Đề tài Đánh giá hiện trạng và đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý rác thải sinh hoạt quận Tân Phú

CHƯƠNG I MÔÛ ÑAÀU I.1. CÔ SÔÛ HÌNH THAØNH ÑEÀ TAØI Ngaøy nay khi xaõ hoäi caøng tieán boä, coâng nghieäp hoaù hieän ñaïi hoaù ngaøy caøng phaùt trieån ñôøi soáng con ngöôøi ngaøy caøng ñöôïc naâng cao thì caùc nhu caàu sinh hoaït tieâu duøng cuûa con ngöôøi cuõng gia taêng keùo theo löôïng raùc thaûi noùi chung vaø löôïng raùc thaûi sinh hoaït noùi rieâng ngaøy caøng nhieàu vaø vöôït khoûi taàm kieåm soaùt cuûa con ngöôøi. Raùc laø saûn phaåm taát yeáu cuûa cuoäc soáng, caøng ngaøy con ngöôøi caøng taïo ra nhieàu raùc hôn vôùi caùc thaønh phaàn cuõng phöùc taïp hôn. Theo soá lieäu thoáng keâ, moät soá quoác gia treân theá giôùi ñaõ trôû thaønh nhöõng baõi raùc khoång loà vaø vôùi Vieät Nam vaán ñeà raùc ñoâ thò cuõng ñang laø vaán ñeà caáp baùch caàn ñöôïc quan taâm. Theo Baùo caùo Dieãn bieán moâi tröôøng Vieät Nam naêm 2006 cuûa World Bank moãi naêm Vieät Nam coù khoaûng 15 trieäu taán chaát thaûi trong caû nöôùc. Caùc khu ñoâ thò chieám khoaûng 24% daân soá caû nöôùc nhöng laïi chieám hôn 50% löôïng chaát thaûi, öôùc tính nhöõng naêm tôùi seõ leân tôùi 60%. Thaønh phoá HCM taäp chung daân soá 6.117.251 hieän ñang phaùt thaûi moãi ngaøy khoaûng 6000 – 6.500 taán. Löôïng raùc khoång loà naøy chöa ñöôïc quaûn lyù moät caùch chaët cheõ, moät phaàn ñöôïc coâng ty moâi tröôøng ñoâ thò xöû lyù, moät phaàn ñöôïc ñoå xuoáng keânh raïch, nhöõng khu ñaát troáng gaây ra oâ nhieãm moâi tröôøng xung quanh, thoaùi hoaù nguoàn nöôùc ngaàm vaø aûnh höôûng tôùi veû myõ quan cuûa thaønh phố. Ngoaøi ra coâng taùc quaûn lyù coøn nhieàu baát caäp, naêng löïc thu gom coøn thaáp, raùc thaûi chöa phaân loaïi taïi nguoàn ñöôïc thu gom laãn loän vôùi chaát thaûi raén coâng nghieäp vaø chuyeån ñeán baõi choân laáp . Coâng vieäc thu nhaët vaø phaân loaïi pheá thaûi coù theå taùi cheá hoaøn toaøn do nhöõng ngöôøi ngheøo sinh soáng baèng ngheà bôùi raùc thöïc hieän. Hôn nöõa Vieät Nam ñaõ trôû thaønh thaønh vieân cuûa toå chöùc thöông maïi theá giôùi WTO, môû roäng hôn nöõa moái quan heä hôïp taùc quoác teá, phaùt trieån du lòch thì vieäc taïo döïng caûnh quan moâi tröôøng vaø ñoâ thò trong laønh, xanh saïch ñeïp laø yeâu caàu caàn thieát nhaèm thu huùt khaùch du lòch vaø caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñeå phaùt trieån kinh teá. Tröôùc tình hình ñoù caàn coù chieán löôïc cuï theå naâng cao hieäu quaû quaûn lyù, caûi tieán coâng thu gom, taùi cheá, xöû lyù goùp phaàn giaûm thieåu chaát thaûi, tieát kieäm taøi nguyeân thieân nhieân, naâng cao hieäu quaû kinh teá vaø caûi taïo moâi tröôøng. Töø nhaän ñònh treân ñeà taøi “Ñaùnh giaù hieän traïng vaø ñeà xuaát giaûi phaùp nhaèm naâng cao hieäu quaû quaûn lyùù raùc thaûi sinh hoaït quaän Taân Phuù “ mong muoán goùp moät phaàn vaøo giaûi quyeát caùc vaán ñeà khoù khaên hieän nay trong coâng taùc thu gom raùc thaûi sinh hoaït cuûa quaän Taân Phuù noùi rieâng vaø cuûa thaønh phoá HCM noùi chung, ñoàng thôøi goùp phaàn vaøo söï phaùt trieån beàn vöõng cuûa thaønh phoá. I.2. MUÏC TIEÂU ÑEÀ TAØI Ñeà taøi “ Ñaùnh giaù hieän traïng vaø ñeà xuaát giaûi phaùp nhaèm naâng cao hieäu quaû quaûn lyù raùc thaûi sinh hoaït quaän Taân Phuù” Ñaùnh giaù hieän traïng thu gom, vận chuyển chaát thaûi raén sinh hoaït quaän Taân Phuù. Ñeà xuaát giaûi phaùp nhaèm taêng hieäu quaû quaûn lyù chaát thaûi sinh hoaït quaän Taân Phuù. I.3. NOÄI DUNG NGHIEÂN CÖÙU Toång quan veà chaát thaûi raén ñoâ thò vaø caùc vaán ñeà coù lieân quan Toång quan veà quaän Taân Phuù vaø heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi raén sinh hoaït quaän Döï ñoaùn löôïng raùc thaûi quaän Taân Phuù tôùi naêm 2015 vaø nhöõng vaán ñeà coøn toàn taïi trong coâng taùc thu gom Ñeà xuaát phöông aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn, phöông phaùp naâng cao yù thöùc coäng ñoàng, nhöõng phöông phöông phaùp thu gom raùc thaûi hieäu quaû. Keát luaän vaø kieán nghò. I.4. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU I.4.1. Phöông phaùp luaän Cuøng vôùi toác ñoä phaùt trieån kinh teá, toác ñoä gia taêng daân soá dieãn ra ñoù laø tieàn ñeà cho nguoàn phaùt sinh CTRSH ngaøy caøng taêng caû veà soá löôïng laãn thaønh phaàn. CTRSH ñaõ vaø ñang xaâm nhaäp vaøo vaøo heä thoáng sinh thaùi, moâi tröôøng gaây tieâu cöïc ñeán veû myõ quan ñoâ thò, oâ nhieãm moâi tröôøng vaø söùc khoeû con ngöôøi. Nhö chuùng ta ñaõ bieát hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi baát kyø ôû nôi ñaâu: taïi gia ñình, nhaø haøng, coâng sôû, treân ñöôøng phoá hay taïi caùc nôi coâng coäng..hoï ñeàu thaûi ra moät löôïng raùc sinh hoaït ñaùng keå, trong ñoù raùc thöïc phaåm chieám thaønh phaàn lôùn vaø deã gaây oâ nhieãm moâi tröôøng vaø aûnh höôûng tôùi cuoäc soáng cuûa chính chuùng ta. Vôùi thaønh phaàn, khoái löôïng lôùn, chaát thaûi raén sinh ra chöa ñöôïc thu gom vaø xöû lyù trieät ñeå. Taïi caùc baõi raùc nöôùc roø ræ vaø khí thaûi laø moái ñe doaï cho nguoàn nöôùc maët, nöôùc ngaàm vaø baàu khoâng khí cuûa moâi tröôøng xung quanh. Vôùi soá löôïng thaønh phaàn daân nhaäp cö lôùn, hoï coù yù thöùc chöa cao veà vaán ñeà baûo veä moâi tröôøng ngoaøi ra söï quaûn lyù cuûa chính quyeàn ñòa phöông coøn chöa ñöôïc chaët cheõ. Do vaäy chaát thaûi raén sinh hoaït laø vaán ñeà böùc thieát vaø caàn ñöôïc quan taâm haøng ñaàu bôûi coäng ñoàng daân cö, caùc nhaø quaûn lyù ñoâ thò cuõng nhö caùc caáp laõnh ñaïo cuûa moïi caáp. Do vaäy löôïng chaát thaûi raén neáu khoâng ñöôïc quaûn lyù moät caùch trieät ñeå seõ daãn tôùi haøng loaït caùc haäu quaû khoâng theå löôøng tröôùc ñöôïc. I.4.2. Phöông phaùp cuï theå Ñieàu tra khaûo saùt, tham quan thöïc teá, laáy soá lieäu. Söû duïng phaàn meàm Word, excel ñeå hoã trôï cho ñeà taøi. Phaân tích toång hôïp : töø caùc soá lieäu ñieàu tra tìm nhöõng giaûi phaùp thích hôïp cho coâng taùc quaûn lyù, thu gom raùc thaûi sinh hoaït. Trao ñoåi yù kieán vôùi caùc chuyeân gia moâi tröôøng. I.5 . ÑOÁI TÖÔÏNG NGHIEÂN CÖÙU Caùc hoä daân cö soáng trong khu vöïc Taân Phuù. Khaûo saùt taïi caùc gia ñình (soá ngöôøi trong gia ñình, ñoä tuoåi, möùc soáng, löôïng raùc thaûi ra moät ngaøy, caùc hình thöùc thu gom, phaân loaïi raùc taïi nhaø, thaønh phaàn tính chaát raùc thaûi, yù thöùc ngöôøi daân). Nghieân cöùu caùc chính saùch phaùp luaät hieän höõu, heä thoáng quaûn lyù raùc thaûi sinh hoaït quaän Taân Phuù. CHƯƠNG II TOÅNG QUAN VEÀ CHAÁT THAÛI RAÉN ÑOÂ THÒ VAØ CAÙC VAÁN ÑEÀ LIEÂN QUAN II.1. KHAÙI NIEÄM CÔ BAÛN VEÀ CHAÁT THAÛI RAÉN II.1.1. ÑÒNH NGHÓA CHAÁT THAÛI RAÉN Chaát thaûi raén ñöôïc ñònh nghóa laø bao goàm taát caû caùc chaát thaûi phaùt sinh trong quaù trình hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi vaø ñoäng vaät toàn taïi ôû daïng raén ñöôïc thaûi boû khi khoâng coøn höõu duïng hay khoâng muoán söû duïng nöõa. Vaät chaát maø con ngöôøi thaûi boû trong khu vöïc ñoâ thò maø khoâng ñoøi hoûi boài thöôøng cho söï vöùt boû ñoù ñöôïc goïi laø chaát thaûi raén. Chaát thaûi raén ñoù ñöôïc coi nhö chaát thaûi ñoâ thò neáu nhö xaõ hoäi nhìn nhaän nhö moät thöù maø thaønh phoá caàn coù traùch nhieäm thu gom vaø phaân huyû. II.1.2. NGUOÀN TAÏO THAØNH CHAÁT THAÛI RAÉN ÑOÂ THÒ Töø caùc khu daân cö .Phaùt sinh töø caùc hoä gia ñình thaønh phaàn naøy bao goàm ( thöïc phaåm, giaáy, Carton, plastic, goã, thuyû tinh, caùc kim loaïi khaùc..ngoaøi ra coøn coù moät soá caùc chaát thaûi ñoäc haïi nhö sôn, daàu, nhôù… Raùc ñöôøng phoá. Löôïng raùc naøy phaùt sinh töø hoaït ñoäng veä sinh heø phoâ, khu vui chôi giaûi trí vaø laøm ñeïp caûnh quan. Löôïng raùc naøy chuû yeáu do ngöôøi ñi ñöôøng vaø caùc hoä daân soáng hai beân ñöôøng xaû thaûi. Thaønh phaàn cuûa chuùng coù theå goàm caùc loaïi nhö: caønh caây, laù caây, giaáy vuïn, bao nilon, xaùc ñoäng vaät cheát. Töø caùc trung taâm thöông maïi. Phaùt sinh töø caùc hoaït ñoäng buoân baùn cuûa caùc chôï, cöûa haøng baùch hoaù, nhaø haøng, khaùch saïn, sieâu thò, vaên phoøng..Caùc loaïi chaát thaûi phaùt sinh töø khu thöông maïi bao goàm giaáy, carton, nhöïa, thöïc phaåm, thuyû tinh… Töø caùc coâng sôû, tröôøng hoïc, coâng trình coâng coäng. Löôïng raùc naøy cuõng coù thaønh phaàn gioáng nhö thaønh phaàn raùc töø caùc trung taâm thöông maïi nhöng chieám soá löôïng ít hôn. Töø caùc hoaït ñoäng xaây döïng ñoâ thò. Löôïng raùc naøy chuû yeáu laø xaø baàn töø caùc coâng trình xaây döïng vaø laøm ñöôøng giao thoâng. Bao goàm caùc loaïi chaát thaûi nhö goã, theùp, beâ toâng, gaïch, ngoùi, thaïch cao. Raùc beänh vieän. Bao goàm raùc sinh hoaït vaø raùc y teá phaùt sinh töø caùc hoaït ñoäng khaùm, chöõa beänh trong caùc beänh vieän, caùc traïm y teá, caùc cô sôû tö nhaân… Raùc y teá coù thaønh phaàn phöùc taïp bao goàm caùc loaïi beänh phaåm, kim tieâm, chai loï chöùa thuoác, caùc loï thuoác quaù haïn söû duïng coù khaû naêng laây nhieãm vaø nguy cô truyeàn beänh raát cao neân caàn ñöôïc phaân loaïi vaø thu gom hôïp lyù. Töø caùc hoaït ñoäng coâng nghieäp. Löôïng raùc naøy ñöôïc phaùt sinh töø caùc hoaït ñoäng saûn xuaát cuûa caùc xí nghieäp, nhaø maùy saûn xuaát coâng nghieäp nhö caùc nhaø maùy saûn xuaát vaät lieäu xaäy döng, haøng deät may, nhaø maùy hoaù chaát, nhaø maùy loïc daàu, nhaø maùy cheá bieán thöïc phaåm. Thaønh phaàn cuûa chuùng chöùa thaønh phaàn ñoäc haïi raát lôùn. II.1.3. PHAÂN LOAÏI CHAÁT THAÛI RAÉN ÑOÂ THÒ Chaát thaûi raén ñoâ thò ñöôïc phaân loaïi nhö sau: a. Chaát thaûi sinh hoaït Chaát thaûi raén sinh hoaït laø nhöõng chaát thaûi raén ñöôïc thaûi ra do quaù trình sinh hoaït haøng ngaøy cuûa con ngöôøi taïi nhaø ôû, chung cö, cô quan, tröôøng hoïc, caùc cô sôû saûn xuaát, hoä kinh doanh, khu thöông maïi vaø nhöõng nôi coâng coäng khaùc. Chaát thaûi raén sinh hoaït khoâng bao goàm nhöõng chaát thaûi nguy haïi, buøn caën, chaát thaûi y teá, chaát thaûi raén xaây döïng vaø nhöõng chaát thaûi töø caùc hoaït ñoäng noâng nghieäp. Nguoàn phaùt sinh - Hoä gia ñình: Raùc thöïc phaåm töôi soáng, raùc thöïc phaåm chín, caùc loaïi tuùi ni loâng, raùc vöôøn, tuùi vaûi, thuyû tinh, goã, traùi caây, lon nhoâm, thieác, caùc chaát thaûi ñaëc bieät khaùc nhö xaêng, nhôùt, loáp xe, ruoät xe, vaät duïng gia ñình hö hoûng nhö keä saùch, ñeøn, tuû… - Khu thöông maïi. Carton, giaáy, nhöïa, raùc thöïc phaåm, laù caây, ñoà ñieän hö hoûng nhö tivi tuû laïnh, maùy giaët, pin, daàu nhôùt… - Coâng sôû. Giaáy , carton, nhöïa, tuùi nilong, raùc thöïc phaåm, thuyû tinh, caùc chaát thaûi ñaëc bieät nhö ñeøn, tuû, keä saùch, pin, daàu nhôùt… - Ñöôøng phoá. Laù caây, tuùi nilong, thöïc phaåm… b. Chaát thaûi raén coâng nghieäp Chaát thaûi raén coâng nghieäp laø loaïi chaát thaûi bò loaïi boû khoûi quaù trình saûn xuaát coâng nghieäp, tieåu thuû coâng nghieäp. Löôïng chaát thaûi naøy chöa phaûi laø phaàn loaïi boû cuoái cuøng cuûa voøng ñôøi saûn phaåm maø noù coù theå söû duïng laøm ñaàu vaøo cho moät soá nghaønh coâng nghieäp khaùc. c. Chaát thaûi xaây döïng Chaát thaûi xaây döïng goàm caùc pheá thaûi nhö ñaát ñaù, gaïch ngoùi, beâ toâng, caùt, soûi…do caùc hoaït ñoäng xaây döïng hay ñaäp phaù caùc coâng trình xaây döïng, chaát thaûi xaây döïng goàm: Vaät lieäu xaây döïng trong quaù trình dôõ boû caùc coâng trình xaây döïng Ñaát ñaù do vieäc ñaøo moùng trong xaây döïng Caùc vaät lieäu nhö kim loaïi caùc chaát deûo khaùc… Ngoaøi ra coøn caùc vaät lieäu xaây döïng caùc haï taàng kyõ thuaät nhö traïm xöû lyù nöôùc thieân nhieân, caùc buøn caën trong oáng thoaùt nöôùc cuûa thaønh phoá. d. Chaát thaûi noâng nghieäp Chaát thaûi noâng nghieäp laø nhöõng chaát thaûi ra töø caùc hoaït ñoäng saûn xuaát noâng nghieäp nhö troàng troït, thu hoaïch caùc loaïi caây troàng, caùc saûn phaåm thaûi ra töø cheá bieán söõa, loø gieát moå… II.1.4. THAØNH PHAÀN CHAÁT THAÛI RAÉN ÑOÂ THÒ Baûng 1 : Thaønh phaàn chaát thaûi raén ñoâ thò theo nguoàn phaùt sinh Nguoàn phaùt sinh % Troïng löôïng Dao ñoäng Trung bình Daân cö & khu thöông maïi 60 -70 62,0 Chaát thaûi ñaëc bieät (daàu môõ, bình ñieän) 3 – 12 5,0 Chaát thaûi nguy haïi 0,1 – 1,0 0,1 Cô quan, coâng sôû 3 – 5 3,4 Coâng trình xaây döïng 8 – 20 14 Ñöôøng phoá 2 - 5 3,8 Khu vöïc coâng coäng 2 – 5 3.0 Thuyû saûn 1.5 – 3 0,7 Buøn töø nhaø maùy 3 - 8 6 100 (Nguoàn George Tchobnaglous, etal, Mcgraw – hill Inc, 1993 Baûng 2 : Thaønh phaàn cuûa raùc thaûi raén ñoâ thò theo tính chaât vaät lyù STT Thaønh Phaàn Tyû Leä (%) Khoaûng dao ñoäng Trung bình Chaát höõu cô 1 Thöïc phaåm thöøa 68,2 – 90 79,1 2 Giaáy 1,0 – 19,7 5,18 3 Giaáy Carton 0-4,6 0,18 4 Nhöïa 0 – 10,8 2,05 5 Nilon 0 – 36,6 6,84 6 Vaûi vuïn 0 – 14,2 0,98 7 Cao su meàm 0 – 0 0 8 Cao su cöùng 0 – 2,8 0,13 9 Goã 0 – 7,2 0,66 Chaát voâ cô 1 Thuyû tinh 0 – 25,0 1,94 2 Lon ñoà hoäp 0 – 10,2 1,05 3 Saét 0 – 0 0 4 Kim loaïi maøu 0 – 3,3 0,36 5 Saønh söù 0 – 10,5 0,74 6 Boâng baêng 0 0 7 Xaø baàn 0 – 9,3 0,67 8 Xoáp 0 – 1,3 0,12 100 (Nguoàn :Trung taâm Centema, 2002) Baûng 3 : Söï thay ñoåi thaønh phaàn chaát thaûi raén sinh hoaït theo muøa Chaát thaûi % Khoái löôïng % Thay ñoåi Muøa möa Muøa khoâ Giaûm Taêng Thöïc phaåm 11,1 13,5 21,0 Giaáy 45,2 40,6 11,5 Nhöïa deûo 9,1 8,2 9,9 Chaát höõu cô khaùc 4,0 4,6 15,3 Chaát thaûi vöôøn 18,7 4,0 28,3 Thuyû tinh 3,5 2,5 28,6 Kim loaïi 4,1 3,1 24,4 Chaát trô vaø chaát thaûi khaùc 4,3 4,1 4,7 Toång 100 100 (Nguoàn: George Tchobanaglous vaø coäng söï) II.1.5. TÍNH CHAÁT CUÛA CHAÁT THAÛI RAÉN II.1.5.1. Tính chaát vaät lyù, hoaù hoïc, sinh hoïc cuûa chaát thaûi raén a. Tính chaát vaät lyù Khoái löôïng rieâng. Khoái löôïng rieâng cuûa chaát thaûi raén ñöôïc ñònh nghó laø khoái löôïng chaát thaûi raén treân moät ñôn vò theå tích (kg/m3). Khoái löôïng rieâng cuûa chaát thaûi raén raát khaùc nhau noù tuyø thuoäc vaøo phöông phaùp löu tröõ, vò trí ñòa lyù, caùc thôøi ñieåm trong naêm, caùc quaù trình ñaàm neùn. Thoâng thöôøng khoái löôïng rieâng cuûa chaát thaûi raén ôû caùc xe eùp raùc dao ñoäng töø 200- 500kg/m3. Khoái löôïng rieâng cuûa chaát thaûi raén ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc löïa troïn thieát bò thu gom vaø phöông phaùp xöû lyù. Ñoä aåm. Ñoä aåm chaát thaûi raén laø tyû soá giöõa löôïng nöôùc coù trong moät löôïng chaát thaûi vaø khoái löôïng chaát thaûi ñoù. Ví duï ñoä aåm cuûa thöïc phaåm thöøa: 70%, Giaáy: 60%, Goã: 20%, Nhöïa: 2%. Kích thöôùc vaø söï phaân boá. Kích thöùôc vaø söï phaân boá caùc thaønh phaàn coù trong CTR ñoùng vai troø quan troïng ñoái vôùi quaù trình thu gom pheá lieäu, nhaát laø khi söû duïng phöông phaùp cô hoïc nhö saøn quay vaø caùc thieát bò phaân loaïi töø tính. Khaû naêng giöõ nöôùc thöïc teá. Khaû naêng giöõ nöôùc thöïc teá cuûa CTR laø toaøn boä khoái löôïng nöôùc coù theå giöõ laïi trong maãu chaát thaûi döôùi taùc duïng cuûa troïng löïc. Khaû naêng giöõ nöôùc cuûa CTR laø moät chæ tieâu quan troïng trong vieäc tính toaùn, xaùc ñònh löôïng nöôùc roø ræ trong caùc baõi raùc. Khaû naêng giöõ nöôùc thöïc teá thay ñoåi phuï thuoäc vaøo löïc neùn vaø traïng thaùi phaân huyû cuûa CTR (khoâng neùn) töø caùc khu daân cö vaø thöông maïi dao ñoäng trong khoaûng 50- 60%. b. Tính chaát hoaù hoïc cuûa chaát thaûi raén Caùc thoâng tin veà thaønh phaàn hoaù hoïc cuûa vaät chaát caáu taïo neân CTR ñoùng vai troø raát quan troïng trong vieäc ñaùnh giaù, löïa choïn phöông phaùp xöû lyù vaø taùi sinh chaát thaûi. Neáu CTR laøm nhieân lieäu cho quaù trình ñoát thì 4 tieâu chí phaân tích hoaù hoïc quan troïng nhaát laø: Phaân tích gaàn ñuùng sô boä. Phaân tích gaàn ñuùng sô boä ñoái vôùi caùc thaønh phaàn coù theå chaùy ñöôïc trong CTR bao goàm caùc thí nghieäm sau: Ñoä aåm hay thaønh phaàn nöôùc maát ñi khi ñem saáy khoâ ôû 1050C trong moät giôø. Chaát deã bay hôi (theo khoái löôïng bò maát ñi khi ñem maãu CTR ñaõ saáy ôû 1050C trong moät giôø nung ôû nhieät ñoä 9050C trong loø kín). Carbon coá ñònh laø löôïng cacbon coøn laïi sau khi ñaõ loaïi caùc chaát voâ cô khaùc khoâng phaûi laø cacbon trong tro khi nung ôû 9500C, haøm löôïng naøy thöôøng chieám khoaûng 5 -12 % (trung bình laø 7%) . Caùc chaát voâ cô khaùc trong tro goàm thuyû tinh, kim loaïi…Ñoái vôùi caùc chaát thaûi ñoâ thò, caùc chaát voâ cô chieám khoaûng 15 – 30%. - Tro laø thaønh phaàn coøn laïi sau khi ñoát trong loø nung hôû. Phaàn bay hôi laø phaàn chaát höõu cô trong CTR. Thoâng thöôøng, chaát höõu cô dao ñoäng trong khoaûng 40 – 60 %. Ñieåm noùng chaûy cuûa tro. Ñeåm noùng chaûy cuûa tro ñöôïc ñònh nghóa laø nhieät ñoä maø ôû ñoù tro taïo thaønh töø quaù trình chaát thaûi bò ñoát chaùy keát dính taïo thaønh daïng xæ. Nhieät ñoä do noùng chaûy ñaëc tröng ñoái vôùi xæ töø quaù trình ñoát CTR ñoâ thò thöôøng dao ñoäng trong khoaûng 1100 – 1200 0C. Phaân tích thaønh phaàn nguyeân toá taïo thaønh chaát thaûi raén. Phaân tích thaønh phaàn nguyeân toá taïo thaønh chaát thaûi raén chuû yeáu xaùc ñònh phaàn traêm (%) cuûa caùc nguyeân toá C, H, O, N, S vaø tro. Trong suoát quaù trình ñoát CTR seõ sinh ra caùc hôïp chaát Clor hoaù neân phaân tích cuoái cuøng caàn quan taâm tôùi xaùc ñònh caùc halogen. Keát quaû phaân tích cuoái cuøng ñöôïc söû duïng ñeå moâ taû caùc thaønh phaàn hoaù hoïc cuûa chaát höõu cô trong CTR. Keát quaû phaân tích coøn ñoùng vai troø raát quan troïng trong vieäc xaùc ñònh tæ soá C/N nhaèm ñaùnh giaù chaát thaûi raén coù thích hôïp cho quaù trình chuyeån hoaù sinh hoïc hay khoâng. Nhieät trò cuûa chaát thaûi raén. Nhieät trò laø giaù trò nhieät ñöôïc taïo thaønh khi ñoát CTR coù theå ñöôïc xaùc ñònh baèng moät trong caùc phöông phaùp nhö: Söû duïng noài hôi hay loø chöng caát quy moâ lôùn. Söû duïng bình ño nhieät trò (bôm nhieät löôïng) trong phoøng thí nghieäm. Tính toaùn theo thaønh phaàn caùc nguyeân toá hoaù hoïc. c. Tính chaât sinh hoïc cuûa chaát thaûi raén Söï hình thaønh muøi. Muøi hoâi coù theå phaùt sinh khi CTR ñöôïc löu tröõ trong khoaûng moät thôøi gian daøi ôû vò trí thu gom, traïm trung chuyeån, baõi choân laáp, ôû nhöõng vuøng khí haäu noùng aåm thì toác ñoä phaùt sinh muøi thöôøng cao hôn. Söï hình thaønh muøi hoâi laø keát quaû phaân huyû yeám khí caùc thaønh phaàn höõu cô coù trong raùc ñoâ thò. Söï phaùt trieån cuûa ruoài. Vaøo muøa heø ôû nhöõng vuøng coù khí haäu noùng aåm thì söï sinh tröôûng vaø phaùt trieån cuûa ruoài laø vaán ñeà quan troïng caàn ñöôïc quan taâm taïi nôi löu tröõ CTR. Söï phaùt trieån töø tröùng thaønh ruoài khoaûng 9-11 ngaøy tính töø ngaøy ñeû tröùng, ñôøi soáng cuûa ruoài nhaëng töø khi coøn trong tröùng cho ñeán khi tröôûng thaønh ñöôïc moâ taû nhö sau: Tröùng phaùt trieån 8 – 12h Giai ñoaïn ñaàu cuûa aáu truøng 20h Giai ñoaïn hai cuûa aáu truøng 24h Giai ñoaïn thöù 3 cuûa aáu truøng 3 ngaøy - Giai ñoaïn thaønh nhoäng 4 -5 ngaøy Giai ñoaïn phaùt trieån cuûa aáu truøng trong caùc thuøng chöùa raùc ñoùng vai troø raát quan troïng vaø chieám khoaûng 5 ngaøy trong ñôøi soáng cuûa ruoài. Vaäy neân thu gom CTR trong thôøi gian naøy ñeå caùc thuøng löu tröõ roãng nhaèm haïn cheá söï di chuyeån cuûa caùc loaïi aáu truøng. II.1.5.2. Söï bieán ñoåi tính chaát lyù hoïc, hoaù hoïc vaø sinh hoïc cuûa chaát thaûi raén Caùc tính chaát cuûa CTR coù theå ñöôïc bieán ñoåi baèng caùc phöông phaùp lyù, hoaù, sinh hoïc. Khi thöïc hieän quaù trình bieán ñoåi thì muïc ñích quan troïng nhaát laø mang laïi hieäu quaû bôûi vì söï bieán ñoåi caùc ñaëc tính cuûa CTR coù aûnh höôûng raát lôùn ñeán keá hoaïch phaùt trieån vaø quaûn lyù CTR. Bieán ñoåi vaät lyù Phaân loaïi CTR. Quùa trình naøy nhaèm taùch rieâng thaønh phaàn chaát thaûi raén nhaèm chuyeån chaát thaûi töø daïng hoãn hôïp thaønh daïng töông ñoái ñoàng nhaát ñeå thu hoài caùc thaønh phaàn coù theå taùi sinh, taùi cheá. Ngoaøi ra coù theå taùch nhöõng thaønh phaàn chaát thaûi nguy haïi vaø nhöõng thaønh phaàn coù khaû naêng taùi thu hoài naêng löôïng. Giaûm theå tích baèng cô hoïc. Phöông phaùp neùn, eùp thöôøng ñöôïc söû duïng ñeå giaûm theå tích chaát thaûi, thöôøng söû duïng nhöõng xe thu gom coù laép gheùp boä phaän eùp nhaèm laøm taêng khoái löôïng raùc thu gom trong moät chuyeán. Nhöõng loaïi nhö giaáy, carton, nhöïa, lon nhoâm, lon thieác khi thu gom thöôøng ñöôïc ñoùng kieän ñeå giaûm theå tích chöùa, chi phí xöû lyù vaø vaän chuyeån. Ñoàng thôøi phöông phaùp naøy coøn laøm taêng thôøi haïn cuûa caùc baõi choân laáp chaát thaûi. Giaûm kích thöôùc baèng cô hoïc. Nhaèm laøm giaûm chaát thaûi coù kích thöôùc ñoàng nhaát vaø nhoû hôn kích thöôùc ban ñaàu. Bieán ñoåi hoaù hoïc Bieán ñoåi hoaù hoïc nhaèm laøm thay ñoåi thaønh phaàn caùc pha (ví duï töø raén sang loûng, hoaëc raén sang khí). Muïc ñích laø laøm giaûm theå tích vaø thu hoài caùc saûn phaåm bieán ñoåi bao goàm caùc phöông phaùp sau: Ñoát. Ñoát laø phaûn öùng hoùa hoïc giöõa oxy vaø caùc thaønh phaàn höõu cô trong chaát thaûi sinh ra caùc hôïp chaát thaûi bò oxy hoaù cuøng vôùi söï phaùt saùng vaø toaû nhieät. Chaát höõu cô + khoâng khí ( dö)-> CO2 + NO2 + Khoâng khí( dö) + NH3 + SO2 + NOX + Tro + Nhieät. Löôïng khoâng khí caáp dö ñaûm baûo quaù trình ñoát xaûy ra hoaøn toaøn, saûn phaåm cuoái cuûa quaù trình ñoát chaùy bao goàm khoâng khí noùng chöùa CO2, H2O, khoâng khí dö vaø phaàn khoâng chaùy coøn laïi. Trong thöïc teá ngoaøi nhöõng thaønh phaàn naøy coøn coù moät löôïng nhoû caùc khí NH3, SO2, NOX, vaø caùc khí vi löôïng tuyø thuoäc vaøo baûn chaát cuûa chaát thaûi. Nhieät phaân. Haàu heát caùc chaát höõu cô ñeàu khoâng beàn vôùi quaù trình nung noùng, chuùng coù theå bò phaân huyû qua caùc phaûn öùng bôûi nhieät ñoä vaø ngöng tuï trong ñieàu kieän khoâng coù oxy taïo thaønh nhöõng saûn phaåm daïng raén, loûng, khí. Khí hoaù. Quaù trình naøy bao goàm quaù trình ñoát chaùy moät phaàn nhieân lieäu Cacbon ñeå thu nguyeân lieäu chaùy vaø khí CO, H2 vaø moät soá nguyeân toá hydrocacbon trong ñoù CH4. Chuyeån hoaù sinh hoïc Bieán ñoåi sinh hoïc caùc thaønh phaàn höõu cô trong chaát thaûi vôùi muïc ñích laø laøm giaûm theå tích vaø troïng löôïng cuûa chaát thaûi, saûn xuaát phaân compost, caùc chaát muøn laøm cho oån ñònh ñaát, khí meâtan. Caùc loaïi vi khuaån, naám, men ñoùng vai troø raát quan troïng trong vieäc bieán ñoåi caùc chaát höõu cô. Quaù trình bieán ñoåi naøy xaûy ra trong ñieàu kieän yeám khí vaø hieáu khí tuyø thuoäc vaøo söï hieän dieän cuûa oxy toàn taïi hai phöông phaùp laø phaân huyû hieáu khí vaø phaân huyû kò khí. Quùa trình phaân huyû kò khí. Laø quaù trình chuyeån hoaù caùc chaát höõu cô trong chaát thaûi raén ñoâ thò trong ñieàu kieän kò khí xaûy ra theo 3 böôùc: Quaù trình phaân huyû caùc hôïp chaát coù phaân töû löôïng lôùn thaønh nhöõng hôïp chaát thích hôïp laø nguoàn naêng löôïng. Quaù trình chuyeån hoaù caùc hôïp chaát sinh ra töø böôùc 1 thaønh caùc hôïp chaát coù naêng löôïng thaáp hôn. Chuyeån ñoåi caùc hôïp chaát trung gian thaønh caùc saûn phaåm rieâng leû, chuû yeáu laø CH4 vaø CO2. Öu ñieåm: Chi phí ñaàu tö thaáp, saûn phaåm phaân huyû nhöõng loaïi phaân nhö phaân haàm caàu, phaân gia suùc coù haøm löôïng chaát dinh döôõng cao. Thu hoài ñöôïc khí phuïc vuï cho saûn xuaát. Trong quaù trình uû seõ toàn taïi moät soá loaïi vi sinh, vi khuaån gaây beänh vì nhieät ñoä thaáp. Khi uû chaát thaûi vôùi khoái löôïng 1000 taán/ ngaøy môùi coù hieäu quaû veà kinh teá. Nhöôïc ñieåm Thôøi gian phaân huûy xaûy ra khaù laâu töø 4 – 12 thaùng. Khí sinh ra coù muøi hoâi vaø khoù chòu gaây aûnh höôûng tôùi söùc khoeû coäng ñoàng. Quaù trình phaân huyû hieáu khí. Quaù trình naøy döïa vaøo söï hoaït ñoäng cuûa vi khuaån hieáu khí khi coù maët cuûa oxy, khoaûng hai ngaøy nhieät ñoä taêng vaøo khoaûng 450C sau ñoù 6-7 ngaøy nhieät ñoä ñaït töø 70 – 75% ñaây laø nhieät ñoä thích hôïp cho vi sinh vaät phaân huyû chaát höõu cô. Öu ñieåm Chi phí ñaàu tö thaáp, saûn phaåm phaân huyû thaáp, phaân gia suùc coù haøm löôïng chaát dinh döôõng cao. Thu hoài khí phuïc vuï cho sinh hoaït saûn xuaát. Chaát thaûi phaân huyû nhanh sau 2– 4 tuaàn. Vi sinh vaät gaây beänh bò cheát nhanh do nhieät ñoä uû taêng. Muøi hoâi bò khöû trong quaù trình uû hieáu khí. Nhöôïc ñieåm Chi phí xöû lyù cao. Kyõ thuaät phöùc taïp. Trong quaù trình vaän haønh caàn duy trì moät soá ñaëc tröng trong quaù trình uû. II.1.6. TOÁC ÑOÄ PHAÙT SINH CHAÁT THAÛI RAÉN II.1.6.1. Caùc phöông phaùp duøng xaùc ñònh khoái löôïng chaát thaûi raén Xaùc ñònh khoái löôïng chaát thaûi raén phaùt sinh vaø ñöôïc thu gom laø moät trong nhöõng ñieåm quan troïng cuûa vieäc quaûn lyù CTR. Caùc soá lieäu ñaùnh giaù thu thaäp veà toång khoái löôïng chaát thaûi phaùt sinh cuõng nhö khoái löôïng CTR ñöôïc söû duïng nhaèm: Hoaïch ñònh vaø ñaùnh giaù keát quaû cuûa quaù trình thu hoài, taùi sinh taùi cheá Thieát keá caùc phöông tieän vaän chuyeån, thieát bò vaän chuyeån, xöû lyù chaát thaûi raén. Ño theå tích vaø khoái löôïng. Trong phöông phaùp naøy caû khoái löôïng hoaëc theå tích cuûa CTR ñeàu ñöôïc duøng ñeå ño ñaïc löôïng chaát thaûi raén. Tuy nhieân phöông phaùp ño theå tích thöôøng coù ñoä sai soá cao Ví duï: 1m3 CTR chöa ñöôïc neùn seõ coù khoái löôïng nhoû hôn 1m3 CTR ñöôïc neùn chaët ôû trong xe thu gom vaø caû hai giaù trò naøy seõ khaùc khoái löôïng CTR tieáp tuïc ñöôïc eùp ôû baõi choân laáp. Vì vaäy neáu ño baèng theå tích thì keát quaû phaûi ñöôïc baùo caùo keøm theo möùc ñoä neùn cuûa chaát thaûi hay laø khoái löôïng rieâng cuûa ôû ñieàu kieän nghieân cöùu. Ñeå traùnh nhaàm laãn löôïng CTR neân ñöôïc bieåu dieãn döôùi daïng khoái löôïng, khoái löôïng laø thoâng soá bieåu dieãn chính xaùc nhaát löôïng CTR vì coù theå caân tröïc tieáp maø khoâng caàn keå ñeán möùc ñoä neùn eùp. Bieåu dieãn baèng khoái löôïng cuõng caàn thieát trong tính toaùn vaän chuyeån vì löôïng chaát thaûi ñöôïc pheùp chuyeân chôû treân ñöôøng thöôøng quy ñònh bôûi giôùi haïn khoái löôïng hôn laø theå tích. Phöông phaùp ñeám taûi. Phöông phaùp naøy döïa vaøo xe thu gom, ñaëc ñieåm vaø tính chaát cuûa nguoàn chaát thaûi töông öùng (loaïi chaát thaûi, theå tích öôùc löôïng) ñöôïc ghi nhaän trong moät thôøi gian daøi. Khoái löôïng chaát thaûi phaùt sinh trong thôøi gian khaûo saùt (goïi laø khoái löôïng ñôn vò) seõ ñöôïc tính toaùn baèng caùch söû duïng caùc soá lieäu thu thaäp ñöôïc taïi khu vöïc nghieân cöùu treân vaø caùc soá lieäu ñaõ bieát. Phöông phaùp caân baèng vaät chaát. Ñaây laø phöông phaùp cho keát quaû chính xaùc nhaát, thöïc hieän cho caùc nguoàn phaùt sinh rieâng leû nhö caùc hoä gia ñình, khu thöông maïi, caùc khu coâng nghieäp. Phöông phaùp naøy seõ cho nhöõng döõ lieäu ñaùng tin caäy cho chöông trình quaûn lyù CTR. Phöông phaùp caân baèng vaät chaát ñöôïc tieán haønh caùc böôùc sau: Böôùc 1: Xaùc ñònh phaïm vi nghieân cöùu, coâng vieäc naøy coù yù nghóa raát quan troïng vì trong nhieàu tröôøng hôïp coù theå giuùp ñôn giaûn hoaù caùc tính toaùn caân baèng khoái löôïng. Böôùc 2: Xaùc ñònh taát caû caùc hoaït ñoäng xaûy ra beân trong hoaëc coù lieân quan ñeán phaïm vi nghieân cöùu vaø aûnh höôûng ñeán vieäc phaùt sinh chaát thaûi. Böôùc 3: Xaùc ñònh toác ñoä phaùt sinh CTR cuûa töøng hoaït ñoäng. Böôùc 4: Söû duïng caùc pheùp tính toaùn thích hôïp xaùc ñònh löôïng chaát sinh ra vaø löu tröõ. Phöông trình caân baèng khoái löôïng vaät chaát coù theå ñöôïc thieát laäp moät caùch nhö sau: Toác ñoä tích luyõ = Toác ñoä doøng vaøo – Toác ñoä doøng ra – Toác ñoä phaùt sinh Daïng toaùn hoïc -rw Trong ñoù: : Toác ñoä thay ñoåi khoái löôïng vaät lieäu tích luyõ beân trong heä thoáng nghieân cöùu (kg/ngaøy, T/ngaøy). : Toång coäng caùc khoái löôïng vaät lieäu ñi ra heä thoáng nghieân cöùu (kg/ngaøy). rra : Toác ñoä phaùt sinh chaát thaûi (kg/ngaøy). II.1.6.2. Caùc yeáu toá aûnh höôûng tôùi toác ñoä phaùt sinh chaát thaûi raén _ Aûnh höôûng cuûa vieäc giaûm thieåu vaø taùi sinh chaát thaûi taïi nguoàn Coù theå noùi vieäc giaûm chaát thaûi taïi nguoàn laø phöông phaùp hieäu quaû nhaát nhaèm laøm giaûm soá löôïng CTR, giaûm chi phí phaân loaïi vaø caùc taùc ñoäng baát lôïi do chuùng gaây ra ñoái vôùi moâi tröôøng. Giaûm thieåu chaát thaûi taïi nguoàn phaùt sinh coù theå thöïc hieän qua caùc böôùc nhö thieát keá, saûn xuaát vaø ñoùng goùi saûn phaåm sao cho löôïng chaát thaûi ra chieám moät löôïng nhoû nhaát, theå tích vaät lieäu söû duïng ít nhaát vaø thôøi gian söû duïng cuûa saûn phaåm daøi nhaát. Vieäc giaûm chaát thaûi coù theå xaûy ra ôû moïi nôi nhö caùc hoä gia ñình, caùc khu thöông maïi, caùc khu coâng nghieäp thoâng qua khuynh höôùng tìm kieám vaø mua nhöõng saûn phaåm höõu duïng vaø vieäc coù theå taùi söû duïng saûn phaåm ñoù. Nhöng treân thöïc teá hieän nay thì giaûm thieåu chaát thaûi taïi nguoàn chöa ñöôïc thöïc hieän moät caùch nghieâm ngaët vaø ñoàng boä neân khoâng öôùc tính ñöôïc aûnh höôûng cuûa coâng taùc giaûm chaát thaûi taïi nguoàn tôùi vieäc phaùt sinh chaát thaûi. Tuy nhieân noù ñaõ trôû thaønh yeáu toá quan troïng caàn ñöôïc nhaø nöôùc vaø ngöôøi daân quan taâm ñeå giaûm löôïng chaát thaûi trong töông lai. Vì vaäy caàn ñöôïc thöïc hieän trieät ñeå trong taát caû caùc coâng ñoaïn trong saûn xuaát taïi caùc nhaø maùy nhö: Giaûm caùc coâng ñoaïn ñoùng goùi khoâng caàn thieát hoaëc ñoùng goùi quaù thöøa. Tích cöïc söû duïng nhöõng saûn phaåm coù tính beàn vöõng vaø khaû naêng phuïc hoài cao hôn. Thay theá caùc saûn phaåm chæ söû duïng moät laàn baèng caùc saûn phaåm coù khaû naêng taùi söû duïng, taùi cheá. Söû duïng ít nguyeân lieäu hôn, ít naêng löôïng hôn. Taêng cöôøng vaät lieäu coù khaû naêng taùi sinh ñöôïc trong saûn xuaát. Phaùt trieån caùc chöông trình hay khuyeán khích caùc nhaø saûn xuaát taïo ra ít chaát thaûi hôn. Ñoái vôùi caùc hoä gia ñình neân thöïc hieän vieäc taùi sinh chaát thaûi cuûa khu daân cö hoaït ñoäng naøy aûnh höôûng lôùn tôùi löôïng chaát thaûi thu gom ñeå coù theå tieáp tuïc ñem xöû lyù hoaëc thaûi boû. _ Aûnh höôûng cuûa luaät phaùp. Yeáu toá quan troïng nhaát aûnh höôûng tôùi söï phaùt sinh khoái löôïng CTR laø söï ban haønh caùc luaät leä, quy ñònh lieân quan tôùi vieäc söû duïng caùc vaät lieäu vaø ñoå boû pheá thaûi..ví duï nhö quy ñònh caùc loaïi vaät lieäu laøm thuøng chöùa vaø bao bì, quy ñònh veà vieäc söû duïng tuùi vaûi, tuùi giaáy thay cho tuùi nilon…chính caùc quy ñònh naøy khuyeán khích vieäc mua baùn vaø söû duïng laïi caùc loaïi chai, loï chöùa. _ YÙ thöùc ngöôøi daân Khoái löôïng CTR phaùt sinh seõ giaûm ñaùng keå neáu ngöôøi daân baèng loøng vaø saün saøng thay ñoåi yù muoán caù nhaân, taäp quaùn vaø caùch soáng cuûa hoï ñeå duy trì, baûo veä taøi nguyeân thieân nhieân ñoàng thôøi giaûm gaùnh naëng veà kinh teá, ñieàu naøy coù yù nghóa quan troïng trong coâng taùc quaûn lyù CTR. Chöông trình giaùo duïc thöôøng xuyeân laø cô sôû daãn ñeán söï thay ñoåi thaùi ñoä cuûa coâng chuùng. _ Söï thay ñoåi theo muøa Ôû ñaây muoán noùi tôùi muøa leã teát vaø muøa giaùng sinh, ñaây laø muøa maø nhu caàu tieâu duøng cuûa con ngöôøi gia taêng keùo theo löôïng raùc thaûi ra moâi tröôøng cuõng taêng theo. Ngoaøi ra löôïng raùc thaûi sinh hoaït coøn phuï thuoäc vaøo thôøi tieát nhö muøa heø ôû caùc nöôùc oân ñôùi CTR thöïc phaåm chöùa nhieàu rau vaø traùi caây. II.2. OÂ NHIEÃM MOÂI TRÖÔØNG DO CHAÁT THAÛI RAÉN _ Aûnh höôûng tôùi moâi tröôøng ñaát Raùc khi ñöôïc vi sinh vaät phaân huyû trong moâi tröôøng hieáu khí hay kî khí noù seõ gaây ra haøng loaït caùc saûn phaåm trung gian vaø keát quaû laø taïo ra caùc saûn phaåm CO2 vaøCH4, vôí moät löôïng raùc nhoû coù theå gaây taùc ñoäng toát cho moâi tröôøng nhöng khi vöôït quaù khaû naêng laøm saïch cuûa moâi tröôøng thì seõ gaây oâ nhieãm vaø thoaùi hoaù moâi tröôøng ñaát. Ngoaøi ra ñoái vôùi moät soá loaïi raùc khoâng coù khaû naêng phaân huyû nhö nhöïa, cao su, tuùi ni lon ñaõ trôû leân raát phoå bieán ôû moïi nôi, moïi choã. Ñaây chính laø thuû phaïm cuûa moâi tröôøng vì caáu taïo cuûa chaát nilon laø nhöïa PE, PP coù thôøi gian phaân huyû töø hôn 10 naêm ñeán caû nghìn naêm. Khi laãn vaøo trong ñaát noù caûn trôû quaù trình sinh tröôûng cuûa caây coû daãn tôùi xoùi moøn ñaát. Tuùi nilon laøm taéc caùc ñöôøng daãn nöôùc thaûi, gaây ngaäp luït cho ñoâ thò. Neáu chuùng ta khoâng coù giaûi phaùp thích hôïp seõ gaây thoaùi hoaù nguoàn nöôùc ngaàm vaø giaûm ñoä phì nhieâu cuûa ñaát. _ Ảnh hưởng của chất thaûi raén cho moâi tröôøng nöôùc Hieän nay do vieäc quaûn lyù moâi tröôøng khoâng chaët cheõ daãn tôùi tình traïng vöùt raùc böøa baõi xuoáng caùc keânh raïch, löôïng raùc naøy chieám chuû yeáu laø thaønh phaàn höõu cô neân söï phaân huyû xaûy ra raát nhanh vaø tan trong nöôùc gaây ra tình traïng oâ nhieãm nguoàn nöôùc nhö gaây ra muøi hoâi thoái vaø chuyeån maøu nöôùc. Ngoaøi ra hieän töôïng raùc treân ñöôøng phoá khoâng ñöôïc thu gom, gaëp trôøi möa raùc seõ theo nöôùc möa chaûy xuoáng caùc keânh raïch gaây ra taéc ngheõn caùc ñöôøng oáng vaø oâ nhieãm nöôùc. ÔÛ caùc baõi choân laáp raùc neáu khoâng quaû lyù chaët cheõ seõ gaây ra tình traïng nöôùc raùc chaûy ra ñaát sau ñoù ngaám xuoáng gaây oâ nhieãm taàng nöôùc ngaàm. _ Ảnh hưởng chaát thaûi raén cho moâi tröôøng khoâng khí Nöôùc ta löôïng raùc sinh hoaït chieám thaønh phaàn chuû yeáu laø raùc höõu cô, hôïp chaát höõu cô khi bay hôi seõ gaây muøi raát khoù chòu hoâi thoái aûnh höôûng raát lôùn tôùi moâi tröôøng xung quanh. Nhöõng chaát coù khaû naêng thaêng hoa, phaùt taùn trong khoâng khí laø nguoàn gaây oâ nhieãm tröïc tieáp, raùc coù thaønh phaàn phaân huyû cao nhö thaønh phaàn höõu cô ôû nhieät ñoä thích hôïp (350C vaø ñoä aåm 70 – 80%) vi sinh vaät phaân huyû taïo ra muøi hoâi thoái vaø sinh ra nhieàu loaïi chaát khí coù taùc ñoäng xaáu tôùi söùc khoeû con ngöôøi vaø moâi tröôøng ñoâ thò. _ Aûnh höôûng tôùi söùc khoûe con ngöôøi vaø caûnh quan ñoâ thò Hieän töôïng raùc vöùt böøa baõi seõ laø nôi raát lyù töôûng cho vi khuaån, vi sinh vaät vaø caùc loaøi coân truøng phaùt trieån, ruoài muoãi laø nôi lan truyeàn caùc beänh dòch. Moät soá vi khuaån vaø sieâu vi khuaån gaây caùc loaïi beänh cho con ngöôøi nhö soát xuaát huyeát soát reùt vaø caùc beänh ngoaøi da khaùc. Taïi caùc baõi raùc loä thieân gaây ra tình traïng oâ nhieãm moâi tröôøng xung quanh gaây aûnh höôûng raát lôùn tôùi söùc khoûe con ngöôøi. Nhöõng coâng nhaân veä sinh neáu khoâng ñöôïc trang bò ñaày ñuû neáu gaëp phaûi moät soá raùc thaûi nguy haïi hay caùc vaät lieäu thuûy tinh, saønh, söù seõ raát nguy hieåm. II.3. CAÙC BIEÄN PHAÙP QUAÛN LYÙ VAØ XÖÛ LYÙ CHAÁT THAÛI RAÉN ÑOÂ THÒ Vieäc quaûn lyù chaát thaûi raén goàm nhieàu khaâu lieân quan ñeán nhau töø nguoàn phaùt sinh tôùi nôi thaûi boû cuoái cuøng vì vaäy caàn coù söï quaûn lyù ñoàng boä töø khaâu thu gom vaän chuyeån tôùi choân laáp. Moät heä thoáng quaûn lyù toát seõ coù caùc yeáu toá taùc ñoäng nhö : Trang thieát bò, kyõ thuaät, cô caáu toå chöùc, naêng löïc caùn boä, kinh nghieäm quaûn lyù, luaät phaùp. II.3.1. CAÙC BIEÄN PHAÙP QUAÛN LYÙ CHAÁT THAÛI RAÉN II.3.1.1. Gi ải phaùp veà maët chính saùch 1. Coâng cuï phaùp lyù Söû duïng caùc vaên baûn phaùp lyù ñeå quaûn lyù moâi tröôøng nhö sau: -Luaät baûo veä moâi tröôøng ñöôïc Quoác hoäi thoâng qua ngaøy 27/12/1993 vaø ñöôïc chuû tòch nöôùc coâng boá vaøo ngaøy 10-01-1994 theo nghò ñònh 175/CP veà höôùng daãn thi haønh luaät baûo veä moâi tröôøng ñöôïc chính phuû ban haønh ngaøy 18-10-1994. - Tieâu chuaån moâi tröôøng Vieät Nam theo quyeát ñònh soâ 229/QD/TC – LD- CL cuûa Boä Tröôûng Boä Khoa Hoïc Coâng Ngheä vaø Moâi Tröôøng. - Nghò ñònh soá 26/CP cuûa Thuû töôùng chính phuû quy ñònh xöû phaït haønh chính veà baûo veä moâi tröôøng vaø thoâng tö soá 3/TT-KCM cuûa boä khoa hoïc coâng ngheä vaø moâi tröôøng höôùng daãn thi haønh nghò ñònh soá 26/CP. Caùc vaên baûn döôùi luaät vaø caùc quy ñònh phaùp luaät khaùc: - Thoâng tö soá 1448 – MTG cuûa boä khoa hoïc coâng ngheä vaø moâi tröôøng höôùng daãn toå chöùc, quyeàn haïn vaø phaïm vi hoaït ñoäng cuûa thanh tra veà baûo veä moâi tröôøng. - Thoâng tö soá 276 – TTMTG höôùng daãn veà vieäc kieåm tra vieäc kieåm soaùt oâ nhieãm ñoái vôùi caùc cô sôû saûn xuaát kinh doanh sau khi quyeát ñònh pheâ chuaån baùo caùo veà ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng. -Thoâng tö soá 81 – TT/MTG veà thuû tuïc caáp, gia haïn, thu hoài giaáy chöùng nhaän ñaït tieâu chuaån moâi tröôøng cho caùc doanh nghieäp vaø caùc cô sôû saûn xuaát. Moät soá vaên baûn khaùc coù lieân quan tôùi quaûn lyù chaát thaûi raén ñoâ thò: - Giaùm saùt quaûn lyù chaët cheõ hôn caùc hoaït ñoäng cuûa toå laáy raùc daân laäp, xöû lyù nghieâm nhöõng tröôøng hôïp vi phaïm. - Xaây döïng hoaøn chænh hôn nöõa chöông trình giaùo duïc moâi tröôøng ñeå thuùc ñaáy ngöôøi daân tham gia. - Xaây döïng theâm nhaø veä sinh coâng coäng vaø thuøng raùc coâng coäng nhöng caàn coù heä thoáng quaûn lyù vaø duy tu toát. 2. Coâng cuï kinh teá Nhaèm khuyeán khích baûo veä moâi tröôøng, sôû coù keá hoaïch hoã trôï voán vôùi laõi xuaát öu ñaõi cho caùc doanh nghieäp ñeå ñaàu tö trang thieát bò nhaèm giaûm thieåu chaát thaûi vaø aùp duïng saûn xuaát saïch hôn. 3. Coâng cuï haønh chaùnh Laäp quyõ moâi tröôøng nhaèm giaûm thieåu caùc vaán ñeà ruûi ro veà moâi tröôøng. Toå chöùc caùc hoaït ñoäng giaùo duïc truyeàn thoâng. Toå chöùc caùc lôùp ñaøo taïo huaán luyeän veà moâi tröôøng cho caùc ñoaøn theå, caù nhaân, caùc toå chöùc chuyeân nghaønh vaø cho coäng ñoàng. II.3.1.2.Caùc bieän phaùp khaùc -Xaây döïng ñoàng boä caùc vaên baûn quy ñònh, ñaûm baûo naâng cao hieäu löïc cuûa Luaät Baûo veä moâi tröôøng. -Toå chöùc ño ñaïc thöôøng xuyeân, phaân tích chaát thaûi raén theo tyû leä troïng löôïng caùc thaønh phaàn cô baûn giuùp cho caùc caáp quaûn lyù coù cô sôû ñeà ra nhöõng bieän phaùp toái öu quaûn lyù chaát thaûi moät caùch hieäu quaû. - Huaán luyeän ñaøo taïo caùn boä phuïc vuï coâng taùc quaûn lyù chaát thaûi raén. - Toå chöùc caùc hoaït ñoäng nhaèm tuyeân truyeàn giaùo duïc cho ngöôøi daân veà moâi tröôøng. - Trao ñoåi vôùi caùc chuyeân gia ñeå hoïc taäp kinh nghieäm, kieán thöùc vaø tieáp thu coâng ngheä tieân tieán treân theá giôùi. II.3.2. CAÙC PHÖÔNG PHAÙP XÖÛ LYÙ CHAÁT THAÛI RAÉN Hieän coù raát nhieàu phöông phaùp xöû lyù chaát thaûi raén trong ñoù coù 5 phöông phaùp xöû lyù chính: 1. Phöông phaùp oån ñònh CTR baèng coâng ngheä Hydromex Ñaây laø moät coâng ngheä môùi laàn ñaàu tieân ñöôïc aùp duïng taïi Hoa Kyø (2/1996), coâng ngheä naøy nhaèm xöû lyù raùc thaûi ñoâ thò keå caû raùc ñoäc haïi thaønh caùc saûn phaåm phuïc vuï xaây döïng, laøm vaät lieäu… Baûn chaát cuûa coâng ngheä laø nghieàn nhoû raùc sau ñoù polyme hoaø vaø söû duïng aùp löïc lôùn ñeå neùn, eùp, ñònh hình caùc saûn phaåm. Raùc sau khi ñöôïc thu gom (raùc hoãn hôïp, keå caû raùc coàng keành) chuyeån veà nhaø maùy, raùc thaûi khoâng caàn phaân loaïi ñöôïc ñöa vaøo caét, nghieàn nhoû sau ñoù chuyeån tôùi thieát bò troän baêng taûi. Chaát thaûi loûng ñöôïc pha troän trong boàn phaûn öùng, caùc chaát phaûn öùng trung hoaø vaø khöû ñoäc xaûy ra trong boàn. Sau ñoù chaát thaûi loûng töø boàn phaûn öùng ñöôïc bôm vaøo caùc thieát bò troän; chaát thaûi keát dính vôùi nhau sau khi thaønh phaàn polyme ñöôïc cho theâm vaøo. Saûn phaåm ôû daïng boät öôùt chuyeån tôùi nhaø maùy eùp khuoân vaø cho ra saûn phaåm môùi, coâng ngheä naøy an toaøn veà maët moâi tröôøng vaø khoâng ñoäc haïi. Öu ñieåm Coâng ngheä ñôn giaûn, chi phí khoâng lôùn Xöû lyù ñöôïc caû chaát thaûi raén vaø loûng Raùc sau khi xöû lyù baùn thaønh phaåm Taêng cöôøng khaû naêng taùi cheá, taän duïng laïi chaát thaûi, tieát kieäm dieän tích ñaát laøm baõi choân laáp. 2. Xöû lyù chaát thaûi baèng phöông phaùp sinh hoïc Phöông phaùp sinh hoïc vôùi söï tham gia cuûa caùc vi sinh vaät, xöû lyù baèng phöông phaùp naøy thöïc chaát laø moät coâng ngheä kheùp kín. Raùc sinh hoaït sau khi thu gom seõ ñöôïc baêng taûi ñeå phaân loaïi. Raùc höõu cô ñöôïc taùch rieâng sau ñoù ñöôïc nghieàn nhoû roài ñem uû. Trong khoaûng 10 – 12 ngaøy seõ dieãn ra quaù trình leân men sinh hoïc kî khí vaø hieáu khí. Quaù trình phaân huyû sinh hoïc seõ sinh ra caùc loaïi khí sinh hoïc trong ñoù coù khí metan. Ôû nhöõng quy trình laâu naêm khí metan coù theå leân tôùi 60 -65%. Coøn taïi quaù trình leân men hieáu khí raùc höõu cô seõ ñöôïc chuyeån hoùa thaønh phaân vi sinh. Keát quaû cho thaáy khi tieán haønh xöû lyù raùc taïi moät soá nhaø maùy ôû Haø Noäi vaø Thaønh phoá Hoà Chí Minh cho thaáy moãi taán raùc thaûi höõu cô sau khi xöû lyù seõ thu ñöôïc khoaûng 300 kg phaân vaø vi sinh vaø 5m 3 khí sinh hoïc. Nhöõng saûn phaåm naøy seõ ñöôïc thu hoài vaø söû duïng trong saûn xuaát. Coù theå noùi xöû lyù baèng coâng ngheä sinh hoïc ñaõ ñem laïi hieäu quaû kinh teá heát söùc thuyeát phuïc noù coù raát nhieàu öu ñieåm vöôït troäi nhö: Tuy so voán ñaàu tö ban ñaàu cao hôn töø 2 – 3 laàn baõi choân laáp nhöng tính toång theå löôïng thôøi gian söû duïng thì reû hôn caùc baõi choân laáp raát nhieàu. Nhaø maùy chæ caàn 20% dieän tích baõi choân laáp neân tieát kieäm ñöôïc 80% ñaát ñai. Saûn xuaát ñöôïc löôïng phaân boùn vaø löôïng nhieät ñaùng keå ñeå phuïc vuï ñôøi soáng Qua phaân tích thaønh phaàn raùc thaûi sinh hoaït cho thaáy thaønh phaàn raùc höõu cô cuûa thaønh phoá chuùng ta chieám khoaûng 55 – 60% laø tyû leä raát cao vaø thích hôïp vôùi phöông phaùp naøy. Theo caùc nhaø chuyeân moân thì tieàm naêng raùc ñeå cheá bieán phaân vi sinh vaø khí sinh hoïc cuûa chuùng ta laø raát lôùn. Vôùi toác ñoä daân soá taêng nhanh nhö hieän nay thì döï kieán naêm 2020 löôïng raùc maø thaønh phoá thaûi ra laø 1.952.354 taán/naêm. Löôïng raùc naøy seõ cho khoaûng 3.619.600 m3 khí sinh hoïc maø moãi m3 khí seõ cho khoaûng 1.27kWh ñieän vaø 5.600kcal nhieät trò. 3. Xöû lyù raùc thaûi baèng phöông phaùp ñoát Ñoát raùc laø giai ñoaïn xöû lyù cuoái cuøng ñöôïc aùp duïng cho moät soá loaïi chaát thaûi nhaát ñònh khoâng theå xöû lyù baèng caùc bieän phaùp khaùc. Ñaây laø quaù trình xöû duïng nhieät ñeå chuyeån ñoåi chaát thaûi töø daïng raén sang daïng khí, loûng vaø tro… ñoàng thôøi giaûi phoùng naêng löôïng döôùi daïng nhieät. Hay noùi caùch khaùc ñoát raùc laø giai ñoaïn oxy hoaù nhieät ñoä cao vôùi söï coù maët cuûa oxy trong khoâng khí trong ñoù coù raùc ñoäc haïi ñöôïc chuyeån hoaù thaønh khí vaø chaát thaûi raén khoâng chaùy. Caùc chaát khí ñöôïc laøm saïch hoaëc khoâng ñöôïc laøm saïch thoaùt ra ngoaøi khoâng khí, chaát thaûi raén coøn laïi thì ñöôïc choân laáp. Öu ñieåm Xöû lyù trieät ñeå caùc chaát ñoäc haïi cuûa chaát thaûi ñoâ thò. Thu hoài naêng löôïng nhieät ñeå taän duïng vaø muïc ñích quan troïng. Hieäu quaû xöû lyù cao ñoái loaïi chaát thaûi höõu cô chöùa vi truøng laây nhieãm nhö chaát thaûi yteá cuõng nhö chaát thaûi nguy haïi khaùc. Nhöôïc ñieåm Voán ñaàu tö ban ñaàu cao hôn raát nhieàu so vôùi caùc phöông phaùp xöû lyù khaùc vaø vieäc thieát keá loø ñoát phöùc taïp ñoøi hoûi naêng löïc kyõ thuaät cao. Ñoái vôùi caùc chaát thaûi coù haøm löôïng aåm cao, hay caùc thaønh phaàn khoâng chaùy cao thì vieäc ñoát raùc khoâng thuaän lôïi. 4. Phöông phaùp choân laáp Choân laáp laø phöông phaùp coå ñieån nhaát, kinh teá nhaát vaø coù theå chaáp nhaän ñöôïc veà maët moâi tröôøng. Ngay caû khi aùp duïng caùc bieän phaùp giaûm thieåu löôïng chaát thaûi, taùi sinh, taùi söû duïng vaø caû kyõ thuaät chuyeån hoaù chaát thaûi, vieäc thaûi boû phaàn chaát thaûi coøn laïi ra baõi choân laáp vaãn laø moät khaâu trong chieán löôïc quaûn lyù toång hôïp CTR. Öu ñieåm Phuø hôïp vôùi vuøng coù dieän tích ñaát roäng. Xöû lyù ñöôïc taát caû caùc loaïi CTR keå caû CTR maø caùc phöông phaùp khaùc khoâng theå xöû lyù trieät ñeå hoaëc khoâng xöû lyù ñöôïc. Sau khi ñoùng cöûa BCL coù theå söû duïng vôùi muïc ñích khaùc nhau nhö: baõi ñoã xe, saân chôi, coâng vieân. Voán ñaàu tö ban ñaàu, chi phí hoaït ñoäng BCL thaáp hôn so vôùi caùc phöông phaùp khaùc. Thu hoài naêng löôïng töø khí gas. Nhöôïc ñieåm Toán raát nhieàu dieän tích ñaát, nhaát laø nhöõng nôi taøi nguyeân ñaát coøn khan hieám. Khoù khaên trong vieäc kieåm soaùt löôïng khí thaûi vaø nöôùc ræ raùc. Coù nguy cô gaây ra söï coá chaùy noå, gaây nguy hieåm do söï phaùt sinh khí CH4, H2S. Coâng taùc quan traéc chaát löôïng moâi tröôøng vaãn phaûi tieán haønh sau khi ñoùng cöûa. 5. Công nghệ xử lý nhiệt phân rác đô thị. So với phương pháp chôn lấp và phương pháp đốt, phương pháp nhiệt phân với nhiệt độ thấp tỏ ra có nhiều ưu điểm hơn như: cho ra sản phẩm chính là than tổng hợp có hàm lượng lưu huỳnh thấp có thể dùng làm nhiên liệu cho nhà máy nhiệt điện, quy trình xử lý đơn giản, vì xử lý trong nhiệt độ thấp (khoảng 50 độ C) nên tránh được các nguy cơ phản ứng sản sinh ra chất độc hại và hiệu quả xử lý rất cao Một mô hình nhà máy xử lý rác phù hợp với thành phố Hồ Chí Minh với công suất xử lý: 6.400 tấn rác/ngày, sản phẩm chính thu được là 1.500 tấn than tổng hợp, nếu xây dựng luôn một nhà máy phát điện kèm theo sử dụng hết chỗ than này thì sẽ cho ra một lượng điện năng là 150 MW/ngày. Ngoài ra còn có nhiều sản phẩm phụ khác như nhiên liệu tái sinh, nước, khí hydro, dầu nặng, nhẹ II.4. MOÂ HÌNH AÙP DUÏNG PHAÂN LOAÏI RAÙC TAÏI NGUOÀN ÔÛ MOÄT SOÁ NÖÔÙC PHAÙT TRIEÅN VAØ TAÏI VIEÄT NAM II.4.1. ÑÒNH NGHÓA Phaân loaïi raùc taïi nguoàn laø phaân loaïi caùc thaønh phaàn chaát thaûi raén thaønh caùc thaønh phaàn rieâng bieät goàm raùc thöïc phaåm, raùc coøn laïi nhö: giaáy, tuùi nilon, carton, nhöïa , lon, ñoà hoäp, kim loaïi, vaûi..töø nguoàn phaùt sinh (hoä gia ñình, tröôøng hoïc, coâng sôû…). Hieän nay raùc sinh hoaït ñöôïc chia thaønh 14 – 16 thaønh phaàn rieâng bieät, trong ñoù coù 10 – 12 thaønh phaàn coù khaû naêng taùi sinh. Neáu tieán haønh phaân loaïi raùc taïi nguoàn thì nguoàn lôïi coù ñeå ñaït tôùi 100 – 280 trieäu ñoàng/ngaøy. II.4.2. KINH NGHIEÄM PLRTN CUÛA NHÖÕNG NÖÔÙC PHAÙT TRIEÅN VAØ TAÏI VIEÄT NAM II.4.2.1. Kinh nghieäm cuûa nhöõng nöôùc phaùt trieån Taïi chaâu Aâu, nhieàu quoác gia ñaõ thöïc hieän quaûn lyù chaát thaûi thoâng qua phaân loaïi raùc taïi nguoàn vaø xöû lyù toát, ñaït hieäu quaû cao veà kinh teá vaø moâi tröôøng. Taïi caùc quoác gia nhö Ñan Maïch, Anh, Haø Lan, Ñöùc .. vieäc quaûn lyù chaát thaûi raén ñöôïc thöïc hieän raát chaët cheõ, coâng taùc thu gom vaø phaân loaïi ñaõ thaønh neà neáp vaø ngöôøi daân chaáp haønh nghieâm chænh quy ñònh naøy. Caùc loaïi raùc thaûi coù theå taùi cheá ñöôïc nhö giaáy loaïi, chai loï thuyû tinh, voû ñoà hoäp.. ñöôïc thu gom vaøo caùc thuøng chöùa rieâng. Ñaëc bieät, raùc thaûi nhaø beáp coù thaønh phaàn höõu cô deã phaân huyû ñöôïc yeâu caàu phaân loaïi rieâng ñöïng vaøo caùc tuùi coù maøu saéc theo quy ñònh thu gom haøng ngaøy ñeå ñöa tôùi nhaø maùy saûn xuaát phaân compost. Ñoái vôùi caùc loaïi raùc bao bì coù theå taùi cheá, ngöôøi daân mang ñeán thuøng raùc ñaët coá ñònh trong khu daân cö, hoaëc coù theå goïi ñieän ñeán boä phaän chuyeân traùch mang ñi nhöng phaûi thanh toaùn kinh phí thoâng qua vieäc mua baùn tem daùn vaøo caùc tuùi raùc naøy theo troïng löôïng. Rieâng taïi Haø Lan vieäc aùp duïng PLCTRTN coù hieäu löïc veà maët phaùp luaät ôû möùc ñoä quoác gia vaø ñöôïc aùp duïng roäng raõi khaép caû nöôùc. Taïi ñaây caùc chaát thaûi töø hoä gia ñình ñöôïc phaân loaïi taïi nguoàn vaø thu gom theo 6 loaïi raùc nhau: (1) raùc thöïc phaåm (rau, cuû, quaû…), (2) thuyû tinh, (3) giaáy vaø carton, (4) lon baèng kim loaïi ñöïng ñoà aên, thöùc uoáng, (5) chai loï baèng plastic, (6) hoäp ñöïng thöùc uoáng. Taïi Nhaät Baûn, trong 37 ñaïo luaät veà baûo veä moâi tröôøng coù 7 ñaïo luaät veà quaûn lyù vaø taùi cheá chaát thaûi raén. Vieäc phaân loaïi raùc thaûi taïi nguoàn ñaõ ñöôïc trieån khai töø nhöõng naêm 1970, tyû leä taùi cheá chaát thaûi raén ôû Nhaät ñaït raát cao. Hieän nay taïi caùc thaønh phoá cuûa Nhaät chuû yeáu söû duïng coâng cuï ñoát ñeå xöû lyù phaàn raùc khoù phaân huyû. Caùc hoä gia ñình ñöôïc yeâu caàu phaân loaïi thaønh 3 doøng: Raùc höõu cô deã phaân huyû ñeå laøm phaân höõu cô sinh hoïc ñöôïc thu gom haøng ngaøy ñöa tôùi nhaø maùy saûn xuaát phaân compost; Raùc khoâng chaùy ñöôïc nhö caùc loaïi voû chai, hoäp,.. seõ ñöôïc ñöa ñeán nhaø maùy phaân loaïi ñeå taùi cheá; Loaïi raùc khoù taùi cheá vaø khoâng hieäu quaû cao nhöng chaùy ñöôïc seõ ñöa tôùi nhaø maùy ñoát raùc thu hoài naêng löôïng. Caùc loaïi raùc naøy ñöôïc yeâu caàu ñöïng rieâng trong nhöõng tuùi coù maøu saùc khaùc nhau vaø caùc hoä gia ñình töï mang ra ñieåm taäp keát raùc cuûa cuïm daân cö. Coâng ty veä sinh moâi tröôøng seõ thu gom nhöõng tuùi ñöïng raùc ñoù vaø vaän chuyeån ñi. Neáu gia ñình naøo phaân loaïi raùc khoâng ñuùng seõ bò ñaïi dieän cuïm daân cö nhaéc nhôû hoaëc göûi giaáy phaït tieàn. Ñoái vôùi nhöõng loaïi raùc kích thöôùc lôùn nhö tuû laïnh, maùy ñieàu hoaø, ti vi, giöôøng, baøn gheá…thaûi loaïi phaûi ñaêng kyù vaø ñuùng ngaøy quy ñònh ñem ñaëc tröôùc coång, coù xe cuûa boä phaän chuyeân traùch ñeán trôû ñi. Ñieån hình veà phaân loaïi raùc trieät ñeå laø ôû thaønh phoá Minamata thuoäc tænh Kumamoto. Ôû ñaây vaøo nhöõng naêm 60 - 70 theá kyû tröôùc ñaõ xaûy ra thaûm hoïa moâi tröôøng khuûng khieáp: oâ nhieãm nöôùc thaûi coâng nghieäp ñaõ gaây ra caùi cheát cuûa treân 13.600 ngöôøi daân thaønh phoá naøy. Ngaøy nay, ngöôøi daân nôi ñaây ñaõ coù yù thöùc raát cao veà baûo veä moâi tröôøng, raùc thaûi sinh hoaït ñaõ ñöôïc ngöôøi daân phaân ra 22 loaïi khaùc nhau raát thuaän tieän cho vieäc taùi cheá. Coøn Taïi Haøn Quoác, quaûn lyù chaát thaûi raén ñoâ thò coù phaàn töông töï nhö cuûa Nhaät nhöng caùch xöû lyù hôi khaùc. Raùc höõu cô nhaø beáp moät phaàn ñöôïc duøng ñeå laøm giaù theå nuoâi troàng naám thöïc phaåm, phaàn lôùn hôn ñöôïc choân laáp coù kieåm soaùt ñeå thu hoài khí biogas töø hoá choân laáp cung caáp cho phaùt ñieän, sau khi raùc taïi hoá choân phaân huyû heát tieán haønh khai thaùc muøn baõi choân laøm phaân boùn vaø choân laáp cho chu kyø sau. Nhö vaäy, coù theå thaáy taïi caùc nöôùc phaùt trieån, quaù trình phaân loaïi raùc taïi nguoàn ñaõ dieãn ra caùch ñaây treân 30 naêm vaø ñeán nay veà cô baûn laø thaønh coâng tuy ôû möùc ñoä khaùc nhau. Ôû möùc ñoä thaáp , vieäc taùch chaát thaûi thaønh hai doøng höõu cô deã phaân huyû ñöôïc thu gom xöû lyù haøng ngaøy vaø caùc loaïi khoù phaân huyû, coù theå taùi cheá hoaëc ñoát, choân laáp an toaøn ñöôïc thu gom haøng tuaàn. Quaù trình taùi cheá raùc thöïc söï dieãn ra taïi caùc nhaø maùy taùi cheá, coâng vieäc tieáp theo ôû ñaây laø duøng caùc thieát bò chuyeân duïng, keát hôïp lao ñoäng thuû coâng ñeå tieáp tuïc phaân loaïi raùc thaønh nhieàu doøng rieâng bieät, ví duï ñoái vôùi voû chai thuyû tinh ñaõ phaûi chia ra thaønh 6 loaïi khaùc nhau: loaïi coù theå laøm saïch vaø söû duïng laïi, loaïi naøy laïi phaûi chia ra theo moãi maøu saéc vaø kích thöôùc, thöôøng laø 3 – 4 loaïi; loaïi bò söùt meû hay khoâng theå söû duïng laïi phaûi nghieàn nhoû ñeå laøm nguyeân lieäu naáu thuyû tinh. Ôû möùc ñoä thaønh coâng cao hôn, raùc ñöôïc taùch thaønh 3 hay nhieàu hôn nöõa, caùc doøng raùc ngay töø hoä gia ñình hoaëc ôû ñieåm taäp keát trong khu daân cö, nhôø ñoù coâng taùc taùi cheá raùc thaûi seõ ñaït hieäu quaû cao hôn, toán ít chi phí hôn, thaäm chí ngöôøi daân khoâng phaûi noäp phí xöû lyù raùc cho chính quyeàn, maø coøn ñöôïc nhaân laïi tieàn baùn pheá lieäu cho nhaø maùy taùi cheá tuy soá tieàn naøy khoâng lôùn. Ngöôøi daân thaønh phoá Minamata raát haøi loøng vaø töï haøo vì ñaõ ñi ñaàu veà baûo veä moâi tröôøng trong vieäc quaûn lyù chaát thaûi raén. Hieän nay ôû Chaâu Aâu ñang vaän ñoäng phaân loaïi raùc thaønh 9 loaïi. Coù theå nhaän thaáy söï thaønh coâng cuûa vieäc söû duïng laïi vaø taùi cheá chaát thaûi laø keát quaû cuûa ba yeáu toá coù lieân quan. Moät laø quaù trình kieân trì vaän ñoäng, tuyeân truyeàn vaø cöôõng cheá ngöôøi daân thöïc hieän phaân loaïi raùc taïi nguoàn; Hai laø söï ñaàu tö thoaû ñaùng cuûa nhaø nöôùc vaø xaõ hoäi vaøo caùc cô sôû taùi cheá raùc thaûi ñuû naêng löïc tieáp nhaän vaø tieáp tuïc phaân loaïi, taùi cheá löôïng raùc ñaõ phaân loaïi sô boä taïi nguoàn; Ba laø trình ñoä phaùt trieån cuûa xaõ hoäi caû veà maët kinh teá, nhaän thöùc, söï ñaàu tö cô sôû vaät chaát ñaït ngöôõng caàn thieát ñeå thöïc hieän xöû lyù, taùi cheá phaàn lôùn löôïng raùc thaûi haøng ngaøy vaø tieâu duøng caùc saûn phaåm taùi taïo töø chaát thaûi. Thieáu moät trong ba yeáu toá naøy thì vieäc taùi cheá, taùi söû duïng chaát thaûi khoù thaønh coâng. Taïi sao ñaát nöôùc Haøn Quoác, quaù trình vaän ñoäng phaân loaïi raùc taïi nguoàn dieãn ra haøng chuïc naêm vaø chæ thaønh coâng khi hoäi ñuû ba yeáu toá treân vaø khi ñoù möùc GDP bình quaân ñaàu ngöôøi ñaït treân 7.000USD/naêm. Taïi Ñoâng Nam AÙ, Singapo ñaõ thaønh coâng trong quaûn lyù chaát thaûi treân khía caïnh baûo veä moâi tröôøng vì nhaø nöôùc chi raát nhieàu cho coâng taùc naøy, nhöng tyû leä taùi cheá chaát thaûi chöa cao. Hieän nay, chính phuû Singapo ñang yeâu caàu taêng tyû leä taùi cheá ñeå giaûm chi phí ngaân saùch cho xöû lyù chaát thaûi theo coâng ngheä choân laáp ñang thöïc hieän. Caùc quoác gia coøn laïi ñeàu ñang trong quaù trình tìm kieám hoaëc môùi trieån khai moâ hình quaûn lyù chaát thaûi raén, chöa coù baøi hoïc thaønh coâng ñöôïc ghi nhaän. Taïi Baêng Coác ( Thaùi Lan) vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn chæ môùi thöïc hieän ñöôïc taïi moät soá tröôøng hoïc vaø vaøi quaän trung taâm, vieäc taùch ra moät soá loaïi bao bì deã taùi cheá, löôïng raùc coøn laïi vaãn ñang choân laáp, tuy nhieân ñöôïc eùp chaët ñeå giaûm theå tích vaø quaán nilong raát kyõ xung quanh moãi khoái raùc ñeå giaûm bôùt oâ nhieãm. II.4.2.2. VIEÄT NAM, NHÖÕNG BÖÔÙC KHÔÛI ÑAÀU THÍ ÑIEÅM PLCTRTN Theo Baùo caùo dieãn bieán moâi tröôøng Vieät Nam , ôû nöôùc ta caùc khu ñoâ thò maëc duø chæ chieám 25% treân toång soá 82 trieäu ngöôøi nhöng phaùt thaûi treân 6 trieäu taán, chieám 50% löôïng chaát thaûi trong caû nöôùc. Tröôùc ñaây vieäc quaûn lyù raùc thaûi taïi caùc ñoâ thò cuûa Vieät Nam chæ ñôn thuaàn theo hình thöùc: thu gom – vaän chuyeån – xöû lyù baèng choân laáp taïi caùc baõi choân laáp raùc thaûi. Nhöõng naêm gaàn ñaây, chu trình quaûn lyù naøy ñaõ coù söï chuyeån bieán theo chieàu höôùng tích cöï ôû coâng ñoaïn cuoái, ñoù laø raùc thaûi sinh hoaït ñaõ ñöôïc taäp chung vaø xöû lyù trong nhaø maùy xöû lyù raùc. Tuy nhieân soá löôïng caùc nhaø maùy naøy trong caû nöôùc khoâng nhieàu, hieän chæ vaøi ñòa phöông coù nhaø maùy xöû lyù moät phaàn raùc ñoâ thò, coøn laïi haàu heát vaãn phaûi xöû lyù theo hình thöùc choân laáp. Raùc thaûi khoâng ñöôïc phaân loaïi taïi nguoàn ñaõ gaây khoù khaên trong khaâu xöû lyù khoâng nhöõng ôû caùc nhaø maùy maø coøn ñoái vôùi caû hình thöùc choân laáp. Maët khaùc, chính vì khoâng ñöôïc phaân loaïi neân khaû naêng taän duïng ñeå taùi cheá, taän duïng nguoàn nguyeân lieäu töø raùc cuõng bò haïn cheá vaø treân heát laø nguy cô oâ nhieãm moâi tröôøng laø ñieàu khoù traùnh khoûi. Vaøi naêm gaàn ñaây moät soá ñòa phöông ñaõ böôùc ñaàu thí ñieåm vieäc PLCTRTN. Taïi Haø Noäi, chöông trình thí ñieåm phaân loaïi raùc ñaõ ñöôïc trieån khai taïi phöôøng Phan Chu Trinh töø naêm 2002. Caùc hoä gia ñình trong phöôøng ñöôïc höôùng daãn caùch phaân loaïi raùc thaønh hai tuùi, moät loaïi coù tuùi maøu ñen ñöïng raùc höõu cô coù theå laøm phaân composr vaø loaïi coøn laïi maøu traéng ñöïng raùc voâ cô. Cuoái ngaøy, hai xe chuyeân duïng chuyeân duïng cuûa Uren co seõ thu gom nhöõng tuùi raùc ñöôïc taäp keát ôû ñaàu thaønh phoá. Tuy nhieân theo phaûn aùnh cuûa ngöôøi daân trong phöôøng, döï aùn khoù khaû thi bôûi giôø thu gom raùc cuûa Urenco khoâng coá ñònh. Raùc ñöôïc taäp keát taïi moät ñieåm maø chöa ñöôïc thu gom ngay daãn tôùi vieäc moät soá ngöôøi bôùi raùc tieáp tuïc bôùi nhöõng tuùi naøy gaây leân tình traïng loän xoän, oâ nhieãm. Trong khi ñoù, nhieàu gia ñình chöa taïo ñöôïc thoùi quen phaân loaïi raùc, tieáp tuïc “queân” hoaëc boû raùc nhaàm tuùi. Sau khi döï aùn keát thuùc thì quaù trình phaân loaïi raùc cuõng chaám döùt. Töø thaùng 3/2007 vôùi söï hoã trôï töø phía chính phuû Nhaät Baûn thoâng qua toå chöùc JICA, thaønh phoá Haø Noäi ñaõ tieán haønh trieån khai döï aùn phaân loaïi raùc taïi nguoàn aùp duïng ñoái vôùi 4 quaän Hoaøn Kieám, Hai Baø Tröng, Ba Ñình vaø Ñoáng Ña. Caùc hoä gia ñình treân ñòa baøn 4 quaän seõ ñöôïc tuyeân truyeàn naâng cao nhaän thöùc veà taùc duïng cuûa taùi cheá raùc thaûi vaø söï caàn thieát cuûa phaân loaïi raùc taïi nhaø. Taïi thaønh phoá Ñaø Naüng. Moãi hoä gia ñình cuõng ñöôïc trang bò hai thuøng raùc vôùi hai maøu khaùc nhau ñeå phaân loaïi raùc deã phaân huyû vaø khoù phaân huyû. Tuy môùi thöïc hieän nhöng döï aùn cuõng khaù thaønh coâng vaø taïo ñöôïc thoùi quen toát cho ngöôøi daân, töø choã boû raùc laãn loän vaøo moät thuøng nay chuyeån sang hai thuøng. Nhöng sau bao khoù khaên taïo thoù quen cho ngöôøi daân, vaø söï noã löïc khoâng nhoû cuûa ngöôøi daân thì ñeán khaâu thu gom, laïi chæ coù 1 thuøng hoaëc moät xe vaøo heûm, raùc laïi ñöôïc ñoå chung taát caû, thaønh ra phaân loaïi roài cuõng nhö khoâng. Gaàn ñaây, taïi thò xaõ Long An ñaõ trieån khai thí ñieåm phaân loaïi raùc taïi nguoàn döôùi söï hoã trôï cuûa Lieân Minh Chaâu Aâu. Döï aùn seõ cung caáp tuùi niloâng cuøng thuøng ñöïng raùc hai maøu ñeå hoã trôï ngöôøi daân tieán haønh phaân loaïi raùc deã phaân huyû vaø raùc coù theå taùi cheá ngay taïi caùc hoä gia ñình, cô quan, xí nghieäp, tröôøng hoïc, cô sôû dòch vuï… Taïi Thaønh phoá Hoà Chí Minh, Döï aùn “Thu gom, vaän chuyeån vaø xöû lyù chaát thaûi raén vôùi coâng ngheä phaân loaïi raùc taïi nguoàn ôû quaän 5”-VNM5-20, trong chöông trình ASIA URABS vôùi söï taøi trô cuûa Uyû ban chaâu Aâu ñaõ ñöôïc trieån khai töø naêm 2004 vaø keát thuùc vaøo thaùng 9/2006. Muïc tieâu cuûa döï aùn laø quaûn lyù raùc thaûi baèng caùch tieáp caän vaø giaûi quyeát treân caû ba maët kinh teá, kyõ thuaät, moâi tröôøng vaø xaõ hoäi goùp phaàn quan troïng vaøo vieäc giaûi quyeát tình traïng oâ nhieãm moâi tröôøng böùc thieát treân ñòa baøn quaän 5- moät trong nhöõng quaän coù maät ñoä daân cö cao. Tieáp sau ngaøy 11.3.2006 taïi 7 phöôøng quaän 6 ñaõ trieån khai phaân loaïi taïi nguoàn (caùc hoä daân, cô quan, tröôøng hoïc…) tuy nhieân ñieàu ñaùng buoàn laø raùc sau khi phaân loaïi ñaõ bò troän vaø ñoå chung vôùi nhau. Hieän nay thaønh phoá ñaõ thöïc hieän trieån khai thí ñieåm taïi 4 quaän (1,4,5,10) vaø Cuû Chi, tuy nhieân cuõng ñang raát luùng tuùng vaø gaëp nhieàu khoù khaên vì laø döï aùn môùi. II.4.3. Nhaän xeùt vaø kinh nghieäm ruùt ra töø vieäc thöïc hieän PLRTN Tuy chöa ñaït ñöôïc nhieàu thaønh quûa nhöng ñaây cuõng laø caùc daáu hieäu ñaùng möøng, moät maët chuùng ta hy voïng caùc döï aùn naøy thaønh coâng, nhöng maët khaùc phaûi nhìn nhaän caùc döï aùn naøy do toå chöùc quoác teá taøi trôï chæ ñoùng vai troø phaùt ñoäng, kích hoaït phong traøo taùi cheá, taùi söû duïng raùc vaø thuùc ñaåy phaân loaïi raùc taïi nhaø ñeå taùi cheá vaø ñaït keát quaû toát. Phong traøo chæ thöïc söï thaønh coâng khi chính caùc nhaø hoaïch ñònh chính saùch, caùc nhaø quaûn lyù, caùc nhaø khoa hoïc vaø moïi ngöôøi daân Vieät Nam coù chuyeån bieán veà nhaän thöùc vaø saün saøng tham gia hoaït ñoäng phaân loaïi, taùi cheá raùc thaûi. Ñieàu naøy chæ ñaït ñöôïc khi ñaõ gaàn hoäi ñuû ba yeáu toá: Moät laø quaù trình kieân trì vaän ñoäng, tuyeân truyeàn vaø cöôõng cheá ngöôøi daân thöïc hieän phaân loaïi raùc taïi nguoàn; Hai laø söï ñaàu tö thoaû ñaùng cuûa nhaø nöôùc vaø xaõ hoäi vaøo caùc cô sôû taùi cheá raùc thaûi ñuû naêng löïc tieáp nhaän vaø tieáp tuïc phaân loaïi, taùi cheá löôïng raùc ñaõ phaân loaïi sô boä taïi nguoàn; Ba laø trình ñoä phaùt trieån cuûa xaõ hoäi caû veà maët kinh teá, nhaän thöùc, söï ñaàu tö cô sôû vaät chaát ñaït ngöôõng caàn thieát ñeå thöïc hieän xöû lyù, taùi cheá phaàn lôùn löôïng raùc thaûi haøng ngaøy vaø tieâu duøng caùc saûn phaåm taùi taïo töø chaát thaûi. Veà ñieàu kieän khaùch quan vaø chuû quan, Vieät Nam khoâng theå chôø ñeán khi ñaït möùc GDP treân 7.000USD/ngöôøi/naêm môùi baét ñaàu toå chöùc taùi cheá raùc vaø tieán haønh phaân loaïi raùc taïi nguoàn. Töø kinh nghieäm hoïc taäp töø caùc nöôùc, cuõng nhö nhöõng baát caäp cuûa caùc laàn thí ñieåm trong nöôùc coù theå chuû ñoäng thieát keá loä trình phaùt trieån cuoäc vaän ñoäng taùi söû duïng, taùi cheá vaø phaân loaïi raùc taïi nguoàn ôû nöôùc ta theo hai ñieåm xuaát phaùt sau: Vôùi caùc khu vöïc daân cö phaùt trieån veà nhaän thöùc xaõ hoäi vaø coù möùc soáng töông ñoái cao (caùc phöôøng, quaän trung taâm cuûa thaønh phoá lôùn), caàn song song ñaàu tö caùc cô sôû taùi cheá raùc coù ñuû naêng löïc tieáp nhaän vaø tieáp tuïc phaân loaïi, taùi cheá toaøn boä löôïng raùc ñöôïc phaân loaïi sô boä töø nguoàn ñöôïc ñöa ñeán haøng ngaøy, thanh toaùn phí xöû lyù hôïp ñoàng, ñoàng thôøi ban ngaønh khuyeán khích, baét buoäc ngöôøi daân phaân loaïi raùc taïi nguoàn, khuyeán khích söû duïng caùc saûn phaåm taùi cheá töø raùc. Phaûi ñaûm baûo cho caùc cô sôû taùi cheá raùc coù theå töï caân ñoái veà maët kinh teá ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån oån ñònh. - Vôùi caùc khu vöïc coøn laïi, nhaø nöôùc caàn coù vai troø “baø ñôõ” cuûa moät phong traøo coù yù nghóa quan troïng ñeán söï phaùt trieån beàn vöõng ñaát nöôùc, seõ chuû ñoäng giaûm ñaàu tö baõi choân laáp, thay vaøo ñoù laø söï ñaàu tö caùc nhaø maùy xöû lyù raùc coù daây truyeàn taùch loïc vaø taùi cheá raùc thaûi chöa phaân loaïi taïi nguoàn taïo thaønh caùc saûn phaåm môùi (duø chaát löôïng coøn haïn cheá do nguyeân lieäu ñaàu vaøo chöa toát. Ñoàng thôøi vôùi söï ñaàu tö cho nhaø maùy taùi cheá caàn taêng cöôøng vaän ñoäng vaø cöôõng cheá moïi cô quan, gia ñình vaø ngöôøi daân phaân loaïi raùc taïi nguoàn. Khi ñoù raùc taäp keát taïi caùc nhaø maùy xöû lyù seõ ñöôïc phaân loaïi vaø chaát löôïng saûn phaåm taùi cheá seõ toát hôn. Giaùo duïc moâi tröôøng laø moät yeáu toá raát quan troïng vaø khoâng theå thieáu ñöôïc trong vieäc thöïc hieän PLRTN. Chính quyeàn taïi caùc thaønh phoá vaø caùc cô quan truyeàn thoâng coá gaéng loâi keùo söï chuù yù cuûa ngöôøi daân baèng caùc thoâng baùo treân radio, treân caùc chöông trình truyeàn hình, chöông trình thoâng tin treân caùc tôø truyeàn ñôn, baèng caùc cuoäc bieåu dieãn taïi raïp haùt, baèng caùc chuyeán tham quan veà raùc nhö caùc nôi thaûi boû cuoái cuøng…Toå chöùc cuoäc gaëp gôõ taïi caùc tröôøng hoïc, nhaø thôø, taäp chung nhieàu ñeán vieäc giaùo duïc cho treû em. Ñoái vôùi töøng hoä gia ñình, thöôøng thöïc hieän baèng ñoäi nguõ sinh vieân, giuùp ñôõ vaø phoå bieán thoâng tin, thuyeát phuïc ngöôøi daân tham gia thöïc hieän PLRTN. CHÖÔNG III GIÔÙI THIEÄU VEÀ HEÄ THOÁNG QUAÛN LYÙ CHAÁT THAÛI RAÉN TAÏI TP.HCM III.1. HIEÄN TRAÏNG CHẤT THAÛI RẮN TAÏI TPHCM III.1.1. KHOÁI LÖÔÏNG CHAÁT THAÛI RAÉN Thaønh phoá hoà chí minh nôi meänh danh laø hoøn ngoïc vieãn ñoâng , laø Pari cuûa chaâu AÙ. Nôi coù moät neàn kinh teá phaùt trieån nhanh choùng veà taát caû moïi maët, xong xong vôùi söï phaùt trieån maïnh meõ ñoù thì khoái löôïng chaát thaûi raén ñöôïc thaûi ra ngaøy caøng nhieàu. Theo soá lieäu cuûa sôû Taøi Nguyeân vaø Moâi Tröôøng TP.HCM moãi ngaøy Thaønh phoá thaûi ra moãi ngaøy khoaûng 6.000 – 6.500 taán, trong ñoù raùc thaûi sinh hoaït laø 4.936 taán, raùc xaây döïng laø 1.069 taán vaø raùc y teá laø 5,5 taán vaø raùc coâng nghieäp 1.000 taán ngaøy trong ñoù coù khoaûng 20% raùc coù tính chaát ñoäc haïi. Trong khi ñoù vieäc thu gom raùc cuûa Thaønh phoá chæ ñaït ñöôïc khoaûng 5.000 – 5.300 taán/ngaøy, löôïng raùc coù theå taùi cheá vaø taùi sinh ñöôïc chæ khoaûng 700 – 900 taán/ngaøy. Löôïng raùc trong Thaønh phoá haøng ngaøy ñöôïc giaûi quyeát nhôø löïc löôïng queùt doïn veä sinh goàm 7.350 ngöôøi trong ñoù coù 2.950 ngöôøi thuoäc löïc löôïng tö nhaân. Raùc töø caùc khu phoá ñöôïc chuyeån tôùi 380 ñieåm heïn laáy raùc treân ñòa baøn Thaønh phoá baèng xe ñaåy tay, caùc xe cô giôùi ñeán laáy raùc vaø chuyeån veà traïm trung chuyeån roài môùi ñeán khu xöû lyù raùc. Vaán ñeà ñau ñaàu nhaát cuûa caùc nhaø quaûn lyù laø laøm theá naøo ñeå coù choã xöû lyù raùc hôïp veä sinh maø khoâng aûnh höôûng ñeán khu vöïc daân cö ñang sinh soáng. III.1.2. NGUOÀN PHAÙT SINH CHAÁT THAÛI RAÉN Töø caùc khu daân cö Töø caùc trung taâm thöông maïi Töø caùc coâng sôû, tröôøng hoïc, coâng trình coâng coäng Töø caùc dich vuï ñoâ thò, saân bay Töø caùc hoaït ñoäng coâng nghieäp Töø caùc beänh vieän Töø caùc hoaït ñoäng xaây döïng ñoâ thò Töø caùc traïm xöû lyù nöôùc thaûi Hieän nay chaát thaûi sinh hoaït vaø xaø baàn ñöôïc vaän chuyeån veà baõi raùc Phöôùc Hieäp – Cuû Chi. Raùc thaûi y teá ñöôïc phaân loaïi taïi nguoàn thu gom vaø vaän chuyeån vaø thu gom theo quy trình rieâng nhaèm ñaûm baûo an toaøn cho moâi tröôøng vaø cho söùc khoûe coäng ñoàng. Sau ñoù ñöôïc ñem ñi ñoát taïi nhaø maùy xöû lyù raùc thaûi y teá Bình Höng Hoaø quaän Bình Taân. III.1.3. THAØNH PHAÀN CHAÁT THAÛI RAÉN SINH HOAÏT TAÏI TPHCM Chaát thaûi raén sinh hoaït chieám 42,29% trong toång soá löôïng raùc thaûi ra haøng ngaøy trong ñoù thaønh phaàn chaát thaûi raén sinh hoaït nhö sau: Raùc ñöôøng Phoá : 14,29% Raùc coâng sôû : 2,8% Raùc Hoä daân : 13% Raùc Thöông nghieäp : 12% Hình 1: Thaønh phaàn CTR sinh hoaït taïi TPHCM Nghieân cöùu thaønh phaàn chaát thaûi raén coù vai troø raát quan troïng trong vieäc löïa choïn caùc coâng ngheä nhaèm taùi cheá vaø xöû lyù raùc thaûi. Theo keát quaû phaân tích thaønh phaàn chaát thaûi raén sinh hoaït taïi thaønh phoá ôû baûng sau: Baûng 4 : Thaønh phaàn chaát thaûi raén sinh hoaït TPHCM ( ñoái vôùi hoä gia ñình) STT Thaønh phaàn Khoaûng dao ñoäng (%) 1 Thöïc phaåm 61,0 -96,6 2 Giaáy 1,0 – 19,7 3 Carton 0 – 4,6 4 Nilon 0 - 36,6 5 Nhöïa 0 – 10,8 6 Vaûi 0 - 14,2 7 Goã 0 – 7,2 8 Cao su meàm 0 9 Cao su cöùng 0 – 2,8 10 Thuyû tinh 0 – 25 11 Lon hoäp 0 – 10,2 12 Saét 0 ( Nguoàn Centema naêm 2002) III.2. KHAÙI QUAÙT HIEÄN TRAÏNG THU GOM VAØ VAÄN CHUYEÅN CTR SINH HOAÏT TAÏI TPHCM III.2.1. Toång quan veà heä thoáng thu gom vaø vaän chuyeån CTR sinh hoaït Löïc löôïng thu gom vaø vaän chuyeån bao goàm caùc ñoäi vaän chuyeån cuûa Coâng Ty Moâi Tröôøng Ñoâ Thò TP.HCM (CITENCO), caùc coâng ty xí nghieäp coâng trình ñoâ thò cuûa 22 quaän huyeän, hôïp taùc xaõ vaän taûi coâng noâng vaø heä thoáng thu gom raùc daân laäp. Kyõ thuaät thu gom vaän chuyeån raùc sinh hoaït taïi TP.HCM coù 3 hình thöùc: Hình thöùc 1: Haøng ngaøy chaát thaûi sinh hoaït thu gom baèng xe ñaåy tay vaø taäp chung taïi caùc ñieåm heïn. Sau ñoù chaát thaûi töø xe ñaåy tay seõ ñöôïc boác dôõ vaøo xe eùp raùc loaïi nhoû töø 2- 4 taán vaø chuyeån ñeán traïm trung chuyeån. Taïi traïm trung chuyeån, xe taûi lôùn hôn nhaän CTR töø xe eùp nhoû vaø vaän chuyeån tôùi baõi choân laáp. Hình thöùc 2: CTR ñöôïc thu gom baèng xe ñaåy tay vaø taäp chung taïi caùc ñieåm heïn, sau ñoù CTR töø xe ñaåy tay seõ ñöôïc boác dôõ leân xe eùp lôùn vaø trôû tröïc tieáp tôùi baõi choân laáp. Hình thöùc 3: CTR chöùa saün trong caùc thuøng raùc 240L vaø 660L naèm doïc treân caùc tuyeán ñöôøng hay caùc nguoàn phaùt sinh raùc lôùn nhö: chôï, khu thöông maïi, vaên phoøng cô quan ñöôïc boác dôõ baèng caùc loaïi xe eùp loaïi nhoû töø 2 – 4 taán vaø chuyeån ñeán traïm trung chuyeån. Taïi traïm trung chuyeån xe taûi lôùn tieáp tuïc tieáp nhaän chaát thaûi töø xe taûi nhoû vaø vaän chuyeån tôùi baõi choân laáp. Trong hình thöùc naøy neáu CTR töø caùc thuøng chöùa ñöôïc boác dôõ baèng xe eùp lôùn noù seõ ñöôïc vaän chuyeån thaúng tôùi baõi choân laáp. a. Thu gom sô caáp Hoaït ñoäng thu gom sô caáp bao goàm thu gom CTR phaùt sinh tö hoä daân cö, caùc trung taâm thöông maïi, cô quan, chôï vaø ñöôøng phoá. Thu gom chaát thaûi raén töø caùc hoä daân cö: Chaát thaûi töø hoä daân cö ñöôïc thu gom bôûi söï trôï giuùp cuûa caùc hoä daân la ngöôøi daân töï ñoå CTR vaøo phöông tieän thu gom hoaëc ñeå CTR tröôùc nhaø vaø coâng nhaân thu gom seõ ñoå vaøo caùc phöông tieän thu gom. phöông tieän thu gom sau khi ñaày raùc seõ ñöôïc trôû ñeán caùc boâ chöùa CTR, caùc traïm trung chuyeån hoaëc caùc ñieåm heïn vaø chôø xe eùp raùc tôùi dôõ taûi. Phöông tieän thu gom hieän nay chuû yeáu laø xe ñaåy tay, gaàn ñaây laø caùc xe ba gaùc caûi tieán coù trang bò caùc thuøng chöùa 660L, ngoaøi ra coøn coù caùc loaïi xe ba gaùc ñaïp, xe ba gaùc maùy cuõ kyõ hoaëc caùc xe lam trôû khaùch, caùc xe lavi cuõng ñöôïc duøng ñeå chôû CTR cuûa caùc cô quan xí nghieäp. Thu gom chaát thaûi raén töø chôï, cô sôû thöông maïi, saûn xuaát Hieän nay CTR sinh hoaït töø caùc cô quan, tröôøng hoïc, xí nghieäp, caùc chôï ñöôïc caùc xe ñaåy tay thu gom (keát hôïp vôùi thu gom raùc töø caùc hoä daân) vaø taäp chung taïi caùc ñieåm heïn. Ñieàu naøy cuõng laøm cho soá löôïng caùc ñieåm heïn cuõng taêng leân vaø thôøi gian thu gom moät chuyeán cuõng daøi hôn. Vì vaäy loaïi chaát thaûi naøy caàn ñöôïc trang bò caùc thuøng chöùa thích hôïp vaø thu gom baèng caùc xe eùp ñeå ñöa tôùi traïm trung chuyeån hay chuyeån tröïc tieáp tôùi baõi choân laáp. Thu gom chaát thaûi raén ñöôøng phoá Hieän nay CTR ñöôøng phoá ñöôïc thöïc hieän döôùi hình thöùc : Coâng nhaân chòu traùch nhieäm thu gom ñöôïc trang bò choåi, duïng cuï hoát raùc, xe ñaåy tay ñeå queùt vaø thu gom treân caùc tuyeán ñöôøng phoá, leà ñöôøng. Khi xe ñaåy tay ñaày taûi seõ ñöôïc ñöa tôùi caùc boâ raùc, traïm trung chuyeån, hay tôùi caùc ñieåm heïn ñeå xe eùp tôùi laáy taûi. Ngöôøi coâng nhaân coù theå tieáp tuïc coâng vieäc cuûa mình ôû nôi khaùc hoaëc ngöøng laøm vieäc khi ñaõ hoaøn thaønh nhieäm vuï. Thôøi gian gaàn ñaây treân caùc ñöôøng phoá ñaõ ñöôïc boá trí caùc thuøng 240L doïc hai beân leà ñöôøng ñeå caûi tieán vieäc thu gom nhanh goïn hôn vaø ñoàng boä vôùi caùc xe vaän chuyeån trong vieäc giao chaát thaûi raén vaø ñaûm baûo myõ quan ñoâ thò. Tuy nhieân caùc thuøng chöùa naøy boá trí chöa ñoàng ñeàu vaø ñoâi khi khoâng hôïp lyù. b. Thu gom thöù caáp Thu gom thöù caáp laø hình thöùc tieáp theo cuûa thu gom sô caáp. CTR sau khi ñöôïc thu gom sô caáp seõ ñöôïc chuyeån tôùi caùc ñieåm heïn caùc boâ raùc ñeå ñöôïc caùc xe taûi coù taûi troïng lôùn hôn thu gom vaän chuyeån tôùi traïm trung chuyeån hay trôû tröïc tieáp tôùi BCL.Neáu CTR töø vieäc thu gom sô caáp ñöôïc chuyeån ñeán traïm trung chuyeån thì seõ vaän chuyeån tröïc tieáp tôùi BCL. Thu gom thöù caáp treân ñòa baøn thaønh phoá ñöôïc thöïc hieän döôùi hình thöùc sau. Taïi caùc ñieåm heïn Hieän treân ñòa baøn thaønh phoá coù khoaûng treân 380 ñieåm heïn laáy raùc caùc ñieåm heïn naøy ñöôïc xaùc ñònh theo thoaû thuaän cuûa Coâng ty quaän huyeän vôùi Coâng ty Moâi Tröôøng Ñoâ Thò. Caùc ñieåm heïn naøy ñöôïc boá trí treân caùc baõi ñaát troáng hoaëc ngay beân leà cuûa ñöôøng phoá. Vieäc xeáp vaø dôõ taûi taïi caùc ñieåm heïn naøy thöôøng gaây caûn trôû giao thoâng do khoái löôïng CTR lôùn neân thöôøng keùo daøi thôøi gian giao raùc. Taïi caùc boâ raùc Hieän caùc boâ raùc thöôøng ñöôïc ñaët taïi caùc khu ñaát troáng neân khoâng tröïc tieáp gaây caûn trôû giao thoâng. Hieäu quaû trung chuyeån töø caùc xe ñaåy tay neân xe eùp vaø xe vaän chuyeån phuï thuoäc vaøo loaïi xe söû duïng. Moät soá xe ñöôïc trang bò caùc boä phaän cô giôùi ñeå naâng caùc xe ñaåy tay vaøo ñoå tröïc tieáp vaøo thuøng chöùa cuûa xe cô giôùi. Moät soá boâ chöùa raùc ngöôøi thu gom ñoå CTR tröïc tieáp xuoáng ñaát ñeå kòp thôøi ñi chuyeán khaùc vaø CTR ñöôïc xe xuùc xuùc leân xe taûi vaø chôû ñeán baõi choân laáp. Tuy nhieân söû duïng boâ raùc laø moät coâng ngheä laïc haäu khi vieäc chuyeån CTR ñöôïc thöïc hieän baèng xe xuùc vaø xe taûi ben. Soá löôïng caùc boâ chöùa raùc töø 30 nay ñaõ daàn daàn ñöôïc giaûi toaû vaø thay theá baèng caùc ñieåm heïn laáy taûi. III.2.2. Hieän traïng tuyeán thu gom, vaän chuyeån Treân cô sôû 3 quy trình coâng ngheä thu gom vaän chuyeån CTR sinh hoaït hieän goàm: Thu gom töø vò trí chöùa raùc (ñieåm heïn, thuøng raùc ñöôøng phoá, xí nghieäp, coâng ty…) veà traïm trung chuyeån; Vaän chuyeån töø traïm trung chuyeån ñeán BCL; Thu gom vaø vaän chuyeån thaúng töø vò trí chöùa raùc ñeán baõi xöû lyù. Hieän coù 11 tuyeán vaän chuyeån chính ñang ñöôïc thöïc hieän: Tuyeán thu gom töø ñieåm heïn veà traïm trung chuyeån baèng caùc loaïi xe eùp nhoû loaïi 2 taán, cöï ly trung bình 10,98 km/löôït. Tuyeán thu gom töø ñieåm heïn veà traïm trung chuyeån baèng xe eùp nhoû loaïi 4 taán, cöï ly trung bình 13,57. Tuyeán thu gom töø cô quan, xí nghieäp veà traïm trung chuyeån baèng xe eùp nhoû loaïi 2 taán, cöï ly trung bình 36,33 km/löôït. Tuyeán thu gom CTR töø caùc thuøng chöùa coâng coäng veà traïm trung chuyeån baèng xe eùp loaïi nhoû 1,5 taán, cöï ly trung bình 14,69 km/löôït. Tuyeán thu gom CTR töø caùc thuøng chöùa coâng coäng veà traïm trung chuyeån baèng xe eùp loaïi nhoû 2 taán, cöï ly trung bình 17,12 km/löôït. Tuyeán thu gom CTR töø chôï, cô quan veà traïm trung chuyeån baèng xe cuoàng, cöï ly bình quaân 24,8 km/löôït. Tuyeán thu gom CTR töø ñieåm heïn veà traïm trung chuyeån baèng xe eùp lôùn loaïi 7 taán, cöï ly trung bình 12,99 km/löôït. Tuyeán thu gom CTR töø ñieåm heïn veà traïm trung chuyeån baèng xe ben loaïi 7 taán, cöï ly trung bình 19,08 km/löôït. Tuyeán vaän chuyeån CTR töø caùc ñieåm heïn thaúng tôùi baõi xöû lyù baèng xe eùp lôùn, cöï ly trung bình 25,87 km/löôït. Tuyeán vaän chuyeån CTR sinh hoaït beänh vieän tröïc tieáp tôùi baõi xöû lyù baèng xe eùp loaïi 7 taán, cöï ly trung bình 26,81 km/löôït. III.3. ÑAÙNH GIAÙ HEÄ THOÁNG QUAÛN LYÙ, THU GOM VAØ VAÄN CHUYEÅN CHAÁT THAÛI RAÉN SINH HOAÏT TAÏI TPHCM III.3.1. Coâng taùc quaûn lyù Nhìn chung heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi cuûa thaønh phoá Hoà chí minh ñaõ ñaït ñöôïc raát nhieàu thaønh quaû ñaùng keå, tuy nhieân coøn moät soá nhöôïc ñieåm caàn ñöôïc khaéc phuïc: Söï phaân coâng traùch nhieäm chöa roõ raøng, chöa coù moät söï thoáng nhaát rieâng cho töøng loaïi chaát thaûi khaùc nhau Cô cheá quaûn lyù coøn mang naëng tính bao caáp maëc duø nöôùc ta ñaõ coù chính saùch xaõ hoäi hoaù. Chöa taïo döïng moät thò tröôøng thoáng nhaát veà trao ñoåi vaø taùi cheá CTR noùi chung vaø CTR coâng nghieäp noùi rieâng, chæ coù 700 – 900 taán/ngaøy chaát thaûi raén ñöôïc taùi cheá chieám 12,6%. III.3.2. Heä thoáng thu gom, vaän chuyeån Hieän nay vieäc thu gom chaát thaûi chuû yeáu söû duïng lao ñoäng thuû coâng vaø thöïc hieän queùt doïn chuû yeáu vaøo ban ñeâm maø ngöôøi daân sinh hoaït ban ngaøy. Hôn nöõa söï tham gia cuûa coäng ñoàng coøn raát haïn cheá, chöa khuyeán khích ngöôøi daân tham gia vaøo hoaït ñoäng baûo veä moâi tröôøng daãn ñeán tình traïng maát veä sinh chung treân ñòa baøn thaønh phoá. Phaàn lôùn chaát thaûi coâng nghieäp vaø chaát thaûi sinh hoaït ñöôïc thaûi boû laãn loän vaø ñöôïc ñöa tôùi baõi choân laáp. Hôn nöõa hieän nay chæ coøn duy nhaát baõi raùc Phöôùc Hieäp – Cuû Chi laø nôi choân laáp, noù ñang phaûi laøm vieäc vöôït quaù coâng xuaát thieát keá vaø ñang gaây aûnh höôûng nghieâm troïng tôùi cuoäc soáng ngöôøi daân quanh ñoù. Chöa coù söï ñaàu tö thoaû ñaùng laâu daøi vôùi caùc thieát bò thu gom, vaän chuyeån, phaân loaïi, xaây döïng baõi choân laáp ñuùng quy caùch vaø coâng ngheä xöû lyù chaát thaûi. Xe thoâ sô hôû khoâng kín ñaùy, khoâng an toaøn veä sinh, caùc xe thu gom chöa ñöôïc chuaån hoaù vaø thieáu caùc phöông tieän cô giôùi, söï phoái hôïp caùc xe ñaåy tay vaø xe cô giôùi chöa chaët cheõ daãn tôùi caùc ñieåm heïn treân ñöôøng phoá bò uøn taéc thaønh nhöõng haøng daøi gaây aûnh höôûng tôùi myõ quan ñöôøng phoá. Caùc xe sau khi chôû raùc khoâng röûa saïch seõ daãn tôùi muøi khoù chòu ñieàu naøy ñaõ ñöôïc ngöôøi daân phaûn aùnh raát nhieàu maø chöa khaéc phuïc ñöôïc. Ngoaøi ra moät soá xe ñaåy tay ñöôïc che chaén taïm bôï, moät soá coøn côi nôùi dieän tích ñeå taêng khoái löôïng thu gom. Khi thu gom töø hoä gia ñình chuû yeáu ñöôïc coät bao niloâng, sau khi laáy raùc coâng nhaân thöôøng môû ra laøm rôi vaõi vaø gaây muøi raát khoù chòu cho ngöôøi daân vaø aûnh höûông tôùi myõ quan thaønh phoá. Hieän nay caùc thieát bò duøng trong vieäc chuyeân chôû CTR khoâng ñoàng boä vaø laïc haäu, khoâng ñöôïc baûo döôõng vaø söûa chöõa ñuùng caùch. Hieän nay soá löôïng xe eùp coøn raát thieáu vaø khoâng ñoàng boä vôùi vieäc thu gom ban ñaàu. Treân thöïc teá hieän nay moãi ngaøy chæ coù 80% toång soá xe hoaït ñoäng soá coøn laïi hoaëc hö hoûng ñoät xuaát hoaëc ñang trong keá hoaïch baûo döôõng vaø söûa chöõa, khoâng coù saün xe döï phoøng ñeå ñaùp öùng nhu caàu thu gom, vaän chuyeån CTR trong giôø cao ñieåm vaø khi thöïc hieän baûo döôõng ñònh kyø. III.3.3. Tình hình phaân loaïi raùc Phaân loaïi raùc taïi nguoàn laø moät töø quaù quen thuoâc ñoái vôùi ngöôøi daân ôû caùc nöôùc phaùt trieån nhöng coøn quaù mô hoà ñoái vôùi Thaønh phoá nhoän nhòp nhaát Vieät Nam. Hieän nay treân ñòa baøn thaønh phoá môùi chæ thöïc hieän thí ñieåm phaân loaïi raùc taïi nguoàn ñöôïc ôû moät soá quaän nhö 1, 4, 5,6,10. Hieän töôïng phaân loaïi raùc môùi ñöôïc thí ñieåm ôû moät soá quaän chöa ñöôïc phoå bieán roäng raõi khieán cho khoù khaên trong coâng taùc thu gom raùc, hoaït ñoäng thu hoài ña soá ñöôïc thöïc hieän bôûi nhöõng ngöôøi lao ñoäng ngheøo soáng baèng ngheà bôùi raùc vieäc naøy caøng laøm hoaït ñoäng thu hoài khoù khaên ngoaøi ra noù coøn gaây muøi khoù chòu khi vaø laây nan moät soá beänh truyeàn nhieãm aûnh höôûng tôùi söùc khoeû con ngöôì. III.3.4. Taùi cheá Theo soá lieäu öôùc tính cuûa Sôû Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng TP.HCM, moãi ngaøy TP ñoå ra khoaûng 6.000 – 6.500 taán chaát thaûi raén. Trong khi ñoù vieäc thu gom chi khoaûng 5.000 – 5.300 taán/ngaøy. Löôïng raùc taùi cheá taùi sinh ñöôïc 700 – 900 taán/ngaøy. Hieän TP chöa coù thò tröôøng thoáng nhaát veà trao ñoåi taùi cheá chæ coù moät phaàn nhoû chaát thaûi raén coâng nghieäp ñöôïc thu hoài vaø taùi cheá. III.3.5. Xöû lyù raùc Hieän nay phöông phaùp xöû lyù chaát thaûi raén sinh hoaït treân ñòa baøn quaän chuû yeáu vaãn laø choân laáp. Theo keá hoaïch cuûa Thaønh phoá laø phaán ñaáu töø nay tôùi naêm 2010 seõ giaûm khoái löôïng choân laáp raùc döôùi 20% baèng vieäc cho xaây theâm nhieàu nhaø maùy xöû lyù raùc thaûi, taêng cöôøng coâng ngheä xöû lyù vaø taùi cheá chaát thaûi. Tuy nhieân ñieàu ñoù laø chuyeän cuûa 5,10 naêm tôùi coøn tröôùc maét laø vieäc Thaønh phoá ñang thieáu baõi choân laáp raùc. Löôïng raùc thaûi hieän ñang ñoå doàn veà Phöôùc Hieäp Cuû Chi khieán nôi naøy quaù taûi daãn tôùi hieän töôïng suït, luùn dieãn ra nghieâm troïng. III.4. PHÖÔNG HÖÔÙNG XAÂY DÖÏNG CÔ CHEÁ QUAÛN LYÙ TÔÙI NAÊM 2015 Trong nhöõng naêm tôùi thaønh phoá ñang töøng böôùc hình thaønh moät heä thoáng ñoàng boä vôùi taát caû caùc loaïi chaát thaûi aùp duïng caùc kyõ thuaät xöû lyù raùc tieân tieán kieåm soaùt ñuùng tieâu chuaån töø khaâu phaùt sinh tôùi khaâu xöû lyù sau cuøng ñeå ñaûm baûo muïc tieâu phaùt trieån beàn vöõng ñoâ thò trong ñaïi coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc. Coâng taùc quaûn lyù töø khaâu thu gom vaän chuyeån ñöôïc thöïc hieän moät caùch toång theå nhö sau. Quy hoaïch moâi tröôøng laø ñieàu caàn laøm tröôùc tieân ñeå vieäc quaûn lyù moâi tröôøng ñöôïc thöïc hieän deã daøng hôn. Tieán haønh quy hoaïch quaûn lyù töøng loaïi chaát thaûi nhö :Chaát thaûi sinh hoaït, Chaát thaûi coâng nghieäp, Chaát thaûi nguy haïi Quy hoaïch thu gom, vaän chuyeån, xöû lyù chaát thaûi : Nghieân cöùu phaân vuøng caùc hoaït ñoäng thu gom, vaän chuyeån vaø xöû lyù chaát thaûi ñoái vôùi töøng vuøng quy hoaïch ñoâ thò. - Quaûn lyù chaët cheõ töø khaâu queùt don, thu gom, phaân loaïi taïi nguoàn tôùi khaâu xöû lyù cuoái cuøng. - Caûi tieán coâng ngheä thu gom, aùp duïng caùc tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät trong quaù trình thu gom, vaän chuyeån, löu chöùa chaát thaûi ñeå ñaùp öùng nhu caàu thöïc hieän phaân loaïi raùc taïi nguoàn ñoàng boä treân ñòa baøn thaønh phoá. - Veà tieâu chuaån chaát löôïng veä sinh moâi tröôøng treân ñòa baøn hoaëc treân caùc loaïi hình quy hoaïch kinh teá, xaõ hoäi. Phaân chia ñòa baøn thaønh caùc khu vöïc daân cö. Khu vöïc nhaø cao taàng, khu vöïc dòch vuï, khu thöông maïi ñeå laøm cô sôû xaây döïng caùc tieâu chuaån chaát löôïng moâi tröôøng cho khu vöïc ñoù. - Taêng cöôøng theâm ñoäi quaûn lyù moâi tröôøng ñaëc bieät naâng soá löôïng 200 caûnh saùt moâi tröôøng, ñaëc bieät tích cöïc tuyeân truyeàn baèng moïi hình thöùc, keát hôïp vôùi moïi ban ngaønh ñoaøn theå, tuyeân truyeàn moïi luùc, moïi nôi giuùp cho ngöôøi daân hieåu ñöôïc taàm quan troïng cuûa vieäc baûo veä moâi tröôøng. Ñeå giaûm gaùnh naëng cho ngaân saùch nhaø nöôùc nhaø nöôùc seõ thoáng nhaát thu phí veä sinh cho toaøn boä quaù trình queùt doïn, thu gom, vaän chuyeån vaø xöû lyù chaát thaûi. Taát caû caùc cô cheá quaûn lyù chaát thaûi noùi treân nhaèm muïc ñích quaûn lyù chaát thaûi hieäu quaû ñaûm baûo veä sinh moâi tröôøng, ñaûm baûo söùc khoeû cho coäng ñoàng vaø ñaûm baûo cho söï phaùt trieån beàn vöõng cuûa thaønh phoá chuùng ta. . CHƯƠNG IV HIỆN TRẠNG QUẢN LÝ CHẤT THẢI RẮN SINH HOẠT QUẬN TÂN PHÚ IV.1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ QUẬN TÂN PHÚ IV.1.1. Vị TRÍ: Quận Tân Phú là quận được chia tách từ quận Tân Bình cũ theo Nghị định số 130/2003/ND-CP ngày 5/11/2003 của Chính Phủ. Ranh giới tiếp giáp như sau: _ Phía Đông giáp quận Tân Bình. _ Phía Tây giáp quận Bình Tân _ Phía Nam giáp quận 6, quận 11 _ Phia Bắc giáp quận 12 Toàn quận có tổng diện tích tự nhiên là 1.606,98 ha, gồm 11 phường như hiện nay là: Tân Sơn Nhì, Tân Quý, Tây Thạnh, Sơn Kỳ, Tân Thành, Phú Thọ Hoà, Phú Thạnh, Phú Trung, Hòa Thạnh, Hiệp Tân Và Tân Thới Hoà. Baûng 5 :Daân soá vaø dieän tích cuûa töøng phöôøng STT Teân Phöôøng Dieän tích töï nhieân km2 Daân soá ngöôøi (naêm 2006) Maät ñoä (ngöôøi/km2) 1 Phöôøng Taây Thaïnh 3,5675 29.646 8.311 2 Phöôøng Taân Sôn Nhì 1,1282 22.556 19.996 3 Phöôøng Sôn Kyø 2,12 16.349 7.711 4 Phöôøng Taân Quyù 1,7849 43.854 24.581 5 Phöôøng Taân Thaønh 0,9949 21.791 31.954 6 Phöôøng Phuù Thoï Hoaø 1,2322 33.283 27.015 7 Phöôøng Phuù Trung 0,8965 32.000 35.714 8 Phöôøng Hoaø Thaïnh 0,9308 12.614 13.563 9 Phöôøng Hieäp Taân 112,90 14.611 12.941 10 Phöôøng Taân Thôùi Hoaø 1,1460 15.387 13.426 11 Phöôøng Phuù Thaïnh 1,144 24.041 21.014 16,0698 276.130 17.184 (Nguoàn :Phoøng Taøi Nguyeân vaø Moâi Tröôøng quaän Taân Phuù) IV.1.2. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN: IV.1.2.1. Khí hậu quận Tân Phú thuộc Tp.Hồ Chí Minh, nằm trong vùng khí hậu nh ệt đới gió mùa cận xích đạo, mang tính chất chung là nóng, ẩm với nhiệt độ cao trung bình là 28,10C và mưa nhiều (lượng mưa từ 1321 mm ÷ 2729mm, tập trung chủ yếu vào các tháng 6,7,8,9 và 100 chiếm 90% lượng mưa cả năm) IV.1.2.2. Địa hình Tương dối bằng phẳng, hướng dốc đổ từ khu vực giao lộ Âu Cơ - Trường Chinh về hai phía Tây Bắc và Tây Nam. Độ dốc trung bình là 0,1%, cao độ mặt đất từ 6,92m đến 1,2m so với mực nước biển. IV.1.2.3. Hệ thống kênh rạch Baûng 6: Heä thoáng keânh raïch quaän Taân Phuù Tuyeán Keânh Phöôøng Ñöôøng Chieàu daøi (m) Soá Hoä Khaåu Soá nhaân Khaåu Keânh Taây Thaïnh Taây Thaïnh D9 896 163 652 Keânh 19/5 -Ñoaïn 1 -Ñoạn 2 Taây Thaïnh Keânh 19/5 1.424 256 1.024 Sôn Kyø Ñöôøng Nhöïa 873 33 158 Ñöôøng Ñaát (KCN) 50 159 Keânh Tham Löông Taây Thaïnh Tröôøng Chinh 2.756 Khoâng coù Daân Cö Keânh Hieàn Vöông Phuù Thaïnh Hieàn Vöông 976 500 2500 Keânh Hieäp Taân Hieäp Taân Toâ Hieäu 540 77(Cô Sôû,DN) Khoâng Coù Hoä Daân Taân Thôùi Hoaø 33 132 Keânh Taân Hoaù Taân Thôùi Hoaù Löông Ñaéc Baèng 4.702 97 448 Hoaø Thaïnh Huyønh Thieän Loäc 230 797 Phuù Trung 200 800 Keânh Nöôùc Ñen Thuoäc 3 Phöôøng: Taân Quyù,Taân Thaønh vaø Phuù Thoï Hoaø Toång Soá 12.167 1.639 6.670 IV.1.3. TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ: Theo khảo sát, trên địa bàn quận Tân phú có rất đa dạng các loại hình sản xuất như: sản xuất giấy, nhựa, dệt nhuộm, may mặc, chế biến thực phẩm, các cơ sở tư nhân chế biến gỗ, kinh doanh cá thể, tư nhân Hiện nay ở quận Tân Phú có các cụm tiểu thủ công nghiệp phường Hiệp Tân, phường Hoà Thạnh, phưòng Phú Trung bao gồm các làng nghề: làng dệt, làng cồn. làng bún, cán rữa cao su truyền thống (lưu vực kênh Tân Hoá)…Điều quan trọng hơn hết các cơ sở này đang tồn tại trong các khu dân cư đông đúc. Cơ cấu kinh tế quận Tân Phú hiện tại được xác định là Công nghiệp - Tiểu thủ công nghiệp – Thương mại dịch vụ và dần dần sẽ chuyển đổi cơ cấu kinh tế đến năm 2020 là thương mại dịch vụ - công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp. Hiện nay toàn quận có khoảng 12.842 đơn vị kinh tế hoạt động trong các ngành nghề, bao gồm: 3.475 đơn vị ngành sản xuất công nghiệp, 8.907 dơn vị ngành thương mại dịch vụ, 167 đơn vị ngành khảo sát thiết kế, xây dựng và 293 đơn vị ngành kinh doanh vận tải. Các đơn vị kinh tế trên địa bàn quận Tân Phú gồm các CTCP, doanh nghiệp quốc doanh, DNTN, cơ sở sản xuất công nghiệp…là một trong những quận đứng đầu về giá trị sản xuất kinh doanh. Đa phần các đơn vị kinh tế có qui mô vừa và nhỏ, gia đình, chủ yếu là sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp. Các đơn vị kinh tế có thể chia theo cách thức tổ chức gồm các loại hình chính như sau: 1 công ty Quốc Doanh và cổ phần hoá, 1.314 CTTNHH, 72 CTCP, 541 DNTN,… thu hút 65.865 lao động, với tổng giá trị sản xuất là 2.891,16 tỷ đồng (số liệu thống kê năm 2006). Về nông nghiệp phát triển 2 lĩnh vực trồng trọt và chăn nuôi. Trên địa bàn quận hiện còn khoảng 115,38 ha đất nông nghiệp. Theo quy hoạch sử dụng đất (của Sở Tài Nguyên – Môi Trường và Sở Nông Nghiệp – Phát Triển Nông Thô) đến năm 2010 đất nông nghiệp tại quận Tân Phú đợc chuyển toàn bộ sang đất đô thị xây dựng. IV.1.4. ĐẶC ĐIỂM XÃ HỘI: Dân số: Do tác động của qua trình đô thị hóa, dân số quận Tân Phú tăng rất nhanh. Theo thống kê năm 2006 dân số quận Tân Phú là 372.519 người với 50.143 hộ, trong đó có 36.550 hộ có hộ khẩu tại thành phố (72,9 %), chiếm gần 2/3 dân số và 13.593 tạm trú (27.1 % ) chiếm gần 1/3 dân số toàn quận. Baûng 7 :Soá hoä daân, toå phoá, khu phoá, maät ñoä daân soá (naêm 20006) Teân phöôøng Soá hoä daân Toå daân phoá Khu phoá Maät ñoä Taây Thaïnh 6.478 156 9 8.311 Taân Sôn Nhì 4.250 104 9 19.996 Sôn Kyø 3.601 71 4 7.711 Taân Quyù 6.161 184 9 24.581 Taân Thaønh 5.089 93 5 31.954 Phuù Thoï Hoaø 6.265 103 7 27.015 Phuù Trung 6.073 135 7 35.714 Hoaø Thaïnh 2.314 77 5 13.563 Hieäp Taân 4.483 65 4 12.941 Taân Thôùi Hoaø 4.217 60 4 13.426 Phuù Thaïnh 6.283 86 5 21.014 Toång soá 55.226 1.134 67 17.184 Giáo dục: Năm học 2006 – 2007, trên địa bàn quận hiện có 37 trường thuộc hệ phổ thông, bao gồm 13 trường màm non, 15 trường tiểu học, có 7 trường trung học cơ sở, 2 trường dân lập cấp 2, 1 trường dân lập cấp 3. Mạng lưới trường lớp chưa đáp ứng đủ nhu cầu trẻ em đến trường, khoangr 1/3 số trường có mặt bằng hẹp, nhất là số mặt bằng được cải tạo lại từ các trường tư thục trước giải phóng và hâu hết các trường mầm non, tiểu học và trung hoc cơ sở đều có chỉ tiêu diện tích đất trên học sinh thấp so với chuẩn quốc gia. Ytế: Năm 2006 trên địa bàn quận có 14 cơ sở y tế, gồm 1 phòng khám khu vực, 2 đội vệ sinh phòng dịch, 11 trung tâm y tế phường.. Hiện nay hoạt động y tế toàn quận đã thực hiện tốt công tác phòng chống các bệnh xã hội (HIV/AIDS), kết hợp hoạt động tuyên truyền phòng chống AIDS với các hoạt động phòng chống ma tuý; tăng cường kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm để bảo vẹ sức khoẻ của người dân; tăng cường công tác quản lý các hoạt động của cơ sở y tế tư nhân. Năm 2006 số lượt người khám bệnh là 520.285 trong đó số lượt người điều trị nội trú là 3864. Ngoài ra quận tiếp tục duy trì các chương trình chăm sóc sức khoẻ ban đầu và thực hiện chương trình tiêm chủng mở rộng. Cơ sở hạ tầng kỹ thuật: _ Giao thông: hiện có khoảng 87 km đường lộ giới từ 16 m trở lên, trong đó 14 tuyến đường chính lộ giới từ 24 m trở lên, chiếm 36 % tổng chiều dài chung. Diện tích giao thông 181 ha, đường có lộ giới từ 16m trở lên và một bến xe liên tỉnh 0,7 ha. _ Cấp điện: Nguồn điện được cấp từ lưới điện chung của thành phố. Trạm 110/12-20KV có 2 trạm Bà Quẹo và Tân Bình với tổng công suất 189 MVA. Đường dây 110KV có chiều dài 4,3 km. Lưới trung và hạ thế đã dẫn đến các khi vực trong quận chủ yếu là đường dây dẫn trên không. _ Cấp nước: Có hai hệ thống cấp nước là nhà máy nước ngầm Hóc Môn và hệ thống cấp nước nhà máy nước Thủ Đức. Tuy nhiên lượng nước còn quá ít so với nhu cầu thực tế của người dân. Mạng lưới ống cấp nước chưa đủ tới các nơi tiêu thụ nước. Áp lực nước nhiều khu vực còn quá thấp, chưa bảo đảm đủ áp lực nước. _ Thoát nước: Hệ thống thoát nước chung cho quận Tân Phú là hệ thống thoát nước chung cho nước mưa và nước bẩn. Hướng thoát nước ở khu vực trung tâm đổ ra kênh nước đen, ở khu vực phía Nam dổ ra kênh Tân Hoá. _ Vệ sinh đô thị: + Quận đã có hệ thống thu gom rác, nhưng vẫn còn tình trạng xả rác bừa bãi. + Các kênh hở thoát nước bị ô nhiễm trầm trọng do nước thải sinh hoạt và nước thải công nghiệp chưa được xử ký. + Thuỷ đạo thoát nước chính Tân Hóa, kênh Tân Hương và Tham Lương. + Tình trạng ngập úng khá phổ biến ở khu vực Bàu cát, ven kênh nước Đen IV.2. HIEÄN TRAÏNG QUAÛN LYÙ CHAÁT THAÛI RAÉN SINH HOAÏT QUAÄN TAÂN PHUÙ V.2.1. THAØNH PHAÀN VAØ KHOÁI LÖÔÏNG CTR SINH HOAÏT QUAÄN TAÂN PHUÙ V.2.1.1. Nguoàn phaùt sinh Taân phuù laø quaän coù nguoàn raùc phaùt sinh ña daïng khoù kieåm soaùt töø nhieàu nguoàn khaùc nhau: Daân cö Ñöôøng phoá Khu thöông maïi Cô quan, coâng sôû Chôï Ngoaøi ra: Raùc coâng nghieäp (vaûi vuïn, ñeá deùp nhöïa, cao su) Raùc xaây döïng Raùc caùc xe ba gaùc baùn haøng rong Raùc ñoå xuoáng keânh raïch v.v...) V.2.1.2. Thaønh phaàn, khoái löôïng chaát thaûi raén sinh hoaït quaän Taân Phuù Löôïng raùc sinh hoaït cuûa quaän hieän nay leân tôùi gaàn 200 taán/ngaøy. Trong ñoù: Raùc hoä daân : 117 Taán Raùc ñöôøng phoá: 48 Taán Raùc keânh, raùc thuøng: 19 Taán Raùc chôï: 20,5 Taán Hình 2: Thaønh phaàn khoái löôïng CTRSH quaän Taân Phuù IV.2.2. SÔ ÑOÀ TOÅ CHÖÙC QUAÛN LYÙ CTR SINH HOAÏT QUAÄN TAÂN PHUÙ Lực lượng VSDL UBND Quận Tân Phú Đơn vị trúng thầu UBND Phường Hình 3: Sô ñoà toå chöùc quaûn lyù CTRSH quaän Taân Phuù IV.2.3. HIEÄN TRAÏNG HEÄ THOÁNG THU GOM IV.2.3.1. Löu tröõ taïi nguoàn _ Taïi caùc hoä gia ñình. Hieän nay treân ñòa baøn quaän chöa thöïc hieän coâng taùc PLRTN neân moãi hoä gia ñình töï trang bò ñoà ñöïng raùc, duïng cuï thöôøng laø thuøng nhöïa, tuùi nilon, gioû… _ Taïi chôï. Hieän treân moãi tuyeán chôï chöa ñöôïc trang bò thuøng raùc coâng coäng, neân raùc ñöôïc coâng nhaân veä sinh cuûa coâng ty Moâi Tröôøng Ñoâ Thò thu gom vaø ñoå thaønh ñoáng ôû moät soá khu vöïc. _ Ñöôøng phoá. Hieän treân ñöôøng phoá ñaõ trang bò 128 thuøng raùc coâng coäng treân caùc tuyeán ñöôøng, ngoaøi ra coøn 52 thuøng raùc 240L do coâng ty Moâi Tröôøng Ñoâ Thò trang bò. Thöïc hieän chöông trình haønh ñoäng vì ñöôøng phoá khoâng raùc neân caùc phöôøng ñaõ coù kieán nghò UBND quaän trang bò theâm 102 thuøng raùc ñeå ñaûm baûo veä sinh moâi tröôøng. Soá löôïng vaø chuûng loaïi thuøng Baûng 8. Soá löôïng, chuûng laïi thuøng raùc coâng coäng treân ñöôøng phoá STT Teân Phöôøng Soá löôïng thuøng Chuûng loaïi 1 Taây Thaïnh 47 55 lít 2 Sôn Kyø 16 55 lít 3 Taân Quyù 09 55 lít 4 Taân Thaønh 05 55 lít 5 Taân Sôn Nhì 05 55 lít 6 Hoaø Thaïnh 06 55 lít 7 Phuù Thoï Hoaø 07 55 lít 8 Phuù Thaïnh 12 55 lít 9 Phuù Trung 04 660 lít 10 Taân Thôùi Hoaø 01 660 lít Toång coäng 102 97 thuøng 55 lít, 05 thuøng 660 lít Nhö vaäy toång soá löôïng thuøng raùc ñaêng kyù laép ñaët laø 102 thuøng trong ñoù: Thuøng 55 lít laø: 97 thuøng Thuøng 660 lít la:ø 05 thuøng Vò trí laép ñaët Baûng 9: Vò trí laép ñaët thuøng raùc coâng coäng treân ñöôøng phoá STT Teân phöôøng Teân ñöôøng Vò trí laép ñaët 1 Taây Thaïnh Taây Thaïnh (26T) Tröôùc: soá nhaø 314-316B, 290-288, 246-248, 126-128, 172-174, 120-122, 96-98, 391-393, 357-359, 313-315, 281-283, 263-265, 227-227A, 203-205, 171-173, 105-107, 75-77, Tröôøng Leâ Lai, Vaên phuøng KCN-TB, Cty Hoàng Hac, Cty CND, Tröôøng maàm non Hoa Hoàng, Cöûa haøng GTSP daàu aên Taân Bình, Traïm bôm soá 6, Cty deät Thaéng Lôïi. Leâ Troïng Taán (21T) Tröôùc: soá nhaø 8A-8B, 30-32A, 64-66, 84-86, 116-118, 140-142, 170-172, 184-186, 188, 204-206, 234-234A, 264, 282, 326-328, 360-362, 400-402, 408-408A, 432-432A, 456, 482, coång chôï KP9. 2 Sôn Kyø Leâ Troïng Taán (12T) Tröôùc: soá nhaø 431C, 411, 389, 355-353, 273, 27/1A, 173, 225, 185, 165A, 97, 27. TKTQ (1T) Tröôùc: soá nhaø 142. Sôn Kyø (2T) Tröôùc: Nghóa đñòa bình höng hoaø, Khu đñaát troáng oâng Nguyeãn Vaên Baûy. Keânh 19/5 (1T) Tröôùc: Xí nghieäp söõa. 3 Taân Quyù Taân Quyù (4T) Tröôùc: soá nhaø 48, 265, 218, 211/23. Goø Daàu (1T) Tröôùc: soá nhaø 300. Ñoâ Ñoác Loäc (1T) Tröôùc: soá nhaø 13. Leâ Saùt (1T) Tröôùc: soá nhaø 65. Caàu Xeùo (1T) Tröôùc: soá nhaø 104. Taân Höông (1T) Tröôùc: soá nhaø 162. 4 Taân Thaønh Luõy Baùn Bích (2T) Tröôùc: soá nhaø 742, 919. Ñoäc Laäp (1T) Tröôùc: soá nhaø 146. ÂAÂu Cô (1T) Tröôùc: soá nhaø 687. Soá 1 (1T) Tröôùc: soá nhaø 56. 5 Taân Sôn Nhì Ñieän Cao Theá (5T) Ñoái dieän: soá nhaø 4, Tröôùc y teá phöôøng TSN, giöõa giao loä heûm 305 TSN – CT, cafe vöôøn Thieân Tueá, Choát daân phoøng KP6. 6 Hoaø Thaïnh Trònh Ñình Thaûo (2T) Tröôùc: soá nhaø 30, 10. Trònh Ñình Troïng (4T) Tröôùc: soá nhaø 344, 300, 303, 400. 7 Phuù Thoï Hoøa 7 Thuøng Tröôùc: UBND Phöôøng PTH, Tröôøng Leâ Anh Xuaân, Y teá phöôøng PTH, Tröôøng Traàn Phuù, Tröôøng maàm non 18, Coâng vieân CC Vöôøn Laøi, Chuøa Phaùp Vaân. 8 Phuù Thaïnh Nguyeãn Sôn (8T) Tröôùc: soá nhaø 375, 347, 123, 103, Giöõa giao loä: Vaên Cao, Phaïm Vaên Xaûo, Ñinh Lieät, Vaên Duõng. Ñinh Lieät (1T) Beân phaûi truï sôû UBND Phöôøng Phuù Thaïnh Thaïch Lam (2T) Tröôùc: soá nhaø 30,78. Leâ Nieäm (1T) Giöõa giao loä Phan Vaên Nam – Leâ Nieäm. 9 Phuù Trung Hoaø Bình (1T) Ñoái dieän: soá nhaø 96/7. Khuoâng Vieät (3T) Ñoái dieän: soá nhaø 94/48A P5Q11, 3, Khu đñaát troáng (heûm 15). 10 Taâân Thôùi Hoøa Keânh Hieäp Taân (1T) Cuoái keânh Hieäp Taân. + Veà quy caùch thuøng vaø caùch laép ñaët: Thuøng raùc ñöôïc laép ñaët treân caùc tuyeán ñöôøng, væa heø vaø caùc khu vöïc troïng ñieåm laø thuøng 55 lít maøu vaøng, coù khoaù vaø coù chaân truï baèng saét ñöôïc choân xuoáng ñaát ñeå tieän cho coâng taùc quaûn lyù. + Tính toaùn kinh phí trang bò thuøng raùc: Khaùi quaùt kinh phí trang bò thuøng raùc coâng coäng laø 132.062.000 ñoàng Trong ñoù: Thuøng 55 lít laø: 97 thuøng x 946.000 ñoàng/thuøng = 91.762.000 Kinh phí khoaù (saép bi) + laép ñaët laø: 97 thuøng x 150.000 ñoàng/thuøng = 14.550.000 ñoàng Thuøng 660 lít laø 05 thuøng x 5.000.000 ñoàng/thuøng = 25.000.000 ñoàng. Kinh phí xích + khoaù + laép ñaët laø: 05 thuøng x 150.000 ñoàng/thuøng = 750.000 ñoàng + Veà nguoàn kinh phí ñaàu tö : Ngaân saùch cuûa Quaän + Coâng taùc quaûn lyù thuøng raùc coâng coäng UBND Phöôøng tröïc tieáp quaûn lyù +Veà thu gom vaø vaän chuyeån raùc taïi caùc thuøng raùc coâng coäng: Giao cho coâng ty Moâi tröôøng ñoâ thò Thaønh Phoá vaø löïc löôïng laøm dòch vuï thu gom raùc daân laäp coù traùch nhieäm thu gom vaø vaän chuyeån raùc thuøng coâng coäng thuoäc khu vöïc laáy raùc cuûa mình haøng ngaøy veà nôi quy ñònh. _ Soá thuøng raùc coâng coäng treân caùc tuyeán keânh 1.Keânh Taân Hoaù Keânh Taân Hoa ù- Phöôøng Phuù Trung - Ñoái dieän nhaø 32/42/11 Huyønh Vaên Chính Ñoái dieän cô sôû Vieät Hoàng soá 316 ñöôøng keânh Taân Hoaù Caïnh caàu soá 2 keânh Taân Hoaù Keânh Taân Hoaù - Phöôøng Hieäp Taân Ñaët doïc tuyeán ( 4 thuøng ) Haønh lang Keânh Hieäp Taân caùch ñöôøng Hoaø Bình 15m. Soá 150 Toâ Hieäu Soá 31 Toâ Hieäu Ñoái dieän nhaø 151/175G Toâ Hieäu Keânh Taân Hoaù - Phöôøng Taân Thôùi Hoaø - Ñoái dieän 2/25 Löông Ñaéc Baèng - Cuoái heûm 58 Löông Ñaéc Baèng - Cuoái heûm 64 Löông Ñaéc Baèng Keânh Taân Hoaù – Phöôøng Hoaø Thaïnh Ñoái dieän soá nhaø 527 Keânh Taân Hoaù Ñoái dieän soá nhaø 1333/30 Keânh Taân Hoaù Ñoái dieän soá nhaø 431 Keânh Taân Hoaù Beân caïnh Baûng KP2 Ñoái dieän soá nhaø 279 Keânh Taân Hoaù caïnh caàu 03 Ñoái dieän soá nhaø 89 Trònh Ñình Thaûo Ñoái dieän soá nhaø 171C Keânh Taân Hoaù Ñoái dieän khu troï gaàn ñöôøng Hoaø Bình 2. Keânh Hieäp Taân - Phöôøng Taân Thôùi Hoa - Ñoái dieän heûm 211 Phan Anh - Goùc Toâ Hieäu ñöôøng Phan Anh - Cuoái ñöôøng Phan Anh 3. Keânh Hieàn Vöông –Phöôøng Phuù Thaïnh Ñoái dieän soá nhaø 62 Ñoái dieän soá nhaø 75 Ñoái dieän soá nhaø 120 Ñoái dieän soá nhaø 145 Ñoái dieän soá nhaø 166 Ñoái dieän soá nhaø 199 Ñoái dieän soá nhaø 62A Ñoái dieän soá nhaø 289 4. Keânh Taây Thaïnh –Phöôøng Taây Thaïnh Ñöôøng D9 caùch ngaõ ba Cheá Lan Vieân Ñöôøng D9 caùch ngaõ ba Taây Thaïnh 20m 5. Keânh 19/5 – Phöôøng Taây Thaïnh 19/5 B ñoái dieän traïm bôn Ñoái dieän choát daân phoøng Ñoái dieän soá 03 ñöôøng Soá 7 Gaàn chôï 19/5 Keânh 19/5 (Phöôøng Sôn Kyø) Ñaët 5 thuøng ( 3 thuøng do quaän Quaûn lyù, 2 thuøng KCNTB ) Ñoái dieän nhaø 72 Keânh 19/5 ñoái dieän traïm ñieän Treân ñöôøng 19/5 caïnh caàu Treân ñöôøng 19/5 caïnh caàu Taïi Phöôøng Sôn Kyø coù moät soá ñieåm phaùt sinh do ngöôøi daân thieáu yù thöùc lôïi duïng ban ñeâm vöùt raùc böøa baõi laøm oâ nhieãm moâi tröôøng Ñöôøng soá 1 KCNTB Ñöôøng bôø bao Taân Thaéng gaàn traïm Yteá phöôøng Sôn Kyø Keânh 19/5 xuaát hieän raát nhieàu ñoáng raùc ñeà nghò ban quaûn lyù döï aùn cho xe raùc di chuyeån tôùi ñeå baûo ñaûm veä sinh moâi tröôøng. IV.2.3.2. LÖÏC LÖÔÏNG THU GOM VAØ LÖÔÏNG RAÙC THU GOM Tröôùc naêm 2005 coâng taùc thu gom vaän chuyeån raùc sinh hoaït ñöôïc thöïc hieän bôûi coâng ty DVGT-ÑT Taân Bình vaø ñoäi veä sinh daân laäp. Nhöng baét ñaàu töø ngaøy 01/10/2005 treân ñòa baøn quaän thöïc hieän thí ñieåm ñaáu thaàu coâng taùc thu gom, vaän chuyeån neân hieän nay vieäc thu gom vaän chuyeån raùc ñöôïc thöïc hieän bôûi coâng ty moâi tröôøng ñoâ thò vaø ñoäi veä sinh daân laäp thöïc hieän tuy nhieân Cty DVGT-Ñoâ Thò Taân Bình vaãn toå chöùc thu gom cho moät soá hoä daân. Hieän nay treân ñòa baøn quaän coù 3 löïc löôïng thu gom, toång khoái löôïng khaùc thu gom ñöôïc laø 68.077,67 taán/naêm bình quaân moät ngaøy laø186,30 taán/ngaøy. Coâng ty Moâi tröôøng Ñoâ Thò toå chöùc thu gom cho 13.936 hoä daân vaø queùt raùc treân moät soá tuyeán ñöôøng vaø soá löôïng raùc thu gom ñöôïc laø 78 (taán/ngaøy) trong ñoù löôïng raùc queùt ñöôøng laø 48(taán/ngaøy) vaø raùc hoä daân laø 30 taán/ngaøy). Hoä raùc daân laäp thöïc hieän thu gom cho 29.363 hoä daân, soá löôïng raùc thu gom laø: 85 (taán/ngaøy). Cty DVGTDT-TB thu gom cho 5.329 hoä daân vôùi soá löôïng raùc laø: 12 (taán/ngaøy). Hình 4: Soá löôïng raùc thu gom cuûa löïc löôïng veä sinh moâi tröôøng Baûng 10: Thöïc traïng quaûn lyù raùc taïi quaän Taân Phuù STT Phöôøng Cô caáu hoä daân Löïc löôïng thu gom raùc Soá hoä khoâng ñoå raùc Toång hoä daân Chung cö Hoä daân Cty MTÑTTP DV ÑT-TB Raùc DL 1 Taây Thaïnh 6.478 976 5.977 330 2.129 4.314 0 2 Sôn Kyø 4.250 3.197 232 2.778 187 3 Taân Quyù 3.601 675 6.933 1.806 1.356 3.979 2.823 4 T.SônNhì 6.161 190 5.398 1.314 1.247 2.987 1.260 5 Taân Thaønh 5.089 193 3.303 2.283 1.646 1.567 6 Hoaø Thaïnh 6.265 2.508 725 1.123 1.636 147 7 P.Thoï Hoaø 6.073 514 6.486 1.518 3.140 3.342 8 Phuù Trung 2.314 840 5.279 1.177 1.166 3.776 9 T.ThôiHoaø 4.483 4.083 440 1.063 2.580 10 Hieäp Taân 4.217 4.016 761 2.752 503 11 Phuù Thaïnh 6.283 5.237 1.323 2.301 2.313 Toång coäng 55.226 3.388 51.838 13.936 5.329 29.363 6.598 _ Coâng ty moâi tröôøng ñoâ thò thaønh phoá Coâng ty moâi tröôøng ñoâ thò thöïc hieän queùt doïn vaø thu gom treân 209 tuyeán ñöôøng vaø 62 tuyeán heûm treân ñòa baøn quaän vôùi toång dieän tích queùt doïn laø 523.385.735 L.m2 Coâng ty chòu traùch nhieäm queùt doïn treân caùc tuyeán ñöôøng chính vaø moät soá heûm nhoû ngoaøi ra coâng ty thu gom raùc taïi 13.936 hoä gia ñình vaø caùc khu vöïc coâng coäng, soá löôïng raùc thu gom ñöôïc laø 78 (taán/ ngaøy). _ Ñoäi veä sinh daân laäp Dòch vuï thu gom raùc daân laäp laø nhöõng vieäc laøm veà thu gom raùc do daân töï laøm ñeå ñöôïc traû coâng, khoâng höôûng löông vaø caùc cheá ñoä phuï caáp cuûa nhaø nöôùc. Löïc löôïng laøm dòch vuï thu gom raùc daân laäp laø löïc löôïng hình thaønh töï phaùt trong nhaân daân, goàm nhöõng ngöôøi laøm vieäc thu gom raùc daân laäp. Hieän nay löïc löôïng veä sinh daân laäp treân ñòa baøn quaän coù 199 hoä ñang hoaït ñoäng thu gom raùc cho 29.363 hoä daân, chieám 53,66% soá hoä daân toaøn quaän. Baûng 11: Soá hoä laáy raùc daân laäp töøng phöôøng treân ñòa baøn quaän Taân Phuù STT Phöôøng Soá hoä raùc DL Soá HD thu gom Hoä khaåu TP Hoä khaåu Tænh 1 Phuù Trung 22 2.538 12 10 2 Taân Thôùi Hoaø 12 1.193 4 8 3 Hieäp Taân 14 2.752 8 6 4 Phuù Thaïnh 21 2.301 8 13 5 Phuù Thoï Hoaø 21 3.140 12 9 6 Hoaø Thaïnh 14 1.636 7 7 7 Taân Thaønh 9 1.646 4 5 8 Taân Sôn Nhì 18 2.987 14 4 9 Taân Quyù 26 3.979 15 11 10 Sôn Kyø 17 2.878 10 7 11 Taây Thaïnh 25 4.313 17 8 Toång coän