Đề cương luật quốc tế

§Ò c­¬ng luËt quèc tÕ C©u 2: T¹i sao nãi c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña CPQT hiÖn ®¹i lµ ph­¬ng tiÖn quan träng ®Ó duy tr× trËt tù ph¸p lý QT.: Trước khi nói về nguyên tắc của CPQT mình phải hiểu vấn đề CPQT, CPQT nó được hiểu làhệ thống các nguyên tắc, các quy phạm do các chủ thể của CPQT thoả thuận xây dựng lên và tự nguyện thực hiện trên cơ sở bình đẳng tự do ý chí nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh trong đời sống quốc tế liên quan đến an ninh hoà bình quốc tế và hợp tác quốc tế. CPQT nó không có cơ quan Lập pháp, Hiến pháp, Tư pháp siêu quốc gia để mà thực hiện chức năng này. Việc thực hiện CPQT hoàn toàn dựa trên nguyên tắc tự nguyện C¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña CPQT xuÊt ph¸t tõ c¸c nguyªn t¾c cña Ph¸p luËt: lµ t­ t­ëng chñ ®¹o, nÒn tµng c¬ b¶n cho viÖc x©y dùng vµ thi hµnh PLQT. PLQT cã tÊt c¶ lµ 9 nguyªn t¾c c¬ b¶n, nÕu mµ thiÕu hoÆc vi ph¹m mét trong sè c¸c nguyªn t¾c ®ã lµ ph¸p luËt quèc tÕ khã cã thÓ ®­îc duy tr×: 1.Các nguyên tắc 1.1. Nguyªn t¾c t«n träng chñ quyÒn quèc gia: -T«n träng chñ quyÒn quèc gia kh¸c lµ nghÜa vô b¾t buéc cña c¸c chñ thÓ CPQT, kh«ng phô thuéc vµo c¸c chñ thÓ ®ã quan hÖ víi nhau hay kh«ng? -T«n träng chñ quyÒn quèc gia lµ t«n träng sù toµn vÑn l·nh thæ nÒn ®éc lËp, thÓ chÕ chính trị -C¸c quèc gia cã chñ quyÒn hoµn toµn vµ ®Çy ®ñ trong viÖc ®iÒu hµnh c«ng viÖc néi bé, ®éc lËp trong quan hÖ ®èi ngo¹i. 1.2. Nguyªn t¾c b×nh ®¼ng vÒ chñ quyÒn gi÷a c¸c quèc gia: -TÊt c¶ c¸c quèc gia ®Òu b×nh ®¼ng vÒ mÆt ph¸p lý kh«ng ph©n biÖt lín nhá... -TÊt c¶ c¸c quèc gia ®Òu cã nh÷ng quyÒn vµ nghÜa vô quèc tÕ c¬ b¶n nh­ nhau -Khi gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò trong ph¹m vi c¸c tÝnh chÊt vµ héi nghÞ quèc tÕ, mçi quèc gia ®Òu ®­îc sö dông mét l¸ phiÕu cã gi¸ tÞ ph¸p lý ngang nhau. -C¸c quèc gia kÝ kÕt ®iÒu ­íc quèc tÕ víi nhau ph¶i trªn c¬ së tù nguyÖn vµ b×nh ®¼ng. 1.3.Nguyªn t¾c kh«ng can thiÖp vµo néi bé cña c¸c quèc gia kh¸c -CÊm can thiÖp vò trang vµ c¸c h×nh thøc can thiÖp kh¸c nh»m chèng l¹i chÝnh quyÒn hoÆc nÒn t¶ng chÝnh trÞ KT-XH ... cña quèc gia kh¸c. -Kh«ng sö dông c¸c biÖn ph¸p CT-KT-VH... ®Ó buéc quèc gia kh¸c phô thuéc vµo m×nh. -Nghiªm cÊm viÖc tæ chøc hoÆc gióp ®ì tæ chøc ph¸ ho¹i hoÆc khñng bè nh»m lËt ®æ chÝnh quyÒn quèc gia kh¸c. -Kh«ng can thiÖp vµo cuéc đấu tranh néi bé cña quèc gia kh¸c. -Mçi quèc gia cã quyÒn lùa chän cho m×nh chÕ ®é CT - KT phï hîp víi hành chính đất nước. 1.4.Nguyªn t¾c d©n téc tù quyÕt: -C¸c quèc gia cã quyÒn tù do lùa chän cho m×nh chÕ ®é kinh tÕ- chÝnh trÞ phï hîp víi hành chính cô thÓ mµ kh«ng phô thuéc vµo bÊt kÓ mét quèc gia nµo. .CÊm kh«ng ®­îc thèng trÞ bãc lét d©n téc kh¸c, ph¶i xo¸ bá ngay lËp tøc chÕ ®é thùc d©n. C¸c d©n téc thuéc ®Þa cã guyền sö dông mäi biÖn ph¸p ®Êu tranh cÇn thiÕt giµnh ®éc lËp. 1.5.Kh«ng sö dông søc m¹nh hoÆc ®e do¹ sö dông søc m¹nh -CÊm chiÕn tranh x©m l­îc -CÊm mäi ho¹t ®éng sö dông søc m¹nh ®e do¹ sö dông søc m¹nh ®Ó chèng l¹i quèc gia kh¸c. -CÊm sö dông søc m¹hh hoÆc ®e do¹ sö dông søc m¹nh ®Ó gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp QT. -C¸c quèc gia kiÒm chÕ viÖc dïng søc m¹nh ®Ó tr¶ ®òa. 1.6.Nguyªn t¾c gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp QT b»ng ph­¬ng ph¸p hoµ b×nh -C¸c quèc gia cã nghÜa vô gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp QT b»ng ph­¬ng ph¸p hoµ b×nh: th«ng qua ®µm ph¸n, ®iÒu tra, trung gian, hoµ gi¶i, träng tµi, nh÷ng biÖn ph¸p hoµ b×nh kh¸c. -C¸c quèc gia gi¶i quyÕt hoµ b×nh c¸c tranh chÊp QT trªn c¬ së b×nh ®¼ng vÒ chÝnh quyÒn vµ phï hîp víi tù do ý chÝ. 1.7.Nguyªn t¾c c¸c quèc gia cã nghÜa vô hîp t¸c víi nhau Cïng nhau hîp t¸c ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ì toµn cÇu vµ t¨ng c­êng nghÜa vô cña c¸c quèc gia víi nhau. 1.8. Nguyªn t¾c t«n träng quyÒn c¬ b¶n cña con ng­êi: C¸c quèc gia cã nhiÖm vô t«n träng, b¶o vÖ vµ bình đẳng c¸c quyÒn c¬ b¶n cña con ng­êi trªn c¬ së tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc chÝnh trÞ, Dân sự , kinh tÕ, VH-XH. 1.9. Nguyªn t¾c thiÖn chÝ thùc hiÖn c¸c cam kÕt QT -Mçi quèc gia cã nghÜa vô thùc hiÖn mét c¸ch thiÖn chÝ nh÷ng nhiÖm vô cña m×nh ®· cam kÕt phï hîp víi hiÕn ch­¬ng Liên hợp quốc vµ c«ng ph¸p QT. -C¸c QG kh«ng ®­îc viÖn dÉn vµo Ph¸p luËt quèc gia m×nh ®Ó tõ chèi thùc hiÖn c¸c cam kÕt QT. Tr­íc tiªn ta h·y gi¶ ®Þnh r»ng nÕu kh«ng cã c¸c nguyªn t¾c QT th× thÕ giíi sÏ nh­ thÕ nµo, sÏ xẩy ra chuyÖn g× gi÷a c¸c quèc gia vµ c¸c tổ chức QT trªn thÕ giíi. Nh­ nguyªn t¾c: T«n träng chñ quyÒn quèc gia. NÕu nh­ kh«ng cã nguyªn t¾c nµy th× thÕ giíi sÏ xẩy ra chuyÖn g×, c¸c quèc gia sÏ t«n träng nhau vµ trong mäi quan hÖ quèc gia nµo còng muèn kÐo c¸i lîi vÒ phÇn m×nh cho nªn c¸c tranh chÊp sÏ xẩy ra vµ nÕu kh«ng t«n träng chñ quyÒn quèc gia kh¸c th× CT sÏ xẩy ra triÒn miªn và loài người sẽ khó có thể tồn tại trên trái đất và quốc gia còng kh«ng tån t¹i trªn thÕ giíi vµ nÕu kh«ng cã quèc gia th× còng kh«ng cã PLQT. NÕu kh«ng cã nguyªn t¾c nµy th× sù toµn vÑn l·nh thæ c¸c quèc gia sÏ kh«ng ®­îc ®¶m b¶o. Do ®ã, viÖc tén träng nguyªn t¾c nµy lµ nghÜa vô b¾t buéc cña c¸c quèc gia. Nh­ nguyªn t¾c: kh«ng sö dông søc m¹nh hoÆc ®e do¹ sö dông søc m¹nh. NÕu kh«ng cã nguyªn t¾c nµy th× thÕ giíi sÏ x¶y ra c¸c xung ®ét triÒn miªn v× trªn thÕ giíi c¸c n­íc lín th­êng muèn bµnh ch­íng søc m¹nh cña m×nh vµ muèn ¸p ®Æt søc m¹nh cña m×nh nªn n­íc kh¸c ®Ó khèng chÕ c¸c n­íc nhá phô thuéc vµo m×nh. Do ®ã viÖc c¸c n­íc tu©n thñ nghiªm chØnh nguyªn t¾c nµy sÏ dÉn ®Õn sù hoµ b×nh hîp t¸c gi÷a c¸c n­íc vµ cïng nhau ph¸t triÓn kh«ng kÓ n­íc lín hay nhá, giµu hay nghÌo. C©u 3: Nªu ý nghÜa nguyªn t¾c d©n téc tù quyÕt: Néi dung chñ yÕu cña nguyªn t¾c d©n téc tù quyÕt -Trong tuyªn bè trao tr¶ ®éc lËp cho c¸c n­íc vµ d©n téc thuéc ®Þa cña 43 thµnh viªn trong §¹i Héi ®ång LHQ ®· kh¼ng ®Þnh døt kho¸t r»ng tÊt c¶ c¸c d©n téc ®Òu cã quyÒn tù quyÕt tøc lµ cã quyÒn tù do quyÕt ®Þnh c¶n trë quyÒn tù quyÕt cña m×nh. -Ph¶i xo¸ bá chñ nghÜa thùc d©n. -Nguyªn t¾c nµy cã ý nghÜa ph¸p lý quan träng ®èi víi phong trµo gi¶i phãng d©n téc. C¸c d©n téc ®· giµnh ®­îc ®éc lËp CT vµ ®· thµnh lËp quèc gia ®éc lËp cña m×nh. Cã c¬ së ph¸p lý v÷ng ch¾c ®Ó cñng cè nÒn ®éc lËp cña m×nh, ®Êu tranh chèng l¹i sù can thiÖp cña CN§Q nh»m giµnh hoµn thoµn chñ quyÒn trªn toµn bé l·nh thæ cña m×nh. #Nguyªn t¾c nµy cã ý nghÜa ph¸p lý quan träng ®èi víi phong trµo gi¶i phãng d©n téc. C¸c d©n téc ®· giµnh ®­îc ®éc lËp CT vµ ®· thµnh lËp quèc gia ®éc lËp cña m×nh. Cã c¬ së ph¸p lý v÷ng ch¾c ®Ó cñng cè nÒn ®éc lËp cña m×nh, ®Êu tranh chèng l¹i sù can thiÖp cña CN§Q nh»m giµnh hoµn toµn chñ quyÒn trªn toµn bé l·nh thæ cña m×nh. #Liªn hÖ víi ViÖt Nam: Chó ý c¸c mèc lÞch sö quan träng 2/9/1945; 1954; 1965 - * C©u 4: T¹i sao nãi biÓn c¶ kh«ng phô thuéc vµo chñ quyÒn vµ quyÒn TP cña bÊt kú quèc gia nµo? Tr¶ lêi: TÊt c¶ c¸c quèc gia cã biÓn ®Òu cã chñ quyÒn vµ quyÒn tµi ph¸n cña m×nh trªn vïng biÓn cña quèc gia m×nh - Nh­ vïng néi thuû: + B/chÊt ph¸p lý néi thuû ®­îc g¾n liÒn víi lôc ®Þa vµ ®­îc ®Æt d­íi chñ quyÒn hoµn toµn vµ ®Çy ®ñ tuyÖt ®èi cña quèc gia ven biÓn. + ChÕ ®é ®i l¹i ®èi víi tµu thuyÒn n­íc ngoµi: §èi víi tµu thuyÒn qu©n sù n­íc ngoµi: bÊt k× tµu thuyÒn n­íc ngoµi muèn vµo néi thuû ®Õn ph¶i xin phÐp tr­íc vµ ph¶i ®­îc phÐp cña quèc gia míi ®­îc vµo. Khi ®Õn ViÖt Nam ®Ó vµo néi thuû tµu qu©n sù ph¶i thùc hiÖn q®Þnh: Tµu ngÇm ë tr¹ng th¸i næi... §èi víi tµu d©n sù: Còng ph¶i xin phÐp tr­íc vµ ®­îc sù ®ång ý cña quèc gia. - L·nh h¶i: B/c ph¸p lý: c¸c quèc gia cã chñ quyÒn ®Çy ®ñ vµ hoµn toµn ®èi víi l·nh h¶i cña m×nh còng nh­ * trêi ë phÝa trªn, ®¸y biÓn vµ vïng ®Êt d­íi. + Tµu thuyÒn n­íc ngoµi ®­îc qua l¹i v« h¹i trong l·nh h¶i. + QuyÒn tµi ph¸n - Vïng tiÕp gi¸p l·nh haØ: Lµ vïng n»m phÝa ngoµi vµ tiÕp gi¸p víi l·nh h¶i quèc gia ven biÓn, cã bÒ réng kh«ng qu¸ 24 h¶i lý tÝnh tõ ®­êng c¬ së. B/c ph¸p lý: - Cã ®Æc quyÒn ®¸nh c¸, khai th¸c tµi nguyªn - Cã ®Æc quyÒn qu¶n lý * m«i tr­êng - Cã ®Æc quyÒn th¨m dß khai th¸c vïng biÓn phôc vô kinh tÕ vµ nghiªn cøu khoa häc ® VËy tõ nh÷ng néi dung trªn cña c¸c vïng biÓn thuéc chñ quyÒn cña quèc gia ven biÓn ta cã thÓ rót ra kÕt luËn: Cïng xa bê th× chñ quyÒn vµ quyÒn tµi ph¸n cña quèc gia cµng gi¶m dÇn vµ khi ®Õn vïng biÓn quèc tÕ th× kh«ng cã bÊt cø quèc gia nµo cã quyÒn thùc hiÖn chñ quyÒn vµ quyÒn tµi ph¸n cña m×nh trªn ®ã. V× ®©y lµ tµi s¶n chung cña nh©n lo¹i, viÖc ®i l¹i trªn ®ã tu©n theo nguyªn t¾c "tù do biÓn c¶", tÊt c¶ tµi s¶n cña vïng biÓn nµy thuéc së h÷u chung cña toµn thÓ nh©n lo¹i. C¸c quèc gia cã quyÒn tù do biÓn c¶, tù do hµng kh«ng, tù do ®¸nh c¶, tù do ®Æt d©y dÉn c¸p, èng dÉn ngÇm, x©y dùng c¸c c«ng tr×nh, tù do x©y dùng c¸c ®¶o nh©n t¹o, tù do nghiªn cøu khoa häc. Tuy nhiªn khi thùc hiÖn c¸c quyÒn tù do cña m×nh, c¸c quèc gia còng ph¶i cã giíi h¹n, ph¶i chó chó ý mét c¸ch hîp lý ®Õn lîi Ých cña quèc gia kh¸c phï hîp víi nguyªn t¾c CPQT. ® Tõ nh÷ng nhËn xÐt trªn ta thÊy c«ng h¶i kh«ng phô thuéc chñ quyÒn vµ quyÒn tµi ph¸n cña bÊt k× quèc gia nµo. C©u 5: 1/Tr×nh bµy vÒ c¬ quan ®¹i diÖn l·nh sù * Kh¸i niÖm: c¬ quan ®¹i diÖn l·nh sù lµ c¬ quan ®èi ngo¹i cña quèc gia nµy ®Æt trªn l·nh thæ quèc gia kh¸c nh»m thùc hiÖn chøc n¨ng l·nh sù trong mét khu vùc l·nh thæ * ®Þnh trªn c¬ së tho¶ thuËn gi÷a 2 quèc gia h÷u quan. + Chøc n¨ng: C¬ quan ®¹i diÖn l·nh sùu chØ ®¹i diÖn cho quèc gia vÒ mét * nhÊt ®Þnh vµ t¹i mét khu vùc l·nh thæ nhÊt ®Þnh ® c¸c n­íc cã thÓ ®Æt nhiÒu c¬ quan ®¹i diÖn l·nh sù trong mét n­íc ngoµi. C¬ quan nµy ®­îc ®Æt bªn c¹nh chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng cña n­íc ngoµi. Chøc n¨ng: + B¶o vÖ lîi Ých cña quèc gia m×nh, cña c«ng d©n vµ ph¸p nh©n n­íc m×nh. + KhuyÕn khÝch vµ thóc ®Èy ph¸t triÓn th­¬ng m¹i, kinh tÕ – v¨n ho¸, KH-KT gi÷a n­íc m×nh víi n­íc së t¹i. + Chøc n¨ng hµnh chÝnh vµ c«ng chøng ®èi víi c«ng d©n vµ ph¸p nh©n n­íc m×nh. + CÊp hé chiÕu vµ giÊy tê ®i ®­êng cho c«ng d©n n­íc m×nh còng nh­ cÊp thÞ thùc vµ c¸c tµi liÖu thÝch hîp cho nh÷ng ng­íi ®Õn n­íc l·nh sù. + Th«ng b¸o t×nh h×nh kinh tÕ, th­¬ng m¹i, v¨n ho¸, khoa häc kü thuËt cña n­íc tiÕp nhËn l·nh sù cho n­íc m×nh. * CÊp bËc cq vµ ng­êi ®øng ®Çu c¬ quan: - Tæng l·nh sù qu¸n - L·nh sù qu¸n - Phã l·nh sù qu¸n * Nh©n viªn c¬ quan ®Þa diÖn l·nh sù: + Viªn chøc l·nh sù: Nh÷ng ng­êi thùc hiÖn chøc n¨ng l·nh sù, ®­îc h­ëng quyÒn ­u ®·i, miÔn trõ l·nh sù + Nh©n viªn HC – KT + Nh©n viªn phôc vô * Bæ nhiÖm ®¹i diÖn l·nh sù + Bé tr­ëng ngo¹i giao dùa vµo ph¸p luËt n­íc m×nh bæ nhiÖm ®¹i diÖn l·nh sù, ng­êi ®øng ®Çu + B»ng l·nh sù ®­îc göi lªn chÝnh quyÒn n­íc tiÕp nhËn ®Ó xin giÊy chÊp nhËn. N­íc tiÕp nhËn cã quyÒn tõ chèi cÊp mµ kh«ng ph¶i th«ng b¸o lý do. * Khu vùc l·nh sù * QuyÒn ­u ®·i vµ miÔn trõ l·nh sù: C¬ b¶n gièng ngo¹i giao, nh­ng h¹n chÕ h¬n. - §èi víi c¬ quan ®¹i diÖn l·nh sù + QuyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m vÒ trô së + QuyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m hå s¬ l­u tr÷ vµ tµi liÖu ë bÊt cø ®©u vµ bÊt cø lóc nµo. + QuyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m vÒ th­ tÝn l·nh sù - §èi víi viªn chøc l·nh sù: + Kh«ng ph¶i chÞu tµi ph¸n cña c¬ quan t­ ph¸p hoÆc HC cã thÈm quyÒn vÒ c¸c hµnh ®éng cña m×nh trong khi thi hµnh nhiÖm vô. + Cã thÓ bÞ b¾t hoÆc bÞ t¹m gi÷ ®Ó chê xÐt xö trong tr­êng hîp ph¹m träng téi vµ ph¶i b¸o ngay ch ng­êi ®øng ®Çu c¬ qu¹n. 2/. §iÓm kh¸c biÖt c¬ quan ®¹i diÖn l·nh sù lµ c¬ quan ®¹i diÖn ngo¹i giao * Kh¸i niÖm: Lµ cq ®èi ngo¹i cña mét quèc gia ®ãng trªn l·nh thæ quèc gia kh¸c ®Ó thùc hiÖn quan hÖ ngo¹i giao víi quèc gia së t¹i vµ víi c¸c quèc gia ®¹i diÖn ngo¹i giao cña quèc gia kh¸c. * C¸c ®iÓm kh¸c biÖt: Kh¸c biÖt chñ yÕu nhÊt lµ ë cïng cña 2 cq nµy * Chøc n¨ng cq ®¹i diÖn ngo¹i giao - Thay mÆt cho Nhµ n­íc m×nh t¹i n­íc së t¹i trªn mäi ph­¬ng tiÖn - B¶o vÖ quyÒn lîi Nhµ n­íc vµ c«ng d©n, ph¸p nh©n n­íc m×nh t¹i n­íc së t¹i phï hîp víi CPQT - T×m hiÓu: nh÷ng ph­¬ng tiÖn hîp t¸c vÒ ®iÒu kiÖn vµ sù ph¸t triÓn cña n­íc së t¹i bµ b¸o c¸o t×nh h×nh cho chÝnh phñ n­íc m×nh. - §Èy m¹nh quan hÖ h÷u nghÞ hîp t¸c 2 n­íc * Ngoµi c¸c chøc n¨ng trªn cq ®¹i diÖn ngo¹i giao cßn thùc hiÖn chøc n¨ng l·nh sù * Ngoµi ra cßn kh¸c ë quyÒn ­u ®·i vµ miÔn trõ ngo¹i giao QuyÒn ­u ®·i vµ miÔn trõ cña cq ®¹i diÖn ngo¹i giao réng h¬n quyÒn miÔn trõ vµ ­u ®·i cq ®¹idiÖn l·nh sù. VD: Nh÷ng miÔn thuÕ; quyÒn ®­îc treo quèc k× vµ quèc huy t¹i trô së, nhµ riªng. - QuyÒn ­u ®·i miÔn trõ ngo¹i giao cña viªn chøc ngo¹i giao còng réng h¬n so víi viªn chøc ®¹i diÖn l·nh sù VD: Nh­ quyÒn Viªn chøc ngo¹i giao kh«ng bÞ b¾t, t¹m gi÷ d­íi bÊt k× h×nh thøc nµo, quyÒn miÔn trõ xÐt xö h×nh sù, d©n sù, HC C©u 6: 1/. Tr×nh bµy c¬ së ph¸p lý vµ c¬ së thùc tÕ cña tr¸ch nhiÖm ph¸p lý quèc tÕ 1.1/. C¬ së ph¸p lý: Lµ tæng thÓ c¸c quy ph¹m ph¸p luËt quy ®Þnh hµnh vi nµo cña chñ thÓ ®­îc coi lµ hµnh vi vi ph¹m CPQT C¬ së ph¸p lý cña TNPLQT ®­îc ghi trong c¸c ®iÒu ­íc, tËp qu¸n, quyÕt ®Þnh TAQT * vµ c¸c v¨n b¶n ®¬n ph­¬ng cña quèc gia. 1.2/. C¬ së thùc tÕ - Hµnh vi vi ph¹m CPQT lµ c¬ së thùc tÕ ®Ó truy cøu tr¸ch nhiÖm ph¸p lý ®èi víi c¸c chñ thÓ cña CPQT. - Hµnh vi vi ph¹m CPQT cã nh÷ng dÊu hiÖu cô thÓ + Lµ hµnh vi tr¸i ph¸p luËt + ThiÖt h¹i x¶y ra + NQH nh©n qu¶ gi÷a hµnh vi vi ph¹m CPQT vµ thiÖt h¹i x¶y ra. + Lçi cña hµnh vi vi ph¹m 2/. T¹i sao? V× quèc gia la chñ thÓ c¬ b¶n nhÊt cña CPQT, quèc gia cã ®Çy ®ñ hoµn toµn quyÒn tèi cao ®èi víi c¸c hµnh vi cña quèc gia m×nh. Do ®ã, quèc gia ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm * ph¸p lý quèc tÕ. V× c¸c c¬ quan cña Nhµ n­íc m×nh, c¸c c«ng d©n, tæ chøc, ®Çy ®ñ lµ nh÷ng c¬ quan, tæ chøc ®Òu thuéc quèc gia vµ quèc gia ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm quèc tÕ ®èi víi c¸c tæ chøc, c«ng d©n, vµ c¬ quan HC cña m×nh. - Quèc gia thùc hiÖn vi ph¹m CPQT th«ng qua c¸c cq Nhµ n­íc: LP, HP, TP - Quèc gia liªn ®íi chÞu tr¸ch nhiÖm trong tr­êng hîp c«ng d©n, ph¸p nh©n n­íc m×nh vi ph¹m CPQT nÕu nh­ quèc gia kh«ng can thiÖp nh÷ng hµnh vi vi ph¹m ®ã. - §èi víi hµnh vi vi ph¹m cña c¸c c¬ quan, tæ chøc n­íc ngoµi, quèc gia chÞu tr¸ch nhiÖm ph¸p lý quèc tÕ ®èi víi hµnh vi vi ph¹m cña c¸c c¬ quan, tæ chøc n­íc ngoµi ®ãng trªn l·nh thæ n­íc m×nh khi mµ c¸c c¬ quan, tæ chøc ®ã x©m ph¹m ®Õn quèc gia kh¸c mµ kh«ng cã biÖn ph¸p ng¨n chÆn hay th«ng b¸o quèc tÕ. C©u 7: So s¸nh quy chÕ ph¸p lý cña néi thuû vµ l·nh h¶i * Kh¸i niÖm: Néi thñy lµ vïng n­íc biÓn n»m phÝa trong ®­êng c¬ së vµ gi¸p víi bê biÓn t¹i ®ã quèc gia ven biÓn thùc hiÖn chñ quyÒn hoµn toµn, ®Çy ®ñ vµ tuyÖt ®èi nh­ trªn l·nh thæ ®Êt liÒn. * Kh¸i niÖm: L·nh h¶i lµ vïng n­íc n»m tiÕp liÒn víi néi thuû vµ cã bÒ réng kh«ng qu¸ 12 h¶i lý tÝnh tõ ®­êng c¬ së. + Quy chÕ ph¸p lý cña néi thuû: - B¶n chÊt PL: Néi thuû g¾n liÒn víi lôc ®Þa vµ ®­îc ®Æt d­íi chñ quyÒn hoµn toµn, ®Çy ®ñ vµ tuyÖt ®èi cña quèc gia ven biÓn. - ChÕ ®é ®i l¹i ®èi víi tµu thuyÒn n­íc ngoµi: + §èi víi tµu qu©n sù: VÒ nguyªn t¾c bÊt kú thuyÒn nµo cña n­íc ngoµi muèn vµo néi thñy cña mét n­íc ven biÓn ®Òu ph¶i xin phÐp tr­íc vµ ph¶i ®­îc phÐp míi ®­îc vµo. Khi ®Õn l·nh h¶i vµo néi thuû tµu qu©n sù thùc hiÖn nh÷ng quy ®Þnh. + §èi víi tµu d©n sù: Ph¶i ®i ®Õn mét ®Þa ®iÓm ®· quy ®Þnh, chê c¸c lùc l­îng biªn phßng, y tÕ lµm c¸c thñ tôc nhËp c¶nh vµ dÉn ®­êng vµo c¶ng - QuyÒn tµi ph¸n: + Tµu d©n sù + Tµu qu©n sù + Quy chÕ ph¸p lý l·nh h¶i: quèc gia ven biÓn cã chñ quyÒn ®Çy ®ñ, hoµn toµn ®i l·nh h¶i cña m×nh còng nh­ ®èi víi vïng trêi ë phÝa trªn, vïng ®¸y biÓn vµ lßng ®Êt d­íi ®¸y biÓn ë phÝa d­íi l·nh h¶i. + ChÕ ®é qua l¹i: Tµu thuyÒn n­íc ngoµi ®­îc qua l¹i v« h¹i l·nh h¶i quèc gia ven biÓn. Qua l¹i cã 3 tr­êng hîp: §i qua l·nh h¶i mµ kh«ng vµo néi thuû, ®i qua l·nh h¶i vµo néi thuû, ®i tõ néi thñy qua l·nh h¶i vµ ra biÓn . - Qua l¹i v« h¹i: Tµu thuyÒn ®i trong t×nh tr¹ng b×nh th­êng, liªn tôc, kh«ng dõng l¹i, kh«ng th¶ neo, kh«ng cã nh÷ng hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt cña quèc gia ven biÓn. ViÖc qua l¹i ph¶i nhanh chãng liªn tôc. VÒ gièng nhau: - Néi thuû vµ l·nh h¶i ®Òu lµ thuéc chñ quyÒn l·nh thæ quèc gia. - §Òu ph¶i tu©n theo luËt biÓn quèc tÕ - §Òu ph¶i tu©n theo ph¸p luËt quèc gia VÒ kh¸c nhau: - Néi thuû: Cã chñ quyÒn hoµn toµn ®Çy®ñ tuyÖt ®èi tµu thuyÒn n­íc ngoµi vµo ph¶i xin phÐp tr­íc. - L·nh h¶i: Cã chñ quyÒn hoµn toµn ®Çy ®ñ. Khi vµo l·nh h¶i kh«ng phØa xin phÐp tr­íc. Vµ cã thÓ ®i qua l¹i v« h¹i. C©u 8: CM Sù tiÕn bé cña CPQT hiÖn ®¹i so víi thêi k× tr­íc Tr¶ lêi: CPQT cña c¸c thêi kú tr­íc cßn cã rÊt nhiÒu ®iÓm h¹n chÕ so víi CPQT hiÖn ®¹i * CPQT thêi kú chiÕm h÷u n« lÖ: Trong thêi kú nµy c¸c n­íc gi¶i quyÕt nh÷ng m©u thuÉn chñ yÕu b»ng chiÕn tranh, dïng chiÕn tranh ®Ó thÓ hiÖn søc m¹nh. Trong thêi kú nµy c¸c bªn tham chiÕn còng ®· sö dông c¸c t¹m ­íc ®Ó ®×nh chiÕn nh­ng hiÖu lùc cña nã thÊp. CPQT cßn t¶n m¹n, mang tÝnh chÊt khu vùc. CPQT chung cho c¸c quèc gia ch­a cã *chÕ ®èi víi khu vùc. C¸c chÕ ®Þnh chØ mang tÝnh tËp qu¸n ch­a thÓ hiÖn b»ng c¸c chÕ ®é ph¸p lý. * CPQT thêi kú phong kiÕn: ë thê kú nµy chiÕn tranh xay ra liªn miªn.. c¸c vua chóa vµ ®Þa chñ lµ chñ thÓ cña CPQT, chñ quyÒn quèc gia lµ chñ quyÒn cña vua. C¸c chÕ ®Þnh ph¸p lý còng ph¸t triÓn h¬n so víi chÕ ®é n« lÖ. §· ban hµnh ®­îc c¸c luËt vµ quy ®Þnh mét sè quyÒn cô thÓ trong chiÕn tranh: quyÒn ®Æc quyÒn sø gi¶, t«n träng cam kÕt quèc tª Tuy nhiªn, trong thêi kúnµy CPQT còng chØ lµ cña c¸c vua chóa quan hÖ víi nhau, quyÒn cña quèc gia lµ quyÒn cña vua, quan hÖ b×nh ®¼ng gi÷a vua víi vua. * CPQT thêi TBCN: c¸c nguyªn t¾c vµ quy ph¹m CPQT ®­îc quy ®Þnh réng r·i vµ khëi ®Çu cho sù ra ®êi cña CPQT chung cho toµn thÕ giíi. Tuy nhiªn nã vÉn cßn h¹n chÕ lµ quy ®Þnh chØ cã quèc gia v¨n minh míilµ chñ thÓ cña CPQT cßn c¸c quèc gia ¸, Phi th× bÞ coi lµ cÇn ph¶i khai ph¸. Trong thêi k× nµy ®· xuÊt hiÖn c¸c luËt chiÕn tranh, luËt ngo¹i giao vµ l·nh sù tiÕp tôc ph¸t triÓn cao h¬n CNQ§ xuÊt hiÖn ® CPQT bÞ chuyÓn sang ph¶n ®éng. ¸p dông chÝnh s¸ch thuéc ®Þa ®èi víi c¸c quèc gia kh¸c ® vi ph¹m nguyªn t¾c t«n träng chñ quyÒn toµn vÑn l·nh thæ quèc gia. Sö dông c¸c biÖp ph¸p qu©n sù, vò lùc ®Ó gi¶i quyÕt c¸c m©u thuÉn. Mét hiÖn t­îng lµ CN§Q th­êng can thiÖp mét c¸ch tr¾ng trîn vµo c«ng viÖc néi bé quèc gia kh¸c. * Trong CPQT hiÖn ®¹i ®· cã sù tiÕn bé v­ît bËc so víi c¸c thêi k× tr­íc. CPQT hiÖn ®¹i ra ®êi tõ sau CM T10 Nga thµnh c«ng. Hµng lo¹t c¸c chÕ ®Þnh ph¶n ®éng cña thêi k× tr­íc bÞ xo¸ bá. CPQT xuÊt hiÖn nh÷ng chÕ ®Þnh d©n chñ vµ tiÕn bé. - TiÕn bé vÒ néi dung: CPQT hiÖn ®¹i ®· quy ®Þnh nh÷ng nguyªn t¾c hÕt søc tiÕn bé vµ ¸p dông chung cho c¶ thÕ giíi. Nh­ nguyªn t¾c t«n träng chñ quyÒn quèc gia, nguyªn t¾c kh«ng can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé quèc gia kh¸c - TiÕn bé vÒ h×nh thøc: Thêi k× tr­íc nguån cña CPQT chñ yÕu lµ tËp qu¸n ph¸p th× trong CPQT hiÖn ®¹i nguån cña nã lµ ®iÒu ­íc quèc tÕ ®­îc ¸p dông thèng nhÊt tren ph¹m vi toµn cÇu chø kh«ng mang tÝnh khu vùc nh­ thêi k× tr­íc. C©u9: Tr×nh bµy kh¸i niÖm vµ quy chÕ ph¸p lý cña l·nh thæ quèc gia * KN: l·nh thæ quèc gia lµ bé phËn cÊu thµnh cña quèc gia, bao gåm vïng ®Êt, vïng n­íc, vïng trêi phÝa trªn vµ lßng ®Êt phÝa d­íi thuéc chñ quyÒn hoµn toµn, ®Çy ®ñ vµ tuyÖt ®èi cña mét quèc gia nhÊt ®Þnh. Ngoµi ra tÊt c¶ c¸c tµu biÓn m¸y bay, tµu vò trô cã mang cê hay dÊu hiÖu ®Æc biÖt kh¸c cña quèc gia, cq ®¹i diÖn ngo¹i giao, ®­êng èng dÉn c«ng tr×nh, thiÕt bÞ cña quèc gia n»m ngoµi l·nh thæ quèc gia nh­ng ®­îc LuËt quèc tÕ. * Quy chÕ ph¸p lý cña l·nh thæ quèc gia + QuyÒn tèi cao cña quèc gia ®èi víi l·nh thæ. Mçi quèc gia cã chñ quyÒn hoµn toµn ®Çy ®ñ vµ tuyÖt ®èi víi l·nh thæ cña m×nh gäi lµ quyÒn tèi cao cña quèc gia ®èi víi. + Nguyªn t¾c bÊt kh¶ x©m phËm toµn vÑn l·nh thæ: BÊt kh¶ x©m ph¹m l·nh thæ quèc gia cã nghÜa lµ kh«ng ®­îc x©m ph¹m l·nh thæ cña mét quèc gia d­íi bÊt k× h×nh thøc nµo. Cßn toµn vÑn l·nh thæ cã nghÜa lµ nghiªm cÊm chia c¾t l·nh thæ hoÆc x©m chiÕm mét phÇnl·nh thæ cña bÊt kú quèc gia nµo. Néi dung nguyªn t¾c bÊt kh¶ x©m ph¹m vµ toµn vÑn l·nh thæ quèc gia: - Nghiªm cÊm x©m chiÕm l·nh thæ b»ng bÊt cø c¸ch hµo - Biªn gioÐi quèc gia lµ æn ®Þnh vµ bÊt kh¶ x©m ph¹m. - Kh«ng ®­îc sö dông l·nh thæ quèc gia khi kh«n cã sù ®ång ý cña quèc gia chñ nhµ * Néi dung quy chÕ ph¸p lý - Quèc gia cã toµn quyÒn trong viÖc ®Þnh ®o¹t vµ lùa chän mét chÕ ®é chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi trªn ph¹m vi toµn l·nh thæ quèc gia m×nh. - Quèc gia cã toµn quyÒn trong viÖc x©y dùng ph¸p luËt trªn ph¹m vi toµn l·nh thæ quèc gia. - Quèc gia cã quyÒn SH hoµn toµn vµ riªng biÖt ®èi víi tÊt c¶ tµi nguyªn thiªn nhiªn ë l·nh thæ quèc gia m×nh. - Quèc gia cã quyÒn tµi ph¸n ®èi víi mäi c¸ nh©n, ph¸p nh©n vi ph¹m Ph¸p luËt trªn l·nh thæ quèc gia m×nh, trõ tr­êng hùp ®iÒu ­íc quèc tÕ mµ quèc gia ®· kÝ kÕt hoÆc tham gia cã quy ®Þnh kh¸c. - Quèc gia cã quyÒn ¸p dông c¸c biÖn ph¸p c­ìng chÕ cÇn thiÕt nh»m xö lý hoÆc ng¨n ngõa c¸c vi ph¹m PL ®iÒu ­íc quèc tÕ mµ quèc gia ®· kÝ kÕt hoÆc tham gia cã quy ®Þnh kh¸c. C©u 10: Tr×nh bµynéi dung vµ ý nghÜa nguyªn t¾c kh«ng sö dông søc m¹nh hoÆc ®e do¹ søc m¹nh trong quan hÖ quèc tÕ Tr¶ lêi: * Néi dung: - CÊm mäi ho¹t ®éng sö dông søc m¹nh hoÆc ®e do¹ sö dông søc m¹nh ®Ó chèng l¹i c¸c quèc gia kh¸c. - CÊm sö dông søc m¹nh hoÆc ®e do¹ sö dông søc m¹nh ®Ó gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp quèc tÕ. - C¸c quèc gia kiÒm chÕ viÖc dïng søc m¹nh ®Ó kiÒm chÕ. Liªn Hîp quèc quy®Þnh tÊt c¶ thµnh viªn LHQ tõ bá ®e do¹ b»ng vò lùc hoÆc sö dông vò lùc trong quan hÖ quèc tÕ nh»m chèng l¹i sù x©m ph¹m vÒ l·nh thæ hay nÒn ®éc lËp cña bÊt kú quèc gia nµo còng nh­ b»ng c¸ch kh¸c tr¸i víi môc ®Ých LHQ * ý nghÜa: * Néi dung nguyªn t¾c hoµ b×nh ®Ó gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp quèc tÕ. §iÒu 2 Kho¶n 3 HiÕn ch­¬ng LHQ quy ®Þnh: TÊt c¶ c¸c n­íc thµnh viªn LHQ gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp quèc tÕ cña hä b»ng biÖn ph¸p hoµ b×nh, sao cho kh«ng tæn h¹i hoµ b×nh, an ninh thÕ giíi vµ c«ng lý. - C¸c quèc gia gi¶i quyÕt hoµ b×nh c¸c tranh chÊp quèc tÕ th«ng qua mét trong c¸c biÖn ph¸p sau: ®µm ph¸n, ®iÒu tra, trung gian, hoµ gi¶i, träng tµi, toµ ¸n nh÷ng ph­¬ng ph¸p hoµ b×nh kh¸c mµ c¸c bªn lùa chän. * ý nghÜa: C©u 11: T¹i sao ®Æt ra vÊn ®Ò tr¸ch nhiÖm ph¸p lý quèc tÕ trong CPQT? Tr¶ lêi: - VÒ lý thuyÕt, môc ®Ých cuèi cïng cña sù ®/c PL lµ thiÕt lËp mét trËt tù chung trong toµn bé ®êi sèng x· héi. Nh­ng trËt tù ph¸p luËt sÏ chØ ®­îc thiÕt lËp khi mäi biÓu hiÖn vi ph¹m PL ®­îc xö lý kÞp thêi vµ nghiªm kh¾c. ChÝnh v× thÕ CPQT ph¶i ®Æt ra vÊn ®Ò TNPL quèc tÕ, nh­ mét biÖn ph¸p c­ìng chÕ buéc chñ thÓ vi ph¹m ph¶i g¸nh chÞu c¸c hËu qu¶ bÊt lîi do hµnh vi vi ph¹m CPQT. Vµ th«ng qua ®ã trËt tù PL quèc tÕ míi ®­îc duy tr× vµ cñng cè. - NÕu trong c«ng ph¸p quèc tÕ mµ kh«ng ®Æt ra vÊn ®Ò tr¸ch nhiÖm ph¸p lý quèc tÕ CPQT sÏ nh­ thÕ nµo? CPQT ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së c¸c chñ thÓ, c¸c bªn tham gia kÝ kÕt ®iÒu ­íc quèc tÕ trª c¬ së b×nh ®¼ng, tù nguyÖn do ®ã c¸c bªn cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ chÆt chÏ, do ®ã h×nh thøc xö lý lµ ph¶i g¸nh chÞu nh÷ng hËu qu¶ mµ c¸c bªn g©y ra. Nh÷ng quy ®Þnh chÕ tµi ®ã ®· ®­îc c¸c bªn tho¶ thuËn vµ ®­îc ghi nhËn trong nh÷ng ®iÒu ­íc quèc tÕ mµ c¸c bªn kÝ kÕt. - T¹i sao ph¶i ®Æt vÊn ®Ò tr¸ch nhiÖm quèc tÕ lµ bëi v× néi dung cña nã + C¸c chñ thÓ CPQT cã hµnh vi vi ph¹m CPQT hoÆc kh«ng thùc hiÖn cam kÕt quèc tÕ ph¶i båi th­êng thiÖt h¹i x¶y ra lµ thi hµnh c¸c biÖn ph¸p cã hiÖu qu¶ nh»m b¶o ®¶m kh«ng t¸i ph¹m trong t­¬ng lai. +Bªn bÞ h¹i cã quyÒn yªu cÇu c¸c chñ thÓ vi ph¹m nhiÖm vô ph¶i thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm ph¸p lý quèc tÕ vµ ph¶i båi th­êng thiÖt h¹i nÕu cã * x¶y ra. C©u 12: T¹i sao nãi quèc gia lµ chñ thÓ c¬ b¶n vµ chñ yÕu cña CPQT Tr¶ lêi: - Tr­íc hÕt ta ph¶i kh¼ng ®Þnh víi nhau r»ng nÕu kh«ng cã quèc gia th× còng kh«ng cã CPQT, sù tån t¹i cña quèc gia còng lµ sù tån t¹i cña CPQT. - Trong suèt chiÒu dµi lÞch sö cña CPQT sè l­îng chñ thÓ lu«n lu«n thay ®æi, nh­ng quèc gia vÉn lµ chñ thÓ cña CPQT. Nh­ trong thêi k× chiÕm h÷u n« lÖ th× bªn c¹nh quèc gia lµ chñ thÓ cña CPQT cßn cã nhµ vua, mäi quyÕt ®Þnh cña nhµ vua còng lµm thay ®æi nh÷ng quan hÖ quèc tÕ. Sang thêi k× TBCN th× nhµ vua, nhµ thê, l·nh chóa kh«ng cßn lµ chñ thÓ cña CPQt xuÊt hiÖn c¸c tæ chøc quèc tÕ liªn chÝnh phñ, chñ thÓ nµy lµ sù liªn kÕt gi÷a c¸c quèc gia cïng nhau gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò mµ mét quèc gia kh«ng thÓ lµm ®­îc . Sang thêi k× CPQTH§, do phong trµo ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc cña c¸c n­íc vµ d©n téc thuéc ®Þa lªn cao, thªm vµo ®ã CPQT cßn cã nguyªn t¾c “d©n téc tù quyÕt” nªn xuÊt hiÖn lo¹i chñ thÓ míi tån t¹i bªn c¹nh quèc gia, tæ chøc liªn chÝnh phñ ®ã lµ d©n téc ®Êu tranh nh»m thùc hiÖn quyÒn tù quyÕt d©n téc. - Th«ng qua viÖc ph©n tÝch c¸c quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c chñ thÓ ta cã thÓ rót ra kÕt luËn: DT ®Êu tranh giµnh quyÒn tù quyÕt d©n téc lµ chñ thÓ ®Æc biÖt cña CPQT, bëi nã ch­a ph¶i lµ quèc gia mµ chØ ®ang trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh quèc gia, mäi ®éng th¸i cñanã khi tham gia vµo c¸c quan hÖ quèc tÕ chñ yÕu nh»m môc tiªu ®Èy nhanh qu¸ tr×nh h×nh thµnh quèc gia. T/c QT liªn chÝnh phñ lµ chñ thÓ h¹n chÕ bëi nã ®­îc chÝnh c¸c quèc gia thµnh lËp, sù tån t¹i cña nã phô thuéc vµo ý chÝ cña quèc gia thµnh viªn, h¬n n÷a nã chØ tham gia quan hÖ quèc tÕ trong c¸c lÜnh vùc thuéc chøc n¨ng nhiÖm vô cña m×nh. Trong khi ®ã c¨n cø vµo quyÒn vµ nvô cña quèc gia th× quèc gia cã ®Çy ®ñ t­ c¸ch tham gia vµo mäi ho¹t ®éng cña ®êi sèng quèc tÕ trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc mµ kh«ng cã bÊt k× h¹n chÕ nµo. C©u 13: So s¸nh CPQT vµ TPQT: - CPQT: Lµ hÖ thèng c¸c nguyªn t¾c vµ QPPL do c¸c quèc gia vµ chñ thÓ kh¸c cña CPQT tho¶ thuËn x©y dùng lªn, b¶o ®¶m thi hµnh trªn c¬ së tù nguyÖn vµ b×nh ®¼ng ®Ó ®/c c¸c quan hÖ gi÷a c¸c quan hÖ quèc tÕ. - TPQT: Lµ tæng thÓ c¸c nguyªn t¾c ph¸t triÓn c¸c quan hÖ quèc tÕ X©y dùng nªn hoÆc quèc gia tù ban hµnh theo thñ tôc, tr×nh tù luËt ®Þnh c¸c quan hÖ DS cã yÕu tè n­íc ngoµi nh»m æn ®Þnh, duy tr×, giao l­u quan hÖ DS, quan hÖ h«n nh©n gia ®×nh, th­¬ng m¹i thóc ®Èy nã ph¸t triÓn *Gièng nhau: - C¶ CPQT vµ TPQT ®Òu ®iÒu chØnh quan hÖ x· héi mang tÝnh chÊt quèc tÕ. Trong sinh ho¹t quèc tÕ, nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶ncña CPQT lµ nÒn t¶ng, lµ c¬ së cho sù hîp t¸c giao l­u quan hÖ quèc tÕ c¸c chñ thÓ víi nhau. Còng chÝnh v× thÕ TPQT ph¶i tu©n theo nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña CPQT. * Kh¸c biÖt: - §èi t­îng ®iÒu chØnh: + TPQT lµ c¸c quan hÖ chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, khoa häc –kü thuËt gi÷a c¸c chñ thÓ cña CPQT víi nhau. + CPQT lµ c¸c quan hÖ d©n sù c¬ yÕu tè n­íc ngoµi. - Chñ thÓ cña CPQT lµ c¸c quèc gia, d©n téc ®ang ®Êu tranh giµnh quyÒn tù quyÕt d©n téc vµ t/c quèc tÕ Liªn ChÝnh phñ, trong ®ã quèc gia la chñ thÓ chñ yÕu. + TPQT: lµ c¸c c¸ nh©n ph¸p nh©n vµ c¸c quèc gia, d©n téc ®ang ®Êu tranh giµnh quyÒn tù quyÕt d©n téc, tæ chøc quèc tÕ liªn ChÝnh phñ vµ tæ chøc phi ChÝnh phñ, trong ®ã c¸ nh©n, ph¸p nh©n lµ chñ thÓ chñ yÕu. - Nguån: + CPQT: §iÒu ­íc quèc tÕ vµ c¸c tËp qu¸n quèc tÕ + TPQT: C¶ ®iÒu ­íc quèc tÕ, tËp qu¸n quèc tÕ vµ PL quèc gia CPQT ®iÒu ­íc quèc tÕ lµ nguån chñ yÕu. TPQT VBPLQG lµ nguån chñ yÕu. - Ph­¬ng ph¸p ®iÒu chØnh: + CPQT: quyÒn b×nh ®¼ng vÒ chñ quyÒn cña quèc gia + TPQT: §©y lµ c¸c giao l­u d©n sù cã yÕu tè n­íc ngoµi - BiÖn ph¸p c­ìng chÕ: + CPQT kh«ng q® cô thÓ c¸c biÖn ph¸p c­ìng chÕ v× kh«ng cã cq gi¶i quyÕt ®øng tªn c¸c quèc gia. V× nã xuÊt ph¸t tõ nguyªn t¾c “b×nh ®¼ng, tho¶ thuËn, tù nguyÖn”. + QPQT: - Quy ®Þnh cô thÓ c¸c biÖn ph¸p c­ìng chÕ - Sö dông c¸c VBQPPL cña quèc gia ®Ó gi¶i quyÕt. C©u 14: Tr×nh bµy kh¸i niÖm vµ thñ tôc kÝ kÕt ®iÒ ­íc quèc tÕ? ViÖc thùc hiÖn c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ ®­îc dùa trªn nguyªn t¾c nµo, t¹i sao? Tr¶ lêi: * Kh¸i niÖm: §iÒu ­íc quèc tÕ lµ v¨n b¶n ph¸p lý quèc tÕ do c¸c quèc gia vµ c¸c chñ thÓ kh¸c cña CPQT thiÕt lËp trªn c¬ së tù nguyÖn, b×nh ®¼ng, tho¶ thuËn gi÷a c¸c chñ thÓ cña CPQT nh»m x¸c lËp, thay ®æi, hay chÊm døt c¸c quyÒn vµ nghÜa vô ph¸p chÕ. *Thñ tôc kÝ kÕt ®iÒu ­íc quèc tÕ: *KN kÝ kÕt ®iÒu ­íc quèc tÕ: Lµ viÖc c¬ quan Nhµ n­íc, ng­êi cã thÈm quyÒn thùc hiÖn * lý tõ ®µm ph¸n, kÝ kÕt, phª chuÈn, phª duyÖt hoÆc gia nhËp cho ®Õn khi ®iÒu ­íc quèc tÕ cã hiÖu lùc. * Quy tr×nh: - §µm ph¸n: + Lµ viÖc c¸c bªn trao ®æi, ®Ò xuÊt ý kiÕn trªn c¬ së b×nh ®¼ng tho¶ thuËn, nh»m x©y dùng lªn néi dung cña ®iÒu ­íc quèc tÕ vµ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan + ë n­íc ta thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh ®µm ph¸n ®­îc quyÕt ®Þnh: . Chñ tÞch n­íc quyÕt ®Þnh ®µm ph¸n ®iÒu ­íc quèc tÕ kÝ kÕt víi d¹nh nghÜa Nhµ n­íc. . ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh ®µm ph¸n ®iÒu ­íc quèc tÕ kÝkÕt víi danh nghÜa ChÝnh phñ. . Uû ban Th­êng vô Quèc héi quyÕt ®Þnh viÖc TANDTC, VKDNDTC ®µm ph¸n. . Thñ tr­ëng Bé, ngµnh quyÕt ®Þnh ®µm ph¸n víi danh nghÜa Bé, ngµnh - KÝ ®iÒu ­íc quèc tÕ. + KÝ ®iÒu ­íc quèc tÕ lµ viÖc ®¹i diÖn cña c¸c bªn kÝ vµo v¨n b¶n ®iÒu ­íc nh»m x¸c nhËn chÝnh thøc víi nhau vÒ néi dung cña ®iÒ ­íc quèc tÕ. + KÝ d­íi nhiÒu h×nh thøc: - KÝ t¾t: Lµ h×nh thøc x¸c nhËn vÒ néi dung mang tÝnh chÊt kÜ thuËt cña ng­êi ®¹i diÖn cho nhãm ®µm ph¸n - KÝ chÝnh thøc: Lµ h×nh thøc x¸c nhËn vÒ néi dung mang tÝnh ph¸p lý cña ng­êi cã thÈm quyÒn. + ë n­íc ta viÖc kÝ kÕt còng nh­ viÖc ®µm ph¸n - Phª chuÈn: + Phª chuÈn lµ hµnh vi cña c¬ quan Nhµ n­íc cao nhÊt tá sù ®ång ý, sù chÊp nhËn ®èi víi hiÖu lùc cña ®iÒu ­íc quèc tÕ mµ tr­íc ®ã ®· ®­îc ®¹i diÖn cña Nhµ n­íc m×nh kÝ. + Nh÷ng tr­êng hîp phª chuÈn cña ViÖt Nam + ThÈm quyÒn phª chuÈn thuéc vÒ chñ tÞch n­íc, QH phª chuÈn trong nh÷ng tr­êng hîp cÇn thiÕt theo ®Ò nghÞ cña Chñ tÞch n­íc. - Phª duyÖt: + Lµ hµnh vi ph¸p lý cã ý nghÜa t­¬ng tù nh­ phª chuÈn nh­ng ®­îc ®Æt ra ®èi víi ®iÒu ­íc quèc tÕ kÝ víi danh nghÜa ChÝnh phñ hoÆc danh nghÜa Bé, Ngµnh. + C¸c tr­êng hîp phª duyÖt. + ThÈm quyÒn phª duyÖt thuéc vÒ ChÝnh phñ - Gia nhËp ®iÒu ­íc quèc tÕ: + Lµ viÖc mét chñ thÓ chÊp nhËn sù rµng buéc ®èi víi m×nh ca* cña mét ®iÒu ­íc quèc tÕ ®· ph¸t sinh hiÖu lùc ph¸p luËt mµ m×nh hiÖn t¹i ch­a lµ thµnh viªn. * §iÒu kiÖn gia nhËp + ThÈm quyÒn gia nhËp ®iÒu ­íc quèc tÕ: Chñ tÞch n­íc, ChÝnh phñ - B¶o l­u ®iÒu ­íc quèc tÕ: + Sù cÇn thiÕt: §Ó ®¶m b¶o sù tham gia ®«ng ®¶o cña c¸c quèc gia vµo ®iÒu ­íc quèc tÕ nhiÒu bªn v× lîi Ých hoµ b×nh, an ninh vµ hîp t¸c quèc tÕ. + B¶o l­u cã quyÒn tuyªn bè ®¬n ph­¬ng do mét bªn tham gia ®iÒu ­íc thùc hiÖn khi kÝ, phª duyÖt, phª chuÈn hoÆc gia nhËp ®iÒu ­íc quèc tÕ nhiÒu bªn nh»m lo¹i trõ hoÆc thay ®æi hÖ qu¶ ph¸p luý cña mét sè ®iÒu kho¶n nhÊt ®Þnh cña ®iÒu ­íc quèc tÕ - §¨ng kÝ ®iÒu ­íc quèc tÕ: §­îc tiÕn hµnh bëi Ban th­ kÝ LHQ nh»m c«ng bè réng r·i néi dung ®iÒu ­íc quèc tÕ vµ c¸c chñ thÓ kh¸c cã nhiÖm vô t«n träng *ViÖc thùc hiÖn ®iÒu ­íc quèc tÕ dùa trªn nguyªn t¾c: Tù nguyÖn thùc hiÖn c¸c cam kÕt quèc tÕ lµ nguyªn t¾c c¬ b¶n. Bëi v× mçi ®iÒu ­íc cã hiÖu qu¶ vµ cã gi¸ trÞ rµng buéc ®èi víi tÊt c¶ c¸c bªn tham gia ®iÒu ­íc ®ã vµ c¸c bªn ph¶i nghiªm chØnh thi hµnh. §ång thêi c¸c quèc gia còng kh«ng ®­îc viÖn dÉn. Vµo PL trong n­íc ®Ò tõ chèi thùc hiÖn c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ mµ m×nh tham gia kÝ kÕt. C©u 15: Tr×nh bµy KN, ®Æc ®iÓm cña sù c«ng nhËn chñ thÓ CPQT *KN: Lµ hµnh vi ph¸p lý chÝnh trÞ cña quèc gia c«ng nhËn dùa trªn nh÷ng ®éng c¬ nhÊt ®Þnh mµ chñ yÐu lµ nh÷ng ®éng c¬ vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ nh»m x¸c nhËn sù tån t¹i cña mét thµnh viªn míi trong céng ®ång quèc tÕ ®ång thêi th«ng qua hµnh vi ph¸p lý – chÝnh trÞ ®ã mµ quèc gia c«ng nhËn thÓ hiÖn ý ®Þnh hoÆc sù mong muèn ®­îc thiÕt lËp, quan hÖ hîp t¸c vÒ nhiÒu mÆt ®èi víi quèc gia ®­îc c«ng nhËn. * §Æc tr­ng: - Sù c«ng nhËn lµ hµnh vi ph¸p lý chÝnh trÞ - Sù c«ng nhËn dùa trªn nh÷ng ®éng c¬ nhÊt ®Þnh mµ chñ yÕu lµ nh÷ng ®éng c¬ chÝnh trÞ. - Sù c«ng nhËn kh¼ng ®Þnh quan ®iÓm cña quèc gia c«ng nhËn muèn thiÐt lËp quan hÖ b×nh th­êng vµ æn ®Þnh trong * víi quèc gia ®­îc c«ng nhËn. * Sù c«ng nhËn kh«ng quyÕt ®Þnh ®Õn t­ c¸ch chñ thÓ cña mét thµnh viªn míi v×: - VÒ chÝnh trÞ: NÕu sù c«ng nhËn cã lîi th× hä míi c«ng nhËn. - VÒ ph¸p lý: Dùa trªn c¬ së cña luËt ph¸p QT - Sù c«ng nhËn: + Dùa trªn nh÷ng ®éng c¬ nhÊt ®Þnh + Nh»m thiÕt lËp quan hÖ hoÆc kh¼ng ®Þnh l¹i quan hÖ + QuyÕt ®Þnh t­ c¸ch chñ thÓ lµ: + D©n sù + L·nh thæ + Chñ quyÒn quèc gia C©u 16: T¹i sao nãi néi thuû thuéc chñ quyÒn hoµn toµn ®Çy ®ñ vµ riªng biÖt, nh­ng l·nh h¶i chØ thuéc chñ quyÒn hoµn toµn vµ ®Çy ®ñ cña quèc gia ven biÓn. *Quy chÕ ph¸p lý cña néi thuû * Néi thuû lµ vïng n­íc biÓn n»m trong ®­êng c¬ së vµ tiÕp liÒn víi bê biÓn + Quy chÕ ph¸p lý: - ChÕ ®é ®i l¹i: HÕt søc nghiªm ngÆt dï lµ tµu qu©n sù hay d©n sù muèn vµo néi thuû cña mét n­íc th× ph¶i xin phÐp tr­íc vµ chØ ®­îc vµo néi thuû cña mét n­íc khi ®­îc quèc gia ven biÓn chÊp nhËn. C¸c tµu khi ®i vµo néi thuû ph¶i theo h­íng dÉn cña hoa tiªu. - QuyÒn tµi ph¸n: ChØ ¸p dông ®èi víi hµnh vi biÓu hiÖn ra bªn ngoµi con tµu, cßn hµnh vi x¶y ra trong tµu th× nã sÏ tu©n theo ph¸p luËt cña n­íc mµ tµu mang cê. - Tµu qu©n sù ®­îc h­ëng quyÒn miÔn trõ t­ ph¸p mét c¸h tuyÖt ®èi nÕu cã vi ph¹m PL th× chØ bÞ trôc xuÊt ra khái néi thuû. - B¶n chÊt ph¸p lý cña néi thuû: §©y lµ mét bé phËn cÊu thµnh nªn l·nh thæ quèc gia thuéc chÝnh quyÒn hoµn toµn ®Çy ®ñ vµ riªng biÖt cña quèc gia ven biÓn. * Quy chÕ ph¸p lý l·nh h¶i + l·nh h¶i lµ nguån tiÕp liÒn víi néi thñy vµ cã bÒ réng kh«ng qu¸ 12 h¶i lý tÝnh tõ ®­êng c¬ së. + Quy chÕ ph¸p lý: - ChÕ ®é ®i l¹i: ë trong l·nh h¶i th× tµu chuyÒn n­íc ngoµi ®­îc quyÒn qua l¹i v« h¹i. - QuyÒn tµi ph¸n: Gièng néi thuû - B¸o c¸o ph¸p lý: §©y lµ mét bé phËn cÊu thµnh nªn l·nh thæ quèc gia thuéc chñ quyÒn hoµn toµn vµ ®Çy ®ñ cña quèc gia ven biÓn, nã chØ cã mét ngo¹i lÖ duy nhÊt lµ mÊt ®i tÝnh riªng biÖt lµ c­êng ®é qua l¹i v« h¹i VËy ë l·nh h¶i quèc gia ven biÓn chØ t/h chñ quyÒn hoµn toµn vµ ®Çy ®ñ chø kh«ng tuyÖt ®èi nh­ ë néi thuû v× ë l·nh h¶i cã ®ñ thiÖt so víi néi thuû lµ ë c­êng ®é qua l¹i v« h¹i. NÕu nh­ tµu thuyÒn n­íc ngoµi muèn vµo néi thñy ph¶i xin phÐp th× vµo l·nh h¶i th× tµu thuyÒn ®­îc phÐp qua l¹i v« h¹i. Qua l¹i v« h¹i bao gåm: 2 néi dung + Qua l¹i: ®i qua l·nh h¶i mµ kh«ng vµo néi thuû, ®i qua l·nh h¶i vµo néi thuû, ®i tõ néi thuû qua l·nh h¶i vµ ra biÓn. + Qua l¹i kh«ng g©y h¹i: Tµu thuyÒn ®i trong t×nh tr¹ng b×nh th­êng, liªn tôc kh«ng dõng l¹i, kh«ng th¶ neo, kh«ng cã nh÷ng hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt cña quèc gia ven biÓn. ViÖc qua l¹i ph¶i nhanh chãng liªn tôc. C©u 17: So s¸nh quy chÕ PL néi thuû vµ l·nh h¶i (gièng c©u 7) C©u 18: Ph©n tÝch néi dung, ý nghÜa nguyªn t¾c "d©n téc tù quyÕt" T¹i §iÒu 1 Kho¶n 2 cña HiÕn ch­¬ng LHQ ghi râ môc ®Ých LHQ lµ ph¸t triÓn quan hÖ h÷u nghÞ gi÷a c¸c d©n téc trªn c¬ së t«n träng nguyªn t¾c b×nh ®¼ng vµ quyÒn tù quyÕt. Ngµy 14/12/1960, §¹i H§ LHQ ®· th«ng qua b¶n tuyªn bè trao tr¶ ®éc lËp cho c¸c n­íc vµ d©n téc thuéc ®Þa. Tuyªn bè kh¼ng ®Þnh mét c¸ch døt kho¸t, tÊt c¶ c¸c d©n téc ®Òu cã quyÒn tù quyÕt, tøc lµ tù do quyÕt ®Þnh vËn mÖnh chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi cña m×nh. Kh«ng mét thÕ lùc nµo d­íi bÊt k× lý do nµo cã quyÒn c¶n trë c¸c d©n téc thùc hiÖn quyÒn tù quyÕt cña m×nh. CN thùc d©n d­íi mäi h×nh thøc vµ mäi biÓu hiÖn ®Òu tr¸i víi môc ®Ých, nguyªn t¾c HiÕn ch­¬ng LHQ. Do ®ã, ph¶i xo¸ bá mét c¸ch kh«ng chËm trÔ vµ kh«ng ®iÒu kiÖn. - ý nghÜa: cã mét ý nghÜa chÝnh trÞ - Ph¸p lý quan träng ®Æc biÖt ®èi víi gi¶i phãng d©n téc. C¸c d©n téc ®· giµnh ®­îc ®éc lËp chÝnh trÞ vµ ®· thµnh lËp ®­îc quèc gia ®éc lËp cña m×nh, cã c¬ së ph¸p lý v÷ng ch¾c ®Ó cñng cè nÒn ®éc lËp chÝnh trÞ cña m×nh vµ ®Êu tranh l¹i sù can thiÖp cña CN§Q nh»m giµnh ®­îc chÝnh quyÒn hoµn toµn lµ riªng biÖt trªn toµn bé l·nh thæ cña m×nh. C©u 20: Tr×nh bµy quyÒn ­u ®·i lµ miÔn trõ ngo¹i giao * ChÝnh quyÒn ®¹i diÖn ngo¹i giao: Lµ chÝnh quyÒn cña mét quèc gia trªnl·nh thæ quèc gia kh¸c ®Ó thùc hiÖn quan hÖ ngo¹i giao víi quèc gia së t¹i vµ víi cq ®¹i diÖn ngo¹i giao cña c¸c quèc gia kh¸c ë quèc gia së t¹i/ * QuyÒn ­u ®·i vµ miÔn trõ ngo¹i giao: §©y lµ c¸c quyÒn ­u ®·i ®Æc biÖt mµ n­íc tiÕp nhËn giµnh cho c¬ quan ®¹i diÖn ngo¹i giao vµ c¸c viªn chøc nh©n viªn cña c¬ quan * ®ãng t¹i n­íc m×nh trªn c¬ së phï hîp víi CPQT. + QuyÒn ­­ ®·i vµ miÔn trõ ®èi víi c¬ quan ®¹i diÖn ngo¹i giao. - QuyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m vÒ th©n thÓ. - QuyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m nhµ ë, tµi liÖu th­ tÝn vµ ph­¬ng tiÖn ®i l¹i. - QuyÒn tù do ®i l¹i trong ph¹m vi n­íc së t¹i q® - QuyÒn miÔn trõ xÐt xö vÒ h×nh sù, d©n sù vµ xö lý HC cña n­íc së t¹i - QuyÒn miÔn thuÕ - QuyÒn ­u ®·i h¶i quan. * Viªn chøc ®c h­ëng c¸c quyÒn ®ã lµ v×: Chøc n¨ng cña c¬ quan ngo¹i giao - Thay mÆt cho n­íc cö ®¹i diÖn t¹i n­íc nhËn cö ®¹i diÖn. - B¶o vÖ nh÷ng quyÒn lîi cña n­íc cö ®¹i diÖn vµ cña nh÷ng ng­êi cã quèc tÞch n­íc ®ã t¹i n­íc nhËn ®¹i diÖn. - §µm ph¸n víi ChÝnh phñ n­íc nhËn ®¹i diÖn. - T×m hiÓu b»ng nh÷ng ph­¬ng tiÖn hîp ph¸p vÒ ®iÒu kiÖn vµ sù tiÕn triÓn cña t×nh h×nh n­íc nhËn ®¹i diÖn vµ b¸o c¸o víi ChÝnh phñ n­íc m×nh. - §Èy m¹nh quan hÖ h÷u nghÞ vµ ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ.... ® Tõ nã chøc n¨ng trªn ta cã thÓ thÊy c¸c chøc n¨ng cã tÇm quan träng rÊt lín ®èi víi viÖc b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña Nhµ n­íc, ph¸p nh©n, c«ng d©n n­íc m×nh còng còng nh­ trong viÖc thóc ®Èy quan hÖ h÷u nghÞ gi÷a c¸c n­íc. Trong khi ®ã nh©n viªn ngo¹i giao lµ ng­êi trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng ®ã vµ ®Ó hoµn thµnh nh÷ng träng tr¸ch mµ m×nh g¸nh v¸c CPQT ®· ghi nhËn cho viªn chøc ngo¹i giao cã quyÒn ­u ®·i vµ miÔn trõ kh«ng ph¶ilµ ngo¹i lÖ cña n­íc nµy giµnh cho n­íc kh¸c mµ m×nh ®­îc ¸p dông chung cho ph¹m vi toµn cÇu trªn c¬ së nguyªn t¾c "cã ®i cã l¹i". C©u 22: Tr×nh bµy quy chÕ cña thÒm lôc ®Þa * KN: ThÒm lôc ®Þa lµ vïng ®¸y vµ lßng ®Êt d­íi ®¸y biÓn ngoµi l·nh h¶i kÐo dµi tõ nhiªn cña ®Êt liÒn cña quèc gia ven biÓn ®Õn mÐp ngoµi cña r×a lôc ®¹i hoÆc ®Õn 200 h¶i lý tÝnh tõ ®­êng c¬ së ®Ó ®o chiÒu réng l·nh h¶i khi mÐp ngoµi r×a lôc ®Þa kh«ng kÐo ra ®Õn chiÒu réng * Quy chÕ ph¸p lý: - Cã quyÒn chñ quyÒn vÒ mÆt th¨m dß vµ khai th¸c c¸c nguån lîi thiªn nhiªn cña thÒm lôc ®Þa. - Quèc gia ven biÓn cã toµn quyÒn trong viÖc cho phÐp vµ ®iÒu chØnh viÖc th¨m dß, khoan thÒm lôc ®Þa... - Quèc gia ven biÓn cã toµn quyÒn trong viÖc tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó b¶o vÖ m«i tr­êng,* - Ngoµi ra: quyÒn tù do bay, tù do ®Æt d©y c¸p, èng dÉn ngÇm. * T¹i sao nãi thÒm lôc ®Þa lµ quyÒn chñ quyÒn cña quèc gia ven biÓn. - Mét trong nh÷ng nguyªn t¾clµm nÒn t¶ng x©y dùng luËt biÓn quèc tÕ "biÓn c¶ lµ tµi s¶n chung cña nh©n lo¹i, ¸p dông cho c¶ c¸c n­íc cã biÓn vµ kh«ng cã biÓn" ® TÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ®Òu cã quyÒn tù do biÓn c¶. XuÊt ph¸t tõ nguyªn t¾c nµy th× biÓn c¶ kh«ng thÓ chØ lµ thuéc vÒ quèc gia ven biÓn, mµ trªn ®ã lîi Ých cña c¸c quèc gia kh¸c còng ®­îc ®¶m b¶o. - Tõ nh÷ng quy chÕ ph¸p lý trªn ta thÊy: §©y lµ vïng biÓn l­ìng cùc, cã nghÜa lµ quèc gia ven biÓn cã quyÒn chñ quyÒn trªn mét sè lÜnh vùc, nh­ng quèc gia kh¸c còng cã quyÒn tù do hµng h¶i, tù do hµng kh«ng, tù do ®Æt èng d©y c¸p ... ChÝnh yÕu tè nµy lµm cho quèc gia ven biÓn kh«ng cã cq hoµn toµn ®Çy ®ñ trong vïng thÒm lôc ®Þa mµ chØ cã quyÒn chñ quyÒn ®èi víi vïng ven biÓn ®ã. C©u 23: (Bµi kiÓm tra) C©u 24: H·y tr×nh bµy KN, nguyªn nh©n, c¸ch gi¶i quyÕt xung ®ét PL trong * vµ ®iÒu chØnh quan hÖ mang tÝnh chÊt d©n sù cã yÕu tè n­íc ngoµi. * Nguyªn nh©n: - Cã quanh hÖ mang tÝnh chÊt d©n sù cã yÕu tè n­íc ngoµi mµ kh«ng ®­îc ®iÒu chØnh b»ng quy ph¹m thùc chÊt thèng nhÊt. - Cã sù kh¸c nhau vÒ néi dung cô thÓ gi÷a PL cña c¸c n­íc còng nh­ cã sù kh¸c nhau trong viÖc gi¶i thÝch vµ ¸p dông nh÷ng quy ®Þnh gièng nhau vÒ h×nh thøc. * Ph­¬ng ph¸p gi¶i quyÕt: - X©y dùng vµ ¸p dông quy ph¹m thùc chÊt thèng nhÊt: C¸c chñ thÓ CP kÝ kÕt c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ nhÊt ®Þnh trùc tiÕp x¸c ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c bªn tham gia quan hÖ x· héi, còng nh­ c¸c biÖn ph¸p chÕ tµi kÌm theo ®Ó ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ mang tÝnh chÊt d©n sù cã yÕu tè n­íc ngoµi. Khi gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp ph¸t sinh tõ quan hÖ DS cã yÕu tè n­íc ngoµi, cq cã thÈm quyÒn còng nh­ c¸c bªn ®­¬ng sù c¨n cø ngay vµo gp thùc chÊt thèng nhÊt cã trong ®iÒu ­íc quèc tÕ hoÆc tËp qu¸n quèc tÕ ®Ó ¸p dông, kh«ng cÇn ph¶i gi¶i quyÕt vÊn ®Ò chän PL cña n­íc nµy hay PL n­íc kh¸c ¸p dông. §©y lµ ph­¬ng ph¸p hiÖu qu¶ nhÊt - X©y dùng vµ ¸p dông xung ®ét thèng nhÊt: + ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy khi kh«ng cã ph­¬ng ph¸p x©y dùng vµ ADQP thùc chÊt thèng nhÊt. C¸c quèc gia ph¶i chän luËt trªn c¬ së sù chØ dÉn cña qp xung ®ét thèng nhÊt ®Ó x¸c ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô vµ c¸c biÖn ph¸p chÕ tµi kÌm theo. + ViÖc x©y dùng c¸c QP nµy b»ng c¸ch c¸c chñ thÓ CPQT kÝ kÕt c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ ®a ph­¬ng hoÆc song ph­¬ng. - X©y dùng vµ ¸p dông quy ph¹m xung ®ét quèc gia + C¸c cq cã thÈm quyÒn còng nh­ c¸c bªn tham gia quan hÖ ph¶i tiÕn hµnh chän PL cña n­íc nµy hoÆc PL cña n­íc kh¸c ®Ó ¸p dông. Trªn c¬ së ®ã míi x¸c ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô vµ c¸c biÖn ph¸p chÕ t¹i kÌm theo. + X©y dùng b»ng c¸ch mçi quèc gia tù x©y dùng vµ ban hµnh VBPL cña m×nh theo thñ tôc luËt ®Þnh cho quèc gia ®­îc quyÕt ®Þnh - ¸p dông nguyªn t¾c "LuËt ®iÒu chØnh c¸c mèi quan hÖ x· héi t­¬ng tù" Trong nh÷ng tr­êng hîp c¸c quan hÖ d©n sù cã yÕu tè n­íc ngoµi mµ kh«ng thuéc ph¹m vi ®iÒu chØnh cña 3 lo¹i trªn th× ¸p dông lo¹i nµy. Cq cã thÈm quyÒn cña quèc gia cã tr¸ch nhiÖm lùa chän mét PL cña quèc gia nµo ®ã hoÆc cña chÝnh m×nh ®Ó ¸p dông. ViÖc ¸p dông nguyªn t¾c nµy ph¶i ®¶m b¶o nguyªn t¾c b¶o l­u trËt tù c«ng céng. NghÜa lµ sÏ kh«ng ¸p dông nguyªn t¾c nµy nÕu hËu qu¶ cña viÖc ¸p dông tr¸i víi nguyªn t¾c c¬ b¶n cña PL C©u 25: Tr×nh bµy kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm TPQT * Kh¸i niÖm: (C©u 13) * §Æc ®iÓm ®iÒu chØnh: C¸c quan hÖ mang tÝnh chÊt d©n sù cã yÕu tè n­íc ngoµi. Bao gåm: - QHDS - QH h«n nh©n gia ®×nh - QH lao ®éng - QH KT, th­¬ng m¹i - QH tè tông cã tÝnh chÊt DS - Nh÷ng tr­êng hîp sua ®­îc coi lµ yÕu tè n­¬c ngoµi: + Cã ng­êi n­íc ngoµi hoÆc ph¸p nh©n n­ícngoµi hoÆc Nhµ n­íc n­íc ngoµi tham gia + Kh¸ch thÓ cña QHXH lµ TS tån t¹i ë n­íc ngoµi + sù kiÖn ph¸p lý lµ c¨n cø x¸c lËp, thay ®æi hoÆc chÊm døt quan hÖ x¶y ra ë n­íc ngoµi. 2. Chñ thÓ TPQT - C¸ nh©n, ph¸p nh©n - Nhµ n­íc - DT ®ang ®Êu tranh nh»m giµnh quyÒn tù quyÕt. - T/c quèc tÕ liªn ChÝnh phñ - T/c quèc tÕ phi ChÝnh phñ 3. C¸c lo¹i quy ph¹m: + Quy ph¹m xung ®ét quèc gia - Quy ph¹m xung ®ét quèc gia - QP xung ®ét thèng nhÊt. + QP thùc chÊt - QP thùc chÊt thèng nhÊt. - QP thùc chÊt quèc gia + QP tè tông 4. Nguån TPQT: + §iÒu ­íc quèc tÕ + TËp qu¸n quèc tÕ + VBPL quèc gia + TËp qu¸n, tiÒn lÖ ph¸p quèc gia 5. Ph­¬ng ph¸p ®iÒu chØnh + Ph­¬ng ph¸p thùc chÊt + Ph­¬ng ph¸p xung ®ét C©u 26: T¹i sao nãi quèc gia lµ chñ thÓ ®Æc biÖt trong TPQT? * Chñ thÓ cña TPQT bao gåm: - C¸ nh©n, ph¸p nh©n: V× quan hÖ d©n sù cã yÕu tè n­íc ngoµi lµ quan hÖ chñ yÕu gi÷a c¸c c¸ nh©n, ph¸p nh©n víi nhau ë c¸c n­íc kh¸c nhau. - D©n téc ®ang ®Êu tranh nh»m thùc hiÖn quyÒn tù quyÕt d©n téc: C¸c d©n téc ®ang ®Êu tranh giµnh quyÒn tù quyÕt d©n téc còng cã quan hÖ mang tÝnh chÊt d©n sù víi c¸ nh©n, ph¸p nh©n n­íc ngoµi: kÝ kÕt hîp ®ång mua b¸n, thuª m­ín TS ... - T/c QT liªn ChÝnh phñ: §©y lµ chñ thÓ kh«ng ph¶i ®l vµ cã chñ quyÒn ® tham gai vµo quan hÖ DS cã yÕu tè n­íc ngoµi kh«ng ®­îc quyÒn miÔn trõ t­ ph¸p mét c¸ch ®­¬ng nhiªn vµ tuyÖt ®èi nh­ quèc gia chØ ®­îc h­ëng trong viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng nhiÖm vô cña m×nh. - T/c QT phi ChÝnh phñ: Lµ c¸c hiÖp héi ®­îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng trªn c¬ së PL mét n­íc vµ h­ëng t­ c¸ch ph¸p nh©n theo ph¸p luËt n­íc ®ã. Khi tham gia vµo qu¶n lý t/c nµy kh«ng ®­îc h­ëng quyÒn miÔn trõ TP v× T/c nµy kh«ng mang chñ quyÒn quèc gia vµ còng kh«ng cã c¸c quyÒn mang tÝnh chñ quyÒn quèc gia Cã ®Þa vÞ ph¸p lý ngang hµng víi ph¸p nh©n, c¸ nh©n. * Quèc gia lµ chñ thÓ cña TPQT lµ v×: Nhµ n­íc kh«ng tham gia th­êng cuyªn quan hÖ TPQT ®/c, mµ khi tham gia quanh hÖ x· héi, Nhµ n­íc vÉn gi÷ cq cña m×nh, kh«ng ph¶i bªn ®­¬ng sù b×nh ®¼ng víi c¸ nh©n, ph¸p nh©n. - Trong thùc tÕ Nhµ n­íc tham gia c¸c quan hÖ x· héi nhÊt ®Þnh thuéc ph¹m vi ®iÒu chØnh cña TPQT: Quan hÖ mua b¸n, thuª m­ín, thõa kÕ TS... - Khi tham gia, Nhµ n­íc ®­îc h­ëng quy chÕ ph¸p lý ®Æc biÖt. Nhµ n­íc ®­îc h­ëng quyÒn miÔn trõ TP tuyÖt ®èi cm ®­êng th­¬ng l­îng ngo¹i giao gi÷a c¸c Nhµ n­íc. - QuyÒn miÔn trõ TP tuyÖt ®èi cßn thÓ hiÖn: Khi TA cña n­íc ngoµi ®­îc sù ®ång ý cña mét n­íc kh¸c xÐt xö tranh chÊo, th× TA n­íc ®ã kh«ng ®­îc ¸p dông biÖn ph¸p c­ìng chÕ b¶o ®¶m s¬ bé ®èi víi ®¬n kiÖn hoÆc b¶o ®¶m thi hµnh ph¸n quyÕt cña TA ® TS cña Nhµ n­íc ®­îc h­ëng quyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m. * XuÊt ph¸t tÝnh ®Æc thï TPQT: xuÊt hiÖn xung ®ét PL vµ ®Ó gi¶i quyÕt xung ®ét cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p, trong ®ã cã ph­¬ng ph¸p x©y dùng vµ ¸p dông qp thùc chÊt vµ QP xung ®ét quèc gia. - QP xung ®ét quèc gia - QP thùc chÊt quèc gia. C©u 27: Tr×nh bµy kh¸i niÖm, nguyªn nh©n c¬ b¶n cña hiÖn t­îng xung ®ét PL * Kh¸i niÖm, nguyªn nh©n (C©u 24) * T¹i sao nãi trong TPQT ®Æt ra vÊn ®Ò "Chän LuËt" Sù xuÊt hiÖn quan hÖ mang tÝnh chÊt DS cã yÕu tè n­íc ngoµi lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp dÉn ®Õn hiÖn t­îng hai hay nhiÒu hÖ thèng PL cïng cã kh¶ n¨ng nh­ nhau trong viÖc ®iÒu chØnh quan hÖ ®ã. Nh­ng kh«ng thÓ ®ång thêi cïng ¸p dông hai hay nhiÒu PL kh¸c nhau ®Ó ®iÒu chØnh quan hÖ mang tÝnh chÊt DS cã yÕu tè n­íc ngoµi. §©y lµ hiÖn t­îng mµ TPQT gäi lµ xung ®ét PL. Mét trong nh÷ng ph­¬ng ph¸p c¬ b¶n ®Ó gi¶i quyÕt xung ®ét PL lµ ph­¬ng ph¸p xung ®ét, thùc chÊt lµ x©y dùng vµ ¸p dông QP xung ®ét. Kh¸c víi QPPL th«ng th­êng, QP xung ®ét kh«ng trùc tiÕp quy ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô cho c¸c bªn tham gia quan hÖ mµ chØ thùc hiÖn nhiÖm vô chän ra hÖ thèng PL nµo sÏ ®­îc ¸p dông. §©y lµ lý do t¹i sao TPQT ®Æt ra vÊn ®Ò "chän luËt". * ViÖc chän luËt dùa trªn sù chØ dÉn cña QP xung ®ét, hoÆc nÕu Pl c¸c bªn cho phÐp th× c¸c bªn cã thÓ tháa thuËn chän luËt ®Ó ¸p dông ®èi víi giao dÞch mang tÝnh chÊt DS cã yÕu tè n­íc ngoµi. C©u 28: H·y tr×nh bµy sù cÇn thiÕt vµ thÓ thøc ¸p dông PL n­íc ngoµi trong TPQT * Sù cÇn thiÕt ¸p dông PL n­íc ngoµi. - Thùc tiÔn TPQT cho thÊy ë bÊt k× n­íc nµo khi gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp mang tÝnh chÊt DS cã yÕu tè n­íc ngoµi lµ tÊt yÕu kh«ng thÓ tr¸nh khái. V× kh«ng cã qp thùc chÊt thèng nhÊt ®Ó ®iÒu chØnh mäi quan hÖ mang tÝnh chÊt DS cã yÕu tè n­íc ngoµi nªn viÖc ¸p dông c¸c QP xung ®ét ®Ó gi¶i quyÕt c¸c xung ®ét PL lµ ®­¬ng nhiªn. ViÖc ¸p dông c¸c QP xung ®ét lµ sù thõa nhËn PL n­íc ngoµi cã thÓ ®­îc ¸p dông ®Ó ®iÒu chØnh quan hÖ mang tÝnh chÊt DS cã yÕu tè n­íc ngoµi. ¸p dông PL n­íc ngoµi theo chØ dÉn cña QP xung ®ét lµ ®Æc thï cña TPQT - ViÖc cho phÐp ADPL n­íc ngoµi trong nh÷ng tr­êng hîp nhÊt ®Þnh ®Ó ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ cã yÕu tè n­íc ngoµi mµ kh«ng ph¶i lµ nghÜa vô ph¸p lý cña quèc gia, mµ lµ mét quyÕt ®Þnh hoµn toµn tù nguyÖn cña quèc gia trªn c¬ së chñ quyÒn quèc gia nh»m thùc hiÖn yªu cÇu kh¸ch quan ph¶i b¶o vÖ chÝnh quyÒn cña * quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n, ph¸p nh©n n­íc m×nh. - TPQT cho thÊy nÕu TA chØ ¸p dông PL n­íc m×nh ®Ó ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ trªn mµ kh«ng tÝnh ®Õn tr­êng hîp cô thÓ ph¶i ¸p dông ph¸p luËt n­íc ngoµi th× viÖc xö lý tranh chÊp kh«ng mang l¹i kÕt qu¶ c«ng b»ng. ® Trong nh÷ng tr­êng hîp cô thÓ viÖc ¸p dông ph¸p luËt n­íc ngoµi ®Ó ®iÒu chØnh nh÷ng mèi quan hÖ mang tÝnh chÊt DS cã yÕu tè n­íc ngoµi lµ cÇn thiÕt kh¸ch quan. Tuy nhiªn viÖc ¸p dông ph¶i dùa trªn nguyªn t¾c t«n träng cq quèc gia vµ b×nh ®¼ng chñ quyÒn quèc gia. * ThÓ thøc ¸p dông ph¸p luËt n­íc ngoµi: + ¸p dông ph¸p luËt n­íc ngoµi theo sù chØ dÉn cña QP xung ®ét. §©y lµ nhiÖm vô cña c¸c cq cã thÈm quyÒn vµ c¸c ®­¬ng sù. ViÖc ¸p dông ph¸p luËt n­íc ngoµi cã thÓ theo sù chØ dÉn cña QP xung ®ät quèc gia hoÆc qp xung ®ét thèng nhÊt. Trong tr­êng hîp c¶ QP xung ®ét quèc gia vµ qp xung ®ét thèng nhÊt mµ quèc gia ®ã kÝ kÕt hoÆc tham gia còng ®iÒu chØnh mét quan hÖ x· héi cô thÓ cã yÕu tè n­íc ngoµi th× ADQP xung ®ét thèng nhÊt. §©y lµ nguyªn t¾c tù nguyÖn thùc hiÖn cam kÕt QT trong CPQT. + Khi ADQP xung ®ét, nÕu QP xung ®ét q® XDPL cña n­íc do c¸c bªn ®­¬ng sù lùa chän th× ®©y lµ quyÒn cña c¸c bªn ®­¬ng sù. C¸c cq cã thÈm quyÒn ph¶i ADPL cña n­íc mµ ®­¬ng sù lùa chän. + Khi ADPL n­íc ngoµi ®­îc AD, c¸c cq cã thÈm quyÒn ph¶i ADPL n­íc ngoµi mét c¸ch ®ång ®Çy ®ñ. NghÜa lµ AD tÊt c¶ c¸c VBPL hiÖn hµnh cña n­íc ngoµi cã liªn quan ®Õn lo¹i quan hÖ ®ang cÇn ®iÒu chØnh còng nh­ AD c¶ tËp qu¸n, tiÒn lÖ ¸n cña n­íc ngoµi. + Khi PL n­íc ngoµi ®­îc AD, ph¶i ®­îc b® PL n­íc ngoµi ®­îc gi¶i thÝch vµ AD nh­ ®­îc gi¶i thÝch vµ AD ë n­íc, n¬i PL ®ã ®­îc ban hµnh + Trong tr­êng hîp kh«ng thÓ AD ®­îc néi dung cña PL n­íc ngoµi, c¸c cq cã thÈm quyÒn nªn ADPL n­íc m×nh ®Ó gi¶i quyÕt tranh chÊp ph¸t sinh gi÷a c¸c ®­¬ng sù. C©u 29: Kh¸i niÖm tè tùng quèc tÕ vµ vÊn ®Ò x¸c ®Þnh thÈm quyÒn cña TA trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp mang tÝnh chÊt DS cã yÕu tè n­íc ngoµi trong TPQT. *Kh¸i niÖm: Tè tông DS quèc tÕ lµ tæng hîp c¸c quy ®Þnh cña PL vÒ tr×nh tù, thñ tôc gi¶i quyÕt tranh chÊp mang t/c DS cã yÕu tè n­ícngoµi vµ viÖc b¶o ®¶m thi hµnh c¸c b¶n ¸n cña TA vÒ c¸c tranh chÊp ®ã. * ViÖc x¸c ®Þnh thÈm quyÒn xÐt xö c¸c tranh chÊp mang tÝnh chÊt DS cã yÕu tè n­íc ngoµi lµ mét ho¹t ®éng tè tông lu«n ®­îc thùc hiÖn tr­íc khi gi¶i quyÕt c¸c xung ®ét PL. - Theo dÊu hiÖu quèc tÞch cña c¸c bªn: Trong c¸c tranh chÊp mµ mét hoÆc c¶ hai bªn ®­¬ng sù cã cïng quèc tÞch, th× TA ph¶i x¸c ®Þnh thÈm quyÒn xÐt xö c¸c tranh chÊp ®ã. - Theo dÊu hiÖu l·nh thæ: ViÖc x¸c ®Þnh thÈm quyÒn "xÐt xö qu¸ tr×nh" dùa trªn c¬ së c¸c dÊu hiÖu chung vÒ viÖc ph©n ®Þnh thÈm quyÒn xÐt xö cña TA n­íc ®ã. Khi x¸c ®Þnh dÊu hiÖu nµy, tr­íc tiªn vµ quan träng lµ ph¶i x¸c ®Þnh n¬i c­ tró cña bÞ ®¬n. - Theo n¬i hiÖn diÖn cña bÞ ®¬n ® VÊn ®Ò x¸c ®Þnh thÈm quyÒn TA trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp mang tÝnh chÊt DS quèc tÕ lu«n lµ mét vÊn ®Ò phøc t¹p. Xu thÕ lµ tiÕn tíi th¶o thuÈn, kÝ kÕt c¸c hiÖp ­íc ®a ph­¬ng còng nh­ song ph­¬ng ®Ó thèng nhÊt c¸c dÊu hiÖu x® thÈm quyÒn cña TA trong viÖc "xÐt xö quèc tÕ". ViÖc x® thÈm quyÒn TAVN ch­a ®­îc PL quyÕt ®Þnh cô thÓ vÒ dÊu hiÖu chung. ë ViÖt Nam toµ ¸n cÊp tØnh, TP trùc thuéc TW lµ TA cã thÈm quyÒn xÐt xö c¸c vô ¸n DS cã yÕu tè n­íc ngoµi. Trong mét sè lÜnh vùc cô thÓ c¸c dÊu hiÖu x® thÈm quyÒn xÐt xö quèc tÕ ®­îc ghi trong c¸c VBQPPL. C©u 30: T¹i sao ph¶i ®Æ ra vÊn ®Ò c«ng nhËn vµ cho thi hµnh ph¸n quyÕt cña n­íc ngoµi trong TPQT? Tr×nh bµy nh÷ng q® c¬ b¶n cña PLVN vÒ vÊn ®Ò nµy? * VÒ nguyªn t¾c b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña TA chØ cã hiÖu lùc trªn ph¹m vi l·n thæ quèc gia n¬i nã ®­îc tuyªn, do ®ã muèn ¸p dông trªn l·nh thæ cña quèc gia kh¸c th× ph¶i ®­îc quèc gia nµy c«ng nhËn. Bªn c¹nh ®Êy còng cÇn lý gi¶i nguyªn nh©n dÉn ®Õn hiÖn t­îng tån t¹i trong TPQT: b¶n ¸n ®­îc tuyªn ë quèc gia nµy nh­ng l¹i thùc hiÖn trªn l·nh thæ cña quèc gia kh¸c. - Nh­ ®· tr×nh bµy ®èi t­îng ®iÒu chØnh cña TPQT lµ nh÷ng quan hÖ DS, h«n nh©n vµ gia ®×nh, lao ®éng, kinh tÕ, th­¬ng m¹i vµ tè tông mang tÝnh chÊt DS cã yÕu tè n­íc ngoµi. - Do nh÷ng yÕu tè n­íc ngoµi trong ®ã lµm cho c¸c quan hÖ do TPQT ®iÒu chØnh v­ît ra ngoµi ph¹m vi kh«ng gian hiÖu lùc PL cña mét quèc gia liªn quan ®Õn Ýt nhÊt lµ 2 quèc gia, ®Õn 2 hÖ thèng PL. NÕu c¸c QHXH ®ã kh«ng ®­îc ®iÒu chØnh b»ng QP thùc chÊt thèng nhÊt, th× vÊn ®Ò ¸p dông QP h×nh thøc, biÖn ph¸p chÕ µi ¸p dông ®èi víi bªn ®­¬ng sù, cã hµnh vi vi ph¹m PL ® VËy xung ®ét Ph¸p luËt lµ hiÖn t­îng PL cña hai hay nhiÒu quèc gia cïng cã thÓ ®­îc ¸p dông ®Ó ®iÒu chØnh quan hÖ mang tÝnh chÊt DS cã yÕu tè n­íc ngoµi. - ViÖc x¸c ®Þnh thÈm quyÒn xÐt xö c¸c tranh chÊp mang tÝnh chÊt DS cã yªu tè n­íc ngoµi lµ mét ho¹t ®éng tè tùng lu«n ®­îc thùc hiÖn tr­íc khi gi¶i quyÕt xung ®ét PL. Th«ng th­êng, viÑc x¸c ®Þnh thÈm quyÒn cña TA trong gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp mang tÝnh chÊt DS quèc tÕ thùc hiÖn theo 3 h­íng: - Theo dÊu hiÖu quèc tÞch - Theo dÊu hiÖu l·nh thæ - Theo n¬i hiÖn diÖn cña bÞ ®¬n *ë ViÖt Nam TA cÊp tØnh, TP trùc thuéc TW lµ TA cã thÈm quyÒn xÐt xö c¸c vô ¸n DS cã yÕu tè n­íc ngoµi. Khi x¶y ra tranh chÊp bªn ViÖt Nam, bªn n­íc ngoµi cã thÓ tho¶ thuËn víi nhau vÒ thÈm quyÒn xÐt xö cña mét TA nµo ®ã. Trong mét sè vô ¸n cô thÓ th× thÈm quyÒn xÐt xö thuéc TAVN. Trong mét sè tr­êng hîp mét hoÆc hai bªn lµ t/c hoÆc c¸ nh©n n­íc ngoµi th× tranh chÊp do TAND HN hoÆc TAND TPHCM xÐt xö theo yªu cÇu cña nguyªn ®¬n. ViÖc xÐt xö ®­îc th«ng qua c¸c ®iÒu ­íc mµ c¸c bªn kÝ kÕt víi n­íc ngoµi, ®Æc biÖt trong c¸c ho¹t ®éng t­¬ng trî TP. *, h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi; c«ng nhËn ng­êi mÊt tÝch hoÆc chÕt vµ x¸c nhËn sù kiÖn ph¸p lý... C©u 31: Tr×nh bµy h×nh thøc AD PL n­íc ngoµi trong TPQT? (C©u 28) * T¹i sao khi AD PL n­íc ngoµi, cq Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn chØ ¸p sông PL vÒ néi dung? C©u 32: Tr×nh bµy thÓ thøc vµ hiÖu lùc cña viÖc ¸p dông PL n­íc ngoµi trong TPQT? * Tr×nh bµy thÓ thøc (c©u 28) *HiÖu lùc: Mét sè vÊn ®Ò ¶nh h­ëng, t¸c ®éng ® hiÖu lùc cña viÖc ADPL n­íc ngoµi. VÊn ®Ò b¶o l­u trËt tù c«ngcéng: lµ b¶o vÖ nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña PL n­íc mét n­íc. Do ®ã sÏ kh«ng ADPL n­íc ngoµi nÕu hËu qu¶ cña viÖc ADPL n­íc ngoµi tr¸i víi nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña PL n­íc ®ã. - VÊn ®Ò lÈn tr¸nh PL: Lµ hiÖn t­îng c¸c ®­¬ng sù dïng c¸c thñ ®o¹n kh¸c nhau nh­ thay ®æi n¬i c­ tró, thay ®æi quèc tÞch ... ®Ó lÈn tr¸nh khái sù chi phèi cña hÖ thèng PL mµ ®¸nglÏ ra ph¶i ®­îc AD ®Ó ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ cña hä. - VÊn ®Ò dÉn chiÕu ng­îc trë l¹i vµ dÉn chiÕu tíi PL cña n­íc thø ba: Lµ viÖc QP xung ®ét cña n­íc nµy dÉn chiÕu ®Õn PL n­íc ngoµi ®Ó AD, QP xung ®ét cña n­íc ngoµi ®ã l¹i dÉn chiÕu ng­îc trë l¹i ®Ó AD. DÉn chiÕu tíi n­íc thø ba lµ viÖc QP xung ®ét cña n­íc nµy dÉn chiÕu ®Õn PL n­íc ngoµi ®i ¸p dông, QP xung ®ét cña n­íc ngoµi ®ã l¹i dÉn chiÕu ®Õn PL cña n­íc thø ba ®Î AD. - VÊn ®Ò cã ®i cã l¹i: Nguyªn t¾c nµy ®­îc ¸p dông kh¸ phæ biÕn trong quan hÖ quèc tÕ, ®Æc biÖt trong quan hÖ kinh tÕ, chÝnh trÞ, ngo¹i giao. Nã ®­îc ghi nhËn trong LuËt cña tõng quèc gia vµ c¶ trong c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ. Trong TPQT hiÖu lùc cña QP xung ®ét kh«ng bÞ h¹n chÕ hoÆc bÞ ¶nh h­ëng bëi nguyªn t¾c nµy ® v× viÖc AD PL n­íc ngoµi kh«ng ph¶i lµ nghÜa vô ph¸p lý cña mçi quèc gia mµ lµ yªu cÇu cña chÝnh mçi quèc gia trong qu¸ tr×nh b¶o vÖ c¸c quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh, cña c«ng d©n, ph¸p nh©n n­íc m×nh trong giao l­u DS quèc tÕ. C©u 33: T¹i sao ®Æt ra vÊn ®Ò "b¶o l­u trËt tù c«ng céng" b¶o vÖ ADPL n­íc ngoµi trong TPQT? ViÖc b¶o l­u ®Æt ra trong nh÷ng tr­êng hîp nµo. * §Ó gi¶i quyÕt xung ®ét PL nh¨m thóc ®Èy giao l­u kinh tÕ - d©n sè ph¸t triÓn, TPQT thõa nhËn cã nh÷ng tr­êng hîp nhÊt ®Þnh PL n­íc ngoµi sÏ ®­îc AD ®Ó gi¶i quyÕt (theo chØ dÉn cña QP xung ®ét vµ do c¸c bªn lùa chän nÕu PL cña c¸c bªn cho phÐp). Tuy nhiªn vÒ nguyªn t¾c PL cña quèc gia nµo th× chØ cã hiÖu lùc trªn l·nh thæ quèc gia ®ã, muèn AD trªn l·nh thæ quèc gia kh¸c ph¶i ®­îc quèc gia nµy chÊp thuËn. Vµ viÖc chÊp thuËn ®ã ®­îc thùc hiÖn th«ng qua nguyªn t¾c b¶o l­u trËt tù c«ng céng, tøc lµ PL n­íc ngoµi sÏ ®­îc ¸p dông nÕu viÖc ¸p dông vµ hÖ qu¶ cña viÖc ¸p dông kh«ng tr¸i víi nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña PL n¬i nã sÏ ®­îc XD. §ång thêi mét quèc gia cã hoµn toµn quyÒn tõ chèi viÖc ADPL n­íc ngoµi nÕu viÖc AD vµ hÖ qu¶ cña nã x©m h¹i ®Õn nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña PL n­íc ®ã. * ViÖc ADPL n­íc ngoµi "b¶o l­u trËt tù c«ng céng" ®­îc AD trong 2 tr­êng hîp - Mét lµ: theo sù chØ dÉn cña QP xung ®ét - Hai lµ: Do c¸c bªn lùa chän nÕu PL c¸c bªn cho phÐp C©u 34: Xung ®ét PL trong TPQT ®­îc gi¶i quyÕt nh­ thÕ nµo? Theo anh (chÞ) c¸ch gi¶i quyÕt nµo lµ ­u viÖt nhÊt? * Xung ®ét PL trongTPQT ®­îc gi¶i quyÕt ntn? (c©u 24) * Theo anh (chÞ) c¸ch gi¶i quyÕt nµo lµ ­u viÖt nhÊt, t¹i sao? Theo em th× viÖc c¸ch gi¶i quyÕt AD quy ph¹m thùc chÊt thèng nhÊt, lµ ­u viÖt nhÊt, v×: - NÕu xayra c¸c tranh chÊp mang t/c DS cã yÕu tè n­íc ngoµi mµ AD c¸ch gi¶i quyÕt XD vµ ADQP xung ®ét thèng nhÊt th× ®©y lµ ph­¬ng ph¸p ®­îc thùc hiÖn khi kh«ng cã qp thùc chÊt thèng nhÊt. V× QP xung ®ét thèng nhÊt kh«ng qui ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô vµ c¸c biÖn ph¸p chÕ tµi kÌm theo ®èi víi c¸c bªn ®­¬ng sù vi ph¹m PL. Do ®ã lµm cho viÖc AD vµ XDQP xung ®ét thèng nhÊt lµ rÊt phøc t¹p vµ khã kh¨n. - NÕu cã c¸c hµnh vi vi ph¹m PL x¶y ra mµ ta AD biÖn ph¸p XD vµ AD quy ph¹m xung ®ét quèc gia, th× ®©y còng gÇn gièng QP xung ®ét thèng nhÊt, chóng kh«ng quyÕt ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô vµ c¸c biÖn ph¸p chÕ tµi kÌm theo mµ chØ quyÕt ®Þnh viÖc chän PL cña n­íc nµy hoÆc PL cña n­íc kia ®Ó AD quan hÖ mang t/c DS cã yÕu tè n­íc ngoµi. §©y còng lµ ph­¬ng ph¸p gi¶i quyÕt rÊt phøc t¹p, ®©y lµ ph­¬ng ph¸p phøc t¹p nhÊt. C¸c cq cã thÈm quyÒn còng nh­ c¸c bªn tham gia quan hÖ ph¶i tiÕn hµnh chän PL cña n­íc nµy n­íc kia ®Ó theo sù chØ dÉn cña qp xung ®ét. Trªn c¬ së ®ã míi x¸c ®Þnh ®­îc quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c bªn ®­¬ng sù còng nh­ c¸c biÖn ph¸p chÕ tµi kÌm theo. - NÕu AD nguyªn t¾c "LuËt ®/c c¸c mèi quan hÖ t­¬ng tù" th× ®©y lµ ph­¬ng ph¸p gi¶i quyÕt mµ khi kh«ng cã c¶ 3 ph­¬ng ph¸p trªn míi ¸p dông. NÕu ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy th× nã kh«ng chÝnh x¸c vµ kh«ng tho¶ m·n ®­îc c¸c yeu cÇu cña c¸c bªn v× ®©y chØ lµ AD "LuËt t­¬ng tù". V× mçi quèc gia cã nÒn v¨n ho¸, x· héi, kinh tÕ, chÝnh trÞ kh¸c nhau nªn c¸c qp PL còng kh¸c nhau, do ®ã nÕu AD luËt t­¬ng tù th× còng kh«ng phï hîp víi n­íc nä n­íc kia. ® Tõ nh÷ng ®iÓm trªn ta thÊy ph­¬ng ph¸p gi¶i quyÕt AD vµ XD quy ph¹m thùc chÊt thèng nhÊt lµ ­u viÖt nhÊt còng bëi chÝnh b¶n chÊt, néi dung cña ph­¬ng ph¸p nµy. V× viÖc XDQP nµy lµ c¸c chñ thÓ cña CPQT kÝ kÕt c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ nhÊt ®Þnh trùc tiÕp quy ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô c¸c bªn còng nh­ quyÕt ®Þnh c¸c biÖn ph¸p chÕ tµi kÌm theo ®Ó ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ DS cã yÕu tè n­íc ngoµi. Khi gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp ph¸t inh tõ quan hÖ mang tÝnh chÊt DS cã yÕu tè n­íc ngoµi, c¬ quan cã thÈm quyÒn còng nh­ c¸c bªn ®­¬ng sù c¨n cø ngay vµo. QP nµy cã trong ®iÒu ­íc quèc tÕ hoÆc tËp qu¸n quèc tÕ ®Ó AD, kh«ng cÇn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò chän LuËt cña n­íc nµy hay LuËt cña n­íc kh¸c. ® V× vËy viÖc gi¶i quyÕt xung ®ét b»ng ph­¬ng ph¸p XD vµ AD qp thùc chÊt thèng nhÊt lµ hiÖu qu¶ nhÊt C©u 35: T¹i sao l¹i ®Æt ra vÊn ®Ò ADPL n­íc ngoµi trong TPQT? *TPQT ®Æt ra vÊn ®Ò ADPL n­íc ngoµi lµ xuÊt ph¸t tõ hiÖn t­îng xung ®ét PL. Nguyªn nh©n chñ yÕu dÉn ®Õn hiÖn t­îng xung ®ét PL lµ. - Cã quan hÖ mang t/c DS cã yÕu tè n­íc ngoµi mµ kh«ng ®­îc ®iÒu chØnh b»ng qp thùc chÊt thèng nhÊt. QH mang tÝch chÊt DS cã yÕu tè n­íc ngoµi lµm cho Ýt nhÊt PL cña 2 quèc gia ®Òu cã thÓ AD ®Ó ®/c quan hÖ ®ã. - Cã sù kh¸c nhau vÒ néi dung cô thÓ gi÷a PL cña c¸c n­íc còng nh­ cã sù kh¸c nhau trong c¸ch gi¶i thÝch vµ AD nh÷ng q®Þnh gièng nhau vÒ h×nh thøc. NÕu chØ cã nguyªn nh©n thø nhÊt mµ kh«ng cã nguyªn nh©n nµy th× còng kh«ng xuÊt hiÖn hiÖn t­îng xung ®ét PL. V× khi néi dung cô thÓ cña PL c¸c n­¬c ®Òu gièng nhau vµ viÖc gi¶i thÝch vµ AD nh÷ng quyÕt ®Þnh gièng nhau vÒ h×nh thøc còng gièng nhau th× ADPL cña n­íc nµo còng ®Òu nh­ nhau ® nÕu kh«ng cã Nhµ n­íc nµy còng kh«ng xuÊt hiÖn hiÖn t­îng xung ®ét PL. C¸ch gi¶i quyÕt xung ®ét PL hiÖu qu¶ lµ XD vµ AD qp xung ®ét thèng nhÊt, tøc lµ chän ra hÖ thèng PL n­íc nµo sÏ ®­îc AD, chÝnh v× thÕ viÖc ADPL n­íc nµo lµ sù chØ dÉn cña QP xung ®ét chø kh«ng ph¶i theo ý chÝ chñ quan cña cq cã thÈm quyÒn thô lý vô ¸n vµ kh«ng ph¶i lóc nµo LuËt còng ®­îc AD gi¶i quyÕt lµ luËt cña n­íc cã cq thô ¸n.