Đề tài Chiến lược kinh doanh của Công ty Cổ phần Vật tư-Xăng dầu (COMECO) đến năm 2010

MUÏC LUÏC LÔØI MÔÛ ÑAÀU DANH MUÏC CAÙC CHÖÕ VIEÁT TAÉT CHÖÔNG 1. CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN CHUNG 1 1.1 Chieán löôïc vaø hoaïch ñònh chieán löôïc 1 1.1.1 Khaùi nieäm 1 1.1.2 Vai troø cuûa quaûn trò chieán löôïc ñoái vôùi doanh nghieäp 2 1.1.2.1 Lôïi ích cuûa quaûn trò chieán löôïc 2 1.1.2.2 Moät soá nhöôïc ñieåm cuûa quaûn trò chieán löôïc 2 1.1.3 Caùc caáp chieán löôïc 3 1.1.3.1 Chieán löôïc caáp coâng ty 3 1.1.3.2 Chieán löôïc caáp kinh doanh 3 1.1.3.3 Chieán löôïc caáp chöùc naêng 4 1.1.4 Caùc giai ñoaïn cuûa quaù trình quaûn trò chieán löôïc 4 1.1.4.1 Giai ñoaïn xaây döïng vaø phaân tích chieán löôïc 4 1.1.4.2 Giai ñoaïn trieån khai chieán löôïc 4 1.1.4.3 Giai ñoaïn kieåm tra vaø thích nghi chieán löôïc 4 1.2 Cô sôû hoaïch ñònh chieán löôïc 5 1.2.1 Phaân tích moâi tröôøng toaøn cuïc vaø moâi tröôøng ngaønh (beân ngoaøi) 5 1.2.1.1 Moâi tröôøng toaøn cuïc 6 a. Moâi tröôøng Kinh teá 6 b. Moâi tröôøng Chính trò, Phaùp luaät 6 c. Moâi tröôøng vaên hoùa xaõ hoäi, daân soá 7 d. Yeáu toá kyõ thuaät coâng ngheä vaø moâi tröôøng 7 1.2.1.2 Moâi tröôøng ngaønh 8 a. Ñoái thuû caïnh tranh 8 b. Khaùch haøng 8 1 c. Nhaø cung caáp 9 d. Ñoái thuû tieàm aån 9 e. Saûn phaåm thay theá 10 1.2.2 Phaân tích tình hình noäi boä doanh nghieäp 10 1.2.2.1 Marketing 10 1.2.2.2 Taøi chính keá toaùn 11 1.2.2.3 Saûn xuaát kinh doanh 11 1.2.2.4 Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån 12 1.2.2.5 Heä thoáng thoâng tin 12 1.3 Moät soá coâng cuï chuû yeáu ñeå xaây döïng vaø löïa choïn chieán löôïc 12 1.3.1 Ma traän ñaùnh giaù caùc yeáu toá cuûa moâi tröôøng toaøn cuïc vaø moâi 13 tröôøng ngaønh (beân ngoaøi) 1.3.2 Ma traän ñaùnh giaù caùc yeáu toá noäi boä doanh nghieäp (beân trong) 13 1.3.3 Ma traän hình aûnh caïnh tranh 13 1.3.4 Ma traän SWOT 14 CHÖÔNG 2: PHAÂN TÍCH CHIEÁN LÖÔÏC 2.1 Giôùi thieäu veà coâng ty Coå phaàn vaät tö-xaêng daàu (COMECO) 16 2.1.1 Lòch söû hình thaønh 16 2.1.2 Chöùc naêng hoaït ñoäng hieän nay 16 2.2 Caùc giai ñoaïn phaùt trieån cuûa coâng ty 17 2.2.1 Thôøi kyø 1975-1988 17 2.2.2 Thôøi kyø 1988-2000 17 2.2.3 Thôøi kyø 2001-Nay 19 2.3 Phaân tích caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh 21 cuûa coâng ty COMECO 2.3.1 Moâi tröôøng toaøn cuïc 21 2.3.1.1 Tình hình Kinh teá 21 2.3.1.2 Tình hình Chính trò Phaùp luaät 23 2 2.3.1.3 Moâi tröôøng vaên hoùa xaõ hoäi 24 2.3.1.4 Yeáu toá daân soá 24 2.3.1.5 Yeáu toá coâng ngheä 25 2.3.2 Moâi tröôøng ngaønh 26 2.3.2.1 Ñoái thuû caïnh tranh 26 2.3.2.2 Nhaø cung caáp 28 2.3.2.3 Saûn phaåm thay theá 29 2.3.2.4 Khaùch haøng 29 2.3.3 Phaân tích baûn thaân coâng ty COMECO 30 2.3.3.1 Tình hình saûn xuaát kinh doanh 30 2.3.3.2 Marketing 33 2.3.3.3 Taøi chính keá toaùn 35 2.3.3.4 Quaûn lyù Kinh doanh 36 2.3.3.5 Quaûn trò Nhaân söï 37 2.3.3.6 Heä thoáng thoâng tin 37 2.3.4 Ma traän ñaùnh giaù moâi tröôøng beân ngoaøi (EFE) 38 2.3.5 Ma traän ñaùnh giaù moâi tröôøng noäi boä (beân trong) (IFE) 39 2.3.6 Ma traän hình aûnh caïnh tranh 40 2.4 Keát quaû phaân tích: hình thaønh ma traän SWOT 41 2.5 Nhaân daïng chieán löôïc kinh doanh hieän taïi cuûa coâng ty COMECO 42 CHÖÔNG 3: XAÂY DÖÏNG VAØ LÖÏA CHOÏN CHIEÁN LÖÔÏC KINH DOANH 3.1 Ñònh höôùng phaùt trieån cuûa coâng ty ñeán naêm 2010 46 3.1.1 Söù maïng 46 3.1.2 Muïc tieâu cuûa COMECO ñeán naêm 2010 46 3.1.3 Cô sôû xaùc ñònh muïc tieâu 47 3.1.3.1 Döï baùo veà nhu caàu xaêng daàu ôû Vieät nam ñeán naêm 2010 47 3.1.3.2 Khaû naêng vaø cô hoäi cuûa coâng ty trong töông lai 48 3 3.1.3.3 Ñieåm maïnh, ñieåm yeáu, cô hoäi vaø nguy cô 49 3.2 Caùc chieán löôïc löïa choïn 51 3.2.1 Chieán löôïc Taêng tröôûng taäp trung 51 3.2.1.1 Cuõng coá vaø giöõ vöõng khaùch haøng hieän taïi 51 3.2.1.2 Tieáp tuïc phaùt trieån heä thoáng CHXD coâng ty 52 3.2.1.3 Phaùt trieån heä thoáng ñaïi lyù 53 3.2.2 Chieán löôïc taêng tröôûng ña daïng hoùa 53 a. Saûn phaåm hieän taïi cho khaùch haøng môùi 53 b. Phaùt trieån khaùch haøng coâng nghieäp 54 c. Saûn phaåm môùi cho khaùch haøng hieän taïi 54 3.2.3 Chieán löôïc hoäi nhaäp 55 3.2.3.1 Chieán löôïc hoäi nhaäp doïc veà phía tröôùc 55 3.2.3.2 Chieán löôïc hoäi nhaäp doïc veà phía sau 56 3.2.4 Chieán löôïc chöùc naêng 56 3.2.4.1 Chieán löôïc hoäi Marketing 56 3.2.4.2 Chieán löôïc ñaàu tö 58 3.2.4.3 Chieán löôïc voán 59 3.2.4.4 Chieán löôïc nguoàn nhaân löïc 59 KIEÁN NGHÒ 63 KEÁT LUAÄN 65 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO PHUÏ LUÏC 4 MÔÛ ÑAÀU 1. VAÁN ÑEÀ NGHIEÂN CÖÙU 1.1 Giôùi thieäu vaán ñeà nghieân cöùu: Sau gaàn 20 naêm thöïc hieän chính saùch ñoåi môùi, môû cöûa kinh teá, Vieät nam ñaõ coù nhöõng böôùc phaùt trieån vöôït baäc. Cuøng vôùi caùc ngaønh kinh teá muõi nhoïn cuûa quoác gia, xaêng daàu laø ngaønh haøng chieán löôïc ñöôïc chính phuû quaûn lyù chaët cheõ vaø laø moät thaønh phaàn quan troïng trong toå hôïp an toaøn naêng luôïng quoác gia. Coâng ty Coå phaàn Vaät tö-Xaêng daàu(COMECO) laø coâng ty kinh doanh xaêng daàu taïi TP.HCM. Trong quaù trình coâng taùc vaø ñieàu haønh kinh doanh taïi coâng ty, vôùi nhöõng böùc xuùc, traên trôû, ñaëc bieät vieäc gia nhaäp WTO ñeán raát gaàn, thò tröôøng xaêng daàu seõ môû cöûa cho caùc taäp ñoaøn daàu khí nöôùc ngoaøi tham gia kinh doanh taïi Vieät nam, cuøng vôùi nhöõng kieán thöùc ñaõ ñöôïc caùc Thaày Coâ höôùng daãn, em löïa choïn ñeà taøi “Chieán löôïc kinh doanh cuûa Coâng ty Coå phaàn Vaät tö-Xaêng daàu (COMECO) ñeán naêm 2010” laøm luaän vaên toát nghieäp. 1.2 Muïc tieâu nghieân cöùu: Döïa treân cô sôû lyù luaän veà hoaïch ñònh chieán löôïc, taùc giaû seõ nghieân cöùu caùc vaán ñeà chính nhö sau: Thöïc traïng hoaït ñoäng kinh doanh hieän nay cuûa coâng ty; Nhaän daïng chieán löôïc kinh doanh hieän taïi cuûa coâng ty; Caùc cô hoäi vaø nguy cô; Xaây döïng chieán löôïc kinh doanh trong töông lai 5 naêm tôùi. 1.3 YÙ nghóa thöïc tieãn cuûa vaán ñeà nghieân cöùu: treân cô sôû heä thoáng hoùa cô sôû lyù luaän veà vaán ñeà hoaïch ñònh chieán löôïc kinh doanh, xaây döïng chieán löôïc kinh doanh cho coâng ty COMECO ñeán naêm 2010, vaïch ra moät soá giaûi phaùp cuï theå vaø ñöa ra moät soá kieán nghò ñoái vôùi nhaø nöôùc vaø cô quan quaûn lyù caáp treân. 5 2. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU: 2.1 Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu: Nghieân cöùu hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa coâng ty, caùc nhaân toá beân trong vaø beân ngoaøi aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh, töø ñoù ñeà ra caùc giaûi phaùp chieán löôïc trong saûn xuaát kinh doanh. Phaïm vi nghieân cöùu laø Coâng ty COMECO vôùi maët haøng kinh doanh laø xaêng daàu taïi thò tröôøng TP.HCM vaø caùc tænh laân caän. Do thôøi gian coù haïn neân taùc giaû chæ taäp trung vaøo hoaïch ñònh vaø xaây döïng chieán löôïc kinh doanh. 2.2 Nguoàn Soá lieäu: - Thoâng tin thöù caáp: baùo chí, taïp chí, Internet, soá lieäu töø nieâm giaùm thoáng keâ, Sôû, Boä chuyeân ngaønh, baùo caùo haøng naêm cuûa coâng ty vaø ñoái thuû caïnh tranh. - Thoâng tin sô caáp: thu thaäp qua phöông phaùp ñieàu tra, quan saùt 2.3 Phöông phaùp nghieân cöùu: Phöông phaùp kinh teá vaø thoáng keâ, phöông phaùp döï baùo, phöông phaùp loâ gích vaø phöông phaùp chuyeân gia. 3. KEÁT CAÁU LUAÄN VAÊN: boá cuïc cuûa luaän vaên goàm 3 chöông: 3.1 Chöông 1: Cô sôû lyù luaän chung 3.2 Chöông 2: Phaân tích chieán löôïc 3.3 Chöông 3: Xaây döïng chieán löôïc kinh doanh 6 CHÖÔNG 1: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN CHUNG VEÀ CHIEÁN LÖÔÏC KINH DOANH 1.1 CHIEÁN LÖÔÏC VAØ HOAÏCH ÑÒNH CHIEÁN LÖÔÏC 1.1.1 Khaùi nieäm: Thuaät ngöõ chieán löôïc ñöôïc söû duïng laàn ñaàu tieân trong ngaønh quaân söï, töø thaäp nieân 60 cuûa theá kyõ 20 chieán löôïc ñöôïc öùng duïng vaøo lónh vöïc kinh doanh vaø thuaät ngöõ “chieán löôïc kinh doanh ra ñôøi”. Sau ñoù quan nieäm veà chieán löôïc kinh doanh cuõng ñöôïc phaùt trieån daàn theo thôøi gian vaø ñöôïc tieáp caän nhieàu caùch khaùc nhau. Theo caùch tieáp caän truyeàn thoáng cuûa Alfred Chandler, giaùo sö tröôøng ñaïi hoïc Havard Hoa kyø, “chieán löôïc laø tieán trình xaùc ñònh caùc muïc tieâu cô baûn daøi haïn cuûa doanh nghieäp, löïa choïn caùch thöùc hoaëc phöông thöùc haønh ñoäng vaø phaân boá caùc taøi nguyeân thieát yeáu ñeå thöïc hieän caùc muïc tieâu ñoù”. Theo Fred R. David, taùc giaû cuoán Concepts of Strategic Management, “chieán löôïc laø nhöõng phöông tieän ñaït ñeán nhöõng muïc tieâu daøi haïn”. Theo phöông phaùp C3, chieán löôïc cuûa moät doanh nghieäp laø heä thoáng nhöõng phöông phaùp mang tính chaát laâu daøi nhaèm cuõng coá vò theá caïnh tranh cuûa doanh nghieäp treân thöông tröôøng. Toùm laïi, Chieán löôïc laø moät taäp hôïp nhöõng muïc tieâu vaø caùc chính saùch cuõng nhö caùc keá hoaïch chuû yeáu ñeå ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu ñoù, noù cho thaáy roõ coâng ty ñang hoaëc seõ thöïc hieän caùc hoaït ñoäng kinh doanh gì, vaø doanh nghieäp seõ hoaëc seõ thuoäc vaøo lónh vöïc kinh doanh gì. Chieán löôïc kinh doanh cuûa doanh nghieäp laø moät chöông trình haønh ñoäng toång quaùt höôùng tôùi vieäc thöïc hieän nhöõng muïc tieâu cuûa doanh nghieäp treân cô sôû khai thaùc toái ña caùc naêng löïc vaø nguoàn löïc cuûa doanh nghieäp, taän duïng ñöôïc nhieàu cô hoäi, vöôït qua nhöõng thaùch thöùc töø moâi tröôøng kinh doanh. Chieán löôïc cuûa doanh nghieäp caàn phaûi ñöôïc hoaïch ñònh xuaát phaùt töø nhöõng ñieåm maïnh cô baûn vaø öu theá chuû yeáu cuûa doanh nghieäp ñeå taän 7 duïng ñöôïc nhöõng cô hoäi vaø döï lieäu ñeán caùc ñe doïa - thaùch thöùc cuûa moâi tröôøng kinh doanh. 1.1.2 Vai troø cuûa quaûn trò chieán löôïc ñoái vôùi doanh nghieäp 1.1.2.1 Lôïi ích cuûa quaûn trò chieán löôïc Veà lyù thuyeát cuõng nhö thöïc teá cho thaáy, trong neàn kinh teá hoäi nhaäp, vieäc xaây döïng vaø thöïc thi caùc chieán löôïc kinh doanh seõ mang laïi caùc lôïi ích cho doanh nghieäp sau ñaây: Thöù nhaát : Hoaïch ñònh chieán löôïc giuùp cho doanh nghieäp xaùc laäp ñöôïc muïc ñích vaø phöông höôùng phaùt trieån cuûa mình. Caùc chieán löôïc ñöôïc hoaïch ñònh vaø löïa choïn giuùp cho caùc nhaø quaûn trò doanh nghieäp xaùc ñònh ñöôïc loä trình, tieán ñoä vaø muïc tieâu ñieàu haønh doanh nghieäp trong töøng giai ñoaïn phaùt trieån. Thöù hai : Do ñieàu kieän moâi tröôøng kinh doanh luoân bieán ñoåi, taïo ra caùc cô hoäi vaø nguy cô, do ñoù hoaïch ñònh chieán löôïc giuùp cho nhaø quaûn trò doanh nghieäp thaáy roõ caùc cô hoäi vaø nguy cô coù theå chuû ñoäng ñieàu haønh doanh nghieäp, ñoái phoù vôùi söï bieán ñoäng cuûa moâi tröôøng vaø laøm chuû ñöôïc dieãn bieán cuûa tình hình. Thöù ba : Hoaïch ñònh chieán löôïc giuùp cho nhaø quaûn trò thaáy roõ caùc naêng löïc, nguoàn löïc cuõng nhö nhaän daïng ñöôïc nhöõng ñieåm yeáu cuûa doanh nghieäp ñeå töø ñoù coù caùc quyeát ñònh ñieàu haønh nhaèm khai thaùc moät caùch coù hieäu quaû nhaát laø nguoàn löïc, tieàm löïc cuûa doanh nghieäp vaø khaéc phuïc kòp thôøi nhöõng yeáu ñieåm ñeå doanh nghieäp phaùt trieån beàn vöõng. 1.1.2.2 Moät soá nhöôïc ñieåm cuûa quaûn trò chieán löôïc Maëc duø caùc öu ñieåm neâu treân raát quan troïng ñoái vôùi caùc doanh nghieäp, tuy nhieân quaûn trò chieán löôïc vaãn coù moät soá nhöôïc ñieåm sau: Thöù nhaát, doanh nghieäp phaûi maát nhieàu thôøi gian vaø chi phí cho vieäc xaây döïng vaø thöïc hieän chieán löôïc. Tuy nhieân, moät khi toå chöùc ñaõ coù kinh nghieäm veà quaù trình quaûn trò chieán löôïc thì vaán ñeà thôøi gian coù theå ñöôïc ruùt ngaén. Hôn nöõa, 8 vaán ñeà thôøi gian caàn cho vieäc laäp keá hoaïch seõ keùm phaàn quan troïng neáu doanh nghieäp ñöôïc buø ñaép nhieàu lôïi ích hôn. Thöù hai, caùc chieán löôïc neáu khoâng vaän duïng ñuùng ñaén seõ trôû neân cöùng nhaéc vaø daãn ñeán ruûi ro. Chieán löôïc phaûi ñöôïc vaän duïng moät caùch linh hoaït vì ñieàu kieän moâi tröôøng luoân thay ñoåi vaø doanh nghieäp phaûi xem xeùt laïi caùc muïc tieâu cho phuø hôïp. Thöù ba, vieäc döï baùo trong daøi haïn coù theå coù sai soùt. Tuy vaäy döï baùo laø vieäc laøm caàn thieát cho doanh nghieäp. Vieäc döï baùo trong daøi haïn khoâng nhaát thieát phaûi chính xaùc ñeán töøng chi tieát, maø chuùng ñöôïc neâu ra ñeå doanh nghieäp coù theå nhaän ñònh tröôùc vaø thích nghi vôùi nhöõng thay ñoåi cuûa moâi tröôøng. Thöù tö, neáu doanh nghieäp toå chöùc thöïc hieän khoâng toát caùc chieán löôïc ñaõ ñöôïc löïa choïn thì doanh nghieäp seõ gaëp nhieàu khoù khaên vaø coù theå thaát baïi trong kinh doanh. Maëc duø coù nhöõng khuyeát ñieåm neâu treân nhöng neáu bieát khaéc phuïc chuùng vaø vaän duïng toát caùc maët tích cöïc thì chieán löôïc kinh doanh seõ mang laïi nhieàu thaønh coâng cho doanh nghieäp. 1.1.3 Caùc caáp chieán löôïc Quaûn trò chieán löôïc coù theå xaûy ra ôû nhieàu taàm möùc khaùc nhau trong toå chöùc. Thoâng thöôøng coù ba möùc chieán löôïc cô baûn laø: 1.1.3.1 Chieán löôïc caáp coâng ty: laø moät kieåu maãu cuûa caùc quyeát ñònh trong moät coâng ty, noù xaùc ñònh vaø vaïch roõ muïc ñích, caùc muïc tieâu cuûa coâng ty, xaùc ñònh caùc hoaït ñoäng kinh doanh maø coâng ty theo ñuoåi, taïo ra caùc chính saùch, keá hoaïch ñeå ñaït muïc tieâu. Trong moät toå chöùc vôùi qui moâ vaø möùc ñoä ña daïng, chieán löôïc coâng ty thöôøng aùp duïng cho toaøn boä xí nghieäp. Chieán löôïc coâng ty xaùc ñònh caùc hoaït ñoäng kinh doanh treân cô sôû phaân phoái nguoàn löïc giöõa caùc hoaït ñoäng kinh doanh ñoù. 9 1.1.3.2 Chieán löôïc caáp kinh doanh (SBU): chieán löôïc naøy nhaèm xaùc ñònh vieäc löïa choïn saûn phaåm hoaëc thò tröôøng cho hoaït ñoäng kinh doanh rieâng trong noäi boä coâng ty. Chieán löôïc naøy xaùc ñònh caùch thöùc moãi ñôn vò trong coâng ty seõ thöïc hieän caùc keá hoaïch ñeà ñoùng goùp vaøo vieäc hoaøn thaønh muïc tieâu caáp coâng ty. 1.1.3.3 Chieán löôïc caáp chöùc naêng: chieán löôïc naøy taäp trung vaøo vieäc boá trí cuûa chieán löôïc coâng ty vaø taäp trung vaøo caùc lónh vöïc taùc nghieäp, nhöõng lónh vöïc kinh doanh. 1.1.4 Caùc giai ñoaïn cuûa quaù trình quaûn trò chieán löôïc Caùc hoaït ñoäng cuûa quaûn trò chieán löôïc kinh doanh traûi qua 3 giai ñoaïn taïo thaønh chu trình kheùp kín : 1.1.4.1 Giai ñoaïn xaây döïng vaø phaân tích chieán löôïc: hình thaønh chieán löôïc laø quaù trình thieát laäp nhieäm vuï kinh doanh, thöïc hieän ñieàu tra nghieân cöùu ñeå xaùc ñònh caùc maët maïnh, maët yeáu, caùc cô hoäi vaø nguy cô , ñeà ra caùc muïc tieâu daøi haïn vaø löïa choïn giöõa nhöõng chieán löôïc thay theá. Hoaït ñoäng cô baûn cuûa giai ñoaïn naøy laø quaù trình phaân tích hieän traïng, döï baùo töông lai, choïn löïa vaø xaây döïng nhöõng chieán löôïc phuø hôïp. 1.1.4.2 Giai ñoaïn trieån khai chieán löôïc: laø quaù trình trieån khai nhöõng muïc tieâu chieán löôïc vaøo hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp. Ba hoaït ñoäng cô baûn cuûa giai ñoaïn naøy laø thieát laäp caùc muïc tieâu haøng naêm, ñöa ra caùc chính saùch vaø phaân phoái nguoàn taøi nguyeân. Vieäc thöïc thi chieán löôïc goàm vieäc phaùt trieån ngaân quyõ uûng hoä cho chieán löôïc, caùc chöông trình ñoàng thôøi lieân keát, thuùc ñaåy nhaân vieân vôùi caùc heä thoáng ñoäng vieân ñeå thöïc hieän caùc muïc tieâu ngaén haïn vaø daøi haïn. Ñaây laø giai ñoaïn phöùc taïp vaø khoù khaên, ñoøi hoûi moät ngheä thuaät quaûn trò cao. 1.1.4.3 Giai ñoaïn kieåm tra vaø thích nghi chieán löôïc: laø quaù trình ñaùnh giaù vaø kieåm soaùt keát quaû, tìm caùc giaûi phaùp ñeå thích nghi chieán löôïc vôùi hoaøn caûnh moâi tröôøng. Ba hoaït ñoäng chuû yeáu cuûa giai ñoaïn naøy laø xem xeùt laïi caùc yeáu toá beân trong vaø beân ngoaøi; ño löôøng thaønh tích vaø thöïc hieän caùc hoaït ñoäng ñieàu chænh. 10 Chieán löôïc kinh doanh khi ñöôïc hoaïch ñònh baûo ñaûm cho doanh nghieäp tìm vaø giaønh ñöôïc lôïi theá beàn vöõng hôn so vôùi caùc ñoái thuû caïnh tranh trong moâi tröôøng kinh doanh. Vì theá, chieán löôïc laø söï giao thoa, keát hôïp haøi hoøa 3 yeáu toá R : ñoù laø Ripeness (ñieåm chín muoài), Reality (khaû naêng hieän thöïc), Resources (khai thaùc nguoàn löïc) ñeå gia taêng cô hoäi phaùt trieån vò theá caïnh tranh cuûa doanh nghieäp treân thò tröôøng. SÔ ÑOÀ HÌNH THAØNH CHIEÁN LÖÔÏC (1) Keát hôïp Caùc ñieåm maïnh vaø ñieåm yeáu cuûa doanh nghieäp Nhöõng cô hoäi vaø ñe doïa cuûa moâi tröôøng Caùc yeáu toá beân trong Caùc yeáu toá beân ngoaøi CHIEÁN LÖÔÏC Keát hôïp Caùc ñieåm maïnh vaø ñieåm yeáu cuûa doanh nghieäp Nhöõng cô hoäi vaø ñe doïa cuûa moâi tröôøng 1.2 CÔ SÔÛ HOAÏCH ÑÒNH CHIEÁN LÖÔÏC: vieäc hoaïch ñònh chieán löôïc phaûi döïa treân cô sôû phaân tích moâi tröôøng beân ngoaøi vaø beân trong, treân cô sôû ñoù xaùc ñònh caùc muïc tieâu daøi haïn vaø lieân keát, xaùc ñònh vaø löïa choïn caùc chieán löôïc kinh doanh cuõng nhö ñeà ra cuûa caùc giaûi phaùp kinh doanh vaø loä trình thöïc hieän muïc tieâu nhieäm vuï kinh doanh cuûa doanh nghieäp. 1.2.1 Phaân tích moâi tröôøng toaøn cuïc vaø moâi tröôøng ngaønh: muïc ñích cuûa vieäc phaân tích moâi tröôøng toaøn cuïc vaø moâi tröôøng ngaønh xem xeùt moâi tröôøng beân ngoaøi coù theå mang laïi lôïi ích cho coâng ty vaø caùc moái ñe doïa maø coâng ty neân traùnh. Caùc coâng ty seõ chuû ñoäng hoaëc coù nhöõng bieän phaùp döï phoøng ñoái vôùi caùc yeáu toá baèng caùc chieán löôïc nhaèm taän duïng caùc cô hoäi beân ngoaøi vaø haïn cheá ñeán möùc thaáp nhaát caùc moái ñe doïa. 1 Chieán löôïc vaø chính saùch kinh doanh, - PGS.TS Nguyeãn Thò Lieân Dieäp - ThS. Phaïm Vaên Nam - NXB Thoáng Keâ 11 1.2.1.1 Moâi tröôøng toaøn cuïc: caùc nhaø quaûn trò chieán löôïc cuûa caùc doanh nghieäp thöôøng choïn caùc yeáu toá sau cuûa moâi tröôøng toaøn cuïc ñeå nghieân cöùu: moâi tröôøng kinh teá, moâi tröôøng chình trò, phaùp luaät, moâi tröôøng vaên hoùa, xaõ hoäi, daân soá, moâi tröôøng tö nhieân vaø coâng ngheä. a. Moâi tröôøng kinh teá: söï taùc ñoäng cuûa moâi tröôøng naøy coù tính chaát tröïc tieáp vaø naêng ñoäng hôn so vôùi moät soá yeáu toá khaùc cuûa moâi tröôøng vó moâ. Nhöõng dieãn bieán cuûa moâi tröôøng kinh teá vó moâ bao giôø cuõng chöùa ñöïng nhöõng cô hoäi vaø ñe doïa khaùc nhau ñoái vôùi töøng doanh nghieäp trong caùc ngaønh khaùc nhau vaø coù aûnh höôûng saâu roäng ñeán chieán löôïc kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Moät soá yeáu toá cô baûn thöôøng ñöôïc quan taâm nhaát laø toång saûn phaåm quoác noäi GDP vaø toång saûn phaåm quoác daân GNP. Soá lieäu naøy cho bieát toác ñoä taêng tröôûng/suy giaûm cuûa neàn kinh teá vaø toác ñoä taêng/giaûm cuûa thu nhaäp bình quaân/ngöôøi daân. Laõi suaát vaø xu höôùng laõi suaát trong neàn kinh teá coù aûnh höôûng ñeán caùc yeáu toá tieát kieäm, ñaàu tö, tieâu duøng, do vaäy aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Caùn caân thanh toaùn quoác teá. Xu höôùng cuûa tyû giaù hoái ñoaùi. Möùc ñoä laïm phaùt coù aûnh höôûng ñeán toác ñoä ñaàu tö vaøo neàn kinh teá. Heä thoáng thueá vaø möùc thueá: caùc öu tieân hay haïn cheá cuûa chính phuû vôùi caùc ngaønh ñöôïc cuï theå qua caùc luaät thueá. Söï thay ñoåi caùc chính saùch thueá coù theå taïo ra cô hoäi hoaëc nguy cô ñe doïa ñoái vôùi caùc doanh nghieäp vì noù laøm cho chi phí vaø thu nhaäp cuûa doanh nghieäp thay ñoåi. b. Moâi tröôøng chính trò, phaùp luaät: bao goàm heä thoáng caùc quan ñieåm, ñöôøng loái chính saùch cuûa nhaø nöôùc, heä thoáng phaùp luaät hieän haønh, caùc xu höôùng chính trò ngoaïi giao cuûa chính phuû, nhöõng dieãn bieán chính trò trong vaø ngoaøi nöôùc. Ñaây laø moâi tröôøng coù tính chaát quyeát ñònh ñeán vieäc quyeát ñònh kinh doanh hay khoâng cuûa doanh nghieäp. Moâi tröôøng chính trò vaø phaùp luaät seõ quyeát ñònh ñeán moâi tröôøng kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Nhöõng bieán ñoäng veà chính trò vaø phaùp luaät seõ taïo ra cô hoäi vaø ruûi ro trong kinh doanh. Chaúng haïn caùc quoác gia thöôøng 12 xuyeân coù xung ñoät, noäi chieán, ñöôøng loái khoâng nhaát quaùn seõ laø trôû ngaïi cho caùc doanh nghieäp trong vieäc xaây döïng caùc muïc tieâu kinh doanh daøi haïn. c. Moâi tröôøng vaên hoùa xaõ hoäi, daân soá: caùc yeáu toá naøy taùc ñoäng tinh teá hôn caùc yeáu toá khaùc cuûa moâi tröôøng beân ngoaøi vaøo vieäc hoaïch ñònh chieán löôïc cuûa doanh nghieäp. Vì vaäy vieäc tìm hieåu vaø toân troïng caùc khía caïnh cuûa yeáu toá vaên hoùa xaõ hoäi ñeå laøm cô sôû hoaïch ñònh vaø quaûn trò caùc chieán löôïc kinh doanh thích öùng vôùi caùc chuaån möïc, caùc giaù trò vaø phong tuïc taäp quaùn. Vieät nam vôùi hôn 80 trieäu daân, thaønh thò chieám khoaûng 25% daân soá. Hieän nay, luoàng di daân töø caùc mieàn noâng thoân vaøo caùc thaønh phoá lôùn nhö Thaønh phoá Hoà Chí Minh ngaøy caøng taêng gaây söùc eùp veà nhieàu maët cho caùc thaønh phoá, caùc khu ñoâ thò. Thaønh phoá Hoà Chí Minh coù vò trí raát thuaän lôïi cho thoâng thöông buoân baùn vaø ñaàu tö saûn xuaát kinh doanh. Laø moät trong 4 tænh thaønh khu vöïc kinh teá troïng ñieåm phía nam vôùi Ñoàng Nai, Bình Döông, Vuõng taøu, laø khu vöïc kinh teá naêng ñoäng vaø coù toác ñoä phaùt trieån kinh teá cao nhaát nöôùc. d. Caùc yeáu toá kyõ thuaät coâng ngheä vaø moâi tröôøng: Theo ñaùnh giaù cuûa Sôû Coâng nghieäp TP.HCM thì haàu heát maùy moùc thieát bò söû duïng treân ñòa baøn ñeàu laïc haäu nhieàu theá heä so vôùi caáp ñoä phaùt trieån chung cuûa theá giôùi. Vieäc thay theá caùc maùy moùc thieát bò laïc haäu ñang laø vaán ñeà nan giaûi cho caùc doanh nghieäp vì haàu heát caùc doanh nghieäp ñeàu thieáu voán vaø thieáu thoâng tin. Vieäc söû duïng coâng ngheä laïc haäu taùc ñoäng xaáu ñeán vieäc baûo veä moâi tröôøng. Vaán ñeà moâi tröôøng ñang ñaët ra caùc yeâu caàu khaéc khe cho taát caû caùc ngaønh ngheà, caùc doanh nghieäp, ñaëc bieät laø ngaønh xaêng daàu, maët haøng coù tính chaùy noå cao, raát khoù kieåm soaùt. Theo tính toaùn cuûa coâng ty thì kyõ thuaät ñaûm baûo cho an toaøn chaùy noå vaø moâi tröôøng chieám töø 20-25% toång kinh phí ñaàu tö cho coâng trình. Ñaây laø moät trong nhöõng khoù khaên coù theå laøm giaûm hieäu quaû kinh doanh cuûa doanh nghieäp kinh doanh xaêng daàu vì doanh nghieäp phaûi ñaàu tö, thay theá heä thoáng maùy moùc thieát bò ñaûm baûo veà moâi tröôøng cuõng nhö thay ñoåi coâng ngheä . Tuy nhieân neáu doanh nghieäp kinh doanh 13 xaêng daàu naøo ñaàu tö naâng caáp coâng ngheä, ñaûm baûo moâi tröôøng tröôùc thì doanh nghieäp seõ mang laïi nhieàu cô hoäi trong kinh doanh, thu huùt theâm nhieàu khaùch haøng, naâng cao khaû naêng caïnh tranh. 1.2.1.2 Moâi tröôøng ngaønh: moâi tröôøng ngaønh bao goàm caùc yeáu toá trong ngaønh taùc ñoäng tröïc tieáp ñeán doanh nghieäp, quy ñònh tính chaát vaø möùc ñoä caïnh tranh trong ngaønh, bao goàm caùc yeáu toá cô baûn sau: a. Caùc ñoái thuû caïnh tranh: Söï hieåu bieát veà ñoái thuû caïnh tranh seõ coù vai troø quyeát ñònh ñeán vieäc xaùc laäp caùc chieán saùch kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Nhöõng noäi dung then choát caàn phaân tích veà ñoái thuû caïnh tranh ñöôïc toùm taét trong sô ñoà (2): Ñieàu maø ñoái thuû caïnh tranh Ñieàu gì ñoái thuû caïnh tranh muoán ñaït tôùi ñang laøm vaø coù theå laøm Muïc ñích töông lai Chieán löôïc hieän taïi Vaøi vaán ñeà caàn traû lôøi veà ñoái thuû caïnh tranh - Ñoái thuû coù baèng loøng vôùi vò trí hieän taïi khoâng? - Khaû naêng ñoái thuû chuyeån dòch vaø ñoåi höôùng chieán löôïc nhö theá naøo? - Ñieåm yeáu cuûa ñoái thuû caïnh tranh laø gì? - Ñieàu gì coù theå giuùp ñoái thuû caïnh tranh traû ñuõa moät caùch maïnh meõ vaø hieäu quaû nhaát? Nhaän ñònh Caùc tieàm naêng Aûnh höôûng cuûa noù vaø caû maët maïnh vaø maët yeáu ngaønh coâng nghieäp b. Khaùch haøng: laø moät phaàn cuûa doanh nghieäp. Doanh nghieäp luoân luoân quan taâm ñeán söï tín nhieäm vaø tình caûm maø khaùch haøng daønh cho saûn phaåm cuûa mình. Söï tín nhieäm vaø tình caûm ñoù coù ñöôïc laø nhôø söï khaùc bieät tích cöïc maø doanh nghieäp ñaõ taïo ra ñöôïc laøm thoaû maõn moät caùch toát hôn nhu caàu muïc tieâu cuûa hoï. Moät vaán ñeà quan troïng khaùc coù lieân quan ñeán khaùch haøng laø khaû naêng traû giaù vaø ñaët ñieàu kieän cuûa hoï. Nhöõng khaùch haøng coù theá löïc coù theå laøm cho lôïi nhuaän cuûa doanh nghieäp bò giaûm suùt 14 2 Chieán löôïc vaø chính saùch kinh doanh, - PGS.TS Nguyeãn Thò Lieân Dieäp - ThS. Phaïm Vaên Nam - NXB Thoáng Keâ baèng caùch eùp giaù thaáp xuoáng hoaëc ñoøi hoûi chaát löôïng cao hôn moät caùch khaét khe hoaëc ñoøi hoûi nhöõng ñieàu kieän öu ñaõi khaùc. Caùc ñaëc ñieåm cô baûn cuûa khaùch haøng laø: qui moâ nhu caàu saûn phaåm hay dòch vuï hieän taïi vaø tieàm naêng, lôïi ích maø khaùch haøng mong muoán, thò hieáu vaø caùc ñaëc tröng cuûa saûn phaåm vaø dòch vuï, khaû naêng thanh toaùn cuûa khaùch haøng… Thoâng thöôøng caùc doanh nghieäp thöôøng laäp lyù lòch khaùch haøng nhaèm thu thaäp caùc thoâng tin coù lieân quan ñeà xaây döïng caùc chính saùch kinh doanh cho phuø hôïp. c. Nhaø cung caáp: Nhaø cung caáp coù theå khaúng ñònh quyeàn löïc cuûa hoï baèng caùch ñe doïa taêng giaù hoaëc giaûm chaát löôïng saûn phaåm, dòch vuï cung öùng. Do ñoù hoï coù theå cheøn eùp lôïi nhuaän cuûa moät ngaønh khi ngaønh ñoù khoâng coù khaû naêng buø ñaép chi phí taêng leân trong giaù thaønh saûn xuaát. Caùc ñoái töôïng chuû yeáu caàn quan taâm: ngöôøi cung caáp nguyeân vaät lieäu, ngöôøi baùn vaät tö, thieát bò, ngöôøi cung caáp taøi chính, nguoàn lao ñoäng. Khi quan heä vôùi caùc nhaø cung caáp coù theá löïc caàn phaûi caån thaän ñeà nghò hoï cam keát nhöõng ñieàu kieän cuï theå trong vieäc ñaûm baûo soá löôïng, chaát löôïng, thôøi gian, giaù caû vaø ñieàu kieän giao haøng ñeå haïn cheá bôùt söï ruûi ro. d. Ñoái thuû tieàm aån: ôû nhöõng thò tröôøng haáp daãn, khaû naêng sinh lôïi cao thì trong töông lai gaàn seõ xuaát hieän caùc ñoái thuû môùi. Tuy hieän nay chöa coù söï toàn taïi nhöng nhaø chieán löôïc phaûi döï ñoaùn tröôùc khaû naêng naøy, vì nhöõng ñoái thuû tieàm taøng naøy tuy xuaát hieän sau nhöng thöôøng coù nguoàn voán lôùn, coù kinh nghieäm; Khi hoï ñaõ xuaát hieän thì hoï seõ caïnh tranh vôùi doanh nghieäp treân ba maët chuû yeáu sau ñaây: - Giaønh giaät thò tröôøng tieâu thuï saûn phaåm baèng nhieàu thuû ñoaïn khaùc nhau . - Tranh mua nguoàn nhieân lieäu cuûa doanh nghieäp baèng nhöõng chính saùch meàm deûo hôn. 15 - Loâi keùo löïc löôïng lao ñoäng coù trình ñoä vaø tay ngheà gioûi baèng nhöõng chính saùch ñaõi ngoä haáp daãn. Maëc duø khoâng phaûi bao giôø doanh nghieäp cuõng gaëp phaûi ñoái thuû tieàm taøng, nhöng khi phaân tích moâi tröôøng phaûi tính ñeán hoï, vaø neáu coù thì caàn taïo ra nhöõng raøo chaén hôïp lyù ñeå baûo veä lôïi theá caïnh tranh hieän taïi cuûa doanh nghieäp. Chaúng haïn doanh nghieäp coù theå döïa vaøo lôïi theá veà thôøi gian hoaït ñoäng ñaõ laâu, qui moâ lôùn coù theå giaûm giaù baùn, thieát laäp heä thoáng keânh tieâu thuï höõu hieäu.ô( e. Saûn phaåm thay theá: Moät saûn phaåm hay dòch vuï laøm thoûa maõn moät nhu caàu naøo ñoù cuûa khaùch haøng treân thò tröôøng khoâng phaûi laø duy nhaát vaø giöõ ñöôïc vai troø ñoù maõi, maø seõ coù saûn phaåm thay theá. Saûn phaåm thay theá laø saûn phaåm cuûa caùc nhaø saûn xuaát khaùc coù theå ñaùp öùng nhu caàu hieän taïi cuûa khaùch haøng. Phaàn lôùn caùc saûn phaåm thay theá laø caùc saûn phaåm môùi cuûa khoa hoïc coâng ngheä cho neân saûn phaåm môùi thay theá naøy thöôøng coù öu ñieåm laø thoûa maõn toát hôn nhu caàu cuûa ngöôøi tieâu duøng nhöng giaù reû hôn. 1.2.2 Phaân tích tình hình noäi boä doanh nghieäp: laø phaân tích moâi tröôøng beân trong cuûa doanh nghieäp thoâng qua phaân tích daây chuyeàn giaù trò vôùi caùc hoaït ñoäng chuû yeáu vaø hoaït ñoäng hoã trôï ñeå doanh nghieäp nhaän dieän ñieåm maïnh, ñieåm yeáu. Ñaây laø nhöõng yeáu toá chuû quan neân doanh nghieäp coù theå ñieàu chænh ñöôïc nhaèm phaùt huy maët maïnh, khaéc phuïc ñieåm yeáu ñaït ñöôïc lôïi theá toái ña, ñaït muïc tieâu vaø naâng cao vò theá caïnh tranh. Caùc nguoàn löïc: bao goàm nguoàn nhaân löïc, caùc nhaø quaûn trò vaø nhaân vieân thöøa haønh ôû taát caû caùc boä phaän; nguoàn voán cho hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp goàm voán baèng tieàn vaø voán baèng hieän vaät; nguoàn thoâng tin maø doanh nghieäp thu thaäp ñöôïc döôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau ñöôïc söû duïng ñeå laøm cô sôû cho caùc quyeát ñònh kinh doanh; nguoàn voán khoa hoïc coâng ngheä bao goàm caùc daây chuyeàn saûn xuaát, bí quyeát coâng ngheä, phöông thöùc kinh doanh…cuûa doanh nghieäp. 16 1.2.2.1 Marketing: Marketing coù theå ñöôïc moâ taû nhö moät quaù trình xaùc ñònh, döï baùo, thieát laäp vaø thoûa maõn nhu caàu mong muoán cuûa ngöôøi tieâu duøng ñoái vôùi saûn phaåm hay dòch vuï. Heä thoáng thoâng tin Marketing coù ñöa ra nhöõng thoâng tin chính xaùc, ñaày ñuû vaø kòp thôøi veà xu höôùng phaùt trieån thò tröôøng (ñoái vôùi ngöôøi tieâu thuï, nhaø phaân phoái, nhaø cung caáp vaø ñoái thuû caïnh tranh). Heä thoáng hoaïch ñònh Marketing coù hieäu quaû khoâng (caùc chieán löôïc Marketing, caïnh tranh…)? Coù ñònh kyø phaân tích lôïi nhuaän cuûa töøng saûn phaåm, ñoaïn thò tröôøng vaø keânh phaân phoái khoâng? Quaûn trò caùc keânh phaân phoái nhö theá naøo? Ñònh kyø xem xeùt laïi chi phí cho Marketing. Vieäc nghieân cöùu thò tröôøng vaø phaân tích kinh teá tröôùc khi ñöa saûn phaåm môùi ra thò tröôøng coù ñöôïc coi troïng khoâng? Hieäu quaû cuûa hoaït ñoäng Marketing nhö theá naøo, theå hieän treân moät soá ñieåm sau: - Caùc saûn phaåm dòch vuï cuûa doanh nghieäp treân thò tröôøng, söï ña daïng. - Thò phaàn. - Tæ leä lôïi nhuaän cuûa caùc saûn phaåm dòch vuï. - Soá löôïng keânh phaân phoái vaø möùc ñoä kieåm soaùt keânh phaân phoái - Hieäu quaû cuûa vieäc quaûng caùo, khuyeán maõi - Chính saùch giaù vaø tính linh hoaït trong ñònh giaù. - v.v… 1.2.2.2 Taøi chính-Keá toaùn: tình hình taøi chính ñöôïc xem laø phöông phaùp ñaùnh giaù vò trí caïnh tranh cuûa doanh nghieäp vaø laø ñieàu kieän ñeå caùc nhaø ñaàu tö xem xeùt. Ñeå xaây döïng chieán löôïc caàn xaùc ñònh nhöõng ñieåm maïnh vaø ñieåm yeáu veà taøi chính cuûa doanh nghieäp. Khaû naêng thanh toaùn, caùc khoaûn nôï, voán löu ñoäng, söû duïng voán, löôïng tieàn maët, voán coå phaàn, lôïi nhuaän…cuûa coâng ty coù theå laøm cho moät soá chieán löôïc trôû neân khaû thi hôn. Heä thoáng keá toaùn coù hieäu quaû phuïc vuï cho vieäc hoaïch toaùn, tính toaùn giaù thaønh, keá hoaïch taøi chính vaø lôïi nhuaän. 1.2.2.3 Saûn xuaát Kinh doanh: saûn xuaát kinh doanh laø hoaït ñoäng gaén lieàn vôùi vieäc taïo ra saûn phaåm. Ñaây laø hoaït ñoäng chính yeáu cuûa doanh nghieäp vaø aûnh 17 höôûng maïnh meõ ñeán khaû naêng thaønh coâng cuûa doanh nghieäp. Caùc yeáu toá chính bao goàm: giaù caû vaø möùc ñoä cung öùng nguyeân vaät lieäu, quan heä vôùi nhaø cung öùng, haøng toàn kho, söï boá trí caùc phöông tieän saûn xuaát, vieäc söû duïng caùc ñôn vò veä tinh, caùc phöông phaùp kieåm tra taùc nghieäp, kieåm tra thieát keá, laäp keá hoaïch tieán ñoä, mua haøng, kieåm tra chaát löôïng saûn phaåm…Hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh laø quaù trình phoái hôïp giöõa taát caû caùc boä phaän trong coâng ty vaø laø quaù trình xuyeân suoát, phaûn aùnh moái quan heä giöõa coâng ty vaø khaùch haøng. 1.2.2.4 Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån: chaát löôïng cuûa coâng taùc nghieân cöùu vaø phaùt trieån cuûa doanh nhgieäp coù theå giuùp noù giöõ vöõng vò trí ñi ñaàu trong ngaønh hoaëc laøm cho doanh nghieäp tuït laïi so vôùi caùc doanh nghieäp kaùhc trong ngaønh trong caùc lónh vöïc phaùt trieån saûn phaåm vaø dòch vuï môùi, chaát löôïng saûn phaåm, kieåm soaùt gaùi thaønh vaø coâng ngheä saûn xuaát. Trình ñoä, kinh nghieäm vaø naêng löïc khoa hoïc chöa ñuû cô sôû cho coâng taùc naøy maø boä phaän chöùc naêng coøn phaûi thöôøng xuyeân theo doõi caùc ñieàu kieän moâi tröôøng, caùc thoâng tin veà ñoåi môùi coâng ngheä lieân quan ñeán qui trình, coâng ngheä, saûn phaåm, dòch vuï vaø nguyeân vaät lieäu. Söï trao ñoåi thoâng tin moät caùch höõu hieäu giöõa boä phaän nghieân cöùu vaø phaùt trieån vaø caùc lónh vöïc hoaït ñoäng khaùc coù yù nghóa heát söùc quan troïng ñaûm baûo söï thaønh coâng cuûa doanh nghieäp. 1.2.2.5 Heä thoáng thoâng tin: thoâng tin lieân keát taát caû caùc chöùc naêng trong kinh doanh vôùi nhau vaø cung caáp cô sôû cho taát caû caùc quyeát ñònh quaûn trò. Noù laø neàn taûng cuûa taát caû caùc toå chöùc. Ñaùnh giaù ñieåm maïnh vaø ñieåm yeáu veà caùc heä thoáng thoâng tin beân trong cuûa doanh nghieäp laø khía caïnh quan troïng trong vieäc thöïc hieän phaân tích noäi boä. Moät heä thoáng thoâng tin hieäu quaû seõ thu thaäp, maõ hoùa, toång hôïp, löu tröõ vaø ñuùt keát ñeå traû lôøi cho nhöõng caâu hoûi veà quaûn trò chieán löôïc. Hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp ngaøy caøng ñöôïc môû roäng veà khoâng gian, veà chöùc naêng, veà moâ hình toå chöùc neân chöùc naêng thoâng tin ngaøy caøng ñoùng vai troø quan troïng. Caùc heä thoáng thoâng tin laø nguoàn chieán löôïc quan troïng, theo 18 doõi söï thay ñoåi cuûa moâi tröôøng, nhaän ra nhöõng moái ñe doïa, cô hoäi cuõng nhö hoå trôï cho vieäc thöïchieän, kieåm tra vaø kieåm soaùt chieán löôïc. 1.3 MOÄT SOÁ COÂNG CUÏ CHUÛ YEÁU ÑEÅ XAÂY DÖÏNG VAØ LÖÏA CHOÏN CHIEÁN LÖÔÏC Khi hoaïch ñònh chieán löôïc, coù theå söû duïng caùc coâng cuï cô baûn sau : 1.3.1. Ma traän ñaùnh giaù caùc yeáu toá beân ngoaøi (EFE) : Ñeå phaân tích vaø xöû lyù caùc thoâng tin töø moâi tröôøng beân ngoaøi. Theo Fred R.David töø phaân tích moâi tröôøng, xaây döïng ma traän caùc yeáu toá beân ngoaøi EFE ñeå ñaùnh giaù möùc ñoä caùc chieán löôïc taän duïng hieäu quaû cô hoäi vaø toái thieåu hoùa aûnh höôûng tieâu cöïc cuûa ñe doïa beân ngoaøi. Goàm 5 böôùc : ‐ Laäp danh muïc caùc yeáu toá quan troïng goàm cô hoäi, ñe doïa. ‐ Phaân loaïi taàm quan troïng töø 0,0 (khoâng quan troïng) - 1,0 (raát quan troïng). ‐ Phaân loaïi töø 1 (keùm) - 4 (toát) : möùc ñoä phaûn öùng cuûa doanh nghieäp ñoái vôùi töøng yeáu toá. ‐ Phaân loaïi taàm quan troïng vôùi loaïi cuûa töøng yeáu toá. ‐ Toång soá ñieåm quan troïng cuûa taát caû caùc yeáu toá xaùc ñònh toång soá ñieåm quan troïng cuûa toå chöùc; cao nhaát laø 4, thaáp nhaát laø 1; trung bình laø 2,5. Ma traän EFE ñaùnh giaù caùc yeáu toá beân ngoaøi Caùc yeáu toá beân ngoaøi Möùc ñoä quan troïng Phaân loaïi Soá ñieåm quan troïng Thöôøng 5 -10 yeáu toá Toång coäng 1,00 1.3.2 Ma traän ñaùnh giaù caùc yeáu toá beân trong (IFE) : Ñeå phaân tích vaø xöû lyù caùc thoâng tin töø moâi tröôøng noäi boä : Qua phaân tích yeáu maïnh, yeáu, quan troïng cuûa toå chöùc, laø coâng cuï hình thaønh vaø choïn löïa hieäu quaû giöõa caùc chieán löôïc coù khaû naêng thay theá. Quy trình xaây döïng ma traän IFE nhö xaây döïng ma traän EFE, chæ khaùc veà yeáu toá choïn loïc. 19 1.3.3 Ma traän hình aûnh caïnh tranh: Ñeå so saùnh töông quan vôùi caùc ñoái thuû. Ma traän hình aûnh caïnh tranh giuùp doanh nghieäp nhaän dieän, phaân tích so saùnh vôùi ñoái thuû caïnh tranh chuû yeáu veà öu theá, yeáu ñieåm, xaây döïng chieán löôïc, giöõ vöõng vaø naâng cao vò theá caïnh tranh. Caùc böôùc tieán haønh xaây döïng ma traän hình aûnh caïnh tranh nhö quy trình xaây döïng ma traän EFE nhöng thöïc hieän ñoàng thôøi cho nhieàu ñôn vò ñöôïc phaân tích treân cô sôû coá ñònh caùc yeáu toá vaø möùc ñoä quan troïng. Ma traän hình aûnh caïnh tranh Coâng ty A Coâng ty B Coâng ty C Caùc yeáu toá Möùc ñoä quan troïng Phaân loaïi Ñieåm quan troïng Phaân loaïi Ñieåm quan troïng Phaân loaïi Ñieåm quan troïng Thöôøng 5-10 yeáu toá Toång coäng 1,00 X1 X2 X3 1.3.4 Ma traän SWOT: kyõ thuaät phaân tích SWOT (Strengths-Weaknesses- Opportunities-Threats) laø coâng cuï giuùp caùc nhaø quaûn trò trong vieäc toång hôïp keát quaû nghieân cöùu moâi tröôøng vaø ñeà ra chieán löôïc moät caùch khoa hoïc. Sau ñaây laø moät soá khía caïnh quan troïng cuûa kyõ thuaät phaân tích SWOT. 1.3.4.1 Caùc nhaø quaûn trò caàn phaûi xaùc ñònh caùc cô hoäi vaø nguy cô chuû yeáu maø doanh nghieäp caàn phaûi quan taâm trong quaù trình hình thaønh chieán löôïc. Lieät keâ ñieåm maïnh chuû yeáu, ñieåm yeáu coát loõi cuûa doanh nghieäp, nhöõng cô hoäi lôùn vaø nhöõng ñe doïa töø moâi tröôøng beân ngoaøi. 1.3.4.2 Lieân keát caù yeáu toá beân trong vaø caùc ñieàu kieän beân ngoaøi: sau khi ñaõ xaùc ñònh caùc yeáu toá cô baûn cuûa caùc ñieàu kieän beân trong vaø beân ngoaøi, caùc nhaø quaûn trò caàn tieán haønh phaân tích vaø ñeà xuaát caùc chieán löôïc theo baûng toùm taét sau: 20 Moâi tröôøng beân ngoaøi Moâi tröôøng beân trong O: Lieät keâ nhöõng cô hoäi chuû yeáu 1. 2. 3. T: Lieät keâ nhöõng ñe doïa chuû yeáu 1. 2. 3. S: Lieät keâ nhöõng ñieåm maïnh chuû yeáu 1. 2. 3. SO: caùc chieán löôïc keát hôïp ñieåm maïnh ñeå taän duïng cô hoäi 1. 2. 3. ST: Caùc chieán löôïc keát hôïp ñieåm maïnh ñeå haïn cheá vaø neù traùnh ñe doïa 1. 2. 3. W: Lieät keâ nhöõng ñieåm yeáu chuû yeáu 1. 2. 3. WO: caùc chieán löôïc keát hôïp khaéc phuïc ñieåm yeáu ñeå taän duïng cô hoäi 1. 2. 3. WT: Caùc chieán löôïc keát hôïp khaéc phuïc ñieåm yeáu ñeå haïn cheá ñe doïa 1. 2. 3. Böôùc cuoái cuøng trong quy trình phaân tích SWOT laø toång hôïp vaø xem xeùt laïi caùc chieán löôïc baèng caùch phaân nhoùm chieán löôïc, phoái hôïp caùc chieán löôïc thaønh heä thoáng coù tính hoå trôï cho nhau vaø loaïi boû bôùt chieán löôïc naøo khoâng ñaûm baûo tính heä thoáng. Töø nhöõng vaán ñeà lyù luaän cô baûn veà vaán ñeà chieán löôïc, hoaïch ñònh chieán löôïc cuøng vôùi quy trình vaø coâng cuï hoaïch ñònh chieán löôïc laø nhöõng cô sôû, phöông phaùp luaän vaø trình töï khoa hoïc ñeå tieán haønh phaân tích khaùch quan veà moâi tröôøng kinh doanh cuûa Coâng ty Coå phaàn Vaät tö-Xaêng daàu(COMECO), töø ñoù hoaïch ñònh caùc chieán löôïc kinh doanh cuûa Coâng ty ñeán naêm 2010. 21 CHÖÔNG 2 PHAÂN TÍCH CHIEÁN LÖÔÏC 2.1 GIÔÙI THIEÄU VEÀ COÂNG TY COÅ PHAÀN VAÄT TÖ-XAÊNG DAÀU (COMECO) 2.1.1 Lòch söû hình thaønh cuûa COMECO Sau ngaøy ñaát nöôùc thoáng nhaát (30.4.1975) Sôû GTVT ñaõ thaønh laäp Phoøng Quaûn lyù xaêng daàu vaøo thaùng 9 naêm 1975 ñeå cung caáp xaêng daàu cho hôn 5.000 phöông tieän vaän taûi haøng hoùa vaø vaän chuyeån haønh khaùch. Ngaøy 14/8/1977 Phoøng Quaûn lyù xaêng daàu chuyeån thaønh Xí nghieäp röûa xe vaø cung öùng xaêng daàu theo quyeát ñònh soá 107/TC-GT-TP do Giaùm ñoác Sôû Giao thoâng Vaän taûi kyù. Ngaøy 28/12/1981 Xí nghieäp Röûa xe vaø cung öùng xaêng daàu ñoåi teân thaønh Xí nghieäp Cung öùng nhieân lieäu tröïc thuoäc Sôû GTVT theo quyeát ñònh soá 226/QÑ-TC. Ñaây laø tieàn thaân cuûa Coâng ty Vaät tö thieát bò Giao thoâng Vaän taûi. Sau nghò ñònh soá 388/HÑBT veà cuûng coá vaø saép xeáp laïi caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc, ngaøy 26/1/1993 UBND TP.HCM ñaõ coù quyeát ñònh soá 42/QÑ-UB thaønh laäp doanh nghieäp nhaø nöôùc vôùi teân laø Coâng ty Vaät tö thieát bò giao thoâng vaän taûi vaø teân ñoái ngoaïi laø: Communication & Transportation Material and Equipment Company vieát taét laø COMECO coù truï sôû chính ñaët taïi soá 11 ñöôøng Cao Baù Nhaï, Phöôøng Nguyeãn Cö Trinh, Quaän 1, TP. Hoà Chí Minh. Coâng ty ñöôïc xeáp haïng laø doanh nghieäp loaïi 1. Coâng ty COMECO laø ñôn vò coå phaàn hoùa töø DNNN laø Coâng ty Vaät tö thieát bò GTVT theo quyeát ñònh soá 94/2000/QÑ-TTg ngaøy 9-8-2000 cuûa Thuû töôùng Chính phuû. Coâng ty Coå phaàn chính thöùc hoaït ñoäng töø ngaøy 01-01- 2001. Coâng ty COMECO hoaït ñoäng treân nhieàu lónh vöïc: Thöông maïi, saûn xuaát, xaây döïng vaø dòch vuï cho thueâ vaên phoøng, kho baõi, röûa xe,… Ñaëc bieät Coâng ty coù beà daày kinh nghieäm vaø uy tín trong lónh vöïc kinh doanh xaêng daàu töø thaùng 9/1975. Coâng ty coù heä thoáng baùn leû xaêng daàu goàm 30 cöûa haøng treân khaép ñòa baøn TP. Hoà Chí Minh. 22 2.1.2 Chöùc naêng hoaït ñoäng hieän nay cuûa coâng ty o Xuaát nhaäp khaåu, kinh doanh baùn leû, baùn buoân xaêng daàu, nhôùt, môõ, gas, hoùa chaát, thieát bò giao thoâng vaän taûi. o Söûa chöõa, taân trang phöông tieän, thieát bò GTVT o Xaây döïng daân duïng vaø coâng nghieäp o Cho thueâ vaên phoøng, kho baõi, dòch vuï röûa xe o Vaän chuyeån haøng hoùa, haønh khaùch o Dòch vuï cung öùng taøu bieån, giao nhaän haøng hoùa o Vaän chuyeån xaêng daàu Truï sôû chính coâng ty: soá 11 ñöôøng Cao Baù Nhaï, Phöôøng Nguyeãn Cö Trinh, Quaän 1, TP. Hoà Chí Minh. Sô ñoå toå chöùc, heä thoáng cöûa haøng (xem phuï luïc soá 1) 2.2 CAÙC GIAI ÑOAÏN PHAÙT TRIEÅN CUÛA COÂNG TY 2.2.1 Thôøi kyø 1975-1988: giai ñoaïn naøy, tieàn thaân cuûa coâng ty laø Phoøng Quaûn lyù xaêng daàu vaø sau ñoù laø xí nghieäp cung öùng nhieân lieäu. Thôøi kyø naøy coâng ty hoaït ñoäng theo cô cheá bao caáp, nhaän xaêng daàu töø Petrolimex vaø caáp laïi xaêng daàu cho caùc ñôn vò vaän taûi theo hình thöùc chæ tieâu keá hoaïch, khoâng coù kinh doanh. Taát caû chæ tieâu keá hoaïch ñeàu do Sôû Giao thoâng vaän taûi Thaønh phoá giao vaø quyeát ñònh haøng naêm. Coâng ty chæ thöïc hieän nhieäm vuï nhaän xaêng daàu töû Toång kho Nhaø Beø, toàn chöùa taïi caùc cöûa haøng xaêng daàu vaø cung caáp laïi cho xe khaùch, vaän taûi cuûa caùc ñôn vò ñöôïc giao chæ tieâu. Giai ñoaïn naøy Nhaø nöôùc khoâng cho pheùp kinh doanh xaêng daàu. 2.2.2 Thôøi kyø 1988-2000: keå töø khi Ñaûng vaø Nhaø nöôùc thöïc hieän chính saùch ñoåi môùi kinh teá, ngaønh xaêng daàu böôùc ñaàu ñöôïc nhaø nöôùc cho pheùp kinh doanh baùn leû phuïc vuï tieâu duøng. Coâng ty töøng böôùc chuyeån ñoåi hình thöùc hoaït ñoäng chuyeån sang kinh doanh baùn leû xaêng daàu. Naêm 1992, Uûy ban Nhaân daân Thaønh phoá Hoà Chí Minh coù quyeát ñònh soá 2471/QÑ-UB ngaøy 26/1/1992 veà vieäc thaønh laäp coâng ty 23 Vaät tö Thieát bò giao thoâng vaän taûi treân cô sôû saùp nhaäp Xí nghieäp cung öùng nhieân lieäu vaøo coâng ty dòch vuï giao thoâng vaän taûi. Tuy nhieân böôùc ngoaëc chính thöùc cuûa coâng ty trong vieäc kinh doanh xaêng daàu ñoù laø naêm 1993. Nhaø nöôùc ban haønh nghò ñònh 388/HÑBT veà vieäc saép xeáp laïi doanh nghieäp nhaø nöôùc. Cô sôû vaät chaát chính cuûa coâng ty bao goàm 21 cöûa haøng xaêng daàu naèm raûi raùc treân caùc truïc loä chính trong thaønh phoá, 3 cöûa haøng kinh doanh vaät tö vaø 2 kho baõi vôùi toång dieän tích laø 15.000 m2. Coâng ty coù ñoäi xe boàn 4 chieác loaïi 12.000 lít ñöôïc ñaàu tö môùi vaøo naêm 1997 phuïc vuï cho vaän chuyeån noäi boä, giaûm daàn vieäc thueâ xe töø beân ngoaøi. * Saûn xuaát kinh doanh: trong thôøi kyø naøy coâng ty taäp trung vaøo phaùt trieån baùn leû vaø baùn buoân xaêng daàu cho caùc nhaø maùy xí nghieäp. Saûn löôïng xaêng daàu baùn ra coù xu höôùng giaûm vaøo naêm 1999 vaø 2000. Lyù do laø coâng ty chöa coù cô cheá giaù hôïp lyù vaø chöa coù boä phaän tieáp thò baùn haøng, coâng ty chöa coù ñoäi xe boàn vaän chuyeån maø haàu heát phaûi ñi thueâ beân ngoaøi neân giaûm khaû naêng caïnh tranh cuûa coâng ty. Caùc ngaønh haøng khaùc nhö kinh doanh vaät tö, truï bôm ñeàu giaûm maïnh do coâng ty chöa chuû ñoäng ñöôïc maët haøng kinh doanh chính, nhaø nöôùc cho pheùp moïi thaønh phaàn kinh teá tham gia xuaát nhaäp khaåu tröïc tieáp. Doanh thu xaêng daàu haøng naêm chieám töø 95-98 % toång doanh thu (xem phuï luïc soá 2). Phaàn coøn laïi laø doanh thu kinh doanh vaät tö nhö voû ruoät xe, caùc thieát bò chuyeân duøng trong ngaønh giao thoâng, truï bôm cô Bennett. * Ñaàu tö cô sôû vaät chaát: Töø naêm 1997, coâng ty coù kyù hôïp ñoàng taøi trôï vôùi taäp ñoaøn ESSO trong thôøi haïn 20 naêm vôùi toång soá tieàn taøi trôï 1,4 trieäu USD. Nhôø soá tieàn taøi trôï naøy maø coâng ty coù voán ñeå naâng caáp vaø ñaàu tö laïi 21 cöûa haøng xaêng daàu, do vaäy maø heä thoáng cöûa haøng coâng ty nhöõng naêm gaàn ñaây ñöôïc ñaùnh giaù laø hieän ñaïi vaø ñeïp ôû Thaønh phoá. Coâng ty ñaàu tö söûa chuõa môùi cöûa haøng xaêng daàu soá 8 taïi 917 ñöôøng 3/2 quaän 11 theo tieâu chuaån quoác teá cuûa ESSO, laø moät trong nhöõng cöûa 24 haøng hieän ñaïi nhaát khu vöïc Ñoâng Nam AÙ. Nhìn chung trong thôøi gian naøy, coâng ty chöa ñaàu tö phaùt trieån heä thoáng maïng löôùi baùn leû, heä thoáng kho baõi, dòch vuï röûa xe, vaên phoøng cho thueâ maø chæ taäp trung ñaàu tö naâng caáp cöûa haøng xaêng daàu hieän höõu. * Nguoàn nhaân löïc: Laø doanh nghieäp nhaø nöôùc, coâng ty chöa chuù troïng nhieàu ñeán vieäc phaùt trieån nguoàn nhaân löïc. Cô cheá troïng duøng nhaân taøi chöa coù. Heä thoáng löông thöôûng mang tính caøo baèng, theo heä thoáng thang baûng löông cuûa nhaø nöôùc. Tieàn löông chöa thöïc söï laø ñoaøn baåy kích thích moïi ngöôøi laøm vieäc. Chöa coù chính saùch hoå trôï ñoäng vieân caùn boä nhaân vieân tham gia hoïc taäp naâng cao trình ñoä. Cô cheá boå nhieäm chöa chuù troïng nhieàu vaøo naêng löïc maø chuù troïng nhieàu vaøo thaâm nieân, tình traïng chính trò, lyù lòch vaø phuï thuoäc nhieàu vaøo cô quan quaûn lyù caáp treân. Ñoäi nguõ caùn boä quaûn lyù coù trình ñoä töø ñaïi hoïc trôû leân thaáp. Ñoä tuoåi trung bình khaù cao. Soá caùn boä quaûn lyù coù tuoåi ñôøi döôùi 30 tuoåi chæ coù 1 ngöôøi. Coù theå noùi coâng ty chöa chuû ñoäng trong vieäc thöïc hieän chieán löôïc nguoàn nhaân löïc (xem phuï luïc soá 3). Nhìn chung trong thôøi gian naøy, coâng ty ñaõ coù nhöõng böôùc chuyeån höôùng maïnh meõ trong kinh doanh, töø cô cheá bao caáp sang cô cheá thò tröôøng. Tuy nhieân coù theå nhaän thaáy hoaït ñoäng kinh doanh cuûa coâng ty chæ laø hoaït ñoäng ñôn ngaønh, chuû yeáu laø kinh doanh baùn leû xaêng daàu vaø nhôùt, caùc ngaønh ngheà khaùc chöa ñöôïc khai thaùc nhö dòch vuï cho thueâ kho, baõi; röûa xe; vaän taûi xe boàn, cho thueâ vaên phoøng; truï bôm caùc thieát bò lieân quan. Coâng ty chæ chuù troïng taäp trung vaøo chieán löôïc baùn leû xaêng daàu, töøng böôùc thaâm nhaäp vaøo thò tröôøng baùn buoân, cung caáp cho caùc ñôn vò nhaø maùy, xí nghieäp. Chöa chuù troïng vaøo nguoàn nhaân löïc bôûi phuï thuoäc hoaøn toaøn vaøo Nhaø nöôùc, cô cheá ñaõi ngoä ngöôøi taøi chöa coù. Coâng ty cuõng chöa coù chieán löôïc veà voán. Voán kinh doanh hoaøn toaøn laø voán mua traû chaäm, do vaäy hieäu quaû kinh doanh bò aûnh höôûng khoâng ít.. 25 2.2.3 Thôøi kyø 2001- nay: Töø ngaøy 1/1/2001, coâng ty chính thöùc hoaït ñoäng theo moâ hình môùi, ñoù laø moâ hình coâng ty coå phaàn (Coâng ty ñöôïc hình thaønh töø vieäc coå phaàn hoùa doanh nghieäp nhaø nöôùc Coâng ty Vaät tö Thieát bò Giao thoâng Vaän taûi). Hoaït ñoäng cuûa coâng ty ñöôïc môû roäng, khoâng chæ coù kinh doanh xaêng daàu maø chöùc naêng cuûa coâng ty ñöôïc boå sung theâm: Xuaát nhaäp khaåu xaêng daàu, ga, hoùa chaát, thieát bò cho traïm xaêng vaø phöông tieän GTVT; Xaây döïng daân duïng vaø coâng nghieäp; cho thueâ vaên phoøng kho baõi, dòch vuï röûa xe; Vaän chuyeån haøng hoùa vaø haønh khaùch; dòch vuï cung öùng taøu bieån, giao nhaän haøng hoùa, vaän chuyeån xaêng daàu; kinh doanh aên uoáng. Vieäc coâng ty hoaït ñoäng theo moâ hình môùi coâng ty coå phaàn, vôùi soá voán taêng leân 25 tyû ñoàng, ñaõ taïo nhieàu ñieàu kieän thuaän lôïi cho coâng ty trong hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh. Cuoái naêm 2004, COMECO laø coâng ty thaønh vieân cuûa Toång coâng ty Cô khí GTVT Saøi Goøn (SAMCO), hoaït ñoäng theo moâ hình coâng ty meï-coâng ty con. * Saûn xuaát kinh doanh: Trong giai ñoaïn naøy coâng ty khoâng chæ chuù troïng phaùt trieån maïnh kinh doanh xaêng daàu, phaùt trieån theâm 9 cöûa haøng xaêng daàu môùi (soá cöûa haøng hieän taêng leân 30 vaø hieän ñang coù hôn 50 ñaïi lyù), coâng ty coøn chuù troïng phaùt trieån caùc maõng khaùc nhö dòch vuï cho thueâ kho baõi, röûa xe, voû xe, bình ñieän, xaây döïng traïm xaêng daàu, kinh doanh vaän chuyeån xaêng daàu baèng xe boàn. Veà voán kinh doanh, do coù thuaän lôïi ñöôïc huy ñoäng voán döôùi hình thöùc coå phaàn, coâng ty ñaõ chuû ñoäng trong vieäc tìm kieám voán kinh doanh döôùi hình thöùc phaùt haønh coå phieáu, traùi phieáu. Töø ñaàu naêm 2001, coâng ty xaùc ñònh ñeå kheùp kín quy trình kinh doanh, taêng khaû naêng caïnh tranh cuõng nhö phaùt trieån thaønh doanh nghieäp ñaàu moái kinh doanh xaêng daàu, coâng ty caàn coù kho chöùa ñeå ñaùp öùng ñuû ñieàu kieän theo quy cheá kinh doanh xaêng daàu cuûa Chính phuû. Naêm 2002, Coâng ty ñöôïc UBND Tænh Ñoàng Nai chaáp thuaän cho pheùp xaây döïng Toång kho xaêng daàu taïi Huyeän Nhôn Traïch- Ñoàng Nai. Coù theå thaáy hoaït ñoäng cuûa coâng ty ñaõ böôùc sang trang môùi. Keát quaû saûn xuaát kinh doanh trong 3 naêm 2002-2004 (xem phuï luïc soá 4) 26 * Ñaàu tö cô sôû vaät chaát: Xaùc ñònh kinh doanh xaêng daàu vaãn laø ngaønh kinh doanh chuû löïc, coâng ty ñaõ taäp trung phaùt trieån maïng löôùi baùn leû. Trong 4 naêm qua, coâng ty ñaõ xaây döïng theâm 9 cöûa haøng xaêng daàu, naâng soá cöûa haøng leân 30. Hieän nay, coâng ty ñang laø doanh nghieäp ñöùng thöù 2 sau Xí nghieäp baùn leû xaêng daàu Petrolimex veà soá cöûa haøng xaêng daàu. Ngoaøi ra coâng ty coøn ñaàu tö mua theâm 14 xe boàn naâng soá xe boàn coâng ty leân 18 chieác. Xaây döïng xöôûng laép raùp vaø kinh doanh truï bôm ñieän töû theo baûn quyeàn TATSUNO cuûa Nhaät, thaønh laäp xöôûng söûa chöõa xe oâ toâ, xaây döïng kho Thuû Ñöùc treân dieän tích 12.000 m2 ñeå cho thueâ (xem phuï luïc soá 5 ) * Nguoàn nhaân löïc: Nhaän thöùc ñöôïc taàm quan troïng cuûa nguoàn löïc löïc trong vieäc thaønh baïi cuûa coâng ty. Töø ñaàu naêm 2001 khi chuyeån sang hoaït ñoäng theo moâ hình coâng ty coå phaàn, coâng ty ñaõ thöïc hieän ngay vieäc ñaàu tö vaøo nguoàn nhaân löïc. Hoäi ñoàng Quaûn trò ñaõ boå nhieäm môùi caùc chöùc danh chuû choát nhö: Keá toaùn Tröôûng, Tröôûng phoøng Kinh doanh, Tröôûng phoøng Ñaàu tö-Xaây döïng, Tröôûng Ban Tin hoïc, boå nhieäm moät soá cöûa haøng tröôûng nhö cöûa haøng soá 26, 27, 32. Hôn nöõa coâng ty coù chính saùch ñaøi thoï cho caùn boä nhaân vieân coâng ty tham gia hoïc taäp. Hieän nay, coâng ty cöû ñi ñaøo taïo 2 Thaïc syõ, hôn 10 caùn boä hoïc Ñaïi hoïc. Ngoaøi ra coâng ty coøn taøi trôï hoïc boång cho caùc sinh vieân khoa Daàu khí, Cô khí, Ñieän, Xaây döïng, Taøi chính coâng, Chöùng khoaùn, nghieäp vuï kho xaêng daàu. Haøng naêm coâng ty ñeàu toå chöùc hoïc taäp naâng cao trình ñoä vaø tay ngheà cho Caùn boä nhaân vieân. Ñieàu quan troïng nhaát cuûa coâng ty trong chieán löôïc nguoàn nhaân löïc laø thay ñoåi veà chính saùch ñaõi ngoä thu huùt nhaân taøi. Tieàn löông vaø tieàn thöôûng ñöôïc traû döïa treân hieäu quaû coâng vieäc vaø nhieäm vuï cuûa töøng vò trí. Tình hình nhaân söï cuûa coâng ty ñöôïc theå hieän qua phuï luïc soá 6. 2.3 PHAÂN TÍCH CAÙC YEÁU TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN HOAÏT ÑOÄNG SAÛN XUAÁT KINH DOANH CUÛA COÂNG TY COMECO 27 2.3.1 Moâi tröôøng toaøn cuïc: vôùi ngaønh kinh doanh xaêng daàu, caùc yeáu toá caàn nghieân cöùu laø caùc yeáu toá kinh teá, yeáu toá chính trò vaø phaùt luaät, yeáu toá vaên hoùa xaõ hoäi, yeáu toá coâng ngheä vaø vaán ñeà moâi tröôøng coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán quaù trình hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa coâng ty. 2.3.1.1 Tình hình kinh teá: Trong thaäp kyõ qua, thöông maïi quoác teá phaùt trieån maïnh, giaù trò thöông maïi veà haøng hoùa vaø dòch vuï taêng nhanh, töø 4.300 tyû USD naêm 1990 leân 13.109 tyû USD naêm 2002. Toác ñoä taêng tröôûng khoái thöông maïi taêng bình quaân treân 7%/naêm. Cuøng vôùi xu höôùng hoäi nhaäp kinh teá quoác teá trong thaäp kyõ vöøa qua, nhieàu toå chöùc kinh teá thöông maïi ñaõ ra ñôøi vaø hoaït ñoäng khaù hieäu quaû. Möùc ñoä môû cöûa cuûa neàn kinh teá cuûa caùc quoác gia treân theá giôùi ñöôïc caûi thieän ñaùng keå. Vieät nam ñaõ thöïc hieän coâng cuoäc ñoåi môùi kinh teá töø naêm 1986, traõi qua gaàn 20 naêm, ñeán nay neàn kinh teá nöôùc ta ñaõ ñaït toác ñoä taêng tröôûng khaù cao, bình quaân 7,3%/naêm trong thôøi kyø 1990-2004, chæ ñöùng sau Trung Quoác. Tuy xuaát phaùt ñieåm coøn thaáp nhöng vôùi nhöõng thaønh töïu thu ñöôïc khích leä raát nhieàu treân con ñöôøng tieáp tuïc caùc chính saùch ñoåi môùi kinh teá theo höôùng thò tröôøng vaø hoäi nhaäp. Vôùi vieäc gia nhaäp AFTA vaø caùc khu vöïc kinh teá khu vöïc cuõng nhö gia nhaäp WTO ñang ñeán gaàn seõ mang laïi raát nhieàu cô hoäi cuõng nhö nguy cô thöû thaùch cho taát caû caùc doanh nghieäp. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, hoaït ñoäng ngaân haøng vaø taøi chính oån ñònh, laõi suaát tín duïng lieân ngaønh ôû möùc oån ñònh töø 0.65-0.85%/thaùng, döï baùo trong nhöõng naêm ñeán, möùc laõi suaát seõ oån ñònh trong khoaûng 0.6- 0.85%/thaùng. Tyû giaù giöõa ñoàng Vieät nam vaø ñoàng ñoâ la Myõ luoân ñöôïc nhaø nöôùc duy trì ôû möùc oån ñònh (khoaûng 15.850 ñ ñeán 16.000 ñ/USD). Vieäc tyû giaù oån ñònh vaø taêng nheï seõ giuùp kích thích xuaát khaåu, oån ñònh giaù caùc maët haøng thieát yeáu trong nöôùc, oån ñònh ñôøi soáng nhaân daân. Cuøng vôùi tyû giaù, möùc laõi suaát oån ñònh goùp phaàn thu huùt ñöôïc nhieàu nguoàn voán vaøo kinh doanh, ñeán quyù 01/2004 caû nöôùc ñaõ coù hôn 91 khu coâng nghieäp, 3 khu cheá xuaát, hôn 72.016 doanh nghieäp, goùp phaàn 28 ngaøy caøng taêng nhu caàu söû duïng xaêng daàu cuûng nhö ñoùng goùp vaøo taêng tröôûng GDP (nguoàn: Boä Keá hoaïch & Ñaàu tö ). Theo baùo caùo cuûa Boâ Thöông maïi, khi GDP taêng 1% thì nhu caàu tieâu thuï xaêng daàu taêng 1,24%. Neàn kinh teá Vieät nam hieän nay ñang trong chu kyø taêng tröôûng. Naêm 2005 döï baùo taêng 7,5% vaø caùc naêm sau döï baùo möùc taêng tröôûng khoaûng 7-8%. Ñieàu naøy mang laïi cô hoäi cho coâng ty trong vieäc taêng saûn löôïng xaêng daàu baùn ra cuõng nhö lôïi nhuaän. Tyû leä taêng tröôûng GDP vaø tyû leä taêng tröôûng nhu caàu xaêng daàu ôû Vieät Nam Naêm Taêng tröôûng GDP (%) Tieâu thuï (trieäu taán) Tyû leä taêng (%) 1997 8,20 5.947 0,80 1998 5,80 6.731 13,18 1999 5,50 7.325 8,82 2000 5,60 7.800 6,48 2001 6,70 8.580 10,00 TL taêng BQ(%) 6,36 7,86 Nguoàn: Boä Thöông maïi 2.3.1.2 Tình hình chính trò, luaät phaùp: Trong nhöõng naêm qua, tình hình chính trò treân theá giôùi bieán ñoäng heát söùc phöùc taïp, caùc xung ñoät saéc toäc, toân giaùo dieãn ra treân nhieàu quoácgia, caùc cuoäc caùch maïng nhung ñaõ ñaåy nhieàu nöôùc ñeán tình traïnh baát oån. Trong khi ñoù, Vieät nam döôùi söï laõnh ñaïo cuûa Ñaûng Coäng saûn Vieät nam, tình hình chính trò, traät töï an toaøn xaõ hoäi raát oån ñònh, vaø coù theå noùi ñoù laø ñieåm ñeán an toaøn cho moïi ngöôøi. Vieäc giöõ vaãn tình hình chính trò, traät tö an toaøn xaõ hoäi ñaõ taïo ra moâi tröôøng ñaàu tö, saûn xuaát vaø kinh doanh heát söùc thuaän lôïi cho caùc doanh nghieäp. Vieät nam coù moät lôïi theá raát lôùn trong vieäc thu huùt ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc. Xu theá hoaø bình, hôïp taùc, toân troïng quyeàn töï quyeát cuûa caùc daân toäc ñang laø xu theá chuû ñaïo hieän nay. Vieäc Ñaûng vaø Nhaø nöôùc thöïc hieän chính saùch muoán laø baïn cuûa taát caû caùc nöôùc laø ñieàu kieän thuaän lôïi cho moâi tröôøng ñaàu tö, kinh doanh taïi Vieät nam. Ñieàu naøy mang laïi cô hoäi cho coâng ty trong vieäc môû roäng hôïp taùc kinh doanh, môû roäng thò tröôøng vaø coù theâm nhieàu khaùch haøng môùi. 29 Ñoái vôùi ngaønh kinh doanh xaêng daàu thì vai troø cuûa chính phuû coù aûnh höôûng lôùn ñeán vaø tröïc tieáp thoâng qua chính saùch ñieàu haønh rieâng ñoái vôùi ngaønh xaêng daàu thoâng qua vieäc quaûn lyù nhaäp khaåu, giaù traàn, buø loã…Hieän nay Vieäc buø loã thöôøng chaäm neân gaây raát nhieàu khoù khaên cho caùc doanh nghieäp kinh doanh xaêng daàu do phaûi chòu laõi vay ngaân haøng. Ñaây laø ruûi ro laøm giaûm lôïi nhuaän vaø hieäu quaû kinh doanh cho coâng ty. Tuy nhieân trong thôøi gian saép tôùi, nhaø nöôùc seõ giaûm daàn vieäc buø loã, ñöa giaù xaêng daàu trong nöôùc tieäm caän vôùi giaù theá giôùi vaø khoâng quaûn lyù giaù traàn, nhaø nöôùc chæ ñöa ra giaù ñònh höôùng vaø giao cho doanh nghieäp kinh doanh xaêng daàu töï quyeát ñònh giaù baùn treân cô sôû giaù ñònh höôùng vôùi bieân ñoä töø 5-10%. Ñaây laø tín hieäu raát toát cho caùc doanh nghieäp kinh doanh xaêng daàu, trong ñoù coù COMECO vì hoï seõ chuû ñoäng hôn trong kinh doanh, xaùc ñònh möùc giaù hôïp lyù ñaûm baûo tính caïnh tranh ñoàng thôøi ñaûm baûo buø ñaép chi phí, coù tích luõy voán. 2.3.1.3 Moâi tröôøng vaên hoùa xaõ hoäi: Veà maët vaên hoùa xaõ hoäi, COMECO ñaõ phaùt huy tích cöïc cuûa vaên hoùa phöông Ñoâng vaø tinh hoa vaên hoùa phöông Taây trong quaù trình hoaït ñoäng theå hieän qua trieát lyù kinh doanh ñaày tính vaên hoùa, nhaán maïnh muïc tieâu laâu daøi, chieán löôïc vaø chính saùch kinh doanh thích nghi moâi tröôøng, trong ñoù ñaëc bieät laø chính saùch ñaûm baûo soá löôïng, chaát löôïng haøng hoùa vaø dòch vuï, taïo uy tín cho thöông hieäu, ñaùp öùng toái ña nhu caàu cuûa khaùch haøng vôùi phöông chaâm “COMECO vì khaùch haøng phuïc vuï”, tuaân thuû nghieâm tuùc caùc vaán ñeà veà moâi tröôøng, phoøng chaùy chöõa chaùy vaø an sinh xaõ hoäi. Moâi tröôøng vaên hoùa xaõ hoäi ngaøy caøng naâng cao, ñoøi hoûi chaát löôïng dòch vuï, phuïc vuï ngaøy caøng cao. Ñaây laø cô hoäi cho COMECO trong caïnh tranh vôùi caùc ñoái thuû khaùc vaø thu huùt theâm khaùch haøng vì COMECO ñaõ xaùc ñònh chaát löôïng phuïc vuï laø then choát vaø ñaõ tieán haønh thöïc hieän nhieàu naêm nay, ñaõ xaây döïng qui trình baùn leû xaêng daàu, aùp duïng ñoàng boä taïi heä thoáng cöûa haøng cuûa mình vaø ñaõ ñöa vaøo heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng ISO 901:2000. 30 2.3.1.4 Yeáu toá daân soá Vieät Nam laø moät nöôùc ñoâng daân, vôùi möùc taêng tröôûng haøng naêm töông ñoái cao so vôùi theá giôùi. Vì vaäy yeáu toá naøy ñaõ taïo neân moät löôïng caàu lôùn vaø taêng haøng naêm veà caùc saûn phaåm daàu cho ngaønh xaêng daàu Vieät Nam. Vieät nam laø moät trong nhöõng nöôùc coù toác ñoä taêng daân soá töông ñoái cao vaø laø nöôùc coù daân soá treû. Do vaäy nhu caàu veà xaêng daàu seõ taêng qua caùc naêm. Ñaây laø cô hoäi cho coâng ty COMECO trong vieäc môû roäng thò phaàn. NHU CAÀU TIEÂU THUÏ SAÛN PHAÅM DAÀU BÌNH QUAÂN ÑAÀU NGÖÔØI Naêm 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 Daân soá (Tr.ngöôøi) 69,4 70,9 72,5 74,0 75,3 76,71 78,06 79,31 Nhu caàu SP (Ng.Taán) 2.719 3.605 4.303 4.950 5.709 6.280 6.400 7.130 BQ ñaàu ngöôøi (Taán-m3) 0,039 0,050 0,059 0,066 0,075 0,081 0,082 0,090 Tyû leä (%) x 28,2 18,0 11,86 15,15 8,0 1,23 9,75 (Nguoàn : - Toång cuïc Thoáng keâ, Nieân giaùm thoáng keâ, Haø Noäi : NXB Thoáng keâ, 1997 - Toång cuïc TK, Tö lieäu Kinh teá 7 nöôùc Asean, Haø Noäi : NXB Thoáng keâ, 1997). NHAÄP KHAÅU XAÊNG DAÀU QUA CAÙC NAÊM ÔÛ VIEÄT NAM ÑVT: 1.000 taán-m3 Naêm 2000 8.747 100% Naêm 2001 8.998 103% Naêm 2002 9.540 106% Naêm 2003 9.626 101% Naêm 2004 10.562 110% (Nguoàn: Nieân giaùm thoáng keâ naêm 2004) 2.3.1.5 Yeáu toá coâng ngheä: Chính phuû ñang thuùc ñaåy ñoåi môùi vaø naâng cao trình ñoä khoa hoïc vaø coâng ngheä. Vôùi söï phaùt trieån nhö vuõ baûo cuûa khoa hoïc kyõ thuaät ngaøy nay ñaõ laøm cho coâng ngheä cuûa ngaønh daàu khí ñöôïc lieân tuïc ñoåi môùi. Ñieàu naøy taïo ra moät aùp löïc lôùn cho caùc ñôn vò kinh doanh xaêng daàu cuõng nhö cô hoäi öùng duïng nhöõng coâng ngheä hieän ñaïi ñeå cung caáp nhöõng dòch vuï môùi vôùi chaát 31 löôïng cao. Tính töï ñoäng hoùa vaø tính ña naêng cuûa coâng ngheä ngaøy caøng hieän ñaïi. Vieäc thay ñoåi coâng ngheä theo höôùng hieän ñaïi seõ naâng cao khaû naêng caïnh tranh cho doanh nghieäp, thu huùt theâm nhieàu khaùch haøng, giaûm chi phí, ñaûm baûo soá löôïng, chaát löôïng. Hieän nay, coâng ty COMECO ñaõ thay ñoåi toaøn boä maùy moùc thieát bò nhö truï bôm, heä thoáng boàn chöùa, ñöôøng oáng coâng ngheä, heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi, heä thoáng chieáu saùng…theo coâng ngheä môùi, hieän ñaïi töø nguoàn tieàn taøi trôï 1,4 trieäu USD cuûa taäp ñoaøn ESSO. Ñaây laø moät thuaän lôïi cho coâng ty trong kinh doanh. 2.3.2 Moâi tröôøng ngaønh: chuû yeáu phaân tích caùc yeáu toá chuû yeáu sau: ñoái thuû caïnh tranh, nhaø cung caáp, khaùch haøng, saûn phaåm thay theá. 2.3.2.1 Ñoái thuû caïnh tranh: hieän nay, treân ñòa baøn TP.Hoà Chí Minh, vieäc tham gia kinh doanh baùn leû xaêng daàu coù söï tham gia cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá nhaø nöôùc, coå phaàn, tö nhaân, lieân doanh vôùi toång soá cöûa haøng xaêng daàu laø 567. Trong ñoù doanh nghieäp nhaø nöôùc chieám 19,2% (109 cöûa haøng). Coâng ty TNHH chieám 49,4% (280 cöûa haøng), chöùng toû söï tham gia tích cöïc cuûa thaønh phaàn kinh teá caù theå treân thò tröôøng xaêng daàu. Tuy soá löôïng chæ chieám 19% nhöng caùc cöûa haøng cuûa coâng ty nhaø nöôùc vaø caùc coâng ty Coå phaàn (Coå phaàn hoùa töø Doanh nghieäp nhaø nöôùc) ñeàu coù qui moâ lôùn vaø vò trí cuûa caùc cöûa haøng (ñöôïc quoác höõu hoùa töø caùc coâng ty nöôùc ngoaøi sau ngaøy giaûi phoùng saøi goøn) naøy ñeàu naèm treân caùc truïc ñöôøng huyeát maïch cuûa Thaønh phoá nhö Quoác loä 1 A, tuyeán xuyeân taâm Thaønh phoá noái caùc tænh Mieàm Ñoâng Nam boä vôùi mieàn Taây... 32 Thò phaàn baùn leû cuûa caùc doanh nghieäp treân ñòa baøn TP.HCM XNBL 22% SFC 8% CAÙC ÑV KHAÙC 56% COMECO 14% Nguoàn: Sôû Thöông maïi TP.HCM Tyû troïng caùc loaïi hình doanh nghieäp kinh doanh baùn leû xaêng daàu treân ñòa baøn TP.HCM Caùc loaïi hình doanh nghieäp Soá löôïng Tyû troïng Doanh nghieäp nhaø nöôùc 109 19,2% Coâng ty coå phaàn 104 18,4% Coâng ty traùch nhieäm höõu haïn (TNHH) 62 11,0% Doanh nghieäp tö nhaân 280 49,4% Lieân doanh 3 0,5% Hôïp taùc xaõ 9 1,5% Coäng 567 100% Nguoàn: Sôû Thöông maïi TP.HCM Treân thò tröôøng xaêng daàu thaønh phoá Hoà Chí Minh, Comeco coù 2 ñoái thuû caïnh tranh, ñoù laø Xí nghieäp Baùn leû xaêng daàu cuûa Petrolimex, Coâng ty Coå phaàn Nhieân lieäu Saøi Goøn (SFC). Caùc ñoái thuû coøn laïi laø caùc traïm xaêng tö nhaân. Döôùi ñaây seõ phaân tích kyõ nhöõng ñieåm maïnh, yeáu, nhöõng cô hoäi cuõng nhö nguy cô cuûa töøng ñoái thuû caïnh tranh. * Cô sôû vaät chaát - kyõ thuaät Xaêng daàu laø loaïi vaät tö ñaëc bieät veà maët lyù hoùa, thöông phaåm cuõng nhö phöông tieän toå chöùc caùc quy trình coâng ngheä. Vì vaäy, kinh doanh xaêng daàu phaûi coù cô sôû vaät chaát kyõ thuaät chuyeân ngaønh vôùi heä thoáng coâng ngheä, cô sôû vaät chaát 33 rieâng bieät nhö : beå chöùa, heä thoáng ñöôøng oáng, ... vaø phaûi vaän taûi baèng phöông tieän chuyeân duøng. Ñaùnh giaù chung töø phuï luïc soá 7, cô sôû vaät chaát hieän taïi cuûa COMECO ñaït möùc khaù so vôùi caùc ñoái thuû baùn leû xaêng daàu khaùc trong ngaønh. Caùc CHXD COMECO ñöôïc hình thaønh töø vieäc tieáp quaûn sau ngaøy giaûi phoùng Thaønh phoá töø caùc haõng daàu khí nöôùc ngoaøi nhö Esso, Caltex, Shell… neân caùc CHXD ñeàu coù dieän tích roäng vaø naèm treân caùc truïc ñöôøng huyeát maïch, caùc cöûa ngoû ra vaøo Thaønh phoá, caùc khu daân cö. XEÁP HAÏNG CÔ SÔÛ VAÄT CHAÁT KYÕ THUAÄT CUÛA CAÙC ÑÔN VÒ Ñôn vò Xeáp haïng cô sôû vaät chaát kyõ thuaät 1. Petrolimex 2. COMECO 3. SFC 1 1 3 * Taøi nguyeân nhaân söï Moät coâng ty duø coù taøi saûn khoång loà, trang thieát bò hieän ñaïi, nguoàn voán phong phuù nhöng thieáu nguoàn taøi nguyeân nhaân söï coù kyõ naêng, taâm huyeát, thieáu baàu khoâng khí cuûa toå chöùc thì khoâng theå ñaït ñeán thaønh coâng myõ maõn. Chuùng ta seõ phaân tích kyõ veà nguoàn TNNS cuûa töøng ñoái thuû caïnh tranh vì ñaây laø vaán ñeà ñöôïc quan taâm chuù yù nhaát Ñaùnh giaù xeáp loaïi theo nguoàn taøi nguyeân nhaân löïc cuûa COMECO so vôùi caùc ñoái thuû caïnh tranh nhö baûng döôùi ñaây (xem phuï luïc soá 7). XEÁP HAÏNG NGUOÀN TAØI NGUYEÂN NHAÂN SÖÏ CUÛA CAÙC ÑÔN VÒ Ñôn vò Xeáp haïng nguoàn taøi nguyeân nhaân löïc 1. Petrolimex 2. COMECO 3. SFC 1 2 3 * Khaû naêng taøi chính 34 Taát caû caùc doanh nghieäp kinh doanh xaêng daàu , neáu laø doanh nghieäp nhaø nöôùc, ít nhieàu cuõng nhaän ñöôïc söï hoã trôï cuûa Nhaø nöôùc veà taøi chính. Tuy nhieân, chính caùc doanh nghieäp trong quaù trình hoaït ñoäng môùi laø ngöôøi taïo ra caùc öu theá cuûa mình trong lónh vöïc naøy. Chuùng ta coù theå so saùnh moät vaøi chæ tieâu chuû yeáu khi ñaùnh giaù khaû naêng taøi chính cuûa 3 ñôn vò coù ñieàu kieän kinh doanh töông ñoái gioáng nhau nhö sau. PHAÂN TÍCH KHAÛ NAÊNG TAØI CHÍNH CUÛA CAÙC ÑÔN VÒ Ñôn vò Voán phaùp ñònh Toác ñoä voøng quay voán (ngaøy/voøng) Chí phí baùn haøng /1 lít xaêng daàu (ñ/lít ) 1. XNBL 2. COMECO 3. SFC Raát lôùn töø coâng ty meï 25 tyû 17 tyû 8 6,5 9 285 174,5 198 Nguoàn: Baùo caùo keát quaû SXKD vaø quyeát toaùn naêm 2004 2.3.2.2 Nhaø cung caáp: Theo öôùc tính, vaøi naêm gaàn ñaây caû nöôùc tieâu thuï khoaûng 12 trieäu taán xaêng daàu caùc loaïi, 80% phuï thuoäc vaøo nhaäp khaåu. Hieän nay, theo qui cheá kinh doanh xaêng daàu hieän haønh theo quyeát ñònh 1505/QÑ-TTg cuûa Thuû töôùng chính phuû naêm 2003, caû nöôùc coù 9 ñaàu moái nhaäp khaàu xaêng daàu. Trong ñoù khu vöïc Ñoâng Nam Boä chieám 55% löôïng tieâu thuï. Petrolimex laø nhaø nhaäp khaåu lôùn nhaát hieän nay vôùi 60% löôïng nhaäp khaåu (nguoàn: Boä Thöông maïi). Trong 9 doanh nghieäp ñaàu moái hieän nay, coù 5 ñôn vò ôû phía nam nhöng chuû yeáu coù 3 ñôn vò chuû löïc laø Petrolimex, Petec vaø Saøi goøn petro. COMECO hieän nay laø Toång ñaïi lyù cho caùc doanh nghieäp ñaàu moái laø Petrolimex, Petec va Saøi goøn Petro. Taát caû caùc nhaø cung caáp cho COMECO ñeàu ôû TP.Hoà Chí Minh vaø caùc kho cung caáp haøng taïo laïc taïi quaän 2 vaø huyeän Nhaø Beø, raát thuaän tieän cho kinh doanh cuûa coâng ty. Hieän nay, theo quy cheá kinh doanh xaêng daàu, vieäc trôû thaønh doanh nghieäp ñaàu moái nhaäp khaåu laø raát khoù khaên 35 bôûi ñieàu kieän caàn thieát laø coù heä thoáng cöûa haøng xaêng daàu töø 10 cöûa haøng trôû leân vaø coù kho caûng ñaàu nguoàn. Do vaäy hieän nay vaø trong töông lai 2-3 naêm tôùi, vieäc coù theâm nhaø cung caáp laø haïn cheá. Chæ khi naøo COMECO xaây döïng xong Toång kho COMECO taïi Ñoàng Nai thì COMECO coù ñuû ñieàu kieän trôû thaønh doanh nghieäp ñaàu moái nhaäp khaåu xaêng daàu. 2.3.2.3 Saûn phaåm thay theá: Caùc doanh nhgieäp trong ngaønh xaêng daàu phaûi caïnh tranh vôùi caùc ngaønh saûn xuaát saûn phaåm thay theá. Nguoàn naêng löôïng ñaõ vaø ñang thay theá daàn cho xaêng daàu laø ñieän, gas vaø khí ñoát, ñaëc bieät laø gas vaø khí ñoát. Hai maët haøng naøy nhaém vaøo tröôùc heát laø tieâu duøng sinh hoaït daân cö, caùc ngaønh coâng nghieäp ñoát loø, saûn xuaát coâng nghieäp. Ñaây laø nhöõng vaán ñeà ñaët ra nhöõng thaùch thöùc vaø ñe doïa to lôùn maø caùc doanh nghieäp kinh doanh xaêng daàu phaûi xem xeùt. 2.3.2.4 Khaùch haøng: Khaùch haøng cuûa coâng ty hieän raát ña daïng, goàm 3 daïng chính nhö sau: * Khaùch haøng tieâu thuï tröïc tieáp khoâng mang tính chaát coâng nghieäp (phuïc vuï daân cö, cô quan taïi caùc CHXD coâng ty): ñaây laø thò tröôøng chính thoáng cuûa coâng ty trong nhieàu naêm qua vaø laø thò tröôøng chuû löïc. ÔÛ thò tröôøng naøy, coâng ty phuïc vuï moïi ñoái töôïng coù nhu caàu söû duïng xaêng daàu. Tuy nhieân khaùch haøng chính laø daân cö, caùn boä coâng nhaân vieân, caùc cô quan, xí nghieäp phuïc vuï cho nhu caàu ñi laïi. * Khaùch haøng ñaïi lyù: ñaây laø caùc khaùch haøng kinh doanh, höôûng hoa hoàng theo quy cheá kinh doanh xaêng daàu cuûa Chính phuû. Caùc khaùch haøng naøy laø chuû caùc caây xaêng, quy moâ nhoû, soá löôïng cöûa haøng xaêng daàu ít ( khoaûng töø 1-2 cöûa haøng), khoâng ñuû ñieàu kieän trôû thaønh toång ñaïi lyù. Heä thoáng ñaïi lyù chính laø moät keânh phaân phoái cuøng vôùi heä thoáng cöûa haøng cuûa coâng ty môû roäng ra caùc ñòa baøn khaùc taïi Thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø caùc tænh laân caän phuïc vuï nhu caàu cuûa nhaân daân, chuû yeáu laø tieâu duøng. 36 * Khaùch haøng coâng nghieäp: laø caùc khaùch haøng söû duïng xaêng daàu vaøo saûn xuaát, vaän taûi, dòch vuï. Ñoù laø caùc coâng ty, nhaø maùy, xí nghieäp, xöôûng, hôïp taùc xaõ, ban quaûn lyù döï aùn, coâng trình…Hoï söû duïng xaêng daàu cho caùc nhu caàu nhö phaùt ñieän, chaïy loø hôi, vaän chuyeån, cung caáp cho taøu bieån…Ñaây laø caùc khaùch haøng coù nhu caàu tieâu thuï lôùn vaø oån ñònh. Thuaän lôïi, baát lôïi cho COMECO ñoái vôùi töøng loaïi khaùch haøng ñöôïc phaân tích trong phuï luïc soá 8. 2.3.3 Phaân tích baûn thaân coâng ty COMECO 2.3.3.1 Tình hình saûn xuaát kinh doanh Hoaït ñoäng chính cuûa coâng ty vaãn laø kinh doanh baùn leû xaêng daàu, doanh soá haøng naêm ñeàu chieám treân 90%. Caùc hoaït ñoäng kinh doanh khaùc nhö vaät tö thieát bò giao thoâng vaän taûi, xaây döïng caùc traïm xaêng daàu, laép raùp vaø kinh doanh truï bôm ñieän töû COMECO coøn raát haïn cheá, coù theå noùi ôû moät tyû leä raát khieâm toán, chöa xaây döïng ñöôïc thò tröôøng tieâu thuï. Do vaäy hoaït ñoäng kinh doanh cuûa coâng ty chuû yeáu vaãn laø kinh doanh baùn leû xaêng daàu vaø laø ngaønh haøng chuû löïc hieän nay cuõng nhö trong khoaûng thôøi gian tôùi. KEÁT QUAÛ SAÛN XUAÁT KINH DOANH TÖØ 2001-2004 Chæ tieâu Naêm 2001 Naêm 2002 Naêm 2003 Naêm 2004 Xaêng daàu (trIeäu lít) 126,6 129,1 152,2 167,4 Truï bôm (chieác) 60 709 705 782 Voû ruoät xe (boä) 643 7.074 1.060 2.840 Doanh soá baùn (trieäu ñoàng) 571.619 589.234 741.528 923.860 Doanh soá mua (trieäu ñoàng) 530.138 557.877 709.698 885.472 Lôïi nhuaän goäp (trieäu ñoàng) 41.481 31.357 31.830 38.388 Lôïi nhuaän sau thueá (trieäu ñ) 7.005 8.061 6.480 8.450 37 BIEÅU ÑOÀ SAÛN LÖÔÏNG QUA CAÙC NAÊM 2001 -2004 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 San luong 126.6 129.1 152.2 167.4 2001 2002 2003 2004 BIEÅU ÑOÀ DOANH THU QUA CAÙC NAÊM 2001 –2004 0 200 400 600 800 1000 Doanh thu 571.6 589.2 741.5 923.8 2001 2002 2003 2004 Nhaän xeùt: Caùc chæ tieâu bieán ñoäng nhieàu qua caùc naêm. Doanh soá mua vaø doanh soá baùn taêng ñeàu vaø coù toác ñoä taêng tröôûng cao do coâng ty luoân giöõ vöõng ñöôïc thò tröôøng, saûn löôïng baùn qua caùc naêm ñeàu taêng. Tuy nhieân lôïi nhuaän tröôùc thueá vaø sau thueá bieán ñoäng thaát thöôøng. Naêm 2001, lôïi nhuaän tröôùc thueá taêng maïnh do giaù daàu theá giôùùi giaûm maïnh, laõi goäp treân 1 lít xaêng daàu ôû möùc cao, do vaäy lôïi nhuaän tröôùc thueá cao. Tuy nhieân do môùi chuyeån sang coâng ty Coå phaàn töø ñaàu naêm 2001 neân caùc khoaûng chi phí vaãn coøn cao, moät phaàn laø do ñaàu tö môùi vaøo caùc phöông tieän vaän chuyeån, mua ñaát xaây döïng cöûa haøng xaêng daàu neân lôïi nhuaän sau thueá thaáp. Töø naêm 2002 ñeá nay, ñaëc bieät laø naêm 2003, 2004 vaø hieän 38 nay, giaù xaêng daàu theá giôùi ñaõ taêng raát cao, gaáp 2 laàn so vôùi naêm 2001 neân giaù voán taêng raát cao. Trong khi ñoù giaù traàn baùn leû do nhaø nöôùc qui ñònh khoâng taêng leân töông öùng neân maëc duø saûn löôïng baùn ra taêng nhöng lôïi nhuaän tröôùc thueá taêng raát chaäm. Naêm 2003, chi phí ñieän, nöôùc taêng cao neân caùc khoaûng chi phí naøy taêng ñoät bieán, ñaëc bieät laø chi phí ñieän, do vaäy lôïi nhuaän sau thueá cuûa coâng ty giaûm. Töø naêm 2002, coâng ty ñaõ thöïc hieän caùc bieän phaùp tieát kieäm ñeà giaûm toái ña caùc chi phí baát hôïp lyù. Caùc naêm 2004 vaø hieän nay vieäc kinh doanh xaêng daàu vaãn theo phöông chaâm: Nhaø nöôùc chòu moät phaàn buø loã, doanh chòu chòu moät phaàn vaø moät phaàn ngöôøi tieâu duøng gaùnh chòu khi giaù daàu theá giôùi taêng cao nhö hieän nay. Do vaäy chæ tieâu lôïi nhuaän raât khoù taêng töông öùng vôùi toác ñoä taêng saûn löôïng vaø doanh thu. Coù theå thaáy hoaït ñoäng kinh doanh cuûa coâng ty taäp trung vaøo moät ngaønh kinh doanh baùn leû xaêng daàu, do vaäy möùc ñoä ruûi ro trong kinh doanh khaù cao neáu nhö ngaønh haøng naøy chòu caùc taùc ñoäng cuûa nhieàu yeáu toá nhö : giaù theá giôùi bieán ñoäng lieân tuïc, söï quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc veà giaù baùn, môû cöûa thò tröôøng baùn leû xaêng daàu theo caùc hieäp ñònh vôùi caùc ñoái taùc khi gia nhaäp kinh teá quoác teá…Do vaäy coâng ty caàn phaûi coù chieán löôïc kinh doanh môùi nhaèm taïo theá hoå trôï, giuùp coâng ty phaùt trieån oån ñònh, haïn cheá ruûi ro, taêng khaû naêng caïnh tranh vôùi caùc ñoái thuû. Moät trong nhöõng theá maïnh cuûa coâng ty trong nhöõng naêm qua ñoù laø luoân phaùt huy heát nhöõng saùng kieán ñoùng goùp cuõng nhö kinh nghieäm cuûa caùn boä coâng nhaân vieân, giuùp coâng ty luoân tìm ra nhöõng ñoái saùch thích hôïp trong caùc ñieàu kieän kinh doanh trong moïi hoøan caûnh. Coù theå noùi caùc saùch löôïc, chính saùch kinh doanh coù khi ñeán töø nhöõng öu tö, nhöõng yù kieán cuûa nhaân vieân baùn haøng, cuûa nhaân vieân giaùn tieáp ñaõ giuùp cho coâng ty gaëp haùi nhieàu thaønh coâng trong nhöõng naêm qua so vôùi caùc ñoái thuû caïnh tranh cuøng ngaønh. Doanh thu cuûa coâng ty chuaån bò gia nhaäp caùc coâng ty coù doanh soá treân 1.000 ngaøn tyû ñoàng. Hieän nay, coâng ty ñaõ aùp duïng quy trình quaûn lyù chaát löôïng ISO 9001:2000 vaøo kinh doanh neân vieäc 39 phoái hôïp giöõa caùc boä phaän trong coâng ty ñeàu ñöôïc kieåm soaùt chaët cheõ, caùc vaán ñeà phaùt sinh ñeàu ñöôïc baùo caùo vaø ñöôïc caùc caáp quaûn lyù giaûi quyeát nhanh choùng, phuïc vuï toát yeâu caàu cuûa khaùch haøng, ñaûm baûo cho hoaït ñoäng kinh doanh cuûa coâng ty oå ñònh. 2.3.3.2 Marketing: trong nhöõng naêm qua, hoaït ñoäng marketing luoân coù vai troø quan troïng trong hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa coâng ty. Caùc hoaït ñoäng chuû yeáu sau: • Chieán löôïc giaù: do giaù caû maët haøng xaêng daàu chòu söï kieåm soaùt cuûa nhaø nöôùc, vì vaäy coâng ty phaûi ñaûm baûo tuaân thuû ñuùng vaø ñaày ñuû theo qui ñònh. Giaù baùn leû cuûa caùc cöûa haøng thoáng nhaát nhö nhau. Tuy nhieân ñoái vôùi caùc khaùch haøng lôùn, caùc nhaø maùy saûn xuaát, khaùch haøng tieâu thuï tröïc tieáp hoaëc laø ñaïi lyù coâng ty thöïc hieän giaù baùn linh hoaït theo töøng ñoái töôïng, theo dieãn bieán cuûa töøng thò tröôøng, töøng khu vöïc, töøng muøa nhaèm ñaûm baûo khaû naêng caïnh tranh vaø hieäu quaû kinh doanh. • Hoaït ñoäng Marketing: Caùc cöûa haøng cuûa coâng ty luoân thöïc hieän vieäc tröng baøy saûn phaåm baét maét, thöïc hieän toát caùc chöông trình khuyeán maõi cuûa nhaø cung caáp vaø toå chöùc caùc chöông trình khuyeán maõi rieâng daønh cho khaùch haøng cuûa mình. Ngoaøi ra, vieäc noå löïc caûi tieán naâng cao chaát löôïng phuïc vuï baèng vieäc tieâu chuaån hoùa qui trình phuïc vuï phuø hôïp vôùi nhu caàu vaø thò hieáu cuûa khaùch haøng, nhanh choùng caäp nhaät thoâng tin phaûn hoài töø khaùch haøng nhaèm caûi tieán chaát löôïng phuïc vuï luoân ñöôïc coâng ty xem troïng. Muïc tieâu laø hình thaønh phong caùch phuïc vuï vaên minh lòch söï mang nhöõng ñaëc tröng rieâng cuûa heä thoáng cöûa haøng COMECO. Haøng naêm coâng ty ñeàu toå chöùc hoäi nghò khaùch haøng nhaèm tìm hieåu, naém baét nhu caàu cuûa khaùch haøng ñoàng thôøi qua ñoù xaây döïng moái quan heä giöõa coâng ty vaø khaùch haøng ngaøy caøng khaén khít hôn. • Phaân tích vaø döï baùo thò tröôøng: coâng ty luoân coù boä phaän theo doõi caäp nhaät thoâng tin veà giaù baùn cuûa ñoái thuû taïi TP.HCM vaø caùc khu vöïc ñeå coù cô sôû phaân 40 tích vaø quyeát ñònh giaù baùn phuø hôïp cho töøng ñoái töôïng khaùch haøng (baùn leû, baùn sæ). Theo doõi vaø phaân tích nguoàn löïc cuûa caùc ñoái thuû qua vieäc theo doõi saûn löôïng baùn haøng, khaùch haøng, ñaàu tö phaùt trieån heä thoáng phaân phoái. Theo doõi söï ñieàu chænh chính saùch vó moâ cuûa nhaø nöôùc nhö thueá, quan ñieåm ñieàu haønh kinh doanh, toác ñoä phaùt trieån cuûa caùc ngaønh kinh teá söû duïng nhieàu xaêng daàu nhö xi maêng, ñieän, Giao thoâng vaän taûi. Trong thôøi gian vöûa qua, chuùng phuû coù chuû tröông cho caùc ngaønh ñieän, xi maêng, giao thoâng vaän taûi töøng böôùc naâng giaù baùn ñeå coù theâm lôïi nhuaän taùi ñaàu tö, naâng caáp löôùi ñieän, ñoåi môùi heä thoáng phöông tieän vaän chuyeån, xaây döïng heä thoáng haï taàng giao thoâng. Vieäc caùc ngaønh ñieän, giao thoâng vaän taûi… môû roäng vaø phaùt trieån seõ laøm gia taêng nhu caàu söû duïng xaêng daàu. Ñònh kyø haøng naêm coâng ty ñeàu toå chöùc hoäi nghò khaùch haøng nhaèm ñaùnh giaù keát quaû hôïp taùc vôùi khaùch haøng ñoàng thôøi coâng ty tuyeân boá nhöõng cam keát caùc chính saùch kinh doanh cho trong thôøi gian tôùi. • Keânh phaân phoái: ngoaøi heä thoáng cöûa haøng coâng ty toïa laïc khaép treân ñòa baøn TP.HCM vaø tænh Long An, coâng ty coøn xaây döïng vaø thieát laäp heä thoáng ñaïi lyù taïi TP.HCM vaø caùc tænh laân caän nhö Ñoàng Nai, Bình Döông, Long An. Vôùi keânh phaân phoái ñöôïc toå chöùc roäng, khaùch haøng cuûa COMECO coù theå giao dòch tröïc tieáp vôùi coâng ty hoaëc heä thoáng ñaïi lyù cuûa coâng ty. Qua keânh phaân phoái naøy, thöông hieäu cuûa coâng ty seõ coù ñieàu kieän ñöôïc giôùi thieäu ñeán khaùch haøng. • Dòch vuï sau baùn haøng: taát caû saûn phaåm vaø dòch vuï baùn ra ñeàu ñöôïc coâng ty baûo haønh, ít nhaát laø 12 thaùng. Neáu haøng hoùa hoaëc dòch vuï coù thaéc maéc hay khieáu naïi ñeàu ñöôïc coâng ty xem xeùt vaø giaûi quyeát thoûa ñaùng. Coâng ty thieát laäp boä phaän giaûi quyeát moïi thaéc maéc khieáu naïi cuûa khaùch haøng ôû nhieàu khu vöïc ñeå tieáp nhaän vaø nhanh choùng xöû lyù yeâu caàu cuûa khaùch haøng. Ngoaøi ra coâng ty coøn thieát laäp ñöôøng daây noùng, coâng boá soá ñieän thoaïi cuûa caáp laõnh ñaïo cao nhaát ñeán khaùch haøng. Do vaäy, COMECO luoân mang laïi söï tin töôûng vaø an taâm cho khaùch haøng. 41 2.3.3.3 Taøi chính keá toaùn: Coâng ty luoân quan taâm ñeán hoaït ñoäng quaûn trò taøi chính. Hoaït ñoäng naøy gaén lieàn vôùi hoaït ñoäng kinh doanh cuûa coâng ty. Heä thoáng keá toaùn kieåm tra theo doõi chaët cheõ hoaït ñoäng thu chi, coâng nôï baùn haøng, coâng nôï mua haøng, caùc khoaûn thueá. Caùc boä phaän keá toaùn giaù thaønh tính toaùn ñaày ñuû chi phí ñeå tham möu ñöa ra giaù baùn phuø hôïp vaø caïnh tranh, ñem laïi hieäu quaû trong kinh doanh. Boä phaän keá toaùn toång hôïp ñöa ra caùc soá lieäu toång hôïp, phaân tích caùc chæ soá taøi chính, tieàm ra ñieåm maïnh cuõng nhö ñieåm yeáu nhaèm cung caáp thoâng tin cho caáp quaûn trò ra quyeát ñònh. Coâng ty coù nhieàu bieän phaùp quaûn lyù phí, thöïc haønh tieát kieäm, caùc hoaït ñoäng ñaàu tö ñeàu ñöôïc giaùm saùt vaø quaûn lyù chaët cheõ, do vaäy tæ suaát phí giaûm qua caùc naêm. Toaøn boä hoaït ñoäng keá toaùn ñeàu ñöôïc coâng ty thöïc hieän treân phaàn meàm tin hoïc tieân tieán, xöû lyù nhanh choùng vaø chính xaùc. Hoaït ñoäng taøi chính cuûa coâng ty haøng naêm ñeàu ñöôïc caùc cô quan quaûn lyù veà nhaø nöôùc ñaùnh giaù vaø xeáp haïng cao moät vaø ñeàu ñöôïc cô quan kieåm toaùn ñaùnh giaù cao. Hieän nay coâng ty coù moái quan heä raát toát vôùi 3 ngaân haøng laø Vietcombank, Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân vaø Coâng Thöông Vieät nam. Caùc ngaân haøng naøy hieän coù theå cho coâng ty vay ñeán 70 tyû ñoàng maø khoâng caàn theá chaáp. Lyù do chính laø haøng ngaøy caùc ngaân haøng naøy ñeàu ñeán caùc cöûa haøng coâng ty thu tieàn töø 3-4 tyû ñoàng vaø bieát roõ khaû naêng quay voán cuûa coâng ty (xaêng daàu laø ngaønh haøng ñaëc bieät khaû naêng quay voøng raát nhanh, toái ña laø 5 ngaøy). Hôn nöõa, UÛy ban Chöùng khoaùn Nhaø nöôùc ñaõ ñoàng yù cho coâng ty huy ñoäng voán treân thò tröôøng chöùng khoaùn baèng vaên baûn soá 09/UBCK-ÑKPH ngaøy 9/6/2005. Do vaäy khaû naêng thu huùt voán vaø vay voán cuûa coâng ty raát khaû thi. Moät soá chæ tieâu chính veà tình hình taøi chính coâng ty Chæ tieâu 2003 2004 Khaû naêng thanh toaùn nhanh 0,12 0,1 Khaû naêng thanh toaùn hieän haønh 1,96 1,92 Tyû leä nôï (%) 51,06 52,18 Tyø suaát thu nhaäp thuaàn cuûa taøi saûn (ROA) 10,01 8,44 Tyû suaát thu nhaäp cuûa voán chuû sôû höõu (ROE) 20,44 17,64 Heä soá traû laõi 16,8 13 Tyû suaát doanh lôïi goäp 1,29 1,08 Tyû suaát lôïi nhuaän tröôùc thueá thueá/Toång taøi saûn 11,91 9,81 Voán chuû sôû höõu (naêm 2000 laø 25 tyû ñ) 46 tyû 785 52 tyû 540 Caùc chæ soá taøi chính nhìn chung khaû quan. Tuy nhieân chæ tieâu lôïi nhuaän sau thueá naêm 2004 thaáp hôn naêm 2003 vì laõi goäp /1 lít xaêng daàu giaûm. Lyù do laø do giaù xaêng daàu theá giôùi taêng maïnh trong khi giaù baùn leû trong nöôùc khoâng taêng töông öùng. 42 Nhaø nöôùc khoáng cheá giaù baùn leû do vaäy laõi goäp/1 lít xaêng daàu giaûm (töø 300 ñ xuoáng 170 ñ/lít xaêng daàu). 2.3.3.4 Quaûn lyù kinh doanh: hoaït ñoäng chính cuûa coâng ty laø kinh doanh xaêng daàu noäi ñòa. Coâng ty laø Toång ñaïi lyù cho 3 doanh nghieäp ñaàu moái laø Coâng ty Xaêng daàu Khu vöïc 2 Petrolimex, Coâng ty Thöông maïi Kyõ thuaät vaø Ñaàu tö Petec, Coâng ty Daàu khí TP.Hoà Chí Minh Saøi Goøn Petro vaø thöïc hieän baùn laïi cho ngöôøi tieâu duøng vaø caùc ñôn vò saûn xuaát kinh doanh höôûng cheânh leäch giaù, vì vaäy hieäu quaû kinh doanh xaêng daàu quyeát ñònh ñeán hieäu quaû saûn xuaát kinh doanh cuûa coâng ty. Ngoaøi ra, coâng ty coøn kinh doanh vaät tö, cho thueâ kho baõi, xaây döïng daân duïng vaø vaän chuyeån haøng hoùa. Trong nhöõng naêm qua, ñaëc bieät töø khi chuyeån sang coâng ty coå phaàn, hoaït ñoäng quaûn trò kinh doanh ngaøy caøng ñöôïc chuaån hoùa, caùc qui trình ñeàu ñöôïc xaây döïng vaø aùp duïng thoáng nhaát trong toaøn coâng ty. Caùc giai ñoaïn giao dòch khaùch haøng, mua haøng, baùn haøng, giao nhaän, dòch vuï hoå trôï sau baùn haøng, haäu maõi.. ñeàu ñöôïc coâng ty thöïc hieän theo qui trình. Ñaëc bieät keå töø thaùng 10/2004, coâng ty aùp duïng heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng ISO 9001:2000, hoaït ñoäng quaûn trò kinh doanh ngaøy caøng hieäu quaû vaø ñöôïc khaùch haøng tín nhieäm cao. Hieän nay ñoái vôùi caùc doanh nghieäp kinh doanh xaêng daàu, chæ coù 2 ñôn vò laø COMECO vaø Petrolimex öùng duïng heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng ISO 9001:2000. Vieäc quaûn lyù kinh doanh cuûa coâng ty ñeàu ñöôïc quaûn lyù vaø hoaïch toaùn rieâng cho töøng ñôn vò kinh doanh, höôûng löông treân cô sôû lôïi nhuaän mang laïi. Vieäc naøy ñaõ taùc ñoäng tích cöïc ñeán yù thöùc traùch nhieäm, tinh thaàn tieát kieäm cuõng nhö thaùi ñoä phuïc vuï khaùch haøng cuûa töøng caùn boä nhaân vieân. 2.3.3.5 Quaûn trò nhaân söï: coâng ty luoân ñaët vaán ñeà nhaân söï leân haøng ñaàu, laø yeáu toá coù tính chaát quyeát ñònh ñeán söï thaønh baïi cuûa coâng ty. Hieän nay, toång soá lao ñoäng cuûa coâng ty laø 365 ngöôøi, trong ñoù nhaân vieân quaûn lyù laø 56 ngöôøi. Soá caùn boä coù trình ñoä Ñaïi hoïc vaø treân Ñaïi hoïc laø 28, Cao ñaüng 6, Trung caáp 16, coøn laïi coù trình ñoä töø lôùp 6-12. Coâng ty chuù troïng vieäc ñaåy maïnh caùc hoaït ñoäng ñaøo taïo, boài 43 döôõng ñoái vôùi taát caû ngöôøi lao ñoäng döôùi nhieàu hình thöùc, chi phí ñaøo taïo do coâng ty chi traû. Maët khaùc coâng ty coù chính saùch taøi trôï cho caùc sinh vieân khaù gioûi taïi caùc tröôøng Ñaïi hoïc coù ngaønh ngheà maø coâng ty caàn trong töông lai. Ñoái vôùi chính saùch tieàn löông, coâng ty xaây döïng rieâng chính saùch tieàn löông phuø hôïp vôùi ñaëc thuø cuûa coâng ty, ñaûm baûo nguyeân taéc caïnh tranh, giöõ ngöôøi taøi, tieàn löông chi traû caên cöù vaøo naêng löïc vaø khaû naêng cuûa töøng vò trí. Caùc cheá ñoä chính saùch ñeàu ñöôïc coâng ty thöïc hieän baèng hoaëc cao hôn qui ñònh cuûa nhaø nöôùc. Nhaèm khuyeán khích ñoäng vieân caùn boä nhaân vieân phaùt huy saùng kieán, taêng naêng suaát lao ñoäng, coâng ty coù chính saùch khen thöôûng kòp thôøi nhaèm töôûng thöôûng xöùng ñaùng cho nhöõng ñoùng goùp cuûa ngöôøi lao ñoäng. Tuy nhieân haïn cheá cuûa coâng ty trong coâng taùc quaûn trò nhaân söï ñoù laø söï thieáu huït caùn boä quaûn lyù, ñaêc bieät laø caùn boä quaûn lyù caáp cao vaø trung. Trình ñoä cuûa caùn boä quaûn lyù treân Ñaïi hoïc raát ít, hieän chæ coù 2 ngöôøi. 2.3.3.6 Heä thoáng thoâng tin: coâng ty COMECO laø ñôn vò sôùm öùng duïng, phaùt trieån vaø hoaøn thieän coâng taùc tin hoïc. Hieän taát caû caùc boä phaän ñeàu ñöôïc quaûn lyù qua maïng tin hoïc. Coâng ty coù qui ñònh veà trao ñoåi thoâng tin trong noäi boä cuõng nhö vôùi beân ngoaøi. Coâng ty coù trang Web rieâng ñeå khaùch haøng coù theå caäp nhaät thoâng tin veà saûn phaåm, hoaït ñoäng baùn haøng…Taát caû caùc thoâng tin lieân quan ñeán khaùch haøng ñeàu ñöôïc laäp thaønh hoà sô khaùch haøng, Moãi khaùch haøng ñeàu coù hoà sô rieâng vaø ñöôïc quaûn lyù treân maùy vi tính. Heä thoáng phaàn meàm quaûn lyù thoâng tin coù nhieàu tính öu vieät nhö coù theå quaûn lyù löôïng thoâng tin khoång loà, cho truy xuaát caùc baùo caùo höõu duïng theo yeâu caàu, tieát kieäm thôøi gian, hieäu quaû cao. Vieäc trao ñoåi thoâng tin noäi boä ñöôïc thöïc hieän theo taøi lieäu trao ñoåi thoâng tin noäi boä theo heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng ISO 9001:2000. Moãi tuaàn coâng ty giao ban 1 laàn. Caùc boä phaän tröïc thuoäc ñeàu phaûi baùo caùo caùc thoâng tin môùi coù lieân quan ñeán hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh ñeå cuøng nhau trao ñoåi nhaèm taän duïng cô hoäi hoaëc xem xeùt chuû ñoäng nhaèm haïn cheá caùc khoù khaên. Heä thoáng thoâng tin naøy giuùp raát nhieàu cho coâng ty trong caùc quyeát ñònh kinh doanh. 44 2.3.4 Ma traän ñaùnh giaù moâi tröôøng beân ngoaøi (EFE) cuûa COMECO: Toång hôïp caùc yeáu toá moâi tröôøng beân ngoaøi neân treân ñeå hình thaønh ma traän ñaùnh giaù moâi tröôøng beân ngoaøi. MA TRAÄN ÑAÙNH GIAÙ MOÂI TRÖÔØNG BEÂN NGOAØI EFE CAÙC YEÁU TOÁ BEÂN NGOAØI Möùc ñoä quan troïng Phaân loaïi Ñieåm I. CÔ HOÄI 1,40 1. Neàn kinh teá taêng tröôûng khaù, chuyeån dòch kinh teá theo höôùng coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa. 0,09 3 0,27 2. Daân soá ñoâng, toác ñoä ñoâ thò hoùa nhanh. Thu nhaäp coù xu höôùng taêng 0,07 3 0,21 3. Ngöôøi tieâu duøng ngaøy caøng quan taâm ñeán Chaát löôïng haøng hoùa vaø dòch vuï 0,07 3 0,21 4. Moâi tröôøng kinh doanh ngaøy caøng thoâng thoùang 0,06 2 0,12 5. Hoäi nhaäp kinh teá quoác teá 0,05 2 0,10 6. Ñöôïc nhaø nöôùc baûo hoä 0,05 2 0,10 7. Khaû naêng vay voán ngaân haøng toát 0,07 3 0,21 8. Ñöôïc öu ñaõi veà thueá TNDN khi Coå phaàn hoùa 0,06 1 0,06 9. Ngaønh haøng kinh doanh coù ñieàu kieän, caùc ñoái thuû môùi khoù coù ñieàu kieän phaùt trieån. 0,06 2 0,12 II. ÑE DOÏA 1,19 1. Nguoàn haøng phuï thuoäc vaøo theá giôùi 0,09 4 0,36 2. Cô cheá quaûn lyù kinh doanh xaêng daàu coøn nhieàu baát caäp, chöa theo kòp tình hình thöïc teá 0,07 3 0,21 3. Toaøn caàu hoùa vaø hoäi nhaäp kinh teá theá giôùi 0,05 2 0,10 4. Caïnh tranh chöa laønh maïnh giöõa caùc thaønh phaàn kinh teá 0,06 3 0,18 5. Caùc taäp ñoøan daàu khí nöôùc ngoøai chuaån bò kinh doanh taïi Vieät nam sau naêm 2007. 0,07 3 0,21 6. Chính saùch phaùp luaät cuûa nhaø nöôùc coøn chöa ñoàng boä 0,05 2 0,10 7. Nguy cô khuûng hoaûng naêng löôïng daàu moû 0,03 1 0,03 TOÅNG COÄNG 1,00 2,59 Nhaän xeùt: Ñieåm ma traän caùc yeáu toá beân ngoøai laø 2,59, cao hôn ñieåm trung bình laø2.5 : chöùng toû coâng ty ñaõ nhaän dieän ñöôïc nhöõng cô hoäi ñeå taän duïng, nhaän 45 daïng ñöôïc caùc moái ñe doïa ñeå khaéc phuïc trong kinh doanh. Tuy nhieân hieäu soá giöõa cô hoäi vaø ñe doïa cuûa coâng ty laø 0.21 (1.40-1.19) laø moät cheânh leäch quaù mong manh, ñoøi hoûi coâng ty phaûi quan taâm ñeå taän duïng cô hoäi, neù traùnh toái ña caùc nguy cô ñeå ñaûm baûo söï phaùt trieån beàn vöõng. 2.3.5 Ma traän ñaùnh giaù moâi tröôøng noäi boä (beân trong) IFE: Thoâng qua vieäc phaân tích noäi boä cuûa Coâng ty nhö treân, ma traän caùc yeáu toá beân trong cuûa coâng ty ñöôïc hình thaønh nhö sau: MA TRAÄN ÑAÙNH GIAÙ CAÙC YEÁU TOÁ BEÂN TRONG IFE CAÙC YEÁU TOÁ BEÂN TRONG Möùc ñoä quan troïng Phaân loaïi Ñieåàm I. ÑIEÅM MAÏNH 1.60 1. Noäi boä oån ñònh, ñoaøn keát 0,10 4 0,40 2. Taøi chính laønh maïnh 0,07 3 0,21 3. Côû sôû vaät chaát kyõ thuaät hieän ñaïi, heä thoáng phaân phoái roäng 0,08 4 0,32 4. Ñoäi nguõ caùn boä treû coù trình ñoä, naêng ñoäng 0,05 3 0,15 5. Heä thoáng quaûn lyù tieân tieán, öùng duïng vi tính vaø ISO 0,06 2 0,12 6. Caùn boä nhaân vieân luoân xem coâng ty nhö gia ñình thöù hai cuûa mình 0,06 2 0,12 7. Heä thoáng maùy moùc thieát bò hieän ñaïi 0,08 3 0,18 8. Heä thoáng thoâng tin luoân ñöôïc caäp nhaät, trao ñoåi thoâng tin noäi boä nhanh vaø thoâng suoát. 0,05 2 0,10 9. Nhieàu kinh nghieäm trong quaûn lyù vaø kinh doanh 0,06 2 0,12 II. ÑIEÅM YEÁU 1,18 1. Kinh doanh ñôn ngaønh, chuû yeáu laø xaêng daàu 0,09 4 0,36 2. Voán ít, chuû yeáu laø ñi vay 0,08 4 0,32 3. Coâng taùc marketing coøn haïn cheá 0,07 2 0,14 4. Chi phí cao, chöa taän duïng heát cô sôû vaät chaát 0,06 3 0,18 5. Coâng taùc ñaøo taïo coøn yeáu 0,04 2 0,08 6. Ñoäi nguõ quaûn trò coøn thieáu 0,05 2 0,10 TOÅNG COÄNG 1.00 2,78 46 Nhaän xeùt: Ñieåm ma traän caùc yeáu toá beân trong laø 2,78, cao hôn ñieåm trung bình laø 2.5: chöùng toû coâng ty ñaõ naém baét phaùt huy ñöôïc nhöõng ñieåm maïnh vaø lôïi theá trong kinh doanh, ñoàng thôøi nhìn nhaän ñöôïc nhöõng ñieåm yeáu, baát lôïi ñeå khaéc phuïc. Tuy nhieân hieäu soá giöõa ñieåm maïnh vaø ñieåm yeáu cuûa coâng ty laø 0,42 (1.60- 1,18) laø moät cheânh leäch khoâng lôùn, ñoøi hoûi coâng ty phaûi phaùt huy nhöõng theá maïnh, haïn cheá tôùi möùc thaáp nhaát nhöõng ñieåm yeáu ñeå naâng cao hôn nöõa naêng löïc caïnh tranh treân thöông tröôøng. 2.3.6 Ma traän Hình aûnh caïnh tranh: Toång hôïp töø vieäc phaân tích ñoái thuû caïnh tranh vaø töø phuï luïc soá 7 vaø baûng caâu hoûi khaûo saùt hình thaønh ma traän caïnh tranh nhö sau: STT Caùc yeáu toá caïnh tranh Möùc ñoä quan troïng COMECO XNBL SFC Haïng Ñieåm quan troïng Haïng Ñieåm quan troïng Haïng Ñieåm quan troïng 1 Thò phaàn 0,14 3 0,42 4 0,56 2 0,28 2 Maïng löôùi phaân phoái 0,12 3 0,36 4 0,48 2 0,24 3 Uy tín thöông hieäu 0,11 3 0,33 4 0,44 3 0,33 4 Chaát löôïng saûn phaåm 0,10 3 0,30 3 0,30 3 0,30 5 Khaû naêng caïnh tranh veà giaù 0,10 3 0,30 2 0,20 3 0,30 6 Marketing 0,09 2 0,18 2 0,18 2 0,18 7 Söï linh hoaït cuûa toå chöùc 0,09 4 0,36 3 0,27 4 0,36 8 Khaû naêng vay voán 0,10 3 0,30 4 0,40 3 0,30 9 Heä thoáng quaûn lyù 0,08 3 0,24 3 0,24 2 0,16 10 Nguoàn nhaân löïc 0,07 3 0,21 4 0,28 2 0,14 Toång coäng 1,00 3,00 3,35 2,59 Töø ma traän hình aûnh caïnh tranh cho thaáy raèng coâng ty COMECO ôû vò trí thöù hai vôùi 3,00 ñieåm, ñöùng sau xí nghieäp baùn leû thuoäc coâng ty Xaêng daàu khu vöïc 2 Petrolimex Saøi Goøn, nhöng ñöùng treân Coâng ty Coå phaàn Nhieân lieäu Saøi goøn SFC. Do ñoù coâng ty caàn phaûi phaùt huy toái ña caùc ñieåm maïnh, haïn cheá caùc ñieåm yeáu ñeå 47 taêng toác. Neáu khoâng seõ bò ñoái thuû phía sau laø coâng ty Coå phaàn Nhieân lieäu Saøi goøn vaø caùc coâng ty khaùc vöôït qua laø hoaøn toaøn coù theå. 2.4 Keát quaû phaân tích:Treân cô sôû phaân tích moâi tröôøng toaøn cuïc, moâi tröôøng ngaønh vaø moâi tröôøng beân trong cuûa COMECO coù theå xaùc ñònh ñöôïc maët maïnh, yeáu, cô hoäi, baát traéc cuûa COMECO thoâng qua ma traän SWOT (Strengths, Weeknesses, Opportunities, Threats). MA TRAÄN SWOT VÔÙI CAÙC YEÁU TOÁ BEÂN TRONG, BEÂN NGOAØI CAÙC CÔ HOÄI – OPPORTUNITIES (O) 1. Moâi tröôøng chính trò oån ñònh, GDP taêng khaù cao, toác ñoä taêng cuûa ngaønh CN daàu khí trong nöôùc. 2. Xaêng daàu laø maët haøng chieán löôïc, thieát yeáu, coù söï quaûn lyù cuûa Nhaø nöôùc. 3. Thöông hieäu COMECO ngaøy caøng ñöôïc thò tröôøng bieát ñeán. 4. Noäi boä moät soá ñoái thuû khoâng oån ñònh, phaùt trieån chaäm 5. Thaønh phoá ñang phaùt trieån nhöõng khu ñoâ thò, khu coâng nghieäp môùi. Caùc raøo caûn gia nhaäp ngaønh. 6. Daân soá ñoâng, treû, thu nhaäp ngaøy caøng taêng. 7. Moâi tröôøng ñaàu tö ngaøy caøng thoâng thoaùng. 8. Gia nhaäp WTO, kinh teá khu vöïc … 9. Tyû giaù vaø laõi suaát töông ñoái oån ñònh CAÙC NGUY CÔ – TREATS (T) 1. Neàn kinh teá chuyeån ñoåi, nguoàn xaêng daàu leä thuoäc theá giôùi – dieãn bieán phöùc taïp khoù döï baùo. 2. AÙp duïng chính saùch môùi veà giaù ñònh höôùng coøn nhieàu baát caäp vaø nhöõng thay ñoåi cuûa Nhaø nöôùc veà chuû tröông vó moâ. 3. Ñoái thuû Petrolimex maïnh hôn veà baûo hoä cuûa Nhaø nöôùc. 4. Quaûn lyù thò tröôøng loûng leûo veà giaù, chaát löôïng, saûn löôïng, ñieàu kieän kinh doanh xaêng daàu. 5. Caùc taäp ñoaøn daàu khí quoác teá coù theå seõ ñöôïc pheùp kinh doanh xaêng daàu ôû thò tröôøng VN. 6. Caùc saûn phaåm thay theá nhö ga, ñieän ñang phaùt trieån maïnh. 7. Nhaø nöôùc khoâng cheá giaù baùn CAÙC ÑIEÅM MAÏNH – STRENTHS (S) 1. Boä maùy goïn nheï, töông ñoái linh hoaït, naêng suaát lao ñoäng cao. Noäi boä oån ñònh. 2. Uy tín cao veà chaát löôïng, soá löôïng haøng hoùa. 3. Heä thoáng phaân phoái roäng khaép, naèm ôû moät soá vò trí quan troïng trong TP. Cô sôû vaät chaát kyõ thuaät töông ñoái khaù. 4. Thaùi ñoä phuïc vuï cuûa CB-CNV khaù toát.. 5. Kinh nghieäm truyeàn thoáng cuûa Cty; vaên hoùa vaø chuaån möïc quaûn lyù kinh doanh ngaøy caøng hoaøn thieän. 6. Tình hình taøi chính laønh maïnh, coù nguoàn voán khuyeán trôï cuûa ESSO 1,4 trieäu USD. 7. Cô cheá giaù linh hoaït. CAÙC ÑIEÅM YEÁU – WEAKNESSES (W) 1. Chöa chuû ñoäng ñöôïc nguoàn haøng, giaù baùn do chöa coù kho caûng xaêng daàu. 2. Thoâng tin thò tröôøng, ñoái thuû vaø marketing chöa ñaït yeâu caàu. 3. Ñaàu tö nhaân löïc chöa theo kòp toác ñoä phaùt trieån cuûa Coâng ty. 4. Vi tính hoùa quaûn trò coøn chaäm. 5. Caùc maûng saûn xuaát kinh doanh khaùc (ngoaøi maët haøng xaêng daàu) coøn yeáu. 6. Vaên phoøng coâng ty chaät heïp, naèm ôû vò trí khoâng thuaän lôïi. 7. Kinh doanh ñôn ngaønh (xaêng daàu) 8. Chæ thöïc hieän chöùc naêng phaân phoái, chj7a chuû ñoäng ñöôïc nguoàn haøng ñaàu vaøo. 48 2.5 Nhaän ñònh chieán löôïc kinh doanh hieän nay cuûa COMECO: Vieäc nhaän daïnh chieán löôïc kinh doanh hieän taïi cuûa coâng ty COMECO coù yù nghóa raát quan troïng trong vieäc xaùc ñònh chieán löôïc kinh doanh trong töông lai. Cuøng vôùi vieäc phaân tích, nhaän daïng caùc cô hoäi, ruûi ro, ñieåm maïnh vaø ñieåm yeáu cuûa coâng ty, vieäc xaùc ñònh ñuùng caùc saùch löôïc kinh doanh hieän taïi seõ giuùp coâng ty xaây döïng chieán löôïc kinh doanh ñuùng ñaén ñeå taän duïng cô hoäi, traùnh neù ruûi ro cuõng nhö phaùt huy ñieåm maïnh, khaéc phuïc ñieåm yeáu. Döïa vaøo caùc soá lieäu döôùi ñaây, ta xaùc ñònh ñöôïc toác ñoä taêng tröôûng ngaønh vaø thò phaàn töông ñoái cuûa COMECO. KEÁT QUAÛ SAÛN XUAÁT KINH DOANH TÖØ 2002-2004 STT Chæ tieâu Ñvt 2003 2004 1 Toång Doanh thu Tr ñ 741.528 923.860 Doanh thu xaêng daàu Tr ñ 713.734 892.282 Tyû trong % 96,48 96,85 Doanh thu vaät tö, truï bôm Tr ñ 25.070 28.386 Tyû trong % 3,16 2,8 Doanh thu cho thueâ kho, röûa xe Tr ñ 2.724 3.192 Tyû trong % 0,36 0,35 2 Saûn löôïng xaêng daàu lít 153.025.971 167.175.915 3 Voán Sôû höõu Tr ñ 25.000.000 25.000.000 4 Lôïi nhuaän tröôùc thueá Tr ñ 9.543.000 9.917.000 5 Lôïi nhuaän sau thueá Tr ñ 8.016.000 8.529.000 6 Tyû suaát lôïi nhuaän sau thueá % 32,06% 34,12% Cô caáu tyû troïng lôïi nhuaän Tyû troïng lôïi nhuaän xaêng daàu % 96 97 Tyû troïng nhuaän Vaät tö, truï bôm % 1,5 0,9 Tyû troïng lôïi nhuaän cho thueâ kho, röûa xe % 2,5 2.1 Theo soá lieäu thoáng keâ neâu treân, XNBL laø doanh nghieäp daãn ñaàu thò phaàn baùn leû xaêng daàu (chieám 22%), keá tieáp laø COMECO vôùi 14% thò phaàn. Neáu xem XNBL laø ñoái thuû caïnh tranh lôùn nhaát thì thò phaàn töông ñoái cuûa COMECO laø 14/22 = 64%. COMECO ñang theo saùt ñôn vò daãn ñaàu laø XNBL. So saùnh toác ñoä taêng tröôûng cuûa ngaønh vaø toác ñoä taêng tröôûng cuûa coâng ty COMECO trong 5 naêm 49 qua, ta thaáy toác ñoä taêng tröôûng cuûa coâng ty khaù cao so vôùi toác ñoä cuûa ngaønh. Tuy nhieân, coù theå nhaän thaáy toác ñoä phaùt trieån khaù cao cuûa coâng ty moät phaàn laø do chuyeån ñoåi töø doanh nghieäp nhaø nöôùc sang coâng ty coå phaàn (coå phaàn hoùa doanh nghieäp nhaø nöôùc), cô cheá hoaït ñoäng theo luaät doanh nghieäp thoaùng hôn so vôùi luaät doanh nghieäp nhaø nöôùc, coâng ty chuû ñoäng ñöôïc trong kinh doanh, ñaëc bieät laø caùc chuû tröông veå ñaàu tö, giaù baùn, khuyeán maõi… NHAÄP KHAÅU XAÊNG DAÀU QUA CAÙC NAÊM ÔÛ VIEÄT NAM Ñôn vò tính: trieäu taán-m3 Naêm 2000 8.747 100% Naêm 2001 8.998 103% Naêm 2002 9.540 106% Naêm 2003 9.626 101% Naêm 2004 10.562 110% BQ 5 naêm 105% (Nguoàn: Nieân giaùm thoáng keâ naêm 2004) SAÛN LÖÔÏNG KINH DOANH CUÛA COMECO QUA CAÙC NAÊM Ñôn vò tính: trieäu taán-m3 Naêm 2000 0.087 100% Naêm 2001 0.126 145% Naêm 2002 0.129 103% Naêm 2003 0.152 118% Naêm 2004 0.167 110% BQ 5 naêm 118% Nguoàn: COMECO Keát quaû kinh doanh trong nhöõng naêm qua cho thaáy doanh thu, lôïi nhuaän cuûa coâng ty chuû yeáu laø do kinh doanh xaêng daàu mang laïi (chieám tyû troïng treân 96%). Theo soá lieäu thoáng keâ cuûa Boä Thöông maïi cho thaáy, neáu GDP taêng 1 % thì nhu caàu veà xaêng daàu taêng 1,24%. Caùc ngaønh vaät tö, truï bôm, röûa xe, cho thueâ kho chieám tyû troïng raát nhoû, haàu nhö khoâng coù khaû naêng chia seõ ruûi ro vôùi ngaønh kinh doanh xaêng daàu neáu ngaønh naøy gaëp baát lôïi. Do vaäy coù theå thaáy Coâng ty COMECO haàu nhö kinh doanh ñôn ngaønh. Ñaây chính laø nguy cô lôùn nhaát maø coâng ty COMECO seõ ñoái maët neáu ngaønh haøng naøy gaëp khoù khaên, baát lôïi neáu yeáu toá beân trong, beân ngoaøi thay ñoåi, ñaëc bieät laø yeáu toá beân ngoaøi vì xaêng daàu haàu nhö phuï thuoäc hoaøn toaøn vaøo thò tröôøng nöôùc ngoaøi. Trong hai naêm 2004, 2005, giaù xaêng daàu treân thò tröôøng theá giôùi lieân tuïc taêng, treân 200% (töø 25 USD/thuøng 50 naêm 2003 leân 65USD/thuøng hieän nay), hôn nöõa nguoàn cung laïi khan hieám neân caùc ñôn vò kinh doanh xaêng daàu trong nöôùc hoaøn toaøn bò ñoäng trong kinh doanh. Hôn nöõa giaù baùn leû xaêng daàu trong nöôùc khoâng taêng töông öùng vôùi giaù xaêng daàu theá giôùi, neân trong hai naêm qua, caùc doanh nghieäp kinh doanh xaêng daàu gaëp nhieàu khoù khaên trong kinh doanh cuõng nhö trong baûo toaøn voán. Ñoái vôùi coâng ty COMECO, laø coâng ty kinh doanh xaêng daàu nhöng chæ ñaûm nhaän ôû khaâu phaân phoái xaêng daàu (toång ñaïi lyù cho caùc coâng ty nhaäp khaåu xaêng daàu), chöa phaûi laø nhaäp khaåu neân khoâng chuû ñoäng ñöôïc nguoàn haøng, giaù caû, chaát löôïng…Hôn nöõa neáu nhaø nöôùc khoâng ñieàu chænh kòp thôøi caùc chính saùch vó moâ nhö thueá, giaù traàn, quota, hoå trôï vay voán ngaân haøng…thì caùc doanh nghieäp kinh doanh xaêng daàu seõ gaëp raát nhieàu khoù khaên trong kinh doanh nhö baùn döôùi giaù thaønh, khoâng vay ñöôïc voán ngaân haøng ñeå mua haøng, thaäm chí phaûi caét giaûm löông…Ñoù laø nhöõng ruûi ro raát lôùn cho coâng ty khi moâi tröôøng beân ngoaøi thay ñoåi neáu tieáp tuïc kinh doanh ñôn ngaønh vaø khoâng chuû ñoäng ñöôïc nguoàn haøng. Sô ñoà döôùi ñaây seõ minh hoaï cho hoaït ñoäng kinh doanh cuûa coâng ty. Toång ñaïi lyù (COMECO) Ñeå giaûm thieåu ruûi ro cho hoaït ñoäng kinh doanh ñôn ngaønh nhö COMECO, ñeå coù theå chuû ñoäng nguoàn haøng, giaù caû, chaát löôïng, soá löôïng, coâng ty COMECO caàn phaûi thöïc hieän luoân chöùc naêng laø nhaø nhaäp khaåu xaêng daàu. Vieäc kheùp kín qui trình seõ taïo cho coâng ty moät lôïi theá caïnh tranh lôùn maïnh, taïo ra nhieàu phöông thöùc kinh doanh, coù nhieàu cô hoäi phaùt trieån thò phaàn cuõng nhö ña daïng kinh doanh caùc ngaønh khaùc xoay quanh truïc xaêng daàu nhö daàu nhôøn, ga, nhöïa ñöôøng, hoùa chaát. Phaàn naøy seõ ñöôïc phaân tích ôû phaàn xaây döïng vaø löïa choïn chieán löôïc chöông 3. Ngöôøi tieâu duøng Ñaïi lyù Ngöôøi tieâu duøng Ngöôøi tieâu duøng 51 CHÖÔNG 3 XAÂY DÖÏNG CHIEÁN LÖÔÏC KINH DOANH CUÛA COÂNG TY COÅ PHAÀN VAÄT TÖ-XAÊNG DAÀU (COMECO) ÑEÁN NAÊM 2010 3.3 ÑÒNH HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN CUÛA COÂNG TY ÑEÁN NAÊM 2010 3.3.1 Söù maïng: Trôû thaønh nhaø nhaäp kha