Châu Á trong chính sách đối ngoại của Australia - Lịch sử và hiện tại - Trần Nam Tiến

16♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N 1. Sûå hiïån diïån cuãa chêu AÁ trong chñnh saách àöëi ngoaåi cuãa Australia tûâ Chiïën tranh thïë giúái thûá hai àïën àêìu thêåp niïn 70 cuãa thïë kyã XX Lõch sûã Liïn bang Australia àaä coá hún 100 nùm, nhûng thûåc sûå chó tûâ khi Chiïën tranh thïë giúái lêìn thûá hai nöí ra úã Thaái Bònh Dûúng (1941), Australia múái chuá yá àïën viïåc xêy dûång möåt nïìn ngoaåi giao àöåc lêåp cho mònh. Trong böëi caãnh àoá, khu vûåc chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng múái àûúåc Australia chuá yá àïën. Thûåc tïë cho thêëy, cho àïën trûúác khi chiïën tranh Thaái Bònh Dûúng buâng nöí, khoá maâ tòm àûúåc möåt cú súã naâo (ngoaâi cú súã võ trñ àõa lyá) cho thêëy Australia coá liïn quan lúåi ñch àïën khu vûåc chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng, trong khi àoá, moåi cú súã khaác laåi chûáng minh roä raâng Australia laâ möåt phêìn cuãa chêu Êu, maâ cuå thïí laâ thuöåc vïì Anh. Vaâ chñnh baãn thên Australia cuäng tûå nhêån mònh nhû möåt "tiïìn àöìn" cuãa chêu Êu nùçm úã chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng [13, tr.218]. Trong thúâi kyâ Chiïën tranh thïë giúái lêìn thûá hai (1941-1945), yïëu töë quöëc phoâng vaâ an ninh chi phöëi maånh meä àïën chñnh saách àöëi ngoaåi cuãa Australia, trong àoá têåp trung chöëng laåi sûå múã röång phaåm vi xêm lûúåc cuãa Nhêåt xuöëng khu vûåc nam Thaái Bònh Dûúng. Trûúác sûå an nguy vaâ töìn vong baãn thên, Australia chuá troång phaát triïín quan hïå khùng khñt vúái Myä, coi Myä laâ keã baão trúå chñnh cho an ninh vaâ öín àõnh cuãa Australia. Thûåc tïë naây àöìng nghôa vúái viïåc Australia dêìn dêìn rúâi boã sûå phuå thuöåc chùåt cheä vúái Anh vöën töìn taåi tûâ khi Australia thaânh lêåp Liïn bang (1901) vaâ keáo daâi cho àïën thúâi àiïím khi cuöåc Chiïën tranh Thaái Bònh Dûúng buâng nöí [5, tr.103]. Möëi quan têm chuã yïëu thúâi kyâ naây cuãa Australia laâ taåo ra möåt trûúâng an ninh thuêån lúåi cho mònh taåi khu vûåc sinh töìn cuãa mònh - khu vûåc Thaái Bònh Dûúng, maâ gêìn hún laâ khu vûåc chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng. Trong thúâi kyâ Chiïën tranh laånh, nhêån thûác vïì möi trûúâng an ninh cuäng nhû nhûäng nguy cú àe doåa an ninh cuãa Australia laåi phuå thuöåc vaâo hïå tû tûúãng cuãa giúái cêìm quyïìn. Dûúái aãnh hûúãng cuãa Chiïën tranh laånh, Australia daânh nhiïìu sûå chuá yá cho nhûäng vêën àïì coá tñnh chêët toaân cêìu trong quan hïå quöëc tïë, àoá laâ sûå àöëi àêìu hai khöëi tû baãn chuã nghôa vaâ xaä höåi chuã nghôa, àûáng àêìu laâ Myä vaâ Liïn Xö. Tûâ lùng kñnh yá thûác hïå trong Chiïën tranh laånh, vúái tû caách laâ thaânh viïn cuãa khöëi tû baãn chuã nghôa, Australia nhêån thûác sûå töìn taåi vaâ phaát triïín cuãa Cöång hoâa Nhên dên Trung Hoa, sûå phaát triïín cuãa caách maång Viïåt Nam nhû möëi àe doåa sûå töìn taåi cuãa thïë giúái tûå do, maâ Australia laâ möåt böå phêån cêëu thaânh. Trïn cú súã nhêån thûác àoá, Australia vêîn tiïëp tuåc xem CHÊU AÁ TRONG CHÑNH SAÁCH ÀÖËI NGOAÅI CUÃA AUSTRALIA - LÕCH SÛÃ VAÂ HIÏÅN TAÅI. Trêìn Nam Tiïën* * TS., Khoa Quan hïå Quöëc tïë,Trûúâng ÀHKHXH&NV-ÀHQG-TP.HCM K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦17 Myä laâ àöìng minh quan troång nhêët cuãa mònh. Àùåc biïåt, tûâ nùm 1950 trúã ài, möëi quan hïå àöìng minh gùæn boá giûäa Australia vaâ Myä àaä àûa Australia dñnh lñu nhiïìu hún vaâo caác vêën àïì cuãa chêu AÁ, àùåc biïåt laâ Àöng Nam AÁ [3, tr.253-204]. Coá thïí noái, nhûäng àõnh hûúáng àöëi ngoaåi cuãa Australia trong thúâi kyâ naây phêìn nhiïìu bõ aãnh hûúãng búãi tû duy vaâ sûå chi phöëi cuãa Myä, vaâ baãn thên Australia "tûå thêëy" mònh coá nghôa vuå goáp phêìn ngùn chùån sûå phaát triïín cuãa chuã nghôa cöång saãn trïn thïë giúái, maâ cuå thïí laâ úã khu vûåc chêu AÁ. Trïn cú súã àoá, Australia àaä tham gia vaâo caác khöëi quên sûå nhû ANZUS vaâ SEATO, àûa quên tham chiïën cuâng Anh úã Malaysia vaâ Myä úã Viïåt Nam. Coá thïí thêëy, viïåc Australia tham gia vaâo caác töí chûác quên sûå trïn laâ "àïí coá nhûäng möëi quan hïå liïn minh vúái Myä hún laâ noá coá muåc àñch roä raâng cho riïng mònh" [12, tr.168]. Trong quan hïå àöëi vúái caác quöëc gia chêu AÁ, Australia thöng qua "Kïë hoaåch Colombo"(1) àûúåc triïín khai tûâ nùm 1950, möåt daång thûác Kïë hoaåch Marshall thu nhoã àûúåc thûåc hiïån úã chêu AÁ nhùçm viïån trúå phaát triïín cho caác nûúác àang phaát triïín trong khu vûåc. Tñnh àïën nùm 1968, Australia àaä gûãi nhiïìu chuyïn gia àïën höî trúå, giuáp àúä caác nûúác chêu AÁ; nhêån àaâo taåo khoaãng 9.400 hoåc sinh, sinh viïn àïën tûâ caác quöëc gia úã khu vûåc naây theo chûúng trònh cuãa "Kïë hoaåch Colombo". Coá thïí thêëy rùçng, nhûäng viïån trúå cuãa Australia thöng qua Kïë hoaåch Colombo coá goáp phêìn caãi thiïån phêìn naâo thûåc traång khoá khùn cuãa caác nûúác nhêån viïån trúå. Tuy nhiïn, muåc àñch chñnh cuãa noá vêîn laâ nhùçm phuåc vuå cho muåc àñch cuãa phûúng Têy löi keáo caác nûúác chêu AÁ vaâo quyä àaåo aãnh hûúãng cuãa hoå, chöëng laåi sûå phaát triïín cuãa chuã nghôa Cöång saãn. Do àoá, trong chiïën tranh Viïåt Nam, Australia têåp trung phaát triïín quan hïå vúái chñnh quyïìn Viïåt Nam Cöång hoâa, khöng coá quan hïå vúái chñnh quyïìn Viïåt Nam Dên chuã Cöång hoâa. Àêy cuäng laâ möåt thûåc tïë coá thïí hiïíu àûúåc trong böëi caãnh cuöåc Chiïën tranh laånh, àöëi àêìu Àöng - Têy àang phaát triïín maånh. Do Australia luön coi mònh thuöåc thïë giúái phûúng Têy, moåi caách xûã sûå àïìu theo phûúng Têy nïn quaá trònh höåi nhêåp vúái chêu AÁ cuãa Australia trong thúâi kyâ Chiïën tranh laånh àïìu thêët baåi, trong àoá coá phêìn lúán do taác àöång vaâ aãnh hûúãng cuãa caác nûúác phûúng Têy, àûáng àêìu laâ Myä. Tûâ thûåc tïë àoá, nhiïìu nûúác chêu AÁ khöng mùån maâ lùæm trong quan hïå vúái Australia. Nhûäng chuyïín biïën trïn thïë giúái vaâ khu vûåc vaâo nûãa àêìu thêåp niïn 70 cuâng vúái viïåc lïn nùæm quyïìn cuãa chñnh phuã Cöng àaãng àaä taåo nïn möåt sûå chuyïín dõch troång têm chñnh saách àöëi ngoaåi cuãa Australia. Sûå chñn muöìi nhêån thûác vïì möåt àûúâng löëi àöëi ngoaåi àöåc lêåp àaä khiïën cho chñnh saách àöëi ngoaåi cuãa Australia trong giai àoaån tiïëp theo coá nhûäng thay àöíi. Australia bùæt àêìu nhòn nhêån nhûäng vêën àïì khu vûåc bùçng chñnh nhaän quan cuãa mònh vaâ cú súã tiïëp cêån caác vêën àïì khu vûåc àïìu xuêët phaát tûâ quyïìn lúåi cuãa Australia vaâ cuãa khu vûåc hún laâ cuãa caác cûúâng quöëc àöìng minh Myä vaâ Anh [11, tr.283]. Nhûäng bûúác tiïën trïn àûúåc giúái nghiïn cûáu àaánh giaá laâ "cöåt möëc" trong quaá trònh phaát triïín chñnh saách àöëi ngoaåi cuãa Australia. Nhûäng quan têm daânh cho chêu AÁ thúâi kyâ naây khöng chó hoaân toaân laâ nhûäng vêën àïì quên sûå - chñnh trõ maâ quyïìn lúåi kinh tïë, húåp taác vùn hoáa, khoa hoåc - kyä thuêåt àaä bùæt àêìu àûúåc chuá yá àïën. Cuâng vúái viïåc phaát triïín quan hïå nhiïìu mùåt vúái caác nûúác khu vûåc, Australia tûâ boã "Chñnh saách Australia da trùæng" (White Australia Policy), tïn goåi thöng duång cuãa Àaåo luêåt haån chïë nhêåp cû (Immigration Restrection Act) ban haânh tûâ nùm thaânh lêåp Liïn bang (1901) chöëng laåi viïåc nhêåp cû ngûúâi chêu AÁ vaâ ngûúâi da maâu vaâo Australia. Viïåc baäi boã thaái àöå kyâ thõ trong chñnh saách nhêåp cû àaä taåo nïn êën tûúång dïî chêëp nhêån hún vïì Australia trong con mùæt caác dên töåc chêu AÁ. Àêy àûúåc xem laâ möåt bûúác chuyïín quan troång cho thêëy Australia bùæt àêìu taåo dûång möåt hònh aãnh àöåc lêåp, tñch cûåc, nùng àöång hún 1. YÁ tûúãng cho sûå ra àúâi cuãa Kïë hoaåch Colombo àûúåc Ngoaåi trûúãng Australia Percy Claude Spender àûa ra vaâo thaáng 1-1950 trong cuöåc hoåp caác Böå trûúãng cuãa nhûäng nûúác nùçm trong khöëi Liïn hiïåp Anh taåi Colombo vaâ àûúåc uãng höå cao cuãa caác thaânh viïn tham gia cuöåc hoåp. Thaáng 5-1950, àaåi diïån Chñnh phuã caác nûúác Australia, Canada, New Zealand vaâ Anh àaä nhêët trñ àoáng goáp möîi nûúác 8 triïåu baãng Anh theo chu kyâ 3 nùm möåt lêìn cho viïåc àaâo taåo nhên sûå cho caác nûúác nhû ÊËn Àöå, Pakistan, Sri Lanka vaâ möåt söë nûúác Àöng Nam AÁ, cuäng nhû gûãi caác giaáo viïn, chuyïn gia, trang thiïët bõ àïën caác nûúác nhêån viïån trúå. Nùm 1951 laâ Myä vaâ àïën nùm 1954 thïm Nhêåt cuäng trúã thaânh nûúác cuäng cêëp viïån trúå cho chûúng trònh naây. 18♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N trïn trûúâng quöëc tïë vaâ úã chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng tûâ sau nùm 1972. 2. Chñnh saách àöëi ngoaåi àöåc lêåp cuãa Australia vaâ caái nhòn hûúáng vïì khu vûåc chêu AÁ Nhûäng chuyïín biïën múái úã chêu AÁ, àùåc biïåt laâ cuöåc chiïën tranh Viïåt Nam kïët thuác, Myä buöåc phaãi ruát hoaân toaân khoãi Àöng Nam AÁ luåc àõa àaä taác àöång lúán àïën nhêån thûác cuãa Australia, qua àoá caâng thuác àêíy quaá trònh hûúáng vïì chêu AÁ cuãa hoå. Àïën giûäa thêåp niïn 70 cuãa thïë kyã XX, Australia àaä bùæt àêìu hûúáng àïën xêy dûång möåt chñnh saách àöëi ngoaåi àöåc lêåp. Àiïìu naây àûúåc Thuã tûúáng Gough Whitlam phaát biïíu roä trong lïî tuyïn thïå nhêåm chûác cuãa öng: "Viïåc thay àöíi chñnh phuã àang àem àïën cho chuáng ta möåt cú höåi múái àïí àaánh giaá laåi möåt caách töíng thïí haâng loaåt caác chñnh saách vaâ quan àiïím àöëi ngoaåi cuãa Australia... Tû duy cuãa chuáng ta hiïån nay laâ hûúáng vïì möåt lêåp trûúâng àöåc lêåp hún cuãa Australia trong caác vêën àïì quöëc tïë, hûúáng vïì möåt nûúác Australia seä giaãm thiïíu khuynh hûúáng quên sûå, khöng múã àûúâng cho chuã nghôa phên biïåt chuãng töåc; möåt nûúác Australia seä coá möåt àõa võ ngaây caâng gia tùng vúái tû caách laâ möåt quöëc gia coá àùåc thuâ, röång lûúång, húåp taác vaâ xûáng àaáng àûúåc tön troång, khöng chó úã chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng maâ laâ trïn toaân thïë giúái" (8). Trong àoá, chêu AÁ àöëi vúái Australia àûúåc nhòn nhêån nhû "laâ möåt khu vûåc maâ têìm quan troång vïì an ninh cuãa noá àöëi vúái Australia chùæc chùæn laâ àang tiïëp tuåc àûúåc duy trò, nhûng cuäng laâ núi Australia phaãi phaát triïín caác quan hïå àa diïån, caã chñnh trõ, vùn hoáa, thûúng maåi, xaä höåi vaâ con ngûúâi" [8, tr.224]. Ngûúâi àûáng àêìu Chñnh phuã Australia cuäng àaä tuyïn böë seä múã ra möåt kyã nguyïn múái trong quan hïå vúái caác quöëc gia chêu AÁ. Trong chñnh saách kinh tïë àöëi ngoaåi, Australia àaä àûa ra hai muåc tiïu lúán laâ uãng höå sûå phaát triïín kinh tïë cuãa chêu AÁ vaâ thuác àêíy lúåi ñch kinh tïë lêu daâi cuãa Australia bùçng viïåc hoâa húåp nïìn kinh tïë Australia vúái caác nïìn kinh tïë úã khu vûåc loâng chaão chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng [5, tr.117]. Dûúái thúâi kyâ cêìm quyïìn cuãa Thuã tûúáng Gough Whitlam, Australia àaä àùåt nhên töë "àöåc lêåp" lïn haâng àêìu trong àûúâng löëi vaâ hoaåt àöång àöëi ngoaåi. Sau khi lïn laâm Thuã tûúáng, Whitlam àaä quyïët àõnh ruát toaân böå binh lñnh Australia tham chiïën taåi Viïåt Nam vïì nûúác, möåt haânh àöång bõ Myä lïn aán laâ phaãn böåi laåi àöìng minh. Whitlam coân quyïët àõnh khai thöng bang giao vúái Trung Quöëc vaâ tùng cûúâng quan hïå vúái Liïn Xö vaâ caác quöëc gia xaä höåi chuã nghôa khaác. Àêìu nùm 1975, Thuã tûúáng Whitlam coân tuyïn böë seä àoáng cûãa caác cùn cûá quên sûå cuãa Myä trïn laänh thöí Australia trong àoá coá caã cùn cûá tònh baáo thöng tin Pine Gap. Nhûäng haânh àöång àoá àaä khiïën Myä khöng haâi loâng vaâ àaä taác àöång liïn tuåc àïí Anh thay àöíi Toaân quyïìn vaâ lêåt àöí sûå cêìm quyïìn cuãa Thuã tûúáng Whitlam. Trûúác sûác eáp cuãa Myä, thaáng 11- 1975 Toaân quyïìn John Kerr quyïët àõnh baäi nhiïåm chûác vuå Thuã tûúáng cuãa öng Whitlam vaâ böí nhiïåm Malcolm Fraser laâm Thuã tûúáng taåm quyïìn vaâo ngaây 11-11-1975 (18). Chñnh phuã Malcolm Fraser kïë nhiïåm tiïëp tuåc thûåc hiïån chñnh saách hûúáng vïì chêu AÁ àaä coá tûâ ngûúâi tiïìn nhiïåm. Tuy nhiïn, dûúái taác àöång cuãa cuöåc Chiïën tranh laånh vêîn coân cùng thùèng, quan hïå giûäa Australia vaâ caác quöëc gia chêu AÁ tûâ giûäa thêåp niïn 70 àïën giûäa thêåp niïn 80 cuãa thïë kyã XX diïîn ra khaá phûác taåp, coá luác cùng thùèng vaâ xung àöåt, roä nhêët laâ trong quan hïå vúái caác quöëc gia Àöng Nam AÁ. Vaâo cuöëi thêåp niïn 80, Chiïën tranh laånh ài vaâo höìi kïët thuác, xu hûúáng húåp taác vaâ phaát triïín, lêëy kinh tïë laâm troång têm bùæt àêìu phaát triïín. Trong nhûäng nùm cuöëi cuâng cuãa thêåp niïn 80, sûå phaát triïín maånh meä vïì kinh tïë cuãa khu vûåc chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng àaä taåo nïn sûå "hêëp dêîn" àöëi vúái Australia. Trong böëi caãnh àoá, chñnh saách àöëi ngoaåi cuãa Australia bùæt àêìu coá sûå àiïìu chónh cú baãn àöëi vúái chêu AÁ. Trong nhêån thûác sêu sùæc vaâ toaân diïån vïì böëi caãnh vaâ cuåc diïån quöëc tïë liïn quan àïën lúåi ñch söëng coân cuãa mònh, Australia àaä tûå àùåt ra muåc tiïu phêën àêëu trúã thaânh möåt quöëc gia chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng thûåc thuå. Viïåc Töí chûác húåp taác kinh tïë chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng (APEC) ra àúâi thaáng 11-1989 tûâ àïì xuêët cuãa Thuã tûúáng Australia Bob Hawke àaä cho thêëy roä têìm quan troång cuãa chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng trong chñnh saách àöëi ngoaåi cuãa Australia. Quan àiïím hûúáng vïì chêu AÁ cuãa Australia thïí hiïån roä trong chñnh saách "Tham dûå toaân diïån" (Comprehensive Engagement) do Ngoaåi trûúãng Evans trònh baây trong nùm 1989. Nöåi dung cuãa chñnh saách naây bao göìm nhûäng muåc tiïu cú baãn sau: - Xêy dûång möåt maång lûúái bao göìm caác quan hïå àa daång vaâ cùn baãn hún vúái caác nûúác Àöng Nam AÁ; -Tiïëp tuåc uãng höå töí chûác khu vûåc K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦19 àaáng kïí hiïån nay laâ ASEAN, phöëi húåp vúái töí chûác naây àïí hònh thaânh thïm caác töí chûác hoùåc caác thoãa ûúác, nhû APEC; - Tham gia tñch cûåc vaâo tiïën trònh thaânh lêåp cöång àöìng an ninh khu vûåc dûåa trïn cú súã cuãa khaái niïåm chia seã lúåi ñch chung vïì an ninh; - Hoaåt àöång àïí löi keáo Viïåt Nam, Laâo, Campuchia vaâ Myanmar vaâo cú cêëu húåp taác trong caác vêën àïì cuãa khu vûåc; - Cam kïët tön troång sûå àa daång vïì vùn hoáa trong caác quan hïå giûäa Australia vaâ caác nûúác." [5, tr.176] Coá thïí thêëy, chñnh saách "tham dûå toaân diïån" thïí hiïån neát múái trong caách tiïëp cêån cuãa Australia àöëi vúái caác nûúác trong khu vûåc, àoá laâ möåt "sûå raâng buöåc" qua laåi giûäa caác quöëc gia hoaân toaân bònh àùèng trïn moåi bònh diïån quan hïå, tûâ an ninh chñnh trõ, kinh tïë àïën vùn hoáa giaáo duåc. Àêy àûúåc xem laâ möåt nïìn taãng vûäng chùæc, möåt trong nhûäng nhên töë then chöët àïí dûåa vaâo àoá phaát triïín, xêy dûång, thuác àêíy caác quan hïå cuãa Australia vúái Àöng Nam AÁ theo hûúáng tñch cûåc vaâ coá lúåi nhêët cho caã hai phña. Viïåc thûåc hiïån chñnh saách "tham dûå toaân diïån" vaâo nûãa àêìu thêåp niïn 90 tiïëp tuåc àûúåc cuå thïí hoáa vaâ phaát triïín. 3. Giai àoaån hoaân thiïån quaá trònh "hûúáng vïì chêu AÁ" trong chñnh saách àöëi ngoaåi cuãa Australia àêìu thêåp niïn 90 cuãa thïë kyã XX Nïëu coi toaân böå quaá trònh phaát triïín chñnh saách àöëi ngoaåi cuãa Australia tûâ giûäa thêåp niïn 40 laâ quaá trònh hûúáng vïì chêu AÁ thò nhûäng nùm 90 coá thïí coi nhû giai àoaån hoaân thiïån cuãa quaá trònh àoá. Sau khi Chiïën tranh laånh kïët thuác, trong nhûäng nùm àêìu thêåp niïn 90 cuãa thïë kyã XX, trûúác nhûäng chuyïín biïën nhanh choáng cuãa thïë giúái vaâ khu vûåc, chiïën lûúåc hûúáng vïì chêu AÁ cuãa Australia àaä àûúåc àêíy maånh. Thuã tûúáng Paul John Keating nhêën maånh chiïën lûúåc cuãa Australia laâ höåi nhêåp maånh vaâo chêu AÁ ngay sau khi nhêåm chûác vaâo nùm 1991. Àïí thïí hiïån roä yá àõnh naây, Thuã tûúáng Keating àaä cam kïët àûa sûå phaát triïín cuãa àêët nûúác Australia gùæn liïìn vúái sûå phaát triïín cuãa khu vûåc chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng. Öng phaát biïíu: "Vò vêåy hún bao giúâ hïët Australia sùén saâng, caã vïì àöëi nöåi cuäng nhû àöëi ngoaåi, trúã thaânh böå phêån cuãa chêu AÁ. Àêët nûúác naây àaä laâm moåi àiïìu coá thïí thuác àêíy quyïët têm cuãa mònh àïí àûúåc hoâa nhêåp vaâo nïìn kinh tïë nùng àöång cuãa khu vûåc" [16, tr.13]. Cuâng vúái viïåc nhêën maånh troång têm khu vûåc trong chñnh saách àöëi ngoaåi, caác quan chûác Australia thúâi kyâ naây cuäng thûúâng tòm cú höåi taåi caác diïîn àaân quöëc tïë àïí khùèng àõnh nhûäng möëi raâng buöåc khöng chó vïì àõa lyá maâ trong nhiïìu lônh vûåc khaác giûäa Australia vúái khu vûåc. Tûâ möåt nûúác vúái nhûäng quan hïå khùng khñt vúái nûúác Anh, möåt xaä höåi phûúng Têy úã phûúng Àöng, Australia àaä coá nhiïìu nöî lûåc trong quaá trònh höåi nhêåp vúái chêu AÁ. Ngay sau khi lïn nùæm quyïìn, Paul Keating àaä xoáa boã tiïìn lïå cuãa caác tên thuã tûúáng Australia trûúác àoá laâ phaãi sang thùm caác nûúác phûúng Têy, öng àaä thûåc hiïån haâng loaåt chuyïën cöng du sang caác quöëc gia chêu AÁ, àöìng thúâi thiïët lêåp thïm möåt söë laänh sûå quaán taåi nhiïìu thaânh phöë quan troång úã khu vûåc chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng vaâ giaãm búát caác toâa àaåi sûá vaâ laänh sûå quaán úã möåt söë nûúác phûúng Têy. Trong quan hïå kinh tïë, xuêët khêíu cuãa Australia sang caác nûúác chêu AÁ luön chiïëm 60% töíng giaá trõ xuêët khêíu cuãa Australia ra bïn ngoaâi. Viïåc gùæn boá vúái nïìn kinh tïë nùng àöång àaä cho thêëy àûúåc lúåi ñch kinh tïë àaä chi phöëi khaá lúán quan àiïím àöëi ngoaåi cuãa Australia thúâi kyâ sau Chiïën tranh laånh. Vêën àïì an ninh cuäng àûúåc Australia chuá troång trong quan hïå vúái caác nûúác chêu AÁ. Australia àaä coá rêët nhiïìu nöî lûåc cho vêën àïì an ninh vaâ öín àõnh úã chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng, tiïu biïíu nhêët laâ nhûäng àoáng goáp cho viïåc tòm ra möåt giaãi phaáp cho vêën àïì Campuchia. Vai troâ cuãa Australia trong viïåc tòm kiïëm möåt giaãi phaáp cho vêën àïì Campuchia àûúåc caã cöång àöìng quöëc tïë lêîn caác nûúác trong khu vûåc àaánh giaá rêët cao. Trong baãn baáo caáo chiïën lûúåc nùm 1993, Böå trûúãng Quöëc phoâng Australia àaä khùèng àõnh rùçng "vêën àïì an ninh cuãa Australia", cuäng giöëng nhû tûúng lai kinh tïë cuãa mònh, "gùæn chùåt vúái khu vûåc maâ chuáng ta àang söëng". Trïn cú súã àoá, Australia àaä chuyïín troång têm húåp taác phoâng thuã sang caác nûúác úã khu vûåc Àöng Nam AÁ vaâ àïì xûúáng tñch cûåc vêën àïì húåp taác an ninh chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng, trúã thaânh möåt bïn àöëi thoaåi cuãa ASEAN, tham gia vaâo Diïîn àaân Khu vûåc ASEAN (ARF). Àïí höåi nhêåp vaâ trúã thaânh "möåt phêìn cuãa chêu AÁ" thûåc sûå, Australia cuäng tñch cûåc thuác àêíy quan hïå vùn hoáa vúái caác nûúác chêu AÁ. Trong thúâi kyâ cêìm quyïìn cuãa Thuã tûúáng Keating, vêën àïì xêy dûång möåt "baãn sùæc chêu AÁ" cho Australia laâ möåt vêën àïì quan troång trong chñnh saách àöëi ngoaåi cuãa Australia. Àïën àêìu thêåp 20♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N niïn 90, hún luác naâo hïët trong nhêån thûác cuãa mònh Australia khöng chó laâ "cêìu nöëi" giûäa chêu Êu vaâ chêu AÁ maâ phaãi laâ "möåt phêìn cuãa chêu AÁ" (10). Laâ möåt àêët nûúác röång lúán vaâ phaát triïín úã gêìn chêu AÁ, Australia luön muöën àûúåc laâ baån àöìng haânh cuãa caác quöëc gia trong khu vûåc naây. Australia vêîn luön thûâa nhêån vúái cöåi nguöìn lõch sûã vaâ vùn hoáa, àùåc àiïím nhên chuãng cuãa mònh seä khöng bao giúâ trúã thaânh möåt nûúác chêu AÁ hoaân toaân búãi vò "vêîn coân nhûäng gùæn boá vúái chêu Êu vaâ Bùæc Myä vïì vùn hoáa - xaä höåi, vïì truyïìn thöëng chñnh trõ vaâ kinh tïë maâ Australia muöën lûu laåi". Tuy nhiïn, Australia khöng hïì xem nhûäng khaác biïåt vïì vùn hoáa naây coá thïí caãn trúã quaá trònh höåi nhêåp chêu AÁ cuãa hoå. "Traái laåi, àùåc tñnh naây seä tiïëp tuåc phaá triïín, loaåi boã ài nhûäng thaái àöå taách biïåt vaâ kyâ thõ cuãa noá àaä tûâng coá trong quaá khûá, vaâ trong tiïën trònh naây seä coá àûúåc tñnh linh hoaåt múái, khaã nùng múái àïí hoåc hoãi vaâ thñch nghi, möåt sûå trûúãng thaânh hún nûäa" [8, tr.34]. Tuy nhiïn, bûúác vaâo thêåp niïn 90, nhu cêìu trúã thaânh möåt phêìn chêu AÁ thöi thuác maånh meä Australia, vêën àïì "baãn sùæc" caâng àûúåc chuá troång. Paul Keating sau khi lïn laâm thuã tûúáng Australia thêåm chñ coân ài xa hún yá tûúãng trïn khi cuâng Evans nhêën maånh yá tûúãng taåo nïn möåt baãn sùæc chêu AÁ (Asian identity) cho Australia. Viïåc taái taåo Australia nhû möåt quöëc gia chêu AÁ trúã thaânh möåt phêìn trong chñnh saách cuãa Australia thúâi Keating. Ngoaåi trûúãng Evans lêåp lêåp rùçng: "Australia laâ möåt phêìn cuãa caái goåi laâ baán cêìu Àöng AÁ" [20, tr.59]. Thúâi kyâ naây ngoaâi võ trñ àõa lyá, yïëu töë àa sùæc töåc vúái tyã lïå ngûúâi chêu AÁ gia tùng cuäng nhû chuã nghôa àa vùn hoáa (multiculturalism) àûúåc coi nhû bùçng chûáng cuãa möåt baãn sùæc múái àang hònh thaânh taåi Australia. Chuã nghôa cöång hoâa (republicanism) vaâ phong traâo cöång hoâa àûúåc àêíy maånh trong thêåp niïn 90 cuäng laâ möåt caách khùèng àõnh baãn sùæc chêu AÁ cuãa Australia. Tuy nhiïn, nïëu nhû chñnh saách hûúáng vïì chêu AÁ dïî daâng àûúåc chêëp nhêån do tñnh thûåc tïë nhùçm àaåt àûúåc nhûäng lúåi ñch quöëc gia vïì kinh tïë vaâ chñnh trõ thò yá tûúãng tòm kiïëm möåt baãn sùæc chêu AÁ cho Australia laåi gêy nïn nhûäng yá kiïën khaác nhau. Nhûäng ngûúâi uãng höå yá tûúãng trïn cho rùçng àïí coá thïí raâng buöåc toaân diïån vúái chêu AÁ, Australia khöng chó cêìn hiïíu biïët nhiïìu hún vïì chêu AÁ maâ coân cêìn "àiïìu chónh laåi baãn sùæc vùn hoáa" àïí trúã thaânh möåt phêìn cuãa chêu AÁ. Caách tiïëp cêån chñnh saách hûúáng vïì chêu AÁ cuãa Keating vaâ Evans nhû trïn, theo àaánh giaá chung laâ khöng àaåt hiïåu quaã [17, tr.52-58]. 4. Chñnh phuã John Howard vaâ xu hûúáng "raâng buöåc toaân diïån" vúái chêu AÁ cuãa Australia Khi lïn nùæm quyïìn nùm 1996, Chñnh phuã cuãa Thuã tûúáng John Howard tiïëp tuåc nhêën maånh troång têm khu vûåc vaâ hûúáng vïì chêu AÁ trong chñnh saách àöëi ngoaåi cuãa mònh, cuå thïí: "tiïëp tuåc nhûäng cam kïët kinh tïë vúái caác quöëc gia chêu AÁ coá töëc àöå phaát triïín cao, göìm caã quan hïå tay àöi cuäng nhû qua Diïîn àaân Húåp taác Kinh tïë chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng (APEC)" [19, tr.196]. Chñnh phuã cuãa Thuã tûúáng John Howard nhêån thêëy rùçng nïëu têåp trung vaâo caác vêën àïì khu vûåc, Australia coá thïí phaát huy àûúåc vai troâ cuãa mònh möåt caách thiïët thûåc vaâ cuå thïí hún, vaâ qua àoá coá thïí gùæn Australia vúái khu vûåc phaát triïín nùng àöång bêåc nhêët cuãa thïë giúái. Àêìu thaáng 5-1997, Ngoaåi trûúãng Australia A. Downer àaä thay mùåt Chñnh phuã Australia khùèng àõnh: "Tûúng lai cuãa Australia nùçm úã khu vûåc chêu AÁ vaâ Australia phuå thuöåc vaâo tûúng lai àoá" [2, tr.187]. Trïn cú súã nhêån thûác àoá, Australia àaä coá nhûäng cöë gùæng trong caác hoaåt àöång höåi nhêåp vúái khu vûåc, coá nhûäng àoáng goáp thiïët thûåc cho sûå phaát triïín cuãa khu vûåc. Thaáng 12-1997, Böå Quöëc phoâng Australia cöng böë Chñnh saách chiïën lûúåc cuãa Australia, qua àoá khùèng àõnh: "Ngaây nay, lúåi ñch chiïën lûúåc cuãa Australia gùæn trûåc tiïëp vúái lúåi ñch cuãa toaân böå khu vûåc chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng" [4, tr.12]. Coá thïí thêëy, Chñnh phuã John Howard vêîn khùèng àõnh tiïëp tuåc "dñnh lñu" vúái chêu AÁ, nhûng khöng cho rùçng Australia phaãi thay àöíi baãn sùæc vùn hoáa cuãa mònh. Thuã tûúáng John Howard cho rùçng võ trñ àõa lyá vaâ lõch sûã cuãa Australia khöng coá gò mêu thuêîn nhau vaâ cuäng khöng cêìn phaãi coá möåt baãn sùæc chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng thò Australia múái coá thïí tham dûå nhûäng vêën àïì chêu AÁ. John Howard cho rùçng duâ phaát triïín quan hïå vúái caác àöìng minh phûúng Têy, àûáng àêìu laâ Myä, nhûäng can dûå vaâo chêu AÁ cuãa Australia khöng vò thïë maâ suy giaãm. Viïåc tham gia Lûåc lûúång gòn giûä hoâa bònh Liïn Húåp Quöëc taåi Campuchia àêìu thêåp niïn 90 vaâ Àöng Timor trong nhûäng ngaây cuöëi cuâng cuãa thïë kyã XX laâ nhûäng bùçng K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦21 chûáng cho thêëy Australia, duâ laâ Cöng àaãng hay Liïn àaãng cêìm quyïìn vêîn àang tiïëp tuåc "raâng buöåc toaân diïån" vúái chêu AÁ. Vïì thûåc tïë, Chñnh phuã cuãa John Howard coá xu hûúáng thên phûúng Têy, vúái möåt söë chñnh saách theo hûúáng "Trúã vïì phûúng Têy". Baãn thên Thuã tûúáng John Howard cuäng luön quan niïåm Australia nhû möåt quöëc gia phûúng Têy. Xu hûúáng thên phûúng Têy àûúåc thïí hiïån roä trong tuyïn böë àêìu nhiïåm kyâ cuãa Chñnh phuã John Howard rùçng "vêîn tiïëp tuåc duy trò caác möëi quan hïå quên sûå sùén coá vaâ caác cuöåc têåp trêån chung vúái caác nûúác chêu AÁ laáng giïìng nhû Indonesia, Singapore, Malaysia vaâ liïn minh vúái Anh, New Zealand trïn cú súã hiïåp ûúác quöëc phoâng 5 nûúác. Quan hïå quöëc phoâng vúái Myä seä àûúåc duy trò vaâ nhiïìu khaã nùng seä àûúåc nêng cêëp" [19, tr.196]. Trong quaá trònh cêìm quyïìn, Chñnh phuã John Howard toã ra khaá thên thiïån vúái caác nûúác phûúng Têy. Thaáng 9-1999, Thuã tûúáng John Howard tuyïn böë traách nhiïåm duy trò trêåt tûå trong khu vûåc laâ Myä, vaâ Australia sùén saâng àoáng vai troâ "phoá caãnh saát trûúãng" cho Myä [20, tr.130]. Tuyïn böë naây àaä gùåp phaãi sûå chó trñch kõch liïåt tûâ nhiïìu nûúác chêu AÁ. Sau sûå kiïån 11-9-2001, àùåc biïåt laâ sûå kiïån khuãng böë úã Bali (Indonesia) vaâo nùm 2002, quan hïå Australia vúái Myä trúã nïn gùæn boá hún [14, tr.52]. Thuã tûúáng John Howard khùèng àõnh möëi quan hïå húåp taác chùåt cheä giûäa Australia vaâ Myä chñnh laâ sûå baão àaãm an ninh töët nhêët vaâ noá nùçm trong lúåi ñch chiïën lûúåc cuãa Australia laâ uãng höå nöî lûåc cuãa Myä vaâ Anh trong cuöåc chiïën tranh taåi Iraq nùm 2003. Mùåc duâ coá sûå àiïìu chónh chñnh saách theo hûúáng "Trúã vïì phûúng Têy", tuy nhiïn, chñnh quyïìn John Howard cuäng khöng hïì giaãm ài sûå quan têm àöëi vúái chêu AÁ trong chñnh saách àöëi ngoaåi cuãa mònh. Trong Saách trùæng àöëi ngoaåi nùm 2003 cuãa Australia cöng böë ngaây 12-2-2003, Australia vêîn coi viïåc cuãng cöë quan hïå vúái caác nûúác chêu AÁ laâ möëi quan têm haâng àêìu cuãa mònh [20, tr.286]. Trong nhêån thûác cuãa mònh, Australia cho rùçng trong böëi caãnh kinh tïë thïë giúái vaâ an ninh quöëc tïë thay àöíi nhû hiïån nay, Australia coá thïí thuác àêíy möåt caách töët nhêët caác lúåi ñch quöëc gia cuãa mònh qua viïåc tùng cûúâng quan hïå vúái caác nûúác chêu AÁ. Trong thúâi kyâ naây, quan hïå giûäa Australia vúái caác quöëc gia chêu AÁ, àùåc biïåt laâ vúái caác nûúác ASEAN khaá phaát triïín, tuy nhiïn do quaá chuá troång vaâo vêën àïì an ninh nïn caác quan hïå kinh tïë, vùn hoáa coá phêìn giaãm suát so vúái giai àoaån trûúác. Nùm 2007, laänh tuå Àaãng Lao àöång laâ Kevin Rudd lïn thay John Howard laâm Thuã tûúãng Australia. Khi coân laâ böå trûúãng ngoaåi giao cho nöåi caác àöëi lêåp, Rudd àaä taái cêëu truác chñnh saách ngoaåi giao cho Àaãng Lao àöång mïånh danh "Ba Cöåt truå": àöëi taác vúái Liïn Húåp Quöëc, àöëi taác vúái chêu AÁ, vaâ àöìng minh vúái Hoa Kyâ (9). Nhû vêåy, trong quan àiïím àöëi ngoaåi cuãa chñnh quyïìn Kevin Rudd, chêu AÁ giûä võ trñ thûá hai. Àêy cuäng laâ möåt sûå khùèng àõnh vïì têìm quan troång cuãa chêu AÁ àöëi Australia dûúái thúâi Thuã tûúáng Kevin Rudd. Kevin Rudd hy voång tùng cûúâng caác möëi liïn hïå chùåt cheä hún vúái Trung Quöëc vaâ caác nûúác chêu AÁ khaác vaâ hy voång Australia seä laâ cêìu nöëi giûäa nïìn kinh tïë phûúng Têy vúái Chêu AÁ vaâ seä laâ quöëc gia hiïíu vïì Trung Quöëc vaâ Chêu AÁ roä neát nhêët. Trong nhiïåm kyâ cuãa mònh, möåt trong nhûäng cöë gùæng cuãa Thuã tûúáng Kevin Rudd trong viïåc gùæn boá vúái chêu AÁ àoá laâ yá tûúãng vïì viïåc thaânh lêåp Cöång àöìng Chêu AÁ Thaái Bònh Dûúng. Nùm 2010, baâ Julia Gillard àaä thay thïë Kevin Rudd laâm Thuã tûúáng Australia trong möåt cuöåc àaão chaánh bêët ngúâ trong Àaãng. Tuy nhiïn nhûäng yá tûúãng cuãa Kevin Rudd vêîn tiïëp tuåc àûúåc öng thûåc hiïån trong vai troâ múái - Böå trûúãng Ngoaåi giao Australia. 5. Kïët luêån Coá thïí thêëy, viïåc chuyïín hûúáng tû duy quöëc phoâng vaâ an ninh tûâ khu vûåc chêu Êu sang chêu AÁ cuãa Australia laâ caã möåt chùång àûúâng lõch sûã, bùæt àêìu tûâ sau Chiïën tranh thïë giúái lêìn thûá hai. Àoá laâ quaá trònh phaát triïín cuãa möåt àõnh hûúáng àöëi ngoaåi, àöìng thúâi cuäng phaãn aánh nhûäng bûúác phaát triïín cuãa cuãa Australia trïn con àûúâng trúã thaânh "möåt phêìn cuãa chêu AÁ". Chêu AÁ trong thêåp niïn 90 caâng trúã nïn quan troång trong chñnh saách àöëi ngoaåi cuãa Australia. Ngoaåi trûúãng Australia G. Evans tûâng khùèng àõnh sûå gùæn boá giûäa Australia vúái chêu AÁ trong baâi phaát biïíu taåi Tokyo ngaây 20-4-1991: "Chuáng töi biïët rùçng chêu AÁ laâ núi chuáng töi söëng vaâ àaãm baão an ninh cho mònh, laâ núi àùåt nïìn taãng cho sûå söëng coân vaâ tûúng lai cuãa Australia" (7). Sau Chiïën tranh laånh, nhêån thûác vïì têìm quan troång cuãa khu vûåc chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng cuãa Australia laâ khaá tñch cûåc. Nïëu trong quaá khûá, 22♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N Australia àaä tûâng laâ möåt phêìn cuãa chêu Êu, thò hiïån taåi vaâ tûúng lai cuãa nûúác naây seä laåi phuå thuöåc vaâo chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng. Sau khi Chiïën tranh laånh chêëm dûát, chêu AÁ trúã nïn quan troång hún trong con mùæt cuãa Australia. Böå trûúãng vïì phaát triïín buön baán vaâ haãi ngoaåi cuãa Australia Neal Blewett cuäng tûâng phaát biïíu: "... Seä laâ möåt sai lêìm nïëu ngûúâi ta vêîn nhòn nhêån Australia laâ möåt thûá tiïìn àöìn cö leã cuãa cöång àöìng Anglo- Saxon. Australia àaä thay àöíi möåt caách maånh meä vïì kinh tïë vaâ xaä höåi... Ngaây nay, chuáng ta laâ möåt quöëc gia àa vùn hoáa, múã cûãa, mong muöën trúã thaânh vaâ seä trúã thaânh möåt ngûúâi tham dûå tñch cûåc vaâo moåi vêën àïì cuãa khu vûåc chuáng ta..." [6, tr. 283]. Tûâ nhêån thûác àoá, Chñnh phuã úã Australia hiïån nay nhêån thûác àêìy àuã vaâ roä raâng rùçng chó coá húåp taác toaân diïån vúái caác nûúác trong khu vûåc thò Australia múái thïí hiïån àûúåc mònh laâ möåt quöëc gia chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng, coân vêën àïì baãn sùæc vùn hoáa thûåc sûå khöng phaãi laâ vêën àïì quan troång. Àiïìu naây àuáng vúái phaát biïíu cuãa möåt nhaâ bònh luêån cuãa baáo Australian: "Tuy coá sûå khaác biïåt àöi chuát nhûng àiïím chñnh vêîn laâ: Australia khöng phaãi laâ möåt ngûúâi baån nhêët thúâi maâ laâ möåt ngûúâi baån lêu niïn thên thiïët cuãa khu vûåc" (1). Hiïån nay, Chñnh phuã cuãa Thuã tûúáng Julia Gillard vêîn tûå xem mònh laâ möåt phêìn cuãa chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng xeát vïì mùåt kinh tïë, an ninh chiïën lûúåc vaâ cêìn khùèng àõnh vai troâ cuãa mònh úã chêu AÁ. Trïn cú súã quan hïå töët vúái caác quöëc gia chêu AÁ, Australia seä taåo àûúåc möi trûúâng thuêån lúåi qua phaát triïín quan hïå húåp taác toaân diïån vúái caác quöëc gia khu vûåc, tûâ àoá lúåi ñch quöëc gia cuãa Australia múái àûúåc àaãm baão vaâ phaát triïín. Vaâ trïn hïët, Australia coá thïí trúã thaânh möåt quöëc gia nùng àöång, tñch cûåc trong viïåc cuãng cöë loâng tin vaâ sûå húåp taác giûäa caác nûúác têìm trung, trong àoá coá Australia vaâ ASEAN, vaâ caác nûúác lúán khaác, goáp phêìn vaâo viïåc cuãng cöë hoâa bònh vaâ an ninh trong khu vûåc. TAÂI LIÏåU THAM KHAÃO 1. Alexandre Downer (1997), ASEAN and Australia - A Future Together, Minister for Foreign Affairs, to the ASEAN 30th Anniversary Seminer, Sydney, 26 August 1997. 2. Buâi Khaánh Thïë (chuã biïn) (1999), Nghiïn cûáu vïì Australia, Nxb. Giaáo duåc, TP. HCM. 3. David McLean (2001), "Australia in the Cold War" A Historiographical Review", The International History Review, XXIII, 2: June. 4. Department od Defence (1997), Australia's Strategic Policy, Defence Publishing and Visual Communication, Canberra, DEC. 5. Àöî Thõ Haånh (1999), Quan hïå cuãa Australia vúái Àöng Nam AÁ tûâ sau Chiïën tranh thïë giúái lêìn thûá hai, Nxb. Giaáo duåc, TP. HCM. 6. F.A. Mediansky (1992), Australian in a Changing World: New Foreign Policy Directions, New South Wales: Maxwell Macmillan. 7. Garth Evans (1991), "Shaping the Post-cold War World", Backgrounder, ngaây 3-5-1991. 8. Gareth Evans - Bruce Grant (1995), Australia's Foreign Relations: in the World of the 1990s, 2nd ed., Carlton, Vic.: Melbourne University Press. 9. Greg Sheridan (2006), "ALP's pillar of wisdom", The Australian, 9 December 2006. 10. JL Richardson (1997), The foreign policy of the Hawke-Keating government: An interim review, Technical Report Working Paper no. 1997/4, Department of International Relations, RSPAS, Australian National University, Canberra. 11. John Ingleson (1980), "Southeast Asia" in Australia's Foreign Relations in the World Affairs 1979-1985, Allen 7 Unwin, Sydney. 12. McDougall Derek (1998), Australian Foreign Relations: Contemporary Perspectives, Longman, Australia. 13. Nhiïìu taác giaã (1999), Àûúâng vaâo Australia, Nxb. Thaânh phöë Höì Chñ Minh. 14. Oliver Mendoza (2005), "Still Engaged? Australia's Relationship with Asia under Keating and Howard", Cross- section: Volume I, Australian University. 15. Stewart Firth (2005), Australia in International Politics: An Introduction to Australian Foreign Policy, 2nd edition, Allen & Unwin Academic. 16. Thöng têën xaä Viïåt Nam (1993), Australia nhòn thêëy tûúng lai úã chêu AÁ, Taâi liïåu tham khaão àùåc biïåt, söë ra ngaây 12- 4-1993. 17. Trõnh Thõ Àõnh (2000), "Australia hûúáng vïì chêu AÁ: tòm hiïíu lõch sûã phaát triïín cuãa möåt àõnh hûúáng àöëi ngoaåi", taåp chñ Nghiïn cûáu quöëc tïë, söë 6. K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦23 18. Vùn Hoâa, "Vai troâ cuãa Myä trong cuöåc "àaão chñnh mïìm" taåi Australia nùm 1975", PrintView.aspx?ID=68952 (cêåp nhêåt ngaây 8-9-2011). 19. Vuä Tuyïët Loan (chuã biïn) (1998), Öxtrêylia ngaây nay, Nxb. KHXH, Haâ Nöåi. 20. Vuä Tuyïët Loan (chuã biïn) (2004), Chñnh saách cuãa Australia àöëi vúái ASEAN (tûâ nùm 1991 - nay) - Hiïån traång vaâ triïín voång, Nxb. KHXH, Haâ Nöåi. SUMMARY Asia in Australian Foreign Policy - Past and Present . Dr. Tran Nam Tien The shift from Europe to Asia in defense and security mindset of Australia was a historical stage of the country since the Second World War. It was a process of development of Australian Foreign Policies Trend, reflecting the progress of the country on its way to be "a part of Asia". If Australia used to be a part of Europe in the past, then Australia is and will greatly depend on Asia, which has come to play an important role in Australian Foreign Policies in the early 21st century. The paper focuses on analyzing the role of Asia in Australian Foreign Policies and the success as well as limitation in implementing the "Toward Asia Policy" of Australia through historical stages.