Đề tài Bao bì thủy tinh cho sản phẩm rượu vang

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA – ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP.HCM KHOA KỸ THUẬT HÓA HỌC BỘ MÔN CÔNG NGHỆ THỰC PHẨM Báo cáo môn Công nghệ bao bì & đóng gói thực phẩm Đề tài BAO BÌ THỦY TINH CHO SẢN PHẨM RƯỢU VANG GVHD: PGS.TS. ĐỐNG THỊ ANH ĐÀO Nhóm thực hiện: HC07TP Tháng 05 năm 2010 MỤC LỤC GIỚI THIỆU SƠ LƯỢC VỀ RƯỢU VANG VÀ BAO BÌ Lịch sử rượu vang Rượu vang Pháp bắt nguồn từ miền Nam nước Pháp vào thế kỷ thứ 6 trước Cơng Nguyên –thời Hy Lạp đĩng chiếm. Nghề trồng nho bắt đầu phát triển ở thành phố Marseille – thuộc địa của người Hy Lạp. Đế Chế La Mã đã cho phép những vùng ở phía Nam nước Pháp sản xuất rượu. Thánh Martin of Tours (316 – 397) đã tham gia tích cực truyền bá đạo Cơ Đốc Giáo và nghề trồng nho. Trong suốt thời Trung Cổ loạn lạc, những thầy tu đã cĩ cơng giữ gìn các ruộng nho và kỹ thuật làm rượu. Các tu viện cĩ sự bảo hộ cao, nguồn lực lao động dồi dào để sản xuất rượu vang cho những dịp lễ và nhờ nĩ tăng thêm thu nhập đáng kể. Trong thời kỳ đĩ, những ruộng nho lớn thường thuộc về các nhà thờ thiên chúa giáo và rượu của họ luơn được coi là rượu cao cấp. Sau này, giới quý tộc mở rộng thêm diện tích trồng nho. Tuy nhiên, cuộc cách mạng Pháp đã lãnh đạo phong trào tịch thu bớt ruộng đất của nhà thờ, giới quý tộc chia cho nhân dân. Chính vì lý do này, sản lượng nho cũng tăng lên. Mặc dù thời đĩ Bordeaux đã xuất khẩu rượu nhưng mãi đến năm 1850 hầu hết rượu của Pháp vẫn chỉ phục vụ cho nhu cầu nội địa. Do sự phát triển của ngành đường sắt và đường bộ, chi phí vận chuyển giảm nhờ đĩ mà lượng rượu xuất khẩu cũng tăng lên đáng kể. Các giống nho trong sản xuất rượu vang Rượu vang thường được sản xuất từ một hay nhiều giống của lồi Vitis vinifera xuất xứ từ châu Âu, ví dụ như Cabernet Sagvinon, Pinot Noir, Merlot (vang đỏ); Chardonnay, Riesling (vang trắng). Phân loại rượu vang Phân loại theo độ ngọt : Rượu vang khơ (dry wine) Rượu vang bán ngọt (semi-dry wine) Rượu vang ngọt (sweet wine) Phân loại theo quá trình lên men: Rượu vang tự nhiên (Natural wine) Rượu vang cao độ (Fortified wine) Phân loại theo nồng độ CO2: Rượu vang khơng cĩ gas (table wine). Rượu vang cĩ gas (sparkling wine): 2 loại Rượu vang cĩ gas tự nhiên (do lên men tạo ra): Champagne. Rượu vang cĩ gas nhân tạo: Carbonated wine Phân loại theo màu: Rượu vang trắng (White wine): Chablis, Chardonnay, Pinot Blanc, Rhine wine, Riesling. Rượu vang hồng (Rose wine): Rose, Vonorosso. Rượu vang đỏ (Red wine): Barbera, Cabernet Sauvignon, Claret, Carnelian, Gamay, George. Phân loại theo quốc gia: Rượu vang Pháp Rượu vang Úc Rượu vang Tây Ban Nha . . . Phân loại theo vùng: Bordeaux Burgandy California Chablis. . . Sơ đờ khới sản xuất rượu vang Nho Nghiền xé Sunfit hĩa Lên men Đĩng chai Tàng trữ Rượu vang Bao bì thủy tinh sử dụng cho sản phẩm rượu vang Phương pháp thổi chai đã cĩ từ khá lâu, vào năm 1821, do những người La Mã phát minh ra. Rất lâu sau này, một cơng ty của Anh phát minh ra máy đúc chai cĩ thể sản xuất hàng loạt chai cĩ kích thước và hình dạng giống nhau.  Chai rượu vang dáng thon, cao theo kiểu Đức Những container rượu vang được sản xuất để bán đã cĩ từ lâu đời, chúng được chế tạo từ da dê, từ đất nung và hiện đại hơn nữa là thùng làm bằng nhựa poly ethilen hay chai thủy tinh. Ưu nhược điểm của bao bì thủy tinh: +Ưu điểm: RTrơ về mặt hĩa học. RTái sinh dễ dàng, khơng gây ơ nhiễm mơi trường RCĩ thể chắn ánh sáng, tránh gây hư hỏng sản phẩm. +Khuyết điểm: QCĩ thể vỡ do va chạm cơ học QNặng, khối lượng bao bì cĩ thể lớn hơn khối lượng sản phẩm chứa bên trong bao bì QKhĩ in và ghi nhãn trên bao bì theo đúng quy cách. QUY TRÌNH ĐĨNG GĨI VÀ ĐẶC ĐIỂM BAO BÌ SẢN PHẨM RƯỢU VANG Quy trình sản xuất chai thủy tinh a)Nguyên liệu Nguyên liệu chính để sản xuất thủy tinh là SiO2, cĩ nhiều trong cát và thạch anh. SiO2 nĩng chảy ở nhiệt độ khoảng 20000C. Thơng thường để đơn giản hĩa trong quy trình chế tạo, người ta pha thêm các chất khác vào. Chẳng hạn, khi pha thêm Na2CO3 vào thì nhiệt độ nĩng chảy của cát giảm xuống cịn 10000C nhưng việc này làm cho thủy tinh bị hịa tan trong nước do xảy ra phản ứng: Na2CO3 + SiO2 -> Na2SiO3 + CO2 Na2SiO3 là một chất rắn tan trong nước vì vậy thủy tinh khi pha thêm Na2CO3 vào sẽ dễ tan trong nước. Để khắc phục tình trạng này người ta pha vơi sống ( hoặc MgO, Al2O3) nhằm phục hồi tính khơng hịa tan . CaCO3+ SiO2 -> CaSiO3 + CO2 Người ta cũng cĩ thể pha thêm một số kim lọai hay oxít của chúng để tạo màu cho thủy tinh. b) Qui trình sản xuất Người ta chế tạo thủy tinh bằng phương pháp thủ cơng hay bằng phương pháp cơng nghiệp. +Phương pháp thủ cơng : Thường thấy nhất là thổi thủy tinh. Đầu tiên, thủy tinh được nấu chảy ra, pha vào hỗn hợp thủy tinh đĩ là đá vơi( CaCO3), sơ đa (Na2CO3) hay bồ tạt( K2CO3). Sau đĩ, tồn bộ hỗn hợp sẽ được nấu nĩng chảy trong lị. Người ta lấy hỗn hợp ra bằng một ống kim loại rỗng. Sau đĩ, thổi vào ống kim loại lúc hỗn hợp cịn nĩng ở đầu bên kia ống để tạo ra hình dáng như mong muốn. Cuối cùng thì làm lạnh từ từ, sẽ được sản phẩm. + Phương pháp hiện đại: Trong cơng nghiệp thì quá trình cũng tương tự nhưng chỉ khác là được làm hồn tồn bằng máy mĩc kể cả các cơng đoạn như làm sạch, lọc tách, pha trộn,.. Đặc điểm của bao bì a)Chai thủy tinh EYêu cầu của bao bì thủy tinh trong sản xuất rượu vang: +Độ bền cơ học cao +Độ dày thành chai và đáy chai đồng đều nhau. +Thân hình trụ thẳng, đáy trịn. +Đáy là một mặt cầu lồi. +Cổ chai phía bên trong cĩ dạng mặt cầu lồi trịn xoay, và độ cong của cổ chai khơng được thay đổi một cách đột ngột. +Cấu tạo thành miệng chai khá dày. +Sử dụng thủy tinh amber hoặc thủy tinh lá cây để cản ánh sáng ( chỉ cho xuyên qua 10% các ánh sáng cĩ bước sĩng khoảng 290-450nm) ECác hình dạng của chai: Hình dạng chai rượu vang khơng quy định nghiêm ngặt cho lắm mà bắt nguồn từ truyền thống của mỗi khu vực, quốc gia. Kiểu chai cổ điển được đa số các nhà sản xuất chọn. Tuy nhiên kiểu chai hiện đại, biến tấu cũng rất được quan tâm. Chỉ cĩ ba loại chai căn bản dùng phổ biến trong thương mại, cịn lại các loại chai khác chỉ là biến tướng của ba loại này. Chai rượu vang đỏ burgundy Rượu vang burgundy (màu đỏ tía) thì dùng chai cĩ vai hơi dốc dành cho các loại rượu vang trắng và đỏ. Loại chai này cũng được dùng cho các loại rượu vang ở Chablis, Loire và Rhone. Rượu vang champagne thì dùng chai thủy tinh dày và cĩ vịng rộng ở cổ. Rượu vang trắng Reisling và vang trắng của Đức thì dùng chai vai rộng nhưng cao, hẹp hơn. Riêng rượu vang Bordeaux và vang đỏ Claret thì được thiết kế đặc biệt hơn một chút. Chai Champagne thành dày và miệng rộng  EKích thước độ lớn của chai: Ngược với hình dáng chai thì kích thước chai vang lại là điều đáng quan tâm và cĩ những quy định rõ ràng. Mãi cho đến những năm 70 người ta mới quy định kích thước chai vang là từ 650 ml – 850 ml và mỗi tên gọi rượu vang cĩ một tiêu chuẩn riêng. Liên minh châu Âu đã thiết lập các chuẩn và được áp dụng trên khắp thế giới. Chai rượu vang chuẩn nhất hiện nay cĩ thể tích 750ml, tương đương 25.4 ao-xơ chất lỏng (theo đơn vị Mỹ). Wine Bottle Sizes Mợt sớ dạng chai sử dụng cho sản phẩm rượu vang của cơng ty GMB 2368 Capacity: 375ml Diameter:61.5mm Height:265mm weight:390g 2507 Capacity : 750ml Diameter:75.8mm Height:325mm weight:600g 2560 Capacity : 750ml Diameter:79.5mm Height:328mm weight:730g 2519 Capacity : 750ml Diameter:102mm Height:282mm weight:900g 2660 Capacity : 750ml Diameter:77.7mm Height:330mm weight:525g DH-001 Capacity： 110ml Diameter： 72*51mm Height： 125mm weight:184g calibre:22mm DH-002 Capacity：250ml Diameter： 67mm Height：125mm weight:188g calibre:35mm DH-003 Capacity： 120ml Diameter： 72*33mm Height： 142mm weight:181g calibre:24.5mm DH-006 Capacity： 120ml Diameter： 92*31mm Height： 136mm weight:183g calibre:36mm DH-009 Capacity： 132ml Diameter：56mm Height： 110mm weight:180g calibre:28.5mm DH-011 Capacity： 100ml Diameter： 87*42mm Height： 106mm weight:147g calibre:27mm DH-018 Capacity： 120ml Diameter： 145*55mm Height： 630mm weight:563g calibre:38mm DH-024 Capacity： 500ml Diameter： 73*55mm Height： 190mm weight:299g calibre:27mm DH-025 Capacity： 230ml Diameter：82mm Height： 210mm weight:411g calibre:31mm RT-001 RT-003 Capacity： 1000ml Diameter：85mm Height： 330mm weight:653g calibre:30mm RT-002 Capacity： 700ml Diameter： 73mm Height： 340mm weight:600g calibre:32mm Capacity： 740ml Diameter： 72mm Height： 340mm weight:593g calibre:30mm RT-004 Capacity： 500ml Diameter：84mm Height： 280mm weight:501g calibre:25mm RT-005 Capacity： 750ml Diameter： 63mm Height： 300mm weight:411g calibre:30mm RT-009 Capacity： 500ml Diameter： 84*57mm Height： 290mm weight:527g calibre:25mm A6-17 W(g): 510 V(ml):620 H(mm):272 D(mm):76.5 d1(mm):26.3 d2(mm): 28.3 A6-21 W(g): 500 V(ml):640 H(mm):289 D(mm):75 d1(mm):26.3 d2(mm): 28.3 A6-22 W(g): 495 V(ml):640 H(mm):289 D(mm):75 d1(mm):26.2 d2(mm): 28.3 A7-9 W(g): 520 V(ml):750 H(mm):305 D(mm):77 Dd1(mm):26.2 d2(mm): 28.3 A7-10 W(g): 540 V(ml):750 H(mm):315 (mm):79.5 d1(mm):28 d2(mm): 29.8 A7-12 W(g): 540 V(ml):750 H(mm):305 D(mm):80 d1(mm):26.2 d2(mm): 28.3 b)Nút chai: Vang cĩ hai loại nút chính: nút li-e và nút xốy. Nút li-e cịn được gọi là nút bần (phiên âm từ tiếng Pháp liège, trong tiếng Anh là cork). Nĩ được làm chủ yếu từ vỏ gỗ sồi, cĩ loại dùng bằng chất dẻo tổng hợp hoặc gỗ ép cĩ độ đàn hồi. Nút thường cĩ cấu tạo hình trụ trịn hoặc hình trụ trịn cĩ mũ nấm, nút cĩ hình trụ, được dùng khá phổ biến trong bảo quản vang, than trụ dài khoảng 4 cm, nút nhơ ra khỏi miệng chai khoảng 1.5 cm, và dây thép được buộc bên ngồi miệng chai ( nhờ cĩ đai miệng chai) giúp cho nút chịu được áp lực nén của CO2 bên trong chai. Kế tiếp là lớp bọc ngồi là lớp giấy nhơm áp sát vào miệng chai, các mép giấy che phủ dây thép bên trong. Nút li -e được dùng cho gần như tồn bộ các loại vang hảo hạng trong suốt thế kỷ 19. Nút xốy là hậu duệ của nút li-e, được sáng chế bởi Dan Rylands của Bamsley vào ngày 10-8-1889. Đến năm 1926, nĩ đã được dùng cho các loại rượu mạnh này đã tăng lên nhanh chĩng nhờ tính tiện dụng, chi phí thấp của nút xốy kim loại. Năm 1973, một thử nghiệm với 3.000 chai rượu vang đỏ, vang trắng đĩng chai bằng nít li -e tự nhiên và nút xốy cho thấy nút xốy giữ chất lượng rượu vang tốt nhờ đặc tính kín hồn hảo, sự điều chỉnh thay đổi gas và đặc biệt, khơng hề cĩ TCA – chất hĩa học gây ra mùi thối trong rượu vang – thường thấy trong các chai đậy nút li -e bị hỏng. Hơn nữa, việc sử dụng vang cũng thuận tiện hơn khi khơng uống hết rượu. Việc theo dõi thử rượu được thực hiện sáu tháng một lần đã tổng kết rằng nút xốy đạt số điểm cao hơn. Trong khoảng thời gian từ giữa năm 1976 tới đầu những năm 1980, 20 triệu chai rượu vang Úc đã được đĩng bằng nút xốy. Cùng với Úc, Thụy Sĩ là nước đầu tiên ở châu Âu áp dụng rộng rãi cơng nghệ này. Tiếp đĩ, New Zealand, Mỹ, Pháp, Đức, Chilê. Giờ thì ngày càng cĩ nhiều quốc gia và nhà sản xuất rượu vang chuyển sang dùng nút. PT750-1009(750ML) diameter:74mm/high:323mm weight:550G PT750-1041A(750ml) diameter:76mm/high:300mm weight:540G compound wood diameter:22.5mm/high:44mm diameter:23.5mm/high:44mm 6 bước mở nút vang (áp dụng cho loại nút li-e) + Dùng dao cắt đầu bọc ở cổ chai. Lau sạch cổ chai trước khi mở nút. Bạn nên cắt nút chai một cách gọn gàng dưới mép với lưỡi của cái mở nút chai. Chắc chắn rằng đầu rách được cắt tỉa ra khỏi phần nút. +Cắm đầu xốy nhọn vào chính giữa nút li -e. Nếu cái mở nút chai đi vào một gĩc, nĩ sẽ phá vỡ nút. Xoay cái mở nút chai vào sâu trong nút li -e theo chiều thẳng đứng vào giữa nút chai. +Khi đầu xốy nhọn đã ngập gần hết thì dừng lại. Gập phần ngạnh tạo lực địn bẩy vào cổ chai. +Từ từ bẩy nút chai lên theo chiều thẳng đứng. Lực của địn bẩy thích hợp sẽ đẩy nút chia và giảm thiểu khả năng phá vỡ nút. +Dừng lại khi nút vẫn cịn ở một phần (khoảng nửa centimet) trong cổ chai. Nếu rút mạnh tiếp, sẽ tạo ra tiếng nổ khĩ chịu. Ngồi ra, cĩ thể cĩ những vụn nhỏ rơi vào bên trong chai. + Dùng tay nhẹ nhàng rút nút chai ra. Hãy dùng khăn (loại khơng cĩ sợi bơng) lau nhẹ nhàng đầu chai rượu. Chớ vứt nút chai đi. Bạn cĩ thể xoay ngược nĩ để đĩng chai lại nếu khơng uống hết. Quy trình rĩt sản phẩm và đĩng chai Chai thủy tinh vơ trùng Hút chân khơng Rĩt rượu vào chai Đĩng nút Cài dây thép Bọc bao nhơm Dán nhãn và tem Chai rượu thành phẩm Nhãn hiệu và dán nhãn a)Dán nhãn phải đúng quy cách: nhãn dán chiếm 40% diện tích phần thân trụ và cĩ chiều cao cân đối. b)Các thơng tin cĩ trên nhãn rượu Lịch sử nhãn rượu: Thời xưa, nhãn rượu được in ấn rất thơ sơ và thậm chí khơn cĩ cả năm sản xuất. Khoảng đầu thế kỷ 19, bắt đầu xuất hiện kiểu nhãn rượu vang cĩ trang trí, kiểu này nhanh chĩng trở thành trào lưu phổ biến. Mục đích của nhãn rượu nhằm cung cấo các thơng tin chính xác cho việc phát triển thương mại, nhưng bên cạnh đĩ, một chiếc nhãn đẹp cũng sẽ thu hút được khách hàng hơn. Nhãn hiệu của một chai rượu thường trải qua một quá trình nghiên cứu kỹ và cĩ quy định hẳn hoi, cụ thể hơn các thức uống hay hàng hĩa khác. Sau khi một mẫu thiết kế nhãn được thực hiện và chọn lựa xong, nhãn này phải qua sự kiể duyệt của cơ quan quản lý xuất nhập khẩu và các cơ quan chính phủ cĩ liên quan. Tên rượu và tên dịng: Tên rượu là tên thương mại của rượu như tên chủ sở hữu, nhà máy sản xuất, vùng trồng nho… Cịn tên dịng dùng để phân loại rượu, thường được ghi rõ thơng tin loại hạng rượu nào kèm theo. Tên dịng cịn cĩ các thuật ngữ như “Table wine”, “Light wine”, “Red wine”… Xuất xứ chai rượu: Dịng ghi xuất xứ chai sẽ cho biết tên, địa chỉ nhà sản xuất, đĩng chai, quốc gia nhập khẩu. Xuất xứ nguyên liệu chính: Nguyên liệu thường để tên quốc gia, vùng sản xuất nho chung hoặc riêng hoặc cả hai.Vùng nho chính hiệu cĩ nghĩa là phải được đăng ký tên, chất lượng ghi trên nhãn, năm thu hoạch nho, giống tốt đã được kiểm tra và chấp nhận, thuật ngữ chỉ giống nho được sử dụng trong chai rượu. Độ cồn, thể tích chai:  Ruợu cĩ nồng độ trên 14% +- 1% (fortified wines) như các loại rượu vang vàng hoặc nâu (rượu Tây Ban Nha đã được pha cho nặng thêm) cĩ từ 17 – 20 % nồng độ cồn. Nếu là rượu vang đỏ ngọt nặng của Bordeaux thì là 18 – 20 %… Cách xử lý rượu và nguyên liệu: Thể hiện thơng tin về sunfit hĩa, nho xử lý bằng phương pháp nào. Khuyến cáo về sức khỏe: Trong nhãn rượu thường cĩ những khuyến cáo như gây khiếm khuyết cho thai nhi hoặc làm suy giảm khả năng lái xe… Sau đây là mợt ví dụ về nhãn hiệu trên chai rượu vang 1. Năm thu hoạch nho: Con số này biểu thị năm mà vụ mùa nho đĩ được thu hoạch. Khi năm này đã được nêu trên nhãn rượu thì cĩ ít nhất 95% nho thành phần là được thu hoạch từ vụ mùa đĩ và gọi là rượu vang chính vụ 2. Tên nơi sản xuất (nhà máy) hoặc hãng rượu 3. Vùng miền: đây là nới xuất xứ của loại nho làm nên rượu trong chai này. Nếu trên nhãn cĩ ghi vùng nho cụ thể hoặc khu vực trồng nho của đất nước (ví dụ như ở Mỹ là Napa) thì ít nhất 85% nho thành phần là xuất xứ từ nơi đĩ. Nếu phần này ghi tên một tỉnh thì ít nhất 75% nho là từ tỉnh đĩ. Thậm chí nếu trên nhãn chỉ ghi đơn thuần như “California” thì bạn vẫn cĩ thể yên tâm rằng 100% nho thành phần là từ bang California. 4. Vườn – trang trại nho: Đơi khi bạn thấy tên một vườn hoặc trang trại được nêu trên nhãn rượu, nĩ cho bạn biết cĩ ít nhất 95 % nho là từ vườn này. 5. “Produced and Bottled By” - “Sản xuất và đĩng chai bởi”: Thơng tin về nhà sản xuất rượu đồng thời là đơn vị đĩng chai. Nếu dịng này ghi là “Estate Bottled” thì cĩ nghĩa là rượu này được làm ra từ nho trồng trên chính đất đai của nhà sản xuất. 6. Cách thức làm rượu: Phần này là tùy chọn, cĩ thể xuất hiện hoặc khơng xuất hiện trên nhãn. Nĩ cho bạn biết rượu này được lên men trong thùng gỗ, thời gian lên men … phần này cung cấp thêm cho bạn thơng tin về mùi vị và hình thức của chai rượu. Một vài nhà chưng cất rượu cịn nêu cả những cảm nhận mùi vị và gợi ý loại thức ăn đi kèm ở nhãn rượu nhỏ phía sau chai. 7. Xuất xứ chai: Nơi đặt địa điểm sản xuất hoặc đĩng chai cũng được nêu trên nhãn 8. Độ rượu: Với các loại rượu phục vụ lúc trong bữa ăn thì độ rượu dao động từ 8.5 đến 14%.  9. Độ lớn của chai: tức là thể tích rượu đựng trong chai, 750 ml là chai tiêu chuẩn, cĩ thể rĩt ra được khoảng 5 ly thủy tinh. c)Nhãn phụ Chiếc nhãn phụ ở phía sau thường là nơi nhà sản xuất cung cấp thêm thơng tin cho bạn cùng những lời khuyên bổ ích khi thưởng thức rượu. Một dạng quảng cáo tế nhị mà thú vị. Cịn một dấu hiệu nữa để cĩ thể phân biệt nhanh chĩng loại rượu vang = nhìn vào chiếc tem trịn dán ở trên đỉnh nút chai, tiếng Pháp gọi là “Capsule-congé” - một loại tem thuế quan dùng trong kiểm sốt vận chuyển rượu. Với các loại “Vin de table” -tem mầu xanh da trời, với các loại A.O.C - mầu xanh lá cây, cịn các loại rượu vang nước ngồi - mầu đen. Để cĩ thể biết chính xác là minh đã mua loại rượu vang tốt thì bạn cĩ thể kiểm tra chữ dập chìm trên nút chai, thơng thường nĩ cĩ tên của “Propriété” và năm Milésime Cịn một dấu hiệu nữa để bạn cĩ thể phân biệt nhanh chĩng loại rượu vang đĩ là nhìn vào chiếc tem trịn dán ở trên đỉnh nút chai, tiếng Pháp gọi là “Capsule-congé”. Nĩ chính là một loại tem thuế quan dùng trong kiểm sốt vận chuyển rượu. Với các loại “Vin de table” thì tem mầu xanh da trời, với các loại A.O.C thì là mầu xanh lá cây, cịn các loại rượu vang nước ngồi thì cĩ mầu đen.  Để cĩ thể biết chính xác là minh đã mua loại rượu vang tốt thì bạn cĩ thể kiểm tra chữ dập chìm trên nút chai, thơng thường nĩ cĩ tên của “Propriété”( Chủ sản xuất) và năm sản xuất - Millésime. Như đã nĩi, bằng cách nhìn mầu của tem trên nút chai rượu cĩ thể nhanh chĩng phân biệt đẳng cấp của rượu vang Pháp. Capsule-congé của Vin A.O.C cĩ mầu xanh lá cây như thế này. Ảnh chụp nút chai "Vin blanc" Riesling của vùng Alsace và chai Vin Jaune của Jura.  Đây là chai Porto, khơng phải rượu vang nhưng chiếc tem mầu đen này được dùng cho tất cả các loại rượu ngoại nhập vào Pháp. Nút chai li-e cĩ in hình lâu đài và tên của nĩ. Cổ chai rượu vang Bao bì vận chuyển Các sản phẩm Rượu được đĩng gĩi theo đúng quy cách theo quy định tại Quyết định 178/1999/QĐ-TTg và thơng tư số 320/1999/TT-BTM.-Nhãn sản phẩm được thiết kế riêng biệt đặc trưng cho mỗi loại sản phẩm và được đăng ký độc quyền tại Cục sở hữu cơng nghiệp Việt Nam, trên nhãn cĩ ghi các chỉ tiêu cơ bản của sản phẩm: địa chỉ, cách bảo quản và sử dụng, ngày tháng sản xuất, hạn sử dụng. Các sản phẩm đều được chứa trong hộp nhỏ, các hộp nhỏ được đựng trong thùng lớn bằng bìa carton 03 lớp cĩ độ bền tốt, chịu được sự va chạm trong quá trình bốc xếp vận chuyển. Trên các hộp nhỏ và thùng carton đều được thiết kế trình bày các chỉ tiêu chất lượng như phần thiết kế nhãn sản phẩm. Loại thùng carton Số chai/thùng Trọng lượng (kg) Kích thước (mm) Carton đựng chai 750ml - Rượu Vodka -Rượu Champagne, Vang nổ, Anh đào nổ - RượuWhisky, Hồng đế 12 06 12 17 10 17 345 x 250 x 320 320 x 220 x 330 350 x 210 x 285 Carton đựng chai 700ml 15 20 415 x 255 x 315 Carton đựng chai 650ml 15 19 395 x 245 x 300 Carton đựng chai 600ml 15 17,5 335 x 295 x 250 Carton đựng chai 500ml 15 17 380 x 230 x 260 Carton đựng chai 300ml 24 13,5 400 x 270 x 225 Carton đựng chai pét 2 lít 06 13 390 x 250 x 280 PHỤ LỤC VỀ MỘT SỐ THÀNH TỰU CƠNG NGHỆ VỀ BAO BÌ (NÓI CHUNG) HIỆN NAY Cải tiến bao bì rượu vang Nền cơng nghiệp chế biến rượu vang với truyền thống lâu đời, được biết  đến là khá dè dặt trong việc đĩng gĩi, bao bì sản phẩm. Nhưng sự phát triển liên tục của các thương hiệu rượu vang đã làm thay đổi quan điểm trên, nhất là ở Bắc Mỹ.   Gần đây, các nhà máy chế biến rượu của New World và các nhà nhập khẩu đã cĩ những thay đổi nhằm tạo ra sự khác biệt cho thương hiệu của mình bằng cách khơng chỉ qua những đặc tính riêng của rượu mà cịn qua nguyên liệu đĩng gĩi và các phương pháp thiết kế bao bì. Sự đổi mới này kết hợp giữa chai nhơm, mực in theo phương pháp thermochromic và nút chai bằng thuỷ tinh cùng với ứng dụng cơng nghệ in tự động. Boisset dẫn đầu trong việc đổi mới phương pháp đĩng gĩi khác đổ đầy rượu Mommessin Beaujolais Grande Reserve Red 2007 vào chai nhơm với nút chai được mở theo kiểu xoắn ốc. Mục tiêu quảng cáo của Boisset là nhằm tạo sự thích thú thưởng thức rượu Beaujolais, và hướng dẫn người tiêu dùng tầm quan trọng của việc làm lạnh rượu. Bao bì của Mommessin cung cấp thơng tin chỉ dẫn, với một thẻ dán trên bao bì hướng dẫn nhiệt độ và giúp khách hàng điều chỉnh điểm nhiệt chromic trên nhãn hiệu. Khi rượu được làm lạnh đến một nhiệt độ nhất định thì điểm chấm trên sẽ chuyển từ màu trắng sang xanh da trời.   Jean Charles  Boisset nĩi rằng ơng muốn chai rượu sẽ cĩ được khả năng làm lạnh nhanh và giữ được nhiệt độ lâu hơn. Vì vậy ở các nhà máy chế biến rượu được trang bị các chum, thùng chứa bằng nhơm. “Tính khả thi của việc sử dụng các thùng chứa bằng kim loại là rất rõ ràng”. Hơn nữa, chai nhơm sẽ lạnh nhanh hơn chai bằng thuỷ tinh gấp ba đến bốn lần. Cơng ty ý thức được tầm quan trọng trong việc bảo vệ mơi trường và mong muốn việc đĩng gĩi Beaujolais sẽ tuân theo chuẩn mực đĩ. Chai nhơm thỏa mãn được yêu cầu trên, với khả năng tái sử dụng lớn và ít sử dụng cacbon hơn thuỷ tinh. Chai Mommessin chứa được 750ml và cơng ty đang xem xét việc thêm loại chai cĩ cùng một kích cỡ.  Các dịng sản phẩm khác của Nineteenth Hole gồm cĩ Petite Sirah, Port, Pinot Noir và Cabernet Sauvignon nhưng bởi vì đây là những sản phẩm khơng cần ướp lạnh nên nhãn bao bì được sử dụng từ chất liệu giấy. Moe dự kiến sẽ bổ sung dịng sản phẩm mới, rượu vang đỏ sự hồ quyện của Tempranillo – Malbec. Tất cả nhãn bao bì của Nineteenth Hole đều được áp dụng in kỹ thuật số. Phương pháp này mang đến cho cơng ty nhiều lợi ích và đặc biệt là chất lượng cao phù hợp với qui mơ sản xuất rượu vừa và nhỏ của Moe so với phương pháp in nổi bằng khuơn mềm (flexography). Sử dụng thuỷ tinh thay cho nút bần Đĩng chai cũng là bước quan trọng trong quá trình bao bì sản phẩm. Nút được chế tạo từ sợi tổng hợp và được mở theo cách xoắn theo chiều ốc vít được sử dụng ngày càng rộng rãi trong ngành cơng ngiệp chế biến rượu cao cấp. Một phương pháp ít được biết đến hơn là sử dụng nút chai bằng thuỷ tinh – sử dụng ở châu Âu được 5 năm. Nút chai thuỷ tinh Vino-Seal cĩ phần nhựa cĩ tính chất bảo vệ như là vật đệm giữa cổ chai và nút chai. Một kích thước chuẩn của bao thiếc bịt nút chai được sử dụng cho hầu hết các nút chai. Hệ thống đĩng chai này là cách đĩng chai tiệt trùng, ngăn chặn sự truyền nhiễm và quá trình ơxi hố. Một loại cổ chai đặc biệt cần được chế tạo để tương thích với nút chai. Cơng ty Vitro Packaging sản xuất loại chai này và được phân phối bởi Encore Glass. Nút chai bằng thuỷ tinh làm giảm sự mau hư của loại nút bần và cĩ khả năng tiệt trùng, cĩ sự thể hiện xuất sắc trong cuộc kiểm tra mùi vị. Nút chai sử dụng nhựa kết hợp với thuỷ tinh được sử dụng rộng rãi trong thị trường tập trung. Bắt đầu từ bây giờ chỉ được sử dụng trong các sản phẩm cao cấp cĩ danh tiếng bởi các nhà sản xuất rượu tại Mỹ. Bao bì thuỷ tinh và cơng nghệ in nhãn trực tiếp Một kỹ thuật thiết kế bao bì thu hút sự quan tâm của các nhà sản xuất là kỹ thuật in nhãn trực tiếp. Kỹ thuật in nhãn này đã xuất hiện từ lâu nhưng mãi đến gần đây, kỹ thuật này mới được sử dụng rộng rãi, cho phép nhà sản xuất cĩ thể in nhãn lên hầu như mọi vị trí, bất chấp mọi hình dáng đặc biệt của bao bì. Cơng nghiệp thiết kế bao bì đã cĩ những thay đổi rất lớn trong 10 năm qua. Trong khi các cơng ty đang tiếp tục cắt giảm quảng cáo và ngân sách quảng cáo, bao bì đã được chú trọng như là một biện pháp quảng bá sản phẩm chủ yếu. Các nhà sản xuất bao bì phải đối mặt với một bài tốn là làm sao bao bì mình sản xuất vừa phải cĩ mẫu mã độc đáo lại vừa phải đáp ứng yêu cầu về thời gian cho rất nhiều loại sản phẩm tung ra thị trường. Một kỹ thuật thiết kế bao bì thu hút sự quan tâm của các nhà sản xuất là kỹ thuật in nhãn trực tiếp. Kỹ thuật in nhãn này đã xuất hiện từ lâu nhưng mãi đến gần đây, kỹ thuật này mới được sử dụng rộng rãi, cho phép nhà sản xuất cĩ thể in nhãn lên hầu như mọi vị trí, bất chấp mọi hình dáng đặc biệt của bao bì. Bằng cách sử dụng những bản phim chuyên dụng (dùng để in nhãn lên bao bì) khác nhau về kích thước, nhà sản xuất cĩ thể in nhãn trực tiếp lên những bao bì cĩ kích cỡ khác nhau và đặc biệt phù hợp với mọi gĩc cạnh của bao bì, điều mà các phương pháp dán nhãn truyền thống khơng thực hiện được. Nhiều cơng nghệ mới được phát triển đã giúp cơng nghiệp in nhãn trực tiếp trở thành ngành nghề cĩ tốc độ tăng trưởng nhanh nhất trong tồn nghành cơng nghiệp, với tỉ lệ CAGR lên đến 15 - 20 %. Những cơng nghệ mới này bao gồm: -  Tăng tốc độ máy in nhãn. -  Tăng số lượng máy in nhãn và kiến thức về in nhãn trực tiếp như kỹ thuật chỉnh độ méo của hình ảnh, kỹ thuật đo và xén kích cỡ chính xác, và cơng nghệ mực in. - Nhiều loại film in được phát triển như: PVC, OPS, PETG, và BOPP - Phát triển trong cơng nghệ máy in cuốn và in nổi bằng khuơn mềm cĩ thể in 8 đến 10 màu - Sự phổ biến của các mẫu bao bì đồng dạng (thuỷ tinh hay plastic) để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng Sự kết hợp giữa kỹ thuật in nhãn trực tiếp và chai thuỷ tinh sẽ tạo ra một kiểu dáng tuyệt vời và một sức hấp dẫn mới cho sản phấm. Theo Micheal Mattia, Giám đốc mua hàng của hàng Canandaigua Wine, cơng nghệ in nhãn trực tiếp đơn giản và cĩ quá nhiều ưu điểm - tốc độ nhanh, dễ theo dõi và quản lí chất lượng, và quan trọng nhất là sự quyến rũ mà mà nĩ đem lại cho sản phẩm rượu của chúng tơi như rượu vang, các sàn phẩm rượu táo. Mattia cũng nhận xét rằng, kỹ thuật in nhãn trực tiếp đã bắt đầu đem lại cho dịng sản phẩm Canadaigua K Cider một sự “khác biệt và độc đáo” rất cần thiết cho việc chiếm lĩnh thị trường. Dùng bột bắp để sản xuất túi bao bì Để thay thế túi nilơng hiện thời, cơng ty Tiến Thành ở thành phớ Hờ Chí Minh vừa cho ra đời loại bao bì đựng thực phẩm, nước uống sử dụng 80% nguyên liệu chính là bột bắp, khơng gây ơ nhiễm mơi trường và tự phân hủy, 20% cịn lại của sản phẩm là các phụ gia thực phẩm an tồn. Khác với hộp nhựa PE, bao bì tự hủy này cĩ màu ngà đặc trưng của bột bắp và mùi thơm như bắp rang. Ưu điểm nổi bật là chịu được nhiệt độ cao: cĩ thể đưa cả hộp đựng thức ăn vào lị vi sĩng để hâm nĩng mĩn ăn. Đặc điểm quan trọng nhất là sau khi sử dụng, bao bì từ bột bắp sẽ tự phân hủy trong mơi trường. Nếu chơn xuống đất cĩ độ ẩm cao thì thời gian phân hủy bao bì khoảng 6 tháng. Dùng mía chế tạo bao bì chống thấm Các nhà nghiên cứu Úc cho biết, cĩ thể dùng cây mía để chế tạo lớp phủ ngồi cho các loại giấy và bao bì chống thấm và giúp chúng cĩ khả năng tái chế hồn tồn. Nhà hố học hữu cơ Les Edye và các đồng nghiệp tại cơng ty CRC ở Brisbane (Úc), nĩi rằng, lớp phủ ngồi này cĩ thể thay thế cho các lớp phủ bằng xà phịng hay chất dẻo đang được sử dụng hiện nay. Theo Edye, khơng thể tái chế các loại bao bì cĩ lớp phủ ngồi bằng xà phịng, bởi các lớp phủ ngồi thường dùng này luơn gây khĩ khăn cho các thiết bị làm giấy. Vì vậy, Edye và các đồng nghiệp đã phát triển một lớp phủ ngồi mới được làm từ chất lignin của cây mía. Lignin vốn là một thứ “xi măng” cứng, chống thấm, giúp cho cây cối cĩ cấu tạo vững chắc. Đối với các loại cây bình thường, khi chế biến giấy, người ta tách chất lignin ra, chỉ chừa lại những sợi xenluloza mềm dẻo để làm giấy.Qui trình này đã làm biến đổi tính chất hố học của lignin và thay đổi các thuộc tính của nĩ, khiến người ta khơng thể sử dụng nĩ để làm lớp phủ ngồi được. Edye cho biết: “Chúng tơi đã sử dụng một qui trình khác hẳn để tách riêng các thành tố của cây mía, sao cho chất lignin vẫn cĩ ích”. Bằng cách đĩ, các nhà nghiên cứu này đã sản xuất ra một chất phủ ngồi bằng lignin màu nâu nhạt dùng để phun và đã thí nghiệm trên một số mẫu giấy. Họ nhận thấy lớp phủ ngồi này “cĩ tác dụng tương đương” với các lớp phủ ngồi bằng xà phịng, nhưng lại cĩ những mối lợi rõ ràng. Đĩ là cĩ thể tái chế các bao bì khơng thấm nước đã qua sử dụng, khơng như loại bao bì cĩ lớp phủ xà phịng hay chất dẻo. Ngồi ra cịn cĩ mối lợi nữa là: thay thế chất xà phịng vốn được chế tạo từ nguồn nhiên liệu dầu hoả, một nguồn nhiên liệu hiện đang cạn kiệt và gây ơ nhiễm, bằng sinh khối, tức là một nguồn nhiên liệu cĩ thể tái chế. EcoCradle - Sản phẩm bao bì thân thiện mơi trường Hãng tin AFP cho biết hai nhà kinh doanh trẻ của Mỹ là Eben Bayer và Gavin McIntyre đã phát triển một loại bao bì đĩng gĩi hàng được sản xuất từ chất thải nơng nghiệp và nấm, thay thế cho loại thùng đựng hàng làm bằng nhựa polixetiren. Cĩ tên là EcoCradle, sản phẩm này được làm từ các nơng phẩm phụ, bao gồm vỏ hạt bơng, vỏ hạt kiều mạch và trấu trộn lẫn với nấm. EcoCradle được sử dụng như một chất cách ly và quá trình làm ra sản phẩm này khơng thải ra các loại khí gây hiệu ứng nhà kính như CO2. Sản phẩm này cĩ thể phân hủy khi tiếp xúc với nước và hơi ẩm, cĩ ảnh hưởng tích cực đối với mơi trường. Theo anh Eben Bayer, sản phẩm mới này "rất hồn hảo" để thay thế cho nhựa polixetiren, bởi vì quá trình tạo ra nĩ sử dụng năng lượng ít hơn 10 lần so với các sản phẩm thơng thường và nĩ cĩ thể phân hủy thành phân tự nhiên. Bao bì đựng thực phẩm bằng bọt Polystyrene (PS) phân hủy sinh học Hiện nay, polystyren (PS) được sử dụng rộng rãi làm bao bì thực phẩm do cĩ chi phí thấp và tính cách điện. Tuy nhiên, do áp lực về giảm tác động của rác thải bao bì đang buộc các nhà máy chế biến thực phẩm phải tìm các vật liệu thay thế thân mơi trường hơn. Các hộp PS thường cĩ thể mất hàng trăm năm để phân hủy, kể cả đã được tăng tốc nhờ hĩa chất phụ gia và các phương pháp khác. Tuy nhiên, các hĩa chất và phương pháp này đều rất đắt và cũng gây hại cho mơi trường. Vừa qua, các nhà khoa học của Trung Quốc đã phát triển một phương pháp mới để tạo ra bọt PS phân hủy sinh học. Bọt PS loại này cĩ thể dùng được làm bao bì cho tất cả các loại sản phẩm, kể cả thực phẩm. Được biết, các nhà sản xuất trước đây đã cố gắng làm cho chất dẻo thân mơi trường hơn bằng cách kết hợp chúng với cellulose và tinh bột để vi khuẩn cĩ thể phân hủy, hoặc thêm các polyme bắt sáng để phân huỷ chúng dưới ánh sáng mặt trời. Tuy nhiên, tất cả các phương pháp này đều cĩ các bất lợi nghiêm trọng. Hiện nay, một nhĩm các nhà khoa học thuộc Đại học Khoa học Cơng nghệ ở Trung Quốc đã phát triển một phương pháp mới gắn các hạt nhựa hấp thụ nước đường kính khoảng 5 micromet vào styren trước khi nĩ được polyme hĩa để tạo PS. Khi loại PS này tiếp xúc với nước, các hạt polyme nở ra, phá hủy cấu trúc polyme thành bột mà sau đĩ sẽ bị phân hủy sinh học. Theo nhĩm nghiên cứu, bằng cách thay đổi tỉ lệ các thành phần, họ cũng cĩ thể điều khiển được tốc độ phân hủy. Một nhân tố quan trọng là PS bọt rẻ hơn so với các vật liệu thường và vì vậy được các nhà sản xuất dễ dàng chấp nhận. Ngồi ra, bọt PS mới cịn phân hủy nhanh hơn và khơng bị mất tính năng trong khi dùng. Cơng ty Cascades của Canađa khẳng định các hộp đi từ bọt PS phân hủy Bioxo của Cơng ty phân hủy trong 3 năm và khơng làm mất tính năng khi dùng làm vật liệu bao bì. Bioxo dùng chất phụ gia dẻo phân hủy sinh học hồn tồn (TDPAC) do các nhà cung cấp chất phụ gia polyme của Canađa phát triển. Nhà sản xuất cho biết, chất phụ gia này trộn với colophan sẽ hoạt động như một chất xúc tác làm tăng quá trình phân hủy, khơng làm giảm tính năng trong khi vật liệu được dùng làm bao bì. Sau khi sử dụng, bọt phân hủy do tiếp xúc với oxy, nhiệt và tia UV hoặc tác động cơ học thành bột mịn. Một khi đã bị phân hủy, vi khuẩn và vi sinh vật cĩ thể tiếp tục tác động làm tiêu bột. Quá trình phân hủy sẽ giải phĩng carbon dioxide. Hiện nay, Bioxo đã được Mỹ và Canađa chấp thuận để dùng làm bao bì đựng thực phẩm. TÀI LIỆU THAM KHẢO Đống Thị Anh Đào, Kĩ thuật bao bì thực phẩm, NXB Đại Học Quốc Gia TPHCM, năm 2008, 285 trang.