Chẩn đoán và điều trị bệnh nhân thiếu máu tại Bệnh viện nhi đồng 1

Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003 CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BEÄNH NHAÂN THIEÁU MAÙU TAÏI BV NHI ÑOÀNG 1 Laâm Thò Myõ * TOÙM TAÉT Nghieân cöùu naøy thöïc hieän treân 128 ca thieáu maùu nhaäp vieän laàn ñaàu taïi BVNÑ 1 töø 01/06/02-30/12/02. Keát quûa nghieân cöùu cho thaáy: xaùc ñònh nguyeân nhaân thieáu maùu ñaït 87.5%,chæ ñònh truyeàn maùu ñaït 65.6%, ñieàu trò an toaøn ñaït tæ leä 73.43%.Caùc nguyeân nhaân thieáu maùu thöôøng gaëp laø Thieáu maùu thieáu saét,Baïch huyeát caáp,Suy tuyû, Thalassemia. Taàn suaát thieáu maùu cao nhaát ôû treû döôùi 6 tuoåi (62.5%).Thieáu maùu trung bình vaø naëng chieám tæ leä 55,46 %.Xeùt nghieäm ñaàu tieân coâng thöùc maùu vaø pheát maùu ñöôïc thöïc hieän (100% vaø 94.7%).Hb giaûm trung bình vaø naëng chieám 57.0%,tæ leä MCV giaûm laø 37%,tæ leä baïch caàu thay ñoåi soá löôïng laø 25.6% vaø tieåu caàu giaûm laø 32%; 46% ca laøm tuyû ñoà ñaõ giuùp xaùc ñònh ñöôïc 81.3% caùc beänh taïi tuyû xöông.Thôøi gian naèm vieän ≤ 7 ngaøy ñaït 53.1%,chæ coù 9.3% treân 14 ngaøy.Hoàng caàu laéng laø cheá phaåm truyeàn maùu chieám tæ leä cao nhaát 46.4%, maùu toaøn phaàn chæ coù 21.4%. SUMMARY DIAGNOSIS AND TREATMENT OF THE ANEMIC PATIENTS WHO WERE ADMITTED TO THE CHILDREN’S HOSPITAL NO.1. Laâm Thò Myõ * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 7 * Supplement of No 1: 27 - 32 This study included 128 anemic patients who were admitted to the Children’s Hospital No.1 in Ho Chi Minh City, for the first time, from 1st June 2002 to 30th Dec 2002. The result showed that the successful rate of the causal identification was about 87.5%, the rate of need for transfusion was 65.5%, and the safety in treatment attained 73.43% patients. Common causes of anemia were iron deficiency, leukemia, aplastic anemia, and thalassemia. Children under 6 years of age were the highest group getting anemia (62.5%). 55.46% patients had severe or moderate anemia. Patients were assessed in using blood count, 100%)and blood film (94.7%). 57% patients had a severe or moderate reduction of hemoglobin concentration, 37% patients got microcytic (decreased MCV), 25.6% had changes in white blood count, and the rate of thrombopenia was 32%. Myelogram was performed in 46% patients; this helped to identify 81.3% the causes of bone marrow disorders. 51.3% patients had less than 7 days to stay in hospital; only 9.3% patients needed more than 14 days for treatment. 46.6% patients were given packed red cells, whereas only 21.4% received whole blood transfusion. ÑAËT VAÁN ÑEÀ Hoäi chöùng thieáu maùu thöôøng gaëp ôû treû em,noù ñoøi hoûi baùc só caàn xaùc ñònh roõ tình traïng luùc môùi vaøo ñeå töø ñoù xaùc ñònh thaùi ñoä chaån ñoaùn vaø ñieàu trò phuø hôïp. Hieän nay,taò khoa huyeát hoïc vaán ñeà chaån ñoaùn vaø ñieàu trò thieáu maùu laø moät vaán ñeà quan troïng,phoå bieán ñoøi hoûi taäp theå khoa coù söï thoáng nhaát trong chaån ñoaùn vaø ñieàu trò ñeå töø ñoù mang laïi hieäu quaû nhö nhanh choùng chaån ñoaùn sôùm nguyeân nhaân thieáu maùu,choïn loïc caùc xeùt nghieäm caùc xeùt nghieäm caàn thieát,quyeát ñònh truyeàn maùu chính xaùc an toaøn, giuùp beänh nhaân ruùt ngaén thôøi gian naèm vieän vaø giaûm tai bieán sau ñieàu trò. Muïc tieâu nghieân cöùu Xaùc ñònh caùc nguyeân nhaân gaây thieáu maùu,ñaëc ñieåm chaån ñoaùn vaø ñieàu trò thieáu maùu taïi beänh vieän * TS BS Giaûng vieân chính Boä Moân Nhi, ÑHYD TPHCM, Beänh Vieän Nhi Ñoàng 1. Chuyeân ñeà Nhi 27 Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003 Nghieân cöùu Y hoïc Nhi Ñoàng 1 TPHCM. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU Thieát keánghieâncöùu Tieàn cöùu moâ taû. Daân soá nghieân cöùu Beänh nhaân <16 tuoåi nhaäp vieän BVNÑ1 töø 04/2002 ñeán 12/2003. Choïn maãu Treû thieáu maùu laâm saøng vaø coù Hct giaûm theo tieâu chuaån WHO: Treû < 6th tuoåi coù Hct < 28. 5 %; 6 th –6 tuoåi: Hct <33 %; 6- 12 tuoåi: Hct < 34.5%. Hình thöùc thu nhaäp döõ kieän Thu nhaän caùc döõ lieäu töø hoà sô xuaát vieän cuûa beänh nhaân. Xöû lyù döõ kieän va øphaân tích döõ kieän Thoáng keâ moâ ta ûqua phaàn meàm epi info 2000. KEÁT QUAÛ Tæ leä caùc nguyeân nhaân thieáu maùu thöôøng gaëp Baûng 1.Tæ leä caùc beänh thieáu maùu trong maãu nghieân cöùu Chaån ñoaùn Taàn suaát Tæ leä % Tæ leä doàn TM thieáu saét – dinh döôõng 31 24.2% 100.0% Bhc 25 19.5% 19.5% Suy tuyû 19 14.8% 41.4% Tm khoâng xaùc ñònh 16 12.5% 61.7% Thalassemia (*) 10 7.8% 49.2% Thieáu men g6pd 9 7.0% 26.6% Tm vieâm nhieãm maõn 7 5.5% 71.1% Tm beänh huyeát hoïc hieám 6 4.7% 75.8% TM HUYEÁT taùn mieãn dòch 5 3.9% 65.6% Toång coäng 128 100.0% 100.0% Ñaëc ñieåm daân soá hoïc cuûa maãu nghieân cöùu Baûng 2. Nhöõng ñaëc ñieåm daân soá hoïc cuûa maãu nghieân cöùu Ñaëëc tính TS DD BHC ST K XÑ THAL G6PD TM VN HH hieám TH MD TC Ca (%) Tuoåi ≤ 6 th ≤ 6 tuoåi ≤ 12 tuoåi < 16 tuoåi 3 22 4 2 1 14 7 3 0 8 10 1 4 8 3 1 1 5 3 1 0 6 2 1 1 1 3 2 1 4 1 0 1 1 3 11(8.6) 69(53.9) 34(26.5) 14(10.9) Giôùi Nam Nöõ 23 8 18 7 11 8 6 10 4 6 9 5 2 1 5 1 4 78(60.9) 50(39.1) Nôi ôû ÑPHÖÔNG TP HCM 20 11 19 6 18 1 9 7 8 2 6 3 5 2 6 3 2 94(73.4) 34(26.5) TC (ca) 31 25 19 16 10 9 7 6 5 128 Ñaëc ñieåm daáu hieäu laâm saøng beänh nhaân thieáu maùu Baûng 3. Ñaëc ñieåm daáu hieäu laâm saøng beänh nhaân thieáu maùu Ñaëëc tính (soá ca) TS DD BHC ST K XÑ THAL G6PD VN HH hieám MD TC ca (%) Thieáu maùu Nheï Tr- bình Naëng 22 8 1 3 20 2 3 15 1 9 6 1 5 5 0 3 3 3 6 1 0 3 3 0 3 1 1 57(44.5) 62(48.4) 9(7.0) Xuaát huyeát -Khoâng -TB -Nheï -Naëng 31 0 0 9 11 5 10 9 0 14 1 1 10 0 0 9 0 0 6 1 0 4 2 0 3 2 0 96(75) 25(19.5) 7(5.4) Gan to -To - Khoâng to 3 28 19 6 1 18 10 6 8 2 3 6 4 3 5 1 3 2 56(43.7) 72(56.2) Laùch to To Khoâng to 0 31 13 12 0 19 10 6 8 2 2 7 2 5 4 2 2 3 41(32.1) 87 (67.9) Haïch ngoaøi -To -Khoâng to 0 31 14 11 0 19 3 13 0 10 0 9 3 4 3 3 0 5 23(17.9) 105(82.0) Chuyeân ñeà Nhi 28 Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003 Ñaëëc tính (soá ca) TS DD BHC ST K XÑ THAL G6PD VN HH hieám MD TC ca (%) Dò taät b sinh 3 0 1 0 1 0 0 3 0 8(6.25) Tieàn söû sinh 2 1 2 0 1 1 0 0 0 7 (5.46) TC 31 25 19 16 10 9 7 6 5 128 Ñaëc ñieåm keát quaû xeùt nghieäm beänh nhaân thieáu maùu Baûng 4. Ñaëc ñieåm keát quaû xeùt nghieäm beänh nhaân thieáu maùu Ñaëëc tính TS DD BHC ST K XÑ THAL G6PD TM VN HH hieám THMD TCca (%) HB (g/dL) ≤ 4 ≤ 6 ≤ 8 ≤ 10 3 9 9 10 2 4 16 3 5 5 7 2 0 3 9 4 0 4 3 3 2 3 1 3 0 0 5 2 0 3 2 1 0 2 3 0 12(9.3) 33(25.7) 28(21.8) 55(42.9) MCV (fL) ≤ 80 ≤ 95 > 96 27 4 0 0 19 6 0 11 8 5 9 2 9 1 0 0 5 4 2 4 1 3 3 0 2 1 2 48(37.5) 57(44.5) 23(17.9) BC (/mm3) ≤ 5000 ≤ 20000 > 20000 1 29 1 9 10 6 10 9 0 0 16 0 0 10 0 1 8 0 0 7 0 2 2 2 0 5 0 23(17.9) 96(75.0) 9(7.03) BCÑNTT (/mm3) ≤ 1500 ≤ 10000 > 10000 0 30 1 21 4 0 9 10 0 0 16 0 0 10 0 1 8 0 0 7 0 0 5 1 0 5 0 31(24.2) 95(74.2) 2(1.5) TIEÅU CAÀU (/mm3) ≤ 20000 ≤ 50000 ≤ 100000 > 100000 0 0 0 31 9 4 8 4 7 7 0 5 0 0 1 15 0 0 0 10 0 0 0 9 0 0 2 5 0 2 0 4 1 1 0 3 17(13.3) 14(10.9) 11(8.6.) 86(67.2) CS.HC LÖÔÙI < 1 1 > 1 16 6 2 11 0 0 19 0 0 1 10 5 0 1 7 0 2 7 1 3 2 2 4 0 1 1 2 51(38).9) 27(21.1) 25(19.5) PHEÁT MAÙU -HC bt -HC lôùn -HC nhoû -HC to nhoû 6 0 24 0 9 0 1 11 16 1 0 2 8 0 3 5 1 0 9 0 5 0 0 4 3 0 1 3 2 0 0 4 1 0 0 4 51(41.46 1(0.8) 38(30.9) 33(26.8) TUYÛ ÑOÀ -BH tuyû -BH taân baøo -BHC -Taêng HC -Suy tuyû -Suy HC -Bình thöôøng 0 2 16 2 11 5 3 7 1 0 5 2 2 1 2 2 (1.5) 16(12.5) 2(1.5) 12(9.3) 11(8.5) 5(3.9) 11(8.5) TC 31 25 19 16 10 9 7 6 5 128 -Caùc xeùt nghieäm sau ñaõ goùp phaàn xaùc ñònh chaån ñoaùn nguyeân nhaân thieáu maùu: .Xeùt nghieäm Coombs döông tính 5 ca .Xeùt nghieäm ñònh löôïng G6PD: trò soá thaáp nhaát 14 mIU/109 Erythrocyte, trung bình 74.53 mIU/109 Erythrocyte trung vò 67.3 mIU/109 Erythrocyte,trò soá cao nhaát laø 116 mIU/109 Erythrocyte Xeùt nghieäm ñònh löôïng Saét huyeát thanh: trò soá thaáp nhaát 3.2 μg/dl, trò soá trung bình 41.62 μg/dl,trung vò 29 μg/dl,trò soá cao nhaát laø 218.3 μg/dl. Xeùt nghieäm ñònh löôïng Ferritin: trò soá thaáp nhaát 0.5 ng/ml, trò soá trung bình 4.25 ng/ml,trung vò 2.5 ng/ml,trò soá cao nhaát laø 28.9 ng/ml. Chuyeân ñeà Nhi 29 Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003 Nghieân cöùu Y hoïc Ñaëc ñieåm ñieàu trò beänh nhaân thieáu maùu Baûng 5. Ñaëc ñieåm ñieàu trò beänh nhaân thieáu maùu Ñaëëc tính TS DD BHC ST K XÑ THAL G6PD TM - VN HH hieám TH-MD TC ca (%) MAÙU HCL MAÙU TÖÔI HCL +MT KHOÂNG TM 4 3 3 21 7 8 3 7 10 0 6 3 8 2 1 5 4 1 3 2 0 2 5 2 3 2 1 1 2 0 3 1 1 0 2 2 39(30.6) 18(14.0) 27(21.1) 44(34.3) LÖÔÏNG MAÙU (ml/kg ≤ 10 ≤ 20 >20 KHOÂNG TM 3 6 1 21 8 9 1 7 10 3 3 3 2 9 0 5 1 5 2 2 1 2 4 2 3 3 0 1 0 5 0 1 0 2 1 2 28(21.8) 44(34.3) 12(9.3) 44(34.3) THÔØI GIAN ≤ 2 ≤ 7 ≤ 14 > 14 1 14 15 1 8 15 0 2 1 8 9 1 0 7 8 1 0 5 4 1 0 5 3 1 0 2 2 3 1 1 3 1 0 0 4 1 11(8.6) 57(44.5) 48(37.5) 12(9.3) KEÁT QUAÛ Toát Bieán chöùng Chuyeån Töû 31 0 0 0 0 0 24 1 17 2 0 0 14 0 2 0 10 0 0 0 9 0 0 0 7 0 0 0 1 2 3 0 5 0 0 0 94(73.4) 4(3.1) 29(2.26) 1(0.8) TC 31 25 19 16 10 9 7 6 5 128 BAØN LUAÄN Tæ leä caùc nguyeân nhaân thieáu maùu thöôøng gaëp -Caùc beänh thöôøng gaëp laø Thieáu maùu thieáu saét, Baïch huyeát caáp,suy tuyû vaøThalassemia, ñieàu naøy phuø hôïp vôùi thoáng keâ haøng naêm tröôùc ñaây ôû khoa. Xaùc ñònh nguyeân nhaân thieáu maùu ôû treû em laø vaán ñeà phöùc taïp, trong soá 128 ca nhaäp vieän laàn ñaàu, tæ leä xaùc ñònh chaån ñoaùn ñaït ñöôïc 87.5%. Trong soá xaùc ñònh chaån ñoaùn, Thieáu maùu thieáu saét vaø dinh döôõng chieám tæ leä cao nhaát 24.2% ñieàu naøy phuø hôïp vôùi nhaän ñònh cuûa WHO: thieáu maùu do thieáu saét chieám gaàn nhö 50% ôû treû döôùi 5 tuoåi. Nhoùm naøy coù tôùi 29 % coù caùc beänh lyù keøm theo nhö vieâm phoåi, vieâm hoïng, nhieãm truøng tieåu. Baïch huyeát caáp (BHC) chieám thöù hai, trong soá ñoù BHC doøng taân baøo 72%, BHC doøng tuy û 8% coøn 20% BHC khoâng xaùc ñònh., keát quûa naøy cuõng phuø hôïp y vaên theá giôùi BHC doøng taân baøo öu theá ôû treû em. Beänh suy tuyû chieám 14.8 %, trong ñoù xaùc ñònh giaûm ba doøng maéc phaûi ñaït 63.15%, suy tuyû doøng hoàng caàu 26.31 %, coøn 10.50 % xem laø tuyû giaûm saûn. Thalassemia vaøo vieän laàn ñaàu: coù 2 ca xaùc ñònh B Thalassemia /Hb E vaø 1 ca A Thalassemia, 7 ca nghi Thalassemia xaùc ñònh ñöôïc qua keát quûa nhaäp vieän laàn sau. Thieáu maùu do vieâm nhieãm maõn: 2 ca soát reùt, 1 ca vieâm caàu thaän maõn,1 ca vieâm gan sieâu A, C, 1vieâm daï daøy gaây xuaát huyeát tieâu hoaù, 2 ca vieâm haïch maõn. Thieáu maùu do beänh huyeát hoïc hieám: 1 ca Letterer Siwe, 1 ca Hand Schuller Christian, 1 ca Kasabach Merritt, 2 ca Xöông ñaù. Coù 12.5% thieáu maùu khoâng xaùc ñònh goàm thieáu maùu taùn huyeát baåm sinh 56.25 % (9/16 ca), thieáu maùu taùn huyeát khoâng roõ nguyeân nhaân 43.75 % (7/16 ca), ñaây laø caùc ca ñaõ ñöôïc laøm ñaày ñuû caùc xeùt nghieäm trong phaïm vi coù taïi thaønh phoá, nhöng vaãn khoâng khaúng ñònh chaån ñoaùn. Baøn luaän ñaëc ñieåm daân soá hoïc cuûa maãu nghieân cöùu -Treû döôùi 6 tuoåi coù tæ leä maéc beänh cao nhaát, ñoái vôùi nhoùm naøy thieáu maùu do baåm sinh nhö Thalassemia, caùc beänh hieám nhö xöông ñaù, Letterer Siwe... vaø do nguyeân nhaân maéc phaûi nhö Thieáu maùu thieáu saét, Suy tuyû, Baïch huyeát caáp. Ñieàu naøy phuø hôïp vôùi Y vaên, chaån ñoaùn thieáu maùu ôû treû nhoû phöùc taïp vì giai ñoaïn naøy treû coù theå bò nhieàu nguyeân nhaân Chuyeân ñeà Nhi 30 Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003 gaây thieáu maùu, vaø coù nhöõng nguyeân nhaân aùc tính gaây töû vong sôùm. -Giôùi Giôùi nam chieám öu theá hôn giôùi nöõ trong ña soá, tuy nhieân trong thieáu maùu töï mieãn tæ leä nöõ cao hôn nam. -Nôi ôû Tæ leä beänh nhaân töø caùc nôi ñeán chieám cao 73.4% so vôùi cö daân taïi TPHCM 26.5%. Ñieàu naøy cho thaáy maïng löôùi y teá ñiaï phöông caàn phaùt trieån veà quaûn lyù vaø chaêm soùc caùc beänh lyù huyeát hoïc ôû treû em. Baøn luaän ñaëc ñieåm daáu hieäu laâm saøng beänh nhaân thieáu maùu Daáu hieäu thieáu maùu Möùc ñoä thieáu maùu trung bình chieám öu theá 48.4%, thieáu maùu naëng chieám 7%, phaân loaïi naøy khaù phuø hôïp vôùi keát quaû ñònh löôïng Hb, Hb giaûm nheï chieám 42.96% (55/128). Trong nhoùm coù thieáu maùu naëng chuùng toâi löu yù nguyeân nhaân Baïch huyeát caáp, suy tuyû vaø thieáu men G6PD. Caùc ca thieáu maùu ñôn thuaàn laø Thieáu maùu thieáu saét –dinh döôõng, nhöng hay keøm theo caùc beänh lyù nhieãm truøng caáp nhö Vieâm phoåi, vieâm hoïng Thieáu maùu coù keøm theo caùc daáu hieäu nhö xuaát huyeát naëng tôùi 75.42% laø Baïch huyeát caáp. Thieáu maùu keøm theo gan laùch haïch to thöôøng gaëp do Baïch huyeát caáp hay beänh maùu hieám Thieáu maùu keøm dò taät baåm sinh hay gaëp beänh huyeát hoïc hieám vaø thieáu maùu thieáu saét. Baøn luaän ñaëc ñieåm keát quaû xeùt nghieäm beänh nhaân thieáu maùu - Hb giaûm naëng chieám 9.3% trong ñoù nguyeân nhaân thöôøng gaëp laø suy tuyû 41.6.MCV giaûm chieám 37.5%, trong soá ñoù Thieáu maùu thieáu saét, Thalassemia. MCV taêng 16.4%, trong soá naøy gaëp ôû suy tuyû doøng hoàng caàu 33.3%, thieáu maùu taùn huyeát 28.6%. -Baïch caàu giaûm vaø tieåu caàu giaûm 90% thöôøng do Baïch huyeát caáp vaø Suy tuyû -Baïch caàu cao vaø baïch caàu ña nhaân trung tính (BCÑNTT) giaûm gaëp BHC. -Chæ soá Hoàng caàu löôùi (RI) giaûm chieám 38.9% trong soá ñoù Baïch huyeát caáp vaø Suy tuyû chieám 58.8% vaø Thieáu maùu do thieáu saét –dinh döôõng chieám 31.37%. Coù 19.5% hoàng caàu löôùi taêng, trong soá naøy do nguyeân nhaân Thalassemia, taùn huyeát thieáu men G6PD vaø taùn huyeát khoâng xaùc ñònh chieám ña soá. -Tuyû Ñoà thöïc hieän ñöôïc 59 ca chieám 46.1%, qua tuyû ñoà chaån ñoaùn döông tính ñöôïc 48 ca ñaït 37.5% caùc tröôøng hôïp thieáu maùu do xaâm laán tuyû vaø giuùp chaån ñoaùn phaân bieät caùc tröôøng hôïp thieáu maùu phöùc taïp nhö taùn huyeát baåm sinh hay thieáu maùu do vieâm nhieãm maõn, Baøn luaän ñaëc ñieåm ñieàu trò beänh nhaân thieáu maùu - 65.7 % ca truyeàn maùu, trong soá ñoù truyeàn hoàng caàu laéng 46.42%, ñaây laø caùc ca suy tuyû, thieáu maùu khoâng xaùc ñònh, thieáu maùu dinh döôõng, Thalassemia. Truyeàn maùu töôi vaø hoàng caàu laéng chieám 21.1%, ñaây laø caùc ca Suy tuyû naëng, Thieáu men G6PD coù taùn huyeát caáp. Truyeàn maùu töôi 21.1%, gaëp nhö Baïch huyeát caáp naëng hay thieáu maùu dinh döôõng naëng. Chæ ñònh truyeàn maùu nhö vaäy coù phuø hôïp vôùi yeâu caàu cuûa beänh. -Löôïng maùu truyeàn trung bình chieám tæ leä cao nhaát 34.3%, löôïng maùu truyeàn 20ml/kg chæ gaëp ôû caùc ca thieáu maùu huyeát taùn caáp do thieáu men G6PD hay Suy tuyû naëng. -Thôøi gian ñieàu trò döôùi 7 ngaøy chieám tæ leä cao nhaát (37,5%), ñaây laø caùc ca Baïch huyeát caáp caàn chuyeån vieän ngay sau khi coù keát quûa xaùc ñònh vaø ñaõ naâng toång traïng beänh taïm oån, ngoaøi ra coøn coù beänh Suy tuyû vaø thieáu maùu thieáu saét. Tuy nhieân cuõng coù tôùi 37.5% ca ñieàu trò tôùi 14 ngaøy vì ñaây laø caùc ca môùi vaøo vieän neân chuùng toâi caàn xaùc ñònh roõ nguyeân nhaân tröôùc khi cho ra vieän. Caùc tình huoáng ñieàu trò > 14 ngaøy ña soá laø beänh naëng, ñaùp öùng keùm vôùi ñieàu trò, hoaëc do chôø moät soá xeùt nghieäm xaùc ñònh chaån ñoaùn. -Keát quaû ñieàu trò toát ñaït 73.3 % ña soá laø caùc beänh thieáu maùu thieáu saét –dinh döôõng, Thalassemia, Thieáu men G6PD hay Thieáu maùu mieãn dòch, caùc ca Suy tuyû chæ ñieàu trò trieäu chöùng neân keát quûa toát chæ Chuyeân ñeà Nhi 31 Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003 Nghieân cöùu Y hoïc taïm thôøi. Coù ñeán 22.6% ca chuyeån vieän, trong ñoù ñeàu laø caùc ca Baïch huyeát caáp, vaø beänh maùu aùc tính. Toùm laïi hoäi chöùng thieáu maùu ôû treû em coù nhieàu nguyeân nhaân, ñaëc ñieåm laâm saøng ña daïng vaø xeùt nghieäm thay ñoåi phöùc taïp theo töøng giai ñoaïn phaùt trieån cuûa treû em. Ñeå tieáp caän chaån ñoaùn hoäi chöùng thieáu maùu ôû treû em caàn thöïc haønh theo trình töï - Ñaùnh giaù laâm saøng xem thieáu maùu neáu coù keøm gan, laùch haïch to hay xuaát huyeát naëng, ñoät ngoät neân löu yù ñeán caùc nguyeân nhaân beänh maùu ôû tuyû xöông. -Xeùt nghieäm ñaàu tieân ñeà nghò laø coâng thöùc maùu ñaày ñuû, pheát maùu ngoaïi bieân. -Xeùt nghieäm trung gian hoã trôï laø Hoàng caàu löôùi ñeå ñaùnh giaù phaûn öùng tuyû xöông. -Tuyû ñoà hay caùc xeùt nghieäm saét huyeát thanh Ferritin, Test Coombs, Ñieän di Hb, ... chæ neân thöïc hieän sau khi coù höôùng chaån ñoaùn qua laâm saøng vaø caùc xeùt nghieäm ban ñaàu. -Ñeå ñaït hieäu quûa trong ñieàu trò hoäi chöùng thieáu maùu caàn phaân bieät möùc ñoä thieáu maùu naëng hay nheï, neân choïn loïc thaønh phaàn cho maùu ñeå taïo söï an toaøn veà mieãn dòch,traùnh nguy cô nhieãm truøng, vaø tieát kieäm veà kinh teá cho beänh nhaân. KEÁT LUAÄN Thieáu maùu laø moät hoäi chöùng thöôøng gaëp ôû treû em, coù aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån cuûa treû vaø coù theå gaây bieán chöùng hay töû vong neáu khoâng phaùt hieän kòp thôøi. Ñeå taêng hieäu quaû chaån ñoaùn vaø ñieàu trò, caàn löu yù ñeán beänh lyù naøy trong thaêm khaùm treû thöôøng ngaøy. Khi phaùt hieän coù thieáu maùu caàn khaùm toaøn dieän vaø thöïc hieän moät soá xeùt nghieäm cô baûn choïn loïc theo trình töï ñeå tìm nguyeân nhaân. Song ñieàu quan troïng laø caàn ñaùnh giaù chính xaùc möùc ñoä thieáu maùu laâm saøng ñeå töø ñoù coù thaùi ñoä ñieàu trò tích cöïc vaø ñuùng möùc: khoâng boû soùt beänh nhaân naëng cuõng nhö khoâng voäi vaõ truyeàn maùu khi chöa ñuùng chæ ñònh. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Hersmiston M.L. (2002). Practical Approach to the Evaluation of the Anemic Child.The Pediatric Clinics Of North America. Vol 49,Number 5,October 2002.878- 909.WB SAUNDRES COMPANY. 2. Oski F.A.(1998).A Diagnostic Approach to the Anemic patient.Nathan and Oski’s Hematology of Infancy and Childhood.5th edition. Chapter IV, 375-384. WB SAUNDRES COMPANY 3. Schwartz.E.(2000).The Anemias.Nelson Textbook of Pediatrics.Chapter 453, 1461-1462. WB SAUNDRES COMPANY. 4. Taï thò Aùnh Hoa (1996) Xeáp loaïi Thieáu maùu ôû treû em.GS Taï Thò Aùnh Hoa.Baøi giaûng Nhi Khoa taäp 2,Xuaát baûn laàn thöù 2,.766-771.NHAØ XUAÁT BAÛN ÑAØ NAÜNG.TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC Y DÖÔÏC TP HCM.BOÄ MOÂN NHI. 5. WHO (2001) Pediatric anemia.The Clinical Use of Blood in Medicine Obstetrics Paediatrics Surgery and Anaesthesia Trauma and Burns..228.230- 254. WORLD HEALTH ORGANIZATION. Chuyeân ñeà Nhi 32