Đề tài Bàn về vấn đề tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong kế toán tài chính doanh nghiệp

Lời mở đầu Bước sang thế kỷ XXI, xu hưóng toàn cầu hoá đặt các quốc gia vào vòng quay của sự cạnh tranh khốc liệt về mọi mặt, đặc biệt là về lĩnh vực kinh tế. Việt Nam cũng không nằm ngoài vòng quay đó. Để tiến tới việc gia nhập Tổ chức Thương mại Quốc tế (WTO) trong vài năm tới, đất nước ta không ngừng nỗ lực phấn đấu phát triển kinh tế, đổi mới cơ chế kinh tế cho phù hợp với tiến trình hội nhập của khu vực và quốc tế. Một công cụ rất quan trọng phục vụ đắc lực cho việc quản lý kinh tế quốc dân nói chung và quản lý doanh nghiệp nói riêng là kế toán. Kế toán giúp cho các doanh nghiệp, các cổ đông, các nhà quản lý thấy rõ được thực chất quá trình sản xuất kinh doanh bằng những số liệu chính xác, cụ thể, khách quan và khoa học. Là một trong các thành phần quan trọng của kế toán, hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm với chức năng giám sát và phản ánh trung thực, kịp thời các thông tin về chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ, tính đúng, tính đủ chi phí sản xuất vào giá thành của sản phẩm sẽ giúp cho các nhà quản trị chỉ ra được phương án, biện pháp sử dụng tiết kiệm, hiệu quả chi phí sản xuất nhằm hạ giá thành sản phẩm. Hạch toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm là công cụ hữu hiệu giúp các nhà quản trị lựa chọn phương án sản xuất tối ưu, xác định được tính khả thi của phương án đó, đồng thời định vị được giá bán sản phẩm, đảm bảo sản xuất kinh doanh có lãi. Nhận thức được tầm quan trọng của công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm, em chọn đề tài: “Bàn về vấn đề tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong kế toán tài chính doanh nghiệp” cho đề án môn học của mình với mong muốn tìm hiểu cụ thể hơn cách vận dụng công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp nói chung, đồng thời có thể đóng góp một phần đề xuất của mình nhằm hoàn thiện công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong kế toán tài chính Việt Nam. Nội dung đề án môn học ngoài lời mở đầu và kết luận gồm 3 phần chính như sau: Phần 1: Cơ sở lý luận về chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm. Phần 2: Phương pháp hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chế độ kế toán Việt Nam hiện hành. Phần 3: Một số nhận xét và đề xuất cho công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong kế toán tài chính doanh nghiệp ở Việt Nam. Trong phạm vi nghiên cứu của một đề án môn học, em xin đi sâu nghiên cứu về phương pháp hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong kế toán tài chính doanh nghiệp nói chung, chứ không nghiên cứu đối với một loại hình doanh nghiệp cụ thể nào. Phần I: Cơ sở lý luận về chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm I. chi phí sản xuất và phân loại chi phí sản xuất. I.1.Bản chất và nội dung kinh tế của chi phí sản xuất. Đối với một quá trình sản xuất, chi phí sản xuất luôn là yếu tố quan trọng quyết định việc hình thành nên sản phẩm. Chi phí sản xuất kinh doanh là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các hao phí về lao động sống và lao động vật hoá mà doanh nghiệp đã bỏ ra có liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh trong một thời kỳ nhất định (tháng, quý, năm). Hay có thể nói, chi phí sản xuất là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ hao phí mà doanh nghiệp phải tiêu dùng trong một kỳ để thực hiện quá trình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Thực chất chi phí là sự chuyển dịch vốn – chuyển dịch giá trị của các yếu tố vào các đối tượng tính giá (sản phẩm, lao vụ, dịch vụ). Với mỗi một doanh nghiệp, chi phí là tập hợp các khoản chi phí phát sinh trong một kỳ hạch toán. Tổng số các khoản chi ra trong một kỳ của doanh nghiệp bao gồm toàn bộ giá trị tài sản hao phí hoặc đã tiêu dùng hết trong quá trình sản xuất tính vào kỳ hạch toán. Vì vậy cần phân biệt giữa chi phí và chi tiêu. Chi phí của kỳ hạch toán là những hao phí về tài sản và lao động có liên quan đến khối lượng sản phẩm sản xuất ra trong kỳ chứ không phải mọi khoản chi ra trong kỳ hạch toán. Ngược lại, chi tiêu là sự giảm đi đơn thuần các loại vật tư, tài sản, tiền vốn của doanh nghiệp, bất kể nó được dùng vào mục đích gì. Chi tiêu trong một doanh nghiệp bao gồm chi tiêu cho quá trình cung cấp, chi tiêu cho quá trình sản xuất kinh doanh và chi tiêu cho quá trình tiêu thụ. Chi phí và chi tiêu là hai khái niệm khác nhau nhưng có quan hệ mật thiết với nhau. Chi tiêu là cơ sở phát sinh của chi phí, không có chi tiêu thì không có chi phí.Tổng số chi phí trong kỳ của doanh nghiệp bao gồm toàn bộ giá trị tài sản hao phí hoặc tiêu dùng hết cho quá trình sản xuất kinh doanh tính vào kỳ này. Chi phí và chi tiêu không những khác nhau về lượng mà còn khác nhau về thời gian, có những khoản chi tiêu kỳ này nhưng chưa được tính vào chi phí (chi mua nguyên vật liệu về nhập kho nhưng chưa sử dụng) và có những khoản tính vào chi phí kỳ này nhưng thực tế chưa chi tiêu (chi phí trích trước). Sở dĩ có sự khác biệt giữa chi tiêu và chi phí trong các doanh nghiệp là do đặc điểm, tính chất vận động và phương thức chuyển dịch giá trị của từng loại tài sản vào quá trình sản xuất và yêu cầu kỹ thuật hạch toán chúng. I.2.Phân loại chi phí sản xuất Có rất nhiều cách phân loại chi phí tuỳ theo mục đích và yêu cầu của công tác quản lý. Sau đây là một số cách phân loại thường được áp dụng phổ biến trong hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm dưới góc độ kế toán tài chính. I.2.1.Phân loại theo yếu tố chi phí: Cách phân loại này giúp cho việc tập hợp, quản lý chi phí theo nội dung kinh tế ban đầu đồng nhất của nó mà không xét đến địa điểm phát sinh của chi phí và chi phí được dùng cho mục đích gì. Theo quy định hiện hành ở Việt Nam, toàn bộ chi phí được chia làm 7 yếu tố: -Yếu tố nguyên,vật liệu: bao gồm toàn bộ giá trị nguyên, vật liệu chính,vật liệu phụ, phụ tùng thay thế, công cụ dụng cụ.sử dụng vào sản xuất kinh doanh (trừ giá trị vật liệu không dùng hết nhập lại kho và phế liệu thu hồi cùng với nhiên liệu, động lực). -Yếu tố nhiên liệu, động lực sử dụng vào quá trình sản xuất kinh doanh trong kỳ (trừ số không dùng hết nhập lại kho và phế liệu thu hồi). -Yếu tố tiền lương và các khoản phụ cấp lương: phản ánh tổng số tiền lương và phụ cấp mang tính chất lương phải trả cho toàn bộ công nhân viên chức. -Yếu tố khấu hao tài sản cố định: phản ánh tổng số khấu hao tài sản cố định phải trích trong kỳ của tất cả tài sản cố định sử dụng cho sản xuất kinh doanh trong kỳ. -Yếu tố bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn: phản ánh phần BHXH, BHYT, KPCĐ trích theo tỷ lệ quy định trên tổng số tiền lương và phụ cấp lương phải trả CNVC. -Yếu tố chi phí dịch vụ mua ngoài: phản ánh toàn bộ chi phí dịch vụ mua ngoài dùng vào sản xuất kinh doanh. -Yếu tố chi phí khác bằng tiền: phản ánh toàn bộ chi phí khác bằng tiền chưa phản ánh vào các yếu tố trên dùng vào hoạt động sản xuất kinh doanh trong kỳ. Cách phân loại này có tác dụng hữu hiệu trong quản lý chi phí sản xuất kinh doanh, nó cho biết cơ cấu, tỷ trọng của từng loại chi phí trong doanh nghiệp; đồng thời cho phép xác định hao phí và thu nhập của doanh nghiệp và của nền kinh tế. I.2.2. Phân loại theo khoản mục chi phí trong giá thành sản phẩm: Dựa vào công dụng của chi phí và mức phân bổ chi phí cho từng loại đối tượng; đồng thời để thuận tiện cho việc tính giá thành toàn bộ, theo quy định hiện hành, chi phí được phân chia thành 5 khoản mục sau: - Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Chi phí nhân công trực tiếp Chi phí sản xuất chung Chi phí bán hàng Chi phí quản lý doanh nghiệp Cách phân loại này có tác dụng tốt cho công tác quản lý chi phí sản xuất theo định mức, cung cấp số liệu cho việc tính giá thành sản phẩm, phân tích tình hình thực hiện kế hoạch làm tài liệu tham khảo để lập mức chi phí sản xuất và lập kế hoạch giá thành sản phẩm cho kỳ sau. Trên đây chỉ là một số cách phân loại phổ biến, ngoài ra còn nhiều tiêu thức phân loại khác như theo lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp, theo nội dung cấu thành chi phí . Mỗi cách đều có những tác dụng riêng, vì vậy các doanh nghiệp cần lựa chọn phương án phân loại phù hợp nhất để đáp ứng hiệu quả nhất cho công tác quản trị và hạch toán . II .Giá thành và phân loại giá thành sản phẩm: II.1. Bản chất và nội dung kinh tế của giá thành sản phẩm Giá thành sản phẩm là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các khoản hao phí về lao động sống và lao động vật hoá mà doanh nghiệp đã bỏ ra có liên quan đến khối lượng công tác và sản phẩm, lao vụ hoàn thành. Quá trình sản xuất là một quá trình thống nhất bao gồm cả 2 mặt: mặt hao phí sản xuất và mặt kết quả sản xuất. Tất cả những khoản chi phí phát sinh và các chi phí phát sinh có liên quan đến khối lượng sản phẩm, lao vụ, dịch vụ đã hoàn thành trong kỳ sẽ tạo nên chỉ tiêu giá thành sản phẩm. Có 2 chỉ tiêu giá thành: - Tổng giá thành: là toàn bộ chi phí liên quan đến toàn bộ số lượng sản phẩm, dịch vụ hoàn thành, chỉ phản ánh quy mô của doanh nghiệp . - Giá thành đơn vị sản phẩm: là chi phí để sản xuất ra một đơn vị sản phẩmhoặc dịch vụ hoàn thành, phản ánh chất lượng của quá trình sản xuất kinh doanh. Nói cách khác, giá thành sản phẩm là biểu hiện bằng tiền toàn bộ các khoản phí mà doanh nghiệp bỏ ra bất kể ở kỳ nào nhưng có liên quan đến khối lượng công việc, sản phẩm đã hoàn thành trong kỳ. Giá thành là một phạm trù kinh tế gắn liền với sản xuất hàng hoá và là một chỉ tiêu tính toán không thể thiếu được trong nguyên tắc hạch toán kế toán. Giá thành sản phẩm chỉ gồm những chi phí tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào quá trình sản xuất tiêu thụ mà phải được bồi hoàn để tái sản xuất ở doanh nghiệp chứ không bao gồm những chi phí phát sinh trong kỳ kinh doanh của doanh nghiệp. Những chi phí đưa vào giá thành sản phẩm phải phản ánh được giá trị thực của các tư liệu sản xuất tiêu dùng cho sản xuất, tiêu thụ và các khoản chi tiêu khác có liên quan tới việc bù đắp giản đơn hao phí lao động sống. Như vậy, giá thành sản xuất được tính toán xác định cho từng loại sản phẩm hoặc từng lao vụ cụ thể và tính toán với những sản phẩm đã hoàn thành giai đoạn sản xuất (thành phẩm hoặc kết thúc một số giai đoạn công nghệ bán thành phẩm) II.2. Phân loại giá thành sản xuất: Với mục tiêu đáp ứng các yêu cầu của quản lý, hạch toán và kế hoạch hoá giá thành cũng như yêu cầu xây dựng giá cả hàng hoá, giá thành được xem xét dưới nhiều góc độ, phạm vi khác nhau. Căn cứ vào lý luận và thực tế doanh nghiệp, giá thành được phân chia thành các loại khác nhau. II.2.1. Phân loại theo thời gian và nguồn số liệu để tính giá thành: Theo cách phân loại này giá thành được phân làm 3 loại: giá thành kế hoạch, giá thành định mức và giá thành thực tế. - Giá thành kế hoạch: giá thành kế hoạch được xác định trước khi bước vào kinh doanh trên cơ sở giá thành thức tế kỳ trước và các định mức, các dự toán chi phí của kỳ kế hoạch. Giá thành định mức: cũng như giá thành kế hoạch, giá thành định mức cũng được xác định trước khi bắt đầu sản xuất sản phẩm. Nhưng khác ở chỗ, giá thành định mức được xây dựng trên cơ sở các định mức chi phí hiện hành tại từng thời điểm nhất định trong kỳ kế hoạch nên giá thành định mức luôn thay đổi phù hợp với sự thay đổi định mức của các định mức chi phí trong quá trình thực hiện kế hoạch hạ giá thành. Còn giá thành kế hoạch được xây dựng trên cơ sở các định mức bình quân tiên tiến và không biến đổi trong suốt cả kỳ kế hoạch - Giá thành thực tế: là giá thành sản phẩm được tính trên cơ sở số liệu chi phí thực tế phát sinh và tập hợp được trong kỳ. Giá thành thực tế là chỉ tiêu kinh tế tổng hợp phản ánh kết quả phấn đấu của doanh nghiệp trong việc tổ chức các giải pháp kinh tế kỹ thuật để thực hiện quá trình sản xuất sản phẩm, là cơ sở xác định kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Cách phân loại này có tác dụng trong việc quản lý và giám sát chi phí, xác định được các nguyên nhân vượt (hụt) định mức chi phí trong kỳ hạch toán. Từ đó điều chỉnh kế hoạch hoặc định mức chi phí cho phù hợp. II.2.2. Phân loại giá thành theo phạm vi phát sinh chi phí: Theo cách phân loại này, giá thành được chia thành giá thành sản xuất và giá thành tiêu thụ: -Giá thành sản xuất (giá thành công xưởng): là chỉ tiêu phản ánh tất cả những chi phí phát sinh liên quan đến việc sản xuất, chế tạo sản phẩm trong phạm vi phân xưởng sản xuất bao gồm chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung. Giá thành sản xuất sản phẩm được dùng để ghi sổ cho sản phẩm hoàn thành nhập kho hoặc đã giao cho khách hàng. Giá thành sản phẩm là cơ sở để tính toán giá vốn hàng bán và lãi gộp cho doanh nghiệp. - Giá thành tiêu thụ (giá thành toàn bộ): là chỉ tiêu phản ánh toàn bộ các khoản chi phí phát sinh liên quan đến việc sản xuất, tiêu thụ thành phẩm. Giá thành tiêu thụ được tính theo công thức: Z toàn bộ Z sản xuất Chi phí Chi phí của sản phẩm = của sản + quản lý + tiêu thụ tiêu thụ phẩm doanh nghiệp sản phẩm Cách phân loại này có tác dụng giúp cho nhà quản lý biết được kết quả kinh doanh (lãi, lỗ) cuả từng mặt hàng, từng loại dịch vụ mà doanh nghiệp kinh doanh. Tuy nhiên do những hạn chế nhất định khi lựa chọn tiêu thức phân bổ chi phí bán hàng và chi phí quản lý cho từng mặt hàng, từng loại dịch vụ nên cách phân loại này chỉ còn mang ý nghĩa học thuật nghiên cứu ít được áp dụng. III. Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm: Qua bản chất và nội dung kinh tế của chi phí sản xuất và giá thành, có thể thấy được mối quan hệ chặt chẽ giữa chúng: giá thành sản phẩm là biểu hiện bằng tiền toàn bộ các khoản chi phí mà doanh nghiệp bỏ ra bất kể ở kỳ nào nhưng có liên quan đến khối lượng công việc, sản phẩmđã hoàn thành trong kỳ. Về thực chất, đây là hai mặt khác nhau của quá trình sản xuất. Vì chi phí sản xuất biểu hiện mặt hao phí, còn giá thành sản phẩm lại biểu hiện mặt kết quả. Số liệu tập hợp chi phí sản xuất là cơ sở để tính giá thành sản phẩm hay nói cách khác việc tính giá thành sản phẩm phải dựa vào các thông tin thu thập được về chi phí sản xuất. Chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm đều giống nhau về chất là đều bao gồm các hao phí về lao động sống và lao động vật hoá mà doanh nghiệp bỏ ra trong quá trình chế tạo sản phẩm. Chúng khác biệt ở chỗ: chi phí sản xuất luôn gắn với thời kỳ phát sinh, còn giá thành lại gắn với khối lượng sản phẩm hoàn thành. Chi phí sản xuất không chỉ liên quan đến sản phẩm hoàn thành mà còn liên quan đến các sản phẩm dở dang cuối kỳ và sản phẩm hỏng, còn giá thành sản phẩm không liên quan đến sản phẩm dở dang cuối kỳ và sản phẩm hỏng nhưng lại liên quan đến giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ trước chuyển sang. Tổng giá thành sản phẩm thường không trùng với tổng chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ. Tổng Z CPSX CPSX CPSX sản phẩm = dở dang + phát sinh - dở dang hoàn thành đầu kỳ trong kỳ cuối kỳ Khi giá trị sản phẩm dở dang đầu kỳ bằng giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ hoặc các ngành không có sản phẩm dở dang thì: Tổng Z SP hoàn thành = Tổng chi phí phát sinh trong kỳ Như vậy có thể thấy nếu việc tập hợp chi phí phát sinh trong kỳ không chính xác sẽ có ảnh hưởng lớn tới việc tính giá thành sản phẩm gây khó khăn cho công tác quản lý của các nhà quản trị. IV. phương pháp hạch toán CPSX và tính giá thành sản phẩm ở một số nước trên thế giới IV.1. Tại Cộng hoà Pháp: IV.1.1. Chi phí: Tại Pháp, chi phí được hiểu là số tiền bỏ ra để mua các yếu tố cần thiết nhằm tạo ra sản phẩm mang lại lợi cho xí nghiệp. Các chi phí gồm hai bộ phận: + Chi phí mua hàng hoá vật tư, các loại dự trữ cho sản xuất. + Các phí tổn phát sinh trong quá trình sản xuất - kinh doanh . IV.1.2. Về giá thành: Trong một đơn vị sản xuất người ta phân thành ba loại giá phí cơ bản sau: + Giá phí tiếp liệu: bao gồm giá trị nguyên vật liệu mua vào ghi trên hoá đơn và các chi phí về mua như chuyên chở, bảo hiểm, bảo quản; + Giá phí sản xuất : bao gồm giá phí vật liệu sử dụng trong sản xuất và các chi phí về sản xuất như nhân công, tu bổ sửa chữa, khấu hao; + Giá phí phân phối: bao gồm các chi phí về tiêu thụ sản phẩm, chi phí vận chuyển, bao bì đóng gói, thuế, bảo hiểm...giá phí này còn được gọi là giá phí tiêu thụ. Giá thành sản phẩm bao gồm giá phí sản xuất và giá phí phân phối. IV.1.3.Trình tự hạch toán CPSX và tính giá thành sản phẩm : Trình tự hạch toán CPSX và tính giá thành sản phẩm tại Pháp được tiến hành qua các bước sau: Bước 1: tính giá tiếp liệu Bước 2: tính giá phí sản xuất Bước 3: tính giá phí phân phối Bước 4: tính giá thành sản phẩm Công thức: Z sản phẩm = giá phí sản xuất + giá phí phân phối Như vậy, bản chất và nội dung của chi phí trong kế toán Pháp về cơ bản giống kế toán Việt Nam, song về chỉ tiêu giá thành thì lại có sự khác biệt về phạm vi tính toán: + Trong kế toán Pháp: Z sản phẩm =giá phí sản xuất + giá phí phân phối hay Z sản phẩm =Z công xưởng+chi phí bán hàng + Trong kế toán Việt Nam: Z sản phẩm = tổng CPSX hay Z sản phẩm = Z công xưởng Như vậy, đối với cùng một sản phẩm do một nhà máy sản xuất ra thì giá thành của nó khi tính như trong kế toán Pháp sẽ lớn hơn khi tính như trong kế toán Việt Nam (khoản chênh lệch này đúng bằng chi phí bán hàng (hay giá phí phân phối). Về phương pháp hạch toán chi phí sản xuất, kế toán tài chính Pháp chỉ sử dụng phương pháp kiểm kê định kỳ. Còn phương pháp kê khai thường xuyên được sử dụng đới với kế toán quản trị. IV.2. Tại Mỹ: IV.2.1.Về chi phí : Chi phí được Walter B.Meigs và Robert F.Meigs định nghĩa trong cuốn ‘ Kế toán cơ sở của các quyết định kinh doanh “ như sau: “ Chi phí là giá các hàng hoá và dịch vụ đã sử dụng trong quá trình tạo ra doanh thu. Đôi khi chi phí được xem là cái giá phải trả cho việc tiến hành kinh doanh . Do đó, chi phí là giá các hàng hoá và dịch vụ đã sử dụng nên còn được gọi là giá đã tiêu hao” Trong một xí nghiệp sản xuất thì các chi phí liên quan trực tiếp đến việc chế tạo ra sản phẩm thì được gọi là chi phí sản xuất (chi phí sản phẩm). IV.2.2. Giá thành và việc tính giá thành sản phẩm : Giá thành (hay giá phí) trong kế toán Mỹ được chia làm 2 loại: - Giá thành sản phẩm (giá phí sản xuất ): là các giá phí liên quan đến quá trình sản xuất sản phẩm . - Giá thành (giá phí) chung cho kỳ: là các giá phí liên hệ đến các hoạt động bán hàng và các hoạt động chung của kỳ kế toán. Như vậy, giá thành chung bao gồm chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp . Đối với một xí nghiệp áp dụng phương pháp kiểm kê định kỳ thì việc tính giá thành sản phẩm được thực hiện thông qua tài khoản tổng hợp sản xuất . Tài khoản này được sử dụng vào cuối kỳ nhằm tập hợp các yếu tố khác nhau và để tính giá thành thành phẩm sản xuất ra ( tương tự như TK 631-giá thành sản xuất trong kế toán Việt Nam) Đối với một xí nghiệp áp dụng phương pháp kiểm kê định kỳ thì việc tính giá thành sản phẩm được thực hiện thông qua hệ thống kế toán giá thành : Hệ thống kế toán giá thành: là một phương pháp triển khai thông tin giá thành về từng sản phẩm hay các hoạt động kinh doanh cụ thể trong khuôn khổ các tài khoản sổ cái chung. Hệ thống kế toán giá thành nhằm hai mục đích là : xác định chi phí của sản xuất cho một đơn vị sản phẩm và cung cấp thông tin cho kiểm soát các chi phí hoạt động kinh doanh . Các hệ thống kế toán giá thành đòi hỏi phải có sổ sách kê khai thường xuyên vì nó cho thấy giá thành của hàng lưu kho hiện có. Từ các đặc điểm trên có thể rút ra kết luận sau: Các nước mặc dù có các cách diễn đạt khác nhau về nội dung của chi phí song đều thống nhất với nhau về bản chất của chi phí . Đối với chỉ tiêu giá thành, do sự khác biệt trong quan niệm về chức năng và phạm vi nên chỉ tiêu giá thành được xác định khác nhau. Về trình tự tập hợp CPSX và tính giá thành sản phẩm nhìn chung là giống nhau và dựa trên hai phương pháp hạch toán hàng tồn kho là phương pháp kê khai thường xuyên và phương pháp kiểm kê định kỳ, với đặc điểm tổ chức sản xuất và quy trình công nghệ của đơn vị. Phần II: Phương pháp hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chế độ kế toán hiện hành ở Việt Nam I. hạch toán chi phí sản xuất . I.1.Đối tượng và phương pháp hạch toán chi phí sản xuất. I.1.1.Đối tượng hạch toán chi phí sản xuất: Xác định đối tượng hạch toán trong chi phí sản xuất là công việc đầu tiên và quan trọng của tổ chức hạch toán quá trình sản xuất. Xác định đối tượng hạch toán chi phí sản xuất chính là việc xác định giới hạn tập hợp chi phí mà thực chất là xác định nơi phát sinh chi phí và chịu chi phí. Để xác định đối tượng hạch toán chi phí sản xuất một cách hiệu quả cần dựa trên một số căn cứ sau: - Đặc điểm sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp (quy trình sản xuất sản phẩm khép kín 2 phân đoạn, sản xuất một hay nhiều loại sản phẩm, có một hay nhiều phân xưởng sản xuất). -Yêu cầu thông tin của công tác quản lý và trình độ quản lý của doanh nghiệp. Như vậy, căn cứ vào đặc điểm cụ thể của từng doanh nghiệp mà đối tượng hạch toán chi phí có thể là: -Từng chi tiết, bộ phận sản phẩm,từng sản phẩm riêng biệt, nhóm sản phẩm hay đơn đặt hàng. - Từng phân xưởng, bộ phận,giai đoạn công nghệ sản xuất. - Toàn bộ quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm. I.1.2.Phương pháp hạch toán chi phí sản xuất: Phương pháp hạch toán chi phí sản xuất là một phương pháp hay hệ thống các phương pháp được sử dụng để tập hợp và phân loại các chi phí sản xuất trong phạm vi giới hạn của đối tượng hạch toán chi phí. Phương pháp hạch toán chi phí sản xuất thường bao gồm các phương pháp sau: * Phương pháp hạch toán theo công việc: theo phương pháp này đối tượng tập hợp chi phí được xác định theo từng loại sản phẩm, công việc, từng đơn đặt hàng *Phương pháp hạch toán theo quá trình sản xuất: đối với phương pháp này, người ta không xác định chi phí cho từng loại sản phẩm hoặc công việc cụ thể mà thay vào đó chi phí được tập theo từng công đoạn hay từng bộ phận, từng phân xưởng sản xuất khác nhau của doanh nghiệp. *Phương pháp liên hợp: đây là phương pháp mà trong đó sử dụng nhiều phương pháp khác nhau để tập hợp chi phí sản xuất nhằm khắc phục nhược điểm và phát huy ưu điểm của từng phương pháp . Mỗi phương pháp đều có những ưu, nhược điểm riêng, đều đem lại hiệu quả nhất định cho công tác hạch toán chi phí sản xuất. Để tối ưu hoá tính hiệu quả của từng phương pháp đòi hỏi các doanh nghiệp phải căn cứ vào đặc điểm thực tế của doanh nghiệp để tìm ra phương pháp phù hợp nhất. I.2. Phương pháp hạch toán chi phí sản xuất I.2.1.Hạch toán chi phí sản xuất theo phương pháp kê khai thường xuyên: I.2.1.1. Hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: * Khái niệm : Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp bao gồm giá trị nguyên vật liệu chính, vật liệu phụ, nhiên liệu… được xuất dùng trực tiếp cho việc chế tạo sản phẩm. Thông thường chi phí nguyên vật liệu trực tiếp có liên quan trực tiếp đến từng đối tượng tập hợp chi phí do đó có thể tổ chức tập hợp theo phương pháp ghi trực tiếp. * Tài khoản sử dụng: TK 621-chi phí nguyên vật liệu trực tiếp (CPNVLTT). Tài khoản này được mở chi tiết theo từng đối tượng tập hợp chi phí (phân xưởng, bộ phận sản xuất…) Kết cấu tài khoản bao gồm: Bên Nợ: giá trị nguyên vật liệu xuất dùng trực tiếp cho chế tạo sản phẩm hay thực hiện các lao vụ, dịch vụ. Bên Có: - giá trị vật liệu xuất dùng không hết -kết chuyển chi phí vật liệu trực tiếp TK 621 cuối kỳ không có số dư. *. Phương pháp hạch toán : - Khi xuất kho NVL sử dụng trực tiếp cho việc chế tạo sản phẩm hay thực hiện lao vụ, dịch vụ: Nợ TK 621 ( chi tiết theo từng đối tượng) Có TK 152: giá trị thực tế xuất dùng theo từng loại - Nhận vật liệu về không nhập kho mà xuất dùng trực tiếp cho chế tạo sản phẩm, kế toán ghi: Nợ TK 621(chi tiết cho từng đối tượng ) NợTK 133 (1331): thuế GTGT được khấu trừ Có 331,111,112: NVL mua ngoài Có TK 411: nhận cấp phát, liên doanh Có TK 154: NVL tự sản xuất hay thuê ngoài gia công - Vật liệu xuất dùng không hết nhập kho hay kết chuyển kỳ sau, kế toán ghi: Nợ TK 152: (chi tiết vật liệu) Có TK 621: (chi tiết theo từng đối tượng) - Cuối kỳ kết chuyển chi phí nguyên vật liệu trực tiếp theo từng đối tượng để tính giá thành, kế toán ghi: Nợ TK 154: (chi tiết theo đối tượng) Có TK 621: (chi tiết theo từng đối tượng) Chú ý: *Nếu doanh nghiệp nộp thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp thì giá thực tế NVL xuất dùng sẽ bao gồm cả thuế GTGT. *Giá trị vật liệu còn lại kỳ trước không nhập kho mà để tại bộ phận sử dụng sẽ được kế toán ghi vào đầu kỳ sau bằng bút toán: Nợ TK 621: (chi tiết theo đối tượng) Có TK 152: giá thực tế xuất dùng không hết kỳ trước. I.2.1.2.Hạch toán chi phí nhân công trực tiếp: *. Khái niệm: CPNCTT bao gồm những khoản thù lao phải trả cho công nhân trực tiếp sản xuất sản phẩm như tiền lương chính, lương phụ, các khoản phụ cấp có tính chất lương (phụ cấp khu vực, phụ cấp đắt đỏ, phụ cấp độc hại… ). Ngoài ra, CPNCTT còn bao gồm các khoản đóng góp cho các quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn do chủ lao động chịu và được tính vào CPSX theo một tỷ lệ nhất định với số tiền lương phát sinh của công nhân trực tiếp sản xuất *. Tài khoản sử dụng: TK 622- Chi phí nhân công trực tiếp (CPNCTT) - tài khoản này được chi tiết theo đối tượng tập hợp chi phí sản xuất . Kết cấu của tài khoản này như sau: Bên Nợ: CPNCTT sản xuất sản phẩm Bên Có: kết chuyển các chi phí vào tài khoản tính giá thành TK 622 cuối kỳ không có số dư *Phương pháp hạch toán CPNCTT : - Tính ra tổng số tiền lương và phụ cấp phải trả cho công nhân trực tiếp sản xuất sản phẩm, kế toán ghi: Nợ TK 622 : (chi tiết theo đối tượng) Có TK 334: tổng số tiền lương phải trả cho công nhân trực tiếp sản xuất sản phẩm - Trích BHXH, BHYT, KPCĐ vào chi phí theo tỷ lệ quy định: Nợ TK 622: (chi tiết theo đối tượng) Có TK 338 : tổng các khoản trích theo lương là 19% Chi tiết: 3382 trích KPCĐ là 2% lương vào chi phí. 3383 trích BHXH là 15% lương vào chi phí. 3384 trích BHYT là 2% lương vào chi phí. - Tiền lương tính trước vào chi phí và các khoản tiền lương tính trước vào chi phí khác (ngừng sản xuất theo kế hoạch) với những doanh nghiệp sản xuất mang tính thời vụ, kế toán ghi: Nợ TK 622 : (chi tiết theo đối tượng) Có TK 335 : tiền lương trích trước - Cuối kỳ kết chuyển các chi phí vào tài khoản tính giá thành : Nợ TK 154: ( chi tiết theo đối tượng) Có TK 622: (chi tiết theo đối tượng). I.2.1.3. Hạch toán chi phí sản xuất chung (CPSXC): *Khái niệm: CPSXC là những chi phí cần thiết khác để sản xuất sản phẩm ngoài CPNVLTT và CPNCTT . CPSXC là các chi phí phát sinh trong phạm vi các phân xưởng, các bộ phận sản xuất của doanh nghiệp *Tài khoản sử dụng để hạch toán CPSXC : Để hạch toán CPSXC, kế toán sử dụng TK 627- Chi phí sản xuất chung - tài khoản này được mở chi tiết theo từng phân xưởng, bộ phận sản xuất. Nội dung phản ánh của tài khoản này như sau: Bên Nợ: CPSXC thực tế phát sinh trong kỳ Bên Có: -các khoản ghi giảm CPSXC -kết chuyển CPSXC và CPSX sản phẩm TK627 cuối kỳ không có số dư và được chi tiết thành sáu tiểu khoản: 6271: Chi phí nhân viên phân xưởng bao gồm lương và các khoản trích theo lương của nhân viên phân xưởng vào chi phí. 6272: Chi phí vật liệu. 6273: Chi phí dụng cụ sản xuất . 6274: Chi phí khấu hao TSCĐ. 6277: Chi phí dịch vụ mua ngoài. 6278: Chi phí bằng tiền khác. Ngoài ra tuỳ theo yêu cầu quản lý mà TK 627 có thể mở thêm một số tiểu khoản khác để phản ánh một số nội dung hoặc yếu tố chi phí . *. Phương pháp hạch toán CPSXC : Theo Thông tư số 89/2002/TT-BTC về việc hướng dẫn thực hiện chuẩn mực kế toán “Hàng tồn kho” có quy định về việc tập hợp CPSXC cố định như sau: - Khi phát sinh CPSXC cố định trong kỳ, kế toán ghi: Nợ TK 627 : (chi tiết theo từng tiểu khoản) Có TK 334 :tiền lương nhân viên phân xưởng Có TK 338: các khoản trích BHXH, BHYT, KPCĐ Có TK 152 : chi phí vật liệu dùng chung trong phân xưởng Có TK 153: chi phí công cụ dụng cụ cho sản xuất ( loại phân bổ một lần) Có TK142 : chi phí trích trước (gồm cả chi phí CCDC phân bổ nhiều lần) Có TK 214 : chi phí khấu hao TSCĐ dùng cho sản xuất Có TK liên quan( 111,112,331,335, ...): chi phí dịch vụ mua ngoài, chi phí trích trước... - Các khoản ghi giảm CPSXC , kế toán ghi: Nợ TK liên quan (111,112,152,138, ...) Có TK 627 : (chi tiết theo từng tiểu khoản) - Cuối kỳ tiến hành phân bổ và kết chuyển CPSXC cố định vào chi phí chế biến cho mỗi đơn vị sản phẩm theo mức công suất bình thường, kế toán ghi: Nợ TK 154 : chi phí sản xuất kinh doanh dở dang Có TK 627: ( chi tiết CPSXC cố định) Trường hợp mức sản phẩm thực tế sản xuất ra thấp hơn công suất bình thường thì kế toán phải tính và xác định CPSXC cố định phân bổ vào chi phí chế biến cho mỗi đơn vị sản phẩm theo công suất bình thường. Khoản chi phí sản xuất chung cố định không phân bổ (không tính vào giá thành sản phẩm số chênh lệch giữa tổng CPSXC cố định thực tế phát sinh lớn hơn CPSXC được tính vào giá thành sản phẩm) được ghi nhận vào giá vốn hàng bán rong kỳ, ghi: Nợ TK 632: Giá vốn hàng bán - (chi tiết CPSXC cố định) Có TK 627: CPSXC Ta có công thức phân bổ CPSXC : Mức phân bổ Tổng CPSXC cần phân bổ Tổng tiêu thức CPSXC cho = ------------------------------------ x phân bổ của từng đối tượng Tổng tiêu thức phân bổ của từng đối tượng các đối tượng Tiêu thức phân bổ có thể là: định mức hoặc giờ làm việc thực tế của công nhân trực tiếp sản xuất, tiền lương công nhân trực tiếp sản xuất... Lưu ý: + Nếu đơn vị nộp thuế theo phương pháp khấu trừ thì số thuế đầu vào được khấu trừ có liên quan, kế toán hạch toán vào TK 133 (1331) - thuế GTGT đầu vào được khấu trừ. + Nếu đơn vị nộp thuế theo phương pháp trực tiếp thì kế toán sẽ hạch toán vào chi phí bao gồm cả thuế GTGT đầu vào của yếu tố chi phí đó (nếu có) I.2.1.4. Tổng hợp CPSX, kiểm kê-đánh giá sản phẩm dở dang và tính giá thành sản phẩm: I.2.1.4.1. Tổng hợp CPSX Sau khi đã hạch toán và phân bổ các loại CPSX , cuối cùng các chi phí đó phải được tổng hợp lại để tính giá thành sản phẩm. Tài khoản sử dụng để tổng hợp CPSX là TK 154- CPSX kinh doanh dở dang. Nội dung phản ánh của tài khoản này như sau: Bên Nợ: Tập hợp CPSX trong kỳ Bên Có: - Các khoản giảm CPSX sản phẩm - Tổng giá thành thực tế hay chi phí thực tế của sản phẩm hoàn thành Dư Nợ: chi phí thực tế của sản phẩm chưa hoàn thành. TK 154 được mở chi tiết theo từng nơi phát sinh chi phí hay từng loại sản phẩm của các bộ phận sản xuất - kinh doanh chính, sản xuất - kinh doanh phụ (kể cả thuê ngoài gia công chế biến). *. Phương pháp hạch toán: -Cuối kỳ kết chuyển CPSX sang TK 154-CPSX kinh doanh dở dang-kế toán ghi: Nợ TK 154 : (chi tiết đối tượng) Có TK 621 CPNVLTT Có TK 622 CPNCTT Có TK 627 CPSXC -Giá trị ghi giảm chi phí, kế toán ghi: Nợ TK liên quan (152,138,334,821...) Có TK 154 : (chi tiết theo đối tượng). I.2.1.4.2.Kiểm kê và đánh giá sản phẩm dở dang: Sản phẩm dở dang là những sản phẩm chưa kết thúc giai đoạn chế biến, còn đang nằm trong quá trình sản xuất . Để tính được giá thành sản phẩm, doanh nghiệp phải tiến hành kiểm kê và đánh giá sản phẩm dở dang -Với bán thành phẩm: có thể tính theo chi phí thực tế hoặc kế hoạch -Với sản phẩm đang chế tạo dở dang: có thể áp dụng một trong các phương pháp sau: Xác định giá trị sản phẩm dở dang theo sản lượng ước tính tương đương: Dựa vào mức độ hoàn thành và số lượng sản phẩm dở dang để quy sản phẩm dở dang thành sản phẩm hoàn thành. Tiêu chuẩn quy đổi thường dựa vào giờ công hoặc tiền lương định mức. Phương pháp này chỉ nên áp dụng để tính các chi phí chế biến còn chi phí nguyên vật liệu chính phải xác định theo số thực tế dùng. Xác định giá trị sản phẩm dở dang theo 50% chi phí chế biến Phương pháp này áp dụng cho những loại sản phẩm mà chi phí chế bón chiếm tỷ trọng thấp trong tổng CPSX. Thực chất đây là phương pháp ước tính theo số lượng tương đương mà mức độ hoàn thành là 50% so với thành phẩm Giá trị SPDD = Giá trị NVLC trong sản phẩmDD+50% chi phí chế biến Xác định giá trị sản phẩm dở dang theo CPNVLTT (hoặc theo chi phí nguyên vật liệu chính) Theo phương pháp này thì trong sản phẩm dở dang chỉ bao gồm CPNVLTT (hoặc chi phí nguyên vật liệu trực tiếp) mà không tính đến các chi phí lhác. phương pháp này được áp dụng trong trường hợp chi phí chế biến chiếm tỷ trọng rất nhỏ trong tổng CPSX . Xác định giá trị sản phẩm dở dang theo chi phí định mức (hoặc kế hoạch) cho các khâu, các bước, các công việc trong quá trình chế tạo sản phẩm. Ngoài ra, trên thực tế còn áp dụng: phương pháp thống kê kinh nghiệm, phương pháp tính theo vật liệu chính và vật liệu phụ nằm trong sản phẩm dở dang... để xác định giá trị sản phẩm. I.2.2.Hạch toán CPSX theo phương pháp kiểm kê định kỳ I.2.2.1. Hạch toán CPNVLTT Theo phương pháp kiểm kê định kỳ chi phí nguyên vật liệu xuất dùng rất khó phân định là xuất cho mục đích sản xuất bán hàng hay quản lý... nên kế toán cần theo dõi chi tiết các chi phí phát sinh liên quan đến các đối tượng để phục vụ cho công tác tính giá thành sản phẩm (cũng có thể dựa vào tỷ lệ định mức để phân bổ) Các CPNVLTT trên TK 621 không ghi theo từng chứng từ xuất mà chỉ ghi một lần vào cuối kỳ hạch toán sau khi kiểm kê và xác định giá trị nguyên vật liệu tồn kho và hàng đi đường. Cách hạch toán CPNVLTT như sau: -Xác định giá trị nguyên vật liệu sử dụng để chế tạo sản phẩm, kế toán ghi: Nợ TK 621 : (chi tiết đối tượng) Có TK 611 (6111) -Cuối kỳ kết chuyển CPNVLTT tính giá thành sản xuất kế toán ghi: Nợ TK 631 : (chi tiết theo đối tượng) Có TK 621 : (chi tiết theo đối tượng). I.2.2.2.Hạch toán CPNCTT -Đối với CPNCTT thì nội dung tài khoản sử dụng và cách hạch toán giống như phương pháp kê khai thường xuyên -Cuối kỳ kết chuyển CPNCTT tính vào giá thành sản xuất, kế toán ghi: Nợ TK 631: ( chi tiết theo đối tượng) Có TK 622: ( chi tiết theo đối tượng). I.2.2.3. Hạch toán CPSXC - Việc hạch toán CPSXC tương tự như trường hợp doanh nghiệp áp dụng phương pháp kê khai thường xuyên từng yếu tố vật liệu, cộng cụ dụng cụ xuất kho cho nhu cầu chung của phân xưởng thì mỗi lần xuất sẽ không phản ánh mà chỉ phản ánh một lần tổng cộng vào cuối kỳ sau khi đã kiểm kê và xác định trị giá vật liệu, công cụ dụng cụ tồn kho cuối kỳ, kế toán ghi: Nợ TK 627 : (chi tiết phân xưởng, bộ phận) Có TK 611 (6111) - Cuối kỳ kết chuyển CPSXC tính vào giá thành sản xuất , kế toán ghi: Nợ TK631 (chi tiết đối tượng) Có TK 627 (chi tiết theo từng tiểu khoản) I.2.2.4. Tổng hợp CPSX , kiểm kê đánh giá sản phẩm dở dang I.2.2.4.1. Tổng hợp CPSX * Việc tổng hợp CPSX trong trường hợp doanh nghiệp áp dụng phương pháp kiểm kê định kỳ kế toán sẽ sử dụng TK 631- Giá thành sản xuất - để hạch toán. Nội dung phản ánh của tài khoản này như sau: Bên Nợ: Phản ánh giá trị sản phẩm dở dang đầu kỳ và các CPSX phát sinh trong kỳ liên quan đến chế tạo sản phẩm Bên Có: Kết chuyển giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ vào TK 154 -Tổng giá thành sản phẩm hoàn thành TK 631 cuối kỳ không có số dư và được chi tiết theo địa điểm phát sinh chi phí, theo lọai sản phẩm và cả bộ phận sản xuất - kinh doanh chính, sản xuất - kinh doanh phụ, chi phí thuê ngoài gia công chế biến.. *. Cách hạch toán : - Đầu kỳ kết chuyển giá trị sản phẩm dở dang theo từng đối tượng kế toán ghi; Nợ TK 631 Có TK 154 - Cuối kỳ, kết chuyển CPSX phát sinh trong kỳ theo từng loại sản phẩm Nợ TK 631: (chi tiết theo từng đối tượng) Có TK621 CPNVLTT Có TK 622 CPNCTT Có TK 627 CPSXC. I.2.2.4.2. Kiểm kê, đánh giá sản phẩm dở dang Việc kiểm kê và đánh giá sản phẩm dở dang được tiến hành tương tự như trong phương pháp kê khai thường xuyên, từ đó xác định giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ kế toán ghi Nợ TK 154: (chi tiết theo đối tượng- sản phẩm ) Có TK 631: (chi tiết theo từng đối tượng - sản phẩm ) Xác định được giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ, kế toán dựa vào đó để tính ra được giá thành sản phẩm. II. Phương pháp tính giá thành sản phẩm II.1. Đối tượng và phương pháp tính giá thành sản phẩm II.1.1.Đối tượng tính giá thành sản phẩm: Đối tượng tính giá thành sản phẩm là sản phẩm, dịch vụ đòi hỏi kế toán phải tính được giá thành và giá thành đơn vị. Trước khi tính giá thành sản phẩm phải xác định đối tượng tính giá thành, muốn vậy cần căn cứ vào tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh, quy trình công nghệ sản xuất của doanh nghiệp. Đồng thời phải xác định đơn vị tính của sản phẩm, dịch vụ được xã hội thừa nhận, phù hợp với đơn vị tính sản lượng ghi trong kế hoạch sản xuất kinh doanh của đơn vị. Đối tượng tính giá thành có thể là sản phẩm cuối cùng của quá trình sản xuất hay đang trên dây chuyền sản xuất tuỳ theo yêu cầu của hạch toán kinh tế nội bộ và tiêu thụ sản phẩm. Như vậy, đối tượng tính giá thành có thể là: -Từng sản phẩm công việc đã hoàn thành . -Từng bộ phận, chi tiết sản phẩm. -Sản phẩm hoàn thành ở cuối quy trình công nghệ hay bán thành phẩm. -Từng công trình, hạng mục công trình. Xác định đối tượng tính giá thành đúng, phù hợp với điều kiện, đặc điểm của doanh nghiệp sẽ giúp cho kết toán mở sổ kế toán và kiểm tra tình hình thực hiện kế hoạch giá thành sản phẩm có hiệu quả, đáp ứng yêu cầu quản lý nội bộ doanh nghiệp. II.1.2.Phương pháp tính giá thành sản phẩm: Phương pháp tính giá thành sản phẩm là một phương pháp hoặc hệ thống phương pháp được sử dụng để tính giá thành của đơn vị sản phẩm. Nó mang tính thuần tuý kỹ thuật tính toán chi phí cho từng đối tượng tính giá thành. Việc lựa chọn phương pháp tính giá thành chủ yếu phụ thuộc vào đặc điểm về đối tượng hạch toán chi phí sản xuất, đối tượng tính giá thành sản phẩm. Về cơ bản, phương pháp tính giá thành bao gồm các phương pháp sau: *. Phương pháp trực tiếp (phương pháp giản đơn) *. Phương pháp tổng cộng chi phí Phương pháp này được sử dụng khi một đối tượng tính giá thành tương ứng với nhiều đối tượng tập hợp chi phí, một loại sản phẩm trải qua nhiều giai đoạn chế biến, mỗi giai đoạn là một phân xưởng hoặc tổ, đội như các doanh nghiệp ngành dệt, giấy, giầy da... * Phương pháp hệ số: Phương pháp này áp dụng trong trường hợp doanh nghiệp có một đối tượng hạch toán chi phí sản xuất tương ứng với nhiều đối tượng tính giá thành, như cùng một quy trình sản xuất công nghệ cùng sử dụng một thứ nguyên liệu và một lượng lao động nhưng kết quả thu được nhiều sản phẩm khác nhau ( doanh nghiệp ngành hoá chất, hoá dầu…). Với phương pháp này chi phí sản xuất tập hợp của toàn bộ quy trình công nghệ sản xuất, đối tượng tính giá thành là từng loại sản phẩm. * Phương pháp loại trừ: Phương pháp này áp dụng đối với các doanh nghiệp mà trong cùng một quá trình sản xuất, bên cạnh các sản phẩm chính thu được còn có thể thu được những sản phẩm phụ (doanh nghiệp chế biến đường, rượu, bia, mỳ ăn liền…). Trong trường hợp này đối tượng tập hợp chi phí là toàn bộ quy trình công nghệ còn đối tượng tính giá thành là sản phẩm chính. Muốn tính được giá thành sản phẩm chính cần phải loại trừ giá trị sản phẩm phụ. * Phương pháp liên hợp: Là phương pháp sử dụng đối với các doanh nghiệp có tổ chức sản xuất, tính chất quy trình công nghệ và tính chất sản phẩm làm ra đòi hỏi việc tính giá thành phải kết hợp nhiều phương pháp khác nhau: có thể kết hợp tổng cộng chi phí với phương pháp tỷ lệ, hệ số với loại trừ giá trị sản phẩm phụ. II.2.Tính giá thành sản phẩm II.2.1.Theo phương pháp kê khai thường xuyên Một cách khái quát: Z sản phẩm=Dư đk+CPPS trong kỳ-PS giảm chi phí -Dư ck Giá thành Giá thành sản phẩm đơn vị = -------------------------- sản phẩm Số lượng sản phẩm - Giá thành thực tế của sản phẩm hoàn thành được hạch toán : Nợ TK 155: nhập kho thành phẩm Nợ TK 157: gửi bán Nợ TK 632: bán thẳng không qua kho Có TK 154: ( chi tiết theo đối tượng) - Giá trị sản phẩm, lao vụ... của bộ phận sản xuất phục vụ cho các đối tượng, kế toán ghi: Nợ TK 627: phục vụ cho SXSP và nhu cầu khác ở phân xưởng Nợ TK 641, 642 :phục vụ cho bán hàng và quản lý doanh nghiệp Nợ TK 152,153,155: nhập kho vật tư, thành phẩm Nợ TK 632: tiêu thụ trực tiếp ra ngoài doanh nghiệp Có TK154: chi tiết từng hoạt động sản xuất kinh doanh phụ Ngoài ra đối với mỗi đơn vị với đặc điểm tổ chức sản xuất riêng, quy trình công nghệ riêng và trình độ tổ chức quản lý riêng . thì việc tính giá thành sản phẩm sẽ được áp dụng là một trong các phương pháp đã nêu hoặc kết hợp một số phương pháp (đã nêu ở phần II.1.2. phương pháp tính giá thành sản phẩm ) sao cho chính xác và hợp lý nhất đối với đơn vị mình. Xem về sơ đồ hạch toán tổng hợp CPSX và tính giá thành sản phẩm theo phương pháp kê khai thường xuyên. Sơ đồ hạch toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm (Theo phương pháp kê khai thường xuyên) TK 621 TK 154 TK 632 Kết chuyển chi phí NVLTT Giá thành sản phẩm hoàn thành vào giá thành tiêu thụ ngay không qua kho TK 622 Kết chuyển chi phí NCTT vào giá thành TK 627 Kết chuyển chi phí SX chung vào giá thành II.2.2. Theo phương pháp kiểm kê định kỳ Việc tính tổng giá thành và giá thành đơn vị sản phẩm được tiến hành tương tự như trong phương pháp kê khai thường xuyên. Sau khi đã xác định được tổng giá thành thực tế của sản phẩm , kế toán ghi: Nợ TK 632: giá vốn hàng bán Có TK631:giá thành sản xuất Sơ đồ hạch toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm (Theo phương pháp kiểm kê định kỳ) TK 111, 112, 331,... TK 611 TK 621 TK 631 Giá thực tế vật liệu Giá thực tế vật liệu Kết chuyển chi phí NVL nhập trong kỳ xuất trong cho SXKD TT vào giá thành trong kỳ TK 133 TK 151, 152 xxx Kết chuyển giá thực tế vật liệu và hàng đi đường tồn đầu kỳ Kết chuyển giá thực tế vật liệu và hàng đi đường tồn cuối kỳ TK 334, 338, 335 TK 622 Tập hợp chi phí NCTT Kết chuyển CPNCTT vào giá thành TK 334, 338, 214, 331,... TK 627 Tập hợp chi phí sản xuất chung Kết chuyển chi phí SX chung vào giá thành II.3.Tổ chức hệ thống sổ sách để hạch toán CPSX và tính giá thành sản phẩm Để giúp cho công tác kế toán được khoa học rõ ràng cung cấp thông tin nhanh nhất, hiệu quả nhất, kế toán cần có một hệ thống sổ sách phù hợp với doanh nghiệp. Sổ kế toán là một phương tiện vật chất cơ bản, cần thiết để người làm kế toán ghi chép, phản ánh một cách có hệ thống các thông tin kế toán theo thời gian cũng như theo đối tượng Đối với công việc hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm bao gồm khối lượng công việc nhiều, phức tạp vì vậy đơn vị hạch toán cần thiết phải sử dụng nhiều loại sổ sách khác nhau cả về kết cấu, nội dung phương pháp ghi chép tạo thành một hệ thống sổ sách kế toán. Tuỳ thuộc vào đặc điểm, quy mô sản xuất mà các doanh nghiệp lựa chọn các hình thức ghi sổ phù hợp : Hình thức “Nhật ký – Sổ Cái” Hình thức “Nhật ký chung” Hình thức “Chứng từ – Ghi sổ” Hình thức “Nhật ký – Chứng từ” Phần III: Một số nhận xét và đề xuất cho công tác hạch toán CPSX và tính giá thành sản phẩm I.Nhận xét chung về hệ thống kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm I.1.ưu điểm: Trải qua 45 năm hình thành và phát triển, hệ thống kế toán Việt Nam, đặc biệt là hệ thống kế toán chi phí sản xuất đã từng bước hoàn thiện và phục vụ tốt cho yêu cầu của cơ chế quản lý kinh tế mới. Hệ thống tài khoản và phương pháp hạch toán được áp dụng thống nhất trong cả nước hiện nay theo Quyết định 1141 TC/QĐ ngày 1/11/1995, Quyết định 1177 TC/CĐKT ngày 23/12/1996 áp dụng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, và gần đây nhất là Thông tư 89/2002/TT-BTC ngày 9/10/2002 về hướng dẫn kế toán thực hiện 04 chuẩn mực kế toán ban hành theo Quyết định 149/2001/QĐ-BTC ngày 31/12/2001 của Bộ trưởng bộ Tài chính. Hệ thống tài khoản kế toán và phương pháp hạch toán này đã đáp ứng được nhu cầu về thông tin cho quản lý ở một mức độ nhất định, đồng thời cũng tạo điều kiện thuận lợi cho việc ghi chép, phản ánh của kế toán cũng như công tác kiểm tra. Nó cũng thể hiện sự thích ứng với yêu cầu và đặc điểm của nền kinh tế thị trường, thể hiện được sự vận dụng có tính chọn lọc các chuẩn mực, nguyên tắc và thông lệ kế toán quốc tế vào Việt Nam. I.2.Nhược điểm: Bên cạnh những ưu điểm nói trên hệ thống kế toán chi phí nước ta còn có nhiều vấn đề bất cập, cần phải khắc phục. Em xin đưa ra một số nhược điểm chính sau: I.2.1. Hệ thống kế toán chi phí sản xuất còn thiếu sự linh hoạt Hệ thống kế toán chi phí sx của nước ta hiện nay là hệ thống kế toán chi phí thực tế. Trong kỳ kế toán luôn ghi nhận các chi phí thực tế phát sinh để tập hợp chi phí sản xuất. Việc làm này là chính xác nhưng không phải lúc nào cũng thuận tiện vì đến cuối kỳ kế toán mới tính được giá thành sản phẩm. Đối với chi phí nguyên vật liệu trực tiếp và chi phí nhân công trực tiếp thì hầu như có thể tính ngay được dựa trên các chứng từ nội bộ cung cấp như các phiếu yêu cầu nguyên vật liệu,lệnh sản xuất, phiếu thời gian. Còn đối với chi phí sản xuất chung thì cuối kỳ mới xác định được do phụ thuộc vào các chứng từ bên ngoài như hoá đơn tiền điện, nước, chất đốt. Các hoá đơn này đến cuối kỳ các nhà cung cấp mới tính và báo cho doanh nghiệp hoặc có thể đầu kỳ sau mới gửi cho doanh nghiệp. Nhưng sản phẩm của doanh nghiệp sản xuất hoàn thành nhập kho, tiêu thụ xen kẽ liên tục, nên doanh nghiệp rất cần thông tin về chi phí sản xuất để tính giá thành sản phẩm, làm cơ sở để xác định đúng giá bán. thông tin này rất quan trọng, có nó doanh nghiệp sẽ có khả năng định giá, xác định chiến lược cạnh tranh trên thị trường. Ngoài khó khăn trong việc lấy thông tin về chi phí sản xuất chung kịp thời, hai phương pháp hạch toán hàng tồn kho trong hệ thống kế toán nước ta cũng ảnh hưởng đến thời điểm, phương pháp hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. Đối với phương pháp kiểm kê định kỳ thì việc tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành đến cuối kỳ là hợp lý. đối với phương pháp kê khai thường xuyên thì mọi sự biến động tăng và giảm chi phí đều phải hạch toán kịo thời, thường xuyên chứ không đợi đến cuối kỳ. Theo chế độ kế toán hiện hành, tài khoản 154 “chi phí sản xuất kinh doanđ’ở dang” hạch toán theo phương pháp kê khai thường xuyên nhưng chỉ đến cuối kỳ mới được phép tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm nhập kho, điều này không phù hợp với nội dung của phương pháp kế toán. I.2.2.Hệ thống tài khoản kế toán chi phí sản xuất chưa có tính thống nhất cao và toàn diện Nguyên nhân chủ yếu là những hướng dẫn về nội dung và phương pháp vận dụng chưa thật cụ thể, chưa thật sự gắn liền với đặc điểm của các đơn vị sản xuất kinh doanh có quy mô và đặc điểm khác nhau. Việc hướng dẫn chưa thống nhất, còn nhiều điểm thiếu chính xác, mâu thuẫn với nhau nên việc vận dụng vào thực tế cũng rất khó khăn và thiếu thống nhất giữa các doanh nghiệp. Cụ thể đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, toàn bộ các chi phí phát sinh trong phạm vi phân xưởng, bộ phận sản xuất từ chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp đến chi phí sản xuất đều được tập hợp vào tài khoản hạch toán chi phí sx. Điều này gây khó khăn cho kế toán trong việc phân biệt chi phí và thu thập thông tin chi phí từng loại. Đặc biệt đối với tài khoản 621 “chi phí nguyên vật liệu trực tiếp” dùng để phản ánh toàn bộ chi phí nguyên vật liệu trực tiếp (bao gồm nguyên vật liệu chính và vật liệu phụ) được sử dụng trực tiếp để sản xuất sản phẩm, thực hiện dịch vụ trong kỳ. Như vậy đến cuối kỳ, việc xác định giá trị sản phẩm dở dang là rất khó khăn, vì nguyên vật liệu chính là đối tượng chế biến, còn vật liệu khác là chi phí chế biến. Do đó, khi tính giá trị sản phẩm dở dang, kế toán bắt buộc phải tách giá trị vật liệu chính ra khỏi chi phí về nguyên vật liệu trực tiếp. I.2.3.Hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo phương pháp kiểm kê định kỳ chưa được áp dụng nhiều trong thực tế. Phương pháp kiểm kê định kỳ có rất nhiều ưu điểm : đơn giản, dễ làm, giảm nhẹ khối lượng công việc hạch toán hàng tồn kho. Nhưng thống kê thực tế cho thấy rất ít doanh nghiệp ở nước ta áp dụng phương pháp này để hạch toán hàng tồn kho trong đó có phần hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. Nguyên nhân là do đặc điểm của phương pháp này là không phản ánh tình hình xuất nguyên vật liệu trong kỳ mà chỉ dựa vào tình hình nhập kho và kiểm kê cuối kỳ để xác định giá trị hàng xuất trong kỳ. Vì vậy chế độ chứng từ kế toán, phương pháp hạch toán chi tiết và tổng hợp về hàng tồn kho cũng như hạch toán chi phí sản xuất được đặt ra với yêu cầu rất cao về tính pháp lý, cụ thể, rõ ràng. Tuy nhiên, thực trạng về chế độ chứng từ kế toán và phương pháp hạch toán này chưa được cải tiến một cách phù hợp để đáp ứng yêu cầu trên nên ưu điểm của phương pháp kiểm kê định kỳ không được làm rõ. II.Một số đề xuất nhằm hoàn thiện công tác tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm II.1.Xây dựng hệ thống kế toán chi phí sản xuất linh hoạt Để cung cấp kịp thời, nhanh chóng các thông tin về chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm, thì ngoài hệ thống kế toán chi phí thực tế đang áp dụng, cần bổ sung thêm hệ thống kế toán chi phí thông dụng và hệ thống kế toán chi phí định mức. Việc sử dụng linh hoạt 3 hệ thống này sẽ giúp cho doanh nghiệp có thể ra quyết định kinh doanh kịp thời, đảm bảo cho quá trình sản xuất kinh doanh và cạnh tranh trên thị trường. Tính chất linh hoạt của 3 hệ thống này thể hiện như sau: Hệ thống kế toán chi phí thực tế luôn chính xác và phù hợp cho bất kỳ doanh nghiệp nào muốn tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩmvào cuối kỳ. Hệ thống kế toán chi phí thông dụng giúp cho doanh nghiệp có thông tin nhanh chóng về giá thành sản phẩm ở bất kỳ thời điểm nào nhờ việc dùng phương pháp ước tính để tính chi phí sản xuất, đến cuối kỳ kế toán tập họp đầy đủ chi phí thực tế và điều chỉnh lại giá thành cho dúng. Hệ thống kế toán chi phí định mức phù hợp với các doanh nghiệp có qy trình công nghệ sản xuất ổn định, có định mức kỹ thuật tiên tiến chính xác và nguồn cung cấp nguyên vật liệu thường xuyên ít biến động. Thông tin giá thành định mức giúp phát hiện nhanh sự thay đổi về định mức, các khoản chênh lệch so với định mức, đánh giá năng lực sản xuất của doanh nghiệp, từ đó các nhà quản lý có cơ sở xác định đúng nguyên nhân để giải quyết kịp thời. Đến cuối kỳ, kế toán xử lý các khoản biến động chi phí thực tế so với định mức để tính đúng và tính đủ vào giá thành sản phẩm. Việc sử dụng 3 hệ thống kế toán chi phí trên đã và đang được các nước tiên tiến trên thế giới áp dụng rất hiệu quả. II.2.Hoàn thiện hệ thống tài khoản kế toán chi phí sản xuất Hệ thống tài khoản chi phí sản xuất phải có tính thống nhất cao và bao quat toàn diện đối với các loại hình doanh nghiệp. Đặc biệt để khắc phục nhược điểm đối với tài khoản 621 “Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp”, có 2 phương án sau đây: Phương án 1: Mở thêm tài khoản cấp 2 của tài khoản 621 Theo phương án này, tài khoản 621 sẽ được chi tiết thành 2 tài khoản cấp 2: - TK 6211 “Chi phí nguyên vật liệu chính” TK 6212 “Chi phí vật liệu khác” Khi áp dụng phương án này, ké toán sẽ không mất thời gian vào việc tách đối tượng chế biến (nguyên vật liệu chính) và chi phí chế biến (vật liệu khác) ra khỏi chi phí nguyên vật liệu trực tiếp nữa. Từ đó việc xác định giá thành sản phẩm được kịp thời, nhanh chóng. Phương án 2: Thay đổi nội dung phản ánh của TK 621 Theo phương án này, TK 621 chỉ phản ánh giá trị nguyên vật liệu chính trực tiếp tiêu hao liên quan đến việc sản xuất, chế tạo sản phẩm mà không bao gồm các loại vật liệu khác. Giá trị các loại vật liệu khác sẽ được tập hợp vào chi phí sản xuất chung, cuối kỳ sẽ phân bổ cho các đối tượng tính giá có liên quan. Vì trên thực tế, giá trị vật liệu khác tiêu hao có liên quan trực tiếp dến sản xuất chế tạo sản phẩm thường không đáng kể, chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng chi phí nguyên vật liệu trực tiếp . Ngoài ra để hoàn thiện hệ thống tài khoản kế toán chi phí cần phân loại chi phí ngay trong quá trình hạch toán. Theo chế độ hiện hành, toàn bộ chi phí kinh doanh (gồm định phí và biến phí) được tập hợp theo từng đối tượng liên quan không được phân loại ngay từ khi phát sinh. Vì vậy để tính điểm hoà vốn, phân tích kinh doanh, kế toán phải phân loại lại chi phí . Như vậy mất rất nhiều thời gian và công sức. Do đó, kế toán cần phân loại từng khoản chi phí thành định phí và biến phí ngay từ khi phát sinh. Từ đó giúp cho hệ thống tài khoản có hướng để hoàn thiện hơn. II.3.Hoàn thiện công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo phương pháp kiểm kê định kỳ Muốn phương pháp kiểm kê định kỳ được áp dụng phổ biến trong các doanh nghiệp , trước hết cần phải cải tiến công việc của thủ kho, cũng như kế toán kho cho phù hợp với đặc điểm của phương pháp kiểm kê định kỳ. Kế toán không cần mở và ghi chép tình hình nhập, xuất hàng vào các sổ chi tiết vật tư, sản phẩm, hàng hoá mà chỉ cần lập bảng kê số lượng và giá trị các loại hàng tồn kho tăng lên trong kỳ theo từng mặt hàng để phục vụ cho yêu cầu tính giá lúc cuối kỳ, theo công thức: Trị giá hàng xuất = Tổng trị giá hàng nhập + Chênh lệch trong kỳ trong kỳ giá trị tồn kho Tiếp theo là việc tổ chức lại phương pháp hạch toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo hướng dơn giản, rõ ràng và thiết thực hơn như sau: Dùng TK 6111 “Mua nguyên vật liệu” để phản ánh giá trị các loại nguyên vật liệu mua về để phục vụ cho sản xuất sản phẩm, không phản ánh vào TK này giá trị các loại công cụ, dụng cụ, đồ dùng văn phòng (những giá trị này sẽ hạch toán vào TK khác, như TK 6112) TK 6111 có 2 TK cấp 3 là “Giá mua” và “chi phí thu mua” Trong đó chi phí thu mua nguyên vật liệu sẽ đựoc tính toán và phân bổ lúc cuối kỳ để thuận lợi cho việc tính giá thực tế nguyên vật liệu cuối kỳ và nguyên vật liệu xuất trong kỳ. Hạch toán trực tiếp các chi phí sản phẩmvào bên Nợ TK 631 “Giá thành sản xuất” mà không cần hạch toán qua các TK 621, TK622, TK 627. Sự thay đổi này sẽ làm cho công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo phương pháp kiểm kê định kỳ càng đơn giản hơn so với phương pháp kê khai thường xuyên nhưng vẫn đảm bảo yêu cầu quản lý chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo 3 khoản mục chi phí như quy định. Trên đây chỉ là một số nhận xét và đề xuất để khắc phục những nhược điểm chủ yếu của hệ thống kế toán nước ta trong việc hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. Kết luận Một đất nước có nền kinh tế vững mạnh thể hiện ngay trong sự phát triển của mỗi doanh nghiệp. Sự phát triển của doanh nghiệp có ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của nền kinh tế quốc dân. Trong tiến trình hội nhập kinh tế thế giới cùng với sự cạnh tranh khốc liệt trên thương trường, các doanh nghiệp luôn phải phấn đấu xây dựng các chiến lược kinh doanh thực sự hiệu quả, trong đó hạ giá thành sản phẩm, nâng cao chất lượng luôn được các nhà quản trị doanh nghiệp quan tâm. Quản lý có hiệu quả, sử dụng chi phí sản xuất tiết kiệm, tính đúng, tính đủ chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm luôn là vấn đề quan tâm của các nhà quản trị trong đó có những người làm công tác kế toán. Vì vậy các doanh nghiệp sản xuất nước ta nói chung phải hoàn thiện từ trong bản thân từng bộ phận, đặc biệt là phần kế toán chi phí sản xuất thì mới có thể đứng vững trên thị trường đầy cơ hội nhưng không ít những thử thách ngày nay. Trong quá trình nghiên cứu, mặc dù đã cố gắng hết sức song vẫn không thể tránh khỏi những khiếm khuyết nhất định, vì vậy em rất mong nhận được ý kiến đóng góp của các thầy cô. Đặc biệt em xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới Thầy giáo Phạm Thành Long đã hướng dẫn em hoàn thành đề án này. Em xin chân thành cảm ơn. Sinh viên Phan Thị Thu Thuỷ  Tài liệu tham khảo 1. Giáo trình kế toán tài chính trong các doanh nghiệp PGS.TS Đặng Thị Loan: NXB Tài chính -1998 2. Lý thuyết và thực hành kế toán tài chính TS. Nguyễn Văn Công NXB Tài chính -2001 3.Kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm Vũ Huy Cẩm: NXB Thống kê - 1996 4.Các tạp chí Kế toán, Phát triển kinh tế 5.Giáo trình Kế toán quốc tế Trường Đại học Kinh tế quốc dân 6. Kế toán – Cơ sở của các quy định kinh doanh Walter B.Meig-Robert F. Meigs Nguyễn Thị Hạnh , Phạm Thái Việt , Nguyễn Thái Thiên Hương dịch Accounting the basic for bussiness decisions NXB Chính trị quốc gia – 1995. 7. Kế toán Anh thực hành Võ Hà Duyên , Võ Thị Mỹ Chi NXB Giáo dục 1994 8. Chuẩn mực kế toán Việt Nam Tập I Nhà xuất bản Tài chính - 2002 9. Thông tư số 89/2002/TT - BTC ngày 9/10/2002 10. Tài liệu từ trang web: www. Accounting.com Họ và tên : Phan thị Thu Thuỷ Ngày sinh : 26/6/1975 Lớp : Kế toán A K 12 Tên đề tài: Bàn về vấn đề tập hợp chí phí và tính giá thành sản phẩm trong kế toán tài chính doanh nghiệp. Mục lục Trang Lời mở đầu 1 Phần I: Cơ sở lý luận về chi phí sản xuất và 4 I. Chi phí sản xuất và phân loại chi phí sản xuất. 4 I.1.Bản chất và nội dung kinh tế của chi phí sản xuất. 4 I.2.Phân loại chi phí sản xuất 4 II .Giá thành và phân loại giá thành sản phẩm: 6 II.1. Bản chất và nội dung kinh tế của giá thành sản phẩm 6 II.2. Phân loại giá thành sản xuất: 6 III. Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm: 7 IV. phương pháp hạch toán CPSX và tính giá thành sản phẩm ở một số nước trên thế giới 8 IV.1. Tại Cộng hoà Pháp: 8 IV.2. Tại Anh: Error! Bookmark not defined. IV.3. Tại Mỹ: 9 Phần II: Phương pháp hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chế độ kế toán hiện hành ở Việt Nam 11 I. hạch toán chi phí sản xuất . 11 I.1.Đối tượng và phương pháp hạch toán chi phí sản xuất. 11 I.2. Phương pháp hạch toán chi phí sản xuất 12 II. Phương pháp tính giá thành sản phẩm 18 II.1. Đối tượng và phương pháp tính giá thành sản phẩm 18 II.2.Tính giá thành sản phẩm 19 II.3.Tổ chức hệ thống sổ sách để hạch toán CPSX và tính giá thành sản phẩm 22 Phần III: Một số nhận xét và đề xuất cho công tác hạch toán CPSX và tính giá thành sản phẩm 23 I.Nhận xét chung về hệ thống kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm 23 I.1.Ưu điểm: 23 I.2.Nhược điểm: 23 II.Một số đề xuất nhằm hoàn thiện công tác tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm 24 II.1.Xây dựng hệ thống kế toán chi phí sản xuất linh hoạt 24 II.2.Hoàn thiện hệ thống tài khoản kế toán chi phí sản xuất 25 II.3.Hoàn thiện công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo phương pháp kiểm kê định kỳ 26 Kết luận 27 tài liệu tham khảo