Cạnh tranh và quan hệ cung cầu

19 tÝch cùc võa cã t¸c ®éng tiªu cùc .Do ®ã ®ång thêi víi viÖc thóc ®Èy s¶n xuÊt hµng hãa ph¸t triÓn ,nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó ph¸t huy mÆt tÝch cùc h¹n chÕ mÆt tiªu cùc cña nã ,®Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh h­íng XHCN ë n­íc ta hiÖn nay. c.C¹nh tranh vµ quan hÖ cung cÇu - C¹nh tranh : C¹nh tranh lµ sù ganh ®ua vÒ kinh tÕ gi÷a nh÷ng chñ thÓ trong nÒn s¶n xuÊt hµng hãa nh»m giµnh giËt nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong s¶n xuÊt tiªu thô hoÆc tiªu dïng hµng hãa ®Ó tõ ®ã thu ®­îc nhiÒu lîi Ých nhÊt cho m×nh. C¹nh tranh cã thÓ diÔn ra gi÷a nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt vµ ng­êi tiªu dïng Trong cuéc c¹nh tranh nµy ng­êi ta cã thÓ dïng nhiÒu biÖn ph¸p kh¸c nhau . C¹nh tranh cã vai trß rÊt quan träng vµ lµ mét trong nh÷ng ®éng lùc m¹nh mÏ nhÊt thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn.Nã buéc ng­êi s¶n xuÊt ph¶i th­êng xuyªn n¨ng ®éng nh¹y bÐn ,th­êng xuyªn c¶i tiÕn kÜ thuËt ,¸p dông tiÕn bé khoa häc,c«ng nghÖ n©ng cao tay nghÒ hoµn thiÖn tæ chøc qu¶n lý ®Ó n©ng cao n¨ng xuÊt chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ .§ã chÝnh lµ c¹nh tranh lµnh m¹nh.Thùc tÕ cho thÊy ë ®©u thiÕu c¹nh tranh hoÆc cã biÓu hiÖn ®éc quyÒn th× ë ®ã th­êng tr× trÖ b¶o thñ ,kÐm ph¸t triÓn. Bªn c¹nh mÆt tÝch cùc c¹nh tranh còng cã mÆt tiªu cùc thÓ hiÖn ë c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh nh­ dïng nh÷ng thñ ®o¹n vi ph¹m ®¹o ®øc hoÆc vi ph¹m ph¸p luËt nh»m thu ®­îc nhiÒu lîi Ých nhÊt cho m×nh g©y tæn h¹i ®Õn lîi Ých cña tËp thÓ ,x· héi céng ®ång nh­ lµm hµng gi¶ ,bu«n lËu ,trèn thuÕ ,¨n 20 c¾p b¶n quyÒn tung tin ph¸ ho¹i uy tÝn ®èi thñ ,hoÆc c¹nh tranh lµm t¨ng sù ph©n hãa giau nghÌo hoÆc tæn h¹i ®èi víi m«i tr­êng sinh th¸i - Quan hÖ cung cÇu vµ gÝa c¶ hµng hãa (+)CÇu lµ nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n .Nh­ vËy cÇu lµ nhu cÇu nh­ng kh«ng ph¶i lµ nhu cÇu bÊt k× mµ lµ nhu cÇu ®­îc ®¶m b¶o b»ng sè l­îng tiÒn t­¬ng øng gäi lµ nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n .Quy m« cña cÇu phô thuéc vµo c¸c nh©n tè chñ yÕu nh­ :thu nhËp ,søc mua cña ®ång tiÒn ,gi¸ c¶ hµng hãa ,l·i xuÊt thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng trong ®ã gi¸ c¶ lµ yÕu tè cã Ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng . (+)Cung lµ tæng sè hµng hãa cã ë thÞ tr­êng hoÆc cã kh¶ n¨ng thùc tÕ cung cÊp cho thÞ tr­êng .Cung biÓu hiÖn kÕt qu¶ s¶n xuÊt d­íi h×nh thøc hµng hãa .Nh­ vËy cung do s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh nh­ng cung kh«ng ph¶i bao giê còng ®ång nhÊt víi s¶n xuÊt .VÝ dô :nh÷ng s¶n phÈm s¶n xuÊt ®Ó tù tiªu thô hoÆc kh«ng cã kh¶ n¨ng ®­a tíi thÞ tr­êng th× kh«ng n»m trong cung .Cô thÓ l­îng cung phô thuéc chñ yÕu vµo sè l­îng ,chÊt l­îng c¸c yÕu tè s¶n xuÊt ,chi phÝ s¶n xuÊt ,gi¸ c¶ hµng hãa trong ®ã còng nh­ cÇu gi¸ c¶ lµ yÕu tè cã vai trß ®Æc biÖt quan träng . Cung vµ cÇu cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau .CÇu x¸c ®Þnh cung vµ ng­îc l¹i cung x¸c ®Þnh cÇu .CÇu x¸c ®Þnh khèi l­îng ,c¬ cÊu cña cung vÒ hµng hãa: hØ cã nh÷ng hµng hãa nµo cã cÇu th× míi ®­îc s¶n xuÊt,cung øng ,hµng hãa nµo tiªu thô ®­îc nhiÒu ,nhanh nghÜa lµ cã cÇu lín sÏ ®­îc cung øng nhiÒu vµ ngù¬c l¹i .§Õn l­ît m×nh cung t¸c ®éng ®Õn cÇu ,kÝch thÝch cÇu :nh÷ng hµng hãa ®­îc s¶n xuÊt cung øng phï hîp víi nhu cÇu ,thÞ hiÕu së thÝch cña ng­êi tiªu dïng sÏ ®­îc ­a thÝch h¬n ,b¸n ch¹y h¬n ,lµm cho cÇu vÒ chóng t¨ng lªn .V× vËy ng­êi s¶n xuÊt hµng hãa ph¶i th­êng xuyªn nghiªn cøu nhu cÇu ,thÞ 21 hiÕu ,së thÝch cña ng­êi tiªu dïng ,dù ®o¸n sù thay ®æi cña cÇu ,ph¸t hiÖn c¸c nhu cÇu míi ..,®Ó c¶i tiÕn chÊt l­îng ,h×nh thøc mÉu m· cho phï hîp ;®ång thêi ph¶i qu¶ng c¸o ®Ó kÝch thÝch cÇu .. Cung- cÇu kh«ng chØ cã mèi quan hÖ víi nhau mµ cßn ¶nh h­ëng tíi gi¸ c¶: Khi cung = cÇu , th× gi¸ c¶ = gi¸ trÞ Khi cung > cÇu , th× gi¸ c¶ < gi¸ trÞ Khi cung gi¸ trÞ §ång thêi gi¸ c¶ còng cã t¸c ®éng ®Õn cung vµ cÇu .Nh×n chung trong c¬ chÕ thÞ tr­êng khi kh«ng cã sù nhÊt trÝ gi÷a cung vµ cÇu ,th× gi¸ c¶ cã t¸c ®éng ®×ªu tݪt ®­a cung vµ cÇu trë vÒ xu h­íng c©n b»ng nhau .VÝ dô :khi cung >cÇu ,gi¸ c¶ sÏ gi¶m xuèng ,khi gi¸ c¶ gØam th× cÇu sÏ t¨ng lªn ng­îc l¹i cung sÏ gi¶m dÇn vµ nh­ vËy cung vµ cÇu l¹i trë vÒ xu thÕ c©n b»ng .§ã còng chÝnh lµ c¬ chÕ tù ®iÒu chØnh cña nÒn kinh tÕ hµng hãa . Nh­ vËy chóng ta thÊy r»ng :c¹nh tranh,cung-cÇu ,gi¸ c¶ .gÝa trÞ lµ nh÷ng yÕu tè lu«n ®i liÒn víi nhau vµ cïng t¸c ®éng ®Õn s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng hãa. II. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN ë n­íc ta. 1.TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan ph¶i ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam. 22 - Như mọi người đã biết, kinh tế thị trường là một kiểu tổ chức kinh tế phản ảnh trình độ phát triển nhất định của văn minh nhân loại. Từ trước đến nay nó tồn tại và phát triển chủ yếu dưới chủ nghĩa tư bản, là nhân tố quyết định sự tồn tại và phát triển của chủ nghĩa tư bản. Chủ nghĩa tư bản đã biết lợi dụng tối đa ưu thế của kinh tế thị trường để phục vụ cho mục tiêu phát triển tiềm năng kinh doanh, tìm kiếm lợi nhuận, và một cách khách quan nó thúc đẩy lực lượng sản xuất của xã hội phát triển mạnh mẽ. Ngày nay, kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa đã đạt tới giai đoạn phát triển khá cao và phồn thịnh trong các nước tư bản phát triển. Tuy nhiên, kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa không phải là vạn năng. Bên cạnh mặt tích cực nó còn có mặt trái, có khuyết tật từ trong bản chất của nó do chế độ sở hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa chi phối. Cùng với sự phát triển của lực lượng sản xuất, càng ngày mâu thuẫn của chủ nghĩa tư bản càng bộc lộ sâu sắc, không giải quyết được các vấn đề xã hội, làm tăng thêm tính bất công và bất ổn của xã hội, đào sâu thêm hố ngăn cách giữa người giàu và người nghèo. Hơn thế nữa, trong điều kiện toàn cầu hóa hiện nay, nó còn ràng buộc các nước kém phát triển trong quỹ đạo bị lệ thuộc và bị bóc lột theo quan hệ "trung tâm - ngoại vi". Có thể nói, nền kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa toàn cầu ngày nay là sự thống trị của một số ít nước lớn hay là một số tập đoàn xuyên quốc gia đối với đa số các nước nghèo, làm tăng thêm mâu thuẫn giữa các nước giàu và các nước nghèo. Chính vì thế mà, như C.Mác đã phân tích và dự báo, chủ nghĩa tư bản tất yếu phải nhường chỗ cho một phương thức sản xuất và chế độ mới văn minh hơn, nhân đạo hơn. Chủ nghĩa tư bản mặc dù đã và đang tìm mọi cách để tự 23 điều chỉnh, tự thích nghi bằng cách phát triển "nền kinh tế thị trường hiện đại", "nền kinh tế thị trường xã hội", tạo ra "chủ nghĩa tư bản xã hội", "chủ nghĩa tư bản nhân dân", "Nhà nước phúc lợi chung"..., tức là phải có sự can thiệp trực tiếp của Nhà nước và cũng phải chăm lo vấn đề xã hội nhiều hơn, nhưng do mâu thuẫn từ trong bản chất của nó, chủ nghĩa tư bản không thể tự giải quyết được, có chăng nó chỉ tạm thời xoa dịu được chừng nào mâu thuẫn mà thôi. Nền kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa hiện đại đang ngày càng thể hiện xu hướng tự phủ định và tự tiến hóa để chuẩn bị chuyển sang giai đoạn hậu công nghiệp, theo xu hướng xã hội hóa. Đây là tất yếu khách quan, là quy luật phát triển của xã hội. Nhân loại muốn tiến lên, xã hội muốn phát triển thì dứt khoát không thể dừng lại ở kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa. C¬ së kh¸ch quan cña sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam. -Ph©n c«ng lao ®éng víi tÝnh c¸ch lµ c¬ së chung cña s¶n xuÊt hµng hãa ch¼ng nh÷ng kh«ng mÊt ®i mµ tr¸i l¹i cßn ®­îc ph¸t triÓn c¶ vÒ chiÒu réng vµ chiÒu s©u. Ph©n c«ng lao ®éng ë tõng khu vùc, tõng ®Þa ph­¬ng còng ngµy cµng ph¸t triÓn. Sù ph¸t triÓn cña ph©n c«ng lao ®éng ®­îc thÓ hiÖn ë tÝnh phong phó ®a d¹ng vµ chÊt l­îng ngµy cµng cao cña c¸c s¶n phÈm ®­a ra trao ®æi trªn thÞ tr­êng. - Trong nÒn kinh tÕ n­íc ta tån t¹i nhiÒu h×nh thøc së h÷u, ®ã lµ së h÷u toµn d©n, së h÷u tËp thÓ, së h÷u t­ nh©n(gåm së h÷u c¸ thÓ, së h÷u tiÓu chñ, së h÷u t­ b¶n t­ nh©n), së h÷u hçn hîp.Do ®ã tån t¹i nhiÒu chñ thÓ kinh tÕ ®éc lËp, cã lîi Ých riªng, nªn quan hÖ kinh tÕ gi÷a hä chØ ®­îc thÓ hiÖn b»ng quan hÖ hµng hãa- tiÒn tÖ. - Thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc vµ kinh tÕ tËp thÓ tuy cïng dùa trªn chÕ ®é c«ng h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt, nh­ng c¸c ®¬n vÞ vÉn cã sù kh¸c biÖt nhÊt ®Þnh, 24 cã quyÒn tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh, cã lîi Ých riªng. MÆt kh¸c c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ cßn cã sù kh¸c nhau vÒ tr×nh ®é kü thuËt- c«ng nghÖ, vÒ tr×nh ®é qu¶n lý, nªn chi phÝ s¶n xuÊt vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt còng kh¸c nhau. - Quan hÖ hµng hãa- tiÒn tÖ cßn rÊt cÇn thiÕt trong quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, ®Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ ngµy cµng s©u s¾c, v× mçi n­íc lµ mét quèc gia riªng biÖt, lµ ng­êi së h÷u ®èi víi c¸c hµng hãa ®­a ra trao ®æi trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Sù trao ®æi ë ®©y ph¶i tu©n theo nguyªn t¾c ngang gi¸. Nh­ vËy khi kinh tÕ thÞ tr­êng tån t¹i ë n­íc ta lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan th× kh«ng thÓ lÊy ý chÝ chñ quan mµ xãa bá ®­îc. §ång thêi Việt Nam là một nước nghèo, kinh tế kỹ thuật lạc hậu, trình độ xã hội còn thấp, lại bị chiến tranh tàn phá nặng nề. Đi lên chủ nghĩa xã hội là mục tiêu lý tưởng của những người cộng sản và nhân dân Việt Nam, là khát vọng ngàn đời thiêng liêng của cả dân tộc Việt Nam. Nhưng đi lên chủ nghĩa xã hội bằng cách nào? Đó là câu hỏi lớn và cực kỳ hệ trọng, muốn trả lời thật không đơn giản. Suốt một thời gian dài Việt Nam, cũng như nhiều nước khác, đã áp dụng mô hình chủ nghĩa xã hội kiểu Xô-viết, mô hình kinh tế kế hoạch tập trung mang tính bao cấp. Mô hình này đã thu được những kết quả quan trọng, nhất là đáp ứng được yêu cầu của thời kỳ đất nước có chiến tranh. Nhưng về sau mô hình này bộc lộ những khuyết điểm; và trong công tác chỉ đạo cũng phạm phải một số sai lầm mà nguyên nhân sâu xa của những sai lầm đó là bệnh giáo điều, chủ quan, duy ý chí, lối suy nghĩ và hành động đơn giản, nóng vội, không tôn trọng quy luật khách quan, nhận thức về chủ nghĩa xã hội không đúng với thực tế Việt Nam. 25 Trên cơ sở nhận thức đúng đắn hơn và đầy đủ hơn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, Đại hội VI Đảng Cộng sản Việt Nam (tháng 12-1986) đã đề ra đường lối đổi mới toàn diện đất nước nhằm thực hiện có hiệu quả hơn công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội. Đại hội đưa ra những quan niệm mới về con đường, phương pháp xây dựng chủ nghĩa xã hội , đặc biệt là quan niệm về công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa trong thời kỳ quá độ, về cơ cấu kinh tế, thừa nhận sự tồn tại khách quan của sản xuất hàng hóa và thị trường, phê phán triệt để cơ chế tập trung quan liêu bao cấp, và khẳng định chuyển hẳn sang hạch toán kinh doanh. Đại hội chủ trương phát triển nền kinh tế nhiều thành phần với những hình thức kinh doanh phù hợp; coi trọng việc kết hợp lợi ích cá nhân, tập thể và xã hội ; chăm lo toàn diện và phát huy nhân tố con người, có nhận thức mới về chính sách xã hội. Đại hội VI là một cột mốc đánh dấu bước chuyển quan trọng trong nhận thức của Đảng Cộng sản Việt Nam về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Đó là kết quả của cả một quá trình tìm tòi, thử nghiệm, suy tư, đấu tranh tư tưởng rất gian khổ, kết tinh trí tuệ và công sức của toàn Đảng, toàn dân trong nhiều năm. Hội nghị Trung ương 6 (tháng 3-1989), khóa VI, phát triển thêm một bước, đưa ra quan điểm phát triển nền kinh tế hàng hóa có kế hoạch gồm nhiều thành phần đi lên chủ nghĩa xã hội Đến Đại hội VII (tháng 6-1991), Đảng Cộng sản Việt Nam tiếp tục nói rõ hơn chủ trương này và khẳng định đây là chủ trương chiến lược, là con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của Việt Nam. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội của Đảng khẳng định: "Phát triển nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần theo định hướng xã hội chủ nghĩa, vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước". Đại hội VIII của Đảng (tháng 6-1996) đưa ra một kết luận mới rất quan trọng: "Sản xuất hàng hóa không đối lập với chủ nghĩa xã hội mà là thành tựu phát triển của nền văn minh nhân loại, tồn tại khách quan cần 26 thiết cho công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội và cả khi chủ nghĩa xã hội đã được xây dựng". Nhưng lúc đó cũng mới nói nền kinh tế hàng hóa, cơ chế thị trường, chưa dùng khái niệm "kinh tế thị trường". Phải đến Đại hội IX của Đảng (tháng 4-2001) mới chính thức đưa ra khái niệm "kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa". Đại hội khẳng định: phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là đường lối chiến lược nhất quán, là mô hình kinh tế tổng quát trong suốt thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Đây là kết quả sau nhiều năm nghiên cứu, tìm tòi, tổng kết thực tiễn; và là bước phát triển mới về tư duy lý luận của Đảng cộng sản Việt Nam. 2.Qu¸ tr×nh chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta Qu¸ tr×nh chuyÓn tõ c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta cã thÓ chia thµnh mét sè giai ®o¹n nh­ng gi÷a c¸c giai ®o¹n kh«ng cã danh giíi tuyÖt ®èi nªn ph¶i chän sù kiÖn ®iÓn h×nh vµ quan träng ®Ó lµm mèc ph©n chia c¸c giai ®o¹n . Qu¸ tr×nh chuyÓn sang nÒn KTTT ë n­íc ta cã thÓ chia thµnh c¸c giai ®o¹n:1979-1985,1986-1990 vµ tõ 1991 ®Õn nay. a.Giai ®o¹n tõ 1979-1985 Héi nghÞ trung ­¬ng §¶ng lÇn thø 6 khãa IX th¸ng 9/1979cã thÓ ®­îc coi lµ mèc ®¸nh dÊu khëi ®Çu c«ng cuéc ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ ë n­íc ta T¹i héi nghÞ lÇn ®Çu tiªn §¶ng ta ®­a ra quan ®iÓm ph¸t triÓn kinh tÕ hµng hãa ,kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn víi chñ tr­¬ng cô thÓ nh­ “bá ng¨n s«ng cÊm chî “thõa nhËn nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ v íi quy ®Þnh cô thÓ ;ë miÒn Nam cã n¨m thµnh phÇn ,miÒn B¾c cã ba thµnh phÇn :kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n kh«ng ®­îc thuª m­ín qu¸ 5-10 c«ng nh©n. 27 Héi nghÞ trung ­¬ng 6 ®Ò ra mét sè quan ®iÓm ,chñ tr­¬ng ®æi míi ,tuy ch­a c¬ b¶n vµ toµn diÖn nh­ ®¹i héi 6 nh­ng ®ã lµ b­íc khëØ ®Çu cã Ý nghÜa .Tõ nh÷ng quan ®iÓm ®ã nhµ n­íc ta ®· ban hµnh nhiÒu chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch pt s¶n xuÊt .Nh÷ng chÝnh s¸ch tiªu biÓu nh­ :ChØ thÞ 357 cña chÝnh phñ (3-10- 1979) cho phÐp c¸c hé n«ng d©n ®­îc nu«i vµ b¸n tr©u bß ,chÊp nhËn tr©u bß lµ hµng hãa .ChØ mét n¨m sau khi ban hµnh chÝnh s¸ch t¹i nhiÒu ®Þa ph­¬ng ë phÝa B¾c ®µn tr©u bß ®· t¨ng gÊp ®«i .ChØ thÞ 100 cña ban bÝ th­ vÒ kho¸n s¶n phÈm cuèi cïng cho x· viªn hîp t¸c x· n«ng nghiÖp ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho n«ng d©n bæ xung ®Çu t­ tÝch cùc lao ®éng ®¹t s¶n l­îng v­ît kho¸n cña hîp t¸c x· .Trong c«ng nghiÖp cã nghÞ quyÕt 25 CP cho phÐp c¸c xÝ nghiÖp lµm kÕ ho¹ch ba phÇn ,trong ®ã phÇn C xÝ nghiÖp tù x¸c ®Þnh thÞ tr­êng kÕ ho¹ch tù c©n ®èi vËt t­ tiÒn vèn ,tù ®¸nh gi¸ vµ tiªu thô s¶n phÈm lîi nhù©n lµm ra ®­îc h­ëng quyÒn sö dông 80%. Tõ ®ã trong nÒn kinh tÕ n­íc ta xuÊt hiÖn t×nh huèng míi :tån t¹i song song hai c¬ chÕ qu¶n lý .C¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp t¸c ®éng trong kÕ ho¹ch phÇn A cña xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp ,trong s¶n phÈm kho¸n cña hîp t¸c x· n«ng nghiÖp. C¬ chÕ thÞ tr­êng t¸c ®éng trong kÕ ho¹ch cña xÝ nghiÖp vµ trong s¶n phÈm v­ît kho¸n cña hé n«ng d©n .Còng tõ ®ã b¾t ®Çu cuéc chiÕn tranh quyÕt liÖt gi÷a 2 c¬ chÕ ë nhiÒu kh©u ,nhiÒu yÕu tè .Trong ®ã yÕu tè mÊu chèt ®Ó chñyªn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng lµ c¬ chÕ gi¸ c¶ .Trong c¬ chÕ tËp trung bao cÊp c¬ chÕ ®Þnh gi¸ b»ng mÖnh lÖnh hµnh chÝnh cña nhµ n­íc ,viÖc ®Þnh gi¸ thÊp ®· ®¸nh vµo ng©n s¸ch nhµ nø¬c vµ tµi chÝnh quèc gia dÉn ®Õn viÖc nhµ n­íc ph¶i bï lç ,bï gi¸ , bï l­¬ng ..lµm cho ng©n s¸ch ngµy cµng kiÖt quÖ ,s¶n xuÊt cµng thua lç ,tiªu cùc cµng ph¸t triÓn .V× vËy nhµ n­íc ®· tiÕn hµnh c¶i c¸ch gi¸ vµ l­¬ng lÇn 1 (1981-1982)víi nh÷ng nÐt næi bËt lµ:t¨ng gi¸ t¨ng l­¬ng ,thùc hiÖn chuyÓn c¬ chÕ mét gi¸ do nhµ n­íc ®Þnh ®o¹t sang c¬ chÕ hai gi¸ ®èi víi gi¸ c¶ hµng tݪu dïng ,hµng vËt t­ vµ gi¸ mua s¶n phÈm theo hîp ®ång gØam mÆt hµng cung cÊp theo tem phiÕu ,chuyÓn phÇn lín gi¸ cung cÊp sang gÝa kinh doanh th­¬ng nghÞªp .Nh­ng do thêi gian thùc hiÖn