Chuyên đề Một số giải pháp cao chất lượng cho vay dự án đầu tư tại sở giao dịch 1 ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam

Môc lôc Lêi më ®Çu 3 Ch­¬ng 1 Lý luËn chung vÒ dù ¸n ®Çu t­ vµ cho vay dù ¸n 6 1. Sù cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh ho¹t ®éng ®Çu t­ theo dù ¸n 6 2. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn 7 3. Dù ¸n ®Çu t­ 8 3.1 Kh¸i niÖm 8 3.2 Ph©n lo¹i dù ¸n ®Çu t­ 9 3.2.1 Theo c¬ cÊu t¸i s¶n xuÊt 9 3.2.2 Theo lÜnh vùc ho¹t ®éng 10 3.2.3 Theo giai ®o¹n ho¹t ®éng 10 3.2.4 Theo thêi gian thùc hiÖn vµ ph¸t huy t¸c dông 11 3.2.5 Theo ph©n cÊp qu¶n lý 11 3.2.6 Theo nguån vèn 11 3.2.7 Theo vïng l·nh thæ 12 4. Cho vay dù ¸n ®Çu t­ 12 4.1 Dù ¸n ®Çu t­ xin vay 12 4.2 Quy tr×nh cho vay dù ¸n ®Èu t­ 12 4.3 Sù cÇn thiÕt cña viÖc cho vay dù ¸n ®Çu t­ 14 4.4 ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ xin vay 18 4.5 Hîp ®ång tÝn dông 20 5. Nguån vèn cho vay dù ¸n ®Çu t­ 22 6. ChÊt l­îng cho vay dù ¸n ®Çu t­ 23 6.1 Kh¸i niÖm 23 6.2 C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt l­îng cho vay 23 6.2.1 C¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh 23 6.2.2 C¸c chØ tiªu ®Þnh l­îng 26 7. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng cho vay dù ¸n ®Çu t­ 32 7.1 Nhãm nh©n tè thuéc ng©n hµng 33 7.1.1 Quy m«, c¬ cÊu, kú h¹n nguån vèn cña c¸c NHTM 33 7.1.2 N¨ng lùc cña ng©n hµng trong viÖc thÈm ®Þnh dù ¸n, thÈm ®Þnh kh¸ch hµng 33 7.1.3 N¨ng lùc gi¸m s¸t vµ sö lý c¸c t×nh huèng cho vay cña ng©n hµng 34 7.1.4 ChÝnh s¸ch tÝn dông ng©n hµng 35 7.1.6 C«ng nghÖ ng©n hµng 36 7.2 Nhãm nh©n tè thuéc kh¸ch hµng 36 7.2.1 Nhu cÇu ®Çu t­ 36 7.2.2 Kh¶ n¨ng cña kh¸ch hµng trong viÖc ®¸p øng yªu cÇu cña ng©n hµng 37 7.2.3 Kh¶ n¨ng cña kh¸ch hµng trong viÖc qu¶n lý sö dông vèn vay 39 7.3 Nhãm nh©n tè thuéc m«i tr­êng 40 7.3.1 m«i tr­¬ng tù nhiªn 40 7.3.2 M«i tr­êng kinh tÕ 40 7.3.3 M«i tr­êng chÝnh trÞ x· héi 41 7.3.4 M«i tr­êng ph¸p lý 41 7.3.5 Sù qu¶n lý cña nhµ n­íc vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng 41 Ch­¬ng 2. Thùc tr¹ng cho vay dù ¸n ®Çu t­ t¹i SGDI- BIDV 43 1. Kh¸i qu¸t chung vÒ BIDV vµ SGDI 43 1.1 BIDV 43 1.2 Chøc n¨ng nhiÖm vô vµ m« h×nh tæ chøc 45 1.3 Së giao dÞch 1 46 2. Mét sè ho¹t ®éng chñ yÕu cña SGDI 51 2.1 Ho¹t ®éng huy ®éng vèn 53 2.2 Ho¹t ®éng tÝn dông 55 2.3 Ho¹t ®éng dÞch vô 57 3. Thùc tr¹ng cho vay dù ¸n t¹i Së 58 3.1 T×nh h×nh cho vay 58 3.1.1 NÒn kh¸ch hµng tiÒn vay 59 3.1.2 Doanh sè cho vay 62 3.1.3 T×nh h×nh thu nî 63 4. Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt l­îng cho vay cña Së 63 5. §¸nh gi¸ chÊt l­îng cho vay dù ¸n 64 5.1 Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc 64 5.2 H¹n chÕ vµ nguyªn nh©n 68 Ch­¬ng 3 Mét sè gi¶i ph¸p, kiÕn nghÞ 72 1. §Þnh h­íng chung vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña Së 72 1.1 §Þnh h­íng chung 72 1.1.1 T¨ng c­êng n¨ng lùc vÒ vèn ®Ó ®¸p õng nhu cÇu 73 1.1.2 N©ng cao chÊt l­îng tÝn dông 74 1.1.3 B¶o l·nh 74 1.1.4 L·i suÊt 74 1.1.5 DÞch vô vµ c«ng nghÖ ng©n hµng 74 1.1.6 Biªn ph¸p tæ chøc ®iÒu hµnh 75 1.2 §Þnh h­íng cho vay dù ¸n 76 2. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m nÇng cao chÊt l­îng cho vay dù ¸n 78 2.1 Thùc hiÖn viÖc x©y dùng chÝnh s¸ch tÝn dông mét c¸ch hîp lý 79 2.2 N©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n 80 2.3 Chó träng ph©n tÝch tµi chÝnh dù ¸n tr­íc khi cho vay 82 2.3.1 Xem xÐt c¸c chØ tiªu c¬ cÊu vèn cña doanh nghiÖp 82 2.3.2 Xem xÐt kh¶ n¨ng tr¶ nî cña doanh nghiÖp 83 2.4 §a d¹ng ho¸ c¸c ph­¬ng thøc huy ®éng vèn trung, dµi h¹n 86 2.5 Tiªu chuÈn ho¸ c¸n bé ®Ó n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông 86 2.6 Ph¸t triÓn hÖ thèng th«ng tin 89 2.7 N©ng cao vai trß c«ng t¸c thanh tra kiÓm so¸t 90 3 KiÕn nghÞ 91 KÕt kuËn 96 Tµi liÖu tham kh¶o 97 Lêi më ®Çu Thùc tÕ chøng minh r»ng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc lµ qu¸ tr×nh tÊt yÕu nh»m ®­a ViÖt Nam tõ mét n­íc n«ng nghiÖp l¹c hËu trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i, quan hÖ s¶n xuÊt hîp lý phï hîp víi lùc l­îng s¶n xuÊt ... lµm c¬ së ®Ó x©y dùng mét ®Êt n­íc d©n giµu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, v¨n minh. Thùc hiÖn nhiÖm vô ®ã, nh÷ng n¨m qua, nhÊt lµ sau h¬n 10 n¨m “§æi míi” chóng ta ®· thu ®­îc nhiÒu thµnh c«ng b­íc ®Çu. Tõ mét n­íc cã nÒn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp l¹c hËu, ph¶i nhËp khÈu l­¬ng thùc, ®· trë thµnh mét trong ba quèc gia xuÊt khÈu g¹o ®øng ®Çu thÕ giíi. Cïng víi ngµnh n«ng nghiÖp c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc kh¸c nh­ c«ng nghiÖp, ngo¹i th­¬ng, du lÞch, ngo¹i giao ... còng ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng nhÊt ®Þnh gãp phÇn ®­a ViÖt Nam tõ mét n­íc cã tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ chËm, tû lÖ l¹m ph¸t cao thµnh mét n­íc cã tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ kh¸ vµ æn ®Þnh, tû lÖ l¹m ph¸t ë møc thÊp, ngµy cµng cã vÞ thÕ trong khu vùc vµ trªn tr­êng quèc tÕ. Tõ ®ã cho thÊy h­íng ®i vµ b­íc ®i cña chóng ta lµ ®óng ®¾n, t¹o thÕ vµ lùc míi cho mét thêi kú ph¸t triÓn cao h¬n. Xu h­íng quèc tÕ ho¸ cïng ®iÒu kiÖn cô thÓ riªng ®· t¹o cho ViÖt Nam nhiÒu c¬ héi tiÕp cËn tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ c¶ vÒ mÆt kü thuËt vµ qu¶n lý ... Tuy nhiªn ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®­a ®Êt n­íc tiÕn lªn x©y dùng thµnh c«ng chñ nghÜa x· héi th× vÉn cßn rÊt nhiÒu thö th¸ch cÇn ph¶i v­ît qua. Trong giai ®o¹n ®Çu thùc hiÖn CNH-H§H nhiÖm vô chñ yÕu ®­îc x¸c ®Þnh lµ tËp trung c¸c nguån lùc x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¬ së vËt chÊt kü thuËt, ®æi míi vµ n©ng cao tr×nh ®é c«ng nghÖ, m¸y mãc thiÕt bÞ, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ tõ n«ng nghiÖp l¹c hËu sang nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i víi c¬ cÊu c«ng- n«ng nghiÖp, dÞch vô hîp lý, ph¸t triÓn s¶n xuÊt trong n­íc theo c¶ chiÒu réng vµ chiÒu s©u. §Ó ®¸p øng cho nhu cÇu ®Çu t­ ®ã chñ yÕu vÉn ph¶i dùa vµo nguån vèn tÝn dông trung vµ dµi h¹n tõ hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i trong n­íc. Vai trß tÝn dông trung vµ dµi h¹n sÏ ®­îc ph¸t huy m¹nh mÏ trong thêi gian tíi khi mµ nguån vèn tù tÝch luü cña hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay cßn qu¸ nhá bÐ, kh«ng thÓ ®¸p øng nhu cÇu ®æi míi trang thiÕt bÞ, c«ng nghÖ, më réng s¶n xuÊt lµ nh÷ng ho¹t ®éng ®ßi hái khèi l­îng vèn lín. Nguån vèn cÊp ph¸t tõ ng©n s¸ch rÊt h¹n hÑp, kh«ng thÓ ®Çu t­ dµn tr¶i cho nhiÒu lÜnh vùc mµ chñ yÕu chØ tËp trung x©y dùng c¬ së h¹ tÇng vµ nh÷ng c«ng tr×nh c«ng nghiÖp lín. Nguån vèn nhµn rçi trong d©n c­ kh¸ dåi dµo nh­ng viÖc huy ®éng chóng l¹i kh«ng dÔ dµng. Trong bèi c¶nh ®ã th× viÖc c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¶i ph¸t huy hÕt vai trß vµ thÕ m¹nh cña m×nh ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ®Çu t­ ph¸t triÓn, gãp phÇn thùc hiÖn thµnh c«ng sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Lµ mét trong bèn hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i lín nhÊt cña c¶ n­íc, ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam lu«n tù x¸c ®Þnh cho m×nh nhiÖm vô ®ãng gãp vµo c«ng cuéc x©y dùng vµ ph¸t triÓn chung ®ã cña ®Êt n­íc, chÝnh v× vËy mµ trong thêi gian qua BIDV vµ Së giao dÞch 1 ®· cã nhiÒu nç lùc trong viÖc më réng ho¹t ®éng tÝn dông nãi chung vµ tÝn dông chung dµi h¹n nãi riªng nh»m ®¸p øng tèt nhÊt nhu cÇu vèn cho c¸c doanh nghiÖp qua ®ã gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu chung cña nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn nÕu nh×n nhËn, ®¸nh gi¸ mét c¸ch kh¸ch quan r»ng bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ tÝch cùc ®· ®¹t ®­îc th× ho¹t ®éng tÝn dông chung dµi h¹n cña BIDV vµ SGD vÉn ch­a thùc sù t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng thùc sù cña m×nh. Trong khi rÊt nhiÒu doanh nghiÖp ®ang thùc sù thiÕu vµ cÇn vèn th× b¶n th©n SGD l¹i ®ang thõa vèn kh«ng thÓ gi¶i ng©n ®Æc biÖt lµ ngo¹i tÖ. XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ ®ã em chän ®Ò tµi “ Mét sè gi¶i ph¸p cao chÊt l­îng cho vay dù ¸n ®Çu t­ t¹i Së giao dÞch1 ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam”. Bè côc ®Ò tµi gåm ba ch­¬ng: * Ch­¬ng 1. Lý luËn chung vÒ dù ¸n ®Çu t­ vµ cho vay dù ¸n ®Çu t­. * Ch­¬ng 2. Thùc tr¹ng cho vay dù ¸n ®µu t­ t¹i SGD1 Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam. * Ch­¬ng 3. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cho vay dù ¸n ®Çu t­ t¹i SGD1. Do kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm thùc tÕ cßn nhiÒu h¹n chÕ nªn nh÷ng khÝa c¹nh mµ ®Ò tµi ®Ò cËp tíi trong chuyªn ®Ò kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng sai sãt. Víi tinh thÇn thùc sù cÇu thÞ, em mong r»ng sÏ nhËn ®­îc nh÷ng gãp ý, chØ b¶o cña c¸c thÇy c«, anh chÞ ®ang c«ng t¸c trong ngµnh ng©n hµng ®Ó em cã thÓ n©ng cao tr×nh ®é lý luËn còng nh­ nhËn thøc cña m×nh. Cuèi cïng, em xin göi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh tíi TS. TrÇn ThÞ Hµ ng­êi ®· trùc tiÕp h­íng dÉn em trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi, cïng c¸c anh chÞ c¸n bé Phßng tÝn dông1 së giao dÞch BIDV ®· tËn t×nh gióp ®ì trong thêi gian thùc tËp t¹i ®©y. Hµ Néi, ngµy 21 th¸ng 4 n¨m 2003. ch­¬ng1: lý luËn chung vÒ dù ¸n ®Çu t­ vµ cho vay dù ¸n ®Çu t­. 1. Sự cần thiết phải tiến hành các hoạt động đầu tư theo dự án Hoạt động đầu tư (gọi tắt là đầu tư) là quá trình sử dụng các nguồn lực về tài chính, lao động, tài nguyên thiên nhiên và các tài sản vật chất khác nhằm trực tiếp hoặc gián tiếp tái sản xuất giản đơn và tái sản xuất mở rộng các cơ sở vật chất kỹ thuật của nền kinh tế nói chung, của địa phương, của ngành, của các cơ sở sản xuất kinh doanh dịch vụ, các cơ quan quản lý nhà nước và xã hội nói riêng. Hoạt động đầu tư trực tiếp tái sản xuất cơ sở vật chất kỹ thuật nói trên được gọi là đầu tư phát triển. Đó là một quá trình có thời gian kéo dài trong nhiều năm với số lượng các nguồn lực được huy động cho từng công cuộc đầu tư khá lớn và nằm khê đọng trong suốt quá trình thực hiện đầu tư. Các thành quả của loại đầu tư này cần và có thể được sử dụng trong nhiều năm đủ để các lợi ích thu được tương ứng và lớn hơn các nguồn lực đã bỏ ra. Chỉ có như vậy công cuộc đầu tư mới được coi là có hiệu quả. Nhiều thành quả của đầu tư có giá trị sử dụng rất lâu,hàng trăm năm, hàng nghìn năm như các công trình kiến trúc cổ ở nhiều nước trên thế giới. Khi các thành quả của đầu tư là các công trình xây dựng hoặc cấu trúc hạ tầng như nhà máy, hầm mỏ, các công trình thuỷ điện, các công trình thuỷ lợi, đường xá, cầu cống, bến cảng...thì các thành quả này sẽ tiến hành hoạt động của mình ngay tại nơi chúng được tạo ra. Do đó, sự phát huy tác dụng của chúng chịu nhiều ảnh hưởng của các điều kiện kinh tế, tự nhiên, xã hội nơi đây. Để đảm bảo cho mọi công cuộc đầu tư phát triển được tiến hành thuận lợi, đạt mục tiêu mong muốn, đem lại hiệu quả kinh tế - xã hội cao thì trước khi bỏ vốn phải tiến hành và làm tốt công tác chuẩn bị. Có nghĩa là phải xem xét, tính toán toàn diện các khía cạnh kinh tế - kỹ thuật, điều kiện tự nhiên, môi trường xã hội, pháp lý...có liên quan đến quá trình đầu tư, đến sự phát huy tác dụng và hiệu quả đạt được của công cuộc đầu tư, phải dự đoán các yếu tố bất định (sẽ xảy ra trong suốt quá trình kể từ khi thực hiện đầu tư cho đến khi các thành quả của hoạt động đầu tư kết thúc sự phát huy tác dụng theo dự kiến trong dự án) có ảnh hưởng đến sự thành bại của công cuộc đầu tư. Mọi sự xem xét, tính toán và chuẩn bị này được thể hiện trong dự án đầu tư. thực chất của sự xem xét, tính toán và chuẩn bị này chính là lập dự án đầu tư. Có thể nói, dự án đầu tư được soạn thảo tốt là kim chỉ nam, là cơ sở vững chắc, tạo tiền đề cho công cuộc đầu tư đạt hiệu quả kinh tế - xã hội mong muốn. 2. §ặc điểm hoạt động đầu tư phát triển Đầu tư phát triển là hoạt động sử dụng các nguồn lực tài chính, nguồn lực vật chất, nguồn lực lao động và trí tuệ để xây dựng, sửa chữa nhà cửa và cấu trúc hạ tầng, mua sắm trang thiết bị và l¾p đặt chúng trên nền bệ, bồi dưỡng đào tạo nguồn nhân lực, thực hiện chi phí thường xuyên gắn liền với sự hoạt động của các tài sản này nhằm duy trì tiềm lực hoạt động của các cơ sở đang tồn tại và tạo tiềm lực mới cho nền kinh tế - xã hội, tạo việc làm và nâng cao đời sống mọi thành viên trong xã hội. Hoạt động đầu tư phát triển có các đặc điểm khác biệt với các loại hình đầu tư khác là : Hoạt động đầu tư phát triển đòi hỏi một số vốn lớn và để nằm khê đọng trong suốt quá trình thực hiện đầu tư, đây là cái giá phải trả khá lớn của đầu tư phát triển. Thời gian để tiến hành một công cuộc đầu tư cho đến khi các thành quả của nó phát huy tác dụng thường đòi hỏi nhiều năm tháng với nhiều khả năng xảy ra biến động. Thời gian cần hoạt động để có thể thu hồi vốn đã bỏ ra đối với các cơ sử vật chất kỹ thuật phục vụ sản xuất kinh doanh thường đòi hỏi nhiều năm tháng và do đó không tránh khỏi sự tác động hai mặt tích cực và tiêu cực của các yếu tố không ổn định về tự nhiên, xã hội, chính trị, kinh tế... Các thành quả của hoạt động đầu tư phát triển có giá trị sử dụng lâu dài nhiều năm, có khi hàng trăm, hàng ngàn năm và thậm chí tồn tại vĩnh viễn như các công trình kiến trúc nổi tiếng thế giới ( Kim tự tháp cổ Ai Cập, Nhà thờ La Mã, Vạn Lý Trường Thành, Ăngco vát...). Điều này nói lên giá trị lớn lao của các thành quả đầu tư phát triển. Các thành quả của hoạt động đầu tư là các công trình xây dựng sẽ hoạt động ở ngay nơi mà nó được tạo dựng nên. Do đó các điều kiện địa hình tại đó có ảnh hưởng lớn đến quá trình thực hiện đầu tư và cũng như tác dụng sau này của các kết quả đầu tư. Mọi thành quả và hậu quả của quá trình thực hiện đầu tư chịu nhiều ảnh hưởng của các yếu tố không ổn định theo thời gian và điều kiện địa lý của không gian. 3. Dự án đầu tư 3.1. Khái niệm Tầm quan trọng của hoạt động đầu tư, đặc điểm và sự phức tạp về mặt kỹ thuật, hậu quả và hiệu quả tài chính, kinh tế - xã hội của hoạt động đầu tư đòi hỏi để tiến hành một công cuộc đầu tư phải có sự chuẩn bị cẩn thận và nghiêm túc. Sự chẩn bị này được thể hiện ở việc soạn thảo các dự án đầu tư. Có nghĩa là mọi công cuộc đầu tư phải được thực hiện theo dự án thì mới đạt hiệu quả mong muốn. Dự án đầu tư có thể được xem xét từ nhiều góc độ. Về mặt hình thức, dự án đầu tư là một tập hồ sơ tài liệu trình bày một cách chi tiết và có hệ thống cấc hoạt động và chi phí theo một kế hoạch để đạt được những kết quả và thực hiện được những mục tiêu nhất định trong tương lai. Trên góc độ quản lý, dự án đầu tư là một công cụ quản lý việc sử dụng vốn, vật tư, lao động để tạo ra các kết quả tài chính, kinh tế - xã hội trong một thời gian dài. Trên góc độ kế hoạch hoá, dự án đầu tư là một công cụ thể hiện kế hoạch chi tiết của một công cụ đầu tư sản xuất kinh doanh, phát triển kinh tế xã hội, làm tiền đề cho các quyết định đầu tư và tài trợ. Dự án đầu tư là một hoạt động kinh tế riêng biệt nhỏ nhất trong công tác kế hoạch hoá nền kinh tế nói chung. Xét về mặt nội dung, dự án đầu tư là một tập hợp các hoạt động có liên quan đến nhau được kế hoạch hoá nhằm đạt các mục tiêu đã định bằng việc tạo ra các kết quả cụ thể trong một thời gian nhất định thông qua việc sử dụng các nguồn lực nhất định. 3.2. Phân loại dự án đầu tư. 3.2.1. Theo cơ cấu tái sản xuất. Dự án đầu tư được phân thành dự án ®ầu tư theo chiều rộng và dự án đầu tư theo chiều sâu. Trong đó đầu tư chiều rộng có vốn lớn để khê đọng lâu, thời gian thực hiện đầu tư và thời gian cần hoạt động để thu hồi đủ vốn lâu, tính chất kỹ thuật phức tạp, độ mạo hiểm cao. Còn đầu tư theo chiều sâu đòi hỏi khối lượng vốn ít hơn, thời gian thực hiện đầu tư không lâu và độ mạo hiểm ít hơn so với đầu tư theo chiều rộng. 3.2.2. Theo lĩnh vực hoạt động trong xã hội của dự án đầu tư Có thể chia thành dự án đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh, dự án đầu tư phát triển khoa học kỹ thuật, dự án đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng ( kỹ thật và xã hội )...Hoạt động của các dự án đầu tư này có quan hệ tương hỗ lẫn nhau. Chẳng hạn các dự án đầu tư phát triển khoa học và cơ sở hạ tầng tạo điều kiện cho các dự án đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh đạt hiệu quả cao, đến lượt mình các dự án đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh lại tạo tiềm lực cho các dự án đầu tư phát triển khoa học kỹ thuật, cơ sở hạ tầng và các dự án đầu tư khác. 3.2.3. Theo giai đoạn hoạt động của các dự án đầu tư trong quá trình tái sản xuất xã hội Có thể phân loại các dự án đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh thành dự án đầu tư thương mại và dự án đầu tư sản xuất : Dự án đầu tư thương mại là loại dự án có thời gian thực hiện đầu tư và hoạt động của các kết quả đầu tư để thu hồi vốn đầu tư ngắn, tính chất bất định không cao lại dễ dự đoán với độ chính xác cao. Dự án đầu tư sản xuất là loại dự án có thời gian hoạt động dài hạn ( 5, 10, 20 năm hoặc lâu hơn ) vốn đầu tư lớn, thu hồi chậm, độ mạo hiểm cao, tính chất kỹ thật phức tạp, chịu tác động của nhiều yếu tố bất định trong tương lai không thể dự đoán hết cũng như dự đoán chính xác ( về nhu cầu, giá cả đầu vào và đầu ra, cơ chế chính sách, tốc độ phát triển khoa học kỹ thuật...). Trên thực tế người có tiền thích đầu tư vào lĩnh vực kinh doanh thương mại. Tuy nhiên trên giác độ xã hội hoạt động của loại đầu tư này không tạo ra của cải vật chất cụ thể một cách trực tiếp, những giá trị tăng thêm do hoạt động của dự án đầu tư thương mại chỉ là sự phân phối lại thu nhập giữa các ngành, các địa phương, các tầng lớp dân cư trong xã hội. Do đó, trên giác độ điều tiết kinh tế vĩ mô, nhà nước cần thông qua các cơ chế chính sách của mình nhằm hướng dẫn, khuyến khích các nhà đầu tư không chỉ đầu tư vào lĩnh vực thương mại mà còn đầu tư cả vào lĩnh vực sản xuất, theo các định hướng và mục tiêu đã dự kiến trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. 3.2.4. Theo thời gian thực hiện và phát huy tác dụng để thu hồi vốn Ta có thể chia các dự án đầu tư thành dự án đầu tư ngắn hạn (các dự án đầu tư thương mại) và dự án đầu tư dài hạn (các dự án đầu tư sản xuất, đầu tư phát triển khoa học kỹ thuật, xây dựng cơ sở hạ tầng...). 3.2.5. Theo phân cấp quản lý Điều lệ quản lý đầu tư và xây dựng được ban hành theo nghị định 52/1999/NĐ-CP ngày 08/08/1999 của Thủ tướng Chính phủ phân chia các dự án thành 3 nhóm A, B, C tuỳ theo tính chất và quy mô của dự án. Trong đó nhóm A do thủ tướng Chính phủ quyết định; nhóm B và C do Bộ trưởng, thủ trưởng có quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, UBND cấp tỉnh và thành phố trực thuộc TW quyết định. 3.2.6.Theo nguồn vốn Dựa vào nguồn vốn, dự án đầu tư được phân chia thành : Dự án đầu tư có vốn huy động trong nước (vốn tích luỹ của ngân sách, của doanh nghiệp, từ tiền tiết kiệm của dân cư...). Dự án đầu tư có vốn huy động từ nước ngoài (vốn đầu tư trực tiếp, viện trợ, đầu tư gián tiếp...). Việc phân loại này cho thấy tình hình huy động vốn từ mỗi nguồn và vai trò của mỗi nguồn đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của từng ngành, từng địa phương và toàn bộ nền kinh tế. 3.2.7. Theo vùng lãnh thổ (theo tỉnh, theo vùng kinh tế) Cách phân loại này cho thấy tình hình đầu tư của từng vùng kinh tế, từng tỉnh và ảnh hưởng của đầu tư đối với tình hình phát triển kinh tế xã hội ở từng địa phương. Ngoài ra, trong thực tế để đáp ứng yêu cầu quản lý và nghiên cứu kinh tế, người ta còn phân chia dự án đầu tư theo quan hệ sở hữu, theo quy mô và nhiều tiêu thức khác. 4. Cho vay dự án đầu tư Cho vay dự án đầu tư là một dạng cho vay trung và dài hạn chủ yếu nhất của các ngân hàng thương mại. Đó là việc các ngân hàng thương mại hỗ trợ các khách hàng có đủ nguồn lực tài chính thực hiện các dự định đầu tư mà thời gian thu hôi vốn đầu tư vượt quá 12 tháng. 4.1. Dự án đầu tư xin vay Dự án đầu tư của khách hàng là một bộ phận quan trọng trong tổng thể các dự án đầu tư của nền kinh tế quốc dân. Quy mô của chúng có thể lớn hay nhỏ tuỳ thuộc vào mục tiêu đầu tư của chúng. Tuy nhiên, mỗi dự án đầu tư của khách hàng phải là một công trình nghiên cứu khoa học có mục tiêu cụ thể và có tính khả thi cao, đưa ra được những luận chứng kinh tế - kỹ thuật xác đáng, nêu lên một cách cụ thể lượng vốn đầu tư cần có, các nguồn tài chính bù đắp thích hợp, đề xuất được những giải pháp thực hiện dự án tối ưu. Dự án đầu tư xin vay của các ngân hàng thương mại ngoài những tố chất chung trên đây còn cần thêm đặc trưng sinh lời phù hợp với chính sách phát triển kinh tế - xã hội và pháp luật của Nhà nước. 4.2.Quy tr×nh cho vay dù ¸n ®Çu t­ Gièng nh­ cho vay ng¾n h¹n, chu kú cho vay dù ¸n ®Çu t­ ®èi víi c¸c kh¸ch hµng ®­îc b¾t ®Çu b»ng viÖc xem xÐt vµ quyÕt ®Þnh cho vay, sau ®ã lµ gi¶ ng©n vèn, theo dâi nî vay vµ kÕt thóc b»ng viÖc thu nî gèc vµ l·i. Chu kú cho vay dù ¸n ®Çu t­ còng cã thÓ diÔn ®¹t b»ng s¬ ®å:( T-T’). Dùa trªn ®Ò xuÊt vay dù ¸n ®Çu t­ cña kh¸ch hµng vay, ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¶i xem xÐt trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh vµ ®­a ra quyÕt ®Þnh tõ chèi hay chÊp nhËn cho vay. §Ò xuÊt vay vèn dù ¸n ®Çu t­ cña kh¸ch hµng ®­îc hîp thøc ho¸ b»ng c¸c tµi liÖu nh­: ®¬n xin vay; hå s¬ ph¸p lý chøng minh t­ c¸ch ph¸p nh©n vµ vèn ®iÒu lÖ ban ®Çu; hå s¬ t×nh h×nh tµi chÝnh 2 n¨m tr­íc khi ®Ò xuÊt vay vµ cña 2 quý trong n¨m ®Ò xuÊt vay; c¸c tµi liÖu liªn quan ®Õn dù ¸n ®Çu t­ xin vay (luËn chøng kinh tÕ – kü thuËt; b¶n phª duyÖt luËn chøng kinh tÕ kü thuËt cña cÊp cã thÈm quyÒn; c¸c v¨n b¶n cã liªn quan ®Õn cung øng vËt t­ thiÕt bÞ, nguyªn vËt liÖu, tiªu thô s¶n phÈm; c¸c giÊy tê liªn quan ®Õn tµi s¶n thÕ chÊp hoÆc cÇm cè...). ViÖc chÊp nhËn hay tõ chèi cho vay mét dù ¸n ®Çu t­ cña kh¸ch hµng ph¶i dùa vµo thÈm tra c¸c mÆt nh­ t­ c¸ch ph¸p nh©n; møc vèn tham gia cña ®¬n vÞ vay vèn; t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh; t×nh h×nh c«ng nî, ®ång thêi ph¶i xem xÐt môch ®Ých kinh tÕ x· héi, kh¶ n¨ng thùc thi, nguån cung cÊp nguyªn liÖu, nguån nh©n lùc, h­íng tiªu thô s¶n phÈm, hiÖu qu¶ kinh tÕ, kh¶ n¨ng hoµn tr¶ vèn vay cña dù ¸n... Khi xem xÐt, thÈm ®Þnh vµ ®i ®Õn quyÕt ®Þnh chÊp nhËn hay tõ chèi cho vay mét dù ¸n ®Çu t­ cña kh¸ch hµng ph¶i qu¸n triÖt c¸c nguyªn t¾c: Phï hîp víi nguån vèn cña ng©n hµng cho vay, nghÜa lµ kh«ng v­ît qu¸ kh¶ n¨ng nguån vèn hiÖn cã vµ sÏ huy ®éng ®­îc kh¶ dÜ dïng vµo cho vay trung vµ dµi h¹n cña b¶n th©n ng©n hµng cho vay; phï hîp víi quyÒn ph¸n quyÕt cho vay trung, dµi h¹n mµ ng©n hµng cÊp trªn dµnh cho gi¸m ®èc ng©n hµng ®ã trong lÜnh vùc cho vay trung vµ dµi h¹n, phï hîp víi chÝnh s¸ch ­u tiªn trong ®Çu t­ vµ c¬ cÊu ®Çu t­ ®· ®­îc quy ®Þnh. Tr­êng hîp chÊp nhËn cho vay do kÕt qu¶ thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ xin vay, ng©n hµng ph¶i th«ng b¸o b»ng v¨n b¶n trong thêi h¹n quy ®Þnh ®Ó kh¸ch hµng vay kÞp thêi ®Õn ng©n hµng lËp hå s¬ nhËn nî. Tr­êng hîp tõ chèi ph¶i th«ng b¸o b»ng v¨n b¶n vµ nªu râ lý do ®Ó kh¸ch hµng biÕt. Hå s¬ thô lý cho vay dù ¸n ®Çu t­ cña kh¸ch hµng chÝnh lµ hîp ®ång tÝn dông ®­îc ký kÕt gi÷a ng©n hµng cho vay vµ kh¸ch hµng. Trong hîp ®ång nµy ph¶i x¸c ®Þnh râ ®èi t­îng vay, møc vay, thêi h¹n vay, l·i xuÊt, kÕ ho¸ch tr¶ nî, b¶o ®¶m tiÒn vay, quyÒn vµ nghÜa vô cña bªn cho vay... Dùa vµo møc cho vay ghi trªn hîp ®ång tÝn dông ng©n hµng cho vay tæ chøc viÖc gi¶i ng©n, tøc lµ ph¸t tiÒn vay ®Ó kh¸ch hµng vay sö dông tiÒn vay vµo viÖc thùc thi dù ¸n ®Çu t­ xin vay. TiÒn cho vay ®­îc ng©n hµng cho vay ph¸t ra theo tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­ xin vay, ®­îc ph¶n ¸nh kÞp thêi vµ chÝnh x¸c vµo tµi kho¶n cho vay, khÕ ­íc vay nî vµ c¸c chøng tõ hîp lÖ kh¸c. Ng©n hµng cho vay theo dâi chÆt chÏ tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­ xin vay cho ®Õn khi dù ¸n ®Çu t­ kÕt thóc vµ c¸c c«ng tr×nh cña dù ¸n ®­îc ®­a vµo thùc hiÖn cã hiÖu qu¶, kh¸ch hµng vay tr¶ xong nî cho ng©n hµng cho vay kÓ c¶ nî gèc vµ l·i. 4.3.Sù cÇn thiÕt cña viÖc cho vay c¸c dù ¸n ®Çu t­ XÐt vÒ mÆt b¶n chÊt, viÖc cho vay dù ¸n ®Çu t­ ®· lµm n¶y sinh mét mèi quan hÖ tÝn dông gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng, mèi quan hÖ nµy chØ ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn dùa trªn nguyªn t¾c cïng cã lîi. Nh­ vËy cã thÓ nãi viÖc tham gia vµo quan hÖ tÝn dông nµy lµ hoµn toµn tù nguyÖn vµ nã ®em l¹i lîi Ých cho c¶ ®«i bªn. MÆt kh¸c, ng©n hµng vµ c¸c doanh nghiÖp (nh÷ng kh¸ch hµng th­êng xuyªn vµ chñ yÕu) lµ hai chñ thÓ quan träng hµng ®Çu trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, viÖc n©ng cao chÊt l­îng, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña hai chñ thÓ nµy ch¾c ch¾n sÏ cã nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc ®èi víi sù ph¸t triÓn chung cña toang bé nÒn kinh tÕ. Nh­ vËy cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng viÖc më réng quy m« vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cho vay dù ¸n ®Çu t­ lµ cÇn thiÕt vµ kh¸ch quan, nã ®em l¹i nh÷ng lîi Ých nhÊt ®Þnh cho c¶ ba chñ thÓ : Ng©n hµng (ng­êi cho vay); doanh nghiÖp (ng­êi ®i vay) vµ nÒn kinh tÕ quèc d©n. §èi víi ng©n hµng, trong c¸c tµi s¶n cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i th× kho¶n môc cho vay bao giê còng chiÕm tû träng cao nhÊt vµ lµ kho¶n môc mang l¹i thu nhËp chñ yÕu cho ng©n hµng. Thu nhËp tõ tiÒn cho vay thÓ hiÖn d­íi d¹ng l·i tiÒn vay vµ phô thuéc chñ yÕu vµo thêi h¹n cña kho¶n vay. Thêi h¹n cho vay cµng dµi th× l·i suÊt cµng cao vµ do ®ã thu nhËp cña ng©n hµng cµng lín. ChÝnh v× vËy nÕu c¸c ng©n hµng cã thÓ më réng cho vay nhÊt lµ cho vay trung vµ dµi h¹n ®èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t­ th× sÏ cã ®iÒu kiÖn kiÕm lêi nhiÒu h¬n. Tuy nhiªn còng ph¶i nãi thªm r»ng c¸c kho¶n cho vay cã thêi h¹n cµng dµi th× cµng tiÒm Èn mét tû lÖ rñi ro cao vµ ®ã lµ lý do v× sao khi më réng quy m« c¸c ng©n hµng th­êng chó träng ®Õn viÖc n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông còng nh­ hiÖu qu¶ dù ¸n. Kh«ng chØ cã vËy, viÖc ®¸p øng tèt nhu cÇu cña c¸c kh¸ch hµng còng lµ mét thø vò khÝ c·nh tranh lîi h¹i cña c¸c ng©n hµng. Kh¶ n¨ng më réng c¸c kho¶n vay dµi h¹n cßn thÓ hiÖn tiÒm lùc vèn cña ng©n hµng, chÊt l­îng tÝn dông cao phÇn nµo thÓ hiÖn n¨ng lùc qu¶n lý, n¨ng lùc chuyªn m«n cña c¸n bé vµ nh©n viªn ng©n hµng. ®ång thêi viÖc më réng tÝn dông trung vµ dµi h¹n ®Æc biÖt lµ víi c¸c dù ¸n ®Çu t­ xin vay cña c¸c doanh nghiÖp sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Èy m¹nh tÝn dông ng¾n h¹n còng nh­ c¸c dÞch vô ng©n hµng kh¸c bëi khi ®­îc vay vèn c¸c doanh nghiÖp sÏ cã ®iÒu kiÖn ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ, m¸y mãc thiÕt bÞ, t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt ®iÒu ®ã khiÕn cho nhu cÇu vèn l­u ®éng l¹i t¨ng cao vµ c¸c dÞch vô ng©n hµng nh­ dÞch vô thanh to¸n, b¶o l·nh, t­ vÊn... còng sÏ t¨ng lªn ch¾c ch¾n ®Þa chØ ®Çu tiªn mµ kh¸ch hµng t×m ®Õn chÝnh lµ ng©n hµng vµ ng©n hµng ®· cho hä vay v½n lµ sù lùa chän ®­îc ­u tiªn nhÊt. §èi víi doanh nghiÖp: Trong mçi nÒn kinh tÕ nhu cÇu vay vèn cña c¸c doanh nghiÖp lu«n lµ mét ®ßi hái cÊp b¸ch. C¸c doanh nghiÖp míi ®­îc thµnh lËp th× cÇn vèn ®Ó x©y dùng c¬ së vËt chÊt; nhµ x­ëng; kho b·i.. , mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®¸p øng mét phÇn vèn l­u ®éng. C¸c doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng th× lu«n cã nhu cÇu ®æi míi trang thiÕt bÞ; n©ng cao tr×nh ®é khoa häc, c«ng nghÖ; t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh; më réng s¶n xuÊt khi gÆp c¬ héi thuËn lîi. §Æc biÖt khi c¸c c¬ héi ®Çu t­ cã kh¶ n¨ng mang l¹i hiÖu qu¶ kÓ c¶ trong thêi ®iÓm tr­íc m¾t còng nh­ l©u dµi th× mét nguån vèn lín vµ æn ®Þnh sÏ trë nªn hÕt søc cÇn thiÕt. TÝn dông ng©n hµng lu«n s½n sµng ®¸p øng nhu cÇu cÊp thiÕt Êy bëi nã cã nh÷ng uy ®iÓm mµ c¸c nguån vèn kh¸c nh­ ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu... kh«ng cã ®­îc. Tr­íc hÕt viÖc sö dông nguån vèn tÝn dông ng©n hµng cho phÕp më réng quy m« s¶n xuÊt trong khi vÉn ®¶m b¶o quyÒn kiÓm so¸t ®èi víi doanh nghiÖp cña m×nh. §iÒu nµy sÏ kh«ng thÓ cã ®­îc nÕu nhµ kinh doanh thùc hiÖn biÖn ph¸p ph¸t hµnh cæ phiÕu ®Ó huy ®éng vèn, khi ®ã quyÒn lùc sÏ ®­îc san sÎ cho c¸c cæ ®«ng míi. ViÖc huy ®éng b»ng ph¸t hµnh tr¸i phiÕu cã thÓ kh¾c phôc ®­îc nh­îc ®iÓm nµy song l¹i vÊp ph¶i mét vÊn ®Ò quan träng kh¸c ®ã lµ sù kÐm linh ho¹t, khi c¬ héi kinh doanh xuÊt hiÖn ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i nhanh chãng chíp lÊy song viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ®ßi hái nhiÒu thñ tôc vµ ®iÒu kiÖn kh¾t khe nªn mÊt nhiÒu thêi gian vµ cã thÓ ®Ó lì mÊt c¬ héi tèt. TÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò trªn cã thÓ ®­îc kh¾c phôc nÕu doanh nghiÖp sö dông nguån vèn tÝn dông ng©n hµng. Mét ­u ®iÓm n÷a cña nguån vèn tÝn dông ng©n hµng so víi viÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu vµ tr¸i phiÕu lµ khi sö dông nguån vèn nµy doanh nghiÖp sÏ tr¸nh ®­îc c¸c chi phÝ ph¸t sinh nh­ : chi phÝ ph¸t hµnh; chi phÝ b¶o l·nh; ®¨ng ký chøng kho¸n...H¬n n÷a, cã nh÷ng doanh nghiÖp, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp cã quy m« võa vµ nhá cã thÓ sÏ kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu. §èi víi nÒn kinh tÕ: NÒn kinh tÕ cña mçi quèc gia trong thêi kú nµo còng cÇn cã nguån vèn phôc vô ®Çu t­ ph¸t triÓn. Sù tham gia cña vèn tÝn dông ng©n hµng sÏ gãp phÇn gi¶m nhÑ g¸nh nÆng cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc, h¬n thÕ n÷a hiÖu qu¶ ®¹t ®­îc cña c¸c dù ¸n ®Çu t­ còng sÏ cao h¬n bëi lÏ khi cho vay mét trong nh÷ng yªu cÇu ®Çu tiªn mµ ng©n hµng ®Æt ra lµ an toµn. ChÝnh v× vËy mµ ®èi víi mçi dù ¸n xin vay, ng©n hµng ph¶i xem xÐt rÊt kü tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n ®Ó tr¸nh nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra vµ ®Ò ra nh÷ng biÖn ph¸p ®iÒu chØnh kÞp thêi. MÆt kh¸c kh«ng gièng nh­ nguån vèn cÊp ph¸t tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc, nguån vèn tÝn dông ng©n hµng ®­îc gi¶i ng©n dùa trªn nguyªn t¾c cã hoµn tr¶ c¶ gèc vµ l·i, do ®ã ng­êi ®i vay sÏ ph¶i tÝnh to¸n lµm sao ®Ó cã thÓ sö dông vèn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt. §©y chÝnh lµ ®iÓm ­u viÖt cña nguån vèn tÝn dông ng©n hµng so víi nguån vèn cÊp ph¸t tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc. Trong ®iÒu kiÖn ViÖt Nam hiªn nay, nhiÖm vô C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc nh»m x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt XHCN ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc ®Æt lªn hµng ®Çu. Néi dung chÝnh cña c«ng cuéc nµy lµ tËp trung vèn x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt, ®æi míi n©ng cao tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ; m¸y mãc, trang thiÕt bÞ tïng b­íc chuyÓn nÒn kinh tÕ tõ n«ng nghiÖp l¹c hËu sang nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i víi c¬ cÊu c«ng – n«ng nghiÖp vµ dÞch vô hîp lý, ph¸t triÓn s¶n xuÊt trong n­íc theo c¶ chiÒu réng vµ chiÒu s©u. Nguån vèn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ®Çu t­ ®ã bao gåm: Nguån do ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp, nguån tù tÝch luü cña c¸c doanh nghiÖp, nguån huy ®éng tõ d©n c­, tÝn dông ng©n hµng, huy ®éng trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n vµ nguån vèn viÖn trî tõ n­íc ngoµi. Trong ®ã tÝn dông ng©n hµng ®ang lµ nguån cung cÊp vèn chñ yÕu cho c¸c dù ¸n phôc vô ®Çu t­ ph¸t triÓn bëi lÏ nguån vèn tù tÝch luü cña hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp n­íc ta hiÖn nay ®Òu qu¸ nhá bÐ, kh«ng thÓ ®¸p øng nhu cÇu ®æi míi trang thiÕt bÞ, c«ng nghÖ, më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh; Trong khi ®ã nguån vèn cÊp ph¸t tõ ng©n s¸ch l¹i kh¸ h¹n hÑp vµ ph¶i ®Çu t­ dµn tr¶i trªn nhiÒu lÜnh vùc; C¸c h×nh thøc huy ®éng vèn ®Çu t­ trùc tiÕp vµo c¸c doanh nghiÖp l¹i vÉn cßn míi l¹ ®èi víi ®¹i bé phËn c«ng chóng... 4.4.ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ xin vay ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ lµ mét m¾t xÝch quan träng trong quy tr×nh cho vay dù ¸n ®Çu t­. Thùc chÊt cña nã lµ dïng mét sè kü thuËt ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ toµn bé c¸c vÊn ®Ò, c¸c ph­¬ng tiÖn tr×nh bµy trong dù ¸n theo mét sè tiªu chuÈn kinh tÕ kü thuËt vµ theo mét tr×nh tù hîp lý chÆt chÏ nh»m rót ra nh÷ng kÕt luËn chÝnh x¸c vÒ gi¸ trÞ cña dù ¸n, tõ ®ã quyÕt ®Þnh cho vay ®óng møc, ch¾c ch¾n mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ dù ®Þnh. §èi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i viÖc thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n ®Çu t­ xin vay cã thÓ dùa vµo kÕt qu¶ thÈm ®Þnh cña c¸c tæ chøc thÈm ®Þnh chuyªn nghiÖp nhµ n­íc hay d©n lËp. Trong tr­êng hîp nµy, tr¸ch nhiÖm cña ng©n hµng lµ ph¶i cã kh¶ n¨ng ®¸nh gi¸ chÊt l­îng thÈm ®Þnh dù ¸n ®­îc thùc hiÖn bëi mét tæ chøc thÈm ®Þnh nµo ®ã. Trong tr­êng hîp dù ¸n ®Çu t­ xin vay cì võa vµ nhá, thêi h¹n thu håi vèn kh«ng qu¸ 5 n¨m, ng©n hµng ph¶i tù thùc hiÖn thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ xin vay. Dï t¸i thÈm ®Þnh hay tù thÈm ®Þnh th× ng©n hµng còng ®Òu cÇn ®Õn ®éi ngò c¸n bé tÝn dông ®ñ n¨ng lùc ®¸nh gi¸ dù ¸n ®Çu t­ xin vay vµ tõ ®ã ®­a ra kÕt luËn chÊp nhËn hay tõ chèi tµi trî ®èi víi dù ¸n ®Çu t­ xin vay. Muèn thÈm ®Þnh hay t¸i thÈm ®Þnh mét dù ¸n ®Çu t­ xin vay cã kÕt qu¶ mong muèn ph¶i tu©n thñ quy tr×nh thÈm ®Þnh, nghÜa lµ ph¶i ®i tõ kh©u thu thËp th«ng tin cÇn thiÕt cho viÖc ®¸nh gi¸ dù ¸n ®Çu t­, xö lý th«ng tin b»ng nh÷ng ph­¬ng ph¸p thÈm ®Þnh nhÊt ®Þnh vµ ®i ®Õn nh÷ng kÕt qu¶ cô thÓ vµ x¸c ®¸ng ®­îc ghi trong tê tr×nh thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­. XÐt vÒ néi dung thÈm ®Þnh dù ¸n, ng­êi ta th­êng thùc hiÖn thÈm ®Þnh ba mÆt c¬ b¶n lµ c¸c ph­¬ng diÖn kü thuËt, ph­¬ng diÖn kinh tÕ vµ ph­¬ng diÖn tµi chÝnh. ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ vÒ ph­¬ng diÖn kü thuËt lµ ®i s©u nghiªn cøu vµ ph©n tÝch c¸c yÕu tè kü thuËt vµ c«ng nghÖ, thiÕt bÞ chñ yÕu cña dù ¸n ®Çu t­ ®Ó ®¶m b¶o tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n ®Çu t­ khi thi c«ng x©y duÑng còng nh­ khi vËn hµnh c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh. ë ®©y ng­êi ta chó ý ®Õn sù phï hîp cña quy m« dù ¸n ®Çu t­ víi kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm, nguån cung cÊp nguyªn vËt liÖu, n¨ng lùc, n¨ng lùc qu¶n lý cña doanh nghiÖp. Sù lùa chän thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ cña dù ¸n ®Çu t­, sù cung øng nguyªn vËt liÖu vµ c¸c yÕu tè ®Çu vµo, sù lùa chän ®Þa ®iÓm x©y dùng c«ng tr×nh, viÖc qu¶n lý dù ¸n tõ khi thai nghÐn ®Õn khi kÕt thóc ®­a vµo sö dông. ThÈm ®Þnh vÒ mÆt kinh tÕ x· héi cña dù ¸n ®Çu t­ lµ xÐt ®Õn hiÖu Ých cña dù ¸n trªn quan ®iÓm vÜ m«. Nã th­êng ®­îc xem xÐt dùa trªn mét sè chØ sè sinh lêi x· héi nh­ møc ®ãng gãp cña dù ¸n ®Çu t­ cho nÒn kinh tÕ do tiÕt kiÖm chi phÝ nhËp khÈu cña c¸c s¶n phÈm nhËp khÈu tu¬ng tù, chØ sè hoµn vèn, møc gia t¨ng viÖc lµm, møc ®ãng gãp vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc, møc tÝch luü...§ång thêi ë ®©y ng­êi ta cßn xem xÐt ¶nh h­ëng cña dù ¸n ®Õn m«i tr­êng, ®Õn sinh ho¹t v¨n ho¸ vµ ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Þa ph­¬ng. ThÈm ®Þnh ph­¬ng diÖn tµi chÝnh cña dù ¸n ®Çu t­ lµ ph©n tÝch, ®¸nh gi¸, kÕt luËn viÖc sö dông c¸c nguån lùc tµi chÝnh trong tµi trî, kh¶ n¨ng sinh lêi, kh¶ n¨ng hoµn tr¶ nî, kh¶ n¨ng øng phã tr­íc thö th¸ch trong qu¸ tr×nh ®­a dù ¸n ®Çu t­ vµo thùc hiÖn. XÐt vÒ ph­¬ng ph¸p thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ ng­êi ta cã thÓ ¸p dông ba ph­¬ng ph¸p c¬ b¶n: Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch so s¸nh: §©y lµ ph­¬ng ph¸p ®­îc sö dông nhiÒu nhÊt. Ng­êi ta so s¸nh c¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt ghi trong dù ¸n ®Çu t­ víi c¸c tµi liÖu; c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt hiÖn hµnh; c¸c tiªu chuÈn cña nganh, cña c¶ n­íc; c¸c chØ tiªu tr­íc khi më réng, c¶i tao; c¸c chØ tiªu t­¬ng tù cña c¸c c«ng tr×nh cïng lo¹i cña n­íc ngoµi; c¸c v¨n b¶n ph¸p lý cã liªn quan. Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch ®é nhËy cña dù ¸n ®Çu t­: Dùa vµo mét sè t×nh huèng bÊt tr¾c cã thÓ x¶y ra trong t­¬ng lai vµ nh÷ng t¸c ®éng cña chóng ®Õn c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶, nh­ sù v­ît qu¸ chi phÝ ®Çu t­ ban ®Çu, s¶n l­îng ®¹t thÊp so víi dù kiÕn, gi¸ ®Çu vµo t¨ng, gi¸ tiªu thô s¶n phÈm giÈm...mµ x¸c ®Þnh ®é sai lÖch an toµn cho phÐp dù ¸n ®Çu t­ vÉn cã hiÖu qu¶, nÕu kh«ng th× ph¶i ¸p dông nh÷ng gi¶i ph¸p kh¾c phôc hay h¹n chÕ. Ph­¬ng ph¸p h¹n chÕ rñi ro: L­îng ®Þnh mét sè rñi ro cã thÓ x¶y ra vµ nh÷ng gi¶i ph¸p h¹n chÕ thÝch hîp thuéc giai ®o¹n thi c«ng thùc hiÖn vµ vËn hµnh dù ¸n ®Çu t­. 4.5.Hîp ®ång tÝn dông Hîp ®ång tÝn dông hay cßn gäi lµ hîp ®ång cho vay lµ mét v¨n b¶n ®­îc ký kÕt gi÷a ng­êi ng©n hµng cho vay vµ ng­êi ®i vay- chñ dù ¸n ®Çu t­. Nã ghi nhËn nh÷ng tho¶ thuËn gi÷a bªn cho vay vµ bªn vay vÒ ®èi t­îng cho vay, møc cho vay vµ thêi gian vay, b¶o ®¶m nî vay. Nã lµ mét c¨n cø ph¸p lý quan träng ®Ó thùc hiÖn mét dÞch vô cho vay dù ¸n ®Çu t­. Tr­íc hÕt, trong hîp ®ång ph¶i tho¶ thuËn mét c¸ch cô thÓ ®èi t­îng cho vay. §ã lµ c¸c chi cÊu thµnh tæng møc ®Çu t­ cña dù ¸n nh­ gi¸ trÞ vËt t­, m¸y mãc thiÕt bÞ, gi¸ trÞ c«ng nghÖ chuyÓn giao, gi¸ trÞ s¸ng chÕ vµ ph¸t minh, chi phÝ nh©n c«ng. gi¸ thuª chuyÓn nh­îng ®Êt ®ai, gi¸ thuª mua c¸c tµi s¶n kh¸c, chi phÝ mua b¶o hiÓm c¸c tµi s¶n thuéc dù ¸n ®Çu t­ xin vay vµ c¸c chi phÝ kh¸c. Nh÷ng chi phÝ trªn ®©y cã thÓ quy l¹i thµnh 3 nhãm lµ nhãm chi phÝ x©y l¾p, nhèm chi phÝ thiÕt bÞ vµ nhãm nh÷ng chi phÝ kh¸c. Thø hai: Trong hîp ®ång tÝn dông ph¶i ghi râ møc cho vay dù ¸n ®Çu t­ xin vay. Nã ®­îc x¸c ®Þnh mét c¸ch tæng qu¸t lµ møc cho vay mét dù ¸n ®Çu t­ th× b»ng hiÖu sè gi÷a tæng møc ®Çu t­ cña dù ¸n vµ phÇn vèn cña bªn vay tham gia thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­ kh«ng ®­îc nhá h¬n 30% cña tæng møc ®Çu t­. Tæng møc ®Çu t­ cña dù ¸n lµ tæng chi phÝ x©y l¾p, chi phÝ m¸y mãc thiÕt bÞ vµ chi phÝ kh¸c ghi trong tæng dù to¸n cña dù ¸n. PhÇn vèn tham gia thùc hiÖn dù ¸n cña bªn vay ®­îc tÝnh b»ng tæng cña vèn tù cã thÓ hiÖn b»ng tµi s¶n hiÖn cã cña bªn vay vµ vèn huy ®éng do bªn vay thùc hiÖn. NÕu dù ¸n ®Çu t­ lµ dù ¸n liªn doanh th× phÇn tham gia cña bªn vay ph¶i tÝnh cho c¸c bªn liªn doanh. Tr­êng hîp dù ¸n ®Çu t­ xin vay cã ®iÒu kiÖn thÕ chÊp tµi s¶n th× møc cho vay kh«ng thÓ lín h¬n 70% møc tµi s¶n thÕ chÊp. Møc cho vay dù ¸n ®Çu t­ kh«ng thÓ sö dông mét lÇn mµ ®­îc sö dông dÇn dÇn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn thi c«ng cña dù ¸n. Tõ ®ã tÊt yÕu n¶y sinh ph¹m trï møc cho vay cßn l¹i. Møc cho vay cßn l¹i b»ng møc cho vay trõ ®i sè d­ nî hiÖn cã. Mçi lÇn gi¶i ng©n ng©n hµng ph¶i chó ý ®Õn møc cho vay cßn l¹i nµy. Thø ba: Trong hîp ®ång tÝn dông ph¶i ghi râ thêi h¹n nî hay cßn gäi lµ thêi h¹n cho vay. Nã bao gåm thêi h¹n rót vèn, thêi h¹n tr¶ nî vµ thêi h¹n ©n h¹n nÕu cã. Cuèi cïng: Trong hîp ®ång tÝn dông ph¶i x¸c ®Þnh râ quyÒn vµ nghÜa vô cña ng©n hµng cho vay vµ ng­êi vay. QuyÒn vµ nghÜa vô nµy nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn g× kh¸c gi÷a ng©n hµng cho vay vµ kh¸ch hµng vay th× ph¶i tu©n thñ nh÷ng quy ®Þnh vÒ quyÒn vµ nghÜa vô ®ã cña quy chÕ cho vay hiÖn hµnh cña Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam. 5. Nguån vèn cho vay dù ¸n ®Çu t­ cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò sèng cßn ®èi víi mçi ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ ph¶i b¶o ®Èm kh¶ n¨ng thanh to¸n cña m×nh. §Ó ®¶m b¶o yªu cÇu nµy th× ho¹t ®éng cho vay cña ng©n hµng ph¶i g¾n bã chÆt chÏ, dùa trªn nÒn t¶ng nguån vèn mµ ng©n hµng cã ®­îc. NghÜa lµ c¬ cÊu cho vay ph¶i phï hîp víi c¬ cÊu nguån vèn, c¸c kho¶n cho vay dù ¸n ®Çu t­ cÇn ph¶i ®­îc h×nh thµnh nªn tõ nh÷ng nguån vèn æn ®Þnh vµ cã thêi gian dµi t­¬ng øng. Theo nguyªn t¾c ®ã th× nguån vèn cho vay dù ¸n ®Çu t­ bao gåm: Vèn tù cã cña ng©n hµng th­¬ng m¹i; vèn huy ®éng d­íi h×nh thøc tiÒn göi trung dµi h¹n kÓ c¶ mét phÇn vèn huy ®éng ng¾n h¹n; vèn uû th¸c cña ChÝnh phñ vµ c¸c tæ chøc trong vµ ngoµi n­íc; vay n­íc ngoµi; vay tõ ng©n hµng trung ­¬ng...Mçi nguån vèn trªn l¹i cã nh÷ng ­u nh­îc ®iÓm vµ tuú tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ mµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i sÏ quyÕt ®Þnh sö dông nguån vèn nµo thÝch hîp nhÊt ®èi víi m×nh. Nguån vèn tù cã cña ng©n hµng lµ nguån æn ®Þnh nhÊt tuy nhiªn khèi l­îng cña nã l¹i kh«ng lín; nguån tiÒn göi trung vµ dµi h¹n còng kh«ng ®¸ng kÓ do kh«ng nhiÒu kh¸ch hµng sö dông lo¹i h×nh tiÒn göi nµy cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i; ph¸t hµnh tr¸i phiÕu l¹i cã chi phÝ cao h¬n so víi tiÒn göi cïng sè l­îng; vèn vay tõ ng©n hµng trung ­¬ng còng bÞ h¹n chÕ vµ phô thuéc vµo chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia (th«ng th­êng NHTW chØ cho c¸c NHTM vay ng¾n h¹n, thËm chÝ trong tr­êng hîp NHTW ®ang cã chñ tr­¬ng th¾t chÆt tiÒn tÖ th× c¸c NHTM cßn kh«ng ®­îc vay); viÖc sö dông mét phÇn vèn huy ®éng ng¾n h¹n ®Ó cho vay ®èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t­ lµ mét trong nh÷ng ph­¬ng ¸n kh¶ thi song ®Ó tr¸nh nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c qu¶n trÞ ng©n hµng còng cÇn ph¶i tÝnh to¸n tû lÖ trÝch chuyÓn. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, h×nh thøc vay nî n­íc ngoµi ®Ó cho vay dù ¸n ®­îc kh¸ nhiÒu ng©n hµng trªn thÕ giíi dÆc biÖt lµ ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn sö dông (­u ®iÓm cña nguån vèn nµy lµ khèi l­îng lín, l·i suÊt l¹i th­êng ®­îc ­u ®·i, h¬n n÷a ®iÒu kiÖn cho vay l¹i kh«ng qu¸ khã kh¨n) tuy nhiªn nÕu viÖc qu¶n lý, sö dông nguån vèn nµy kh«ng ®­îc thùc hiÖn tèt dÉn ®Ðn kh«ng hoµn tr¶ ®­îc vèn vay th× sÏ lµm mÊt uy tÝn ®ång thêi t¨ng sù phô thuéc cña c¸c ng©n hµng trong n­íc vµo ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh tÝn dông n­íc ngoµi. 6. ChÊt l­îng cho vay dù ¸n ®Çu t­. 6.1.Kh¸i niÖm: ChÊt l­îng cña mét kho¶n vay cã thÓ ®­îc hiÓu lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ mµ kho¶n vèn vay ®ã mang l¹i cho c¶ ng­êi ®i vay (kh¸ch hµng) vµ ng­êi cho vay. Mét kho¶n vay ®­îc coi lµ cã chÊt l­îng tèt nÕu nã mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao cho c¶ ng©n hµng vµ kh¸ch hµng, tøc lµ vèn vay ®­îc ng­êi vay ®­a vµo qu¸ tr×nh ®Çu t­ t¹o ra mét sè tiÒn lín h¬n võa ®Ó hoµn tr¶ nî gèc vµ l·i vay, võa trang tr¶i c¸c chi phÝ kh¸c mµ vÉn b¶o ®¶m cã lîi nhuËn qua ®ã ®ãng gãp vµo sù t¨ng tr­ëng chung cña nÒn kinh tÕ. XÐt mét c¸ch tæng thÓ kho¶n vay ®ã võa t¹o ra hiÖu qu¶ kinh tÕ võa t¹o ra hiÖu qu¶ x· héi. Víi t­ c¸ch lµ mét trung gian tµi chÝnh trong nÒn kinh tÕ, ho¹t ®éng chñ yÕu vµ th­êng xuyªn nhÊt lµ nhËn tiÒn göi vµ cho vay, ®Ó cã thÓ b¶o ®¶m sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× chÊt l­îng cña c¸c kho¶n vay lu«n lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c NHTM. ViÖc ®¸p øng nhanh chãng, thuËn tiÖn, an toµn nhu cÇu vèn cña kh¸ch hµng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ng©n hµng n©ng cao uy tÝn, thu hót thªm nhiÒu kh¸ch hµng míi, lµm t¨ng thªm kh¶ n¨ng më réng ho¹t ®éng tÝn dông. MÆt kh¸c, ®¸p øng tèt nhu cÇu cña kh¸ch hµng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña hä, b¶o ®¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn vay; ®ã còng lµ tiÒn ®Ò ®Ó hä cã thÓ thùc hiÖn ®óng cam kÕt tr¶ nî ®Çy ®ñ ®óng h¹n. 6.2.C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ ChÊt l­îng cho vay dù ¸n ®Çu t­. 6.2.1. C¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh ChÊt l­îng cho vay cña mét ng©n hµng ch¾c ch¾n phô thuéc tr­íc hÕt vµo uy tÝn cña ng©n hµng ®ã trªn thÞ tr­êng. Mét ng©n hµng cã uy tÝn cao sÏ cã kh¶ n¨ng thu hót ®­îc nhiÒu kh¸ch hµng h¬n, ng­îc l¹i nÕu mét ng©n hµng cã ®éi ngò kh¸ch hµng ®«ng ®¶o, lµm ¨n cã uy tÝn th× ®ã lµ mét trong nh÷ng dÊu hiÖu chøng tá chÊt l­îng cho vay cña ng©n hµng ®ã. ChÊt l­îng cho vay cña ng©n hµng ®­îc thÓ hiÖn ë kh¶ n¨ng ®¸p øng tèt nhu cÇu cña kh¸ch hµng. §èi víi kh¸ch hµng th× ®iÒu nµy tr­íc hÕt biÓu hiÖn ë thñ tôc ®¬n gi¶n thuËn tiÖn, cung cÊp vèn nhanh chãng, kÞp thêi, an toµn. Nhê vËy doanh nghiªp; kh¸ch hµng sÏ tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ giao dÞch, tiÕt kiÖm thêi gian vµ nhÊt lµ kh«ng bá lì c¬ héi ®Çu t­ tèt. Tuy nhiªn ®©y míi chØ lµ yªu cÇu ban ®Çu, trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Çy biÕn ®éng vµ cã sù c¹nh tranh gay g¾t ®ßi hái c¸c NHTM ph¶i n¨ng ®éng s¸ng t¹o th× míi cã thÓ mong cã chÊt l­îng cho vay tèt, ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng t¨ng lªn c¶ vÒ chÊt vµ l­îng cña kh¸ch hµng. §Ó ®¹t ®­îc ®iÒu ®ã th× ngoµi viÖc ®¸p øng nhanh chãng, kÞp thêi nhu cÇu vèn ng©n hµng ph¶i thùc sù trë thµnh b¹n cña kh¸ch hµng, s½n sµng gióp ®ì, chia sÎ khã kh¨n ®èi víi kh¸ch hµng.Ch¼ng h¹n, trong qu¸ tr×nh xÐt duyÖt cho vay nÕu thÊy dù ¸n vay vèn cña doanh nghiÖp cã nh÷ng ®iÓm ch­a hîp lý, kh«ng kh¶ thi th× thay v× tõ chèi cho vay ng©n hµng cã thÓ gãp ý, t­ vÊn cho kh¸ch hµng ®Ó hä xem xÐt l¹i mét c¸ch hîp lý..Ngoµi ra ng©n hµng còng cã thÓ lµ ng­êi cung cÊp th«ng tin bæ Ých vÒ thÞ tr­êng, vÒ tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ cho kh¸ch hµng. Cã lµm ®­îc nh­ vËy th× nguån vèn cña doanh nghiÖp míi thùc sù ph¸t huy ®­îc vai trß ®ßn bÈy kinh tÕ c¶ ®èi víi ng©n hµng vµ kh¸ch hµng. Nh­ vËy râ rµng chØ nguyªn viÖc ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng còng kh«ng ph¶i lµ mét nhiÖm vô dÔ dµng ®èi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i nh»m n©ng cao chÊt l­îng cho vay cña m×nh. Yªu cÇu thø hai ®Ó cã thÓ cã hiÖu qu¶ vµ chÊt l­îng cña c¸c kho¶n vay lµ ph¶i b¶o ®¶m ®­îc sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng. Nãi c¸ch kh¸c, ho¹t ®éng cho vay ph¶i mang l¹i cho ng©n hµng thu nhËp ®ñ ®Ó trang tr¶i cho c¸c chi phÝ liªn quan vµ cã l·i, h¹n chÕ thÊp nhÊt nhu c¬ rñi ro. §iÒu nµy kh«ng chØ phô thuéc vµo ng©n hµng mµ cßn phô thuéc vµo kh¸ch hµng (nh÷ng ng­êi vay vèn ®Ó ®Çu t­). Mét kho¶n cho vay chØ cã thÓ coi lµ cã hiÖu qu¶ khi c¸c nguyªn t¾c cho vay ®­îc tu©n thñ triÖt ®Ó: sö dông vèn vay ®óng môc ®Ých vµ cã hiÖu qu¶; hoµn tr¶ nî gèc vµ l·i ®óng h¹n. ViÖc tu©n thñ chÆt chÏ c¸c nguyªn t¾c cho vay võa lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt võa lµ sù biÓu hiÖn cña chÊt l­îng mét kho¶n vay. Môc ®Ých sö dông vèn vay ®· ký kÕt trong hîp ®ång tÝn dông ®­îc c¶ ng©n hµng vµ kh¸ch hµng ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ kü l­ìng c¶ vÒ hiÖu qu¶, tÝnh kh¶ thi còng nh­ møc ®é phï hîp víi chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi chung cña ngµnh, cña ®Þa ph­¬ng vµ cña c¶ n­íc. Do vËy viÖc sö dông vèn vay ®óng môc ®Ých lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu ®· ®Ò ra ban ®Çu. Sö dông vèn vay ®óng môc ®Ých, cïng víi sù n¨ng ®éng, nh¹y bÐn trong kinh doanh cña kh¸ch hµng vµ sù gióp ®ì cã hiÖu qu¶ cña ng©n hµng tõ viÖc cÊp ph¸t vèn sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó kh¸ch hµng ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ ®Çu t­ cao nhÊt vµ ®ã chÝnh lµ tiÒn ®Ò ®Ó kh¸ch hµng thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô tr¶ nî, b¶o ®¶m ®­îc sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng. Mét yªu cÇu ®èi víi ho¹t ®éng cho vay cña ng©n hµng lµ ph¶i ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña vïng cña ngµnh, ®Þa ph­¬ng vµ cña c¶ n­íc. §©y lµ hÖ qu¶ tÊt yÕu ®¹t ®­îc khi c¶ nhµ ®Çu t­ vµ ng©n hµng cïng ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Nã ®­îc biÓu hiÖn ë sù æn ®Þnh cña nÒn tµi chÝnh tiÒn tÖ quèc gia, gióp n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt, n¨ng lùc c«ng nghÖ cña kh¸ch hµng, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng thu nhËp, n©ng cao møc sèng d©n c­. Tuy nhiªn khi ®¸nh gi¸ tiªu thøc nµy cÇn c¨n cø vµo tõng tr­êng hîp cô thÓ trong tõng thêi kú chø kh«ng cã mét tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ cô thÓ cho tõng tr­êng hîp. Ch¼ng h¹n c¸c dù ¸n c¶i t¹o n©ng cÊp trang thiÕt bÞ, ®æi míi c«ng nghÖ gióp doanh nghiÖp n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh nh­ng ®ång thêi l¹i thu hÑp c«ng ¨n viÖc lµm cña ng­êi lao ®éng; hoÆc nh÷ng dù ¸n hiÖu qu¶ hiÖn t¹i vµ c¶ tr­íc m¾t kh«ng cao nh­ng l¹i cã ý nghÜa vÒ mÆt x· héi th× ®Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c hiÖu qu¶ cho vay cña dù ¸n cÇn ph¶i c©n nh¾c kü l­ìng nhiÒu mÆt liªn quan. Tãm l¹i chÊt l­îng cho vay dù ¸n ®Çu t­ lµ mét chØ tiªu rÊt tæng hîp ®­îc ®¸nh gi¸ trªn quan ®iÓm cña c¶ ba chñ thÓ: ng©n hµng, kh¸ch hµng vµ nÒn kinh tÕ. C¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh chØ lµ nh÷ng c¨n cø ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l­îng cho vay dù ¸n ®Çu t­ mét c¸ch kh¸i qu¸t. ®Ó cã nh÷ng kÕt luËn chÝnh x¸c h¬n cÇn ph¶i dùa vµo mét hÖ thèng c¸c chØ tiªu ®Þnh l­îng cô thÓ bao gåm c¸c chØ tiªu liªn quan ®Õn doanh nghiÖp. Cßn vÒ vÊn ®Ò liªn quan ®Õn nÒn kinh tÕ th× rÊt khã cã thÓ ®o l­êng t¸c ®éng cô thÓ cña tõng chñ thÓ riªng biÖt ®Õn sù ph¸t triÓn chung nªn trong thùc tÕ chñ yÕu sö dông c¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh nh­ trªn ®Ó xem xÐt. 5.2.2. C¸c chØ tiªu ®Þnh l­îng * §èi víi ng©n hµng: + ChØ tiªu vÒ doanh sè vµ tèc ®é t¨ng doanh sè cho vay dù ¸n ®Çu t­ : Doanh sè cho vay thÓ hiÖn quy m« tuyÖt ®èi cña ho¹t ®éng cho vay dù ¸n ®Çu t­ cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cßn tèc ®é t¨ng doanh sè thÓ hiÖn kh¶ n¨ng më réng quy m« cho vay qua c¸c thêi kú. Doanh sè cho vay lín víi tèc ®é t¨ng nhanh cho thÊy kh¶ n¨ng më réng ho¹t ®éng cho vay dù ¸n ®Çu t­ cña ng©n hµng ®ang ë trong t×nh tr¹ng tèt. Tuy nhiªn ®ã míi chØ lµ ®iÒu kiÖn cÇn chø ch­a ®ñ ®Ó kh¼ng ®Þnh chÊt l­îng ho¹t ®éng cho vay dù ¸n, muèn vËy cÇn ph¶i kÕt hîp xem xÐt c¸c chØ tiªu kh¸c. + ChØ tiªu vÒ d­ nî : ChØ tiªu 1: D­ nî cho vay dù ¸n Tæng d­ nî cho vay ChØ tiªu 2: D­ nî cho vay dù ¸n Tæng tµi s¶n ChØ tiªu thø nhÊt ph¶n ¸nh tû träng d­ nî cho vay dù ¸n so víi tæng d­ nî cho vay cña ng©n hµng, tøc lµ ph¶n ¸nh quy m« cña viÖc cho vay dù ¸n ®èi víi d­ nî ng¾n h¹n còng nh­ d­ nî trung dµi h¹n kh¸c. Tû lÖ nµy cao vµ ngµy cµng t¨ng sÏ cho thÊy ng©n hµng chó träng ®Õn viÖc më réng ho¹t ®éng cho vay dù ¸n, nh×n chung ng©n hµng th­¬ng m¹i nµo còng mong muèn tû lÖ nµy cao do ho¹t ®éng cho vay dù ¸n mang l¹i thu nhËp lín hín so víi tÝn dông ng¾n h¹n. H¬n n÷a, më réng cho vay dù ¸n sÏ gióp ng©n hµng n©ng cao uy tÝn, më réng thÞ tr­êng tÝn dông ng¾n h¹n. Tuy nhiªn, do ®Æc tÝnh rñi ro cao nªn c¸c ng©n hµng sÏ c¨n cø vµo nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng vÒ nguån vèn, vÒ kh¶ n¨ng qu¶n lý, tr×nh ®é chuyªn m«n cña m×nh ®Ó x¸c ®Þnh tû lÖ nµy cho phï hîp. §èi víi ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam th× tr­íc m¾t trong n¨m 2003 sÏ phÊn ®Êu tû lÖ nµy ë møc 35 – 40%. ChØ tiªu thø hai ph¶n ¸nh t­¬ng quan so s¸nh vÒ quy m« cho vay dù ¸n so víi tæng tµi s¶n cña ng©n hµng, ®ång thêi cho phÐp ®¸nh gi¸ tÝnh hîp lý trong c¬ cÊu sö dông vèn ng©n hµng. NÕu tû lÖ nµy cao chøng tá c¸c kho¶n cho vay dù ¸n chiÕm tû träng lín trong tæng tµi s¶n ng©n hµng. §iÒu nµy lµ tÝch cùc nÕu nh­ ng©n hµng cã tiÒm lùc vµ kh¶ n¨ng dåi dµo vÒ nguån vèn, ®ång thêi c¸c kho¶n vay ph¶i ®­îc qu¶n lý tèt vµ ®¶m b¶o an toµn. Ng­îc l¹i nÕu kh«ng cã tiÒm lùc vèn trung dµi h¹n lín vµ kh¶ n¨ng qu¶n lý tèt trong khi tû lÖ nµy cao th× cã nghÜa lµ ng©n hµng ®ang ë vµo t×nh thÕ nguy hiÓm cã thÓ dÉn ®Õn mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. Th«ng th­êng c¸c ng©n hµng th­êng thÝch ph©n t¶nñi ro b»ng c¸ch ®a d¹ng ho¸ c¸c tµi s¶n sinh lêi cña m×nh h¬n lµ tËp trung vµo mét tµi s¶n cã kh¶ n¨ng sinh lêi cao nh­ng l¹i tiÒm Èn trong nã mét nguy c¬ rñi ro lín. - ChØ tiªu vÒ c©n ®èi vèn: D­ nî cho vay dù ¸n Tæng NV trung dµi h¹n – c¸c kho¶n ®Çu t­ trung dµi h¹n- gi¸ trÞ TSC§ ChØ tiªu nµy cho phÐp ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng vÒ nguån vèn cña ng©n hµng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cho vay dù ¸n. HÇu hÕt c¸c NHTM ®Òu sö dông nguån vèn trung dµi h¹n ®Ó tµi trî cho ba lo¹i tµi s¶n: Tµi s¶n cè ®Þnh, cho vay vµ ®Çu t­. Nh­ vËy nÕu tû lÖ trªn cµng gÇn 1 th× chøng tá hÇu hÕt c¸c kho¶n cho vay dù ¸n ®­îc tµi trî bëi nguån vèn trung dµi h¹n, ®iÒu ®ã b¶o ®¶m cho ng©n hµng mét c¬ cÊu vèn tèi ­u nÕu xÐt vÒ mÆt phßng ngõa rñi ro. Tuy nhiªn do ®Æc ®iÓm c¸c nguån vèn ng¾n h¹n cña ng©n hµng cã sù gèi ®Çu nhÊt ®Þnh nªn ng©n hµng cã thÓ tËn dông nguån nµy mét c¸ch hîp lý ®Ó cho vay dù ¸n. Do ®ã trong thùc tÕ tû lÖ c©n ®èi vèn nãi trªn th­êng xÊp xØ hoÆc b»ng 1 cßn cô thÓ nh­ thÕ nµo th× mçi ng©n hµng sÏ cã mét møc riªng phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña m×nh(theo quy ®Þnh hiÖn nay, c¸c NHTM quèc doanh ViÖt Nam ®­îc sö dông tèi ®a 25% nguån vèn huy ®éng ng¾n h¹n ®Ó cho vay trung vµ dµi h¹n). Ngoµi ra, khi xem xÐt chØ tiªu nµy cÇn kÕt hîp c¸c chØ tiªu d­ nî ë trªn ®Ó cã kÕt luËn chÝnh x¸c h¬n vÒ kh¶ n¨ng nguån vèn cña ng©n hµng, bëi lÏ tû lÖ c©n ®èi vèn gÇn 1 còng cã thÓ lµ hÖ qu¶ cña ®ång thêi hai nguyªn nh©n: c¶ nguån vèn trung dµi h¹n vµ quy m« cho vay ®Òu nhá bÐ. - ChØ tiªu vÒ vßng quay vèn: Doanh sè cho vay dù ¸n ®Çu t­ D­ nî trung vµ dµi h¹n b×nh qu©n ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tû lÖ gi÷a doanh sè cho vay dù ¸n ®Çu t­ víi d­ nî trung dµi h¹n b×nh qu©n, qua ®ã cã thÓ thÊy ®­îc kh¶ n¨ng më réng cho vay còng nh­ hiÖu qu¶ c«ng t¸c thu nî cña ng©n hµng. ChØ tiªu nµy th«ng th­êng nhá h¬n 1 do thêi h¹nvay dµi nªn d­ nî b×nh qu©n trong mét n¨m sÏ lím h¬n doanh sè cho vay trong cïng n¨m ®ã. ChØ tiªu nµy cµng gÇn 1 cµng chøng tá ho¹t ®éng cho vay vµ c«ng t¸c thu nî cña ng©n hµng ®èi víi c¸c kho¶n cho vay dù ¸n cã chÊt l­îng tèt, bëi lÏ ®iÒu ®ã chØ ®¹t ®­îc khi quy m« cho vay ®­îc më réng vµ hÇu hÕt c¸c kho¶n cho vay ®Õn h¹n trong n¨m ®ã ®Òu ®­îc thu håi ®Çy ®ñ. Ng­îc l¹i nÕu tû lÖ nµy thÊp chøng tá ho¹t ®éng cho vay hay thu nî hoÆc c¶ hai ®Òu gÆp khã kh¨n. ChØ tiªu vÒ thu nî: Tèc ®é t¨ng tr­ëng cña doanh sè thu nî; ChØ tiªu nµy ®o l­êng tèc ®é t¨ng tr­ëng cña doanh sè thu nî qua c¸c thêi kú. Tèc ®é t¨ng doanh sè thu nî cao chøng tá c«ng t¸c thu nî cña ng©n hµng ®ang ®­îc tiÕn hµnh tèt, ®ång thêi còng cho thÊy ho¹t ®éng cho vay cña ng©n hµng ®ang gÆp thuËn lîi, bëi lÏ chØ cã më réng quy m« cho vay th× míi cã thÓ t¨ng doanh sè thu nî mét c¸ch ®Òu ®Æn. Ng­îc l¹i nÕu tèc ®é nµy thÊp th× cã thÓ lµ doanh sè cho vay gi¶m sót hoÆc c«ng t¸c thu nî gÆp khã kh¨n, hoÆc c¶ hai. §iÒu ®ã cho thÊy chÊt l­îng cho vay cña ng©n hµng lµ kh«ng tèt. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng nî qu¸ h¹n : Nî qu¸ h¹n lµ nh÷ng kho¶n nî khi ®Õn kú h¹n tr¶ nî hoÆc hÕt thêi h¹n vay vèn céng víi thêi gian ®­îc gia h¹n thªm ( nÕu cã) nh­ng kh¸ch hµng vÉn ch­a tr¶ ®­îc nî. Trong tr­êng hîp nµy kh¸ch hµng sÏ ph¶i chÞu l·i suÊt nî qu¸ h¹n cao h¬n nhiÒu so víi l·i suÊt ®· ®­îc tho¶ thuËn trong hîp ®ång tÝn dông, mÆc dï vËy cã thÓ thÊy râ ch¼ng ng©n hµng nµo mong muèn nhËn ®­îc kho¶n l·i cao nµy. Nî qu¸ h¹n lµ mét trong nh÷ng chØ tiªu quan träng nhÊt ®¸nh gi¸ chÊt l­îng tÝn dông ng©n hµng, nã ph¶n ¸nh nh÷ng rñi ro mµ ng©n hµng ®ang ph¶i ®èi mÆt. Ngoµi ra, ®Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch kü h¬n ng­êi ta th­êng chia nî qu¸ h¹n thµnh c¸c lo¹i: Nî qu¸ h¹n cã kh¶ n¨ng thu håi, nî qu¸ h¹n khã ®ßi vµ nî qu¸ h¹n kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi. C¨n cø ®Ó ph©n chia c¸c lo¹i nî qu¸ h¹n chñ yÕu dùa vµo c¸c tiªu thøc nh­ : thêi gian nî qu¸ h¹n, nguyªn nh©n g©y ra nî qu¸ h¹n, uy tÝn cña doanh nghiÖp vay vèn. C¸c chØ tiªu th­êng dïng ®Ó ®¸nh gi¸ nî qu¸ h¹n bao gåm : + Tû lÖ nî qu¸ h¹n trªn tæng d­ nî: DN cho vay dù ¸n ®Çu t­ qu¸ h¹n DN cho vay dù ¸n ®Çu t­ + Tû lÖ qu¸ h¹n khã ®ßi trªn tæng d­ nî: Tû lÖ nî qu¸ h¹n khã ®ßi trªn tæng d­ nî: DN qu¸ h¹n khã ®ßi cña tÝn dông dµi h¹n DN tÝn dông trung dµi h¹n + Tû lÖ nî qu¸ h¹n kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi trªn tæng d­ nî: D­ nî qu¸ h¹n trung dµi h¹n kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi D­ nî tÝn dông trung dµi h¹n ChØ tiªu thø nhÊt ph¶n ¸nh kh¸i qu¸t vÒ t×nh h×nh nî qu¸ h¹n cña ng©n hµng trong cho vay dù ¸n ®Çu t­. Râ rµng c¸c ng©n hµng ®Òu mong muèn h¹ thÊp tû lÖ nµy xuèng ®Õn møc thÊp nhÊt bëi lÏ nÕu tû lÖ nµy cao chøng tá kh¶ n¨ng ng©n hµng ®ang cã kh¶ n¨ng gÆp nhiÒu rñi ro. Tuy nhiªn trong thùc tÕ do nh÷ng rñi ro trong kinh doanh lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái nªn c¸c ng©n hµng th­êng chÊp nhËn mét tû lÖ nî qu¸ h¹n nhÊt ®Þnh trong giíi h¹n an toµn. Theo mét sè chuyªn gia th× nÕu duy tr× tû lÖ nî qu¸ h¹n ë møc d­íi 3% lµ cã thÓ chÊp nhËn ®­îc cßn nÕu d­íi 1,3% th× cã thÓ coi lµ lý t­ëng. ChØ tiªu nµy tuy chØ ph¶n ¸nh kh¸i qu¸t t×nh h×nh nî qu¸ h¹n cña ng©n hµng nh­ng kh«ng ph¶i lµ c¨n cø ®¸ng tin cËy ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é rñi ro mµ ng©n hµng ®ang ph¶i ®èi mÆt. Ch¼ng h¹n cã nh÷ng dù ¸n vay vèn ho¹t ®éng rÊt hiÖu qu¶ nh­ng ro ®Þnh kú tr¶ nî kh«ng hîp lý hay do mét sè nguyªn nh©n kh¸ch quan kh¸c dÉn ®Õn viÖc tr¶ nî kh«ng ®­îc thùc hiªn ®óng tiÕn ®é, lµm ph¸t sinh nî qu¸ h¹n. Râ rµng nh÷ng kho¶n nî qu¸ h¹n nµy kh«ng ph¶n ¸nh ch©n thùc chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ cho vay cña ng©n hµng. ChÝnh v× vËy mµ ®Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c h¬n ng­êi ta ph¶i dïng thªm hai chØ tiªu tiÕp theo, nî khã ®ßi lµ nh÷ng kho¶n nî Ýt cã kh¶ n¨ng thu håi nh­ng dï sao còng cßn cã c¬ héi cßn nî kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi còng ®ång nghÜa víi mÊt vèn. NÕu c¶ hai chØ tiªu nµy ®Òu ë møc thÊp th× dï chØ tiªu thø nhÊt cã ®¹t tû lÖ cao th× ®iÒu ®ã còng ch­a ph¶i lµ mét c¸i g× ®ã qu¸ tåi tÖ ®èi víi ng©n hµng. Ng­îc l¹i, nÕu hai chØ tiªu nµy ë møc cao nhÊt lµ chØ tiªu 3 th× râ rµng lµ ho¹t ®éng cña ng©n hµng ®ang cã kh¶ n¨ng gÆp nhiÒu rñi ro, tuy cã thÓ ch­a ®e do¹ trùc tiÕp ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng song râ rµng chÊt l­îng, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cho vay dù ¸n ®Çu t­ trong tr­êng hîp nµy lµ rÊt thÊp. ChØ tiªu ®¸nh gi¸ lîi nhuËn. HÇu hÕt c¸c kh¸ch hµng khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng ®Çu t­, kinh doanh ®Òu h­íng ®Õn môc tiªu quan träng nhÊt lµ lîi nhuËn vµ c¸c NHTM còng kh«ng ph¶i lµ ngo¹i lÖ. Cho dï víi t­ c¸ch lµ mét trung gian tµi chÝnh quan träng trong nÒn kinh tÕ, gi÷ vai trß lµ ®ßn bÈy thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh tÕ ph¸t triÓn, c¸c NHTM trong qu¸ tr×nh kinh doanh kh«ng nh÷ng ph¶i chó ý ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ mµ cßn ph¶i chó ý ®Õn hiÖu qu¶ x· héi. Tuy nhiªn lîi nhuËn vÉn lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng do vËy kh«ng thÓ bá qua tiªu chÝ nµy khi ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cho vay dù ¸n ®Çu t­ cña ng©n hµng. HiÖu qu¶ ho¹t cho vay cña ng©n hµng kh«ng thÓ nãi lµ tèt nÕu lîi nhuËn do ho¹t ®éng nµy mang l¹i thÊp. Cô thÓ, ng­êi ta th­êng dïng c¸c chØ tiªu sau ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cho vay dù ¸n xÐt vÒ mÆt lîi nhuËn: ChØ tiªu 1: Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng cho vay dù ¸n D­ nî cho vay dù ¸n ChØ tiªu 2: Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng cho vay dù ¸n Tæng lîi nhuËn ng©n hµng ChØ tiªu thø nhÊt ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng sinh lêi cña c¸c kho¶n cho vay dù ¸n cña ng©n hµng. Nã cho biÕt mét hîp ®ång d­ nî cho vay dù ¸n mang l¹i bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. Tû lÖ nµy cµng cao chøng tá lîi nhuËn do ho¹t ®éng cho vay dù ¸n mang l¹i cµng lín, ®ã lµ mét trong nh÷ng nh©n tè t¹o nªn chÊt l­îng, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cho vay dù ¸n cña ng©n hµng. ChØ tiªu thø hai cho phÐp ®¸nh gi¸ tÇm quan träng cña ho¹t ®éng cho vay dù ¸n trong mèi quan hÖ víi toµn bé ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Tû lÖ nµy cao chøng tá hÇu hÕt lîi nhuËn cña ng©n hµng ®¹t ®­îc tõ ho¹t ®éng cho vay dù ¸n cña ng©n hµng. §iÒu ®ã chØ cã thÓ cã ®­îc khi quy v« cho vay dù ¸n cña ng©n hµng chiÕm tû träng lín trong c¬ cÊu tµi s¶n cña ng©n hµng ®ång thêi hiÖu qu¶ mang l¹i tõ ho¹t ®éng nµy ngµy cµng cao. Nãi c¸ch kh¸c, chÊt l­îng cho vay dù ¸n ®Çu t­ cña ng©n hµng cã thÓ ®­îc ®¸nh gi¸ lµ kh¶ quan. Tuy nhiªn, ®iÒu ®ã còng ®ång nghÜa víi viÖc ng©n hµng ®ang ph¶i chÊp nhËn ®èi mÆt víi nh÷ng nguy c¬ rñi ro tiÒm tµng. Do ®ã ®ßi hái ho¹t ®éng cho vay dù ¸n ph¶i ®­îc qu¶n lý mét c¸ch khoa häc vµ chÆt chÏ. * §èi víi kh¸ch hµng: C¸c chØ tiªu th­êng ®­îc sö dông ®Ó ®¸nh gÝa chÊt l­îng cña kho¶n vay bao gåm doanh thu t¨ng tõ ho¹t ®éng cña dù ¸n, lîi nhuËn t¨ng tõ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng dù ¸n vµ møc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng tõ viÖc thùc hiÖn dù ¸n. C¸c chØ tiªu nµy cµng cao cµng cho thÊy hiÖu qu¶ sö dông vèn vay cña doanh nghiÖp. §ã lµ tiÒn ®Ò ®Ó kh¸ch hµng thùc hiÖn ®óng cam kÕt tr¶ nî cho ng©n hµng ®ång thêi b¶n th©n kh¸ch hµng cã lîi nhuËn, ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ. Nãi tãm l¹i, chÊt l­îng cho vay dù ¸n ®Çu t­ lµ mét kh¸i niÖm tæng hîp võa mang tÝnh cô thÓ l¹i võa trõu t­îng. Nã ®­îc biÓu hiÖn th«ng qua nhiÒu chØ tiªu liªn quan ®Õn nhiÒu chñ thÓ( ng©n hµng, kh¸ch hµng, nÒn kinh tÕ). C¸c chØ tiªu ®ã cã thÓ lµ chØ tiªu ®Þnh l­îng còng cã thÓ lµ chØ tiªu ®Þnh tÝnh, chóng cã thÓ bæ sung hoÆc m©u thuÉn víi nhau trong mét mèi liªn hÖ phô thuéc khi ®¸nh gi¸ chÊt l­îng cho vay mét dù ¸n. 7. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng cho vay dù ¸n ®Çu t­ ChÊt l­îng cho vay dù ¸n ®Çu t­ lµ mét kh¸i niÖm tæng hîp cã liªn quan ®Õn nhiÒu chñ thÓ, nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau vµ ®­îc ®¸nh gi¸ theo quan ®Ióm cña c¶ ng©n hµng, kh¸ch hµng vµ nÒn kinh tÕ. ChÝnh v× vËy, chÊt l­îng cho vay dù ¸n tèt hay xÊu phô thuéc vµo rÊt nhiÒu nh©n tè. §Ó thuËn tiÖn cho viÖc nghiªn cøu ng­êi ta chia c¸c nh©n tè nµy thµnh ba nhãm: Nhãm nh©n tè thuéc phÝa ng©n hµng, nhãm nh©n tè thuéc phÝa kh¸ch hµng vµ nhãm nh©n tè thuéc m«i tr­êng. 7.1.Nhãm nh©n tè thuéc ng©n hµng. 7.1.1. Quy m« vµ c¬ cÊu kú h¹n nguån vèn cña c¸c NHTM BÊt kú ng©n hµng nµo muèn cho vay còng ph¶i cã vèn ®©y lµ ®iÒu kiÖn tr­íc tiªn cÇn cã nh­ng ch­a ®ñ, do yªu cÇu ph¶i b¶o ®¶m kh¶ n¨ng thanh to¸n th­êng xuyªn nªn c¸c kho¶n vay dµnh cho ®Çu t­ dù ¸n cña ng©n hµng cÇn ph¶i ®­îc tµi trî chñ yÕu bëi nguån vèn trung vµ dµi h¹n( bao gåm nguån vèn cã thêi h¹n tõ mét n¨m trë lªn vµ c¸c nguån vèn cã thêi h¹n d­íi mét n¨m nh­ng cã tÝnh æn ®Þnh cao trong thêi gian dµi). NÕu mét ng©n hµng cã nguån vèn dåi dµo nh­ng l¹i chñ yÕu lµ vèn ng¾n h¹n, th× kh«ng thÓ vµ còng kh«ng nªn t×m c¸ch më réng cho vay dù ¸n ®Çu t­. C¸c nguån vèn mµ ng©n hµng cã thÓ sö dông ®Ó cho vay dù ¸n ®Çu t­ bao gåm : Vèn tù cã cña ng©n hµng ; vèn vay trung, dµi h¹n trong vµ ngoµi n­íc; vèn uû th¸c vµ mét bé phËn nhÊt ®Þnh vèn vay ng¾n h¹n. Quy m« c¸c nguån vèn nµy lµ kh¸c nhau nh­ng chóng lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quyÕt ®Þnh tíi chÊt l­îng cho vay dù ¸n cña ng©n hµng. 7.1.2. N¨ng lùc cña ng©n hµng trong viÖc thÈm ®Þnh dù ¸n, thÈm ®Þnh kh¸ch hµng Mét trong nh÷ng tiªu chÝ ®¸nh gi¸ chÊt l­îng ho¹t ®éng cho vay dù ¸n ®Çu t­ cña mét ng©n hµng lµ vèn vµ l·i vay ®­îc thanh to¸n ®Çy ®ñ vµ ®óng h¹n. §iÒu nµy sÏ kh«ng thÓ cã ®­îc nÕu nh­ viÖc thùc hiÖn dù ¸n kh«ng ®¹t hiÖu qu¶ mong muèn, hoÆc doanh nghiÖp kh«ng cã thiÖn chÝ, cè t×nh lõa ®¶o ng©n hµng. §Ó h¹n chÕ nguy c¬ ®ã ng©n hµng cÇn ph¶i thùc hiÖn tèt c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n, thÈm ®Þnh kh¸ch hµng. Th«ng th­êng c«ng t¸c thÈm ®Þnh kh¸ch hµng ®­îc tiÕn hµnh tr­íc vµ chñ yÕu tËp trung xem xÐt c¸c mÆt : kh¶ n¨ng qu¶n lý, kh¶ n¨ng ®iÒu hµnh, n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh, møc ®é tÝn nhiÖm. Nh÷ng kh¸ch hµng ®¸p øng ®­îc ®Çy ®ñ nh÷ng yªu cÇu do ng©n hµng ®Ò ra th× dù ¸n ®Çu t­ sÏ ®­îc xem xÕt ®Ó ra quyÕt ®Þnh cã cho vay hay kh«ng. VÊn ®Ò ®Æt ra ë ®©y lµ thñ tôc vµ c¸c ®iÒu kiÖn, tiªu chuÈn ®­îc sö dông lµm c¨n cø ®Ó ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng vµ dù ¸n ®Çu t­ cã hîp lý hay kh«ng. NÕu thñ tôc qu¸ r­êm rµ, c¸c ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn ®Æt ra qu¸ kh¾t khe, kh«ng phï hîp víi thøc tÕ sÏ lµm n¶n lßng kh¸ch hµng hoÆc cã rÊt Ýt kh¸ch hµng tho¶ m·n ®­îc yªu cÇu cña ng©n hµng. §iÒu ®ã g©y c¶n trë cho ng©n hµng trong viÖc thu hót thªm kh¸ch hµng, më réng tÝn dông. Ng­îc l¹i, nÕu quy tr×nh, ®iÒu kiÖn ®Æt ra kh«ng chÆt chÏ cã thÓ khiÕn ng©n hµng m¾c nh÷ng sai lÇm ®¸ng tiÕc trong viÖc ra quyÕt ®Þnh cho vay, dÉn ®Õn rñi ro tÝn dông. ChÝnh v× vËy trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng c¸c ng©n hµng ph¶i kh«ng ngõng c¶i tiÕn n©ng cao tr×nh ®é thÈm ®Þnh cña m×nh. Lµm ®­îc nh­ vËy sÏ gióp ng©n hµng lùa chän ®­îc chÝnh x¸c nh÷ng kh¸ch hµng thùc sù ®¸ng tin cËy, nh÷ng dù ¸n thùc sù kh¶ thi vµ ®ã lµ tiÒn ®Ò ®Ó n©ng cao chÊt l­îng cho vay cña ng©n hµng. 7.1.3 N¨ng lùc gi¸m s¸t vµ xö lý c¸c t×nh huèng cho vay cña ng©n hµng Cho dï c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n, thÈm ®Þnh kh¸ch hµng ®­îc thùc hiÖn tèt, gióp cho ng©n hµng lùa chän ®­îc nh÷ng kh¸ch hµng ®¸ng tin cËy, nh÷ng dù ¸n kh¶ thi cã kh¶ n¨ng sinh lêi cao th× ®ã còng kh«ng ph¶i lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn ch¾c ch¾n ®Ó cã thÓ nãi chÊt l­îng cho vay dù ¸n cña ng©n hµng ®¹t møc cao, bëi lÏ ho¹t ®éng ®Çu t­, s¶n xuÊt kinh doanh trong thêi gian dµi lu«n Èn chøa trong nã nh÷ng rñi ro kh«ng thÓ l­êng tr­íc. B¶n th©n dù ¸n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn còng sÏ n¶y sinh nh÷ng t×nh huèng ngoµi dù kiÕn. ChÝnh v× vËy mµ c«ng t¸c gi¸m s¸t vµ xö lý c¸c t×nh hèng tÝn dông sau khi cho vay trë nªn thùc sù cÇn thiÕt. Ho¹t ®éng gi¸m s¸t chñ yÕu tËp trung vµo mét sè vÊn ®Ò nh­: sù tu©n thñ viÖc sö dông vèn ®óng môc ®Ých cña kh¸ch hµng; t×nh h×nh ho¹t ®éng thùc tÕ cña dù ¸n; tiÕn ®é tr¶ nî; Qu¸ tr×nh sö dông, b¶o qu¶n vµ biÕn ®éng tµi s¶n cña doanh nghiÖp; nh÷ng vÊn ®Ò míi n¶y sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. lµm tèt c«ng t¸c nµy sÏ gióp ng©n hµng ph¸t hiÖn vµ ng¨n chÆn kÞp thêi nh÷ng biÓu hiÖn tiªu cùc nh­ sö dông vèn sai môc ®Ých, ©m m­u tÈu t¸n tµi s¶n, lõa ®¶o ng©n hµng. §ång thêi qua viÖc lu«n b¸m s¸t ho¹t ®éng cña kh¸ch hµng th× ng©n hµng cã thÓ cã biÖn ph¸p gióp ®ì kh¸ch hµng th«ng qua viÖc cung cÊp nh÷ng lêi khuyªn, nh÷ng th«ng tin bæ Ých, kÞp thêi, hoÆc trùc tiÕp gióp ®ì kh¸ch hµng khi hä gÆp khã kh¨n b»ng c¸ch gia h¹n nî, cho vay thªm nh»m gióp cho viÖc thùc hiÖn dù ¸n cña kh¸ch hµng ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt, qua ®ã gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông ng¾n h¹n. 7.1.4. ChÝnh s¸ch tÝn dông ng©n hµng ChÝnh s¸ch tÝn dông cña NHTM lµ mét hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p liªn quan ®Õn viÖc khuÕch tr­¬ng hoÆc h¹n chÕ tÝn dông nh»m ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu cña ng©n hµng trong tõng thêi kú cô thÓ. Víi ý nghÜa nh­ vËy, râ rµng chÝnh s¸ch tÝn dông cã t¸c ®éng rÊt lín ®Õn chÊt l­îng tÝn dông ng©n hµng nãi chung vµ chÊt l­îng cho vay dù ¸n ®Çu t­ nãi riªng. Tr­íc hÕt lµ vÒ mÆt quy m« tÝn dông, nÕu chÝnh s¸ch tÝn dông cña ng©n hµng trong mét thêi kú nµo ®ã h¹n chÕ tÝn dông trung vµ dµi h¹n còng cã nghÜa lµ quy m« cho vay dù ¸n ®Çu t­ cña ng©n hµng ®ã sÏ cã nguy c¬ bÞ thu hÑp.§ã cã thÓ cho thÊy chÊt l­îng cho vay dù ¸n cña ng©n hµng ®ang gÆp vÊn ®Ò hay Ýt ra xÐt vÒ quy m« còng kh«ng thÓ nãi chÊt l­îng cho vay dù ¸n cña ng©n hµng trong giai ®o¹n ®ã lµ tèt. Ngoµi ra, chÝnh s¸ch tÝn dông cña ng©n hµng cßn bao gåm hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò nh­: nh÷ng quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn, tiªu chuÈn tÝn dông ®èi víi kh¸ch hµng; lÜnh vùc tµi trî; biÖn ph¸p b¶o ®¶m tiÒn vay; quy tr×nh qu¶n lý tÝn dông; l·i suÊt cã t¸c dông trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp ®Õn chÊt l­îng tÝn dông còng nh­ chÊt l­îng cho vay dù ¸n cña ng©n hµng. NÕu c¸c vÊn ®Ò ®ã ®­îc x©y dùng mét c¸ch khoa häc vµ chÆt chÏ, kÕt hîp hµi hoµ lîi Ých cña ng©n hµng, kh¸ch hµng vµ cña toµn x· héi th× ch¾c ch¾n chÊt l­îng cho vay dù ¸n ®­îc n©ng lªn vµ ng­îc l¹i. 7.1.5.Th«ng tin tÝn dông Th«ng tin lu«n lµ yÕu tè c¬ b¶n cÇn thiÕt cho c«ng t¸c qu¶n lý dï ë bÊt kú lÜnh vùc nµo, ho¹t ®éng ng©n hµng còng kh«ng lo¹i trõ ®iÒu ®ã. §Ó thÈm ®Þnh dù ¸n, thÈm ®Þnh kh¸ch hµng tr­íc hÕt ph¶i cã th«ng tin vÒ dù ¸n, vÒ kh¸ch hµng ®ã; ®Ó lµm tèt c«ng t¸c gi¸m s¸t kh¸ch hµng còng cÇn ph¶i cã th«ng tin. Th«ng tin cµng chÝnh x¸c, kÞp thêi th× cµng thuËn lîi cho ng©n hµng trong viÖc ®­a ra quyÕt ®Þnh cho vay, theo râi viÖc sö dông vèn vay vµ tiÕn ®é tr¶ nî.Th«ng tin chÝnh x¸c, kÞp thêi vµ ®Çy ®ñ cßn gióp ng©n hµng x©y dùng hoÆc ®IÒu chØnh kÕ ho¹ch kinh doanh, chÝnh s¸ch tÝn dông mét c¸ch linh ho¹t cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu trªn gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng cho vay dù ¸n cña mçi ng©n hµng. 7.1.6. C«ng nghÖ ng©n hµng. C«ng nghÖ ng©n hµng vµ trang thiÕt bÞ kü thuËt còng lµ mét trong nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng ®Õn chÊt l­îng cho vay dù ¸n cña c¸c ng©n hµng nhÊt lµ trong thêi ®¹i khoa häc c«ng nghÖ ®ang ph¸t triÓn nh­ vò b·o hiÖn nay. Mét ng©n hµng sö dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, ®­îc trang bÞ c¸c ph­¬ng tiÖn kü thuËt cao sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc, rót ng¾n thêi gian giao dÞch, ®am l¹i sù tiÖn lîi tèi ®a cho kh¸ch hµng vay vèn. §ã lµ tiÒn ®Ò ®Ó ng©n hµng thu hót thªm kh¸ch hµng, më réng ho¹t ®éng tÝn dông. Sù hç trî cña c¸c ph­¬ng tiÖn kü thuËt hiÖn ®¹i cßn gióp cho viÖc thu thËp th«ng tin nhanh chãng, chÝnh x¸c, c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch vµ x©y dùng chÝnh s¸ch tÝn dông còng ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n. 7.2. Nhãm nh©n tè thuéc vÒ kh¸ch hµng. 7.2.1.Nhu cÇu ®Çu t­. BÊt kú mét lo¹i hµng ho¸, dÞch vô nµo muèn tiªu thô ®­îc còng cÇn ph¶i cã ng­êi mua vµ cã nhu cÇu sö dông chóng, tÝn dông ng©n hµng còng vËy, ng©n hµng kh«ng thÓ cho vay nÕu kh«ng cã ng­êi ®i vay. XÐt trong ph¹m vi toµn bé nÒn kinh tÕ th× nhu cÇu vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn lu«n lu«n cÇn thiÕt nh­ng víi tïng NHTM th× kh«ng ph¶i lóc nµo nhu cÇu Êy còng hiÖn h÷u. Do sè l­îng kh¸ch hµng th­êng xuyªn quan hÖ víi ng©n hµng cã h¹n vµ kh«ng ph¶i lóc nµo t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña hä còng tiÕn triÓn mét c¸ch kh¶ quan nªn nhu cÇu ®Çu t­ cña hä kh«ng th­êng xuyªn lín. ChÝnh v× vËy viÖc x¸c ®Þnh kh¸ch hµng vµ nhu cÇu môc tiªu cña hä lµ rÊt cÇn thiÕt ®èi víi ho¹t ®éng cña tõng ng©n hµng trong lÜnh vùc cho vay ®Çu t­ ph¸t triÓn. 7.2.2. Kh¶ n¨ng cña kh¸ch hµng trong viÖc ®¸p øng yªu cÇu, ®iÒu kiÖn, tiªu chuÈn tÝn dông cña ng©n hµng. §Ó ®¶m b¶o an toµn, tr¸nh rñi ro khi cho vay c¸c NHTM th­êng ®Æt ra nh÷ng ®iÒu kiÖn, tiªu chuÈn tÝn dông nh»m ph©n lo¹i vµ lùa chän nh÷ng ®èi t­îng kh¸ch hµng cô thÓ. ChØ nh÷ng kh¸ch hµng ®¸p øng ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn cña ng©n hµng th× míi ®­îc xem xÐt cho vay. Nh÷ng ®iÒu kiÖn, tiªu chuÈn nµy cã thÓ rÊt kh¸c nhau tuú theo ®Æc thï cña tõng ng©n hµng cô thÓ, xong nh×n chung c¸c ng©n hµng ®Òu quan t©m ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò sau: * VÒ môc ®Ých sö dông vèn: Ph¶i hîp lý, hîp ph¸p vµ cã hiÖu qu¶. NghÜa lµ vèn vay ph¶i ®­îc sö dông kh«ng tr¸i ph¸p luËt, phôc vô tèt nhÊt cho kÕ ho¹ch thùc hiÖn dù ¸n, ®ång thêi ph¶i phï hîp víi ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ chung cña ngµnh, cña ®Þa ph­¬ng vµ cña c¶ n­íc. * VÒ n¨ng lùc tµi chÝnh: §iÒu nµy thÓ hiÖn ë tû träng vµ quy m« vèn tù cã cña doanh nghiÖp tham gia vµo dù ¸n. Quy m« vµ tû träng nµy cµng cao cµng cho thÊy tiÒm lùc tµi chÝnh lín m¹nh cña doanh nghiÖp ®ã. Tû träng vèn cña doanh nghiÖp tham gia vµo dù ¸n cao cßn cã t¸c dông kÝch thÝch doanh nghiÖp n©ng cao tr¸ch nhiÖm trong viÖc thùc hiÖn dù ¸n nh»m tr¸nh nh÷ng rñi ro cho chÝnh hä còng nh­ cho ng©n hµng. Th«ng th­êng, ®iÒu kiÖn tÝn dông cña ng©n hµng sÏ quy ®Þnh tû lÖ vèn tù cã tèi thiÓu cña doanh nghiÖp tham gia vµo dù ¸n tuú theo tõng tr­êng hîp cô thÓ. Ch¼ng h¹n BIDV quy ®Þnh víi c¸c dù ¸n ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n míi kh¸ch hµng ph¶i cã vèn tù cã tham gia vµo dù ¸n tèi thiÓu b»ng 25% tæng vèn ®Çu t­ cña dù ¸n. *VÒ n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh: §iÒu nµy thÓ hiÖn ë quy m«, n¨ng suÊt, kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng vÒ chÊt l­îng, gi¸ c¶ vµ kh¶ n¨ng më réng s¶n xuÊt. Ngoµi ra c¸c ng©n hµng còng yªu cÇu c¸c doanh nghiÖp ph¶i ho¹t ®égn æn ®Þnh vµ cã l·i trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh, hoÆc nÕu cã lç th× ph¶i cã ph­¬ng ¸n kh¾c phôc kh¶ thi. *VÒ tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n: Dù ¸n kh¶ thi lµ dù ¸n mµ viÖc thùc hiÖn nã lµ cÇn thiÕt, ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng, nhu cÇu ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, phï hîp víi ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ cña ngµnh, cña vïng, cña Nhµ n­íc. §ång thêi doanh nghiÖp víi c¸c nguån tµi lùc, vËt lùc hiÖn cã ®ñ kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c yªu cÇu trong viÖc thùc hiÖn dù ¸n. Yªu cÇu cã dù ¸n kh¶ thi lµ yªu cÇu mang tÝnh b¾t buéc ®èi víi mäi kh¸ch hµng vay vèn phôc vô ®Çu t­. *VÒ c¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m: Do ®Æc ®iÓm c¸c kho¶n vay phôc vô môc ®Ých ®Çu t­ tiÒm Èn nhiÒu rñi ro nªn th«ng th­êng c¸c ng©n hµng sÏ yªu cÇu kh¸ch hµng cña m×nh thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m tiÒn vay nh»m b¶o ®¶m cho ng©n hµng cã thÓ thu ®­îc nî nÕu rñi ro bÊt ngê x¶y ra. H×nh thøc b¶o ®¶m b¶o th­êng lµ cÇm cè, thÕ chÊp, b¶o l·nh. Tuy nhiªn ®©y kh«ng ph¶i lµ ®iÒu kiÖn b¾t buéc cã tÝnh nguyªn t¾c. Trong tr­êng hîp mét sè kh¸ch hµng cã uy tÝn, cã tiÒm lùc tµi chÝnh m¹nh, cã ph­¬ng ¸n kh¶ thi theo ®¸nh gi¸ cña ng©n hµng th× ng©n hµng cã thÓ cho vay mµ kh«ng cÇn tµi s¶n b¶o ®¶m. Râ rµng kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp trong viÖc ®¸p øng c¸c tiªu chuÈn tÝn dông sÏ ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng tÝn dông ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng cho vay dù ¸n cña ng©n hµng. Bëi nÕu ®a sè c¸c kh¸ch hµng kh«ng ®¸p øng ®­îc ®iÒu kiÖn cña kh¸ch hµng th× cã thÓ nh÷ng yªu cÇu cña kh¸ch hµng lµ qu¸ kh¾t khe, kh«ng thùc tÕ hoÆc do kh¶ n¨ng cña kh¸ch hµng qu¸ thÊp th× ng©n hµng kh«ng thÓ më réng cho vay trong khi vÉn muèn b¶o ®¶m an toµn tÝn dông. 7.2.3. Kh¶ n¨ng cña kh¸ch hµng trong viÖc qu¶n lý, sö dông vèn vay. Khi cho vay ch¾c ch¾n c¸c ng©n hµng sÏ tr«ng ®îi kho¶n tr¶ nî sÏ thu ®­îc tõ chÝnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña dù ¸n chø kh«ng ph¶i b»ng c¸ch ph¸t m¹i tµi s¶n thÕ chÊp cÇm cè, ®iÒu nµy phô thuéc rÊt lín vµo hiÖu qu¶ qu¶n lý vµ sö dông vèn vay cña kh¸ch hµng.Cã nhiÒu yÕu tè b¶o ®¶m cho viÖc sö dông vèn vay cña kh¸ch hµng ®¹t hiÖu qu¶ cao trong ®ã cã mét sè nh©n tè gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh : * VÞ thÕ, n¨ng lùc cña doanh nghiÖp. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn ë uy tÝn, chÊt l­îng s¶n phÈm, kh¶ n¨ng thÝch nghi cña doanh nghiÖp víi nhu cÇu thÞ tr­êng, ë khèi l­îng s¶n phÈm vµ doanh thu mang l¹i. VÞ thÕ, n¨ng lùc thÞ tr­êng cña doang nghiÖp lín cãnghÜa lµ doanh nghiÖp sÏ dÔ dµng h¬n trong viÖc chiÕm lÜnh thÞ tr­êng vµ chiÕn th¾ng trong c¹nh tranh. * N¨ng lùc c«ng nghÖ cña doanh nghiÖp: §­îc t¹o nªn bëi tr×nh ®é trang thiÕt bÞ; tr×nh ®é tay nghÖ, kiÕn thøc cña ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp. N¨ng lùc c«ng nghÖ cho phÐp doanh nghiÖp thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c dù ¸n ®ßi hái tr×nh ®é kü thuËt, c«ng nghÖ cao ®ång thêi dÔ dµng h¬n trong viÖc tiÕp thu nh÷ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn tõ bªn ngoµi ®­a vµo. * ChÊt l­îng nh©n sù : Còng gièng nh­ ng©n hµng, chÊt l­îng nh©n sù lu«n lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña doanh nghiÖp. Mét doanh nghiÖp víi ®éi ngò c«ng nh©n lµnh nghÒ, l¹i am hiÓu khoa häc kü thuËt céng víi ®éi ngò nh©n sù cã tr×nh ®é, cã kinh nghiÖm sÏ rÊt thuËn lîi cho qu¸ tr×nh kinh doanh cña m×nh. * N¨ng lùc qu¶n lý cña doanh nghiÖp: Bao gåm chÊt l­îng nh©n sù qu¶n lý, sù phèi kÕt hîp gi÷a c¸c thµnh viªn trong ban qu¶n lý nh»m x©y dùng mét c¬ cÊu tæ chøc hîp lý trong doanh nghiÖp, cho phÐp tËn dông tèi ®a nguån tµi lùc, vËt lùc cña doanh nghiÖp ®Ó ®¹t môc tiªu kinh doanh cao nhÊt. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng c¹nh tranh gay g¾t vµ ®Çy biÕn ®éng th× vai trß cña c«ng t¸c qu¶n lý trong doanh nghiÖp ngµy cµng quan träng, bëi trong ®iÒu kiÖn ®ã ®ßi hái ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ph¶i th­êng xuyªn ®­îc ®iÒu chØnh ®Ó thÝch øng víi nh÷ng biÕn ®éng cña m«i tr­êng kinh doanh, cña chÝnh b¶n th©n doanh nghiÖp. * §¹o ®øc, thiÖn chÝ cña kh¸ch hµng: Trong quan hÖ tÝn dông, muèn cã hiÖu qu¶ cao ®ßi hái ph¶i cã sù hîp t¸c tõ c¶ hai phÝa ng­êi cho vay vµ ng­êi ®i vay. NÕu nh­ kh¸ch hµng kh«ng cã thiÖn chÝ th× sÏ rÊt khã kh¨n cho ng©n hµng trong viÖc thu håi nî. Sù thiÕu thiÖn chÝ cña kh¸ch hµng cã thÓ biÓu trùc tiÕp trong quan hÖ tÝn dông víi ng©n hµng nh­ cè t×nh sö dông vèn sai môc ®Ých, t×m c¸ch lõa ®¶o ng©n hµng, hoÆc còng cã thÓ lµ c¸c hµnh vi gi¸n tiÕp ¶nh h­ëng tíi chÊt l­îng tÝn dông ng©n hµng nh­ kinh doanh tr¸i ph¸p luËt, lõa ®¶o chiÕm dông vèn lÉn nhau. TÊt c¶ c¸c hµnh vi ®ã ®Òu mang l¹i rñi ro cho ng©n hµng. 7.3.Nhãm nh©n tè thuéc m«i tr­êng. 7.3.1. M«i tr­êng tù nhiªn Trªn thùc tÕ, m«i tr­êng tù nhiªn kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng cho vay cña ng©n hµng mµ vai trß cña nã thÓ hiÖn qua sù t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t­ cña kh¸ch hµng, ®Æc biÖt c¸c lµ c¸c ho¹t ®éng phô thuéc nhiÒu vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn nh­ c¸c c«ng tr×nh x©y dùng, cÇu cèng, c¶ng biÓn, nh÷ng ho¹t ®éng ®Çu t­ cã liªn quan ®Õn n«ng nghiÖp, ng­ nghiÖp…§iÒu kiÖn tù nhiªn diÔn biÕn thuËn lîi hay bÊt lîi sÏ ¶nh h­áng ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t déng ®Çu t­ cña kh¸ch hµng qua ®ã trùc tiÕp ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng tr¶ nî cho ng©n hµng. 7.3.2. M«i tr­êng kinh tÕ Lµ mét tÕ bµo trong nÒn kinh tÕ, sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng còng nh­ doanh nghiÖp chÞu ¶nh h­ëng rÊt nhiÒu cña m«i tr­êng nµy. Sù biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ theo chiÒu h­íng tèt hay xÊu sÏ lµm cho hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ng©n hµng vµ doanh nghiÖp biÕn ®éng theo chiÒu h­íng t­¬ng tù. §Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn quèc tÕ ho¸ m¹nh mÏ nh­ hiÖn nay, ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng còng nh­ doanh nghiÖp kh«ng chØ chÞu ¶nh h­ëng cña m«i tr­êng kinh tÕ trong n­íc mµ c¶ m«i tr­êng kinh tÕ quèc tÕ. Nh÷ng t¸c ®éng do m«i tr­êng kinh tÕ g©y ra cã thÓ lµ trùc tiÕp ®èi víi ng©n hµng( vÝ dô: nh÷ng rñi ro thay ®æi tû gi¸, l·i suÊt, l¹m ph¸t lµm thiÖt h¹i cho thu nhËp cña ng©n hµng) hoÆc ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp qua ®ã gi¸n tiÕp ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng ho¹t ®éng cho vay dù ¸n. 7.3.3. M«i tr­êng chÝnh trÞ x· héi Sù æn ®Þnh cña m«i tr­êng chÝnh trÞ, x· héi lµ mét tiªu chÝ quan träng ®Ó ra quyÕt ®Þnh cña c¸c nhµ ®Çu t­. NÕu m«i tr­êng nµy æn ®Þnh th× c¸c doanh nghiÖp sÏ yªn t©m thùc hiÖn viÖc më réng ®Çu t­ vµ do ®ã nhu cÇu vèn tÝn dông ng©n hµng sÏ t¨ng lªn. Ng­îc l¹i nÕu m«i tr­êng bÊt æn th× c¸c doanh nghiÖp sÏ thu hÑp s¶n xuÊt ®Ó b¶o toµn vèn, h¹n chÕ rñi ro khi ®ã nhu cÇu vèn cho vay dù ¸n còng gi¶m sót theo. 7.3.4. M«i tr­êng ph¸p lý M«i tr­êng ph¸p lý kh«ng chÆt chÏ, nhiÒu khe hë vµ bÊt cËp sÏ t¹o c¬ héi cho c¸c doanh nghiÖp yÕu kÐm lµm ¨n bÊt chÝnh, lõa ®¶o lÉn nhau vµ lõa ®¶o ng©n hµng. M«i tr­êng ph¸p lý kh«ng chÆt chÏ, kh«ng æn ®Þnh còng khiÕn c¸c nhµ ®Çu t­ trung thùc e dÌ, kh«ng d¸m m¹nh d¹n ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh do ®ã h¹n chÕ nhu cÇu vay vèn tÝn dông ng©n hµng. 7.3.5. Sù qu¶n lý vÜ m« cña nhµ n­íc vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng. Sù æn ®Þnh vµ hîp lý cña c¸c ®­êng lèi, chÝnh s¸ch, c¸c quy ®Þnh, thÓ lÖ cña nhµ n­íc vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng sÏ t¹o hµnh lang thuËn lîi cho ho¹t ®éng cña ng©n hµng còng nh­ doanh nghiÖp, ®ã lµ tiÒn ®Ò rÊt quan träng ®Ó ng©n hµng n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông cña m×nh. Tãm l¹i víi t­ c¸ch lµ mét trung gian tµi chÝnh trong nÒn kinh tÕ, hoat ®éng tÝn dông cña c¸c ng©n hµng cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng trong nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau. Do ®ã chÊt l­îng tÝn dông ng©n hµng nãi chung vµ chÊt l­îng cho vay dù ¸n nãi riªng sÏ phô thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu tè. Cã nh÷ng nh©n tè thuéc b¶n th©n ng©n hµng, cã nh÷ng nh©n tè thuéc kh¸ch hµng, còng cã nh÷ng nh©n tè n»m ngoµi tÇm kiÓm so¸t cña c¶ hai. ViÖc nghiªn cøu n¾m râ vai trß vµ c¬ chÕ t¸c ®éng cña tõng nh©n tè sÏ gióp c¸c ng©n hµng cã biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó n©ng cao h¬n n÷a chÊt l­îng tÝn dông, ph¸t huy tèi ®a vai trß ®ßn bÈy kinh tÕ cña m×nh. Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng cho vay dù ¸n ®Çu t­ t¹i Së giao dÞch 1 Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam. 1. Kh¸i qu¸t chung vÒ Ng©n hµng §Çu t­ & Ph¸t triÓn ViÖt Nam vµ Së giao dÞch 1. 1.1 Ng©n hµng §Çu t­ & Ph¸t triÓn ViÖt Nam ( BIDV). * Tªn doanh nghiÖp: Ng©n hµng §Çu t­ & Ph¸t triÓn ViÖt Nam. * Lo¹i h×nh doanh ngiÖp: Doanh nghiÖp nhµ n­íc( xÕp h¹ng doanh nghiÖp ®Æc biÖt). * Quy m«: 134 chi nh¸nh vµ phßng giao dÞch trªn toµn quèc, 3 c«ng ty trùc thuéc vµ 3 ®¬n vÞ liªn doanh. * Tæng sè lao ®éng: H¬n 6000 c¸n bé c«ng nh©n viªn. * Tæng tµi s¶n tÝnh ®Õn hÕt ngµy 31/12/2002: 71.000 tû ®ång. * Vèn ®iÒu lÖ: 1100 tû ®ång. 1.1.1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn. Ng©n hµng §Çu t­ &Ph¸t triÓn ViÖt Nam lµ mét trong bèn ng©n hµng th­¬ng mai quèc doanh lín nhÊt n­íc ta hiÖn nay, gi÷ vai trß chñ ®¹o trong lÜnh vùc ®Çu t­ ph¸t triÓn, lÊy hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña kh¸ch hµng, an toµn vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong ho¹t ®éng ng©n hµng lµm môc tiªu ho¹t ®éng; më réng vµ ®a d¹ng ho¸ kh¸ch hµng thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ. Ng©n hµng §Çu t­ &Ph¸t triÓn ViÖt Nam tiÒn th©n lµ Ng©n hµng KiÕn thiÕt ViÖt Nam trùc thuéc Bé tµi chÝnh ®­îc thµnh lËp ngµy 26/4/1957 theo nghÞ ®Þnh sè 177/TTg do phã thñ t­íng Phan ThÕ To¹i ký.TÝnh ®Õn nay Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam ®· tr¶i qua h¬n 45 n¨m x©y dùng vµ tr­ëng thµnh g¾n liÒn víi sù nghiÖp x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Êt n­íc.Tr¶i qua nh÷ng giai ®o¹n ph¸t triÓn th¨ng trÇm cïng víi nh÷ng nhiªm vô kh¸c nhau ®­îc chÝnh phñ giao phã mµ tªn gäi cña ng©n hµng còng ®­îc thay ®æi qua c¸c thêi kú, cô thÓ: * LÇn thø nhÊt: §æi tªn tõ ng©n hµng KiÕn thiÕt ViÖt Nam Trùc thuéc Bé Tµi chÝnh thµnh Ng©n hµng ®Çu t­ vµ X©y dùng ViÖt Nam trùc thuéc ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam theo quyÕt ®Þnh sè 259/CP ngµy 24/6/1981 do phã thñ t­íng Tè H÷u ký. * LÇn thø hai: §æi tªn thµnh Ng©n hµng §Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam theo quyÕt ®Þnh sè 401/CT ngµy 14/1/1990 do phã chñv tÞch Héi ®ång bé tr­ëng ký. Thêi kú míi thµnh lËp, ho¹t ®éng cña ng©n hµng cßn rÊt h¹n chÕ chñ yÕu thùc hiÖn viÕc cÊp ph¸t vèn ®Èu t­ vµ cho vay vèn l­u ®éng ®èi víi c¸c xÝ nghiÖp x©y l¾p, thiÕt kÕ, s¶n xuÊt, cung øng vËt liÖu x©y dùng gãp phÇn x©y dùng c¬ së vËt chÊt x· héi chñ nghÜa ë miÒn b¾c còng nh­ gi¶i phãng tæ quèc ë miÒn nam. Ban ®Çu ng©n hµng chØ cã 8 chi nh¸nh víi h¬n 200 c¸n bé c«ng nh©n viªn. §Õn nay ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam ®ang tiÕn tíi x©y dùng m« h×nh tËp ®oµn tµi chÝnh kinh doanh ®a n¨ng tæng hîp trªn mäi lÜnh vùc víi m¹ng l­íi 134 chi nh¸nh tØnh thµnh phè, 3 së giao dÞch, 3 ®¬n vÞ liªn doanh, 3 c«ng ty ®éc lËp cïng víi ®éi ngò h¬n 6000 c¸n bé c«ng nh©n viªn. Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng ng©n hµng ®­îc tÝn nhiÖm c¶ trong vµ ngoµi n­íc, cã quan hÖ ®¹i lý víi h¬n 600 ng©n hµng lín trªn thÕ giíi. NhiÖm vô chÝnh hiÖn nay cña ng©n hµng lµ huy ®éng vèn trong vµ ngoµi n­íc phôc vô môc ®Ých ®Çu t­ ph¸t triÓn, cung cÊp vèn tÝn dông cho c¸c doanh nghiÖp, kinh doanh tiÒn tÖ vµ ®¸p øng c¸c dÞch vô ng©n hµng, tham gia vµo qu¸ tr×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia cña chÝnh phñ vµ ng©n hµng nhµ n­íc trung ­¬ng, gãp phÇn kh«ng nhá vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng cña kinh tÕ ®Êt n­íc. 1.1.2.Chøc n¨ng nhiÖm vô vµ m« h×nh tæ chøc. Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam cã c¸c chøc n¨ng nhiÖm vô sau: Chøc n¨ng huy ®éng vèn ng¾n- trung - dµi h¹n trong vµ ngoµi n­íc ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn, kinh doanh ®a n¨ng tæng hîp vÒ tµi chÝnh, tiÒn tÖ, tÝn dông vµ c¸c dÞch vô ng©n hµng; lµm ng©n hµng ®¹i lý, ng©n hµng phôc vô ®Çu t­ ph¸t triÓn tõ c¸c nguån vèn cña ChÝnh phñ, c¸c tæ chøc tµi chÝnh tiÒn tÖ, c¸c tæ chøc kinh tÕ x· héi, c¸ nh©n vµ ®oµn thÓ trong vµ ngoµi n­íc theo quy ®Þnh vÒ ph¸p luËt ng©n hµng. Tõ n¨m 1996 theo quy chÕ tæng c«ng ty nhµ n­íc, ng©n hµng §Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam ®­îc qu¶n lý bëi héi ®ång qu¶n trÞ. Ban th­ ký vµ ban kiÓm so¸t do héi ®ång qu¶n trÞ trùc tiÕp lËp ra ®Ó gióp héi ®ång qu¶n trÞ theo dâi vµ kiÓm so¸t t×nh h×nh ho¹t ®éng trong ng©n hµng.Trùc tiÕp ®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng cña ng©n hµng lµ Ban gi¸m ®èc mµ ng­êi ®øng ®Çu chÞu tr¸ch nhiÖm chung lµ Tæng gi¸m ®èc (do Thèng ®èc ng©n hµng Nhµ n­íc bæ nhiÖm). BIDV cã m¹ng l­íi réng kh¾p trªn toµn quèc gåm h¬n 134 chi nh¸nh t¹i c¸c tØnh, thµnh phè. Ngoµi ra BIDV cßn cã mét sè c«ng ty con nh­: c«ng ty cho thuª tµi chÝnh, c«ng ty mua b¸n nî, c«ng ty chøng kho¸n, liªn doanh VID Public Bank, c«ng ty liªn doanh b¶o hiÓm ViÖt – óc, liªn doanh Lµo – ViÖt t¹i Lµo. Bªn c¹nh c¸c liªn doanh trong vµ ngoµi n­íc BIDV cßn tham gia hïn vèn, mua cæ phÇn t¹i mét sè tæ chøc nh­: Quü hç trî ®Çu t­ quèc gia, quü tÝn dông nh©n d©n trung ­¬ng, Ng©n hµng cæ phÇn nhµ Hµ Néi, Ng©n hµng cæ phÇn nhµ thµnh phè Hå ChÝ Minh, Ng©n hµng cæ phÇn n«ng th«n §¹i ¸. N¨m 2002, trong t×nh h×nh kinh tÕ ®Êt n­íc cã nhiÒu khã kh¨n, thö th¸ch, d­íi sù chØ ®¹o cña ChÝnh phñ, Ng©n hµng Nhµ n­íc, sù ñng hé hîp t¸c chÆt chÏ cña c¸c doanh nghiÖp b¹n hµng, toµn hÖ thèng Ng©n hµng §T&PT ViÖt Nam ®· s¸ng t¹o, næ lùc triÓn khai c¸c gi¶i ph¸p trong ho¹t ®éng kinh doanh ®¹t kÕt qu¶ toµn diÖn tÝch cùc trªn c¶ 3 mÆt: hoµn thµnh kÕ ho¹ch kinh doanh, lé tr×nh c¬ cÊu l¹i vµ x©y dùng ngµnh, gãp phÇn cïng toµn ngµnh ng©n hµng thùc hiÖn môc tiªu chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®Êt n­íc. C¸c chØ tiªu chñ yÕu ®Õn ngµy 31/12/2002 ®Òu ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng 25%. Tæng tµi s¶n ®¹t 76.000 tû ®ång, n©ng cao dÇn chÊt l­îng, ho¹t ®éng tu©n thñ ph¸p luËt, kinh doanh cã l·i, thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô víi Ng©n s¸ch nhµ n­íc cao h¬n n¨m tr­íc, gi÷ v÷ng truyÒn thèng ®Çu t­ ph¸t triÓn víi nh÷ng h×nh thøc s¸ng t¹o phï hîp víi yªu cÇu míi. Ph¸t triÓn s©u réng quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ. C¸c ®¬n vÞ thµnh viªn h¹ch to¸n ®éc lËp, c¸c liªn doanh ®· hoµn thµnh tèt kÕ ho¹ch ®ãng gãp tÝch cùc vµo kÕt qu¶ chung cña toµn hÖ thèng. Thùc hiÖn cã kÕt qu¶ 40% ®Ò ¸n c¬ cÊu l¹i, ®· tiÕn hµnh t¸ch b¹ch cho vay theo chØ ®Þnh. Hoµn thµnh c¬ cÊu l¹i 65% nî th­¬ng m¹i theo quyÕt ®Þnh 149/Q§-TTg, trÝch ®ñ dù phßng rñi ro theo quy ®Þnh, tõng b­íc c¶i thiÖn t×nh h×nh tµi chÝnh cña ng©n hµng. Thùc hiÖn ®óng cam kÕt ®Ó cÊp bæ sung vèn ®iÒu lÖ. TiÕp tôc ph¸t triÓn më réng m¹ng l­íi ho¹t ®éng t¹i Hµ Néi vµ Thµnh phè Hå ChÝ Minh, hoµn thµnh m« h×nh tæng c«ng ty nhµ n­íc. Thµnh lËp Së giao dÞch III lµm vai trß ng©n hµng b¸n bu«n ®èi víi dù ¸n tµi chÝnh n«ng th«n I vµ II. Tõng b­íc chuyÓn dÞch c¬ cÊu tµi s¶n nî – tµi s¶n cã theo h­íng hîp lý h¬n vµ dÇn theo th«ng lÖ. Thùc hiÖn ®óng tiÕn ®é dù ¸n hiÖn ®¹i ho¸ ng©n hµng. TËp trung triÓn khai c¸c quy chÕ, c¬ chÕ míi, c¶i tiÕn quy tr×nh nghiÖp vô theo tiªu chuÈn chÊt l­îng ISO 9001: 2000. Thùc hiÖn kiÓm to¸n quèc tÕ 6 n¨m liÒn (1996-2001). C¬ cÊu l¹i m« h×nh tæ chøc héi së chÝnh, ph©n ®Þnh chøc n¨ng nhiÖm vô gi÷a c¸c phßng, ban h­íng vÒ kh¸ch hµng, n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ ®iÒu hµnh t¹i Trung t©m ®iÒu hµnh, gi÷ v÷ng ®­îc truyÒn thèng “§¬n vÞ anh hïng lao ®éng trong thêi kú ®æi míi” do §¶ng nhµ n­íc võa trao tÆng. 1.2. Së giao dÞch 1( SGD1). Së giao dÞch 1 ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam lµ ®¬n vÞ thµnh viªn lín nhÊt trong hÖ thèng ng©n hµng ®Çu t­ ph¸t triÓn, ho¹t ®éng trªn hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc nh­ dÇu khÝ,viÔn th«ng, x©y dùng, c«ng n«ng nghiÖp, giao th«ng vËn t¶i, th­¬ng m¹i dÞch vô…víi ®éi ngò nh©n viªn ®­îc ®µo t¹o ë tr×nh ®é cao,víi hÖ thèng trang thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®­îc qu¶n lý theo tiªu chuÈn quèc tÕ ISO-9001. Trong giai do¹n tõ n¨m 1991 ®Õn n¨m 1997 Së giao dÞch 1 ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam – gäi t¾t lµ SGD – lµ mét ®¬n vÞ phô thuéc, thùc hiÖn cho vay, nhËn tiÒn göi tõ trªn xuèng. Mäi ho¹t ®éng cña SGD ®Òu mang tÝnh bao cÊp thùc hiÖn theo chØ thÞ( SGD chñ yÕu cho vay ®èi víi c¸c dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ do BIDV chØ ®Þnh), kh«ng tù h¹ch to¸n vµ kh«ng tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ doach sè. Chñ yÕu do ng©n hµng mÑ ®ì ®Çu. Sau n¨m 1997 SGD cã b­íc chuyÓn biÕn lín trong ho¹t ®éng, thËt sù t¸ch ra vµ trë thµnh mét ng©n hµng th­¬ng m¹i h¹ch to¸n ®éc lËp. Së giao dÞch1 ®­îc tæ chøc theo m« h×nh mét doanh nghiÖp nhµ n­íc. Trong ®ã cã Ban gi¸m ®èc gåm mét gi¸m ®èc phô tr¸ch chung vµ ba phã gi¸m ®èc phô tr¸ch chuyªn m«n gåm 13 phßng ban chøc n¨ng. HiÖn nay së cã 241 nh©n viªn. Trong c¬ chÕ ho¹t ®éng cña së lu«n cã sù d©n chñ vµ sù trao ®æi th«ng tin hai chiÒu tõ cÊp qu¶n lý së ®Õn cÊp qu¶n lý c¸c phßng ban, tõ qu¶n lý c¸c phßng ban ®Õn nh©n viªn vµ ng­îc l¹i. §iÒu nµy ®· t¹o cho së cã mét v¨n ho¸ c«ng së rÊt lµnh m¹nh, mäi ng­êi lu«n ®Æt c«ng viÖc lªn hµng ®Çu; lu«n gióp ®ì nhau cïng tiÕn bé ch¨m lo ®Õn ®êi sèng c¸ nh©n cña nhau. S¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc: Ban gi¸m ®èc TÝn Dông (2ph) Hµnh ChÝnh Kho quÜ C¸c phßng Giao DÞch Nguån Vèn Kinh doanh KiÓm Tra KiÓm To¸n Néi bé Thanh Toan quèc tÕ §iÖn to¸n Qu¶n Lý Kh- Hµng KÕ To¸n Tµi chÝnh Së giao dÞchI NH§T&PT ViÖt Nam * Ban gi¸m ®èc SGD chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc §¶ng uû, héi ®ång qu¶n trÞ vµ tæng gi¸m ®èc BIDV vÒ mäi ho¹t ®éng cña SGD theo nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n ®­îc quy ®Þnh. Gi¸m ®èc chÞu sù qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ tÝn dông ng©n hµng cña Ng©n hµng Nhµ n­íc Trung ­¬ng. Cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn ®óng c¸c quyÕt ®Þnh cña Thèng ®èc NHNN. * Phßng ®iÖn to¸n cã chøc n¨ng trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô trong lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin phôc vô cho ho¹t ®éng cña SGD, tham m­u cho gi¸m ®èc vÒ chiÕn l­îc ph¸t triÓn c«ng nghÖ th«ng tin t¹i së. * Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n nhiÖm vô chÝnh lµ thùc hiÖn h¹ch to¸n kÕ to¸n ®Ó ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, kÞp thêi mäi ho¹t ®éng kinh doanh vµ c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh t¹i héi së SGD. Lµ ®Çu mèi x©y dùng kÕ ho¹ch vµ tæ chøc thùc hiÖn kÕ ho¹ch tµi chÝnh hµng n¨m cña SGD. Thùc hiÖn chi tiªu tµi chÝnh t¹i héi së vµ kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn t¹i c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc SGD theo c¸c V¨n b¶n quy ®Þnh cña Bé tµi chÝnh vµ cña ngµnh. * Phßng qu¶n lý kh¸ch hµng lµ ®Çu mèi tæ chøc vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch kh¸ch hµng cña SGD. NhiÖm vô : Nghiªn cøu thÞ tr­êng, x¸c ®Þnh thÞ phÇn cña SGD ®Ó tham m­u cho gi¸m ®èc x©y dùng chiÕn l­îc kh¸ch hµng, ®Þnh h­íng ph¸t triÓn nÒn kh¸ch hµng bÒn v÷ng phôc vô kinh doanh cña SGD. * C¸c phßng tÝn dông cã nhiÖm vô tæ chøc thùc hiÖn vµ tham m­u cho gi¸m ®èc vÒ ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ th«ng qua nghiÖp vô tÝn dông vµ nghiÖp vô ng©n hµng ®èi víi c¸c tæ chøc, c¸ nh©n thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ b»ng VND vµ ngo¹i tÖ. HiÖn nay t¹i SGD cã 2 phßng tÝn dông (phßng tÝn dông1 vµ phßng tÝn dông 2) hai phßng nµy cã chøc n¨ng nhiÖm vô nh­ nhau. NhiÖm vô : Thùc hiÖn viÖc cho vay ng¾n h¹n, trung vµ dµi h¹n b»ng VND vµ ngo¹i tÖ, b¶o l·nh cho c¸c kh¸ch hµng theo chÕ ®é tÝn dông hiÖn hµnh, ®¶m b¶o tÝnh an toµn, hiÖu qu¶ cña ®ång vèn. Thùc hiÖn t­ vÊn trong ho¹t ®éng tÝn dông vµ dÞch vô uû th¸c ®Çu t­ theo quy ®Þnh. Thùc hiÖn viÖc huy ®éng vèn tõ mäi nguån vèn hîp ph¸p cña c¸c kh¸ch hµng nh­: TiÒn göi cã kú h¹n, tiÒn göi kh«ng kú h¹n…c¶ VND vµ ngo¹i tÖ. Tæ chøc viÖc lËp kÕ ho¹ch kinh doanh hµng th¸ng, quý, n¨m cña phßng vµ tham gia x©y dùng kÕ ho¹ch kinh doanh cña SGD. Thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kinh doanh hµng quý, n¨m do gi¸m ®èc giao. Thùc hiÖn c¸c b¸o c¸o thèng kª theo chuyªn ®Ò ®Þnh kú hoÆc ®ét xuÊt vÒ ho¹t ®éng tÝn dông, b¶o l·nh theo quy ®Þnh cña BIDV vµ gi¸m ®èc. Tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c kh¸ch hµng th­êng xuyªn; phôc vô vµ khai th¸c tiÒm n¨ng cña kh¸ch hµng truyÒn thèng, më réng ph¸t triÓn kh¸ch hµng míi. Tham m­u cho gi¸m ®èc vÒ chiÕn l­îc kinh doanh, chÝnh s¸ch kh¸ch hµng, chÝnh s¸ch tÝn dông vµ chÝnh s¸ch l·i suÊt cña SGD. Tæ chøc lËp, l­u tr÷, b¶o qu¶n hå s¬, tµi liÖu theo ®óng quy ®Þnh Thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc kh¸c khi gi¸m ®èc giao. Phßng tæ chøc hµnh chÝnh kho quü trùc tiÕp thu, chi tiÒn, kiÓm ®Õm vËn chuyÓn, b¶o qu¶n tiÒn mÆt, ng©n phiÕu thanh to¸n, ngo¹i tÖ vµng b¹c ®¸ quý, Ên chØ cã gi¸ t¹i quü nghiÖp vô. * C¸c phßng giao dÞch. HiÖn nay trùc thuéc së giao dÞch ng©n hµng §T&PT cã 3 phßng giao dÞch (phßng giao dÞch sè 1- 35 Hµng V«i ; phßng giao dÞch sè 2 – 108 Ph¹m Ngäc Th¹ch vµ phßng giao dÞch trung t©m th­¬ng m¹i Trµng TiÒn Plaza). Chøc n¨ng, nhiÖm vô : Trùc tiÕp thùc hiÖn nhËn tiÒn göi tæ chøc kinh tÕ, huy ®éng vèn d©n c­ thùc hiÖn nghiÖp vô tÝn dông vµ mét sè lo¹i dÞch vô Ng©n hµng theo sù ph©n c«ng cña ban gi¸m ®èc. * Phßng nguån vèn kinh doanh. Tæ chøc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh tµi s¶n nî, tµi s¶n cã b»ng tiÒn cña SGD ®Ó ®¶m b¶o kinh doanh cã hiÖu qu¶, an toµn, ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ trùc tiÕp thùc hiÖn mét sè nghiÖp vô kinh doanh t¹i së theo ph©n c«ng. * Phßng kiÓm tra kiÓm to¸n néi bé cã chøc n¨ng trùc tiÕp thùc hiÖn c«ng viÖc kiÓm tra kiÓm to¸n néi bé cña së nh»m: B¶o ®¶m chÊp hµnh ®óng ph¸p luËt vµ c¸c quy ®Þnh cña ng©n hµng; Ph¶n ¸nh, ®¸nh gi¸ ®óng t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh tõng quý, n¨m cña SGD; §¸nh gi¸ chÝnh x¸c thùc tr¹ng tµi chÝnh hµng n¨m vµ tõng thêi kú cña SGD. Ph¸t hiÖn vµ b¸o c¸o kÞp thêi c¸c biÓu hiÖn vi ph¹m ph¸p luËt, nh÷ng tiÒm Èn rñi ro trong kinh doanh tiÒn tÖ, ®Æc biÖt rñi ro tÝn dông. * Phßng thanh to¸n quèc tÕ lµ trung t©m thanh to¸n ®èi ngo¹i cña SGD, trùc tiÕp tæ chøc thùc hiÖn nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ cho kh¸ch hµng cña së còng nh­ kh¸ch hµng cña c¸c chi nh¸nh ch­a thùc hiÖn thanh to¸n quèc tÕ trùc tiÕp ®ång thêi lµ trung t©m chuyÓn tiÕp cho c¸c chi nh¸nh NH§T&PT trong hÖ thèng. 2. Mét sè ho¹t ®éng chñ yÕu cña SGD. Së giao dÞch Ng©n hµng §T&PT ViÖt Nam còng gièng nh­ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh kh¸c ho¹t ®éng ®a n¨ng trong mäi lÜnh vùc trªn ph¹m vi toµn quèc. HiÖn nay së giao dÞch ®ang thùc hiÖn hÇu hÕt c¸c nghiÖp vô tµi chÝnh tiÒn tÖ vµ ng©n hµng nh­ : NhËn tiÒn göi vµ thanh to¸n ; TÝn dông b¶o l·nh; thanh to¸n quèc tÕ; B¶o hiÓm; Chøng kho¸n; Hç trî c¸c doanh nghiÖp cã quan hÖ hîp t¸c víi Lµo; c¸c dÞch vô kh¸c ( Rót tiÒn tù ®éng , Hom-Banking … Trong n¨m n¨m 1997 –2002, toµn SGD cã sè d­ thanh to¸n trong n­íc ®¹t 300 tû ®ång t¨ng gÇn 41%/n¨m vµ chiÕm 30% doanh sè thanh to¸n quèc tÕ cña toµn hÖ thèng. Ngoµi ra, víi 8% thÞ phÇn vèn huy ®éng vµ 14% thÞ phÇn vèn tÝn dông SGD1 lµ ®¬n vÞ ®øng ®Çu ®Þa bµn Hµ Néi vÒ d­ nî tÝn dông vµ thø hai vÒ nguån vèn huy ®éng. Trong n¨m 2002 ®­îc sù quan t©m chØ ®¹o cña Héi ®ång qu¶n trÞ, Ban l·nh ®¹o Ng©n hµng §T&PT ViÖt Nam, ®­îc sù hîp t¸c chÆt chÎ cña c¸c b¹n hµng cïng víi sù næ lùc cè g¾ng cña c¸n bé nh©n viªn ,Së giao dÞch ®· ®¹t kÕt qu¶ chÝnh nh­ sau: Tæng tµi s¶n ®¹t 10.569 tû ®ång t¨ng 35% so víi n¨m 2001 chiÕm trªn 15% Tæng tµi s¶n cña c¶ hÖ thèng Ng©n hµng §T&PT ViÖt Nam (Ch­a kÓ Chi nh¸nh B¾c Hµ Néi t¸ch ra tõ Së giao dÞch). Huy ®éng vèn ®¹t 8.500 tû ®ång t¨ng 21% so víi n¨m 2001; Tæng d­ nî cho vay ®¹t 6.290 tû ®ång t¨ng 27% so víi 31/12/2001, trong ®ã, ®Æc biÖt d­ nî tÝn dông trung vµ dµi h¹n th­¬ng m¹i t¨ng 73% so víi 31/12/2001, chÊt l­îng c¸c mÆt ho¹t ®éng ngµy cµng n©ng cao, Së giao dÞch ®· chó träng ph¸t triÓn m¹ng l­íi c¸c ®iÓm giao dÞch, ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, dÞch vô nh­ dÞch vô ng©n hµng t¹i nhµ (Homebanking), thanh to¸n ®iÖn tö, rót tiÒn tõ m¸y ATM kÕt hîp víi dÞch vô tr¶ hé l­¬ng c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc; lµm ®¹i lý thanh to¸n thÎ VISA, MASTER CARD, chuyÓn tiÒn nhanh WEST UNION, ®­a WEBSITE cña Së giao dÞch vµo ho¹t ®éng. V× vËy, sè kh¸ch hµng ®Õn quan hÖ sö dông c¸c s¶n phÈm, dÞch vô cña ng©n hµng ngµy cµng nhiÒu. Riªng n¨m 2002 ®· cã thªm trªn 2000 kh¸ch hµng míi lµ c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ c¸ nh©n quan hÖ víi Së giao dÞch, ®Æc biÖt cã trªn 700 kh¸ch hµng míi lµ c¸c tæ chøc kinh tÕ x· héi. Trong c¸c ho¹t ®éng cña m×nh, Së giao dÞch lu«n tu©n thñ vµ chÊp hµnh tèt c¸c quy ®Þnh cña Ph¸p luËt nhµ n­íc, ®ãng gãp cho ng©n s¸ch nhµ n­íc n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc. C¸c chØ tiªu kinh doanh cña Së giao dÞch ®¹t vµ v­ît møc kÕ ho¹ch kinh doanh do Ng©n hµng §T&PT T¦ giao gãp phÇn cïng toµn hÖ thèng Ng©n hµng §T&PT ViÖt Nam hoµn thµnh kÕ ho¹ch kinh doanh phôc vô nÒn kinh tÕ, c¬ cÊu l¹i g¾n víi ph¸t triÓn bÒn v÷ng, vµ x©y dùng ngµnh v÷ng m¹nh, tõng b­íc chñ ®éng héi nhËp. Së giao dÞch ®­îc Héi ®ång thi ®ua Ng©n hµng §T&PT T¦ xÕp lo¹i thi ®ua lµ ®¬n vÞ xuÊt s¾c ®Æc biÖt nhiÒu n¨m liÒn toµn hÖ thèng. N¨m 2002, Së giao dÞch lµ ®¬n vÞ duy nhÊt ®­îc Ng©n hµng §T&PT ViÖt Nam xÕp lo¹i xuÊt s¾c ®Æc biÖt trong tæng sè 73 ®¬n vÞ thµnh viªn. Thµnh tÝch ®ã, ®· ®­îc §¶ng, Nhµ n­íc ghi nhËn b»ng viÖc trao tÆng phÇn th­ëng cao quý “Hu©n ch­¬ng lao ®éng H¹ng 3” cho Së giao dÞch Ng©n hµng §T&PT ViÖt Nam. Ban gi¸m ®èc Së giao dÞch Ng©n hµng §T&PT ViÖt Nam ®¸nh gi¸ cao kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh n¨m 2002, ®· t¹o nÒn mãng, thÕ vµ lùc míi cho Së giao dÞch Ng©n hµng §T&PT ViÖt Nam b­íc vµo kinh doanh n¨m 2003 vµ thªm v÷ng tin gãp phÇn cïng hÖ thèng Ng©n hµng §T&PT hoµn thµnh kÕ ho¹ch 5 n¨m (2001-2005) ®· ®Ò ra trong ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng cña Ng©n hµng §T&PT ViÖt Nam, phôc vô ®¾c lùc cho viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia, ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi theo ®­êng lèi ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. 2.1. Ho¹t ®éng huy ®éng vèn Qu¸n triÖt chñ tr­¬ng ph¸t huy néi lùc thùc hiÖn sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, cïng víi toµn hÖ thèng h¬n 10 n¨m qua SGD ®· thùc hiÖn mét c¸ch suÊt s¾c nhiÖm vô huy ®éng vèn trong n­íc víi tèc ®é t¨ng tr­ëng nguån vèn ®¹t gÇn 94% mét n¨m trong ®ã tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n giai ®o¹n 1991-1994 lµ 124%. Sè d­ huy ®éng cuèi n¨m 91 míi cã 7 tû VND th× ®Õn 31/12/2002 quy m« nguån vèn huy ®éng cña së ®· ®¹t 8500 tû trong ®ã huy ®éng vèn tõ d©n c­ t¨ng 123% ®­a SGD tõ chç hoµn toµn phô thuéc vµo nguån vèn BIDV ®Õn nay së ®· c¬ b¶n tù chñ ®­îc nguån vèn ho¹t ®éng kinh doanh vµ ®ãng gãp mét phÇn vµo sù ph¸t triÓn cña toµn hÖ thèng. Qua h¬n 10 n¨m hoÆt ®éng, 8 n¨m triÓn khai ho¹t ®éng ng©n hµng th­¬ng m¹i- Mét thêi gian cã thÓ coi lµ rÊt ng¾n so víi c¸c ng©n hµng kh¸c – c«ng t¸c huy ®éng vèn cña SGD ®Æc biÖt lµ huy ®éng vèn tõ d©n c­ ®· gãp phÇn quan träng t¹o nªn uy tÝn cña toµn hÖ thèng BIDV. Uy tÝn ®ã d­îc x©y dùng, båi ®¾p vµ kh¶ng ®Þnh qua c¸c chiÕn dÞch nh­ huy ®éng kú phiÕu b¶o ®¶m gi¸ trÞ theo vµng, kú phiÕu USD (n¨m 1992); huy ®éng tiÕt kiÖm vµ cho vay x©y dùng nhµ ë (n¨m 1994), c¸c ®ît ph¸t hµnh tr¸i phiÕu BIDV ( c¸c n¨m 1994, 1998, 2000, 2002). Trong n¨m 2002 vµ nh÷ng th¸ng ®Çu n¨m 2003, cïng víi toµn hÖ thèng SGD còng ®· thùc hiÖn ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, huy ®éng th«ng qua chøng chØ tiÒn göi víi tæng sè vèn huy ®éng ®­îc ®¹t gÇn 700 tû VND ®­a sè d­ huy ®éng tr¸i phiÕu ®¹t h¬n 1548 tû ®ång gãp phÇn quan träng trong viÖc c¶i thiÖn c¬ cÊu kú h¹n cña nguån vèn huy ®éng. KÕt qu¶ trªn ®¹t ®­îc lµ do thùc hiÖn viÖc më réng m¹ng l­íi huy ®éng, ¸p dông chÝnh s¸ch l·i xuÊt linh ho¹t, mang tÝnh c¹nh tranh, c¶i tiÕn ph­¬ng thøc phôc vô kh¸ch hµng theo h­íng khÐp kÝn c¸c dÞch vô Ng©n hµng vµ lµm tèt c«ng t¸c Marketing trong ng©n hµng. C¬ cÊu huy ®éng vèn cña SGD1. §¬n vÞ ( triÖu ®ång). ChØ tiªu. N¨m 2000. N¨m 2001. N¨m 2002. Tæng huy ®éng. 5.339.022. 6.630.856. 8.515.541. TiÒn göi kh¸ch hµng. *TiÒn göi kh«ng kú h¹n. *TiÒn göi cã kú h¹n. 1.484.995. 422.061. 1.062.933. 1.953.133. 633.039. 1.320.101. 2.638.513. TiÒn göi d©n c­. *TiÕt kiÖm. *Kú phiÕu. *Tr¸i phiÕu. 3.727.046. 1.1916.384. 727.958. 1.082.705. 4.392.226. 2.349.607. 903.629. 1.138.990. 5.876.027. Huy ®éng kh¸c. 31.337. 96.493. Nguån : B¸o c¸o tæng kÕt SGD1. 2.2.Ho¹t ®éng tÝn dông. H¬n 10 n¨m qua, SGD ®· cung øng cho nÒn kinh tÕ h¬n 21.400 tû VND vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn th«ng qua c¸c h×nh thøc cÊp ph¸t vèn ng©n s¸ch vµ tÝn dông, d­ nî tÝn dông cã tèc ®é tang tr­ëng b×nh qu©n hµng n¨m 83%, víi sè d­ cuèi n¨m 2002 ®¹t 6290 tû VND. Giai ®o¹n 1991-1994 h×nh thøc cung øng vèn chñ yÕu lµ cÊp ph¸t vèn ng©n s¸ch, víi tæng sè vèn ng©n s¸ch cÊp ph¸t cho c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ®Çu t­ lµ 442 tû VND, viÖc cung øng vèn d­íi h×nh thøc Ýn dông giai ®o¹n nµy chñ yÕu lµ tÝn dông ­u ®·i theo kÕ ho¹ch nhµ n­íc ( c¶ ODA vµ EASAF), tÝn dông ng¾n, trung vµ dµi h¹n th­¬ng m¹i cßn rÊt nhá bÐ. Tõ n¨m 1995 ho¹t ®éng tÝn dông ®­îc më réng, tÝn dông th­¬ng m¹i ®­îc ®Èy m¹nh vµ chiÕm tû träng ngµy cµng cao trong tæng d­ nî cña SGD. Trªn c¬ së nguån huy ®éng vèn nh­ ®· tr×nh bµy ë phÇn tr­íc, SGD1 ®· thùc hiÖn hµng lo¹t danh môc ®Çu t­, cho vay theo ®óng tÝnh chÊt cña mét ng©n hµng hiÖn ®¹i, ®¸p øng phÇn nµo nhu cÇu vÒ vèn cña c¸c doanh nghiÖp còng nh­ toµn bé nÒn kinh tÕ. Nguån vèn ng©n s¸ch ®­îc cÊp ph¸t ®Ó c¶i t¹o quèc lé 1, 2, 3, tham gia x©y dùng tuyÕn ®­êng s¾t B¾c Nam, phôc vô chuÈn bÞ ®Çu t­ víi c¸c c«ng tr×nh thuû lîi...Nguån vèn tÝn dông ®· ®­îc ®Çu t­ cho hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng nh­ ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn nguån vµ l­íi ®iÖn: X©y dùng thuû ®iÖn Yaly, c¶i t¹o nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn Turbin khÝ CÇn Th¬, c¶i t¹o l­íi ®iÖn c¸c thµnh phè Hµ Néi – H¶i Phßng – Nam §Þnh, c¸c dù ¸n hiÖn ®¹i ho¸ ngµnh b­u chÝnh viÔn th«ng nh­ dù ¸n c¸p quang B¾c Nam, hÖ thèng tæng ®µi tù ®éng cña c¸c b­u ®iÖn ®Þa ph­¬ng...Nguån vèn tÝn dông ®· gãp phÇn h×nh thµnh, ®æi míi vµ n©ng cao n¨ng lùc ho¹t ®éng, n¨ng lùc xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may b»ng viÖc ®Çu t­ cho c¸c c«ng ty may §øc Giang, may 10, may Th¨ng Long, Hå G­¬m, Phï §æng, dÖt Hµ Néi, dÖt 8/3...T¨ng n¨ng lùc thi c«ng, s¶n xuÊt nguyªn vËt liÖu cña ngµnh giao th«ng, x©y dùng th«ng qua c¸c dù ¸n ®Çu t­ dµnh cho Tæng c«ng ty xi m¨ng, tæng c«ng ty x©y dùng S«ng §µ, Tæng c«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng 1, Lilama, Coma, Viglacera, Vinaconex, liªn hiÖp ®­êng s¾t, h·ng hµng kh«ng quèc gia ViÖt Nam...Më réng ch­¬ng tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸ thay thÕ hµng nhËp khÈu nh­ ®Çu t­ cho c¸c dù ¸n cña c«ng ty kim khÝ Th¨ng Long, nhµ m¸y vËt liÖu chÞu löa kiÒm tÝnh. Nguån vèn cña SGD ®· v­¬n tíi phôc vô cho c¸c dù ¸n cña ngµnh dÇu khÝ nh­ dù ¸n Nam C«n S¬n, liªn doanh nhùa vµ Ho¸ chÊt Phó Mü, tÇu chë dÇu Petrolimex...Ng­îc chiÒu víi t¨ng tr­ëng quy m« tÝn dông, tû lÖ nî qu¸ h¹n cña SGD qua c¸c n¨m dÇn ®­îc h¹ thÊp, tõ møc1,5% n¨m 1997®Õn nay tû lÖ nî qu¸ h¹n trªn tæng d­ nî chØ cßn 0,45% n¨m. Trong n¨m 2002 d­ nî tÝn dông b×nh qu©n 83% ®¹t gÇn 6300 tû trong ®ã tÝn dông th­¬ng m¹i chiÕm 77,33%.Do ®Æc biÖt chó träng ®Õn c«ng t¸c Marketing, phôc vô tèt kh¸ch hµng s½n cã, më réng t×m kiÕm kh¸ch hµng míi, chó träng c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, thùc hiÖn chÝnh s¸ch kh¸ch hµng trªn c¬ së c¸c chØ tiªu ph©n lo¹i ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng, x©y dùng vµ thùc hiÖn cho vay theo hîp ®ång khung, hîp ®ång h¹n møc tÝn dông th­êng xuyªn c¶ b»ng VND vµ ngo¹i tÖ ®èi víi c¸c tæng c«ng ty, c¸c kh¸ch hµng cã quan hÖ th­êng xuyªn, gi¶m thiÓu hå s¬ thñ tôc vay vèn nh­ng vÉn ®¶m b¶o an toµn tÝn dông, ¸p dông nhiÒu ph­¬ng thøc cho vay linh ho¹t, c¶i tiÕn vµ n©ng cao chÊt l­îng giao dÞch kÕt qu¶ lµ SGD ®· cã nhiÒu kh¸ch hµng cã doanh sè vµ d­ nî th­êng xuyªn lín nh­ : Petrolimex, C«ng ty dÖt Hµ Néi, c«ng ty FPT, LILAMA, tæng c«ng ty c¬ khÝ x©y dùng, trung t©m kinh doanh VINACONEX, tæng c«ng ty c«ng nghiÖp tÇu thuû, c¸c c«ng ty thuéc tæng c«ng ty x©y dùng S«ng §µ, c«ng ty ®Ìn huúnh quang ORION- HANEL… X¸c ®Þnh tÝn dông trung vµ dµi h¹n th­¬ng m¹i lµ ho¹t ®éng chñ yÕu ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng cho vay dù ¸n ®Çu t­ cña Së giao dÞch khi tÝn dông theo kÕ ho¹ch Nhµ n­íc gi¶m dÇn, ngay tõ ®Çu n¨m 2001, SGD ®· tÝch cùc triÓn khai c«ng t¸c tÝn dông ®Çu t­, chñ ®éng t×m kiÕm c¸c dù ¸n kh¶ thi, tiÕp xóc vµ lµm viÖc víi c¸c doanh nghiÖp nhanh chãng hoµn thiÖn hå s¬ ®Ó cã thÓ ký hîp ®ång tÝn dông. Doanh sè cho vay trong n¨m 2002 ®¹t gÇn 2000 tû VND, trong ®ã doanh sè cho vay b»ng ®ång VND ®¹t gÊp 3 lÇn vµ doanh sè cho vay b»ng ngo¹i tÖ ®¹t gÊp 4 lÇn doanh sè cho vay n¨m 2001. Trong n¨m SGD ®· ký kÕt ®­îc 44 hîp ®ång tÝn dông th­¬ng m¹i ®Çu t­ trung vµ dµi h¹n víi tæng sè vèn 705 tû VND vµ trªn 80 triÖu USD, trong ®ã cã mét sè dù ¸n lín víi vèn vay ®ång tµi trî nh­ : Nhµ m¸y xi m¨ng Chinfon H¶i Phßng, tæng c«ng ty S«ng §µ, tæng c«ng ty dÇu khÝ ViÖt Nam, liªn hiÖp ®­êng s¾t... 2.3.Ho¹t ®éng dÞch vô. Trong bèi c¶nh hiÖn nay khi mµ c¸c nghiÖp vô truyÒn thèng cña ng©n hµng nh­ huy ®éng vèn, tÝn dông ngµy cµng ph¶i chÞu søc Ðp c¹nh tranh tõ rÊt nhiÒu phÝa cïng víi sù ph¸t triÓn nh­ vò b·o cña khoa häc kü thuËt c¸c ng©n hµng ngµy cµng quan t©m ®Õn viÖc më réng, ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh s¶n phÈm, s½n sµng cung øng nh÷ng dÞch vô ng©n hµng míi. §©y lµ mét chiÕn l­îc quan träng ®­îc thùc hiÖn nh»m ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña nÒn kinh tÕ còng nh­ t¨ng thªm thu nhËp tõ dÞch vô ®ång thêi ®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Thùc hiÖn chøc n¨ng thanh to¸n cña ng©n hµng, lµ trung t©m thanh to¸n cña toµn hÖ thèng trªn ®Þa bµn Hµ Néi h¬n 10 n¨m qua dÞch vô thanh to¸n ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn m¹nh mÏ, gãp phÇn quan träng trong viÖc t¹o nªn quy m« vµ uy tÝn cña SGD hiÖn nay.Tõ h×nh thøc thanh to¸n liªn hµng theo ®­êng b­u ®iÖn víi thêi gian thanh to¸n kÐo dµi hµng tuÇn, n¨m 1993 ®­îc n¨ng cÊp thùc hiÖn th«ng qua hÖ thèng m¸y tÝnh, ®Õn n¨m 1997 ®· ¸p dông ch­¬ng tr×nh thanh to¸n tËp trung trong toµn hÖ thèng, SGD ®· thùc hiÖn tæng doanh sè thanh to¸n trong n­íc ®¹t gÇn 300.000 tû VND an toµn, nhanh chãng, chÝnh x¸c víi møc t¨ng tr­ëng b×nh qu©n hµng n¨m 63%. DÞch vô tanh to¸n quèc tÕ míi ®­îc thùc hiÖn tõ n¨m 1999 ®· nhanh chãng trë thµnh mét dÞch vô quan träng, gãp phÇn më réng vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i cña SGD. Tr­íc yªu cÇu cña qu¸ tr×nh héi nhËp, SGD hÕt søc chó träng më réng vµ ph¸t triÓn c¸c dÞch vô ng©n hµng nh»m t¹o thªm c¸c doanh nghiÖp trong ho¹t ®éng kinh doanh vµ t¨ng dÇn tû träng ®ãng gãp trong tæng thu nhËp. DÞch vô b¶o l·nh lµ nh÷ng cam kÕt tµi chÝnh cña SGD gióp c¸c doanh nghiÖp th¾ng thÇu, thùc hiÖn hîp ®ång, më réng ho¹t ®éng kinh doanh trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh gay g¾t. C¸c dÞch vô ng©n hµng ®¹i lý, kinh doanh ngo¹i tÖ, Home banking, chi tr¶ l­¬ng, chi tr¶ kiÒu hèi...®­îc më ra vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ gãp phÇn hç trî ho¹t ®éng kinh doanh chÝnh, t¨ng n¨ng lùc phôc vô kh¸ch hµng, qua ®ã t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña SGD. Giai ®o¹n 1997 – 2002 ®¸nh ®Êu sù ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh dÞch vô cña BIDV vµ SGD1 c¶ vÒ doanh sè ho¹t ®éng, sè l­îng s¶n phÈm míi, hç trî mét c¸ch tÝch cùc c¸c ho¹t ®éng vµ nghiÖp vô truyÒn thèng. Thu nhËp tõ ho¹t ®éng dÞch vô ngµy cµng t¨ng, n¨m 2002 t¨ng 81% so víi n¨m 97 ®¹t tû träng 36,4% tæng lîi nhuËn tr­íc thuÕ, gãp phÇm n©ng cao uy tÝn vµ vÞ thÕ cña ng©n hµng trong c¹nh tranh. 3. Thùc tr¹ng cho vay dù ¸n t¹i SGD. 3.1.T×nh h×nh cho vay. N¨m 2002 lµ n¨m thø hai thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn 5 n¨m cña BIDV vµ còng lµ n¨m thø hai thùc hiÖn ®Ò ¸n t¸i c¬ cÊu ng©n hµng, tiÕp tôc t¹o tiÒn ®Ò cho sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng, x©y dùng toµn hÖ thèng ng©n hµng thµnh tËp ®oµn tµi chÝnh tÝn dông ®a n¨ng ph¸t triÓn v÷ng m¹nh vµ héi nhËp kÞp thêi víi quèc tÕ. Ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng diÔn ra trong ®iÒu kiÖn m«i tr­êng kinh tÕ cã nh÷ng thuËn lîi c¬ b¶n ®ã lµ : NÒn kinh tÕ n­íc ta tiÕp tôc khëi s¾c víi tèc dé t¨ng tr­ëng cao nhÊt trong n¨m n¨m qua ( ®¹t7,04%), c¬ cÊu c«ng, n«ng, ng­ nghiÖp ®­îc chuyÓn dÞch mét c¸ch râ rÖt. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp t¨ng 14,2%