Tài liệu Đánh giá chất lượng mô hình galerkin-mờ mô tả trường nhiệt độ trong vật nung dày trên cơ sở so sánh với các mô hình thực nghiệm: Nghiên cứu khoa học công nghệ
Tạp chí Nghiên cứu KH&CN quân sự, Số 50, 08 - 2017 45
ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG MÔ HÌNH GALERKIN-MỜ MÔ TẢ
TRƯỜNG NHIỆT ĐỘ TRONG VẬT NUNG DÀY TRÊN CƠ SỞ
SO SÁNH VỚI CÁC MÔ HÌNH THỰC NGHIỆM
Nguyễn Việt Dũng*, Nguyễn Thu Hà, Nguyễn Đức Quang, Nguyễn Doãn Phước
Tóm tắt: Để điều khiển quá trình nung vật dày hay dự đoán nhiệt độ trong lòng
vật nung ta cần có mô hình toán mô tả sự phân bố nhiệt độ trong vật nung. Từ định
luật bảo toàn năng lượng người ta đã thu được mô hình toán này dưới dạng PDE.
Song do chưa có phương pháp chung giúp tìm được nghiệm chính xác của PDE
dưới dạng hàm nhiều biến, nên người ta thường phải thay nó bằng các mô hình
ODE xấp xỉ thông qua chia vật nung thành nhiều lớp đẳng nhiệt trong không gian.
Như vậy, khi thay đổi số lớp đẳng nhiệt ta lại phải xây dựng lại mô hình toán cho
vật nung. Bài báo trình bày một khả năng sử dụng kỹ thuật tách biến Galerkin kết
hợp chỉnh định tham số mờ để ch...
8 trang |
Chia sẻ: quangot475 | Lượt xem: 377 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Đánh giá chất lượng mô hình galerkin-mờ mô tả trường nhiệt độ trong vật nung dày trên cơ sở so sánh với các mô hình thực nghiệm, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Nghiên cứu khoa học công nghệ
Tạp chí Nghiên cứu KH&CN quân sự, Số 50, 08 - 2017 45
ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG MÔ HÌNH GALERKIN-MỜ MÔ TẢ
TRƯỜNG NHIỆT ĐỘ TRONG VẬT NUNG DÀY TRÊN CƠ SỞ
SO SÁNH VỚI CÁC MÔ HÌNH THỰC NGHIỆM
Nguyễn Việt Dũng*, Nguyễn Thu Hà, Nguyễn Đức Quang, Nguyễn Doãn Phước
Tóm tắt: Để điều khiển quá trình nung vật dày hay dự đoán nhiệt độ trong lòng
vật nung ta cần có mô hình toán mô tả sự phân bố nhiệt độ trong vật nung. Từ định
luật bảo toàn năng lượng người ta đã thu được mô hình toán này dưới dạng PDE.
Song do chưa có phương pháp chung giúp tìm được nghiệm chính xác của PDE
dưới dạng hàm nhiều biến, nên người ta thường phải thay nó bằng các mô hình
ODE xấp xỉ thông qua chia vật nung thành nhiều lớp đẳng nhiệt trong không gian.
Như vậy, khi thay đổi số lớp đẳng nhiệt ta lại phải xây dựng lại mô hình toán cho
vật nung. Bài báo trình bày một khả năng sử dụng kỹ thuật tách biến Galerkin kết
hợp chỉnh định tham số mờ để chuyển chính xác mô hình PDE thành mô hình trạng
thái phi tuyến dưới dạng hệ ODE mà không cần chia lớp đẳng nhiệt. Điều này giúp
ta luôn xác định được nhiệt độ tại mọi vị trí bất kỳ trong lòng vật nung. Kết quả mô
phỏng trong bài báo trên cơ sở so sánh với những mô hình thực nghiệm trước đây
đã xác nhận điều này.
Từ khóa: Vật nung dày, PDE, ODE, Galerkin, Điều khiển nhiệt độ.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Để có thể nghiên cứu bản chất vật lý, sự phân bố nhiệt trong lò nung cũng như điều khiển
nhiệt độ vật nung người ta cần có mô hình mô tả sự phân bố nhiệt độ ( , , , )T x y z t trong vật
nung theo các chiều trong không gian là ( , , )Tx x y z và theo thời gian t . Do sự phân bố
nhiệt độ ( , , , )T x y z t của vật nung là theo cả ba chiều trong không gian nên mô hình phân bố
nhiệt trong vật nung sẽ phải là một phương trình vi phân đạo hàm riêng (PDE). Điều này gây
không ít khó khăn cho việc thiết kế bộ điều khiển sau này [[1],[2],[3]].
Với mong muốn có được một mô hình mô tả sự phân bố nhiệt độ ( , , , )T x y z t trong vật
nung dưới dạng hệ phương trình vi phân thường (ODE) để tiện cho việc thiết kế bộ điều
khiển, người ta thường chia nhỏ vật nung thành những lớp nhỏ thỏa mãn tính đẳng nhiệt
theo không gian trong từng lớp đó. Các lớp mô hình này có thể được xây dựng từ cấu trúc
mô hình thực nghiệm cho trước với các tham số được xác định thông qua thực nghiệm đo
đạc và chỉnh định tối ưu (còn gọi là xác định thông qua nhận dạng).
Bài báo này trình bày kết quả so sánh chất lượng của mô hình truyền nhiệt trong vật
nung có sử dụng xấp xỉ Ritz-Galerkin [[4]], kết hợp với chỉnh định tham số mờ để chuyển
mô hình PDE thành ODE mà không cần chia lớp vật nung đã được chúng tôi giới thiệu ở
tài liệu [[5]], với các mô hình thực nghiệm vẫn thường được sử dụng để thiết kế bộ điều
khiển quá trình nung vật trong lò nung, lấy từ các tài liệu [[2],[6],[7],[8]].
2. MÔ HÌNH TRUYỀN NHIỆT TRONG VẬT NUNG
Có hai xu hướng mô hình hóa. Hướng thứ nhất là từ các phương trình được bắt đầu từ
các định luật cân bằng vật chất và cân bằng năng lượng, trong đó, dạng mô hình phù hợp
với bài toán điều khiển quá trình phân bố nhiệt độ trong vật nung là loại mô hình được xây
dựng từ định luật cân bằng năng lượng. Mô hình thu được theo hướng này thường được
gọi là mô hình lý thuyết. Hướng thứ hai là tiến hành xác định thực nghiệm mô hình truyền
nhiệt dưới dạng hệ ODE (hệ các phương trình vi phân thường) và chúng sẽ được gọi là mô
hình thực nghiệm.
Kỹ thuật điều khiển & Điện tử
N. V. Dũng, N. T. Hà, , “Đánh giá chất lượng mô hình Galerkin-mờ thực nghiệm.” 46
2.1. Mô hình lý thuyết
Mô hình truyền nhiệt trong vật nung được xây dựng từ các phương trình cân bằng năng
lượng giữa nhiệt năng cấp vào và nhiệt năng tỏa ra từ vật nung có dạng như sau [[3]]:
1dT
T
dt c
(1)
trong đó:
là khối lượng riêng của vật nung có đơn vị đo là 3kg m và một cách tổng quát, nó
là hàm của các biến , ,x y z .
là hệ số dẫn nhiệt của vật nung (thermal conductivity) tại một vị trí cụ thể , ,x y z
trong không gian, có đơn vị đo là ( )W mK . Hệ số dẫn nhiệt này còn phụ thuộc nhiệt
độ T của vật nung ở đúng vị trí đó.
c là nhiệt dung riêng của vật nung (specific heat capacity) có đơn vị đo là ( )J kg K .
Giống như hệ số dẫn nhiệt thì nhiệt dung riêng c còn là hàm của biến nhiệt độ T tại
vị trí , ,x y z .
Ký hiệu T và T của các hàm nhiều biến, gồm ba biến , ,x y z trong không
gian và biến t theo thời gian, của công thức (1), sau đây được viết chung lại thành f , là
để chỉ phép tính đạo hàm riêng:
f f f
f
x y z
Do trong (1) có phép tính hàm hợp 2f f nên để đơn giản cho việc khai triển
đạo hàm riêng của hàm hợp này, người ta thường sử dụng các biến thể xấp xỉ của nó dạng
đơn giản như sau [[3]]:
1. Tọa độ Đề các:
2 2 2
2
2 2 2
f f f
f
x y z
.
2. Tọa độ trụ ( , , )r z :
2 2 2
2 2 2
2
2
1 1
t f
r rr r z
f f
f
3. Tọa độ cầu ( , , )r :
2 2 2
2 2 2 2
2
2 2
1 cos 1
sin s
2
in
t f f
r rr r r
f f
f
r
Tất nhiên, mỗi biến thể khai triển phép tính hợp f như cho ở các công thức trên
đều cần phải có những giả thiết thích hợp kèm theo.
Hình 1. Mô hình truyền nhiệt một chiều trong vật nung.
Xét trường hợp riêng là vật nung tĩnh với chiều dày Y y Y như ở hình 1, có nhiệt
năng cấp đều dọc theo trục z và có kích thước theo chiều x đủ nhỏ để sự thay đổi nhiệt
độ T theo x là có thể bỏ qua được. Khi đó, nếu vật nung là đồng chất, tức là là hằng
số, ,c chỉ còn là hàm của T , thì mô hình tổng quát (1) trên sẽ trở thành [[3]]:
y
Y
( , )P Y t
( , )P Y t
z
x
y
Y
0
Nghiên cứu khoa học công nghệ
Tạp chí Nghiên cứu KH&CN quân sự, Số 50, 08 - 2017 47
( , ) 1 ( , )
( )
( )
dT y t T y t
T
dt c T y y
với Y y Y (2)
và đây cũng vẫn là một phương trình vi phân đạo hàm riêng phi tuyến. Điều này gây rất
nhiều khó khăn cho việc xác định nghiệm để phân tích và điều khiển hệ thống. Do đó đã
có nhiều phương pháp xấp xỉ PDE (2) trên thành ODE cho việc phân tích và thiết kế điều
khiển, trong số đó, phương pháp xấp xỉ Galerkin [[1],[4],[9]]:
3
1
( , ) ( ) ( )i i
i
T y t h y x t
với
2
1 2 3
2 2 1
( ) 1, ( ) , ( )
3
y y
h y h y h y
Y Y
(3)
sử dụng ba trạng thái “ảo” 1 2 3( ), ( ), ( )x t x t x t độc lập tuyến tính, là tỏ ra có chất lượng xấp
xỉ tốt hơn cả. Tuy nhiên, mô hình xấp xỉ Galerkin đó lại sử dụng hai biến tham số trung
bình ( ), ( )x c x phụ thuộc x , thay cho ( ), ( )T c T ban đầu. Điều này đòi hỏi cần phải
có thêm một phép biến đổi phi tuyến nữa để chuyển ( ), ( )T c T thành ( ), ( )x c x , trong
khi bản thân công thức mô tả hai tham số này lại không ở dạng tường minh. Chính vì vậy,
trong tài liệu [[5]] chúng tôi đã giới thiệu phương án sử dụng chỉnh định mờ để xác định
( ), ( )T c T thay vì ( ), ( )x c x , giúp cho nó dễ ứng dụng vào điều khiển hơn.
Mô hình Galerkin có thêm khâu chỉnh định mờ như mô tả ở hình 2, mà sau đây sẽ được
gọi là mô hình Galerkin-mờ, gồm hai thành phần. Thành phần thứ nhất là một mô hình
trạng thái cho bởi [[4]]:
2
1 2 3
0 0 0 1 1
12 ( ) 1
0 1 0 3 3
( )( )
0 0 5 7.5 7.5
( ) , , T
T
x x u
c T Yc T Y
T y h x h h h x
(4)
có được nhờ thay phép tính xấp xỉ Galerkin (3) vào mô hình truyền nhiệt (2), trong đó
1 2 3( , , )
Tx x x x là ký hiệu vector trạng thái của hệ. Thành phần thứ hai là một khâu chỉnh
định mờ để xác định ( ), ( )T c T từ đầu ra T , với các thành phần chi tiết như sau [[5]]:
Khối mờ hóa cho ở hình 3 của tín hiệu đầu vào T có tên gọi các tập mờ lần lượt là
, 1,2, ,9jTd j cho ( )T và , 1,2, ,12iTc i cho ( )c T , cũng như có các tập
mờ đầu ra , j ild c tương ứng đều là hàm singleton:
[60 , 57.5 , 47.5 , 37.5 , 30 , 25 , 27 , 28 , 35]
[0.4 , 0.5 , 0.5, 0.6 , 0.7 , 1.8 , 1.8 , 0.6 , 1 , 1 , 0.6 , 0.8]
j
i
ld
c
Luật hợp thành: Nếu jT Tl thì jld với 1,2, ,9j
Nếu iT Tc thì ic c với 1,2, ,12i
Giải mờ theo phương pháp điểm trọng tâm.
Chất lượng điều khiển khá tốt khi sử dụng mô hình Galerkin-mờ này cũng đã được xác
nhận thông qua mô phỏng ở các tài liệu [[5]] và [[10]].
Hình 2. Cấu trúc mô hình Galerkin-mờ.
,c
x
y
T u Mô hình lò
nung
Xấp xỉ
Galerkin
Khâu chỉnh
định mờ
Kỹ thuật điều khiển & Điện tử
N. V. Dũng, N. T. Hà, , “Đánh giá chất lượng mô hình Galerkin-mờ thực nghiệm.” 48
Hình 3. Mờ hóa tín hiệu vào, ra.
Mô hình Galerkin-mờ cho ở (4) có hai tín hiệu vào 1 2,u u u là các dòng nhiệt đưa
vào phía dưới và phía trên vật nung. Nếu lò nung chỉ có một dòng nhiệt đưa vào phía dưới
vật nung như mô tả ở hình 1, thì mô hình (4) sẽ có 2 0u . Tương tự, nếu ở đó đầu ra mà
ta quan tâm chỉ là nhiệt độ (0)T ở tâm vật nung thì (4) sẽ trở thành:
12
0 0 0 1
12 ( ) 1
0 1 0 3
( ) ( )
0 0 5 7.5
(0) 1 , 0 , 1 3
T
T T
h x
x x u
c h x Y c h x Y
T x
(5)
2.2. Mô hình thực nghiệm
Mô hình thực nghiệm là loại mô hình toán dưới dạng hệ ODE được thiết lập nhờ đo đạc
tín hiệu vào ra, với hai bước tiến hành như sau:
Ở bước thứ nhất, từ kết quả phân tích bản chất vật lý của hệ thống người ta có được các
thông tin ban đầu để xác định cấu trúc mô hình hệ ODE. Những thông tin ban đầu này
được gọi chung lại dưới tên A-priori-informations.
Tiếp theo, ở bước thứ hai, người ta tiến hành nhận dạng tham số của mô hình ODE đã
có từ bước một, trên cơ sở đo đạc các tín hiệu vào ra. Nguyên tắc xác định tham số này
là cực tiểu hóa hàm mục tiêu đánh giá sai số giữa mô hình ODE với đối tượng là quá
trình truyền nhiệt.
Có thể thấy vì mô hình thực nghiệm được xây dựng dựa trên nhận định chủ quan từ
thông tin A-priori về cấu trúc mô hình nên sẽ có thể có nhiều mô hình thực nghiệm khác
nhau thu được cho cùng một đối tượng truyền nhiệt. Sau đây là một số mô hình thực
nghiệm vẫn thường được sử dụng để phân tích và điều khiển lò nung.
2.2.1. Mô hình thực nghiệm của Pedersen và Wittenmark [[2]]
Trong vật nung đồng chất ở hình 1 người ta chia Y y Y thành n lớp 1, , ny y
với độ dày mỗi lớp đó là 1, , nh h và ký hiệu nhiệt độ trong từng lớp đó, được giả thiết
là không đổi, bởi ( )i iT T y . Khi đó, mô hình Pedersen và Wittenmark cho iT sẽ là:
4 41 2 3 4( , )i i i a i a i i
dT
g T h a T T a T T a T a
dt
(6)
với ( , )i ig T h là tham số vật liệu nung, 1 2 3 4, , ,a a a a là những tham số hằng của mô hình.
Tất cả các tham số này cần phải được xác định bằng nhận dạng. Tín hiệu đầu vào aT của
mô hình (6) thực chất là nhiệt độ của lớp trước truyền sang, tức là 1a iT T .
Ghép chung n mô hình (6) lại với nhau, thì với ký hiệu 1( , , ) ,
T
n i ix x x x T , ta
sẽ có mô hình trạng thái mô tả nhiệt độ trong vật nung như sau:
Nghiên cứu khoa học công nghệ
Tạp chí Nghiên cứu KH&CN quân sự, Số 50, 08 - 2017 49
( , )x f x u
trong đó, 1( , ) , ,
T
nf x u f f có các phần tử lần lượt là:
Khi 2 i n thì:
4 41 1 2 1 3 4( , ) ( )i i i i i i i if g x h a x x a x x a x a .
Khi 1i thì:
41 1 1 1 1 2 1 3 1 4( , ) ( )f g x h a u x a u x a x a .
2.2.2. Mô hình thực nghiệm theo phương pháp số (lưới sai phân)
Cũng bằng hình thức chia vật nung thành lớp nhỏ đẳng nhiệt, chẳng hạn khi chia thành
năm lớp, mô hình truyền nhiệt qua năm lớp vật nung sẽ như sau [[7]]:
1 1 1 1 1 3 4 2
2 1 1 1 4 2
3 1 3 3 5
4 2 4 2 2 5
5 1 2 5 3 5 4 2
3 ( ) 4 ( ) ( )
( ) ( )
( ) ( )
( ) ( )
3 ( ) 4 ( ) ( )
x u x x x x x
x u x x x
x x x x x
x x x u x
x u x x x x x
(7)
trong đó, các hệ số 1 1 2, , , là các thành phần phụ thuộc vào thông số nhiệt vật lý
của vật nung, chiều dày mỗi lớp chia bên trong vật nung là cần phải được xác định nhờ
nhận dạng. Ký hiệu , 1, ,5ix i chỉ nhiệt độ lớp vật nung thứ i và 1 2, u u lần lượt là
nhiệt năng cung cấp vào các mặt phía trên và phía dưới của vật nung.
2.2.3. Mô hình thực nghiệm dựa theo cân bằng năng lượng cho từng lớp vật nung
Tương tự, khi chia vật nung thành năm lớp đẳng nhiệt rồi dựa vào suy luận về trao đổi
nhiệt giữa các lớp đó cũng như cân bằng nhiệt năng trong từng lớp, người ta đã đưa ra mô
hình [[8]]:
1 1 1 2
2 1 2 3
3 2 3 4
4 3 4 5
5 4 5 5
5
. ( 2 )
. ( 2 )
. ( 2 )
. ( 2 )
. ( ) . ( )
. ( ) ( )
dv
dv
dv
dv
dv Cdv vo
vo Cdv vo kk vo kk
x a u x x
x a x x x
x a x x x
x a x x x
x a x x a x x
x a x x x x
(8)
trong đó, các hệ số , , , dv Cdv kka lần lượt là hệ số dẫn nhiệt độ, hệ số dẫn nhiệt của
mỗi lớp vật nung, hệ số dẫn nhiệt đơn vị của tường lò nung và hệ số truyền nhiệt của
không khí. Các hệ số này cũng phụ thuộc vào chiều dày mỗi lớp chia bên trong vật nung
và cần phải được xác định nhờ nhận dạng. Ký hiệu , 1, ,5ix i là nhiệt độ lớp vật nung
thứ i , vox là nhiệt độ của tường lò nung và 1u là nhiệt năng cấp vào phía trên vật nung.
3. SO SÁNH CHẤT LƯỢNG MÔ HÌNH NHỜ MÔ PHỎNG
Để kiểm chứng mô hình Galerkin-mờ đã đề xuất, ta sẽ mô phỏng và so sánh với hai
loại mô hình thực nghiệm đã đề cập ở trên với các dữ liệu mô phỏng cho vật nung dày là
mô hình thép tấm ( 0.1%C ) giả thiết đồng nhất về mặt vật lý, có khối lượng riêng
37000 kg m , chiều dày 0,5( )Y m , hệ số bức xạ nhiệt hai mặt trên và dưới lần lượt
Kỹ thuật điều khiển & Điện tử
N. V. Dũng, N. T. Hà, , “Đánh giá chất lượng mô hình Galerkin-mờ thực nghiệm.” 50
là 0,75; 0,65 . Giá trị bức xạ nhiệt bề mặt dưới nhỏ hơn mặt trên vì ảnh hưởng
của cơ cấu đỡ vật nung. Hệ số bức xạ của phần tường lò bao quanh vật nung là
0,7; 0,7w w
. Vật nung được gia nhiệt với nguồn nhiệt bức xạ có nhiệt độ
w ( ) 1600T t K
và w ( ) 300T t K
.
Hình 4. So sánh nhiệt độ tâm vật nung biểu diễn bằng các mô hình.
Bảng 1. Khả năng thực thi của các mô hình mô phỏng đã đề xuất trên Simulink.
Đặc điểm Loại mô
hình
Mô hình
Galerkin-mờ
Mô hình số
(Sai phân)
Mô hình cân
bằng năng lượng
Tổng thời gian thực thi mô phỏng 2,73 (s) 16,61 (s) 3,72 (s)
Thời gian thực thi tính toán 1,09375 (s) 16,328125 (s) 2,9375 (s)
Số lượng Block methods 384 71 194
Số lượng Internal methods 5 5 5
Số lượng Model methods 5 5 5
Clock precision 84 10 (s) 84 10 (s) 84 10 (s)
Clock speed 2500 MHz 2500 MHz 2500 MHz
Từ các mô hình và kết quả mô phỏng trên hình 4 ta nhận thấy, nhiệt độ tại lớp vật nung
tùy ý có thể được tính toán và thể hiện bởi các mô hình đã đề xuất. Tuy nhiên với 2
phương pháp xây dựng mô hình thực nghiệm ta phải tính toán lại nếu muốn chia lớp vật
nung ít hơn hay nhiều hơn, còn với mô hình Galerkin-mờ ta chỉ cần thay đổi giá trị của
biến y trong ( )T y qua đó cho thấy khả năng biểu diễn đơn giản nhiệt độ tại điểm bất kỳ
bên trong vật nung của mô hình Galerkin-mờ. Bên cạnh đó, các mô hình cũng đã chỉ rõ
bản chất vật lý của vật nung dầy, nhiệt độ tâm vật nung thể hiện rõ tính phi tuyến khi phụ
thuộc vào các tham số nhiệt vật lý ( ), ( )T c T của vật nung.
Bảng 1 cho ta thấy rõ hơn khả năng thực thi của mô hình Galerkin-mờ đã đề xuất, khi
thời gian xử lý và mô phỏng của các mô hình Simulink tính toán và biểu diễn nhiệt độ các
lớp bên trong vật nung rất ngắn. Đó chính là khả năng giải các phương trình ODE xấp xỉ
bởi máy tính cho phép ta nhanh chóng thu được mô hình trường nhiệt độ bên trong vật
nung, từ đó trở thành một lợi thế khi thực hiện các thuật toán điều khiển bài toán điều
Nghiên cứu khoa học công nghệ
Tạp chí Nghiên cứu KH&CN quân sự, Số 50, 08 - 2017 51
khiển quá trình nung vật dày và mở ra khả năng sử dụng trong các ứng dụng điều khiển
thực như điều khiển nhiệt độ lò-vật nung theo quỹ đạo, tối ưu hóa, hay các tác vụ điều
khiển khác.
Đối với trường hợp vật nung dày khác mà không có đồ thị mô tả mối liên hệ các thông
số nhiệt vật lý với nhiệt độ [[4]] ta hoàn toàn có thể tra cứu từ sổ tay vật liệu và sử dụng
công cụ lý thuyết mờ như đã thực hiện ở trên. Tuy nhiên, kết quả mô phỏng hay độ chính
xác của mô hình trường nhiệt phân bố trong vật dày như đã đề xuất cần được kiểm chứng
bằng các kết quả thực nghiệm.
4. KẾT LUẬN
Bài báo đã thực hiện so sánh chất lượng một số mô hình truyền nhiệt trong vật nung
dày thông qua mô phỏng trong MatLab, bao gồm mô hình Galerkin-mờ được đề xuất trong
[[5]] và các mô hình thực nghiệm cho bởi [[7]] và [[8]].
Bài báo còn cho thấy bên cạnh khả năng mềm dẻo của mô hình Galerkin-mờ ở nghĩa
luôn cho ra được nhiệt độ vật nung ( )T y tại mọi vị trí Y y Y bất kỳ, trong khi các
mô hình thực nghiệm khác chỉ có thể xác định được tại hữu hạn vị trí ( )i ix T y , cũng
như bậc của mô hình Galerkin-mờ không thay đổi, trong khi bậc các mô hình thực nghiệm
luôn tăng theo số lớp đẳng nhiệt được chia, thì kết quả mô phỏng còn cho thấy thêm, một
cách định tính, rằng mô hình Galerkin-mờ cho ra giá trị dự báo nhiệt độ trong vật nung
hợp lý hơn cả.
Những kết quả của bài báo cũng là định hướng cho việc nâng cao chất lượng điều khiển
bằng cách sử dụng mô hình Galerkin-mờ để thiết kế bộ điều khiển, thay vì mô hình thực
nghiệm. Tuy nhiên, việc sử dụng mô hình Galerkin-mờ còn kéo theo là phải xác định được
ba biến trạng thái “ảo” không mang ý nghĩa vật lý. Và đó cũng là nhiệm vụ nghiên cứu
tiếp theo của chúng tôi.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Steinboeck,A. (2011): “Model based Control and Optimization of A Continuous Slab
Rehaeting Furnaces”. Shecker Verlag, Aachen.
[2]. Lars Malcolm Pedersen and Bjrn Wittenmark (1998): “On the reheat furnace control
problem”. Proceedings of the American Control Conference, Philadelphia,
Pennsylvania, pp. 3811-3815.
[3]. Incopera,F.D.; DeWitz,D.P.; Bergman,T.L. and Lavine,A.S. (2007): “Fundamental of
heat and mass transfer”. Hoboken, NJ. John Wieley&Sons.
[4]. A. Steinboeck, D. Wild, T. Kiefer, and A. Kugi (2013): “A mathematical model of a
slab reheating furnace with radiative heat transfer and non-participating gaseous
media”. Int. Journal of Heat and Mass Transfer. 53 (2010), pp. 5933-5946
[5]. Nguyễn Việt Dũng (2016): “Kết hợp mô hình mờ và công thức tách biến Galerkin để
mô hình hóa quá trình truyền nhiệt trong vật nung dày”. Tạp chí Nghiên cứu khoa
học và Công nghệ quân sự, Số 44, tháng 08.
[6]. Zhang Xuedong, Li Yunhai and Li Xiaohua (2014): “Review on Control Model of
Reheating Furnace in Hot Rolling Line”. Proceedings of the 33rd Chinese Control
Conference, pp.2929-2934.
[7]. Hoàng Kim Cơ, Đỗ Ngân Thanh, Nguyễn Mạnh Tường (2007): “Cẩm nang tính toán
thiết kế lò công nghiệp”. Nhà xuất bản Giáo dục.
[8]. Sohlberg,B. (2003): “Grey box modelling for model predictive control of a heating
process”. Journal of Process Control 13(2003), pp.225-238.
[9]. S. Brenner and R.L. Scott (2005): “The Mathematical Theory of Finite Element
Methods”. 2nd edition, Springer.
Kỹ thuật điều khiển & Điện tử
N. V. Dũng, N. T. Hà, , “Đánh giá chất lượng mô hình Galerkin-mờ thực nghiệm.” 52
[10]. Nguyen Viet Dung, Do Thi Tu Anh, Nguyen Doan Phuoc (2016): “Receding Horizon
Controller Design for Continuous-Time Bilinear Systems and an Application to
Constrained Control of Slab Reheating Furnace”. Proceedings of the 9th Regional
Conference on Electrical and Electronics Engineering, RCEEE2016, pp. 98-103
ABSTRACT
EVALUATION OF GALERKIN-FUZZY MODEL FOR TEMPERATURE FIELD IN
THICK SLAB REHEATING FURNACE BY COMPARING WITH SOME
EXPERIMENTAL MODEL
For temperature control or temperature estimation inside of a thick slab in
furnace it is needed obligatory a mathematical model of heat flow to describe the
temperature field in heating block. Such a model obtained by using energy balance
principle is a PDE one. However, since a particular method for determining
precisely the solution of PDE in form of a multivariable function is still not
available, this PDE model has to be often replaced approximately with an ODE
system, which is obtained by splitting spatially non-homogeneous thick heating slab
into many temperature homogeneous thin billets. Hence, by changing the number of
homogeneous billets a new ODE model has to be established. This paper presents
an approach to obtain precisely the nonlinear state equations in ODE structure for
thick reheating slab from its appropriate PDE by using the Galerkin technique
combining with a fuzzy adjustor, without having to split it spatially. This makes
therefore an opportunity to determine the temperature at any position inside of
reheating thick slab. Simulation results of the paper for comparison with a few
experimental models have shown this performance as expecting.
Keywword: Thick heating slab, PDE, ODE, Temperature control.
Nhận bài ngày 09 tháng 5 năm 2017
Hoàn thiện ngày 20 tháng 7 năm 2017
Chấp nhận đăng ngày 18 tháng 8 năm 2017
Địa chỉ: Đại học Bách khoa Hà Nội;
*Email: dung.nguyenviet2@hust.edu.vn.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 06_phuoc_9505_2151690.pdf