Đề tài Đánh giá tình hình thực hiện và khả năng thực hiện kế hoạch ngân sách 9 tháng đầu năm 2007

LỜI MỞ ĐẦU Ngân sách nhà nước là một bộ phận trong hệ thống tài chính quốc gia, là khâu tài chính tập trung giữ vai trò chủ đạo với vai trò quan trọng là công cụ điều tiết vĩ mô nền kinh tế xã hội, định hướng phát triển sản xuất, điều tiết thị trường, bình ổn giá cả, chống lạm phát và giải quyết các vấn đề xã hội. Ngân sách nhà nước gắn liền với chức năng nhiệm vụ của nhà nước, đồng thời là phương tiện vật chất cần thiết để hệ thống chính quyền nhà nước thực hiện nhiệm vụ của mình. Để thực hiện được các vai trò đó ngân sách nhà nước phải có các nguồn vốn được tập trung từ các tụ điểm vốn thông qua các chính sách thu thích hợp. Đồng thời ngân sách nhà nước thực hiện các khoản chi cho tiêu dùng thường xuyên, chi cho đầu tư phát triển… Như chúng ta đều biết, thu ngân sách nhà nước chủ yếu là thu từ thuế, phí, lệ phí. Tuy nhiên, trong điều kiện toàn cầu hóa hiện nay, năm ngân sách 2007 sẽ chứng kiến việc cắt giảm thuế liên quan tới các cam kết WTO và tiếp tục cam kết trong khuôn khổ khu vực mậu dịch ASEAN (AFTA). Vì vậy, cần phải có các đánh giá, các chính sách thu chi và xử lý thâm hụt ngân sách phù hợp, tạo điều kiện để ngân sách nhà nước thực hiện tốt các vai trò của nó cũng như thúc đẩy hệ thống tài chính quốc gia phát triển. Chính vì lý do đó mà nhóm chúng tôi đi sâu nghiên cứu ngân sách nhà nước với đề tài: “Đánh giá tình hình thực hiện và khả năng thực hiện kế hoạch ngân sách 9 tháng đầu năm 2007”. LÝ LUẬN CHUNG Khái niệm chung và mục tiêu của kế hoạch ngân sách: . Ngân sách: ¨Khái niệm Ngân sách nhà nước là khoản thu chi trong một năm của quốc gia hoặc một địa phương được cơ quan lập pháp phê chuẩn. Đối với quốc gia thì cơ quan lập pháp là quốc hội, với địa phương thì cơ quan lập pháp là hội đồng nhân dân. ¨Cơ cấu ngân sách Gồm hai phần: ■Thu ngân sách gồm: Thuế và lệ phí chiếm tỷ lệ chủ yếu từ 95% đến 98%, phần còn lại là viện trợ của nước ngoài và khoản thu cho thuê, bán tài sản, xổ số kiến thiết. Ở Việt Nam, tỷ lệ thu ngân sách giai đoạn 1991-2000 đạt 20.2% GDP góp phần tăng cường tiềm lực cho Nhà nước. Khi xác định các chỉ tiêu thu thuế cần chú ý đến: ● Mối quan hệ với các đối tượng chịu thuế: - Thuế trực thu: Người nộp thuế chính là người chịu toàn bộ gánh nặng của thuế, như thuế thu nhập công ty, thuế thu nhập cá nhân. - Thuế gián thu: người nộp thuế không hoàn toàn là người chịu thuế, họ chuyển một phần gánh nặng của thuế sang người tiêu dùng thông qua việc nâng giá của sản phẩm hàng hoá và dịch vụ, như thuế giá trị gia tăng, thuế xuất nhập khẩu, thuế tieu thụ đặc biệt. ●Xét trên góc độ giữa mức thuế và thu nhập: Thuế luỹ tiến, thuế luỹ thoái, thuế đơn vị. Ở Việt Nam có 10 loại sắc thuế như: Thuế môn bài, Thuế giá trị gia tăng, Thuế tiêu thụ đặc biệt, Thuế xuất khẩu thuế nhập khẩu, Thuế thu nhập của doanh nghiệp, Thuế sử dụng đất nông nghiệp, Thuế nhà đất, Thuế tài nguyên, Thuế thu nhập với người có thu nhập cao. ■ Chi ngân sách gồm: chi thường xuyên, chi cho đầu tư phát triển, chi trả nợ, chi dự phòng. - Chi đầu tư phát triển: đối tượng chủ yếu là các công trình công cộng, đặc biệt là cơ sở hạ tầng, tạo điều kiện thúc đẩy phát triển kinh tế, đáp ứng nhu cầu của đời sống nhân dân. - Chi thường xuyên: + Chi quản lý hành chính: trả lương cho cán bộ công nhân viên, chi cho mua sắm các thiết bị văn phòng cho cơ quan quản lý của Nhà nước. + Chi hoạt động sự nghiệp: văn hoá, giáo dục, y tế. + Chi quốc phòng: Mua sắm, bảo dưỡng các phương tiện kỹ thuật quốc phòng, trả lương cho quân đội. + Chi trợ cấp cho các doanh nghiệp và các hộ gia đình. - Chi dự trữ, trả nợ, trả lãi suất các khoản tiền vay và viện trợ cho nước ngoài. ■Cán cân ngân sách: Cán cân ngân sách = Thu ngân sách - Chi ngân sách. - Nếu cán cân ngân sách >0 : thặng dư ngân sách. - Nếu cán cân ngân sách = 0: cân bằng ngân sách. - Nếu cán cân ngân sách < 0: thâm hụt ngân sách. Nhân tố ảnh hưởng đến cán cân ngân sách là: tăng trưởng kinh tế. 1.2 Kế hoạch ngân sách Nhà nước: ¨Khái niệm: Kế hoạch ngân sách là bản tường trình về kế hoạch thu chi của Chính phủ trong một khoảng thời gian nhất định, thường là một năm và các giải pháp, chính sách nhằm cải thiện các cán cân ngân sách. ¨Căn cứ lập kế hoạch ngân sách: - Báo cáo tình hình phát triển xã hội năm kế hoạch (dự báo). - Báo cáo thực hiện ngân sách năm gốc. ¨Đặc điểm: - Tính cân đối: + Cân đối ngân sách và kết quả hoạt động kinh tế. + Cân đối ngân sách và nhiệm vụ kinh tế xã hội. + Cân đối thu và chi ngân sách: mức độ thâm hụt = (thu ngân sách- chi ngân sách)/GDP. Nếu bội chi để xây nhà công chức thì không chấp nhận được, còn nếu bội chi cho đầu tư phát triển thì có thể chấp nhận được. - Tính phân bổ: Ngân sách được coi là cam kết của Chính phủ về việc đảm bảo một phần nguồn lực tài chính cho các ngành và các địa phương. - Tính luật: Ngân sách được coi là một bộ luật được quốc hội thông qua, phê chuẩn, thể chế hoá. 2. Nội dung (nhiệm vụ) chủ yếu của ngân sách : ¨Xác định khả năng quy mô thu ngân sách: Thống kê các số liệu kỳ gốc (một số năm) về các chỉ tiêu thu ngân sách: quy mô, cơ cấu thu ngân sách, tỷ trọng, tốc độ tăng thu ngân sách. Căn cứ vào mối quan hệ giữa thu ngân sách và GDP (giá hiện hành) để xác định hệ số co giãn giữa thu ngân sách và GDP. Sử dụng phương pháp bình phương bé nhất ta tìm được eT/GDP Tốc độ tăng: TX=eT(X)/GDP*gn(k) Mức thu ngân sách: T(k)=T(0)*(1+gT) Tỷ lệ thuế so với GDP = STi/GDPn(k) ¨Kế hoạch chi ngân sách: Xác định tổng quy mô, tốc độ tăng trưởng, tỷ trọng chi ngân sách so với GDP. Phương pháp xây dựng: dựa vào mục tiêu thâm hụt hoặc thặng dư ngân sách hàng năm do quốc hội thông qua. % chi ngân sách = % thu ngân sách + % thâm hụt Các chỉ tiêu phản ánh khả năng cân đối ngân sách: - Chỉ tiêu về thâm hụt ròng: ND = Tổng các khoản chi ngân sách (không tính các khoản nợ đến hạn phải trả) - tổng các khoản thu ngân sách. - Tổng thâm hụt: GD = ND + các khoản nợ đến hạn phải trả. - Tổng số nợ công cộng: TPDt = TPDt-1 + NDt II. KẾ HOẠCH NGÂN SÁCH NĂM 2007 1. Mục tiêu tổng quát của Ngân sách Nhà nước năm 2007: Góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8,2%; phát triển tiềm lực tài chính quốc gia tăng về quy mô, hợp lý về cơ cấu và sử dụng có hiệu quả; tiếp tục đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, tăng nguồn lực đầu tư cho phát triển con người, trong đó tập trung cho phát triển giáo dục đào tạo, văn hoá, y tế...; đẩy nhanh hơn lộ trình cải cách tiền lương; thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ trả nợ đến hạn, đảm bảo nguồn kinh phí hỗ trợ các chính sách xã hội của đất nước, góp phần đẩy nhanh xoá đói, giảm nghèo; đảm bảo quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội; tăng cường quyền tự chủ ngân sách đi đôi với việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, thất thoát và chống tham nhũng. 2. Nhiệm vụ chủ yếu của Ngân sách Nhà nước năm 2007: - Nhiệm vụ thu: tăng nhanh tỷ trọng thu nội địa trong tổng thu; thực hiện thu đúng, đủ, kịp thời theo các luật thuế; đẩy mạnh thực hiện cải cách thủ tục hành chính, thủ tục hải quan, mở rộng cơ chế tự khai, tự nộp, tăng trách nhiệm người nộp thuế và cơ quan thu; tăng cường kiểm tra, chống thất thu, nợ đọng, tạo môi trường thuận lợi, bình đẳng cho mọi doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế. - Dự toán chi Ngân sách Nhà nước 2007 xây dựng căn cứ vào các tiêu chí và định mức phân bổ Ngân sách Nhà nước do Thủ tướng Chính phủ quyết định. + Tập trung bố trí chi đầu tư phát triển cho các Chương trình mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, xoá đói giảm nghèo 2006 - 2010, ưu tiên cho các tỉnh miền núi, Tây nguyên, Tây Nam bộ, vùng đồng bào dân tộc thiểu số khó khăn; ưu tiên vốn các dự án, công trình quan trọng, trọng điểm quốc gia; bảo đảm đủ vốn đối ứng cho các dự án ODA; bảo đảm vốn cho các công trình, dự án chuyển tiếp; bảo đảm vốn cho công tác quy hoạch và chuẩn bị đầu tư; thanh toán khoản nợ khối lượng xây dựng cơ bản đã hoàn thành của các công trình...  + Xây dựng dự toán chi phát triển sự nghiệp giáo dục - đào tạo, văn hoá, y tế, môi trường, khoa học - công nghệ, xã hội, quốc phòng, an ninh, quản lý hành chính nhà nước, hoạt động của Đảng, các đoàn thể theo định mức phân bổ chi Ngân sách Nhà nước; bảo đảm bố trí chi ngân sách cho lĩnh vực giáo dục và đào tạo 2007 (gồm cả chi đầu tư phát triển, chi thường xuyên và chi cải cách tiền lương) đạt 20% tổng chi; lĩnh vực văn hoá thông tin đạt trên 1.5%; lĩnh vực khoa học và công nghệ đạt 2%; sự nghiệp bảo vệ môi trường trên 1% tổng chi.  + Bố trí ngân sách và huy động các nguồn tài chính khác theo quy định để đẩy nhanh lộ trình thực hiện cải cách tiền lương. + Bố trí kinh phí thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia, Chương trình 135 (giai đoạn II), dự án trồng mới 5 triệu ha rừng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt giai đoạn 2006 – 2010; thực hiện thanh toán các nghĩa vụ trả nợ trong và ngoài nước đến hạn, đảm bảo các cân đối nợ Chính phủ, nợ quốc gia ở mức an toàn. + Bố trí đủ chi quỹ dự trữ tài chính, dự phòng Ngân sách Nhà nước theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước. 3. Dự toán Ngân sách Nhà nước năm 2007: 3.1  Dự toán thu cân đối Ngân sách Nhà nước: * Dự toán thu Ngân sách Nhà nước 2007 là 281,900 tỷ đồng, tăng 7% so ước thực hiện 2006, nếu loại trừ yếu tố tăng thu từ dầu thô do tăng giá thì đạt tỷ lệ động viên 22.3% so GDP. * Về cơ cấu thu Ngân sách Nhà nước: Tăng dần tỷ trọng thu từ nội lực nền kinh tế, tăng tính ổn định vững chắc của Ngân sách Nhà nước. - Thu nội địa (không kể thu từ dầu thô): + 151,800 tỷ đồng, tăng 15.5% so ước thực hiện 2006(() So sánh đã loại trừ thu XSKT năm 2006 ), chiếm 53.8% tổng thu. Trong đó, thu từ thuế và phí (không kể thu tiền sử dụng đất) tăng 20.1%. + Về lĩnh vực thu: khu vực kinh tế quốc doanh là 53,954 tỷ đồng, tăng 17% so ước thực hiện 2006; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài 31,041 tỷ đồng, tăng 28.2%; khu vực công thương nghiệp ngoài quốc doanh 27,667 tỷ đồng, tăng 26.4%; từ nhà, đất 18,143 tỷ đồng, chỉ bằng 92.1% so ước thực hiện 2006 ... - Thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu: thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu, tăng 14.9% so ước thực hiện 2006(2) So sánh đã bao gồm chi phí quản lý thu của ngành thuế, hải quan năm 2006 , chiếm 19.7% tổng thu. Số thu này xây dựng trên cơ sở giảm thuế nhập khẩu để thực hiện các cam kết AFTA, cam kết song phương, đa phương khác, đặc biệt là cam kết với các nước thành viên WTO…; đồng thời đẩy mạnh cải cách hành chính, thủ tục hải quan và kiểm tra sau thông quan, tăng cường chống buôn lậu, gian lận thương mại và trốn thuế. - Thu từ dầu thô: 71,700 tỷ đồng, bằng 89.5% so ước thực hiện 2006, chiếm 25.4%. Xác định trên dự kiến sản lượng khai thác và thanh toán 17.5 triệu tấn, giá bình quân 475.7 USD/tấn - tương đương 62 USD/thùng. - Thu viện trợ không hoàn lại: 3,000 tỷ đồng, bằng 82.9% so với ước thực hiện 2006. *Về quy mô thu: Có 7 tỉnh, thành phố dự toán thu Ngân sách Nhà nước trên 5,000 tỷ đồng (so 2006 thêm Quảng Ninh); 4 tỉnh, thành phố thu 3,000 – 5,000 tỷ đồng; 22 tỉnh, thành phố thu 1,000 – 3,000 tỷ đồng (thêm 10 tỉnh, thành phố so 2006, gồm: Lạng Sơn, Bắc Ninh, Quảng Ngãi, Đắc Lắc, Bình Phước, Tây Ninh, Long An, Tiền Giang, Đồng Tháp, Kiên Giang); 15 tỉnh thu 500 - 1,000 tỷ đồng (giảm 4 tỉnh so 2006); chỉ còn 16 tỉnh thu dưới 500 tỷ đồng (giảm 6 tỉnh so 2006), trong đó vẫn còn 2 tỉnh thu dưới 100 tỷ đồng (Bắc Kạn và Lai Châu). 3.2 Dự toán chi cân đối Ngân sách Nhà nước: * Dự toán chi cân đối Ngân sách Nhà nước 2007 là 357,400 tỷ đồng, tăng 21.7% so dự toán 2006. * Cơ cấu chi: - Chi đầu tư phát triển: Dự toán năm 2007 bố trí 99,450 tỷ đồng, tăng 27.5% so dự toán 2006(3) So sánh đã loại trừ chi đầu tư phát triển từ nguồn thu XSKT năm 2006 , chiếm 27.8% tổng chi. Để tăng nguồn lực đầu tư phát triển, dự kiến phát hành khoảng 22,000 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ để tiếp tục thực hiện đầu tư các công trình, dự án quan trọng góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, xoá đói giảm nghèo ở khu vực miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số khó khăn. Với mức bố trí như trên, tổng chi đầu tư phát triển là 121.450 tỷ đồng, chiếm 32% tổng chi Ngân sách Nhà nước và bằng 10.7% GDP, chiếm 26.8% tổng chi đầu tư toàn xã hội. - Chi trả nợ, viện trợ: 49,160 tỷ đồng, tăng 20.5% so dự toán 2006, chiếm 13.8% tổng chi, đảm bảo trả đủ các khoản nợ trong và ngoài nước đến hạn. - Chi phát triển các sự nghiệp giáo dục đào tạo, y tế, văn hoá, xã hội; đảm bảo quốc phòng, an ninh; quản lý hành chính nhà nước, Đảng, đoàn thể: 174,550 tỷ đồng, tăng 9.5% so dự toán 2006(4) So sánh đã bao gồm dự toán chi cải cách tiền lương theo mức tiền lương tối thiểu 450.000 đồng/tháng và chi phí quản lý thu của ngành thuế, hải quan năm 2006. , chiếm 48.8% tổng chi; kể cả dự kiến chi cải cách tiền lương (24,600 tỷ đồng) là 199,150 tỷ đồng, chiếm 55.7% tổng chi (dự toán 2006 là 54.6%). Trong đó, bố trí cho các lĩnh vực chủ yếu như sau: + Chi lĩnh vực giáo dục - đào tạo - dạy nghề: 66,770 tỷ đồng, tăng 21.8% so dự toán 2006, đạt 20% tổng Ngân sách Nhà nước. Trong đó chi đầu tư phát triển 11,530 tỷ đồng, chi sự nghiệp 47,280 tỷ đồng, ưu tiên thực hiện các nhiệm vụ quan trọng (như: củng cố kết quả xoá mù chữ và phổ cập giáo dục tiểu học; thực hiện phổ cập giáo dục trung học cơ sở …). + Chi lĩnh vực y tế: 22,210 tỷ đồng, tăng 30.8% so dự toán 2006. Trong đó chi đầu tư phát triển 6,050 tỷ đồng, chi sự nghiệp y tế 14,660 tỷ đồng tăng 22.6% so dự toán 2006. Đảm bảo kinh phí chi phòng bệnh, khám chữa bệnh của các cơ sở y tế; điều chỉnh nâng mức bố trí kinh phí khám chữa bệnh cho trẻ em dưới 6 tuổi từ 90,000 đồng lên 108,000 đồng/trẻ em/năm để đảm bảo khám chữa bệnh miễn phí cho trẻ em dưới 6 tuổi, nâng mức kinh phí mua thẻ bảo hiểm cho người nghèo từ 60,000 đồng lên 80,000 đồng/người/năm … + Chi lĩnh vực khoa học và công nghệ: 7.150 tỷ đồng tăng 20,8% so dự toán 2006, đạt 2% tổng chi ngân sách nhà nước. Trong đó chi đầu tư phát triển 2.730 tỷ đồng, chi sự nghiệp khoa học công nghệ 3.580 tỷ đồng. Tập trung đầu tư hoàn thiện 5/6 Phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia (hết 2006 dự kiến hoàn thành 11/17 Phòng), các khu công nghệ cao, khu công nghiệp phần mềm; đảm bảo thực hiện các chương trình,dự án khoa học và công nghệ trọng điểm cấp nhà nước, quy mô lớn; chi hỗ trợ khuyến khích các doanh nghiệp nghiên cứu ứng dụng khoa học công nghệ … + Chi lĩnh vực văn hoá - thông tin: 5,436 tỷ đồng, tăng 20.9% so dự toán 2006, đạt 1.5% tổng chi. Trong đó chi đầu tư phát triển 2,665 tỷ đồng, chi sự nghiệp văn hoá thông tin 2,250 tỷ đồng. Đảm bảo tăng kinh phí chương trình mục tiêu quốc gia văn hoá thông tin để tiếp tục thực hiện tu bổ và tôn tạo các di tích; kinh phí mua bản quyền thực hiện công ước Bern; kinh phí phát triển các sự nghiệp thuộc lĩnh vực văn hóa thông tin … + Chi sự nghiệp phát thanh - truyền hình - thông tấn: 1,310 tỷ đồng, tăng 24.9% so dự toán 2006. Ưu tiên kinh phí thực hiện tăng thời lượng, chất lượng các chương trình phát thanh truyền hình của các đài Trung ương và địa phương; tăng cường công tác phát thanh, thông tin đối ngoại; tăng cường công tác tuyên truyền đối với vùng miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa... + Chi sự nghiệp thể dục thể thao: 820 tỷ đồng, tăng 15.7% so dự toán 2006. Đảm bảo kinh phí hoạt động thể dục thể thao; chế độ dinh dưỡng cho vận động viên, huấn luyện viên; phát triển thể thao thành tích cao, thể thao phong trào ở địa phương; kinh phí tham dự Seagames, Paragames ở Thái Lan; IndoorGames ở Ma Cao; kinh phí bảo dưỡng công trình thể dục thể thao, hoạt động thường xuyên theo quy định … + Chi lương hưu và đảm bảo xã hội: 26,800 tỷ đồng, đảm bảo kinh phí chi lương hưu, trợ cấp; kinh phí thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia phòng chống tội phạm, ma tuý, tội phạm buôn bán phụ nữ và trẻ em qua biên giới; chi công tác mộ và nghĩa trang liệt sỹ … + Chi sự nghiệp kinh tế: 12,830 tỷ đồng, tăng 39.4% so dự toán 2006. Đảm bảo kinh phí chi cho các nhiệm vụ, dự án (như: ổn định quy hoạch lại dân cư; định canh định cư cho đồng bào dân tộc thiểu số du canh du cư; hỗ trợ phát triển sản xuất thuộc Chương trình 135; thực hiện phòng chống dịch cúm gia cầm, lở mồm, long móng gia súc; quản lý và bảo vệ rừng; thực hiện tăng cường xúc tiến thương mại, xúc tiến đầu tư; duy tu bảo dưỡng các công trình hạ tầng quan trọng …). + Chi sự nghiệp bảo vệ môi trường: 3,500 tỷ đồng, tăng 20.7% so dự toán 2006 và chiếm trên 1% tổng chi. Đảm bảo kinh phí triển khai các nhiệm vụ trọng tâm theo quy định cho hoạt động bảo vệ môi trường. + Chi quản lý hành chính nhà nước, Đảng, đoàn thể: 24,800 tỷ đồng, tăng 14.8% so dự toán 2006. Đảm bảo kinh phí hoạt động thường xuyên của các cơ quan hành chính theo quy định. - Chi thực hiện chính sách đối với lao động dôi dư: 500 tỷ đồng. - Chi thực hiện cải cách tiền lương: Tổng nhu cầu kinh phí thực hiện chi trả tiền lương mới năm 2007 là 27,784 tỷ đồng để thực hiện mức lương tối thiểu 450,000 đồng/người/tháng, điều chỉnh các mức trợ cấp, phụ cấp ưu đãi đối với người có công theo mức sống trung bình xã hội (mức chuẩn) từ 355,000 đồng lên 460,000 đồng, thực hiện từ 01/01/2007. Trong đó: - Bố trí từ Ngân sách Nhà nước : 24,600 tỷ đồng - Dự kiến sử dụng 3,184 tỷ đồng từ nguồn tiết kiệm 10% chi thường xuyên (trừ lương và các khoản có tính chất lương), 40% số thu của các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp được để lại theo chế độ (riêng lĩnh vực y tế là 35%). - Chi bổ sung quỹ dự trữ tài chính: 100 tỷ đồng. - Dự phòng ngân sách: Bố trí 9,040 tỷ đồng, bằng 2.5% tổng chi (trong đó dự phòng ngân sách địa phương là 4,050 tỷ đồng, bằng 3.2% tổng chi ngân sách địa phương ; dự phòng ngân sách trung ương 4,990 tỷ đồng, bằng 2.2% tổng chi ngân sách trung ương), để phòng chống khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, thực hiện những nhiệm vụ quan trọng, cấp bách phát sinh trong năm, đồng thời dự phòng bù lỗ các mặt hàng dầu cho các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh nhập khẩu các mặt hàng dầu. - Cân đối ngân sách địa phương 2007 (năm đầu thời kỳ ổn định ngân sách địa phương): + Tổng số chi ngân sách địa phương tăng 18.4% so dự toán 2006, ưu tăng chi hợp lý với các địa phương: khu vực miền núi phía Bắc tăng 24.1%; khu vực Tây Nguyên tăng 19.9% ; khu vực đồng bằng sông Cửu Long tăng 20.2%; khu vực Bắc Trung bộ và duyên hải miền Trung tăng 19.5%;... Nếu kể cả chi đầu tư các cơ sở hạ tầng giáo dục, y tế từ nguồn thu xổ số kiến thiết thì: khu vực miền núi phía Bắc tăng 24.1%; khu vực Tây Nguyên tăng 20.6%; khu vực đồng bằng sông Cửu Long tăng 26.8%; khu vực Bắc Trung bộ và duyên hải miền Trung tăng 19.8%;... + Có 11 tỉnh, thành phố có tỷ lệ phần trăm (%) phân chia một số khoản thu giữa NSTW và NSĐP: Hà Nội 31%; Hải Phòng 90%; Quảng Ninh 76%; Vĩnh Phúc 67%; Đà Nẵng 90%; Khánh Hòa 53%; TP.Hồ Chí Minh 26%; Đồng Nai 45%; Bình Dương 40%; Bà rịa – Vũng tàu 46%; Cần Thơ 96%; giảm 4 tỉnh so với thời kỳ 2004 – 2006 (Tây Ninh, Long An, Tiền Giang, Vĩnh Long chủ yếu là do không cân đối nguồn thu xổ số kiến thiết và các chế độ chính sách tăng thêm). Có 53/64 tỉnh, thành phố nhận bổ sung cân đối từ ngân sách trung ương là 39,849 tỷ đồng, tăng 17,486 tỷ đồng so với số bổ sung cân đối từ ngân sách trung ương giai đoạn 2004 - 2006. 3.3  Bội chi ngân sách nhà nước và nguồn bù đắp - Bội chi năm 2007: 56,500 tỷ đồng, bằng 5% GDP. - Nguồn bù đắp bội chi: Vay trong nước 43,000 tỷ đồng và vay nước ngoài 13,500 tỷ đồng. Với dự kiến vay nợ, trả nợ và huy động trái phiếu Chính phủ trong năm 2007 như trên, đến 31/12/2007 dư nợ Chính phủ bằng 37.3% GDP; dư nợ quốc gia bằng 31.2% GDP ở mức đảm bảo an ninh tài chính Quốc gia. III. ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH THỰC HIỆN KẾ HOẠCH NGÂN SÁCH 9 THÁNG ĐẦU NĂM 2007 1. Đánh giá thu ngân sách 9 tháng đầu năm 2007  Trong năm 9 tháng đầu năm 2007 nền kinh tế nước ta đạt mức tăng trưởng cao nhất trong vòng 10 năm qua (8.5%) tổng thu ngân sách nhà nước vượt kế hoạch đề ra, tỷ lệ huy động từ thuế và phí vào ngân sách nhà nước đạt 23.4% GDP. Cán cân thanh toán quốc tế có thặng dư khá, dự trữ ngoại tệ tăng từ gần 12 tuần nhập khẩu vào cuối năm 2006 lên gần 20 tuần nhập khẩu vào cuối năm 2007, đáp ứng được các nhu cầu về ngoại tệ và bình ổn thị trường ngoại hối. Nợ của Chính phủ và nợ nước ngoài của quốc gia tiếp tục được duy trì ở mức an toàn. Công tác thu có tiến bộ nên tổng thu ngân sách Nhà nước 9 tháng ước tính tăng 18.4% so với cùng kỳ năm trước và bằng 72.4% dự toán cả năm. Nhìn chung bằng nhiều biện pháp, trong thời gian qua cơ cấu thu ngân ngân sách Nhà nước đã đạt được những chuyền biến tích cực, thu từ thuế và phí đã đảm bảo thu cho chi thường xuyên, còn để dành ra một phần cho tích luỹ đầu tư phát triển và trả nợ. Kết quả này góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và ổn định xã hội, từng bước phát huy được vai trò của NSNN với tư cách là phương tiện và công cụ để Nhà nước thực hiện điều chỉnh vĩ mô nền kinh tế xã hội. Đơn vị: Tỷ đồng Chỉ tiêu 9 Tháng Dự toán %TH Thu nội địa 112,788 151,800 74.3% XNK 43,711 55400 78.9% Viện trợ 2,811 3,000 93.7% Dầu thô 44,884 71,700 62.6% Tổng thu 204,194 281,900 72.43% Nguồn: Tổng hợp từ số liệu của Tổng cục thống kê Thu nội địa: Thực hiện 9 tháng ước đạt 112,788 (KH là 151,800) tỷ đồng bằng 74.3% dự toán và tăng 28.1% so với cùng kỳ năm 2006. - Thu từ khu vực công thương nghiệp ngoài quốc doanh: Thực hiện tháng 9 đạt 22,162 tỷ đồng bằng 80.1% dự toán (KH 27,667 tỷ đồng), tăng 30.3% so với cùng kỳ năm 2006, đứng đầu về tiến độ thực hiện dự toán và có mức tăng trưởng cao nhất trong các khoản thu trực tiếp từ sản xuất - kinh doanh. - Thu từ kinh tế quốc doanh: ước đạt 68.1% dự toán, tăng 21.7% so với cùng kỳ năm 2006 do nhiều sản phẩm công nghiệp quan trọng do doanh nghiệp nhà nước sản xuất duy trì được tốc độ tăng trưởng khá. Một số ngành kinh tế có đóng góp lớn cho ngân sách nhà nước (ngân hàng, rượu bia, thuốc lá...) có bước tăng trưởng khá về giá trị sản xuất - kinh doanh và chất lượng dịch vụ, qua đó tạo nguồn tăng thu cho ngân sách nhà nước.... - Riêng đối với số thu từ khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, mặc dù vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng khả quan trong 9 tháng đầu năm 2007, song khu vực doanh nghiệp đầu tư nước ngoài lại có tiến độ thu nộp ngân sách nhà nước còn thấp (ước đạt 65.2% dự toán). Nguyên nhân chủ yếu do hoạt động của các liên doanh sản xuất và lắp ráp ô tô, xe máy vẫn còn khó khăn; thị trường xe ô tô mặc dù đang có dấu hiệu phục hồi nhưng sức tiêu thụ của dòng xe 4 chỗ chậm, một số mẫu mã phải tạm ngưng sản xuất; thị trường xe máy phải cạnh tranh với xe nhập khẩu giá rẻ, giá bán bình quân đã giảm 1.3 triệu đồng/chiếc so với cùng kỳ. Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp hoạt động trong ngành bia rượu, nước giải khát do phải cạnh tranh gay gắt nên thị trường bị thu hẹp, doanh số giảm. Thu về dầu thô: Thực hiện 9 tháng ước 44,884 tỷ đồng (KH 71,700 tỷ đồng), bằng 62.6% dự toán, giảm 14.9% so với cùng kỳ năm 2006, do sản lượng và giá dầu thô thanh toán đạt thấp, trong đó: - Sản lượng thanh toán 9 tháng ước đạt 7.7 triệu tấn, bằng 44% sản lượng kế hoạch, giảm 1.1 triệu tấn so với cùng kỳ, do trữ lượng dầu của các mỏ lớn như Bạch Hổ, Rạng Đông đang trong quá trình suy giảm (theo sơ đồ kỹ thuật thì sản lượng dầu thô khai thác hàng năm giảm từ 13% - 20%), trong khi một số mỏ phát hiện mới chưa thể đưa vào khai thác thương mại. - Giá dầu thô trên thị trường thế giới trong 9 tháng đầu năm 2007 diễn biến rất thất thường, biên độ dao động khá lớn. Đối với dầu thô Việt Nam, giá thanh toán bình quân 9 tháng ở mức 467.8 USD/tấn (61 USD/thùng), thấp hơn 7.67 USD/tấn (1USD/thùng) so với giá xây dựng dự toán, xấp xỉ mức cùng kỳ năm 2006. Thu cân đối ngân sách nhà nước từ hoạt động xuất nhập khẩu: thực hiện 9 tháng ước đạt 43,711 tỷ đồng, bằng 78.9% dự toán (KH 55,400 tỷ đồng), tăng 27.1% so với cùng kỳ năm 2006. Bên cạnh những thành tựu đạt được vẫn còn những hạn chế. Có những khoản thu đạt tỉ lệ thấp so với dự toán cả năm: Thu từ doanh nghiệp Nhà nước đạt 68.1 % dự toán cả năm; thu từ doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (không kể dầu thô) đạt 65.2%; thu phí xăng dầu đạt 67.8%. Đáng chú ý là thu từ dầu thô chiếm 25.4 % tổng dự toán thu NSNN năm 2007 nhưng 9 tháng chỉ đạt 62.6 % kế hoạch đề ra và giảm 14.9 % so với cùng kì năm trước do sản lượng dầu thô khai thác sụt giảm và không đạt kế hoạch đề ra. Trong cơ cấu thu thuế trực thu chiếm tỉ trọng nhỏ khoảng 30% tổng thu NSNN. Trong đó thuế TNDN chiếm khoảng 24 - 24% tổng thu ngân sách, thuế thu nhập cá nhân thấp khoảng 2% tổng thu ngân sách. Trong khi đó ở các nước có cùng trình độ phát triển thì tỉ lệ này cao hơn vì vậy tạo gánh nặng đối vói khu vực doanh nghiệp cao. Trong thuế gián thu tỉ trọng thuế GTGT và thuế tiêu thụ đặc biệt chiếm khoảng 35.7% tổng thu ngân sách, vẫn còn thấp so với các nước khác (trung bình khoảng 45%) thuế xuất nhập khẩu chiếm tỉ trọng cao khoảng 15% tổng thu ngân sách (các nước khác chiếm khoảng 5 - 10 %). Thuế đất đai chiếm tỉ trọng không đáng kể, do hiệu quả thu còn thấp. Nợ đọng thuế có xu hướng tăng khoảng 4,000 tỉ đồng năm 2006 lên đến gần 6,500 tỉ đồng năm 2007. 2. Đánh giá chi ngân sách nhà nước 9 tháng đầu năm 2007 Để góp phần thực hiện các chỉ tiêu phát triển kinh tế_xã hội, chi ngân sách nhà nước được phê chuẩn là 357,400 tỷ, tăng 12% so với dự toán, và tăng 21.4% so với thực tế thực hiện năm 2006, đạt mức tương đương 31.6% GDP. Tổng chi ngân sách Nhà nước 9 tháng ước tính 249,825 tỷ đồng, tăng 16,2% so với cùng kỳ năm 2006 và bằng 69,9% dự toán cả năm. Thực tế cho thấy, chi ngân sách nhà nước năm 2007 đã có nhiều biến động lớn. Nhờ đâu mà chi ngân sách nhà nước có thể tăng cao và để trang trải các nội dung gì? Tăng trưởng kinh tế hằng năm luôn ở mức cao là cội nguồn. Kinh tế phát triển, thu ngân sách nhà nước luôn tăng là cơ sở bảo đảm cho Nhà nước có nguồn để tăng chi. Trung bình thu ngân sách nhà nước đáp ứng được trên 82 – 83% tổng nhu cầu chi của Nhà nước, phần còn thiếu hụt được bù đắp bằng nguồn vốn vay. Về nội dung chi, cơ bản cho đến nay, chi viện trợ, trả nợ tương đối ổn định trong phạm vi kiểm soát được. Quy mô tuyệt đối chi thường xuyên của ngân sách nhà nước tuy có tăng lên hàng năm nhưng tỷ trọng chi thường xuyên trong tổng chi ngân sách nhà nước có xu hướng giảm, trong khi chi thường xuyên là những khoản chi đảm bảo thực thi các chức năng nhiệm vụ cơ bản nhất của hệ thống bộ máy nhà nước. Do vậy, cần có cách nhìn “nghiêm túc” về vấn đề này. Bên cạnh đó, chi đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước tăng dần, cả số tuyệt đối và tỷ trọng trong tổng chi ngân sách nhà nước và bộc lộ khá rõ xu hướng ưu tiên chi đầu tư phát triển. Trong đó, cơ cấu chi ngân sách thực hiện 9 tháng đầu năm như sau: Chi đầu tư xây dựng cơ bản 61,324 tỷ đồng, bằng 61,8% dự toán năm, chiếm 24.55% tổng chi ngân sách. Khoản chi này được dùng để thực hiện đầu tư vào các công trình giao thông, thủy lợi quan trọng, các dự án tái định cư thủy điện, đường tuần tra biên giới, thuỷ lợi miền núi và đường giao thông đến trung tâm xã nhằm thực hiện xóa đói, giảm nghèo ở khu vực miền núi, vùng đồng bào đặc biệt khó khăn. Sau 9 tháng, kết quả giải ngân trong xây dựng cơ bản đạt 65,3% kế hoạch. Trong đó, giải ngân vốn trái phiếu Chính phủ chỉ đạt 18,5% so với dự toán. Chẳng hạn, Bộ GTVT sau 8 tháng, chỉ đạt 17% kế hoạch, gây lãng phí về vốn, thời gian, cơ hội đầu tư và làm ảnh hưởng đến mục tiêu tăng trưởng kinh tế những năm tiếp theo. Chi thường xuyên ước tính 131,610 tỷ đồng, bằng 75,4% dự toán cả năm, chiếm 52.7% tổng chi ngân sách ước thực hiện. Trong đó, các khoản chi cụ thể như sau: Hầu hết các khoản chi lớn trong chi thường xuyên đạt tỷ lệ khá so với dự toán cả năm, trong đó chi giáo dục, đào tạo, dạy nghề đạt 75,1%; chi y tế đạt 74,8%; chi lương hưu và bảo đảm xã hội đạt 75,7%; chi sự nghiệp kinh tế đạt 77,7%; chi quản lý hành chính đạt 75,3% dự toán cả năm. Chi cải cách tiền lương ước tính 16,260 tỷ đồng, bằng 66,1% dự toán năm. Khoản chi này để thực hiện mức lương tối thiểu 450.000 đồng/người/tháng, điều chỉnh các mức trợ cấp, phụ cấp ưu đãi đối với người có công theo mức sống trung bình xã hội (mức chuẩn) từ 355.000 đồng lên 460.000 đồng, thực hiện từ 01/01/2007. Chi trả nợ và viện trợ ước tính 38,197 tỷ đồng, bằng 77,7% dự toán năm, chiếm 15.3% tổng chi ngân sách ước thực hiện. Như vậy, năm 2007, tổng chi ngân sách nhà nước (NSNN) đã tăng 3,1% so với dự toán. Tuy nhiên, chi phí cho quản lý hành chính ở các địa phương đã tăng 47,8% so với năm 2006, vượt 5,1% so với dự toán. Có thể thấy rằng, việc bố trí chi ngân sách cho một số khoản chưa thật sự cấp bách cho thấy kỷ luật tài chính chưa nghiêm. Thậm chí, có tới 1.863,7 tỷ đồng "rót" cho 142 dự án chưa đủ thủ tục đầu tư. 129 dự án quá thời hạn quy định, với tổng số vốn hơn một ngàn tỷ đồng. Nhiều địa phương bố trí vốn cho giáo dục và khoa học - công nghệ thấp hơn dự toán TƯ giao. Có tới 4 tỉnh là Long An, Vĩnh Long, Hậu Giang, Kiên Giang không bố trí vốn đầu tư cho lĩnh vực GD - ĐT. Nhiều địa phương cắt giảm gần ba nghìn tỷ đồng vốn đầu tư phát triển  để bố trí không đúng quy định cho mục tiêu khác. Có địa phương tái diễn tình trạng này suốt  5 năm. Bội chi ngân sách Nhà nước 9 tháng bằng 14,1% tổng số chi 9 tháng và bằng 62,2% mức bội chi trong dự toán cả năm, trong đó 73,9% được bù đắp bằng nguồn vay trong nước và 26,1% từ nguồn vay nước ngoài. Bội chi ngân sách nhà nước tuy vẫn trong giới hạn cho phép, nhưng tỷ lệ này còn khá cao và đã kéo dài trong nhiều năm, chưa có chiều hướng cải thiện. Tình trạng trốn thuế, lậu thuế, chi tiêu ngân sách sai quy định chưa được ngăn chặn có hiệu quả. Một số khoản chi chưa bố trí đủ nguồn như: bù lỗ kinh doanh dầu và cấp vốn điều lệ cho một số tổ chức tài chính nhà nước phải chuyển sang ngân sách các năm sau. Công tác phân tích, dự báo và giám sát hoạt động của thị trường tài chính chưa đáp ứng kịp yêu cầu phát triển nhanh và bền vững của nền kinh tế thị trường 3. Cân đối ngân sách 9 tháng đầu năm 2007 Do kinh tế phát triển và công tác thu có tiến bộ nên tổng thu ngân sách Nhà nước 9 tháng đầu năm 2007 ước tính tăng 18,4% so với cùng kỳ năm trước và bằng 72,4% dự toán cả năm, trong đó các khoản thu nội địa tăng 28,1% và bằng 74,3%; thu từ hoạt động xuất khẩu tăng 48% và bằng 78,9%; thu viện trợ tăng 27,7% và bằng 93,7%. Một số khoản thu lớn trong thu nội địa đạt khá so với dự toán năm là: Thu thuế công thương nghiệp ngoài Nhà nước đạt 80,1%; thu thuế thu nhập đạt 88,2%; lệ phí trước bạ đạt 94,9%; thu thuế nhà đất đạt 90,9%. Tuy nhiên, có những khoản thu đạt tỷ lệ thấp so với dự toán cả năm như: Thu từ doanh nghiệp Nhà nước đạt 68,1%; thu từ doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (không kể dầu thô) đạt 65,2%; thu phí xăng dầu đạt 67,8%. Đáng chú ý là thu từ dầu thô chiếm 25,4% tổng dự toán thu ngân sách Nhà nước năm 2007 nhưng 9 tháng chỉ đạt 62,6% kế hoạch đề ra và giảm 14,9% so với cùng kỳ năm trước do sản lượng dầu thô khai thác sụt giảm và không đạt kế hoạch đề ra. Theo dự báo đến hết năm 2007, tổng thu ngân sách nhà nước vượt kế hoạch đề ra, tỷ lệ huy động từ thuế và phí vào ngân sách nhà nước đạt 23,4% GDP. Cán cân thanh toán quốc tế có thặng dư khá, dự trữ ngoại tệ tăng từ gần 12 tuần nhập khẩu vào cuối năm 2006 lên gần 20 tuần nhập khẩu vào cuối năm 2007, đáp ứng được các nhu cầu về ngoại tệ và bình ổn thị trường ngoại hối. Theo đánh giá của Uỷ ban Tài chính - ngân sách thì số thu cân đối NSNN vượt dự toán của Quốc hội không cao (chỉ tăng 2,1% so với dự toán). Yếu tố giảm thu ngân sách 9 tháng đầu năm 2007 là do 3 khoản thu không đạt dự toán đã ảnh hưởng đến kết quả thu của cả năm, đó là: Thu từ dầu thô giảm 3.200 tỉ đồng; thu từ DN có vốn đầu tư nước ngoài giảm 663 tỉ đồng; thu phí xăng dầu giảm 53 tỉ đồng; thêm vào đó là cam kết giảm thuế theo lộ trình gia nhập WTO. Đáng nói hơn, Uỷ ban Tài chính và ngân sách Quốc hội chỉ ra khoản thu đã không đạt dự toán nhiều năm như khoản thu từ DN có vốn đầu tư nước ngoài. Khoản thu từ phí xăng dầu 4 năm liền (từ 2003 - 2007) không đạt dự toán một phần do ngân sách nhà nước liên tiếp phải bù lỗ cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, trong khi vấn đề buôn lậu xăng dầu qua biên giới vẫn tiếp diễn làm thất thoát ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, nhờ chính sách nuôi dưỡng nguồn thu, nhất là thu thuế từ các doanh nghiệp mới thành lập đã đi vào hoạt động, đánh thuế cao đối với các mặt hàng không được khuyến khích nhu thuốc lá, rượu bia,ôtô 4 chỗ ngồi, sòng bạc,… rồi việc quản lý chặt chẽ các khoản thu nhằm hạn chế thất thoát nên nguồn thu ngân sách có cải thiện so với cùng kỳ. Nhờ tăng nguồn thu nên các khoản chi ngân sách đều có những cải thiện đáng kể. Tổng chi ngân sách Nhà nước 9 tháng đầu năm 2007 ước tính tăng 16,2% so với cùng kỳ năm 2006 và bằng 69,9% dự toán cả năm, đạt mức xấp xỉ 249.823 tỷ đồng. Cơ cấu chi cũng đã có những chuyển biến tích cực, theo đó chi đầu tư xây dựng cơ bản bằng 61,8%; chi thường xuyên bằng 75,4%; chi cải cách tiền lương bằng 66,1%; chi trả nợ và viện trợ bằng 77,7%. Hầu hết các khoản chi lớn trong chi thường xuyên đạt tỷ lệ khá so với dự toán cả năm, trong đó chi giáo dục, đào tạo, dạy nghề đạt 75,1%; chi y tế đạt 74,8%; chi lương hưu và bảo đảm xã hội đạt 75,7%; chi sự nghiệp kinh tế đạt 77,7%; chi quản lý hành chính đạt 75,3%. Bội chi ngân sách Nhà nước 9 tháng đầu năm 2007 bằng 14,1% tổng số chi 9 tháng và bằng 62,2% mức bội chi trong dự toán cả năm, trong đó 73,9% được bù đắp bằng nguồn vay trong nước và 26,1% từ nguồn vay nước ngoài. Cán cân thanh toán quốc tế có thặng dư khá, dự trữ ngoại tệ tăng đáp ứng được các nhu cầu về ngoại tệ và bình ổn thị trường ngoại hối. Nợ của Chính phủ và nợ nước ngoài của quốc gia dưới 35% GDP, bảo đảm an ninh tài chính quốc gia hiện nay và thời gian tới. Theo Báo cáo của Chính phủ, tổng chi ngân sách nhà nước (NSNN) ước thực hiện cả năm đạt 368.304 tỷ đồng, tăng 3,1% (10.940 tỷ đồng) so với dự toán. Trong đó chi đầu tư phát triển 101.500 tỷ đồng, tăng 2,1% so với dự toán; chi thường xuyên 206.000 tỷ đồng, tăng 3,4% so với dự toán. Với số chi này Uỷ ban Tài chính - ngân sách của Quốc hội đánh giá công tác quản lý điều hành chi ngân sách còn chưa thực sự được coi trọng, kỷ luật tài chính chưa nghiêm. Trong quản lý điều hành chi ngân sách năm 2007 nổi lên là tình trạng giải ngân trong xây dựng cơ bản rất chậm, nhất là vốn trái phiếu chính phủ (9 tháng bằng 18,5% Quốc hội giao). Theo thống kê, còn có 10 địa phương có khối lượng thực hiện và giải ngân vốn trái phiếu chính phủ đạt rất thấp (dưới 10%). Trong quá trình điều hành NSNN, Chính phủ đã có nhiều đổi mới, thực hiện tích cực, kiên quyết trong quản lý chi NSNN, góp phần hoàn thành các mục tiêu kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh, hạn chế thất thoát, lãng phí, tăng cường hiệu quả chi NSNN. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện vẫn còn những hạn chế: Tình trạng chi vượt dự toán diễn ra nhiều năm qua còn chậm khắc phục; một số địa phương sử dụng phần tăng thu ngân sách địa phương chưa phù hợp với khoản 1, Điều 59 của Luật NSNN; bố trí phần tăng thu cho chi đầu tư phát triển chưa tương xứng; chi quản lý hành chính tăng nhiều, vượt 5,1% so với kế hoạch...Tình trạng giải ngân trong xây dựng cơ bản còn rất chậm, nhất là vốn trái phiếu Chính phủ. Giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản trong 9 tháng đầu năm đạt 64,9 nghìn tỷ đồng, bằng 65,3% kế hoạch. Điển hình như, Bộ Giao thông vận tải đăng ký kế hoạch năm 2007 là 12.656 tỷ đồng, nhưng đến tháng 8 điều chỉnh xuống còn 6.291 tỷ đồng, nhưng cũng chỉ thực hiện được 1.071 tỷ đồng, bằng 17% kế hoạch. Và có đến 10 địa phương có khối lượng thực hiện và giải ngân vốn trái phiếu Chính phủ đạt rất thấp, dưới 10% ảnh hưởng đến mục tiêu tăng trưởng kinh tế của năm 2007 và các năm tiếp theo. Điều này rất cần Chính phủ tập trung rà soát các dự án, tích cực tháo gỡ về cơ chế điều chuyển vốn giữa các dự án cho phù hợp nhằm thúc đẩy việc giải ngân. Trong 9 tháng đầu năm 2007, Bộ Tài chính cùng với các bộ, ngành, địa phương có liên quan rà soát, sửa đổi, bổ sung các cơ chế chính sách tài chính nhằm cải thiện hơn nữa môi trường đầu tư và kinh doanh; thực hiện quyết liệt cải cách hành chính, nhất là đơn giản và công khai thủ tục hành chính trong lĩnh vực thuế, hải quan, kho bạc để tạo bước đột phá trong khuyến khích hoạt động sản xuất - kinh doanh của các thành phần kinh tế ở trong nước, tập trung thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước. Đồng thời, tăng cường kiểm tra, kiểm soát nhằm chống thất thu và gian lận trong khâu nộp thuế, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về thuế..., phối hợp với các lực lượng chức năng tổ chức thu dứt điểm các khoản nợ đọng thuế có khả năng thu hồi của các tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh. Bên cạnh những chủ trương chính sách khác được thực hiện góp phàn quan trọng trong việc cải thiện nguồn thu như tăng các nguồn thu từ đất đai, đặc biệt là nguồn thu từ giao quyền sử dụng đất. Trong quý 4 của năm 2007, phải đẩy mạnh thu ngân sách Nhà nước, phấn đấu thu đạt và vượt dự toán Quốc hội quyết định. Để thực hiện mục tiêu này, Bộ Tài chính đã tham mưu cho Chính phủ ra nghị quyết yêu cầu các bộ, địa phương tập trung chỉ đạo công tác thu ngân sách Nhà nước, đặt mục tiêu phấn đấu tăng thu ngân sách Nhà nước năm 2007 trên 3% so với dự toán Thủ tướng Chính phủ giao. 4. Giải pháp thực hiện kế hoạch ngân sách những tháng còn lại của năm 2007 Trên cơ sở Nghị quyết của Quốc hội về dự toán ngân sách Nhà nước năm 2007 và những giải pháp chủ yếu chỉ đạo, điều hành thực hiện kế hoạch kinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước năm 2007 mà Bộ Tài chính đã phối hợp cùng các bộ, ngành tham mưu trình Chính phủ ban hành Nghị quyết số 03/2007/NQ-CP ngày 19/01/2007, trong những tháng còn lại của năm 2007, cần tập trung vào một số giải pháp chủ yếu sau: Một là, Bộ Tài chính sẽ tích cực, chủ động phối hợp với các bộ, ngành, địa phương có liên quan rà soát, sửa đổi, bổ sung các cơ chế chính sách tài chính nhằm cải thiện hơn nữa môi trường đầu tư và kinh doanh; thực hiện quyết liệt cải cách hành chính, nhất là đơn giản và công khai thủ tục hành chính trong lĩnh vực thuế, hải quan, kho bạc để tạo bước đột phá trong khuyến khích hoạt động sản xuất - kinh doanh của các thành phần kinh tế ở trong nước, tập trung thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước. Hai là, đẩy mạnh thu ngân sách Nhà nước, phấn đấu thu đạt và vượt dự toán Quốc hội quyết định. Để thực hiện mục tiêu này, Bộ Tài chính đã tham mưu cho Chính phủ ra nghị quyết yêu cầu các bộ, địa phương tập trung chỉ đạo công tác thu ngân sách Nhà nước, đặt mục tiêu phấn đấu tăng thu ngân sách Nhà nước năm 2007 trên 3% so với dự toán Thủ tướng Chính phủ giao. Trong năm 2007, Bộ Tài chính sẽ tổ chức triển khai có hiệu quả luật quản lý thuế; đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về thuế..., phối hợp với các lực lượng chức năng tổ chức thu dứt điểm các khoản nợ đọng thuế có khả năng thu hồi của các tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh. Ba là, năm 2007 phải là năm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong công tác quản lý sử dụng ngân sách Nhà nước, nâng cao chất lượng, hiệu quả, kỷ luật chi ngân sách Nhà nước. Ngay từ đầu năm, Bộ Tài chính đã phối hợp cùng với Bộ Kế hoạch và Đầu tư tập trung hướng dẫn triển khai dự toán chi ngân sách Nhà nước năm 2007 đã được Quốc hội quyết định theo đúng quy định; tổng hợp trình Thủ tướng Chính phủ về việc phân bổ và điều hành và thực hiện dự toán ngân sách Nhà nước năm 2007, qua đó nâng cao trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương đối với việc phân bổ, quản lý, sử dụng dự toán ngân sách Nhà nước của mình. Trong năm 2007, Bộ Tài chính sẽ phối hợp cùng với Bộ Kế hoạch và Đầu tư hoàn thiện cơ chế, chính sách quản lý tài chính đối với các chương trình/dự án ODA; tập trung rà soát, sắp xếp lại các quỹ tài chính ngoài ngân sách hiện có, đảm bảo hoạt động có hiệu quả và đáp ứng các yêu cầu cam kết hội nhập. Tăng cường tính công khai, minh bạch của ngân sách nhà nước trong tất cả các khâu từ xây dựng chính sách, lập dự toán, thẩm định, phê duyệt, tổ chức thực hiện và quyết toán ngân sách của tất cả các cấp. Bốn là, Đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường công tác phòng chống tham nhũng, nâng cao năng lực quản lý nhà nước; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí,; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát của cộng đồng. Bộ Tài chính tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các văn bản quy phạm pháp luật, các định mức, tiêu chuẩn, chế độ chi tiêu ngân sách Nhà nước, thực hiện Chương trình hành động của Chính phủ về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và phòng, chống tham nhũng; thực hiện chế độ công khai tài chính đối với các cấp ngân sách Nhà nước, các đơn vị dự toán ngân sách. Các cấp và các ngành chức năng phải quyết liệt chống thất thu, chống buôn lậu và gian lận thương mại, phải kiên quyết thu hồi số thuế nợ đọng, phấn đấu tăng thu bổ sung vào nguồn dự phòng ngân sách để giải quyết kịp thời các nhu cầu cấp bách phát sinh. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc sử dụng ngân sách và tài sản công; công khai tài chính các quỹ của tất cả các tổ chức xã hội có nhận tài trợ của Nhà nước và các quỹ tài chính ở địa phương. Thực hiện kiểm toán các doanh nghiệp nhà nước, trước hết là các tập đoàn kinh tế và các tổng công ty. Các bộ, ngành cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách về quản lý đầu tư phát triển, tăng cường công tác giám sát, thanh tra nhằm khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải, chống thất thoát, lãng phí; quản lý chất lượng các dự án đầu tư xây dựng cơ bản; thực hiện sắp xếp lại các ban quản lý dự án; tổ chức thực hiện có hiệu quả, theo đúng tiến độ các công trình quan trọng, các chương trình mục tiêu quốc gia; đẩy nhanh lộ trình chống tình trạng khép kín trong đầu tư và xây dựng. Từng cơ quan, đơn vị phải có kế hoạch hành động cụ thể để thực hành tiết kiệm và chống lãng phí. Quy định cụ thể việc mua sắm phương tiện làm việc, chi phí tiếp khách, sử dụng xe công, điện thoại công... có sử dụng ngân sách nhà nước. Kiểm tra và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Các bộ, ngành, địa phương cần quán triệt và tổ chức thực hiện tốt Chỉ thị số 836/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về các giải pháp đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân các nguồn vốn đầu tư phát triển. Chủ động thực hiện các giải pháp đề ra nhằm huy động cao nhất và nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực cho đầu tư phát triển. Thực hiện triệt để chủ trương không dùng vốn ngân sách Nhà nước để đầu tư các dự án sản xuất, kinh doanh; ưu tiên các nguồn vốn đầu tư từ ngân sách Nhà nước cho các dự án cơ sở hạ tầng thiết yếu, các công trình thủy lợi phục vụ tưới tiêu; đầu tư chăm sóc và bảo vệ rừng... Nguồn vốn tín dụng chính sách được sử dụng chủ yếu cho mục tiêu xóa đói, giảm nghèo, nâng cao thu nhập của người dân. Tình hình tiến độ thực hiện thấp và giải ngân chậm các nguồn vốn, bao gồm vốn Ngân sách Nhà nước, vốn trái phiếu Chính phủ và tín dụng đầu tư Nhà nước, do nhiều nguyên nhân. Ðó chính là những hạn chế cần khắc phục để đẩy mạnh đầu tư phát triển trong những tháng cuối năm và cả năm 2008. KẾT LUẬN Kế hoạch năm 2007 đã đi được gần hết chặng đường. Theo đánh giá chung thì các mục tiêu và nhiệm vụ do Quốc hội đề ra cho năm 2007 đã và đang được thực hiện khá thuận lợi, hầu hết các chỉ tiêu chủ yếu cả về kinh tế, xã hội và môi trường đều đạt và vượt kế hoạch đề ra. Tính đến thời điểm này thì kế hoạch ngân sách có thể nói là thực hiện được kế hoạch đặt ra, một số cân đối vĩ mô cơ bản của nền kinh tế được bảo đảm nhưng chưa thực sự vững chắc. Tổng thu ngân sách nhà nước vượt kế hoạch đề ra, tỷ lệ huy động từ thuế và phí vào ngân sách nhà nước đạt 23,4% GDP. Nợ của Chính phủ và nợ nước ngoài của quốc gia tiếp tục được duy trì ở mức an toàn. Tổng dư nợ nước ngoài của quốc gia bằng 30,3% GDP (so với giới hạn cho phép là khoảng 50% GDP), dư nợ nước ngoài của Chính phủ bằng 36% GDP... Bội chi ngân sách nhà nước tuy vẫn trong giới hạn cho phép, nhưng tỷ lệ này còn khá cao và đã kéo dài trong nhiều năm, chưa có chiều hướng cải thiện. Tình trạng trốn thuế, lậu thuế, chi tiêu ngân sách sai quy định chưa được ngăn chặn có hiệu quả. Một số khoản chi chưa bố trí đủ nguồn như: bù lỗ kinh doanh dầu và cấp vốn điều lệ cho một số tổ chức tài chính nhà nước phải chuyển sang ngân sách các năm sau... Nhìn chung lại, chúng ta đã đạt được những thành tựu quan trọng và tiến bộ trong quá trình thực thi kế hoạch ngân sách năm 2007, tuy nhiên với những hạn chế và khuyết điểm còn tồn tại thì chúng ta phải thực hiện đẩy mạnh hơn nữa các biện pháp thu chi ngân sách trong những tháng cuối cùng của năm 2007 nhằm thực hiện thắng lợi kế hoạch đã đặt ra. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Giáo trình Kế hoạch hóa phát triển kinh tế xã hội, Khoa Kế hoạch và phát triển – Đại học Kinh tế Quốc dân, Nhà xuất bản Thống kê, 2007. Thời báo Kinh tế Việt Nam, Kinh tế 2006-2007 Việt Nam và Thế giới, Đào Nguyên Cát (tổng biên tập). Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2006-2010. Niên giám thống kê 2006. Website: MỤC LỤC Trang Lời nói đầu 1 Nội dung I. Lý luận chung 2 1. Khái niệm chung 2 1.1. Ngân sách 2 1.2. Kế hoạch ngân sách Nhà nước 3 2. Nội dung ( nhiệm vụ ) chủ yếu của ngân sách 4 II. Kế hoạch ngân sách năm 2007 5 1.Mục tiêu tổng quảt của ngân sách Nhà nước năm 2007 5 2. Nhiệm vụ chủ yếu của ngân sách Nhà nước năm 2007 5 3. Dự toán ngân sách Nhà nước năm 2007 7 3.1. Dự toán thu cân đối ngân sách Nhà nước 7 3.2. Dự toán chi cân đối ngân sách Nhà nước 8 3.3. Bội chi ngân sách Nhà nước và nguồn bù đắp 12 III. Đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch ngân sách 9 tháng đầu năm 2007 13 1. Đánh giá thu ngân sách Nhà nước 9 tháng đầu năm 2007 13 2. Đánh giá chi ngân sách Nhà nước 9 tháng đầu năm 2007 16 3. Cân đối ngân sách 9 tháng đầu năm 2007 19 4. Giải pháp thực hiện kế hoạch ngân sách những tháng còn lại năm 2007 22 Kết luận 26 Tài liệu tham khảo 27 Mục lục 28