Đánh giá phẫu thuật nhũ tương hóa điều trị đục thủy tinh thể tuổi già tại Bệnh viện mắt Cần Thơ

ÑAÙNH GIAÙ PHAÃU THUAÄT NHUÕ TÖÔNG HOAÙ ÑIEÀU TRÒ ÑUÏC THUÛY TINH THEÅ TUOÅI GIAØ TAÏI BEÄNH VIEÄN MAÉT CAÀN THÔ Ñoaøn Troïng Haäu*, Traàn Vaên Keát** TOÙM TAÉT Muïc ñích: Nghieân cöùu nhaèm ñaùnh giaù thò löïc vaø möùc ñoä loaïn thò sau moå nhuû töông hoùa thuûy tinh theå vôùi kính haäu phoøng meàm gaáp ñöôïc so saùnh vôùi phöong phaùp moå ngoaøi bao thoâng thöôøng taïi Beänh vieän maét – RHM Caàn Thô Phöông phaùp: thöùc nghieäm laâms aøng. Caùc beänh nhaân ñöôïc choïn ngaãu nhieân vaøo 2 nhoùm moãi nhoùm bao goàm 51 beänh nhaân. Döõ lieäu veà thò löïc, loaïn thò, bieán chöùng ñöôïc thu nhaän tröôùc moå, trong luùc moå vaø sau moå 7 ngaøy, 1 thaùng, 3 thaùng, 6 thaùng. Keát quaû: Söï khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ giöõa 2 nhoùm. ÔÛ thôøi ñieåm 6 thaùng sau moå, thò löïc ôû nhoùm moå theo phöông phaùp nhuû töông hoùa trung bình laø 0.78 vaø cuûa nhoùm moå ngoaøi bao laø 0.6 (p<0.0001). Loaïn thò trung bình ôû nhoùm nhuû töông laø 0.63D vaø nhoùm ngoaøi bao laø 1.6D. Khoâng coù söï khaùc bieät veà bieán chöùng phaãu thuaät giöõa 2 nhoùm. Thôøi gian naèm vieän ôû nhoùm nhuû töông laø 1 ngaøy vaø nhoùm ngoaøi bao trung bình laø 7 ngaøy. Keát luaän: Caû 2 phöông phaùp phaãu thuaät ñeàu an toaøn cho beänh nhaân. Phöông phaùp nhuû töông hoùa cho keát quaû toát hôn veà thò löïc sau moå, möùc ñoä loaïn thò vaø ñoä an toaøn cuõng nhö thôøi gian naèm vieän. SUMMARY EVALUATING RESULTS PHACOEMULSIFICATION AGE CATARACT SURGERY AT CAN THO EYE – DENTAL HOSPITAL Doan Trong Hau, Tran Van Ket * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 38 - 42 Purpose: The study aims to evaluate the outcome in terms of visual accuity and operative astigmatism for Phacoemulsification Cataract surgery with Posterior Chamber Intraoculer Foldable Lens (Phco/PC – IOFL) compared with Extracapsular Cataract Extraction with Posterior Chamber Intraoculer Lens (ECCE/PC- IOL) in Caàn Thô Eye – Dental Hospital from April 2003 to April 2004. Methods: It is a randomized clinical trial. The patients were randomly chossen for one of two above techniques. In each group, there were 51 patients matchless for the age and sex. Patients undergone Phacoemulsification with Intaocular Foldable Lens were discharged at 7th day after sergery. Data were collected at pre-operative, intraoperative, 7 th day, 1st month, 3rdmonth, 6thmonth post operative. Variables including visual accuity, astigmatism, potential complication are analyzed and compared between two groups. Results:There were statistically significant differences among the two groups surgery at every follow up visit for visual accuity and induced astigmatism. At 6thmonth after surgery, average visual accuity with correction in phaco group was 0,78 (= 8/10) in ECCE group was 0,60 (6/10). (P<0,0001).The surgical induced astigmatism in Phaco group at 6thmonths was 0,63 Diop and 1,6 in ECCE group.There was not difference intraoperative and post operative complication between two groups.About time poster * Boä moân Maét - Tröôøng ÑH Y Döôïc TP HCM, **Beänh vieän Maét – RHM Caàn Thô 38 Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005 operative, there were a day for phaco group and 7 days for ECCE group. Conclusions:: Although both operative procedures are safe and effective for cataract patients with bilateral impairment, Phaco/PC-IOFL is beter than ECCE/PC- IOL in terms of both visual accuity restoration, induced astigmatism and safety, the post operative time, too Ñuïc thuûy tinh theå laø nguyeân nhaân chuû yeáu gaây muø loaø treân theá giôùi noù chieám ¾ cuûa nhöõng ngöôøi muø ôû nhieàu nöôùc. Muïc tieâu cuûa phaãu thuaät ñuïc thuûy tinh theå laø giuùp cho ngöôøi beänh phuïc hoài thò löïc toát vaø nhanh choùng nhaát, sôùm giuùp hoï trôû laïi cuoäc soáng sinh hoaït ñôøi thöôøng Tieâu chuaån loaïi tröø Ñuïc leäch TTT chaán thöông - Ñuïc TTT phoái hôïp vôùi nhöõng baát thöôøng ôû baùn phaàn tröôùc - Coù nhaõn aùp > 23 mmHg hoaëc coù tieàn caên taêng nhaõn aùp Maëc duø phaãu thuaät moå ñuïc thuûy tinh theå baèng phöông phaùp ngoaøi bao ñaët IOL haäu phoøng laø vieäc ñieàu trò ñöôïc löïa choïn ôû nhieàu nöôùc treân theá giôùi nhöng ngaøy nay phaãu thuaät phaco vaãn laø moät phaãu thuaät - Ñuïc TTT beänh lí keå caû ñuïc TTT caän thò naëng - Ñuïc TTT coù hình aûnh loõm gai roäng hoaëc teo gai treân sieâu aâm B ñöôïc öa chuoäng nhaát vì lyù do: An toaøn, nhanh choùng, khoâng ñau, phuïc hoài thò löïc sôùm, ñoä loaïn thò do phaãu thuaät gaây ra laø raát ít haäu phaãu nheï nhaøng. Naêm 2001 coù 97% phaãu thuaät vieân ôû mó ñaõ söû duïng phöông phaùp phaco.Taïi vieät nam ñaõ coù nhieàu nôùi nghieân cöùu veà phaãu thuaät phaco ôû caùc trung taâm lôùn. Nhöng taïi Caàn Thô chuùng toâi tieán haønh nghieân cöùu nhaèm muïc ñích: Ñaùnh giaù hieäu quûa cuûa phöông phaùp nhuõ töông hoùa ñieàu trò ñuïc thuûy tinh theå tuoåi giaø veà thò löïc, söï phuïc hoàichöùc Phöông phaùp nghieân cöùu Ñaây laø moät nghieân cöùu thöû nghieäm laâm saøng tieàn cöùu coù loâ ñoái chöùng Côõ maãu nghieân cöùu Coâng thöùc tính côõ maãu naêng thò giaùc. Xaùc ñònh khaû naêng & möùc ñoä gaây loaïn thò sau phaãu thuaät, Ghi nhaän tæ leä bieán coá trong moå vaø nhöõng bieán chöùng sau moå ñöôïc so saùnh vôùi keát quaû phaãu thuaät ngoaøi bao ñaët kính noäi nhaõn kinh ñieån. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )[ ] 2 2 22111 ** 1 1112 d PPPPZppZ n −+−+−= −− βα ( ) ( )[ ] 41,45 24,0 34,0.66,01,0.9,0842,022,0.78,0.296,1 2 2 =++=n n=46 beänh nhaân Phöông phaùp tieán haønh Moãi beänh nhaân coù 1 phieáu theo doõi rieâng theo maãu ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU Ñaùnh giaù laâm saøng tröôùc khi moå Ñoái töôïng nghieân cöùu: Taïi maét Taát caû nhöõng beänh nhaân ñuïc thuûy tinh theå tuoåi giaø coù chó ñònh phaãu thuaät ñöôïc nhaän vaøo khoa Maét BV Maét – RHM Caàn Thô töø thaùng 4/2003 ñeán thaùng 4/2004. Ño thò löïc, ño khuùc xaï giaùc maïc, ño nhaõn aùp, ño sieâu aâm A vaø B, Khaùm baùn phaàn tröôùc baèng sinh hieån vi, ñaùnh giaù tình traïng giaùc maïc, tieàn phoøng, ñoàng töû, tình traïng moáng maét... Tieâu chuaån choïn maãu Coù tuoåi >50 coù thò löïc kính tröôùc moå döôùi 3/10, khoâng coù phaãu thuaät noäi nhaõn tröôùc ñoù, khoâng bò tieåu ñöôøng hay cao huyeát aùp, coù phaûn xaï ñoàng töû +++ coù höôùng saùng toát ôû caùc phía. Khaùm noäi toaøn thaân, tim maïch Laøm xeùt nghieäm thöôøng quy cho 1 ca phaãu thuaät 39 Phöông phaùp ñieàu trò Tieán haønh phaãu thuaät Loâ nghieân cöùu moå phaco. Duøng dao 3.2mm taïo ñöôøng haàm giaùc maïc phía thaùi döông. Bôm chaát nhaày ñaày tieàn phoøng, xeù bao tröôùc theo ñöôøng troøn lieân tuïc ñöôøng kính khoaûng 5mm – 6 mm. Thuûy taùch nhaân Taùn nhaân TTT theo phöông phaùp Divid and conque neáu laø nhaân meàm, Stop and chop neáu laø nhaân cöùng. Caùc thoâng soá moå phaco tuyø ñoä cöùng cuûa nhaân cuõng nhö caùc thì trong phaãu thuaät Huùt saïch cortex vaø ñaùnh boùng bao sau Bôm chaát nhaày laàn 2 vaø ñaët TTT nhaâ taïo trong bao. Sau ñoù röûa huùt saïch chaát nhaày. Bôm nöôùc tieàn phoøng Chích dectancyl + gentamycine döôùi keát maïc Loâ chöùng moå ngoaøi bao Tieán haønh moå coù vaït keát maïc theo coå ñieån, veát moå rìa giaùc cuûng maïc daøi 11 mm. Ñaët kính cöùng haäu phoøng coù khaâu chæ 10.0 Nylon. Chích dectancyl + gentamycine döôùi keát maïc Saên soùc haäu phaãu Theo doõi caùc bieán coá trong moå vaø caùc bieán chöùng sau moå. Nhöõng khoù khaên trong phaãu thuaät vaø caùch giaûi quyeát. Beänh nhaân ñöôïc heïn taùi khaùm ñònh kì sau 1 tuaàn, 1 thaùng 3 thaùng, 6 thaùng KEÁT QUAÛ VAØ BAØN LUAÄN Keát quaû veà chöùc naêng Tröôùc moå ña soá beänh nhaân coù thò löïc < 1/10. Nhoùm phaco laø 27/51chieám 52,9% vaø nhoùm ngoaøi bao laø 42/51 chieám 82,5%. Thò löïc sau moå cuûa caû 2 nhoùm coù chænh kính ñeàu taêng, nhöng söï phuïc hoài thò löïc cuûa nhoùm phaco toát hôn vaø cao hôn so vôùi nhoùm moå ngoaøi bao, Thò löïc coù chænh kính 6 thaùng nhoùm phaco cuûa chuùng toâi coù 46 maét thò löïc ñaït > 5/10 tæ leä chieám 83,6 %. Ñaëc bieät trong ñoù coù 15 ca thò löïc ñaït 9/10 vaø 9 ca thò löïc ñaït 10/10, Trong khi nhoùm moå ngoaøi bao coù 43 maét thò löïc ñaït > 5/10 tæ leä chieám 84,2%. Ñaëc bieät trong ñoù coù 1 ca thò löïc ñaït 9/10 vaø khoâng coù tröôøng hôïp naøo thò löïc ñaït 10/10. Sau moå Tröôùc moå 1 tuaàn 1 thaùng 3thaùng 6thaùng Thò löïc Phac o Nba o Phac o Nba o Phac o Nba o Phac o Nba o Phac o Nba o < Ñnt1m 4 29 0 0 0 0 0 0 0 0 Ñnt1m -<1/10 23 13 0 0 0 0 0 0 0 0 1/10 - <3/10 24 9 2 5 2 4 2 3 2 3 3/10 - <5/10 0 0 5 13 5 13 3 5 3 5 5/10 - <7/10 0 0 7 19 5 20 2 19 2 19 7/10 - <9/10 0 0 24 13 20 13 20 23 20 23 9/10 - 10/10 0 0 13 1 19 1 24 1 24 1 Toång coäng 51 51 51 51 51 51 51 51 51 51 Chuùng toâi so saùnh thò löïc coù kính vaø khoâng kính cuûa 2 nhoùm moå cho thaáy: Sau moå 1 tuaàn 1 thaùng 3thaùng 6thaùng Thò löïc Trung bình Phaco Nbao Phaco Nbao Phaco Nbao Phaco Nbao Coù kính 0,71 0,51 0,73 0,52 0,78 0,6 0,78 0,6 Khoâng kính 0,50 0,26 0,53 0,27 0,6 0,35 0,61 0,36 Söû duïng phöông phaùp Anova so saùnh thò löïc trung bình khoâng chænh kính vaø coù chænh kính ôû caùc thôøi ñieåm 1 tuaàn 1 thaùng, 3 thaùng, 6 thaùng sau moå chuùng toâi nhaän thaáy: Söï phuïc hoài thò löïc sau moå cuûa phöông phaùp phaco laø sôùm hôn vaø cao hôn so vôùi moå theo phöông phaùp ngoaøi bao Vôùi α=0,05 p=1.93E- 13(=1.93 x 10¹³). p< 0.001, Keát quaû thò löïc sau moå phaco 3 thaùng cuûa caùc taùc giaû: 40 Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005 Taùc giaû Naêm Soá maét <3/10 3/10-<7/10 ≥7/10 Vasavada 1998 60 1(1,6%) 2(3,2%) 57(95,2%) Charabarti 1998 212 2(0,9%) 81(38,1%) 129(61%) T.T.P.THU 2000 187 0(0%) 6(3,2%) 181(96,8%) VuõT Thanh 2002 45 2(4,44%) 5(11,11%) 38(84,44%) Nhoùm NC 2004 51 2(3,9%) 5(9,9%) 44(82,3%) Vôùi öu theá cuûa phöông phaùp phaco keát quaû thò löïc sau moå cuûa chuùng toâi tuy coøn thaáp hôn cuûa Vacsavada vaø Traàn Thò Phöông Thu nhöng cuõng töông ñöông vôùi keát quaû cuûa 1 soá taùc giaû khaùc. Keát quaû veà loaïn thò sau moå Trung bình loaïn thò K3 sau moå ôû caùc thôøi ñieåm ñöôïc theo doõi: 1 tuaàn laø 1,42D, 1 thaùng laø 1.41D, 3 thaùng la1.39Dø vaø 6 thaùng laø 1.39Dø so vôùi K1 tröôùc moålaø 1.38D chuùng ta nhaän thaáy söï cheânh leäch laø khoâng ñaùng keåvaø oån ñònh sôùm nngay töø tuaàn ñaàu sau moå. Trong khi nhoùm moå ngoaøi bao söï cheânh leäch laø raát cao. Sau moå 6 thaùng K3 laø 2,04D so vôùi K1 tröôùc moå laø 1,28D. Söï oån ñònh cuûa loaïn thò sau moå laø 3 thaùng. phaco K1 K3-1tuaàn K3- 1thaùng K3- 3thaùng K3- 6thaùng Trung bình 1.3820 1.4182 1.4133 1.3937 1.3937 Ñoä leäch chuaån 0.4972 0.4597 0.4519 0.4476 0.4476 Ngoaøi bao Trung bình 1.2880 3,6133 3.4422 2.0761 2.0418 Ñoä leäch chuaån 1.0029 1.5442 1.4446 0.9404 0.9834 n 51 51 51 51 51 Loaïn thò do phaãu thuaät K2 1Tuaàn K2 1Thaùng K2 3Thaùng K2 6ThaùngNhoùm phaãu thuaät Phaco Nbao Phaco Nbao Phaco Nbao PhacoNbao TLöïc Trung bình 0,82 2,86 0,70 2,69 0,68 1,62 0,64 1,61 Phöômg sai 3.540 3 1.193 0 0.934 5 3.15 0 0.864 2 1.408 7 0.804 1.41 6 P -Value 1.22E-09 2.47799E- 10 2.22E-05 7.8416E-06 Veà thò loaïn thò trung bình do phaãu thuaät gaây ra cuûa nhoùm moå phaco laø 0,6D trong khi cuûa nhoùm ngoaøi bao cuøng thôøi ñieåm laø 1,61D. Bieán coá trong moå vaø bieán chöùng sau moå Soá tröôøng hôïp % Bieán coá trong moå vaø bieán chöùng sau moå phaco NB phaco NB 1- Bieán coá trong gaây teâ 0 0 0% 0% 2- Bieán coá trong phaãu thuaät Phoøi moáng trong moå 0 0 0% 0% Ñöùt daây chaèng Zinn 0 0 0% 0% Raùch bao sau trong luùc moå 0 0 0% 0% Boûng veát moå do moå phaco 2 0 3,9% 0% Chaán thöông moáng maét trong phaãu thuaät 2 0 3,9% 0% Bieán chöùng trong moå Cuõng gioáng nhö keát quaû nghieân cöùu cuûa caùc taùc giaû treân theá giôùi, keát quaû nghieân cöùu cuûa chuùng toâi caùc bieán chöùng trong moå haàu nhö khoâng coù. Chuùng toâi chæ gaëp trong moå 2 tröôøng hôïp boûng veát moå laø 3,9% vaø 2 tröôøng hôïp chieám 3,9% chaán thöông moáng maét trong phaãu thuaät do trong khi moå ñaàu phaco gaëm phaûi moáng maét do daõn ñoàng töû khoâng toát. Ngoaøi ra khoâng gaëp tröôøng hôïp naøo phoøi keït moáng maét cuõng nhö raùch bao sau trong moå. Bieán chöùng sau haäu phaãu Soùt chaát nhaân 0 0 0% 0% Vieâm maøng boà ñaøo sau moå 0 0 0% 0% Taêng nhaõn aùp sau moå 0 0 0% 0% Nhieãm truøng noäi nhaõn 0 0 0% 0% Leäch kính noäi nhaõn 0 0 0% 0% Bong voõng maïc sau moå 0 0 0%` 0%` Doø thuûy dòch qua veát moå 0 0 0% 0% Phuø giaùc maïc sau moå 3 7 5,88 13,7% Sau moå chuùng toâi gaëp 3 tröôøng hôïp phuø giaùc maïc do nhaân cöùng phaûi söû duïng thôøi gian phaco keùo daøi. Ngoaøi ra caùc bieán chöùng do vieâm maøng boà ñaøo sau moå, taêng nhaõn aùp, nhieãm truøng noäi nhaõn,bong voõng maïc vaø leäch kính noäi nhaõn chuùng toâi khoâng gaëp tröôøng hôïp naøo. Nhöõng tröôøng hôïp phuø giaùc maïc sau moå chuùng toâi söû duïng Dectancyl Acetat chích döôùi keát maïc vaøi 3 ngaøy laø caùc trieäu chöùbg treân bieán maát. KEÁT LUAÄN Phöông phaùp phaãu thuaät nhuõ töông hoaù ñieàu trò ñuïc thuûy tinh theå tuoåi giaø ñaët TTT meàn Haäu phoøng cho keát quaû thò löïc phuïc hoài sôùm vaø 41 cao oån ñònh vaø raát toát chieám 78,5% coù thò löïc khoâng chænh kính ñaït > 5/10. Ñoä loaïn thò do phaãu thuaät gaây ra laø raát thaáp K@ trung bình 6 thaùng sau moå laø 0,64D. Nhaõn aùp oån ñònh tröôùc vaø sau moå, tæ leä bieán coá trong moå vaø bieán chöùng sau moå laø khoâng naëng neà. Coù theå laø do trong nhoùm nghieân cöùu cuûa chuùng toâi choïn beänh nhaân vaø chæ ñònh phaãu thuaät raát chaët cheõ. Vì vaäy chuùng toâi nhaän thaáy phaãu thuaät nhuõ töông hoaù coù theå aùp duïng roäng raõi trong vieäc ñieàu trò ñuïc thuûy tinh theå tuoåi giaø vôùi ñieàu kieän phaûi coù trang thieát bò toát vaø phaãu thuaät vieân phaûi ñöôïc ñaøo taïo kó löôõng. Phaûi coù chæ ñònh cho phaãu thuaät nghieâm ngaët. Khoâng ñöôïc laïm duïng phaãu thuaät Phaco trong nhöõng tröôøng hôïp nhaân TTT ñuïc quaù deã gaây ra tai bieán khoân löôøng cho ngöôøi beänh. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO: 1. Buratto L,: Phacoemulsification: Principles and Techniques. Published by: SLACK Incorporated 6900 Grove Road Thorofare, NJ 08086-9447 USA. 1996. 2. Ernest PH: Relative Strench of Cataract Incisions in Cadever Eyes.Cataract Refractive Surgery, 1991 3. Jaffe N.S, Jaffe MS: Cataract surgery and its Complications 5th edition, 1990, ST Louis, the C. V. Mosby company (116-126) 4. Sander RC: Clinical Sonography, a practic guide. 2 edition Boston 1991 5. Stamper R. L,: Ophthalmology Clinical of North America. Philadelphia, SEP 1995. Vol. 8 / Number 3. 6. Thaùi Thaønh Nam: Ñaùnh giaù keát quaû ñieàu trò ñuïc thuûy tinh theå baèng kó thuaät nhuõ töông hoaù. Luaän aùn CK II Ñaïi hoïc Y Döôïc Thaønh phoá Hoà Chí Minh 2000 42