Chỉ định siêu âm tim thai (indications for fetal echocardiography)

1CHỈ ĐỊNH SIÊU ÂM TIM THAI (Indications for fetal echocardiography) PGS.TS.Phạm Nguyễn Vinh 2Các điểm chính trong chỉ định SAT thai  Tần suất TBS: 4-11/1000 trẻ ra đời còn sống  Ba yếu tố nguy cơ của tim bẩm sinh:  Từ mẹ  Từ gia đình  Từ chính thai nhi TL: Allan L, Hornberger L, Sharland G. Texbook of Fetal Cardiology GreenWich Medical Media 2000, 1st ed; p. 47-53 Chỉ định siêu âm tim thai 3Chỉ định SAT thai/ YTNC từ mẹ  Bệnh chuyển hoá/ mẹ:  ĐTĐ  Phenylketonuria  Tiếp xúc với chất gây dị tật/ mẹ  Thuốc  Nhiễm virus  Tự kháng thể (ở mẹ (Maternal auto antibodies)  Mẹ có BTBS tần suất TBS con 2- 22%  Kênh nhĩ thất: 11-22%  Hẹp eo ĐMC : 6-10% Chỉ định siêu âm tim thai TL: Allan L, Hornberger L, Sharland G. Texbook of Fetal Cardiology GreenWich Medical Media 2000, 1st ed; p. 47-53 4Các yếu tố nguy cơ từ mẹ (1)  ĐTĐ:  Tăng nguy cơ TBS 3-5 lần  Tất cả mẹ ĐTĐ cần siêu âm tim thai (tháng 4-5 / thai kỳ)  Phenylketonuria:  14% TBS/thai  Thường gặp tổn thương thân-chóp (cono-truncal lesions): 4 Fallot, nghẽn thất trái, TLT Chỉ định siêu âm tim thai 5Các yếu tố nguy cơ từ mẹ (2)  Thuốc hoặc virus (6-8 tuần đầu/thai kỳ)  Rượu  Thuốc chống động kinh: valproic acid, epanuric, lithium TD: TLT, Ebstein (lithium)  Rubella virus: còn ống động mạch  Panovirus, coxsackie virus: BCT dãn nở Chỉ định siêu âm tim thai 6 Tự kháng thể/ Mẹ:  Anti- Ro, anti- La (Lupus ban đỏ, hội chứng Sjogren)  Blốc nhĩ thất, bệnh cơ tim hạn chế (endocardial fibroelastosis)  Phụ nữ bệnh chất keo: 1-6% TBS/thai Các yếu tố nguy cơ từ mẹ (3) Chỉ định siêu âm tim thai TL: Allan L, Hornberger L, Sharland G. Texbook of Fetal Cardiology GreenWich Medical Media 2000, 1st ed; p. 47-53 7Chỉ định SAT thai/ yếu tố nguy cơ từ gia đình  Con hoặc thai trước có BTBS  Cha bị BTBS  Bệnh sử rối loạn gene (TD: các hội chứng Noonan, Marfan, Holt-Oram, DiGeorge/ velocardiofacial, William) Chỉ định siêu âm tim thai TL: Allan L, Hornberger L, Sharland G. Texbook of Fetal Cardiology GreenWich Medical Media 2000, 1st ed; p. 47-53 8Các yếu tố nguy cơ từ gia đình  Con hoặc thai trước có BTBS:  Nguy cơ 2%: con kế tiếp  Nguy cơ 10%: 2 con trước có BTBS  Thường cùng loại BTBS (75%)  Rối loạn 1 gene đơn độc  Microdeletion chromosome 22 tổn thương thân chóp (4 Fallot, thân chung động mạch, đứt đoạn ĐMC)  Các hội chứng Noonan, Marfan Chỉ định siêu âm tim thai TL: Allan L, Hornberger L, Sharland G. Texbook of Fetal Cardiology GreenWich Medical Media 2000, 1st ed; p. 47-53 9Chỉ định SAT thai/ yếu tố nguy cơ từ thai  Fetal hydrops: tràn dịch nhiều hơn 1 vị trí (cổ màng bụng màng chướng, màng phổi, màng tim, dưới da)  Dị tật thai ngoài tim  Loạn nhịp tim  Nghi ngờ BTBS khi siêu âm sản khoa Chỉ định siêu âm tim thai TL: Allan L, Hornberger L, Sharland G. Texbook of Fetal Cardiology GreenWich Medical Media 2000, 1st ed; p. 47-53 10 Các yếu tố nguy cơ từ thai (1)  Tràn dịch đa mạc thai (Fetal hydrops):  25% có BTBS  Thường gặp :TLT, giảm sản thất trái, hẹp eo ĐMC, bệnh cơ tim Chỉ định siêu âm tim thai 11  Dị tật thai ngoài tim:  Omphalocele (rốn lồi, umbilical hernia) : 30% BTBS  Thoát vị cơ hoành : 10% BTBS  Không lỗ ruột non (duodenal atresia): kênh nhĩ thất  Phù gáy (nuchal edema): ≥ 3mm tuần 10-12 thai kỳ  Động mạch rốn đơn độc  Dò thực quản – khí quản: 4 Fallot, TLT  Cystic hygroma:  Phù gáy tạo vách  Thường có : h/c Turner, hẹp eo ĐMC Các yếu tố nguy cơ từ thai (2) Chỉ định siêu âm tim thai TL: Allan L, Hornberger L, Sharland G. Texbook of Fetal Cardiology GreenWich Medical Media 2000, 1st ed; p. 47-53 12 Tuổi thai kỳ/ SAT thai  Có thể: từ tuần lễ 9/ thai kỳ  Khảo sát hoàn toàn tim: tuần lễ 18/ thai kỳ  Thai phụ béo: tuần lễ 20/thai kỳ Chỉ định siêu âm tim thai