soá 02/2004/QÑ-UB veà vieäc ban haønh quy cheá xeùt thöôûng khuyeán khích xuaát khaåu…ñaây ñöôïc coi laø tieàn ñeà ñeå Ñaø Naüng coù nhöõng böôùc ñoät phaù trong vieäc thu huùt FDI trong nhöõng naêm tieáp theo. Tính ñeán heát quyù I naêm 2005 Ñaø Naüng ñaõ thu huùt ñöôïc 70 döï aùn FDI vôùi toång soá voán ñaàu tö laø 447.894.240 USD, soá voán thöïc hieän laø 156.827.502 USD. Trong ñoù: 23 doanh nghieäp lieân doanh, 39 doanh nghieäp 100% voán FDI, 3 hôïp ñoàng hôïp taùc kinh doanh vaø 5 chi nhaùnh saûn xuaát . Moät nöûa soá döï aùn FDI ñöôïc ñaàu tö trong KCN. Vaø coù 19 quoác gia vaø vuøng laõnh thoå ñaàu tö tröïc tieáp vaøo Ñaø Naüng. FDI ñaõ goùp phaàn taïo vieäc laøm cho 22.000 lao ñoäng vaø 10.000 lao ñoäng giaùn tieáp vôùi thu nhaäp cao hôn maët baèng chung cuûa thaønh phoá. Neáu so saùnh vôùi tình hình FDI cuûa caùc tænh, thaønh phoá nhö : Bình Döông, Ñoàng Nai, Haø Noäi, Vónh Phuùc thì keát quaû thu huùt voán ñaàu tö cuûa Ñaø Naüng ñaïi dieän cho khu vöïc mieàn Trung coøn khaù khieâm toán. Coù theå keát luaän raèng, voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ñaõ taäp trung ôû hai ñaàu cuûa ñaát nöôùc vôùi nhöõng nôi coù ñieàu kieän kinh teá – xaõ hoäi ñaày thuaän lôïi. 1.6. BAØI HOÏC KINH NGHIEÄM THU HUÙT ÑAÀU TÖ TRÖÏC TIEÁP NÖÔÙC NGOAØI ÑOÁI VÔÙI VIEÄT NAM NOÙI CHUNG VAØ TÆNH BÌNH THUAÄN NOÙI RIEÂNG: Töø nhöõng thaønh coâng vaø nhöõng böôùc tieán môùi veà cô cheá, chính saùch vaø giaûi phaùp cuûa caùc nöôùc trong khu vöïc, töø thöïc tieãn cuûa moät soá tænh thaønh trong nöôùc noùi treân coù theå ruùt ra moät soá baøi hoïc kinh nghieäm chung cho caû nöôùc vaø rieâng cho Bình Thuaän chuû yeáu nhöõng vaán ñeà sau: Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 25 * Thoáng nhaát nhaän thöùc veà vò trí, vai troø quan troïng cuûa FDI trong neàn kinh teá phuø hôïp vôùi ñieàu kieän cuï theå cuûa ñaát nöôùc, treân cô sôû ñoù coù caùc chuû tröông, chính saùch vaø caùc giaûi phaùp toå chöùc, thöïc hieän taäp trung thoáng nhaát, ñoàng boä. *Taêng cöôøng môû roäng ñòa baøn, lónh vöïc vaø ñoái taùc ñaàu tö, taïo moâi tröôøng kinh doanh thuaän lôïi cho caùc nhaø ÑTNN (Trung Quoác khi vaøo WTO ñaõ môû cöûa cho FDI vaøo caùc lónh vöïc nhaïy caûm nhö böu chính vieãn thoâng, baûo hieåm, taøi chính-ngaân haøng, kinh doanh baùn buoân baùn leû, phaân phoái xuaát nhaäp khaåu…). *Khoâng ngöøng boå sung, söûa ñoåi kòp thôøi caùc cô cheá, chính saùch öu ñaõi giaûm nhanh chi phí ñaàu tö vaø caûi tieán maïnh meõ caùc thuû tuïc haønh chính ñeå taïo söï haáp daãn cho caùc nhaø ñaàu tö (Trung Quoác ñaõ thöïc hieän giaûm nhanh cöôùc phí böu chính vieãn thoâng, giaù ñieän, giaù vaän taûi, giaù thueâ ñaát…). *Ña daïng hoùa caùc hình thöùc ñaàu tö, caùc ñoái taùc ñaàu tö nhaèm taïo ñieàu kieän thu huùt ngaøy caøng nhieàu hôn FDI (Trung Quoác ñaõ taêng daàn tyû troïng cuûa caùc nhaø ñaàu tö töø Myõ, EU, Nhaät Baûn, ñoàng thôøi tranh thuû ñaàu tö cuûa Hoa kieàu töø Hoàng Koâng, Ñaøi Loan vaø caùc nöôùc trong khu vöïc). *Giaûi quyeát toát moái quan heä lôïi ích giöõa nhaø ñaàu tö, doanh nghieäp trong nöôùc vaø nhaø ñaàu tö, doanh nghieäp nöôùc ngoaøi(Trung Quoác vaø caùc nöôùc trong khu vöïc ñaõ xaây döïng luaät ñaàu tö thoáng nhaát giöõa ñaàu tö trong nöôùc vaø ÑTNN, giöõa caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc vaø doanh nghieäp tö nhaân). *Toå chöùc vaø thöïc hieän toát coâng taùc xuùc tieán ñaàu tö vôùi caùc hình thöùc ña daïng nhö quaûng caùo, tuyeân truyeàn, chuû ñoäng keâu goïi caùc nhaø ñaàu tö ; taïo ñieàu kieän cho vieäc keâu goïi caùc nhaø ÑTNN coù hieäu quaû (Nhieàu nöôùc ñaõ coù toå chöùc xuùc tieán ñaàu tö thoáng nhaát töø trung öông ñeán ñòa phöông vaø coù caùc cô quan ñaïi dieän ngoaïi giao ôû nöôùc ngoaøi). * Trong chieán löôïc thu huùt caùc nhaø ñaàu tö lôùn cuûa caùc nöôùc, neân baét ñaàu baèng vieäc thu huùt caùc nhaø ñaàu tö coù quan heä maät thieát trong lòch söû, coù nhöõng neùt töông ñoàng veà vaên hoaù. Thöïc teá cho thaáy, khoâng chæ Malaysia maø caùc nöôùc khaùc trong khu vöïc ñeàu ñaõ tieán haønh thöïc hieän öu tieân thu huùt ñaàu tö vaø chuyeån giao coâng ngheä töø phía Nhaät Baûn, Haøn Quoác- nhöõng nöôùc vöøa coù vò trí ñòa lyù khaù gaàn guõi laïi vöøa coù nhöõng neùt töông ñoàng veà vaên hoaù- töø ñoù taïo cô sôû vöõng chaéc cho vieäc môû roäng chính saùch höôùng tôùi caùc nhaø ñaàu tö Chaâu AÂu vaø Baéc Myõ. Ngoaøi chính saùch thu huùt FDI cuûa Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 26 Hoa Kieàu, Trung Quoác cuõng thöïc hieän chieán löôïc thu huùt FDI ôû taát caû caùc quoác gia treân theá giôùi vaø cuï theå hoaù baèng caùc chính saùch khuyeán khích, thuùc ñaåy maïnh meõ caùc nhaø ÑTNN thaønh laäp trung taâm nghieân cöùu hay thu huùt ñaàu tö cuûa caùc coâng ty ña quoác gia haøng ñaàu theá giôùi trong lónh vöïc coâng ngheä. *Thu huùt FDI cuûa caùc nöôùc thì phaûi gaén lieàn vôùi quaù trình ñaøo taïo vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc: Ñeå thu huùt FDI vaøo caùc ngaønh coâng ngheä coù hieäu quaû nhaát thieát phaûi coù moät ñoäi nguõ nhaân vieân coù tay ngheà cao, coù yù thöùc vaø taùc phong coâng nghieäp. ÔÛ Trung Quoác, Singapore ñieàu naøy ñöôïc thöïc hieän thoâng qua caùc hình thöùc khuyeán khích caùc coâng ty nöôùc ngoaøi ñaøo taïo nhaân löïc, keát hôïp giöõa caùc toå chöùc ñaøo taïo trong nöôùc vôùi caùc toå chöùc ñaøo taïo cuûa caùc nöôùc hay cuûa caùc coâng ty nöôùc ngoaøi. Nhieàu coâng ty xuyeân quoác gia nhö Siemen, Motorola, Ericson ñaõ laäp caùc tröôøng ñaïi hoïc hay cao ñaúng kyõ thuaät ñeå ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc cho Trung Quoác. *Cô sôû haï taàng phaùt trieån cuõng laø nhaân toá quan troïng thu huùt maïnh FDI : Caùc nöôùc nhö Singapore, Malaysia, Trung Quoác vaø Thaùi Lan raát chuù troïng phaùt trieån cô sôû haï taàng hieän ñaïi ôû caùc khu coâng ngheä cao vôùi muïc ñích ñaït trình ñoä phuø hôïp ñaùp öùng yeâu caàu cuûa caùc nhaø ñaàu tö lôùn. Trong ñoù coù theå noùi Singapore vaø Malaysia coù moät cô sôû haï taàng maø caùc nöôùc laùng gieàng khoù coù theå so saùnh ñöôïc. Caùc nöôùc Trung Quoác, Thaùi Lan ñeàu laø nhöõng nöôùc coù cô sôû haï taàng toát hôn Vieät Nam. Ñaây chính laø moät trong nhöõng nhaân toá taùc ñoäng khieán FDI vaøo Vieät Nam trong nhöõng naêm qua khoâng ñaït nhieàu thaønh coâng nhö caùc nöôùc naøy. Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 27 CHÖÔNG 2 THÖÏC TRAÏNG ÑAÀU TÖ TRÖÏC TIEÁP NÖÔÙC NGOAØI TAÏI TÆNH BÌNH THUAÄN 2.1. GIÔÙI THIEÄU VEÀ TIEÀM NAÊNG CUÛA TÆNH BÌNH THUAÄN Tænh Bình Thuaän thuoäc vuøng kinh teá Ñoâng Nam Boä, naèm trong ñòa baøn kinh teá troïng ñieåm phía Nam, phía Baéc giaùp tænh Laâm Ñoàng vaø Ninh Thuaän, phía Taây giaùp tænh Ñoàng Nai vaø Baø Ròa –Vuõng Taøu, phía Ñoâng vaø Ñoâng Nam giaùp bieån Ñoâng. Bình Thuaän caùch Tp. HCM 200km, naèm treân caùc tuyeán ñöôøng giao thoâng chính ( quoác loä 1 A , vaø coù tuyeán ñöôøng saét Baéc - Nam ) neân khaù thuaän lôïi trong vieäc phaùt trieån kinh teá vaø cuõng nhö giao löu kinh teá , tieáp thu coâng ngheä , khoa hoïc – kyõ thuaät vôùi caùc vuøng khaùc. Ngoaøi vò trí ñòa lyù khaù thuaän lôïi; Bình Thuaän vôùi dieän tích töï nhieân 7.854 km2 . Hôn nöõa coøn coù ñaáát ñai, röøng, bieån, khoaùng saûn, caûnh quan du lòch, chæ môùi khai thaùc moät phaàn, vaãn coøn tieàm naêng khaù lôùn cuøng vôùi giaù thueâ ñaát vaø nhaân coâng reû laø caùc lôïi theá quan troïng ñeå thu huùt ñaàu tö. 2.1.1.Tieàm naêng veà taøi nguyeân thieân nhieân: - TThuûy saûn : Bieån Bình Thuaän laø moät trong ba ngö tröôøng lôùn nhaát caû nöôùc, vôùi vuøng bieån roäng 52.000 km , tröõ löôïng haûi saûn treân 250.000 taán. Toaøn tænh coù treân 6.000 taøu thuyeàn vôùi toång coâng suaát treân 230.000 CV, saûn löôïng haûi saûn khai thaùc haøng naêm ñaït treân 130.000 taán. 2 - Noâng - Laâm nghieäp: Bình Thuaän coù ñoài caùt vaø coàn caùt ven bieån, coù goø ñoài vaø vuøng nuùi thaáp, khí haäu thuaän lôïi cho nhieàu loaïi caây troàng nhieät ñôùi, phaùt trieån röøng vaø chaên nuoâi, vôùi toång dieän tích laø 400.000 ha röøng vaø ñaát laâm nghieäp. Theo qui hoaïch, treân ñòa baøn tænh Bình Thuaän seõ hình thaønh caùc vuøng caây troàng chuyeân canh nhö : Boâng vaûi 45.000 ha, mì 20.000 ha, baép lai 10.000 ha, mía 8.000 ha, ñieàu 30.000 ha, cao su 25.000 ha, thanh long 15.000 ha, nho 2.000 ha, ... - Khoaùng saûn : coù nhieàu loaïi vôùi tröõ löôïng lôùn , ñaùng chuù yù laø moät soá moû nöôùc khoaùng coù giaù trò phuïc vuï tieâu duøng vaø chöõa beänh nhö Nöôùc khoaùng Vónh Haûo, Ña Kai, Vaên Laâm. Caùt thuûy tinh coù 4 moû lôùn taïi Haøm Thuaän Baéc , Baéc Bình vaø Haøm Taân tröõ löôïng treân 500 trieäu m3 ; Ñaù Granit coù tröõ löôïng raát lôùn , phaân boå Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 28 khaép nôi . Seùt Bentonit duøng trong coâng nghieäp hoaù chaát vaø khai thaùc daàu moû, tröõ löôïng khoaûng 20 trieäu taán . - Du lòch : Bôø bieån Bình Thuaän daøi 192km, coù khí haäu quanh naêm naéng aám, nhieàu baõi bieån saïch ñeïp, caûnh quan töï nhieân, coù nhieàu nuùi non, hoà thaùc, soâng suoái ñeïp nhö Nuùi Takou, Nuùi OÂng- Bieån Laïc, Thaùc Baø, Thaùc Reo, Hoà soâng Quao, Hoà Haøm Thuaän- Ña Mi… coù theå phaùt trieån caùc loaïi hình du lòch daõ ngoaïi, du lòch sinh thaùi keát hôïp vôùi tham quan nghieân cöùu töï nhieân, gaàn ñòa ñieåm giao thoâng thuaän lôïi. Taïi caùc khu vöïc nhö Phan Thieát, Haøm Taân, Tuy Phong ñaõ vaø ñang hình thaønh caùc quaàn theå du lòch - nghæ maùt - theå thao - leo nuùi - du thuyeàn - caâu caù - saân golf - nghæ döôõng - chöõa beänh, khu vui chôi giaûi trí .... 2.1.2. Daân soá vaø lao ñoäng: Daân soá Bình Thuaän coù cô caáu tuoåi khaù treû. Theo thoáng keâ cuûa Sôû Lao ñoäng thöông binh vaø xaõ hoäi tænh Bình Thuaän ñeán cuoái naêm 2004 khoaûng 1.140.170 ngöôøi . Cuï theå xem baûng 2.1 Baûng 2.1: TÌNH HÌNH DAÂN SOÁ TÆNH BÌNH THUAÄN PHAÂN THEO NHOÙM TUOÅI Nhoùm tuoåi Soá löôïng(ngöôøi) Cô caáu (%) -Nhoû hôn 15 tuoåi -Töø 15 ñeán 59 tuoåi -Töø 60 tuoåi trôû leân 366.615 652.864 120.691 32,15 57,26 10,59 Toång 1.140.170 100 Nguoàn : Sôû Lao ñoäng thöông binh – xaõ hoäi Bình Thuaän (Tính ñeán 31/12/2004) Qua baûng 2.1 ta nhaän thaáy, soá löôïng trong nhoùm tuoåi chöa ñeán tuoåi lao ñoäng laø 366.615 ngöôøi chieám hôn 32,15% daân soá toaøn tænh. Ñieàu naøy cho thaáy cô caáu daân soá tænh Bình Thuaän laø khaù treû, khaû naêng cung caáp nguoàn löïc lao ñoäng trong töông lai khaù lôùn vaø doài daøo. Ñeå ñaùnh giaù theâm veà tình hình lao ñoäng ñöôïc thu huùt vaøo laøm vieäc taïi khu vöïc FDI chuùng ta xem baûng 2.2 Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 29 Baûng 2.2: TÌNH HÌNH DAÂN SOÁ TRONG ÑOÄ TUOÅI LAO ÑOÄNG PHAÂN THEO TÌNH TRAÏNG LAO ÑOÄNG CUÛA TÆNH BÌNH THUAÄN. TT Khoaûn muïc Soá löôïng (ngöôøi) Cô caáu (%) 1 Daân soá hoaït ñoäng kinh teá (löïc löôïng lao ñoäng) 590.644 90,47 - Ñang laøm vieäc trong caùc ngaønh kinh teá 526.000 80,57 Trong ñoù: Khu vöïc coù voán FDI 1.413 0,216 - Noäi trôï vaø coù vieäc laøm taïm thôøi 37.644 5,766 - Thaát nghieäp 27.000 4,135 2 Daân soá khoâng hoaït ñoäng kinh teá (ñi hoïc) 62.220 9,53 Toång coäng 652.864 100 Nguoàn : Sôû lao ñoäng thöông binh – xaõ hoäi Bình Thuaän(Tính ñeán 31/12/2004) Qua baûng treân ta nhaän thaáy, trong soá daân ôû ñoä tuoåi lao ñoäng thì ôû khu vöïc FDI môùi chæ thu huùt 0,216% löïc löôïng lao ñoäng . Trong khi ñoù, soá ngöôøi chöa tham gia vaøo thò tröôøng lao ñoäng cuûa Tænh laø 126.864 ngöôøi, chieám 19,4% (chöa keå ñeán soá ngöôøi maát khaû naêng lao ñoäng) trong toång soá löïc löôïng lao ñoäng toaøn Tænh. Cho thaáy nguoàn cung caáp lao ñoäng cho khu vöïc FDI coøn raát phong phuù vaø ña daïng. Tuy nhieân, löïc löôïng lao ñoäng naøy coù ñuû chaát löôïng ñeå ñaùp öùng thò tröôøng lao ñoäng noùi chung cuõng nhö trong khu vöïc FDI noùi rieâng hay khoâng cuõng coøn laø vaán ñeà caàn ñöôïc xem xeùt kyõ. 2.2. THÖÏC TRAÏNG ÑAÀU TÖ TRÖÏC TIEÁP NÖÔÙC NGOAØI TAÏI TÆNH BÌNH THUAÄN ÑEÁN HEÁT THAÙNG 12/2004: 2.2.1.Tình hình soá döï aùn ñöôïc caáp pheùp, thu hoài, ñieàu chænh voán: Töø khi Luaät Ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñöôïc ban haønh vaøo naêm 1987, Trung öông ñaõ chæ ñònh cho taát caû caùc tænh, thaønh trong caû nöôùc thöïc hieän môû cöûa thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaø Bình Thuaän cuõng khoâng naèm ngoaøi soá aáy. Tuy nhieân, Bình Thuaän chæ thöïc söï môû cöûa thoâng thoaùng keå töø naêm 1993 . Naêm 1993, laø naêm tænh Bình Thuaän khôûi ñaàu hoaït ñoäng hôïp taùc ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi vôùi 2 döï aùn cuûa caùc nhaø ñaàu tö Hoa Kyø: Döï aùn thaønh laäp Coâng ty lieân doanh du lòch Phan Thieát giöõa Cty du lòch Bình Thuaän vôùi Cty Orton International-Hoàng Koâng ñeå caûi taïo naâng caáp khaùch saïn Vónh Thuûy taïi Phan Thieát thaønh khaùch saïn tieâu chuaån quoác teá 4 sao (Novotel) vaø döï aùn thaønh laäp Cty Golf vaø caâu laïc boä golf Phan Thieát ñeå xaây döïng 1 saân golf 18 loå tieâu chuaån quoác teá ñaàu tieân Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 30 cuûa khu vöïc mieàn Trung Vieät Nam; töø caùc döï aùn ñöôïc caáp giaáy pheùp ñaàu tö naøy ñaõ chính thöùc môû ra moái quan heä hôïp taùc kinh teá quoác teá taïi tænh Bình Thuaän. Tính ñeán 31/12/2004 ñaõ thu huùt 41 döï aùn ÑTNN, bình quaân moãi naêm thu huùt khoaûng 3,4 döï aùn, tuy nhieân cuõng trong thôøi gian naøy ñaõ coù 5 döï aùn bò ruùt giaáy pheùp ñaàu tö tröôùc thôøi haïn, trong soá naøy coù 3 döï aùn ñaõ bò ruùt Giaáy pheùp ñaàu tö laø Cty lieân doanh cheá bieán haûi saûn HWABICO (voán ñaàu tö 1,0 trieäu USD-laø döï aùn lieân doanh giöõa Cty Thaimex vaø Cty MEIHWA-Haøn Quoác), döï aùn lieân doanh cheá bieán goã Bình Thuaän-Boi (voán ñaàu tö 1 trieäu USD-laø lieân doanh giöõa Cty Laâm saûn Bình Thuaän vaø Cty InvestBois-Phaùp), döï aùn Hôïp taùc kinh doanh khai thaùc cheá bieán ñaù xaây döïng Taøzoân 6 (giöõa Cty coâng trình giao thoâng 610 vaø Cty World Kaihatsu Kogyo-Nhaät Baûn) cuøng 2 döï aùn ñaõ coù giaáy pheùp nhöng Chuû ñaàu tö khoâng trieån khai thöïc hieän laø döï aùn nuoâi toâm Puree Farming cuûa taäp ñoaøn Galore (Ñaøi loan- voán ñaàu tö 7 trieäu USD) vaø döï aùn saûn xuaát Baép gioáng cuûa Cty Cargill (Hoa Kyø-voán ñaêng kyù 0,7 trieäu USD). Soá döï aùn ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi coøn hieäu löïc treân ñòa baøn tænh Bình Thuaän laø 36 döï aùn vôùi toång voán ñaàu tö ñaêng kyù laø 148,2613 trieäu USD vaø toång voán phaùp ñònh laø 57,6054 trieäu USD. Baûng 2.3 :TÌNH HÌNH CAÁP PHEÙP VAØ VOÁN FDI TAÏI BÌNH THUAÄN (Tính tôùi 31/12/2004 – chæ tính caùc döï aùn coøn hieäu löïc) Giai ñoaïn Soá döï aùn (caùi) Voán ñaàu tö ñaêng kyù (trieäu USD) Voán bình quaân (trieäu USD/caùi) -Töø 1993 – 1995 -Töø 1996 – 1999 -Töø 2000 – 2001 -Töø 2002 - 2004 5 2 10 19 33,817 2,2 11,9243 100,320 6,7634 1,1 1,19243 5,28 Toång coäng 36 148,2613 4,118 (Nguoàn : Sôû Keá hoaïch vaø Ñaàu tö tænh Bình Thuaän ) Qua baûng 2.3 ta nhaän thaáy raèng vieäc thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi treân ñòa baøn Tænh trong maáy naêm gaàn ñaây ñaõ coù nhieàu chuyeån bieán vaø khôûi saéc hôn, ñöôïc theå hieän qua töøng giai ñoaïn sau: - Giai ñoaïn 1993 – 1995: Bình Thuaän xem ñaây laø giai ñoaïn khôûi ñoäng vöøa phaûi vôùi toång soá döï aùn laø 5, vaø toång soá voán ñaàu tö 33,817 trieäu USD, nhöng ñaõ coù ñeán 4 döï aùn ñaàu tö cho ngaønh du lòch ( khôûi ñaàu laø Cty Khu nghæ maùt Phan Thieát, Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 31 keá ñeán laø Cty Golf vaø CLB Golf, Cty laøng nghæ maùt Haøm Tieán, Cty laøng du lòch Phan Thieát-Victoria) – voán dó du lòch laø tieàm naêng cuûa Tænh. Xeùt veà ñoái taùc ñaàu tö thì thu huùt töø Myõ coù 2 döï aùn vaøo Bình Thuaän.Vaø cuõng noùi leân moät ñieàu raèng, ngay sau khi aùp duïng Luaät ñaàu tö nöôùc ngoaøi cuøng vôùi vieäc xoaù boû leänh caám vaän cuûa Myõ ñoái vôùi Vieät Nam ñaõ khuyeán khích cho caùc nhaø ñaàu tö boû voán vaøo Vieät Nam. - Giai ñoaïn 1996 – 1999 : chæ thu huùt ñöôïc 2 döï aùn vaø toång soá voán ñaàu tö laø 2,2 trieäu USD so vôùi giai ñoaïn 1993-1995 giaûm 3 döï aùn, giaûm voán ñaàu tö 31,617 trieäu USD töùc laø giaûm khoaûng 93,49%; ñaây laø giai ñoaïn thaáp nhaát töø tröôùc ñeán nay. Nguyeân nhaân cuûa tình hình sa suùt naøy laø do aûnh höôûng cuûa khuûng hoaûng taøi chính – tieàn teä ôû Chaâu AÙ vaø khu vöïc. Hôn nöõa, giai ñoaïn naøy chuû yeáu thu huùt ñaàu tö ôû hình thöùc ñaàu tö 100% voán nöôùc ngoaøi . - Giai ñoaïn 2000 – 2001 : chæ trong voøng 2 naêm thu huùt ñöôïc toång voán ñaàu tö laø 11,9243 trieäu USD vôùi 10 döï aùn taêng gaáp 5 laàn so vôùi giai ñoaïn (1996-1999). Rieâng naêm 2001 ñaõ thu huùt ñöôïc 7 döï aùn; coù theå noùi leân raèng khi Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta theå hieän quyeát taâm cao trong vieäc ñaåy maïnh hoaït ñoäng thu huùt FDI baèng vieäc ban haønh Nghò quyeát soá 09/2001/ NQ-CP(ngaøy 28 thaùng 8 naêm 2001) “Veà taêng cöôøng thu huùt vaø naâng cao hieäu quaû ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi thôøi kyø 2001- 2005”, ñieàu naøy khoâng chæ phuø hôïp vôùi quy luaät phaùt trieån chung cuûa neàn kinh teá ñaát nöôùc vaø kinh teá theá giôùi maø coøn laø söï tranh thuû thôøi cô caàn thieát tröôùc söï phuïc hoài kinh teá sau thôøi kyø khuûng hoaûng taøi chính tieàn teä cuûa khu vöïc vaø theá giôùi. - Giai ñoaïn 2002 – 2004 : thu huùt ñöôïc 19 döï aùn vaø toång soá voán ñaàu tö ñaït ñeán 100,320 trieäu USD vôùi moät con soá ñaït ñöôïc tuy khoâng lôùn so vôùi caùc tænh, thaønh khaùc trong caû nöôùc nhöng khoâng nhoû ñoái vôùi Bình Thuaän. Coù theå xem ñaây laø giai ñoaïn thaønh coâng nhaát töø tröôùc ñeán nay. *Veà toång soá voán thöïc hieän: cuõng taêng ñaùng keå chuû yeáu taäp trung ôû caùc doanh nghieäp sau : Cty lieân doanh khoaùng saûn quoác teá Haûi Tinh, Cty du lòch Caùt Traéng, Cty laøng du lòch Phan Thieát – Victoria, Cty khu nghæ maùt Phan thieát, Cty du lòch laën bieån ScuBa, Cty CPHH VEDAN Vieät Nam, Cty TNHH nuoâi toâm Bio, Cty TNHH TOMSER, Cty LD Hoøa Phuù, Cty TNHH du lòch Vieät Phaùp… Naâng toång soá voán thöïc hieän cuûa caùc doanh nghieäp coù voán ÑTNN ñeán thaùng 12 naêm 2004 laø 42,532 trieäu USD chieám 28,69% toång voán ñaêng kyù ñaàu tö. Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 32 *Veà caáp GP ñieàu chænh: trong naêm 2004 coù 03 doanh nghieäp xin ñieàu chænh taêng voán, vôùi voán toång ñieàu chænh taêng theâm laø 1,95 trieäu USD: goàm döï aùn khu du lòch Caùt Traéng xin ñieàu chænh taêng voán töø 0,75 trieäu USD leân 1,2 trieäu USD , döï aùn khu du lòch Victoria taêng töø 4,5 trieäu USD leân 5,5 trieäu USD ñeå môû roäng quy moâ ñaàu tö leân theâm 1 ha, döï aùn nuoâi toâm cuûa coâng ty Vieät – UÙc xin ñieàu chænh taêng voán töø 0,5 leân 1 trieäu USD ñeå ñaàu tö khu nuoâi toâm gioáng taïi Vuõng Muù – Tuy Phong. So vôùi caû nöôùc (tính taïi thôøi ñieåm thaùng12/2004), möùc ñoä thu huùt voán FDI cuûa tænh Bình Thuaän xeáp thöù 27 veà voán ñaàu tö vaø xeáp thöù 17 veà soá döï aùn. Tuy laø moät tænh nhoû, caùc ñieàu kieän caàn thieát ñeå thu huùt FDI chöa thuaän lôïi so vôùi nhieàu ñòa phöông khaùc, nhöng vò trí töông ñoái ôû treân ñaõ theå hieän nhöõng noå löïc lôùn cuûa tænh ñoàng thôøi phaàn naøo cuõng phaûn aùnh ñöôïc tieàm naêng trong thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Bình Thuaän. Qua keát quaû 12 naêm thöïc hieän chuû tröông thu huùt voán FDI vaøo tænh, bình quaân haøng naêm treân ñòa baøn tænh Bình Thuaän coù theâm 3 döï aùn môùi ñöôïc caáp giaáy pheùp ñaàu tö vôùi voán ñaêng kyù taêng theâm khoaûng 12,35 trieäu USD. Tuy nhieân trong thöïc teá soá löôïng döï aùn vaø toång voán ñaàu tö cuûa caùc döï aùn coøn hieäu löïc qua töøng naêm thöôøng khoâng oån ñònh, coù söï bieán ñoäng khaù lôùn. Chaúng haïn nhö coù nhöõng naêm ñaït keát quaû khaû quan vaø thu huùt töø 6-8 döï aùn (naêm 2001,2002,2003), nhöng coù nhöõng naêm chæ coù 1 döï aùn ñöôïc caáp giaáy pheùp (caùc naêm 1996,1997,1998), thaäm chí coù naêm khoâng coù döï aùn naøo ñöôïc caáp giaáy pheùp ñaàu tö (naêm 1999). Söï bieán ñoäng treân theå hieän söï bò ñoäng cuûa tænh trong coâng taùc thu huùt vaän ñoäng FDI. Nhö vaäy, tình hình thu huùt ÑTNN taïi Tænh Bình Thuaän trong giai ñoaïn (1993-2004) tuy traûi qua nhieàu thaêng traàm khaùc nhau nhöng cuõng chöùng minh ñöôïc söï thaønh coâng trong coâng taùc naøy, ñaëc bieät giai ñoaïn (2002 – 2004) laø ñænh cao cuûa vieäc thu huùt caùc döï aùn cuøng nguoàn voán keâu goïi ñöôïc vaø seõ laø nguoàn ñoäng löïc to lôùn khích leä söï phaùt trieån hôn nöõa cho Bình Thuaän trong töông lai. 2.2.2. Qui moâ thu huùt voán FDI: Veà qui moâ thu huùt voán, theo thoáng keâ cuûa Sôû Keá hoaïch vaø Ñaàu tö Bình Thuaän ñeán heát ngaøy 31/12/2004 Bình Thuaän ñaõ coù 1 döï aùn FDI coù qui moâ voán treân 40 trieäu USD (chieám 33,73% toång soá voán FDI ñöôïc caáp pheùp coøn hieäu löïc); 3 döï aùn FDI coù qui moâ töø 10-40 trieäu USD; 1 döï aùn coù qui moâ voán töø 5 -10 trieäu USD vaø coù Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 33 ñeán 21 döï aùn FDI (chieám 58,33% soá döï aùn ) coù qui moâ voán töø 1-5 trieäu USD (xem baûng 2.4) Baûng 2.4: QUI MOÂ THU HUÙT VOÁN FDI CUÛA DÖÏ AÙN TAÏI BÌNH THUAÄN (Tính ñeán 31/12/2004 – chæ tính caùc döï aùn coøn hieäu löïc) Soá döï aùn Voán FDI Qui moâ voán Toång soá (caùi) Cô caáu (%) Toång soá (trieäu USD) Cô caáu (%) -Voán döôùi 1 trieäu USD -Voán töø 1-5 trieäu USD -Voán töø 5-10 trieäu USD -Voán töø 10-40 trieäu USD -Voán töø 40 -100 trieäu USD 10 21 1 3 1 27,77 58,33 2,78 8,34 2,78 5,7343 41,727 5,5 45,3 50 3,87 28,14 3,71 30,55 33,73 Toång 36 100 148,2613 100 (Nguoàn: Sôû Keá hoaïch – Ñaàu tö tænh Bình Thuaän vaø tính toaùn toång hôïp) Neáu phaân tích theo xu höôùng thì soá döï aùn FDI coù qui moâ döôùi 1 trieäu USD, coù xu theá taêng daàn qua caùc naêm vaø ñaït 10 döï aùn tính ñeán heát thaùng 12/2004, tuy chieám 27,77% toång soá döï aùn, nhöng chieám tyû leä nhoû veà toång voán ñaàu tö (3,87%) FDI ñöôïc caáp pheùp. Beân caïnh vieäc xaây döïng moät soá coâng trình coù qui moâ lôùn, coù yù nghóa then choát ñoái vôùi neàn kinh teá Bình Thuaän. Vieäc gia taêng caùc doanh nghieäp coù qui moâ vöøa vaø nhoû trong moät soá lónh vöïc laø böôùc ñaàu taïo ra höôùng ñi thích hôïp, vöøa söû duïng tieàm naêng saún coù veà taøi nguyeân vaø nguoàn lao ñoäng doài daøo, vöøa phuø hôïp vôùi naêng löïc toå chöùc quaûn lyù, deã ñoåi môùi thieát bò vaø phöông aùn saûn xuaát, deã thích nghi vôùi nhöõng thay ñoåi cuûa cô cheá thò tröôøng. 2.2.3. Phaân theo ñoái taùc, nhoùm khu vöïc ñaàu tö : Hieän ñang coù 14 nöôùc vaø vuøng laõnh thoå ñaàu tö vaøo Bình Thuaän, goàm : Nhaät Baûn, Ñaøi Loan, Thaùi Lan, Malaysia, Singapore, Haøn Quoác, Hoàng Koâng, Hoa Kyø, Phaùp, Anh, Bæ, Thuïy Syõ, Luxumbua, UÙc. Cuï theå xem baûng 2.5. Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 34 Baûng 2.5 : PHAÂN CHIA ÑOÁI TAÙC THEO KHU VÖÏC ÑAÀU TÖ (1993 – 2004) Khu vöïc Soá ñoái taùc Teân nöôùc Soá döï aùn Voán ñaêng kyù (trieäu USD) Tyû leä % Voán ñaàu tö Chaâu AÙ 7 Nhaät Baûn Ñaøi Loan Thaùi Lan Malaysia Singapore Haøn Quoác Hoàng Koâng 4 3 1 1 1 9 1 5,11 2,55 0,9 0,74 2,0 14,86 2 3,45 1,72 0,61 0,5 1,35 10,02 1,35 Toång 20 28,16 Chaâu Myõ 1 Hoa Kyø 4 79,3 53,49 Chaâu AÂu 5 Phaùp Anh Bæ Thuïy Syõ Luxumbua 3 1 3 1 1 9,017 1,2 22,3843 2 4 6,08 0,81 15,09 1,35 2,7 Toång 9 38,6013 Chaâu UÙc 1 UÙc 3 2,2 1,48 Toång coäng 36 148,2613 100 (Nguoàn: Sôû Keá hoaïch vaø Ñaàu tö tænh Bình Thuaän) Nhìn vaøo baûng 2.5 cho thaáy Chaâu AÙ laø khu vöïc coù nhieàu ñoái taùc ñaàu tö nhaát vôùi 7 quoác gia vaø toång voán ñaàu tö laø 28,16 trieäu USD, soá döï aùn laø 20, trong soá ñoù thì chæ coù 3 döï aùn laø caùc nöôùc naèm trong khu vöïc ASEAN ( Thaùi Lan, Malaysia, Singapore) vôùi soá voán cuûa töøng döï aùn raát ít oûi. Chaâu Aâu cuõng coù ñeán 5 quoác gia ñaàu tö vaøo Bình Thuaän vôùi toång soá voán laø 38,6013 trieäu USD vaø nhieàu nhaát laø Bæ. Hôn nöõa, trong toång soá 14 nöôùc ñaàu tö vaøo Bình Thuaän thì Haøn Quoác laø quoác gia coù nhieàu döï aùn ñaàu tö nhaát vôùi 9 döï aùn chieám ñeán 25 % trong toång soá döï aùn.Tuy nhieân caùc döï aùn cuûa Haøn Quoác chæ laø nhöõng döï aùn nhoû vaø vöøa vôùi soá voán ñaàu tö khoâng ñaùng keå. Trong khi ñoù, Hoa Kyø chæ coù 4 döï aùn nhöng toång voán ñoùng goùp raát cao 79,3 trieäu USD chieám 53,49% toång soá voán ñaàu tö vaøo Bình Thuaän vaø coù 2 döï aùn ñang hoaït ñoäng raát hieäu quaû (Cty khu nghæ maùt Phan Thieát Novotel , Cty Golf vaø Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 35 CLB golf). Nhö vaäy coù theå xem Hoa Kyø laø ñoái taùc maïnh, vôùi voán ñaàu tö doài daøo caàn ñöôïc quan taâm nhieàu hôn nöõa trong töông lai. Chuùng ta cuõng nhaän thaáy UÙc laø quoác gia coù cuøng soá döï aùn nhö Ñaøi Loan, Phaùp, Bæ nhöng voán ñaàu tö cuûa UÙc vaøo Bình Thuaän raát ít, caàn phaûi coù giaûi phaùp thu huùt löôïng voán ñaàu tö cuûa nöôùc UÙc vaøo tænh nhieàu hôn. Trong 12 naêm qua, phaàn lôùn nhaø ÑTNN vaøo tænh laø töø caùc nöôùc Chaâu AÙ. Ñieàu naøy coù nguyeân nhaân khaùch quan veà maët ñòa lyù, song cuõng do coâng taùc xuùc tieán thieáu caùc bieän phaùp coù hieäu quaû ñeå taïo quan heä caân ñoái giöõa caùc Chaâu luïc, caùc vuøng treân theá giôùi ñaàu tö vaøo tænh. Thöïc teá ñoù daãn ñeán tình traïng khoù thu huùt ñöôïc löôïng voán lôùn, khoù tranh thuû ñöôïc coâng ngheä kyõ thuaät cao do phaàn lôùn caùc nöôùc Chaâu AÙ khoâng phaûi laø caùc nöôùc coù trình ñoä khoa hoïc kyõ thuaät phaùt trieån cao ; hôn nöõa do aûnh höôûng phong caùch kinh doanh cuûa nhieàu ÑTNN ôû Chaâu AÙ thieân veà thu lôïi tröôùc maét, hay luoân chuù yù ñeán vieäc khai thaùc sô hôû cuûa luaät phaùp vaø boä maùy toå chöùc cuûa ta seõ taïo ra nhöõng caûn trôû khi chuùng ta muoán chuyeån höôùng thu huùt sang Chaâu Aâu vaø Chaâu Myõ. Maët khaùc do chieám tyû troïng lôùn trong soá döï aùn ñaàu tö vaøo tænh neân khi kinh teá caùc nöôùc Chaâu AÙ neáu coù khuûng hoaûng xaûy ra thì tình hình ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi deã bò taùc ñoäng lôùn. 2.2.4. Cô caáu ñaàu tö theo ngaønh :Vieäc thu huùt FDI vaøo caùc ngaønh ngheà cuûa Bình Thuaän cho thaáy töøng böôùc ñaõ coù söï dòch chuyeån theo höôùng coâng nghieäp hoùa – hieän ñaïi hoùa, cuï theå xem baûng 2.6 . Baûng 2.6: PHAÂN TÍCH CÔ CAÁU ÑAÀU TÖ THEO NGAØNH KINH TEÁ ( 1993 – 2004 ) (Nguoàn : Sôû Keá hoaïch vaø Ñaàu tö tænh Bình Thuaän ) Ngaønh Soá döï aùn Tyû troïng döï aùn Toång soá voán ñaêng kyù (trieäu USD) Tyû troïng veà voán Du lòch 16 44,4% 103,717 69,96% Thuûy saûn 12 33,3% 13,910 9,38% Coâng nghieäp 7 19,4% 29,1343 19,65% Noâng nghieäp 1 2,9% 1,5 1,01% Toång 36 100% 148,2163 100% Ngaønh du lòch : Thöïc hieän chuû tröông thu huùt voán ÑTNN ñeå phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi cuûa tænh trong ñoù troïng ñieåm laø phaùt trieån du lòch, Tænh Bình Thuaän ñaõ taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc nhaø ÑTNN vaøo phaùt trieån kinh doanh du lòch. Soá döï Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 36 aùn ñaõ ñöôïc thu huùt tính ñeán naêm 2004 laø 16 döï aùn chieám tæ leä 44,44% toång soá döï aùn cuûa Tænh vaø toång voán ñaàu tö laø 103,717 trieäu USD chieám khoaûng 69,96 % trong toång soá voán ñaêng kyù vaø coù nhöõng ñoùng goùp quan troïng trong vieäc phaùt trieån ngaønh du lòch ñòa phöông nhöõng naêm qua, song nguoàn FDI vaãn chöa töông xöùng vôùi tieàm naêng vaø nhu caàu ñaàu tö cuûa tænh. Caùc döï aùn coù quy moâ lôùn vôùi caùc saûn phaåm du lòch ña daïng, caùc coâng trình ñaàu tö cô sôû haï taàng cuûa ngaønh du lòch caàn voán lôùn vaãn chöa ñöôïc caùc nhaø ÑTNN quan taâm. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, löôïng voán ÑTNN coøn thaáp nhieàu so vôùi löôïng voán ñaàu tö trong nöôùc. Vieäc thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaøo ngaønh du lòch cuõng chöa ñoàng boä, chæ môùi taäp trung vaøo nhaø haøng khaùch saïn chöa coù nhieàu döï aùn ñaàu tö vaøo caùc dòch vuï du lòch khaùc cuõng nhö chöa khai thaùc caûnh quan thieân nhieân, toân taïo caùc di tích lòch söû vaên hoùa, nhaø nghæ döôõng cao caáp - voán dó laø lónh vöïc quan troïng khaùc ñeå thu huùt vaø löu giöõ du khaùch vaø nhaø ÑTNN vaøo tænh. Söï phaùt trieån maïnh meõ cuûa du lòch Bình Thuaän vaãn thieáu boùng daùng cuûa nhöõng nhaø ñaàu tö lôùn, chuyeân nghieäp cuûa nöôùc ngoaøi. Ngaønh thuûy saûn: ñöùng sau du lòch veà soá döï aùn ñaàu tö laø 12 nhöng toång voán laø 13,910 trieäu USD laïi xeáp thöù 3 sau ngaønh coâng nghieäp chieám 9,38% trong toång voán thu huùt ñöôïc. Nhö vaäy, ngaønh thuûy saûn cuõng laø lónh vöïc ñöôïc quan taâm sau du lòch trong töông lai vì chuùng ta khoâng theå phuû nhaän raèng Bình Thuaän laø 1 trong 3 ngö tröôøng ñaùnh baét caù lôùn trong caû nöôùc. Do ñoù ngaønh naøy caàn ñöôïc ñaàu tö hôn nöõa nhaèm khai thaùc hieäu quaû hôn nhöõng nguoàn lôïi thuyû saûn saün coù cuûa Tænh . Ngaønh coâng nghieäp : thu huùt ñöôïc 7 döï aùn ( chieám 19,4 % treân toång soá döï aùn) vaø voán ñaàu tö laø 29,1343 trieäu USD ( chieám 19,65 % treân toång voán ñaàu tö). Ñieàu naøy chöùng toû coâng nghieäp khoâng thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi maïnh nhö trong lónh vöïc du lòch vì nhieàu lyù do khaùc nhau trong ñoù laø do heä thoáng cô sôû haï taàng cuûa Tænh coøn quaù yeáu keùm , chöa ñaùp öùng ñuû cho nhöõng yeâu caàu phaùt trieån caùc ngaønh coâng nghieäp maø ñaëc bieät laø coâng nghieäp naëng. Noùi nhö vaäy ta thaáy ñöôïc söï haïn cheá cuûa ñaàu tö trong coâng nghieäp. Caùc nhaø ñaàu tö sôï ñaàu tö vaøo seõ phaûi toán keùm theâm chi phí cho vieäc xaây döïng cô sôû haï taàng. Do vaäy, trong töông lai caàn khaéc phuïc haïn cheá naøy, keâu goïi nhieàu hôn nöõa ñaàu tö vaøo coâng nghieäp, döïa vaøo caùc nguoàn nguyeân lieäu töï nhieân nhö caùt traéng , goã ….. Ngaønh noâng nghieäp : chæ môùi thu huùt ñöôïc duy nhaát 1 döï aùn cuûa Ñaøi Loan – döï aùn troàng vaø xuaát khaåu caây thanh long töø naêm 1998 , vôùi soá voán ñaàu tö laø 1,5 Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 37 trieäu USD (chieám 1,01% trong toång voán ñaàu tö vaøo Tænh ). Lónh vöïc naøy khoâng ñöôïc caùc nhaø ÑTNN quan taâm ñeán bôûi lyù do hoï cho raèng vieäc ñaàu tö vaøo Noâng nghieäp raát khoù thu laïi voán nhanh neân caùc nhaø ñaàu tö hay e ngaïi boû voán vaøo lónh vöïc naøy .Vaø cuõng coù theå do tieàm naêng veà noâng nghieäp coøn haïn heïp chaúng haïn cô caáu caây troàng khoâng ña daïng, chuùng ta chöa theå caïnh tranh traùi caây vôùi caùc tænh ñoàng baèng soâng Cöûu Long, tænh chæ môùi xuaát khaåu noåi troäi nhaát laø traùi thanh long; naêng suaát caây troàng khoâng cao do aûnh höôûng cuûa ñieàu kieän khí haäu khoâng thuaän lôïi . Cho ñeán nay vaãn chöa thaáy moät nhaø ÑTNN naøo vaøo caùc ngaønh : xaây döïng; vaän taûi-böu ñieän; taøi chính - tín duïng; kinh doanh baát ñoäng saûn, tö vaán … Cuõng coù nghóa laø caùc döï aùn haï taàng kyõ thuaät vaø xaõ hoäi ; caùc ngaønh cô khí chính xaùc, tin hoïc, vaät lieäu môùi, sinh hoïc chöa nhaän ñöôïc söï quan taâm cuûa caùc nhaø ñaàu tö. Nhö vaäy coù theå noùi raèng, cô caáu ngaønh ngheà cuûa voán ñaàu tö chuû yeáu döïa vaøo yù ñònh cuûa caùc nhaø ÑTNN vaø coøn mang naëng tính töï phaùt. Sôû dó coù nguyeân nhaân treân laø do vieäc ban haønh chính saùch coøn daøn ñeàu, chöa coù nhieàu öu ñaõi cho caùc lónh vöïc caàn öu tieân, coøn tình traïng ngoài chôø döï aùn. Beân caïnh ñoù tænh coøn chòu aùp löïc veà chæ tieâu soá löôïng thu huùt voán neân chöa thaät söï chuû ñoäng trong vieäc ñieàu chænh cô caáu ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaøo caùc ngaønh kinh teá. Coù theå noùi ngoaøi söï taùc ñoäng töông ñoái roõ vaøo vieäc phaùt trieån caùc ngaønh dòch vuï, nguoàn voán ÑTNN chöa goùp phaàn ñaùng keå vaøo vieäc chuyeån dòch cô caáu kinh teá cuûa tænh nhö mong muoán. 2.2.5. Phaân theo ñòa baøn ñaàu tö: Xeùt veà maët toå chöùc haønh chính, tænh Bình Thuaän coù 9 ñôn vò, trong ñoù coù thaønh phoá Phan Thieát vaø 8 huyeän (ñaëc bieät coù 1 huyeän haûi ñaûo Phuù Quyù). Nhöng trong soá 36 döï aùn hoaït ñoäng taïi Bình Thuaän ñeàu taäp trung vaøo caùc ñòa baøn coù ñieàu kieän kinh teá- xaõ hoäi thuaän lôïi hôn, cuï theå xem baûng 2.7 Baûng 2.7: TÌNH HÌNH ÑAÀU TÖ FDI PHAÂN THEO ÑÒA BAØN TAÏI BÌNH THUAÄN Soá TT Khu vöïc ñaàu tö Soá döï aùn (caùi) Toång soá voán ñaêng kyù (trieäu USD) Tyû troïng voán (%) 1 2 3 4 5 Thaønh phoá Phan Thieát Huyeän Tuy Phong Huyeän Baéc Bình Huyeän Haøm Taân Huyeän Haøm Thuaän Nam 20 8 1 3 4 75,1513 28,1243 8,86 50 8,35 50,69 5,98 33,72 3,98 5,63 Toång soá 36 148,2613 100 Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 38 (Nguoàn : Sôû Keá hoaïch vaø Ñaàu tö tænh Bình Thuaän) Qua baûng soá 2.7 ta coù theå nhaän thaáy raèng, hoaït ñoäng thu huùt FDI vaøo tænh phaân boá chöa ñeàu ( ñaõ coù maët ôû 5/9 huyeän thaønh phoá), phaàn lôùn caùc döï aùn taäp trung chuû yeáu taïi khu vöïc TP.Phan Thieát. Neáu so vôùi caùc huyeän khaùc trong tænh, thì TP. Phan Thieát nhôø nhöõng thuaän lôïi cô baûn veà vò trí ñòa lyù kinh teá, ñieàu kieän cô sôû haï taàng vaø caùc heä thoáng cô sôû dòch vuï khaù ñaày ñuû neân ñaõ thu huùt 20 döï aùn chieám 50,69% treân toång soá voán ñaàu tö; cuøng vôùi loaïi hình ñaàu tö khaù ña daïng, ñuû caùc lónh vöïc coâng nghieäp, thuûy saûn, du lòch-dòch vuï. Ñoái vôùi caùc ñòa baøn coøn laïi, döï aùn ÑTNN vaøo ñaàu tö cuõng treân cô sôû phaùt huy tieàm naêng lôïi theá rieâng cuûa töøng ñòa phöông, theå hieän roõ nhö: Khu vöïc huyeän Tuy Phong vôùi lôïi theá veà bieån neân ñaõ thu huùt chuû yeáu caùc döï aùn veà saûn xuaát toâm gioáng vaø du lòch; khu vöïc huyeän Haøm Thuaän Nam vôùi lôïi theá veà ñaát noâng nghieäp neân thu huùt chuû yeáu caùc döï aùn veà cheá bieán noâng saûn (cheá bieán tinh boät myø) vaø troàng caây Thanh long; khu vöïc huyeän Haøm Taân vôùi lôïi theá laø vuøng ven bieån neân thu huùt chuû yeáu caùc döï aùn veà cheá bieán sa khoaùng bieån vaø nuoâi toâm… Caùc khu vöïc goàm 4 huyeän coøn laïi (Ñöùc Linh, Taùnh Linh, Haøm Thuaän Baéc, Phuù Quyù) ñeàu chöa tieáp nhaän döï aùn ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi naøo caû . 2.2.6. Veà hình thöùc ñaàu tö : Bình Thuaän thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi chuû yeáu qua 2 hình thöùc : 100% voán nöôùc ngoaøi vaø lieân doanh, chöa ñöôïc ña daïng hoùa caùc hình thöùc ñaàu tö. Ngoaøi ra, caùc hình thöùc khaùc nhö hôïp taùc kinh doanh , BOT keát hôïp ñoåi ñaát laáy cô sôû haï taàng cuõng khoâng coù , vôùi lyù do laø vì tænh Bình Thuaän chöa coù bieän phaùp thu huùt caùc döï aùn coâng nghieäp coù quy moâ vöøa vaø nhoû do chính saùch öu ñaõi veà hoã trôï haï taàng kyõ thuaät coøn raát keùm, cuõng coù moät döï aùn tuy ñaõ ñöôïc caáp pheùp nhöng raát khoù trieån khai thöïc hieän do phaïm vi aùp duïng khoâng roäng, ñieàu kieän thöïc hieän phöùc taïp, maát nhieàu thôøi gian ñeå giaûi quyeát nhöõng thuû tuïc ñaøm phaùn, kyù keát hôïp ñoàng vaø caùc vaán ñeà khaùc; trong khi ñoù moâ hình naøy ñaõ ñöôïc moät soá nöôùc aùp duïng khaù thaønh coâng (xem baûng 2.8): Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 39 Baûng 2.8 : CÔ CAÁU THU HUÙT FDI PHAÂN THEO HÌNH THÖÙC ÑAÀU TÖ (Tính ñeán 31/12/2004 – chæ tính caùc döï aùn coøn hieäu löïc) Hình thöùc ñaàu tö Soá döï aùn (caùi) Tyû leä (%) Voán ñaàu tö (trieäu USD) Tyû leä (%) 1.100% voán FDI 2. Lieân doanh 29 7 80,56 19,44 135,3943 12,867 91,32 8,68 Toång coäng 36 100 148,2613 100 ( Nguoàn : Sôû Keá hoaïch vaø Ñaàu tö Bình Thuaän ) Trong toång soá 36 döï aùn thì ñaàu tö theo hình thöùc lieân doanh coù 7 döï aùn chieám tyû leä 19,44% töông öùng voán ñaàu tö 12,867 trieäu USD vôùi tyû leä 8,68% vaø 100% voán nöôùc ngoaøi coù ñeán 29 döï aùn vôùi tyû leä laø 80,56 % töông öùng voán ñaàu tö 135,3943 trieäu USD vôùi tyû leä 91,32%. Nhö vaäy ta thaáy raèng chuû yeáu nöôùc ngoaøi ñaàu tö vaøo Bình Thuaän theo hình thöùc 100% voán nöôùc ngoaøi, lieân doanh khoâng ñöôïc öa thích . Nguyeân nhaân laø do hình thöùc lieân doanh boäc loä nhieàu haïn cheá chaúng haïn khi tham gia lieân doanh chuùng ta thöôøng goùp voán vôùi tyû leä thaáp hôn so vôùi beân nöôùc ngoaøi ( coù theå laø 30 % voán phaùp ñònh ), vaø chuû yeáu laø baèng quyeàn söû duïng ñaát. Do vaäy, tieáng noùi cuûa ta khoâng coù troïng löôïng cho maáy khi quyeát ñònh caùc vaán ñeà coù lieân quan ñeán hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh. Hôn nöõa, xu höôùng loã trong lieân doanh cuûa caùc doanh nghieäp naøy ngaøy caøng taêng chöa coù höôùng giaûi quyeát thoûa ñaùng khi doanh nghieäp lieân doanh hoaït ñoäng khoâng hieäu quaû. Maët khaùc, trong lieân doanh thöôøng xuyeân xuaát hieän hieän töôïng beân chuùng ta caøng ngaøy caøng ít voán laïi, khaû naêng taêng voán raát khoù vì thaät söï chuùng ta raát yeáu veà maët taøi chính, roài cuoái cuøng caùc coâng ty lieân doanh cuõng vaøo tay ñoái taùc nöôùc ngoaøi. Moät nguyeân nhaân nöõa cuõng khaù quan troïng ñoù laø vì sau moät thôøi gian laøm aên taïi nöôùc ta, caùc nhaø ñaàu tö ñaõ hieåu ñöôïc caùch laøm, phong tuïc taäp quaùn vaø luaät phaùp cuûa ta, hoï muoán töï quaûn lyù, töï quyeát ñònh chieán löôïc kinh doanh maø khoâng bò raøng buoäc bôûi caùc caùn boä Vieät Nam maø hoï cho laø khoù hôïp taùc; Maët khaùc xu höôùng ñoù cuõng do chính saùch cuûa Nhaø nöôùc ta ñoái xöû bình ñaúng giöõa caùc doanh nghieäp 100% voán nöôùc ngoaøi vôùi caùc doanh nghieäp lieân doanh. Theá neân, sau khi Luaät ÑTNN söûa ñoåi, boå sung theâm hình thöùc môùi 100% voán nöôùc ngoaøi thì caùc nhaø ñaàu tö ñaõ chuyeån toaøn boä töø lieân doanh qua 100 % voán nöôùc ngoaøi . Ngöôøi thöïc hieän : Löông Thò Hoàng Phöôùc Luaän vaên thaïc só kinh teá Trang 40 2.2.7.Veà thieát bò coâng ngheä: Theo thoáng keâ cuûa Sôû Khoa hoïc – Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng Bình Thuaän thì caùc doanh nghieäp cuûa tænh hieän höõu coù trình ñoä coâng ngheä ñaõ ñöôïc chuyeån giao ôû möùc trung bình. Chaúng haïn nhö : saûn xuaát phaân boùn höõu cô cuûa coâng ty Greenfield caàn phaûi ñöôïc aùp duïng coâng ngheä kyõ thuaät môùi, vôùi daây chuyeàn saûn xuaát töï ñoäng vaø baùn töï ñoäng ñeå ñaït naêng suaát lao ñoäng cao, nhöng thöïc teá chæ aùp duïng coâng ngheä trình ñoä trung bình neân aûnh höôûng ñeán naêng suaát lao ñoäng thaáp. Ngoaøi ra, moät soá doanh nghieäp khaùc tuy coù heä thoáng thieát bò maùy moùc ñeàu ñöôïc trang bò môùi, nhöng ñaùnh giaù chæ ôû möùc trung bình vì taát caû ñöôïc saûn xuaát töø nhöõng naêm 90-95. Tuy coâng ngheä nöôùc ngoaøi chuyeån giao qua hình thöùc FDI ñaït trình ñoä trung bình nhöng neáu nhö khoâng coù nhöõng maùy moùc thieát bò naøy thì khoâng theå saûn xuaát ra caùc maët haøng ñaït tieâu chuaån xuaát khaåu. Ñieàu naøy cuõng cho thaáy ñöôïc caùc döï aùn ñaàu tö voán nöôùc ngoaøi ñaõ goùp phaàn tích cöïc vaøo vieäc ñoåi môùi thieát bò, coâng ngheä treân ñòa baøn tænh. Nguyeân nhaân cuûa vieäc chuyeån giao coâng ngheä laïc haäu vaøo caùc lieân doanh laø do lôïi duïng nhöõng sô hôû cuûa ñoái taùc Vieät Nam nhö thieáu thoâng tin, ñaøm phaùn khoâng cuï theå, kieåm tra thieáu chaët cheõ. Trong quaù trình nhaäp khaåu thieát bò, vaät tö… ñeå trieån khai xaây döïng doanh nghieäp lieân doanh, phaàn ñoâng