Đặc điểm giới tính trẻ thơ

TAÏP CHÍ KHOA HOÏC ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 25 (50) - Thaùng 02/2017 37 Đặc điểm giới tính trẻ thơ Child sexuality TS. Nguyễn Thị Tứ Trường Đại học Sư phạm TP.HCM Nguyen Thi Tu, Ph.D. Ho Chi Minh City University of Pedagogy Tóm tắt Nội dung bài viết đề cập đến những hiện tượng tâm sinh lý giới tính của trẻ em trước tuổi dậy thì, những trò chơi giới tính thường gặp ở trẻ em và các nguyên tắc ứng xử với trẻ em xoay quanh các nhu cầu tính dục của trẻ. Từ khóa: trẻ em, tính dục, tính dục trẻ em. Abstract The article presented the phenomena of sexual health in pre-puberty chidren, som common childhood sexual activies and the etiquette in communication with children about their sexual needs. Keywords: child, sex, child sexuality. 1. Mở đầu Trẻ em là tương lai đất nước. Chăm sóc trẻ thơ là trách nhiệm không chỉ của gia đình mà của toàn xã hội. Đời sống, tâm lý, nội dung và phương pháp giáo dục trẻ thơ luôn được tất cả các tầng lớp xã hội quan tâm. Vấn đề tính dục trẻ thơ và việc giáo dục giới tính cho trẻ thơ cũng là một tiêu điểm nghiên cứu và thu hút sự quan tâm đông đảo của các nhà khoa học, các nhà quản lý và các bậc cha mẹ. 2. Nội dung 2.1. Biểu hiện tính dục trẻ thơ Nói tới tính dục trẻ thơ dĩ nhiên ta chỉ đề cập tới các xung năng tính dục bên trong cơ thể thúc đẩy đứa trẻ tìm sự thỏa mãn các nhu cầu đầu tiên về cơ thể của chúng. Freud đã xác định được bản năng giới tính nằm trong các xung năng tính dục đầu tiên đã thúc đẩy đứa trẻ tìm kiếm sự thoả mãn cho các nhu cầu sơ đẳng của nó. Hầu như những hiểu biết về nhu cầu sơ đẳng của đứa trẻ - tìm kiếm thực phẩm, hơi ấm, sự an toàn hãy còn rất ít. Bú mẹ đối với trẻ sơ sinh ngoài việc làm cho dạ dày hết đói nó còn cảm thấy một sự thích thú và nó sớm tìm kiếm lại trong các hoạt động khác ngoài các giờ ăn. Một sự kiện mà hầu như ai cũng biết là trẻ sơ sinh và trẻ ít tuổi thích ngậm ngón tay. Khi đứa trẻ thực hiện động tác mút này, nó dường như tách khỏi thế giới xung quanh, má nó hồng lên, đôi mắt long lanh buổi lộ một sự thích thú. Do bản năng, sự tìm kiếm khoái cảm này còn biểu lộ trong nhiều hoạt động khác. Gần đây, nhờ sự tiến bộ của kĩ thuật siêu âm người ta đã quan sát dược trạng thái cương cứng của phôi thai khi mới 29 tuần lễ. Vậy là những gì mà người ta mới chỉ cảm nhận lờ mờ trước đó đã được làm sáng tỏ và sự thay đổi về mặt cảm xúc của phôi thai theo môi trường sống đã được xác ĐẶC ĐIỂM GIỚI TÍNH TRẺ THƠ 38 nhận. Quan sát cho thấy từ những tuần hoặc những tháng đầu tiên của cuộc đời những sự cọ xát khi được bú sữa, được tắm, được thay tã lót, được người lớn âu yếm vỗ về có thể tạo ra cho các bé sự thích thú, thoả mãn mà các nhà quan sát gọi là đó là khoái cảm. Khi người ta kích thích các cơ quan sinh dục thì đứa bé tỏ ra hài lòng, thích thú và nó tỏ ra khó chịu khi người ta ngừng kích thích. Cùng với thời gian đứa trẻ học các sử dụng chính đôi tay của mình để khám phá những vùng kích dục trên cơ thể. Sự khám phá này được dẫn đường bởi bản năng nhận thức về cơ thể hoặc một khoái cảm đích thực đã thúc đẩy đứa trẻ hành động để tạo ra một khoái cảm tương tự. Những kinh nghiệm về cảm giác cho phép đứa trẻ có sự tiếp xúc với người khác và với bản thân từ khi mới sinh ra. Thông qua các cảm giác này đứa trẻ học được thế nào là đau đớn, là thích thú, là hài lòng.Chính vì vậy, một khi đã biết kiểm soát các nhu cầu về tự nhiên, đứa trẻ khám phá ra rằng việc kìm giữ đại tiện khi mới đầu hơi đau đớn nhưng về sau lại trở thành nguồn gốc của một khoái cảm. Có những đứa trẻ thích từ chối cái bô mọi người đưa ra vào những giờ nhất định để rồi sau đó nó ị đùn, tè giầm ra giường. Người mẹ không thể ngờ rằng đứa bé hành động như vậy là do việc kìm hãm đó gợi lên những khoái cảm gia tăng tỉ lệ với thời gian kìm hãm. Tính dục trẻ thơ khác tính dục ở người trưởng thành. Các khoái cảm tính dục của trẻ thơ không tập trung tại vùng sinh dục của người lớn. Nó được tạo ra trước hết bới sự sờ mó đụng chạm các cửa lỗ của cơ thể (miệng, hậu môn, cửa các cơ quan tính dục), một số địa điểm ngoài da (đùi vai, háng mông). Cùng với sự phát triển, sự chú tâm của đứa bé dần bị lôi kéo về các cơ quan sinh dục. Ngay ở trẻ em còn quấn tã ta có thể quan sát thấy một thứ thủ dâm nhưng thủ dâm ở trẻ thơ không đi kèm với các hình ảnh gợi dâm. Sự cọ xát vào da và các cơ quan sinh dục gợi lên khoái cảm cho đứa trẻ và chỉ có vậy. Đối với trẻ thơ, thủ dâm không phải là sự thay thế cho giao hợp, mà nó chỉ là một phương cách tạo nên một sự thích thú và chỉ vậy thôi. Các khoái cảm của đứa trẻ có tâm điểm là chính con người nó chứ không liên hệ tới người khác như tính dục người lớn. Đây là đặc điểm nổi bật ở tính dục trẻ thơ. Theo Havelock Ellis, tính dục trẻ thơ không hướng về một đối tượng nhằm thoả mãn nhu cầu tình dục như ở người lớn. Tuy nhiên sự chú trọng tới cái “Tôi’ này là một điều kiện tối cần thiết để chuẩn bị cho sự chú tâm vào một cái “Anh” hay “Em” sau này. Thủ dâm ở trẻ em thường do các nguyên nhân cơ học phát động. Một sự nựng nịu, một sự bài tiết quá phong phú, sự tắm rửa hoặc cọ xát thân thể cũng như các kích thích gây ra bởi những trường hợp ngẫu nhiên (từ bên trong cơ thể như sự co bóp của dạ dày chẳng hạn) cũng có thể gây ra các khoái cảm trong các vùng kích dục và tạo ra ước muốn lặp lại các khoái cảm ấy. Các bé trai thường kích thích mình bằng cách cọ xát tay, bé gái bằng cách xiết chặt hai đùi. Những điều này ít khi phát động được khoái cảm cực độ. Tuy nhiên người ta đã quan sát thấy một loại xử sự cho phép giả đoán có một thứ khoái cảm cực độ ở trẻ thơ. Kinsey đã quan sát thấy ở trẻ 4 và 5 tháng tuổi đã từng có khoái cảm cực độ như vậy (dĩ nhiên là không có xuất tinh vì các tinh trùng chỉ hình thành vào lúc dậy thì). “Đứa trẻ đang cọ quậy lung tung bỗng yên lại khi nó cảm thấy các xung động tính dục. Sự chú tâm của nó rời bỏ các hoạt động bên ngoài, phần hạ bộ của nó làm những chuyển động có nhịp điệu, khi gần tới cực độ, nó cựa quậy tay chân lung tung thật mạnh hoặc là khóc. Sau đó NGUYỄN THỊ TỨ 39 đứa trẻ trở lại yên tĩnh rất nhanh và trạng thái yên tĩnh của nó y hệt như ở người lớn sau khoái cảm cực độ”. Garnier miêu tả lại một trường hợp đáng chú ý, một bé gái 1 tuổi luôn muốn ngồi xuống đất hay trên ghế để ngoáy chân và hạ bộ. Nguời ta cho nó ngồi lên một chiếc ghế khác nó vẫn tiếp tục làm cử chỉ đó. Sau hai phút làm vậy nó ngã ngửa ra phía sau co quắp run rẩy và kêu la. Sau đó nó lấy lại vị trí lúc đầu để bắt đầu làm lại. Khi mọi người ngăn cản, nó than trách bằng cách khóc lóc. Các bậc cha mẹ ít khi hiểu được nguyên nhân của các xử sự như trên bởi họ không còn nhớ những biến cố này trong thời thơ ấu của họ. Ngay cả khi miêu tả những triệu chứng này cho bác sĩ họ cũng không khám phá ra ý nghĩa. Vậy mà đây là những biểu lộ quan trọng và chủ yếu của tính dục trẻ thơ. 2.2. Người lớn nên làm gì khi trẻ bộc lộ hành vi tính dục trẻ thơ? Mút ngón tay là một thói quen không nghiêm trọng, đứa trẻ thường tự nó rời bỏ. Thật vô ích khi người lớn muốn sửa chữa tật này cho trẻ. Chỉ khi nào đứa bé mút tay quá đáng và không chịu bỏ thì người lớn mới nên can thiệp. Khi một tay đứa trẻ thu mình vào trong “vỏ ốc” và không màng tới người khác, do vậy cũng khó mà lôi nó ra khỏi thói quen này. Cách hiệu quả là cho bé chơi các trò chơi cùng các hoạt động nào đó để nó quên đi. Thủ dâm ở trẻ em tương đối vô hại. Ta không nên trường phạt trẻ đang thủ dâm hoặc đánh vào tay nó. Phòng ngừa sẽ tốt hơn trừng phạt. Tốt nhất không nên để cho đứa trẻ ngủ trong giường mẹ, những biểu hiện thái quá của tình mẫu tử hoặc những vuốt ve chạm vào vùng kích dục của trẻ thơ có thể ảnh hưởng nguy hiểm cho trẻ tạo nên những kí ức không thể xóa nhòa. Ta cũng không nên để cho 2 đứa trẻ nhỏ ngủ chung nhau một giường dù cùng giới cũng vậy, rất nhiều trường hợp sự thân mật thái quá giữa anh chị em đã trở thành căn nguyên của những rối loại thần kinh sau này. Một số cha mẹ giao hợp với nhau trước sự hiện diện của bé vì tưởng rằng nó đã ngủ. Lỡ chúng thức dậy thì những cảnh tượng như vậy để lại trong kí ức của chúng những dấu vết khó phai bởi trẻ thơ ngoài việc thích ngủ thì chúng cũng có một khả năng quan sát rất phát triển (trẻ 5 hay 6 tuổi khả năng quan sát của nó đã nhạy bén và qua các thổ lộ tâm tình của trẻ thơ các bác sĩ cho biết rằng nhiều bậc cha mẹ đã không cẩn thận và trẻ đã bắt gặp những cảnh tượng cha mẹ giao hợp). Những hình ảnh như vậy làm trẻ nhỏ sững sờ và chúng có thể cho rằng đây là một thứ bạo lực. Điểu đó góp phần tạo ra những triệu chứng tính dục bất thường sau này như bạo dâm. Chúng ta ít khi nhớ những sự việc trước 5 tuổi nhưng nhờ phân tâm học chúng ta biết là ngoài các kí ức ý thức, con người còn có cả kí ức tiềm thức đi ngược thời gian xa hơn và có thể điều khiển hành vi của chúng ta một cách thường trực . 2.3. Những trò chơi giới tính thường gặp ở trẻ thơ Hay gặp nhất là sự nhìn ngắm hoặc thử đụng chạm các cơ quan sinh dục. Với bé trai, ngay ở những đứa còn nhỏ, dương vật đối với chúng đó là một cái gì đó rất quý giá và chúng thường tự hào về nó. Các bé trai thường khó hiểu tại sao bé gái lại không giống mình. Khi nhìn một bé gái ở trần trưồng chúng thường tưởng tượng cái “giống” của bé gái là một vết thương hay là người ta đã cắt vật đó đi để trừng phạt các bé gái. Ngược lại bé gái lại nhận thức rất nhanh. Các bé gái đôi khi ghen tức và thèm muốn có một dương vật như bé trai. Khi bé gái và bé trai ở truồng, bé gái thường xấu hổ khi nhận thấy thân thể mình khác bạn, ĐẶC ĐIỂM GIỚI TÍNH TRẺ THƠ 40 rằng có lẽ cơ thể nó thiếu hụt một thứ gì đó. Nó có thể nói: “Tớ cũng có một cái như thể nhưng đã đánh mất rồi” hoặc nó tìm cách an ủi bản thân vì tin rằng dương vật còn có thể mọc ra và sự yếu kém ấy chỉ là giai đoạn thôi. Loại trò chơi làm bố làm mẹ, làm cô dâu làm chú rể rất được ưa chuộng và có ý nghĩa đặc biệt. Trò chơi này diễn ra thế nào tuỳ ở các trẻ thơ, nhưng đều giống nhau ở điểm chú trọng xoay quanh các cơ quan tính dục nhằm tìm hiểu và phân biệt giới tính. Đối với những trẻ em siêu nhạy cảm chúng có thể có những hậu quả đáng kể và gây ra nhiều tranh chấp tâm lí thực sự có thể ảnh hưởng đến đời sống tính dục, còn đối với các trẻ em khác thì trò chơi ấy không ảnh hưởng gì. Kinsey quả quyết rằng trẻ em được bạn bè khai tâm sớm hơn là mọi người thường tưởng, và chắc chắn là trước khi được bố mẹ dạy cho biết rất lâu. Về vấn đề này, Kinsey nói tới các trò chơi kích thích (pettings) và cho rằng 100% con trai và 20% con gái đã làm những trò này trước khi tới tuổi dậy thì (như là cởi truồng và đụng chạm các cơ quan sinh dục của mình và của bạn chơi cùng phái hay khác phái). Các trò chơi này thường được trẻ 8-13 tuổi chơi và có thể dẫn chúng tới khoái cảm cực độ. Theo Kinsey những trò chơi này hoàn toàn tự nhiên xuất phát từ tính tò mò và chưa có ý nghĩa gì hết đối với trẻ. Chúng cảm nhận “của quí” của bạn cũng như quả ổi, quả xoài. Chỉ khi nào cha mẹ và các nhà giáo dục dạy cho chúng rằng những gì đụng chạm tới các cơ quan tính dục là dơ bẩn và bị cấm thì chúng mới bắt đầu cảm thấy một khoái cảm thầm kín khi chạm đến trái cấm. Sự cương lên thường do một nguyên nhân cơ học chứ không phải do một kích thích tính dục. Ở các bé trai chưa dậy thì thì sự cương này thường xảy ra ngẫu nhiên trong khi chơi đùa, đạp xe, tập thể dục, sợ hãi và tức giận Theo Kinsey sự cương do phản ứng cơ học này xảy ra 40% trường hợp do cố làm thử một động tác tính dục (8-13 tuổi ): 15% làm thử khi ở tuổi lên 5 (còn tuổi trung bình là 9). Bình thường ham muốn tình dục chỉ hình thành vào tuổi dậy thì. Nhưng nhiều nghiên cứu (Borneman, 1994; Freyser, 1995; Golman, 1994) đã cho thấy trẻ em đã có những tình cảm mãnh liệt đối với bạn khác giới và có thể bước vào những cuộc phiên lưu tình ái đầu tiên. Ở tuổi lên 10-12 trẻ đã có đủ lòng dũng cảm để hẹn hò. Những “tình yêu” đầu tiên về mặt sinh lí thường chỉ dừng lại ở sự tiếp xúc của bàn tay và những nụ hôn vụng trộm nhưng về mặt cảm xúc thì rất đáng kể. Dấu ấn này có thể quyết định thái độ của trẻ đối với tình yêu và tình dục sau này. Nhìn chung “tình yêu trẻ thơ” là những cơ hội đứa trẻ học hỏi mối quan hệ với người khác giới. Nó buộc phải phát huy hết khả năng để thu hút cảm tình dựa trên những mong muốn và tình cảm của bạn khác giới. Cuối cùng trẻ sẽ tiến hành các cuộc thử nghiệm với trạng thái tâm lý chưa được chuẩn bị kỹ càng và những cuộc chia ly đầu tiên. Những dấu ấn tính dục tuổi thơ thường bị lãng quên liên quan đến 2 thời điểm quên khá rõ nét trong cuộc đời thơ trẻ. Lần 1 xuất hiện vào khoảng 3 tuổi. Trẻ thơ thường không còn lưu giữ một hồi ức nào về những trải nghiệm tính dục tuổi thơ trước tuổi lên 3. Lần 2 bắt gặp trước tuổi dậy thì. Nhiều trẻ không còn nhận ra bản thân mình trong các bức ảnh chụp khi chúng thực hiện các hành vi tính dục tuổi thơ và các trò chơi giới tính tuổi thơ. Những dấu ấn đầu tiên dù có bị lãng quên nhưng nó đã đi sâu vào tiềm thức và có thể ảnh hưởng tới sự chọn lựa mẫu NGUYỄN THỊ TỨ 41 người yêu và tổ chức cuộc sống gia đình tương lai. 2.4. Những khám phá giới tính của trẻ thơ theo độ tuổi Thông thường trong độ tuổi 0-2 tuổi trẻ bắt đầu tìm kiếm sự thích thú qua các hành động: nhai, đút tay vào miệng, nắm ngón tay, ngón chân Từ 2 tuổi trở đi trẻ đã có thể phân biệt mình là nam hay nữ thông qua vẻ bề ngoài, trẻ bắt đầu chú ý cơ quan sinh dục của mình, thích sờ mó cơ quan sinh dục và tật thủ dâm có thể phát sinh từ đó. Trẻ 4 tuổi bắt đầu biết tò mò về cưới hỏi, sinh đẻ khi chúng thấy có một bé khác ra đời, tuy nhiên trẻ chưa đủ sức hiểu được lời giải thích của người lớn một cách chính xác. Trẻ có thể tin rằng con nít được ra đời bằng lỗ rốn hoặc có thể ai đó tặng cho cha mẹ Khi trẻ 5 tuổi trẻ ít để cơ quan sinh dục cho người ngoài nhìn thấy, trẻ biết mắc cỡ và ngại ngùng không chịu thay quần áo trước mặt người lạ, trẻ bắt đầu ý thức được cơ quan sinh dục của người khác và dựa vào đó để phân biệt con trai con gái. Đến 6 tuổi trẻ em nêu nhiều câu hỏi hơn và đã chú ý đến việc chó, mèo, gà vờn nhau. Tuy vậy trẻ chưa có ý nghĩ nào về giao cấu. Nhiều em nghe bạn bè nói về chuyện đó cũng về hỏi cha mẹ, sau đó lại bỏ qua cho đến khi 8 tuổi mới hỏi lại. Trẻ bắt đầu nhận biết chỉ có người khác giới mới kết làm vợ chồng được, nhưng theo trẻ người khác giới đó có thể là chị, là mẹ, là một bé gái đồng lứa nào đó (đối với trẻ gái). Trẻ mơ hồ sau đám cưới mới có thể sinh con được. Lên 6 tuổi trẻ thường ao ước mẹ sinh em bé. Bước vào tuổi lên 7 trẻ biết giữ gìn lời nói và đã có ý nghĩ mơ hồ về sự giao cấu. Lên 8 tuổi trẻ để ý vai trò người cha trong việc sinh con một cách thiết thực hơn. Trẻ cảm thấy có sự liên hệ giữa cha và mẹ. Nhiều em quan sát thú vật đi lại với nhau đã hiểu biết phần nào. Nhiều em gái thấy đồ lót của người lớn đã chú ý hỏi công dụng của các thứ đó. Khoảng 9-10 tuổi trẻ em cảm thấy mắc cỡ khi ở truồng trước mặt người lạ, và có khi mắc cỡ cả với những người thân thuộc trong nhà. Trẻ em đã bắt đầu chú ý tới cơ quan sinh dục của mình và tìm hiểu chi tiết và vai trò của nó nhiều hơn. Chúng có thể tìm hiểu qua internet, trong các sách báo và hình vẽ trong sách. Vài trẻ em tỏ ra bối rối trước người khác giới. Chúng biết hoà mình vào cuộc sống gia đình, biết xúc động trước mối quan hệ bất hoà giữa cha và mẹ và cảm thấy bực bội nếu gia đình xào xáo 3. Kết luận Giai đoạn trước tuổi dậy thì là giai đoạn xây dựng nền tảng tâm lý giới tính cho tuổi dậy thì nên trẻ cần được hướng dẫn thận trọng về sinh lý. Cha mẹ nên biết chọn lọc thông tin và tuỳ từng độ tuổi để chọn lựa cách thức giáo dục giới tính cho trẻ một cách phù hợp nhất. Mục đích chính là bảo tồn sự tin cậy giữa cha mẹ và con cái. Sự hướng dẫn đúng mức của cha mẹ và một mái ấm gia đình đầy tình yêu thương sẽ đảm bảo cho sự phát triển bình thường về bản ngã và sinh lý giới tính của trẻ thơ. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Gilbert Tordjman (2002), Giới tính theo cuộc đời, Nxb Phụ nữ. 2. Dr Willy và C. Jamont (1964) Tính dục toàn thư, 4 tập, dịch giả Thụ Nhân – Trần Xuân Tiên, Nxb Nhị Nùng - Sài gòn 1969. 3. Nguyễn Thành Thống (2001), Giáo dục giới tính cho thanh thiếu niên, Nxb Trẻ. 4. Corơnây Trucốpxki – Hoàng Quân – Hoàng Lan biên dịch (2001), Thế giới tâm lý và ngôn ngữ trẻ thơ (2-5 tuổi) Nxb TP.HCM. Ngày nhận bài: 15/01/2017 Biên tập xong: 15/02/2017 Duyệt đăng: 20/02/2017