Đánh giá khả năng giảm phát thải khí nhà kính khu Liên hợp xử lý chất thải rắn tại tỉnh Quảng Ninh - Bùi Thị Thanh Thủy

Tài liệu Đánh giá khả năng giảm phát thải khí nhà kính khu Liên hợp xử lý chất thải rắn tại tỉnh Quảng Ninh - Bùi Thị Thanh Thủy: Nghiên cu Tp chí Khoa hc Tài nguyên và Môi trng - S 22 - nm 2018 87 ÁNH GIÁ KH NNG GIM PHÁT THI KHÍ NHÀ KÍNH CA KHU LIÊN HP X LÝ CHT THI RN TI TNH QUNG NINH Bùi Th Thanh Thy Trng i hc Tài nguyn và Môi trng Hà Ni Tóm tt Nghiên cu này nhm ánh giá kh nng gim phát thi khí nhà kính (CO 2e ) (KNK) ca khu liên hp x lý cht thi rn (bao gm vi sinh, t và chôn lp) so vi phng pháp chôn lp hoàn toàn cht thi rn ti Qung Ninh mà c th là khu liên hp x lý cht thi rn (CTR) sinh hot ti thành ph H Long, thành ph Cm Ph, huyn Hoành B, huyn Vân n tnh Qung Ninh theo iu chnh quy hoch qun lý CTR Qung Ninh n nm 2030, tm nhìn n nm 2050. Phát thi c c tính theo mô hình IWM-2. ây là mô hình c s dng trong ging dy và nghiên cu ti Trng i hc Tsukuba Nht Bn và c phép s dng trong mt s các nghiên cu phi li nhun. Phát thi KNK c ánh giá da vào phát thi CO 2 và...

pdf8 trang | Chia sẻ: quangot475 | Lượt xem: 458 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem nội dung tài liệu Đánh giá khả năng giảm phát thải khí nhà kính khu Liên hợp xử lý chất thải rắn tại tỉnh Quảng Ninh - Bùi Thị Thanh Thủy, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Nghiên cu Tp chí Khoa hc Tài nguyên và Môi trng - S 22 - nm 2018 87 ÁNH GIÁ KH NNG GIM PHÁT THI KHÍ NHÀ KÍNH CA KHU LIÊN HP X LÝ CHT THI RN TI TNH QUNG NINH Bùi Th Thanh Thy Trng i hc Tài nguyn và Môi trng Hà Ni Tóm tt Nghiên cu này nhm ánh giá kh nng gim phát thi khí nhà kính (CO 2e ) (KNK) ca khu liên hp x lý cht thi rn (bao gm vi sinh, t và chôn lp) so vi phng pháp chôn lp hoàn toàn cht thi rn ti Qung Ninh mà c th là khu liên hp x lý cht thi rn (CTR) sinh hot ti thành ph H Long, thành ph Cm Ph, huyn Hoành B, huyn Vân n tnh Qung Ninh theo iu chnh quy hoch qun lý CTR Qung Ninh n nm 2030, tm nhìn n nm 2050. Phát thi c c tính theo mô hình IWM-2. ây là mô hình c s dng trong ging dy và nghiên cu ti Trng i hc Tsukuba Nht Bn và c phép s dng trong mt s các nghiên cu phi li nhun. Phát thi KNK c ánh giá da vào phát thi CO 2 và CH 4 sau ó quy v CO 2e . S liu c c tính trong vòng 5 nm t nm 2016 - 2020. Vi kch bn chôn lp hoàn toàn CTR, tng phát thi KNK trong 5 nm c c tính là 528.983 tn CO 2e . Vi kch bn s dng khu liên hp x lý CTR, tng phát thi KNK trong 5 nm c c tính là 308.957 tn CO 2e . Nh vy, nhìn vào kt qu nghiên cu có th thy rng, s dng khu liên hp x lý CTR s gim c phát thi KNK so vi phng pháp chôn lp hoàn toàn nh hin nay. T khóa: Cht thi rn; Khí nhà kính Abstract Assessing the ability of greenhouse gas emission reduction of solid waste treatment complex in Quang Ninh province This study aims to assess the ability of greenhouse gas (CO 2 e) (GHG) emissions reduction of solid waste treatment complex (including composting, incineration and landlling) in comparison with the method of complete landlling of solid waste in Quang Ninh Province. The study focused on a complex for treatment of domestic solid waste in Ha Long City, Cam Pha City, Hoanh Bo District, Van Don District, Quang Ninh Province in accordance with Adjustment of solid waste management plan of Quang Ninh Province till 2030, vision till 2050. Emission was estimated using the IWM-2 model which is used in teaching and research at Tsukuba University, Japan and several non-prot studies. GHG emissions were assessed based on CO 2 and CH 4 emissions and then converted to CO 2e . The data were estimated for 5 years from 2016 to 2020. With the scenario of complete landlling, total GHG emission during ve years were estimated as 528.893 tons CO 2e . With the scenario of using solid waste treatment complex, total GHG emission during ve years were estimated at about 308.957 tons of CO 2e . Therefore, the results show that using solid waste treatment complex, the GHG emission will be reduced in comparison with the current method of complete landlling. Keywords: Greenhouse gas; Solid waste. Nghiên cu Tp chí Khoa hc Tài nguyên và Môi trng - S 22 - nm 2018 88 1. M u Bin i khí hu ang din bin ngày càng phc tp và kh lng. Vit Nam là mt trong nhng quc gia d b tn thng do nh hng ca bin i khí hu. Nu không c các hành ng ng ph kp thi, bin i khí hu s là mt trong nhng him ha nghim trng nht i vi nhân loi. Hot ng x lý cht thi là mt trong nhng nguyn nhân chính gây phát thi KNK Vit Nam. Phát thi KNK ca hot ng cht thi Vit Nam c xu hng tng nhanh theo các nm. Nm 1994 phát thi KNK do hot ng cht thi là 2,6 triu tn CO 2e , nm 2000 con s này là 7,9 triu tn CO 2e và n nm 2010 là 15,4 triu tn CO 2e [1]. Phát thi KNK theo cht thi Vit Nam c tính n nm 2020 là 26,6 triu tn CO 2e và n nm 2030 tng ln 48 triu tn CO 2e [1]. Các KNK hnh thành trong bi chôn lp CTR ch yu là CH 4 , CO 2 , NH 3 , H 2, Trong , CH 4 chim t 45 - 60%, CO 2 chim t 40 - 60% [2]. Ti thành ph H Long, thành ph Cm Ph, huyn Hoành B, huyn Vân n tnh Qung Ninh, CTR phát sinh khong 321.311 tn/nm, lng CTR thu gom c khong 313.894 tn/nm. Hin ti, CTR phát sinh trn a bàn tnh Qung Ninh vn c chôn lp hoàn toàn. Theo quy hoch xây dng vùng tnh Qung Ninh n nm 2030, tm nhn n nm 2050 s xây dng Trung tâm x lý CTR kt hp trng cây n qu thuc x V Oai và x Hòa Bnh, huyn Hoành B nhm x lý CTR cho khu vc thành ph H Long, thành ph Cm Ph, huyn Hoành B, huyn Vân n tnh Qung Ninh. Theo quy hoch, CTR ca tnh Qung Ninh s c thu gom hàng ngày và x lý bng các phng pháp vi sinh, t và chôn lp [3, 5]. Nghin cu này ánh giá mc gim phát thi KNK t vic x lý CTR ca thành ph H Long, thành ph Cm Ph, huyn Hoành B, huyn Vân n tnh Qung Ninh khi s dng khu lin hp x lý CTR thay v chôn lp hoàn toàn. 2. Phng pháp nghiên cu 2.1. Mô hình IWM-2 S dng mô hnh Intergrated Waste Managenmet (IWM-2) cho c tính phát KNK. Mô hình IWM-2 c thit k tr thành mt mô hnh kim k vòng i sn phm i vi CTR. ây là mô hnh c s dng trong ging dy và nghin cu ti Trng i hc Tsukuba Nht Bn và c php s dng trong mt s các nghin cu phi li nhun. u vào: - Cht thi: im cht thi ri khi h gia nh, l ng, trung tâm thng mi. - Nng lng: s dng các ngun nhin liu. u ra: - Nng lng: nng lng in t nhà máy cht thi hoc t vic t khí chôn lp. - Các vt cht c thu hi: các im thu gom vt liu hoc u ra ca nhà máy tái ch vt liu, nhà máy sn xut sn phm nhin liu hay nhà máy sinh hc. - Phân bn vi sinh: u ra ca x lý sinh hc. - Khí thi: khí ca các phng tin vn chuyn, ng khi nhà máy x lý nhit, khí bi rác. - Nc thi: thi ra t x lý sinh hc, x lý nhit, trm nng lng và nc r rác. Nghiên cu Tp chí Khoa hc Tài nguyên và Môi trng - S 22 - nm 2018 89 - Cn: thành phn em chôn lp cui cùng sau khi x lý sinh hc, x lý nhit [6]. 2.2. Xây dng các kch bn Kch bn 1 (KB1) là phng án x lý CTR ang c áp dng nh hin ti: CTR trn a bàn nghin cu (TP. H Long, TP. Cm Ph, H. Hoành B và H. Vân n) s c thu gom tp trung và chôn lp hoàn toàn. Kch bn 2 (KB2) c xây dng da trn d tho b sung quy hoch qun lý CTR cho Qung Ninh n nm 2030 tm nhn n nm 2050. C th ti khu vc nghin cu (TP. H Long, TP. Cm Ph, H. Hoành B và H. Vân n) s thc hin phân loi ti ngun vi các nhm: d phân hy sinh hc, kh phân hy sinh hc và tái ch. Mc tiu ca quy hoch là tái ch c 12 - 18% CTR phát sinh. CTR c x lý bng sinh hc kt hp chôn lp. Kch bn 3 (KB3) cng c xây dng da trn d tho b sung quy hoch qun lý CTR cho Qung Ninh n nm 2030 tm nhn n nm 2050. C th ti khu vc nghin cu (TP. H Long, TP. Cm Ph, H. Hoành B và H. Vân n) s thc hin phân loi ti ngun sau a v trung tâm x lý CTR kt hp trng cây n qu thuc x V Oai và x Hòa Bnh. CTR sau khi thu gom s x lý bng phng pháp sinh hc, t và chôn lp. 2.3. Chun b s liu La chn hai KNK c trng là CO 2 và CH 4 ánh giá kh nng gim thiu theo các kch bn a ra. Da vào hin trng dân s, tc gia tng dân s, t l thu gom CTR ca nm 2015 [5], c tính lng CTR phát sinh và thu gom cho Tp. H Long, Tp. Cm Ph, H. Hoành B và H. Vân n trong 5 nm t 2016 n 2020. T l phân loi t phát theo nghin cu ca JICA ti Vit Nam 9,2%. Trong , phân loi t phát ti tng h gia nh là 3,5% [8]. Thành phn CTR ti khu vc nghin cu c xác nh theo phng pháp ca JICA [7]. 3. Kt qu nghiên cu và tho lun 3.1. c tính khi lng CTR n nm 2020 ti Tp. H Long, Tp. Cm Ph, H. Hoành B và H. Vân n c tính lng CTR phát sinh và thu gom cho Tp. H Long, Tp. Cm Ph, H. Hoành B và H. Vân n trong 5 nm t 2016 n 2020 c th hin trong bng 1. Bng 1. D báo khi lng CTR sinh hot ô th, dch v - thng mi, nông thôn phát sinh và thu gom trong 5 nm t 2016 - 2020 TT a phng Khi lng CTRSH ô th (tn/nm) Khi lng CTRSH nông thôn (tn/nm) Khi lng CTRSH dch v - thng mi (tn/nm) Phát sinh Thu gom Phát sinh Thu gom Phát sinh Thu gom 1 Tp. H Long 125.743 125.743 0 0 53.566 53.566 2 Tp. Cm Ph 76.285 76.285 2.811 1.967 15.819 15.650 3 H. Hoành B 7.096 6.861 6.307 4.415 2.681 2.231 4 H. Vân n 15.538 15.538 10.298 7.209 5.167 4.549 Tng 224.662 224.427 19.416 13.591 77.233 75.996 Nghiên cu Tp chí Khoa hc Tài nguyên và Môi trng - S 22 - nm 2018 90 3.2. Dòng luân chuyn vt cht theo 3 kch bn Vi vic x lý CTR bng chôn lp hoàn toàn nh hin ti, dòng luân chuyn vt cht theo KB1 th hin nh hnh 1. Tng lng CTR thu gom ti khu vc nghin cu là 314.014 tn, trong CTR thng mi là 75.996 tn. Phân loi t phát ti các h gia nh là 3,5%. Do , lng CTR c thu hi là 11.140 tn. Lng CTR c phân loi sau thu gom là 17.976 tn, trong , ch tái ch là 14.403 tn, phn còn li em chôn lp là 3.573 tn. Vy tng lng CTR a i chôn lp là 288.471 tn chim 91,87% tng lng CTR thu gom. Tng lng CTR tái ch là 25.542 tn chim 8,13% . Không c CTR em t và vi sinh. Hình 1: Dòng luân chuyn vt cht theo kch bn 1 Theo KB2 vi vic x lý bng vi sinh hiu khí kt hp chôn lp, dòng luân chuyn vt cht c th hin trn hnh 2 Hình 2: Dòng luân chuyn vt cht theo kch bn 2 Nghiên cu Tp chí Khoa hc Tài nguyên và Môi trng - S 22 - nm 2018 91 Hình 3: Dòng luân chuyn vt cht theo kch bn 3 Theo KB2, sau khi phân loi lng CTR em sinh hc là 150.020 tn, trong 59.837 tn thành phm, mt mát do bay hi khong 9.498 tn và thi b chôn lp là 80.685 tn. Nh vy, tng lng rác chôn lp còn li là 206.882 tn chim 65,88% tng lng rác phát sinh, lng rác tái ch, tái s dng là 97.633 tn chim 31,09% và lng rác mt mát do bay hi là 9.498 tn chim 3,02% tng lng CTR sinh hot phát sinh trn a bàn. Vi vic xut xây dng khu lin hp x lý CTR, dòng luân chuyn vt cht theo KB3 c th hin trn hnh 3. Kt qu chy mô hnh cho thy, trong s 80.685 tn cht thi còn li sau khi , nu em i t trc khi chôn lp th lng mt i do ha hi là 55.578 tn, lng chôn lp ch còn li 25.107 tn. Nh vy, theo KB3 tng lng CTR em chôn lp là 151.304 tn chim 48,18% tng lng CTR sinh hot phát sinh, lng CTR mt i do ha hi là 65.076 tn chim 20,72%, tng lng CTR tái ch, tái s dng là 97.633 tn chim 31,09%. So sánh dòng luân chuyn vt cht theo ba kch bn c th thy rng kch bn 1 vi vic chôn lp hoàn toàn t l CTR tái ch tái s dng t phát là 8,13%, t l CTR chôn lp rt cao ln n 91,87%. Vi vic s dng khu lin hp thay cho chôn lp hoàn toàn theo KB3, lng CTR tái ch tng t 8,13% ln 31,09% trn tng lng CTR sinh hot phát sinh. Lng CTR em chôn lp gim t 91,87% xung còn 48,18%. iu này rt phù hp Quyt nh s 2149/2009/Q-TTg ngày 17/12/2009 ca Th tng Chính ph ph duyt [4]. 3.3. c tính phát thi CO 2 theo ba kch bn Kt qu chy mô hnh IWM-2 c tính tng lng phát thi khí CO 2 theo 3 kch bn khác nhau c th hin trn bng 2. T bng s liu cho thy, KB1 và KB2 không c x lý nhit nn không phát thi CO 2 . Biu so sánh s phát thi khí CO 2 theo 3 kch bn c th hin trong hnh 4. Nghiên cu Tp chí Khoa hc Tài nguyên và Môi trng - S 22 - nm 2018 92 Bng 2. Kt qu c tính tng lng phát thi khí CO 2 theo ba kch bn trong 5 nm t 2016 - 2020 n v: tn Kch bn Vn chuyn Phân loi X lý sinh hc X lý nhit Chôn lp Tái ch Tng KB1 0 193 0 0 41.123 -23.395 17.921 KB2 0 187 1.705 0 26.475 -32.124 -3.757 KB3 0 187 1.705 62.737 22.352 -32.124 54.857 Hình 4: So sánh s phát thi CO 2 theo 3 kch bn Vi KB1 lng phát thi CO 2 t quá trnh phân loi là 193 tn, không c phát thi CO 2 t quá trnh sinh hc và x lý nhit, phát thi CO 2 t quá trnh chôn lp là 41.123 tn, phát thi CO 2 t quá trnh tái ch, tái s dng là -23.395 tn. Nh vy, tng lng phát thi CO 2 theo KB1 là 17.921 tn. Vi KB2 lng phát thi CO 2 t quá trnh phân loi là 187 tn, không c phát thi CO 2 t quá trnh x lý nhit, phát thi CO 2 t quá trnh sinh hc là 1.705 tn, phát thi CO 2 t quá trnh chôn lp là 26.475 tn, phát thi CO 2 t quá trnh tái ch, tái s dng là -32.124 tn. Nh vy, tng lng phát thi CO 2 theo kch bn 2 là -3.757 tn. Vi KB3 lng phát thi CO 2 t quá trnh phân loi vn là 187 tn nh KB2, phát thi CO 2 t quá trnh x lý nhit là 62.737 tn, phát thi CO 2 t quá trnh sinh hc vn là 1.705 tn nh KB2, phát thi CO 2 t quá trnh chôn lp là 26.475 tn, phát thi CO 2 t quá trnh tái ch, tái s dng là -32.124 tn. Nh vy, tng lng phát thi CO 2 theo KB3 là 54.857 tn. Nh vy, nghin cu t mô hnh IWM-2 cho thy lng phát thi khí CO 2 KB2 gim i so vi KB1. Tuy nhin, theo KB3 th lng phát thi khí CO 2 li tng ln do phát sinh trong quá trnh t. 3.4. c tính phát thi CH 4 theo ba kch bn Kt qu chy mô hnh c tính tng lng phát thi khí CH 4 theo ba kch bn khác nhau c th hin trn bng 3. T bng s liu c th nhn thy, quá trnh phân loi và x lý nhit coi nh hoàn toàn không phát thi CH 4 . Quá trnh phát thi khí CH 4 ch yu sinh ra t quá trnh chôn lp cht thi. Theo kt qu này, lng phát thi CH 4 KB1 là 18.249 tn, CH 4 là 11.997 tn và KB3 là 9.075 tn. Biu so sánh s phát thi khí CH 4 theo 3 kch bn c th hin trong hnh 5. Nghiên cu Tp chí Khoa hc Tài nguyên và Môi trng - S 22 - nm 2018 93 Bng 3: c tính tng lng phát thi khí CH 4 theo ba kch bn trong 5 nm t 2016 - 2020 n v: tn Kch bn Vn chuyn Phân loi X lý sinh hc X lý nhit Chôn lp Tái ch Tng KB1 0 0 0 0 18.277 -28 18.249 KB2 0 0 4 0 12.057 -64 11.997 KB3 0 0 4 0 9.135 -64 9.075 Hình 5: So sánh s phát thi CH 4 theo 3 kch bn Bng 4. Quy i theo CO 2 tng ng n v: tn Kch bn Lng CO 2 Lng CH 4 Quy i CO 2e KB1 17.921 18.249 528.890 KB2 -3.775 11.997 332.141 KB3 54.857 9.075 308.957 Din bin phát thi KNK theo ba kch bn c th hin trn th hnh 6. Hình 6: Din bin phát thi KNK theo ba kch bn Nghiên cu Tp chí Khoa hc Tài nguyên và Môi trng - S 22 - nm 2018 94 T th hnh 5 c th nhn thy rng, lng phát thi khí CH 4 gim dn theo 3 kch bn v tng lng CTR chôn lp gim t 91,87% theo KB1, xung còn 65,88% theo KB2 và ch còn li 48,18% theo KB3. T vic c tính lng phát thi CO 2 và CH 4 theo ba kch bn khác nhau ta c th quy i theo CO 2 tng ng. V các kch bn c xây dng cho nm 2020 nn h s quy i là 28 [9]. Kt qu quy i th hin trong bng 4. Lng phát thi KNK gim i gn mt na t 528.893 tn xung 308.957 tn khi c s phân loi ti ngun, s dng khu lin hp x lý CTR thay v chôn lp hoàn toàn. T kt qu ca mô hnh IWM-2 cho thy kch bn 3 là kch bn phù hp nht. Kch bn này va cho thy lng CTR em chôn lp là thp nht và gim ch còn gn mt na so vi lng CTR em chôn lp theo kch bn 1 t 91,87% xung 48,18%. iu này phù hp vi ch trng ca chính ph trong vn qun lý CTR hin nay [4]. Mt khác, kch bn 3 cho thy phát thi KNK tính theo CO 2e cng gim thp nht, iu này thc s là cn thit trong bi cnh chung v bin i khí hu mà nhân loi ang phi i mt. 4. Kt lun CTR ti Qung Ninh c thành phn cht hu c d phân hy chim t trng ln 56%. Do , la chn phng pháp phân compost, t kt hp chôn lp x lý CTR là hoàn toàn phù hp. So vi phng pháp chôn lp hoàn toàn, s dng khu lin hp x lý CTR làm gim lng CTR chôn lp t 91,87% xung còn 48,18%. Phát thi KNK tính theo CO 2e vào khí quyn trong vòng 5 nm c tính gim t 528.893 tn xung còn 308.957 tn. Trn ây là nhng kt qu nghin cu bc u, cn c thm nhng nghin cu toàn din hn na v phát thi KNK t các quá trnh vn chuyn CTR, x lý CTR và x lý nc r rác t các bi chôn lp t c c d liu y cho công tác qun lý CTR cho tnh Qung Ninh ni ring và cho Vit Nam ni chung. TÀI LIU THAM KHO [1]. Nguyn Vn Phc (2010). Giáo trình Qun lý và X lý cht thi rn. NXB Xây dng Hà Ni. [2]. B Tài nguyn và Môi trng (2014). Báo cáo cp nht hai nm mt ln ln th nht ca Vit Nam cho công c khung ca liên hp quc v bin i khí hu. [3]. S xây dng Qung Ninh (2011). Báo cáo tình hình qun lý CTR ti Qung Ninh. [4]. Chính ph (2009). Chin lc quc gia v Qun lý tng hp cht thi rn n nm 2025, tm nhìn n nm 2050. Quyt nh s 2149/2009/Q-TTg ngày 17/12/2009 ca Th tng Chính ph ph duyt. [5]. Quyt nh s 1588/Q-UBND. Quy hoch xây dng vùng tnh Qung Ninh n nm 2030, tm nhìn n nm 2050 và ngoài 2050. [6]. Lng Th Mai Hng (2017). ng dng ánh giá vòng i sn phm (LCA) nâng cao hiu qu qun lý cht thi rn Hà Ni. Lun vn tin s, Trng i hc Xây Dng. [7]. JICA (2011). Nghiên cu qun lý môi trng ô th ti Vit Nam, tp 6, Nghiên cu v qun lý cht tht thi rn Vit Nam. [8]. IPCC (2014). Climate Change 2014: Sythesis Report, Contribution of Working Groups I, II and III to the Fifth Assesment Report of the Intergovermental Panel on Climte Change [core Writing team, R.K. Pachauri and LA. Meyer (eds.)]. IPCC, Genave, Switzland, 151 pp. BBT nhn bài: 03/9; Phn bin xong: 12/9/2018

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • pdf40418_128233_1_pb_5976_2145523.pdf
Tài liệu liên quan