Đánh giá công tác bồi thường, giải phòng mặt bằng dự án đường Phù Đổng, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ

Vũ Thị Quý và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 191(15): 51 - 55 51 ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG, GIẢI PHÒNG MẶT BẰNG DỰ ÁN ĐƯỜNG PHÙ ĐỔNG, THÀNH PHỐ VIỆT TRÌ, TỈNH PHÚ THỌ Vũ Thị Quý1*, Vũ Thị Kim Hảo1, Nguyễn Thị Thu Hằng1, Phùng Xuân Nhân2 1Trường Đại học Nông Lâm - ĐH Thái Nguyên, 2Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất - TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ TÓM TẮT Thành phố Việt Trì là đô thị loại I trực thuộc tỉnh Phú Thọ. Trong những năm gần đây thành phố đã được Trung ương và tỉnh Phú Thọ quan tâm đầu tư phát triển. Do vậy, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất được thành phố Việt Trì xác định là điểm xuất phát, là khâu then chốt và là bước đột phá để thực hiện thành công các dự án nhằm phát triển thành phố. Xuất phát từ lý do đó, nhóm tác giả thực hiện bài nghiên cứu này. Trên cơ sở phân tích thực trạng công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng của dự án đường Phù Đổng, bài nghiên cứu đã đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác bồi thường giải phóng mặt bằng trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Từ khóa: Bồi thường, giải phóng mặt bằng, đường Phù Đổng, thành phố Việt Trì, Phú Thọ ĐẶT VẤN ĐỀ* Đất đai là tài nguyên quốc gia vô cùng quý giá, là tư liệu sản xuất đặc biệt, là thành phần quan trọng hàng đầu của môi trường sống, là địa bàn phân bố các khu dân cư, xây dựng các cơ sở kinh tế, văn hoá xã hội, an ninh quốc phòng. [2] Những năm gần đây, nền kinh tế phát triển mạnh mẽ cùng với áp lực về sự gia tăng dân số làm cho nhu cầu về đất đai của con người ngày càng tăng, diện tích đất đai ngày càng bị thu hẹp. Đồng thời quá trình đô thị hóa diễn ra mạnh làm cho đất đai ngày càng có giá trị kinh tế cao và nhu cầu về mặt bằng lớn để phục vụ cho sản xuất, kinh doanh. Để có mặt bằng thực hiện các dự án chúng ta phải thu hồi và chuyển mục đích sử dụng đất đai. Chính vì vậy, công tác bồi thường (BT), hỗ trợ và giải phóng mặt bằng (GPMB) là điều kiện tiên quyết của sự phát triển, nó tác động mạnh mẽ đến công tác quản lý nhà nước về đất đai. [1] Thành phố Việt Trì (TP Việt Trì) là đô thị loại I trực thuộc tỉnh Phú Thọ, là thành phố ngã ba sông, có Khu di tích lịch sử Đền Hùng, là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa, giáo dục, y tế... của tỉnh Phú Thọ. Trong những năm gần đây TP Việt Trì đã được Trung ương và tỉnh Phú Thọ quan tâm đầu tư phát triển nhằm * Tel: 0948 857655, Email: Vuthiquydhnl@gmail.com đưa TP Việt Trì phát triển tương xứng với vị trí, vai trò của một trong những đô thị Trung tâm động lực phát triển quan trọng của Vùng, đặc biệt là các công trình thuộc Khu di tích lịch sử Đền Hùng và hạ tầng kỹ thuật (trọng tâm là các công trình hạ tầng giao thông) của thành phố. Do vậy, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng (BTGPMB) khi Nhà nước thu hồi đất được TP Việt Trì xác định là điểm xuất phát, là khâu then chốt và là bước đột phá để thực hiện thành công các dự án nhằm phát triển thành phố. [3] Việc nghiên cứu đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác BTGPMB ở TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ khi Nhà nước thu hồi đất là mục tiêu nghiên cứu của bài báo “Đánh giá công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng dự án đường Phù Đổng, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ”. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Bài báo nghiên cứu công tác BTGPMB của “Dự án đường Phù Đổng, TP. Việt Trì, tỉnh Phú Thọ” đoạn thuộc phường Dữu Lâu và xã Phượng Lâu, TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Nội dung nghiên cứu - Đánh giá kết quả công tác BTGPMB tại “Dự án đường Phù Đổng, TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ”. Vũ Thị Quý và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 191(15): 51 - 55 52 - Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác BTGPMB ở TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Phương pháp nghiên cứu - Sử dụng phương pháp điều tra thu thập thông tin thứ cấp để thu thập các thông tin, tài liệu về dự án và kết quả công tác BTGPMB “Dự án đường Phù Đổng, TP. Việt Trì, tỉnh Phú Thọ”. - Sử dụng bảng tính Excel để tổng hợp, phân tích và xử lý số liệu. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Kết quả công tác BTGPMB tại “Dự án đường Phù Đổng, TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ” Tổng quan về “Dự án đường Phù Đổng, TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ” Dự án đường Phù Đổng là một dự án thuộc hợp phần dự án tại TP Việt Trì được UBND tỉnh Phú Thọ duyệt tại Quyết định số 3026/QĐ-UBND ngày 28/9/2011 về việc phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi dự án: Phát triển toàn diện kinh tế - xã hội các đô thị Việt Trì, Hưng Yên và Đồng Đăng - hợp phần dự án tại TP Việt Trì; Mục tiêu của dự án: nhằm hoàn chỉnh hệ thống giao thông, kết nối Trung tâm TP Việt Trì với đường cao tốc Hà Nội - Lao Cai, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của thành phố nói riêng và của tỉnh Phú Thọ nói chung. Công trình Đường Phù Đổng có tổng chiều dài tuyến 4,1km; Địa điểm thực hiện dự án: phường Dữu Lâu, xã Phượng Lâu, TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Công tác BTGPMB dự án hoàn thành vào ngày 16/6/2017. Kết quả thực hiện công tác BTGPMB tại “Dự án đường Phù Đổng, TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ” Đối tượng và điều kiện bồi thường Đối tượng được BTGPMB là các hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất; điều kiện được bồi thường là những hộ đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN QSDĐ) và những hộ chưa được cấp GCN QSDĐ nhưng có đủ điều kiện để cấp. Qua bảng 1 cho thấy: Trên địa bàn phường Dữu Lâu có 269 hộ gia đình bị thu hồi đất, trong đó: có 185 hộ gia đình đã được cấp GCN QSDĐ; có 84 hộ gia đình chưa được GCN QSDĐ nhưng có đủ điều kiện được cấp. Trên địa bàn xã Phượng Lâu có 450 hộ gia đình thì cả 450 hộ gia đình chưa được GCN QSDĐ, nhưng qua rà soát cho thấy các hộ đều đủ điều kiện được cấp GCN QSDĐ, đây là các đối tượng đủ điều kiện được BTGPMB. Như vậy, tổng số đối tượng bị thu hồi đất và đủ điều kiện để BTGPMB là có 719 đối tượng. Bảng 1. Đối tượng bồi thường và điều kiện được bồi thường STT Đối tượng/ Điều kiện bồi thường Phường Dữu Lâu (hộ) Xã Phượng Lâu (hộ) Tổng số (hộ) 1 Số cá nhân/hộ gia đình đã được cấp giấy CNQSD đất 185 450 635 2 Số cá nhân/hộ gia đình chưa được cấp giấy CNQSD đất 84 0 84 Tổng số (hộ) 269 450 719 (Nguồn: Ban BTGPMB TP Việt Trì) Kết quả bồi thường về đất Bảng 2. Kết quả bồi thường về đất và bồi thường chi phí đầu tư còn lại vào đất Số TT Loại đất Phường Dữu Lâu Xã Phượng Lâu Tổng diện tích thu hồi (m2) Tổng kinh phí BT (ngàn đồng) Diện tích (m 2 ) Thành tiền (ngàn đồng) Diện tích (m 2 ) Thành tiền (ngàn đồng) 1 Đất nông nghiệp 67.847 3.913.129 131.166 3.959.708 199.013 7.872.837 2 Đất phi nông nghiệp 4.539 5.007.440 - - 4.539 5.007.440 Tổng 72.386 8.920.569 131.166 3.959.708 203.552 12.880.277 (Nguồn: Ban BTGPMB TP Việt Trì) Vũ Thị Quý và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 191(15): 51 - 55 53 Kết quả bồi thường như sau: tại phường Dữu Lâu diện tích đất bị thu hồi là 72.386 m2, kinh phí bồi thường là 8.920,6 triệu đồng. Tại xã Phượng Lâu diện tích đất bị thu hồi là 131.166 m2, kinh phí bồi thường là 3.959,7 triệu đồng. Như vậy, tổng diện tích đất bị thu hồi tại dự án là cho 203.522 m2, tổng kinh phí bồi thường về đất và bồi thường chi phí còn lại vào đất của công trình đường Phù Đổng là 12.880,3 triệu đồng. Kết quả bồi thường về tài sản trên đất Bảng 3. Kết quả bồi thường về tài sản trên đất ĐVT: ngàn đồng Số TT Danh mục bồi thường Phường Dữu Lâu Xã Phượng Lâu Tổng kinh phí BT 1 Cây cối, hoa màu 1.023.329 65.936 1.089.265 2 Tài sản, vật kiến trúc 15.970.499 536.106 16.506.605 3 Sản lượng cây lương thực 180.240 487.770 668.010 4 Sản lượng cá 25.041 3.598 28.639 5 Di chuyển mồ mả 108.160 108.480 216.640 6 Chi phí di chuyển 69.000 0 69.000 Tổng 17.376.269 1.201.890 18.578.159 (Nguồn: Ban BTGPMB TP Việt Trì) Kinh phí bồi thường tài sản trên đất tại dự án như sau: kinh phí bồi thường tài sản trên địa bàn phường Dữu Lâu là 17.376,3 triệu đồng và trên địa bàn xã Phượng Lâu là 1.201,9 triệu đồng. Như vậy, tổng kinh phí bồi thường tài sản là 18.578,2 triệu đồng. Kết quả hỗ trợ GPMB Bảng 4. Tổng hợp kinh phí hỗ trợ giải phóng mặt bằng ĐVT: ngàn đồng STT Danh mục hỗ trợ Phường Dữu Lâu Xã Phượng Lâu Tổng kinh phí hỗ trợ 1 Hỗ trợ ổn định đời sống 866.259 1.851.830 1051442 2 Hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề nghiệp và tìm kiếm việc làm 5.179.576 6.085.627 11.265.203 3 Hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất công ích 74.310 231.671 305.981 4 Hỗ trợ khác 4.577.169 106.740 4.683.909 4.1 Hỗ trợ tiền thuê nhà ở 208.800 208.800 4.2 Hỗ trợ đất nông nghiệp không đủ điều kiện BT - - 0 4.3 Hỗ trợ đối với đất nông nghiệp, đất vườn, ao trong cùng thửa đất ở 4.516.984 4.516.984 4.4 Hỗ trợ đối với hộ nghèo khi bị thu hồi đất 38.340 84.000 122.340 4.5 Hỗ trợ đối với công tác đào (đắp) ao 21.845 22.740 44.585 Tổng 10.697.314 8.275.868 18.973.182 (Nguồn: Ban BTGPMB TP Việt Trì) Qua bảng 4 cho thấy kinh phí hỗ trợ của dự án như sau: Tại phường Dữu Lâu là 10.697,3 triệu đồng và tại xã Phượng Lâu là 8.275,9 triệu đồng. Như vậy, tổng kinh phí hỗ trợ GPMB của dự án là 18.973,2 triệu đồng. Kết quả bố trí tái định cư Kết quả bố trí tái định cư dự án: Số hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất ở phải di chuyển chỗ ở đều thuộc địa bàn phường Dữu Lâu, số hộ đã được bồi thường, giao đất ở tái định cư là 41 hộ, với diện tích là 7.431 m2. Đánh giá công tác BTGPMB “Dự án đường Phù Đổng TP Việt Trì tỉnh Phú Thọ” Những mặt đã làm được Công tác BTGPMB dự án Đường Phù Đổng hoàn thành vào ngày 16/6/2017, kết quả đạt được cụ thể như sau: Vũ Thị Quý và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 191(15): 51 - 55 54 - Tổng số hộ gia đình, cá nhân và tổ chức bị thu hồi đất là 719 đối tượng với tổng diện tích đất bị thu hồi và được BTGPMB là 203.522 m2. - Tổng kinh phí BT về đất là 12.880,3 triệu đồng, tổng kinh phí BT về tài sản là 18.578,2 triệu đồng, tổng kinh phí hỗ trợ GPMB là 18.973,2 triệu đồng. - Số hộ được bố trí tái định cư là 41 hộ với diện tích bố trí tái định cư là 7.431 m2. Để đạt được kết quả trên, các cơ quan chức năng đã làm tốt công tác tuyên truyền vận động nhân dân chấp hành chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của UBND tỉnh Phú Thọ trên địa bàn TP Việt Trì. Công tác BTGPMB dự án đường Phù Đổng TP Việt Trì tỉnh Phú Thọ đảm bảo tiến độ thi công, đáp ứng nhu cầu giao thông đi lại, giao thương hàng hóa của nhân dân Công tác BTGPMB dự án đã hỗ trợ ổn định đời sống cho các hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất nông nghiệp từ 10 đến 30% diện tích. Khu tái định cư dự án là khu tái định cư được xây dựng hoàn thành đầy đủ hạ tầng giao thông, rãnh thoát nước, điện và nước sinh hoạt để bố trí tái định cư trước khi thu hồi đất ở của các hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi. Tất cả các phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đều được niêm yết công khai. Những mặt hạn chế Việc xây dựng giá đất cụ thể để thực hiện bồi thường, hỗ trợ tái định cư dự án hết sức khó khăn vì hầu hết các hợp đồng giao dịch đất đai trên thị trường chuyển nhượng tại địa bàn TP Việt Trì đều có giá đất thấp hơn, hoặc bằng, hoặc cao hơn một chút so với giá đất do UBND tỉnh quy định, nhưng trên thực tế mua bán giá đất chênh lệch cao hơn rất nhiều lần. Việc tổng kết rút kinh nghiệm về việc thực hiện công tác bồi thường dự án sau khi hoàn thành chưa được thực hiện; việc rút kinh nghiệm và thực hiện theo trình tự, thủ tục chỉ được điều chỉnh sau những đợt thanh kiểm tra của Thanh tra Sở Tài chính tỉnh Phú Thọ, Thanh tra Nhà nước tỉnh Phú Thọ, Kiểm toán Nhà nước. Cục Thống kê tỉnh Phú Thọ không cung cấp đầy đủ hàng năm về năng suất bình quân của các loại cây trồng, vật nuôi cho các huyện, thành, thị làm căn cứ xác định, thẩm định giá trị bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất; Ban BTGPMB TP Việt Trì lập phương án bồi thường căn cứ vào thông báo số 153/CTK-TB ngày 16/4/2014 thông báo năng suất bình quân một số loại cây trồng hàng năm và thủy sản năm 2013 là chưa chính xác làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người sử dụng đất bị thu hồi. Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư TP Việt Trì chưa thực hiện được đúng tiến độ theo kế hoạch đã lập. Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác BTGPMB ở TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ Xây dựng giá bồi đất nông nghiệp trên địa bàn TP Việt Trì để bồi thường với phương châm giảm khoảng cách chênh lệch quá lớn giữa giá đất nông nghiệp với giá đất phi nông nghiệp đảm bảo hài hòa lợi ích của Nhà nước, nhà đầu tư và lợi ích của người sử dụng đất bị thu hồi. Cần tổng kết rút kinh nghiệm về việc thực hiện công tác bồi thường dự án sau khi hoàn thành. Cục Thống kê tỉnh Phú Thọ cần cung cấp đầy đủ hàng năm về năng suất bình quân của các loại cây trồng, vật nuôi cho các huyện, thành, thị làm căn cứ xác định, thẩm định giá trị bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất. Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư TP Việt Trì cần thực hiện được đúng tiến độ theo kế hoạch đã lập. UBND tỉnh Phú Thọ nên giảm đầu mục các khoản hỗ trợ tăng mức hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề, tìm việc làm phù hợp với Luật đất đai hiện hành. Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư TP Việt Trì cần phối hợp chặt chẽ với ngành lao động để thực hiện tốt chương trình đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Vũ Thị Quý và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 191(15): 51 - 55 55 Tăng cường thu hút đầu tư phát triển kinh tế xã hội, đẩy mạnh tốc độ đô thị hóa, tạo việc làm và thường xuyên xúc tiến, giới thiệu việc làm cho người dân. KẾT LUẬN Kết quả bài báo “Đánh giá công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng dự án đường Phù Đổng, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ” đã xác định được đối tượng và điều kiện BTGPMB; đã tổng hợp được kết quả bồi thường về đất, kết quả bồi thường về tài sản trên đất, kết quả hỗ trợ GPMB, kết quả bố trí tái định cư cho các hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất ở phải di chuyển chỗ ở; đồng thời kết quả bài báo cũng đã đánh giá được những mặt đã làm được, những mặt còn hạn chế của dự án đường Phù Đổng, TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ, từ đó đã đề xuất được một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác BTGPMB ở TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Thái Kim (2017), Tháo gỡ vướng mắc trong công tác đền bù, giải phóng mặt bằng, truy cập ngày 02/08/2018. 2. Quốc hội (2013), Luật Đất đai 2013. 3. UBND thành phố Việt Trì, Báo cáo thuyết minh điều chỉnh kế hoạch sử dụng đất giai đoạn 2015-2020 thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. ABSTRACT ASSESSMENT OF COMPENSATION AND LAND CLEARANCE IN PHU DONG ROAD PROJECT - VIET TRI CITY - PHU THO PROVINCE Vu Thi Quy 1* , Vu Thi Kim Hao 1 , Nguyen Thi Thu Hang 1 , Phung Xuan Nhan 2 1University of Agriculture and Forestry - TNU 2Land use right registration office - Viet Tri City, Phu Tho Province Viet Tri is a level 1 of the city in Phu Tho Province. In recent years, the city has been invested by Phu Tho province and government. Therefore, compensation for ground clearance when the government recovers land is identified as Viet Tri City as a starting place, a key step and a breakthrough to successfully implement projects to develop into city. That is reason why, the authors undertaken this research. Based on the analysis of the actual situation of compensation and ground clearance of the Phu Dong road project, the research has proposed some solutions which one of the most suitable trend to improve the effectiveness of compensation and land clearance in Viet Tri city, Phu Tho province. Key words: Compensation, land clearance, Phu Dong road, Viet Tri city, Phu Tho province Ngày nhận bài: 05/10/2018; Ngày hoàn thiện: 29/10/2018; Ngày duyệt đăng: 28/12/2018 * Tel: 0948 857655, Email: Vuthiquydhnl@gmail.com 56