Đánh giá hiện trạng môi trường nước tại làng nghề sản xuất vàng mã xã Song Hồ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh - Trần Anh Thư
Tài liệu Đánh giá hiện trạng môi trường nước tại làng nghề sản xuất vàng mã xã Song Hồ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh - Trần Anh Thư: Nghiên c u T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 24 - n m 2019 73 ÁNH GIÁ HI N TR NG MÔI TR NG N C T I LÀNG NGH S N XU T VÀNG MÃ XÃ SONG H , HUY N THU N THÀNH, T NH B C NINH Tr n Anh Th , Nguy n Th Ph ng Mai Tr ng i h c Tài nguyên và Môi tr ng Hà N i Tóm t t Bài báo t p trung vào ánh giá hi n tr ng môi tr ng n c t i làng ngh s n xu t vàng mã Song H , huy n Thu n Thành, t nh B c Ninh t i 12 v trí l y m u n c m t, 08 v trí l y m u n c ng m và 06 v trí l y m u n c th i. K t qu cho th y, các ch tiêu TSS, COD, BOD 5 , NH 4 +, NO 2 - trong 12 m u n c m t v t quá gi i h n cho phép c a QCVN 08-MT:2015/BTNMT, a s các ch tiêu còn l i n m trong gi i h n cho phép. Có 4/10 ch tiêu trong 8 m u n c ng m v t quá gi i h n cho phép c a QCVN 09-MT:2015/BTNMT. Trong các m u n c th i có các h p ch t h u c , kim lo i n ng và vi sinh v t v t quá gi i h n cho phép c a QCVN 40:2011/BTNMT. T ó có th nh n xét ch t l ng n c t i xã Song...
Bạn đang xem nội dung tài liệu Đánh giá hiện trạng môi trường nước tại làng nghề sản xuất vàng mã xã Song Hồ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh - Trần Anh Thư, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Nghiên c u
T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 24 - n m 2019
73
ÁNH GIÁ HI N TR NG MÔI TR NG N C T I LÀNG NGH
S N XU T VÀNG MÃ XÃ SONG H , HUY N THU N THÀNH,
T NH B C NINH
Tr n Anh Th , Nguy n Th Ph ng Mai
Tr ng i h c Tài nguyên và Môi tr ng Hà N i
Tóm t t
Bài báo t p trung vào ánh giá hi n tr ng môi tr ng n c t i làng ngh s n
xu t vàng mã Song H , huy n Thu n Thành, t nh B c Ninh t i 12 v trí l y m u n c
m t, 08 v trí l y m u n c ng m và 06 v trí l y m u n c th i. K t qu cho th y,
các ch tiêu TSS, COD, BOD
5
, NH
4
+, NO
2
- trong 12 m u n c m t v t quá gi i h n
cho phép c a QCVN 08-MT:2015/BTNMT, a s các ch tiêu còn l i n m trong gi i
h n cho phép. Có 4/10 ch tiêu trong 8 m u n c ng m v t quá gi i h n cho phép
c a QCVN 09-MT:2015/BTNMT. Trong các m u n c th i có các h p ch t h u c ,
kim lo i n ng và vi sinh v t v t quá gi i h n cho phép c a QCVN 40:2011/BTNMT.
T ó có th nh n xét ch t l ng n c t i xã Song H , huy n Thu n Thành, t nh B c
Ninh ang có d u hi n b ô nhi m. Nghiên c u c ng a ra m t s xu t qu n lý và
b o v môi tr ng giúp a ph ng có bi n pháp kh c ph c và c i thi n môi tr ng
n c t i làng ngh .
T khóa: Môi tr ng n c; Làng ngh vàng mã; Ô nhi m; T nh B c Ninh
Abstract
Assessment of current status of water quality in joss papermaking village in Song
Ho commune, Thuan Thanh district, Bac Ninh province
This study assessed current water environment situation in joss papermaking
village in Song Ho Commune, Thuan Thanh District, Bac Ninh Province. There are
12 surface water sampling locations, 08 ground water sampling locations and 06
wastewater sampling locations. The results showed that water quality parameters such
as TSS, COD, BOD
5
, NH
4
+, NO
2
- in 12 surface water samples exceeded the permission
according to QCVN 08-MT:2015/BTNMT. Most of remaining parameters of surface
water samples are in accordance with the permission of QCVN 09-MT:2015/BTNMT. In
the wastewater samples, there are organic matters, heavy metals and micro-organisms
exceeding the permission of QCVN 40:2011/BTNMT. The research results presented
the sign of water pollution in Song Ho commune, Thuan Thanh district, Bac Ninh
province. The research also proposes some environmental management measures to
remediate and improve water environment in the craft village.
Key words: Water environment; Joss papermaking village; Pollution; Bac Ninh
province
1. t v n
B c Ninh là m t t nh có nhi u làng
ngh lâu i và n i ti ng trong c n c,
nh làng ngh : g m Phù Lãng, úc ng
i Bái, tranh ông H . Các làng ngh
này ã góp ph n r t l n trong vi c gi i
quy t công n vi c làm cho ng i dân c a
t nh. Hi n nay, trong s các ngành ngh
truy n th ng c a t nh B c Ninh thì ngh
làm tranh ông H ã b mai m t và c
thay th b ng ngh s n xu t vàng mã t i xã
Nghiên c u
T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 24 - n m 2019
74
Song H . Hàng n m, làng ngh s n xu t
vàng mã t i xã Song H s n xu t v i m t
kh i l ng l n v i nhi u s n ph m vàng
mã a d ng v ch ng lo i, m u mã khác
nhau. Vàng mã ph c v nhu c u s d ng
trong t nh và ph n l n c v n chuy n i
các t nh lân c n nh Hà N i, H i D ng,
B c Giang,... c bi t vào nh ng ngày
giáp t t và u n m vi c s n xu t vàng
mã càng t p n p [1, 2].
Nguyên li u s n xu t vàng mã ch
y u t gi y màu các lo i. Thông th ng,
ng i s n xu t s d ng ph m màu, qu t
lên nh ng t m gi y to b n, sau ó em
ph i làm. Ph m màu còn th a và
n c th i c bà con th ng ra c ng
ho c rãnh thoát n c d n n tình tr ng
ô nhi m ngu n n c. tránh ô nhi m
môi tr ng t công o n pha, qu t ph m
màu a s ng i dân trong xã Song H
ã nh p các lo i gi y màu t các n i khác
s n xu t vàng mã. Tuy nhiên, bên c nh
ó v n t n t i nh ng h dân v n s d ng
ph m màu trong s n xu t vàng mã, d n
n tình tr ng ô nhi m ngu n n c m t,
n c ng m và có kh n ng gây nh h ng
x u t i s c kh e c a ng i dân [1, 4].
Xu t phát t th c tr ng trên, nhóm
tác gi ã ti n hành nghiên c u ánh giá
hi n tr ng môi tr ng n c t i làng ngh
s n xu t vàng mã xã Song H , huy n
Thu n Thành, t nh B c Ninh nh m ánh
giá ch t l ng môi tr ng n c và lu n
gi i c nguyên nhân c ng nh các s c
ép tác ng lên s c kh e c a ng i dân
t i xã Song H , huy n Thu n Thành, t nh
B c Ninh.
2. i t ng và ph ng pháp
nghiên c u
2.1. i t ng và th i gian nghiên
c u
i t ng nghiên c u: Môi tr ng
n c m t, n c ng m, n c th i t i xã
Song H , huy n Thu n Thành, t nh B c
Ninh.
Nghiên c u c th c hi n t tháng
7 n tháng 12 n m 2018.
2.2. Ph ng pháp nghiên c u
a. Ph ng pháp l y m u
Ph ng pháp l y m u n c m t và
b o qu n m u theo h ng d n c a TCVN
6663 - 1:2011 - Ch t l ng n c - L y
m u - H ng d n b o qu n và x lý m u
n c m t [5].
V trí l y m u: 12 v trí n c m t, 08
v trí n c ng m, 06 v trí n c th i t i xã
Song H , trong ó:
* N c m t (kí hi u NMi, v i i: th
t v trí l y m u)
L y 4 m u t i các m ng c a thôn
o Tú (2 v trí), thôn Tú Tháp, thôn
ông Khê, xã Song H ; L y 2 m u t i
m ng C10, cách c a x ngu n n c th i
t p trung c a xã Song H 5 m và 100 m.
L y 2 m u t i h sau UBND xã Song
H .
L y 3 m u t i 3 ao c a h dân có s n
xu t vàng mã.
L y m u trên kênh B c.
* N c ng m (kí hi u NNj, v i j: th
t v trí l y m u)
L y 8 m u các gi ng khoa c a các
h gia ình thôn Tú Tháp (2 v trí), o
Tú (3 v trí) và thôn ông Khê (3 v trí).
* N c th i (kí hi u NTi, i: th t v
trí l y m u)
L y 6 m u các h thu n c th i c a
các h gia ình thôn Tú Tháp (2 v trí),
o Tú (2 v trí), ông Khê (2 v trí).
V trí l y m u n c t i xã Song H
c th hi n hình 1a, 1b, 1c.
Nghiên c u
T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 24 - n m 2019
75
Hình 1 a: V trí l y m u n c m t xã Song H , huy n Thu n Thành, t nh B c Ninh
Hình 1 b: V trí l y m u n c ng m xã Song H , huy n Thu n Thành, t nh B c Ninh
Hình 1 c: V trí l y m u n c th i xã Song H , huy n Thu n Thành, t nh B c Ninh
Nghiên c u
T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 24 - n m 2019
76
b. Phân tích các thông s trong
m u n c
pH c xác nh theo TCVN
6492:2011
Xác nh oxy hóa tan (DO) b ng
ph ng pháp u o i n hóa (TCVN
7325:2004)
Xác nh hàm l ng TSS b ng
cách l c qua l c s i th y tinh (TCVN
6625:2000)
Xác nh ch s pemanganat (TCVN
6186:1996).
Xác nh COD b ng ph ng pháp
chu n icromat ( TCVN 6491:1999).
Xác nh BOD
5
b ng ph ng pháp
dùng cho m u không pha loãng (TCVN
6001-2:2008)
c ng t ng s (tính theo CaCO
3
)
xác nh b ng SMEMW 2340.B:2012
Xác nh t ng Fe trong n c b ng
ph ng pháp tr c quang dùng thu c th
1,1 phenantrolin.
Xác nh Mn, Pb, Cu b ng ph ng
pháp AAS (TCVN 6139:1996).
Xác nh NO
3
- b ng ph ng pháp tr c
quang dùng thu c th axit sunfosalixylic
(TCVN 6180:1996).
Phân tích Clorua b ng ph ng pháp
chu n Morh
Xác nh coliform b ng ph ng pháp
nhi u ng (TCVN 6187-2:1996).
c. Ph ng pháp x lý s li u và ánh
giá k t qu
K t qu phân tích n c m t c
i chi u v i Quy chu n k thu t qu c
gia v ch t l ng n c m t (QCVN 08-
MT:2015/BTNMT) [5].
K t qu phân tích n c ng m c
i chi u v i quy chu n Vi t Nam QCVN
09-MT:2015/BTNMT - Quy chu n k thu t
qu c gia v ch t l ng n c ng m [6].
K t qu phân tích n c th i c i
chi u v i quy chu n Vi t Nam QCVN
40:2011/BTNMT - Quy chu n k thu t
qu c gia v n c th i công nghi p [7].
Các s li u trong quá trình i u tra,
kh o sát c t ng h p l i và tính toán,
x lí, th ng kê trên ch ng trình Excel
Microsoft.
3. K t qu và th o lu n
3.1. C c u và qui mô s n xu t c a
làng ngh s n xu t vàng mã
Theo k t qu i u tra, n m 2018 xã
Song H hi n có 1211 h gia ình, trong
ó có 1100 h s n xu t nông nghi p,
chi m 90,91%, 111 h phi nông nghi p
chi m 9,09%. Bên c nh ó, các h tham
gia s n xu t nông nghi p c ng làm thêm
ngh làm vàng mã, kinh doanh buôn bán
hàng mã t ng thêm thu nh p.
Trên a bàn xã Song H s h làm
hàng vàng mã chi m t i h n 90% t ng
s h c a xã, t p chung ch y u t i các
thôn nh : Thôn ông Khê: 449 h /465
h (chi m 96,55%); Thôn o Tú: 608
h /624 h (chi m 97,43%); Thôn L c
Hoài: 38 h /216 h (chi m 17,6%); Thôn
Tú Tháp: 116 h /247 h (chi m 46,96%).
T i xã Song H m i h gia ình
th ng t p trung s n xu t m t s n ph m
ho c m t khâu c a m i lo i s n ph m.
hoàn ch nh m t m t hàng òi h i ph i tr i
qua quá trình ph c t p, c u k , ng i th
ph i mua b c t (b khung) t n i khác
mang n, sau ó gia công thêm cho ch c
ch n, ph gi y, quét s n, trang trí cho các
s n ph m. M i h gia ình th ng ch t p
trung s n xu t 1 - 2 s n ph m riêng. Chính
vì v y, s n ph m vàng mã hi n nay xã
Song H có nhi u m t hàng khác nhau r t
a d ng và phong phú, các lo i m u
hàng, không ch các m t hàng truy n th ng
nh ng a, qu n áo, giày dép, ti n vàng,...
Nghiên c u
T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 24 - n m 2019
77
mà còn c hàng mã là các ti n nghi hi n
i nh máy gi t, ô tô, t l nh, i n tho i
iPhone,... Vi c s n xu t m t m t hà ng giú p
t ng s l ng s n ph m và ti t ki m c
th i gian. Trung bì nh m i ngà y, h gia ình
v i 4 lao ng s n xu t c 400 ôi hà i,
v i giá thà nh 1.600 ng/ ôi, thu lã i 50%.
Theo k t qu i u tra th c t c a nhóm
tác gi , l ng n c th i s n xu t trung
bình 1 h gia ình th i ra trong m t ngày
kho ng t 5 - 10 m3/ngày êm. Ngu n rác
th i ch y u là các lo i bìa các tông, gi y
màu, tre n a, b ng dính, ghim s t,...ho c
nh ng v t li u trang trí lo i b nh nh a,...
c tính t ng l ng ch t th i r n phát sinh
kho ng 50 kg/ngày i v i h hi n ang
s n xu t vàng mã. L ng rác th i hi n nay
v n ch a c thu gom, x lý tri t ; bãi
rác th i c a làng ngh không tiêu chu n.
Th c tr ng này ã t o ra m t áp l c l n i
v i môi tr ng, s c kh e ng i dân và h
sinh thái c a a ph ng.
T i xã Song H , m i n m g n 50.000
t n s n ph m c s n xu t và tiêu th ,
s khi n môi tr ng b ô nhi m ngày
càng nghiêm tr ng. Ngay t i làng ông
H , trong quá trình s n xu t, nh ng n c
th i ph m màu ch a qua x lý th ng
ra môi tr ng ã gây ra tình tr ng ng
t i các c ng rãnh, ng m vào lòng t gây
ô nhi m t và ngu n n c. Nh ng chi c
máy c t gi y ho t ng gây lên ti ng n
và b i, nh h ng n cu c s ng c a
ng i dân.
3.2. K t qu ánh giá hi n tr ng
môi tr ng s n xu t vàng mã xã Song
H , huy n Thu n Thành, t nh B c Ninh
a. K t qu ánh giá hi n tr ng môi
tr ng n c m t
K t qu phân tích xác nh hàm
l ng m t s thông s trong môi tr ng
n c m t t i xã Song H c trình bày
b ng 1.
B ng 1. K t qu phân tích hàm l ng các thông s trong n c m t t i khu v c nghiên c u
TT Ch tiêu VT
Kí hi u m u QCVN
08-MT:
2015/
BTNMT
NM1 NM2 NM3 NM4 NM5 NM6 NM7 NM8 NM9 NM10 NM11 NM12
1 pH - 6,9 6,9 7,1 7,4 7,2 7,1 6,9 6,9 6,8 7,0 6,9 7,1 5,5 - 9
2 DO mg/l 4,8 4,2 5,2 5,5 4,5 4,7 4,2 4,7 4,3 4,5 4,0 4,4 ≥4
3 TSS mg/l 142 95 55 85 45 84 148 155 70 98 65 110 50
4 BOD
5
mg/l 19,5 19 16,7 16,8 12,2 22,1 21,6 23,4 21,8 21,3 20,9 21,2 15
5 COD mg/l 121,6 116,7 63,6 68,8 48,5 144,3 108,9 134,1 112,9 133,7 133,6 133,5 30
6
d n
i n
μS/cm 575 557 703 701 570 610 523 656 452 648 565 557
7 Photphat mg/l 0,28 0,25 0,28 0,36 0,15 0,12 0,22 0,29 0,28 0,29 0,31 0,30 0,3
8 Amoni mg/l 2,88 2,85 1,76 2,73 0,78 3,68 4,41 4,46 4,23 2,85 4,31 4,34 0,9
9 Nitrat mg/l 0,38 0,34 0,56 0,55 0,44 0,53 0,49 0,47 0,48 0,49 0,46 0,49 10
10 Nitrit mg/l 0,1 0,12 0,16 0,16 0,1 0,14 0,1 0,12 0,16 0,1 0,14 0,16 0,05
11 Coliform
MPN
/100ml
900 850 4300 4100 2500 2700 2400 2400 3200 2500 3100 2300 7500
K t qu b ng 1 cho th y, các ch
tiêu pH, DO, NO
3
-, Coliform u n m
trong gi i h n quy chu n cho phép t i
QCVN 08-MT:2015/BTNMT c t B1.
Giá tr pH c a 12 v trí quan tr c
n c m t dao ng t 6,8 n 7,4. V trí
có giá tr pH th p nh t là NM9, v trí có
giá tr pH cao nh t là NM4.
Hàm l ng oxy hoà tan (DO) t i 12
v trí quan tr c dao ng t 4,0 mg/l n
5,2 mg/l; giá tr th p nh t t i v trí NM11,
cao nh t t i NM4.
Nghiên c u
T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 24 - n m 2019
78
Hàm l ng Coliforms t i các v trí
quan tr c dao ng t 850 MPN/100ml
n 4300 MPN/100ml; giá tr th p nh t
t i v trí NM2, cao nh t t i NM3.
Hàm l ng TSS t i 12 v trí quan tr c
dao ng t 45 - 155 mg/l. V trí có hàm
l ng TSS th p nh t là NM5, cao nh t là
NM8. Có 11/12 v trí này u v t gi i
h n cho phép t 1,08 - 3,1 l n.
i v i ch tiêu PO
4
3-, giá tr dao
ng t 0,12 - 0,38 mg/l. Có 3/12 v trí
quan tr c v t gi i h n quy chu n bao
g m NM4, NM11 và NM12, v t gi i
h n t 1,03 - 1,26 l n.
Hàm l ng NH
4
+ trong t quan tr c
dao ng t 0,78 - 4,46 mg/l. V trí có hàm
l ng NH
4
+ th p nh t là NM5, cao nh t là
NM8. Có 11/12 v trí này giá tr NH
4
+ u
v t gi i h n cho phép t 3,16 - 5,28 l n.
i v i hàm l ng NO
2
-, giá tr trong
t quan tr c dao ng t 0,1 - 0,16 mg/l.
V trí có hàm l ng NO
2
- th p nh t là NM1,
NM5, NM7 và NM10; v trí cao nh t là
NM3, NM4, NM9 và NM12. C 12 v trí
u v t gi i h n cho phép t 2 - 3,2 l n.
Hình 2: Bi u k t qu phân tích hàm l ng COD và BOD
5
trong n c m t
K t qu t hình 2, cho th y: Giá tr
COD v t gi i h n cho phép c a QCVN
08-MT:2015/BTNMT (c t B1) t 3,63 -
5,12 l n, 12/12 v trí u v t quá gi i
h n c a quy chu n, giá tr th p nh t t i v
trí NM7, cao nh t t i NM4.
i v i ch tiêu BOD
5
, k t qu
phân tích t i 11/12 v trí có giá tr BOD
5
v t gi i h n c a QCVN 08-MT:2015/
BTNMT (c t B1) t 1,26 - 1,78 l n; giá
tr th p nh t t i v trí NM5, cao nh t t i
NM3. K t qu xác nh hàm l ng m t
s thông s n c m t xã Song H t ng
i phù h p th c t . Trong quá trình kh o
sát th c t , nh n th y các m u n c l y t i
v trí NM3, NM4 và NM8, NM 9 là các
v trí quan tr c t i m ng, ao thôn o
Tú và ông Khê, là n i t p trung nhi u
c s s n xu t vàng mã nên có th th y
t i các v trí này các ch tiêu ánh giá ch t
l ng n c m t v t gi i h n quy chu n
cho phép cao nh t trong 12 v trí.
b. K t qu ánh giá hi n tr ng môi
tr ng n c ng m
K t qu xác nh hàm l ng m t s
thông s trong n c ng m t i xã Song H
c trình bày b ng 2.
K t qu t b ng 2 cho th y: Hàm
l ng TDS t i 8 v trí quan tr c dao ng
t 336 - 968 mg/l. V trí có hàm l ng
TDS th p nh t là NN1, cao nh t là NN8.
C 8 v trí này u n m trong gi i h n cho
phép c a QCVN 09-MT:2015/BTNMT.
c ng t ng s có t ng so v i gi i
h n cho phép t 1,08 - 1,4 l n, trong ó
v trí v t cao nh t là NN2 v i giá tr 782
mg/l và v trí NN6, NN6 có giá tr t
b ng v i tiêu chu n cho phép.
Nghiên c u
T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 24 - n m 2019
79
B ng 2. K t qu phân tích hàm l ng các thông s trong n c ng m t i khu v c nghiên c u
TT Ch tiêu VT
Kí hi u m u QCVN 09-
MT:2015
/BTNMTNN1 NN2 NN3 NN4 NN5 NN6 NN7 NN8
1 pH - 6,52 6,5 6,3 6,3 6,3 6,4 6,5 6,4 5,5 - 8,5
2 T ng ch t r n hòa tan (TDS) mg/l 336 339 857 954 756 864 873 968 1500
3 Ch s penmanganat mg/l 10 12 35 45 37 40 41 47 4
4 c ng mg/l 494 500 700 540 541 500 782 626 500
5 Clorua mg/l 51,7 91,7 103,8 93 123,8 130 101 123 250
6 Amoni mg/l 0,15 0,18 1,40 1,13 1,41 1,07 1,25 1,18 1
7 Nitrit mg/l 0,12 0,1 0,12 0,08 0,14 0,1 0,12 0,1 1
8 Fe mg/l 0,3 0,32 0,42 0,66 0,82 0,54 0,72 0,74 5
9 Pd mg/l KPH KPH KPH KPH KPH KPH KPH KPH 0,01
10 Coliform
MPN
/100 ml
4 2 KPH KPH 2 3 1 2 3
Hàm l ng Cl- t i 8 i m l y m u c ng
r t cao, v t h n 2,4 l n so v i quy chu n
cho phép NN2, có m t s v trí quan tr c
giá tr này r t th p ch t 51,7 mg/l.
Hàm l ng NO
2
- u n m d i m c
quy chu n cho phép. Hàm l ng NO
2
- có
m t vài m u n c ng m quan tr c t ng
nh so v i quy chu n cho phép.
Hàm l ng các kim lo i n ng trong
n c u n m trong m c quy chu n cho
phép, trong ó hàm l ng chì trong c 8
m u n c u không phát hi n.
Giá tr Coliform trong m u n c
NN1 có d u hi u ô nhi m (4 MPN/100
ml) nh ng v n n m trong quy chu n cho
phép. Nguyên nhân do m u NN1 là m u
n c gi ng ào, có sâu ch a m b o
và t i i m l y m u g n c ng ch a n c
th i c a h gia ình.
Ch s penmanganat c a 8 m u n c
quan tr c phân tích u có giá tr r t cao
dao ng t 10 - 47 mg/l. V trí có ch s
penmanganat th p nh t là NN1, cao nh t
NN8. C 8 v trí u v t gi i h n cho
phép c a QCVN 09-MT:2015/BTNMT
t 2,5 - 11,75 l n. K t qu so sánh ch s
penmanganat v i quy chu n th hi n t i
hình 3.
Hình 3: Bi u k t qu phân tích ch s penmanganat trong n c ng m
Nghiên c u
T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 24 - n m 2019
80
B ng 3. K t qu hàm l ng các thông s trong n c th i t i khu v c nghiên c u
TT Ch tiêu n v
Kí hi u m u QCVN
40:2011/
BTNMT
(C t B)
QCVN
40:2011/
BTNMT
Cmax (*)
NT1 NT2 NT3 NT4 NT5 NT6
1 pH - 7,0 7,1 7,1 7,2 6,9 6,8 5,5 – 9 5,5 – 9
2 TSS mg/l 139 87 145 325 245 165 100 108
3 BOD
5
mg/l 92 32 137 109 231 228 50 54
4 COD mg/l 332 102 571 542 647 492 150 162
5 Cl- mg/l 567,2 665,8 750,5 744,5 765,5 460,8 1000 1080
6 Mn mg/l 0,3 0,25 0,41 0,62 0,33 0,3 1 1,08
7 Pb mg/l 0,51 0,5 0,55 0,5 0,51 0,55 0,5 0,54
8 Photphat mg/l 1,50 1,35 1,47 1,79 1,46 1,43 6 6,48
9 Amoni mg/l 26,75 23,45 23,05 38,5 25,9 22,7 40 43,2
10 Coliform
MPN
/100ml
23.000 11.500 12.500 24.000 10.500 9.000 5.000 5.000
T k t qu phân tích nh n th y, a s
các thông s quan tr c trong 8 m u n c
ng m u n m trong gi i h n cho phép
c a QCVN 09-MT:2015/BTNMT. M t
s thông s nh : ch s penmanganat,
clorua, c ng và amoni t i m t s v
trí v t gi i h n cho phép c a QCVN
09-MT:2015/BTNMT. Nguyên nhân có
th trong quá trình sinh ho t, s n xu t
các ch t h u c , ch t t y r a ã gây nh
h ng n ch t l ng n c ng m t i làng
ngh Song H .
c. K t qu phân tích thành ph n
n c th i
K t qu xác nh thành ph n các m u
n c th i xã Song H c trình bày
b ng 3.
(*): Giá tr t i a cho phép c a các
thông s ô nhi m trong n c th i khi x
vào ngu n ti p nh n c tính theo công
th c: C
max
= C.K
q
.k
f
. V i C là giá tr thông
s ô nhi m theo c t B; k
q
là h s ngu n
ti p nh n n c th i, k
q
= 0,9 do ngu n ti p
nh n là kênh, m ng không có s li u v
dung tích; k
f
= 1,2, gi nh l u l ng
ngu n th i <50 m3/24h [7].
K t qu t b ng 3 cho th y: hàm
l ng các thông s có trong m u n c th i
h u h t u có giá tr cao, v t giá tr cho
phép QCVN 40:2011/BTNMT. Giá tr pH
c a 6 m u n c th i dao ng t 6,8 n
7,2. i m có giá tr pH th p nh t là NT6,
i m có giá tr pH cao nh t là NT4.
Hàm l ng TSS trong n c th i dao
ng t 87 - 325 mg/l; giá tr th p nh t t i
NT2, cao nh t t i NT4; Hàm l ng kim
lo i n ng trong n c th i ch y u là Pb
v t kho ng 1,1 l n, so v i quy chu n x
th i cho phép.
Hàm l ng Cl-, Mn, PO
4
3- t i các v trí
quan tr c u n m trong gi i h n cho phép.
i v i ch tiêu COD, k t qu phân
tích quan tr c cho th y 6 v trí có giá tr
COD v t gi i h n quy chu n cho phép
t 4,3 - 4,9 l n; giá tr th p nh t t i v trí
NT2, cao nh t t i NT5.
i v i ch tiêu BOD
5
, k t qu phân
tích cho th y, trong 6 m u giá tr BOD
5
u v t gi i h n quy chu n QCVN
40:2011/BTNMT t 3,8 - 4,86 l n; giá tr
th p nh t t i v trí NT2, cao nh t t i NT5.
K t qu xác nh giá tr COD, BOD
5
c a
m u n c th i c th hi n t i hình 4.
Hàm l ng TSS t i 6 v trí quan tr c
dao ng t 145 - 325 mg/l. V trí có hàm
l ng TSS th p nh t là NT3, cao nh t là
NT2, riêng v trí NT4 giá tr TSS n m
trong quy chu n. C 6 v trí này u v t
gi i h n cho phép t 1,45 - 3,25 l n.
i v i ch tiêu Coliform, giá tr dao
ng t 20.500 - 24.000 MPN/100 ml. V
trí có hàm l ng Coliform th p nh t là NT5,
cao nh t là NT4. C 6 v trí này u v t
gi i h n cho phép t 4,1 - 4,8 l n. K t qu
TSS và Coliform c th hi n t i hình 5.
Nghiên c u
T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 24 - n m 2019
81
Hình 4: Giá tr BOD
5
, COD trong m u n c th i t i xã Song H
Hình 5: Giá tr TSS và Coliform trong m u n c th i t i xã Song H
Quá trình kh o sát th c t cho th y
m u n c th i ra c ng d n n c th i
chung (NT4) là n i t p trung n c th i sinh
ho t và n c th i s n xu t, do ó giá tr các
thông s ô nhi m t i i m NT4 th ng cao
h n so v i các v trí khác; i m NT1 là m u
n c th i l y tr c ti p t c ng th i c a các
h s n xu t nên giá tr các thông s ô nhi m
c ng t ng i cao. Do c thù c a s n xu t
hàng mã là thu mua gi y cu n, ph m màu
t o ra nh ng s n ph m nhi u màu s c
phong phú. M t khác, hàng mã b t h , v n
gi y và c n ph m u không c thu gom
x lý mà tr c ti p ra c ng th i. Chì có
trong ph m màu, ph gia b sung trong lúc
pha ph m màu nhu m gi y. ây là nguyên
nhân làm cho l ng Pb và TSS trong môi
tr ng n c cao. Trong nghiên c u v nh
h ng c a n c th i s n xu t vàng mã n
môi tr ng t i xã Song H , n m 2015 c a
tác gi [4] c ng cho th y, các ch t ô nhi m
c tr ng ch y u nh BOD
5
, COD, TSS,
amoni, Coliform u có giá tr t ng ng
v i k t qu trong nghiên c u này. Do v y,
trong th i gian t i a ph ng c n có nh ng
bi n pháp ki m soát, x lý i v i vi c x
th i n c th i ra môi tr ng.
3.3. xu t gi i pháp qu n lý môi
tr ng
Qua k t qu quan tr c, ánh giá
hi n tr ng môi tr ng n c t i xã Song
H , huy n Thu n Thành, t nh B c Ninh
và h ng d n c a thông t 31/2016/TT-
BTNMT v b o v môi tr ng c m công
nghi p, khu kinh doanh, d ch v t p trung,
làng ngh và c s s n xu t, kinh doanh,
d ch v [8], nhóm tác gi xu t m t s
gi i pháp qu n lý môi tr ng nh sau:
T ng c ng n ng l c qu n lý môi
tr ng: T i làng ngh c a xã Song H xây
d ng c c u t ch c qu n lý môi tr ng t i
Nghiên c u
T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 24 - n m 2019
82
c p xã, thôn là m t y u t quan tr ng, quy t
nh trong tri n khai các ho t ng b o v
môi tr ng. Qu n lý môi tr ng thôn thông
qua h ng c c a làng xã là m t s gi i
pháp c n quan tâm và ây là m t công c
qu n lý môi tr ng h u hi u nông thôn do
thích h p v i c ng ng t i t ng khu v c.
Chính sách h tr u ãi b o v môi
tr ng: H tr cho làng ngh u t c
s h t ng c i t o h th ng kênh thu gom
và thoát n c th i. H tr u t i m i
trang thi t b s n xu t cho làng ngh ho t
ng và phát tri n.
T ng c ng các ho t ng quan tr c,
giám sát, c nh báo ô nhi m môi tr ng:
T ng c ng các ho t ng quan tr c, giám
sát và c nh báo ô nhi m môi tr ng làm
cho ng i dân th y rõ c hi n tr ng ch t
l ng môi tr ng s ng c a mình. Vi c
nh kí xác nh ch t l ng môi tr ng môi
tr ng cho phép các hành vi i u ch nh
t o s trong lành c a môi tr ng s ng.
Giáo d c môi tr ng, nâng cao nh n
th c c a ng i dân và t ng c ng s tham
gia c a c ng ng trong b o v môi tr ng:
th c hi n c hi u qu gi i pháp này
thì công tác giáo d c môi tr ng c n c
th c hi n th ng xuyên và làm cho m i
ng i dân th y c b o v môi tr ng là
b o v chính mình. Ngoài ra, các chính sách
môi tr ng c a xã c ng c n c xây d ng
nh m m c ích h tr tr c ti p cho công
tác qu n lý môi tr ng c a chính quy n xã,
thôn nh m làm cho ng i dân hi u bi t tác
h i c a ô nhi m môi tr ng.
4. K t lu n
ã quan tr c, ánh giá hi n tr ng
ch t l ng môi tr ng n c m t xã Song
H t i 12 v trí, ch t l ng n c ng m t i
6 v trí, xác nh thành ph n c a 6 m u
n c th i t i Trung tâm Khoa h c công
ngh và môi tr ng.
Trong s 12 ch tiêu quan tr c các
m u n c m t t i xã Song H , có các
ch tiêu TSS, COD, BOD
5
, NH
4
+, NO
2
-
v t quá gi i h n cho phép c a QCVN
08 - MT:2015/BTNMT. i v i m u
n c ng m, khi so sánh v i QCVN 09 -
MT:2015/BTNMT thì m t s m t s m u
n c ng m c a xã Song H có bi u hi n
b ô nhi m ch t h u c , c ng, Cl-, NH
4
+
và vi sinh v t. N c th i t i xã Song H
có m t s thông s v t giá tr cho phép
nhi u l n so v i QCVN 40:2011/BTNMT
nh COD, TSS, BOD
5
, kim lo i n ng và
vi sinh v t. Vi c x tr c ti p n c th i s n
xu t vào ngu n n c m t s là nguyên
nhân gây ô nhi m các ngu n ti p nh n.
Các s li u nghiên c u cho th y ch t
l ng n c t i xã Song H , huy n Thu n
Thành, t nh B c Ninh ang có d u hi n
b ô nhi m. Vì v y c n a ra các xu t
v gi i pháp b o v môi tr ng nh gi i
pháp v th ch , v quy ho ch, v k thu t
và công ngh ,t ó có nh ng bi n pháp
kh c ph c và c i thi n môi tr ng.
TÀI LI U THAM KH O
[1]. UBND xã Song H (2015). Báo cáo
tình hình kinh t xã h i xã Song H , huy n
Thu n Thành, t nh B c Ninh n m 2015, nh
h ng phát tri n 2020.
[2]. B Tài nguyên và Môi tr ng
(2008). Môi tr ng làng ngh Vi t Nam. Báo
cáo môi tr ng qu c gia 2008, Hà N i.
[3]. ng Kim Chi (2005). Làng ngh
Vi t Nam và môi tr ng. NXB Khoa h c và
K thu t
[4]. ình H o (2015). ánh giá nh
h ng c a n c th i s n xu t vàng mã n môi
tr ng và xu t gi i pháp qu n lý t i xã Song
H , huy n Thu n Thành, t nh B c Ninh. Lu n
v n t t nghi p, h c vi n Nông nghi p Vi t Nam.
[5]. QCVN 08:2008/BTNMT: Quy chu n
k thu t qu c gia v ch t l ng n c m t.
[6]. QCVN 09:2008/BTNMT: Quy chu n
k thu t qu c gia v ch t l ng n c ng m.
[7]. QCVN 40:2008/BTNMT: Quy chu n
k thu t qu c gia v n c th i công nghi p.
[8]. TT 31/2016/TT-BTNMT v b o
v môi tr ng c m công nghi p, khu kinh
doanh, d ch v t p trung, làng ngh và c s
s n xu t, kinh doanh, d ch v .
BBT nh n bài: 20/02/2019; Ph n bi n
xong: 06/3/2019
Các file đính kèm theo tài liệu này:
41402_130872_1_pb_9274_2154219.pdf
