Tài liệu Bước đầu tìm hiểu chỉ số nguy cơ tử vong ở trẻ bệnh nằm khoa hồi sức: Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 7 * Phụ bản của Số 1 * 2003
12 BƯỚC ĐẦU TÌM HIỂU CHỈ SỐ NGUY CƠ TỬ VONG
Ở TRẺ BỆNH NẰM KHOA HỒI SỨC
Bạch Văn Cam*, Nguyễn Minh Tiến **
TÓM TẮT
Mục tiêu: áp dụng chỉ PRISM trong tiên đoán nguy cơ tử vong ở trẻ bệnh nằm khoa hồi sức bệnh viện
Nhi đồng I
Thiết kế nghiên cứu: mô tả cắt ngang
Đối tượng: tất cả bệnh nhi nhập khoa hồi sức bệnh viện Nhi Đồng I, thỏa tiêu chuẩn nhập.
Nơi thực hiện: khoa hồi sức bệnh viện Nhi đồng I
Can thiệp: không
Kết quả: từ tháng 5/2001 – 5/2002, có 392 bệnh nhân được nhận vào lô nghiên cứu, trong đó 56,6%
nam, 43,4% nữ, tuổi trung bình 46 tháng, chỉ số PRISM trung bình 9,05 và tỉ lệ tử vong chung 15,5%. Chỉ số
PRISM cao ở nhóm tuổi dưới 5 tuổi. Các bệnh có chỉ số PRISM cao như viêm não, nhiễm trùng huyết, bệnh
hậu phẫu trong khi các bệnh có chỉ số PRISM thấp như ngộ độ...
7 trang |
Chia sẻ: Đình Chiến | Ngày: 10/07/2023 | Lượt xem: 340 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Bước đầu tìm hiểu chỉ số nguy cơ tử vong ở trẻ bệnh nằm khoa hồi sức, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003
12 BÖÔÙC ÑAÀU TÌM HIEÅU CHÆ SOÁ NGUY CÔ TÖÛ VONG
ÔÛ TREÛ BEÄNH NAÈM KHOA HOÀI SÖÙC
Baïch Vaên Cam*, Nguyeãn Minh Tieán **
TOÙM TAÉT
Muïc tieâu: aùp duïng chæ PRISM trong tieân ñoaùn nguy cô töû vong ôû treû beänh naèm khoa hoài söùc beänh vieän
Nhi ñoàng I
Thieát keá nghieân cöùu: moâ taû caét ngang
Ñoái töôïng: taát caû beänh nhi nhaäp khoa hoài söùc beänh vieän Nhi Ñoàng I, thoûa tieâu chuaån nhaäp.
Nôi thöïc hieän: khoa hoài söùc beänh vieän Nhi ñoàng I
Can thieäp: khoâng
Keát quaû: töø thaùng 5/2001 – 5/2002, coù 392 beänh nhaân ñöôïc nhaän vaøo loâ nghieân cöùu, trong ñoù 56,6%
nam, 43,4% nöõ, tuoåi trung bình 46 thaùng, chæ soá PRISM trung bình 9,05 vaø tæ leä töû vong chung 15,5%. Chæ soá
PRISM cao ôû nhoùm tuoåi döôùi 5 tuoåi. Caùc beänh coù chæ soá PRISM cao nhö vieâm naõo, nhieãm truøng huyeát, beänh
haäu phaãu trong khi caùc beänh coù chæ soá PRISM thaáp nhö ngoä ñoäc, soác soát xuaát huyeát do ñaõ ñieàu trò tröôùc ñoù.
Noùi chung tæ leä töû vong thöïc teá cao hôn lyù thuyeát ñaëc bieät coù yù nghóa ôû nhoùm coù chæ soá PRISM döôùi 20.
Keát luaän: Chæ soá PRISM coù theå coù giaù trò tieân ñoaùn toát trong ñaùnh giaù nguy cô töû vong ôû treû beänh naèm
khoa hoài söùc trong hoaøn caûnh Vieät Nam.. Coù theå thöïc hieän chæ soá PRISM ôû beänh vieän coù ñieàu kieän xeùt nghieäm
phaân tích khí maùu, chöùc naêng ñoâng maùu. Caân nhieàu nghieân cöùu hôn ñaëc bieät laø nghieân cöùu ña trung taâm ñeå
xaùc ñònh giaù trò cuûa chæ soá PRISM
PRELIMINARY INVESTIGATION OF PRISM SCORE AT THE PEDIATRIC INTENSIVE
CARE UNIT IN PEDIATRIC HOSPITAL NO.1
Bach Van Cam, Nguyen Minh Tien * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 7 * Supplement of No 1: 71 - 77
Objective: The prediction of mortality by application of Pediatric Risk of Mortality score (PRISM score)
at the PICU under Vietnamese circumstances.
Design: prospective, crosssective, descriptive study.
Setting: fifteen – beds PICU, Children’s Hospital No1.
Patients: Consecutive admission to ICU fulfilling inclusion criteria (n= 392).
Intervention: none.
Measurements and Main Results: From May 2001 to May 2002, there were 392 patients fulfilling
inclusion criteria, including male 56.6%, female 43.4%, average age of 46 months, mean PRISM score of
9.05 and overall mortality rate of 15.5%. PRISM score was higher in patients below 5 years old. The
diagnostic categories with high PRISM score consisted of encephalitis, sepsis, post-operative diseases whilst
others with low PRISM score including poisonings, Dengue hemorragic fever/Dengue shock syndrome due
to receiving previous resuscitation. In general, expected mortalities were lower than observed ones,
especially significant difference at group with PRISM score less than 20. ROC analysis showed area under
curve of 84.3%
Conclusion: PRISM score may have good predictive value in assessing the probability of mortality in
relation to children admitted to a PICU under Vietnamese circumstances. PRISM score can be applicated in
*Baùc só tröôûng khoái Hoài söùc caáp cöùu, beänh vieän Nhi Ñoàng I
**Baùc só ñieàu trò khoa Hoài söùc, beänh vieän Nhi Ñoàng I
Chuyeân ñeà Nhi 71
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003 Nghieân cöùu Y hoïc
any hospital where Blood gas analysis and coagulation test available. Further study, esp. multi-center study
should be performed to determine exact value of PRISM score.
ÑAËT VAÁN ÑEÀ
Ñaëc ñieåm cuûa khoa Hoài söùc treû em laø tieáp nhaän
nhöõng tröôøng hôïp beänh naëng ñuû moïi chuyeân khoa,
ñuû moïi löùa tuoåi töø 1 thaùng cho ñeán 15 tuoåi. Do ñoù,
tieân löôïng beänh laø moät vaán ñeà ñaët ra ñoái vôùi caùc baùc
só hoài söùc. Coù nhieàu chæ soá tieân löôïng beänh nhö chæ
soá Glasgow, chæ soá croup, chæ soá GMSPSnhöng chæ
khuù truù cho moät beänh rieâng bieät. Trong nhieàu thaäp
nieân qua, ngöôøi ta coá gaéng tìm kieám chæ soá laâm saøng
coù theå tieân löôïng bao quaùt taát caû caùc beänh.
Vaøo thaäp nieân 70, döïa qui taéc soá 3: toån thöông
suy 1 cô quan: 30%, 2 cô quan: 60%, 3 cô quan:
90%, ≥ 4 cô quan: # 100% ôû ngöôøi lôùn. Ôû treû em,
con soá töông öùng laø 1%, 10%, 50% vaø 75%. Tuy
nhieân, vieäc tieân löôïng beänh vaãn coøn mang tính chuû
quan, thieáu chính xaùc, mang tính chaát ñònh tính.
Naêm 1981 chæ soá APACHE (Acute Physiology
And Chronic Health Evaluation) ra ñôøi bôûi William
A. Knaus maø ngaøy nay ñöôïc caûi tieán thaønh APACHE
II, III duøng ñeå ñaùnh giaù tieân löôïng nguy cô töû vong ôû
ngöôøi lôùn
Thaäp nieân 80, chæ soá PSI (Physiologic Stability
Index-chæ soá oån ñònh sinh lyù) bao goàm 34 bieán soá vaø
75 giôùi haïn baát thöôøng ñöôïc söû duïng ñeå tieân löôïng
nguy cô töû vong ôû treû em. Sau ñoù chæ soá PSI ñaõ ñöôïc
ñôn giaûn hoùa trôû thaønh chæ soá PRISM (Pediatric Risk
of Motality-chæ soá nguy cô töû vong treû em) - chæ coøn
laïi 14 bieán soá vaø 23 giôùi haïn baát thöôøng bôûi taùc giaû
Murray M. Pollack vaøo naêm 1988(1).
Nhieàu nghieân cöùu treân theá giôùi, ñaëc bieät laø caùc
nöôùc Aâu Myõ cho thaáy chæ soá PRISM tieân ñoaùn töû
vong khaù chính xaùc, cho bieát hieäu naêng hoaït ñoäng
cuûa moät khoa hoài söùc vaø laø thöôùc ño chuaån so saùnh
giöõa caùc khoa hoài söùc.
Taïi Vieät Nam chöa coù coâng trình naøo nghieân
cöùu chæ soá PRISM, do ñoù chuùng toâi tieán haønh ñeà taøi
naøy, nhaèm böôùc ñaàu tìm hieåu, khaûo saùt chæ soá
PRISM ôû treû em, ñaùnh giaù khaû naêng tieân ñoaùn nguy
cô töû vong cuûa chæ soá PRISM.
Muïc tieâu nghieân cöùu
Muïc tieâu toång quaùt
Khaûo saùt chæ soá PRISM ôû taát caû beänh nhaân naèm
khoa Hoài söùc BV Nhi ñoàng I töø 01/05/2001 –
01/05/2002
Muïc tieâu cuï theå
Khaûo saùt chæ soá PRISM theo tuoåi, giôùi
Khaûo saùt chæ soá PRISM theo nhoùm beänh trong
ñoù coù beänh haäu phaãu
Ñaùnh giaù ñoä chính xaùc chæ soá PRISM: so saùnh
nguy cô töû vong lyù thuyeát vaø thöïc teá theo nhoùm tuoåi,
giôùi, nhoùm beänh ôû treû beänh naèm khoa hoài söùc BV
NÑ I töø 01/05/2001 – 01/05/2001
PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU:
Phöông phaùp
Phöông phaùp nghieân cöùu moâ taû caét ngang
Ñoái töôïng
Taát caû beänh nhaân > 1 thaùng, nhaäp khoa hoài söùc
trong thôøi gian: 01/05/2001 – 01/05/2002
* Tieâu chuaån loaïi tröø
Thôøi gian naèm khoa < 24 giôø
Khoâng coù ñaày ñuû döõ lieäu
Thu thaäp döõ lieäu
- Nhaän beänh töø caùc khoa chuyeån ñeán: caáp cöùu,
ngoaïi khoa, haäu phaãu,... ghi nhaän tuoåi, giôùi, ngaøy
nhaäp khoa, ngaøy xuaát khoa.
- Trong voøng 24 giôø nhaäp khoa, thu thaäp caùc döõ
lieäu: goàm 6 thoâng soá laâm saøng: tri giaùc theo thang
ñieåm Glasgow, ño HATT, TTr, nhòp tim, nhòp thôû,
ñoàng töû (kích thöôùc, ñeàu ?), 8 thoâng soá caän laâm saøng
xeùt nghieäm: Ion ñoà (K+, Ca++), ñöôøng huyeát
(dextrostix), bilirubin, ñoâng maùu toaøn boä (TQ, TCK),
khí maùu (PaO2/FiO2, PaCO2, HCO3). Choïn trò soá xaáu
nhaát trong voøng 24 giôø nhaäp khoa. Trò soá xaáu nhaát
caøng xa giôùi haïn sinh lyù bình thöôøng, ñieåm soá
PRISM caøng cao.
Chuyeân ñeà Nhi 72
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003
Chæ soá PRISM thaáp nhaát = 0, cao nhaát = 76
(xem baûng chæ soá PRISM)
Nguy cô töû vong treû em ñöôïc tính theo coâng
thöùc:
Probability(PICU dead) = exp(R) /(1+exp(R))
Trong ñoù:
R = 0,207.PRISM – 0,005.age(months) – 0,433.OS – 4,782.
OS (operative status) = 0 (neáu khoâng coù tình traïng phaãu thuaät)
= 1 (neáu coù tình traïng phaãu thuaät)
Phaân tích soá lieäu
- Döõ lieäu ñöôïc ñieàn vaøo phieáu thu thaäp, ñöôïc
nhaäp vaøo maùy vi tính vaø ñöôïc xöû lyù baèng phaàn meàm
thoáng keâ SPSS for Window 10.05
- Phaân tích keát quaû: chæ soá PRISM theo nhoùm
tuoåi ( 5 tuoåi), theo
beänh (nhieãm truøng huyeát, soát xuaát huyeát,..., beänh
haäu phaãu),döôùi daïng caùc soá X, SDkieåm ñònh möùc
ñoä chính xaùc tieân ñoaùn töû vong cuûa chæ soá PRISM
baèng pheùp kieåm χ2 vôùi ngöôõng yù nghóa P < 0,05;
thieát laäp ñöôøng cong ROC veà ñoä nhaïy caûm, ñaëc hieäu.
KEÁT QUAÛ
Trong 12 thaùng töø 01/5/2001-01/05/2002, coù
392 tröôøng hôïp nhaän vaøo loâ nghieân cöùu, trong ñoù
56,6% nam, 43,4% nöõ, tuoåi trung bình 46 thaùng,
phaàn lôùn treû < 5 tuoåi: 67,1%. Chæ soá PRISM trung
bình 9,05 ± 7,96 (0 - 40). Tæ leä töû vong chung 15,5%.
Phuï luïc: Baûng chæ soá PRISM
Thoâng soá Giôùi haïn Ñieåm
1.HA taâm thu (mmHg) ≤ 1 tuoåi:
130 - 160
55 - 65
> 160
40 - 54
< 40
> 1 tuoåi:
150 - 200
65 - 75
> 200
50 - 64
< 50
2
2
6
6
7
2.HA taâm tröông
(mmHg)
Moïi tuoåi: > 110 6
3.Nhòp tim (laàn/phuùt) ≤ 1 tuoåi:
> 160
< 90
> 1 tuoåi:
> 150
< 80
4
4
4.Nhòp thôû (laàn/phuùt) ≤ 1 tuoåi:
61 - 90
> 90
Ngöng thôû
> 1 tuoåi:
51 - 90
> 90
Ngöng thôû
1
5
5
Thoâng soá Giôùi haïn Ñieåm
5.PaO2/FiO2 Moïi tuoåi:
200 - 300
< 200
2
3
6.PaCO2 51 - 65
> 65
1
5
7.Ñieåm Glasgow < 8 6
8.Phaûn xaï ñoàng töû Khoâng ñeàu hoaëc daõn
Daõn vaø coá ñònh
4
10
9.TQ hoaëc TCK 1.5 × chöùng 2
10.Bilirubin toaøn phaàn
(mg%)
> 3.5 6
11.K+ (mmol/L) 3,0 – 3,5
6,5 – 7,5
< 3,0
> 7,5
1
1
5
5
12.Ca++ ion hoùa (mmol/L) 0,8 – 1,0
1,5 – 1,87
< 0,8
> 1,87
2
2
6
6
13.Glucose (mg%) 40 - 60
250 - 400
< 40
> 400
4
4
8
8
14.Bicarbonate (mmol/L) < 16
> 32
3
3
Toång soá ñieåm
Phaân boá chæ soá PRISM theo tuoåi
9.38
10.71
7.38
0
2
4
6
8
10
12
≤12 th 12th – 5t ≥ 5t
Chæ soá PRISM cao treû nhoû < 5 tuoåi
Phaân boá chæ soá PRISM theo giôùi:
Nam Nöõ P
PRISM 9,42 ± 8,11 8,59 ± 7,76 NS
Nguy cô töû vong döï
baùo (%)
11,2 ± 18,8 9,8 ± 16,1 NS
Töû vong thöïc teá (%) 16,5 14,4 NS
Chuyeân ñeà Nhi 73
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003 Nghieân cöùu Y hoïc
Phaân boá chæ soá PRISM theo beänh
thöôøng gaëp ôû khoa hoài söùc beänh vieän
Nhi ñoàng I
Loaïi beänh Soá
ca
PRISM
trung
bình
Töû vong
döï baùo (%)
Töû vong
thöïc teá (%)
Nhieãm khuaån huyeát 74 11,6 ±
7,6
18,21 ± 20,5 32,4
Vieâm phoåi 71 9,46 ±
6,0
9,1 ± 10,01 19,7
Soát xuaát huyeát 48 6,1 ± 6,7 5,67 ± 14,5 6,3
Ngoä ñoäc caáp 32 4,25 ±
6.5
3,5 ± 7,0 9,4
Vieâm naõo 18 16,1 ±
7,2
23,05 ± 19,3 33,3
Beänh haäu phaãu 20 13,9 ±
10,0
19,1 ± 25,0 10,0
Ong ñoát 19 9,42 ±
9,9
12,9 ± 21,8 10,5
Ngaït nöôùc 6 13,5 ±
10,5
83,3 ± 40,8 16,6
Vieâm tieåu pheá
quaûn
34 6,01 ±
4,0
4,0 ± 5,01 0
Suyeãn 9 7,5 ± 2,7 9,5 ± 21,5 0
HC Stevens
Johnson
8 3,3 ± 3,6 1,25 ± 1,04 0
Caùc beänh coù chæ soá PRISM cao: vieâm naõo, nhieãm
truøng huyeát, beänh haäu phaãu: ñaây laø nhöõng tröôøng
hôïp hoân meâ, suy hoâ haáp, tuaàn hoaøn caàn giuùp thôû, hoài
söùc soác. Caùc beänh coù chæ soá PRISM thaáp: Soát xuaát
huyeát do ñöôïc buø dòch vaø duøng thuoác vaän maïch tröôùc
ñoù, ngoä ñoäc phaàn lôùn nheï, töï khoûi sau khi röûa daï daøy,
than hoaït, hoaëc laø beänh naëng nhöng giai ñoaïn ñaàu
bieåu hieän nheï nhö ngoä ñoäc paraquat; HC stevens
Johnson beänh coù dieãn tieán caáp tính, naëng daàn.
Phaân boá ca beänh theo chæ soá PRISM
2/3 soá ca coù chæ soá PRISM thaáp ≤ 10
Phaân boá nguy cô töû vong döï baùo theo
chæ soá PRISM
Ñöôøng cong phaân boá nguy cô töû vong theo chæ
soá PRISM coù ba phaàn: phaàn ñaàu vaø phaán cuoái naèm
ngang töông öùng vôùi chæ soá PRISM thaáp (≤ 10) hoaëc
cao (≥ 30) coù yù nghóa khi chæ soá PRISM taêng trong
caùc khoaûng naøy, nguy cô töû vong khoâng taêng. Phaàn
giöõa doác cao cho bieát chæ soá PRISM caøng cao, nguy
cô töû vong caøng cao.
Tæ leä töû vong thöïc teá theo chæ soá
PRISM
100%
5.40%
23.91%
54.30%
0.00%
20.00%
40.00%
60.00%
80.00%
100.00%
120.00%
0-10 11-20 21-30 31-40
Chæ soá PRISM caøng cao tæ leä töû vong caøng cao
So saùnh nguy cô töû vong döï baùo so vôùi
töû vong thöïc teá theo phaân nhoùm chæ soá
PRISM
259
(66,07%)
0
50
100
150
200
250
300
92
(23,47%) 35 (8,93%)
6 (1,53%)
0-10 11-20 21-30 31-40
Chuyeân ñeà Nhi 74
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003
Nguy cô töû vong döï baùo thaáp hôn töû vong thöïc
teá
Tæ leä töû vong thöïc teá theo phaân nhoùm
nguy cô töû vong bôûi chæ soá PRISM
Tæ leä töû vong thöïc teá coù xu höôùng taêng daàn theo
phaân nhoùm nguy cô
So saùnh nguy cô töû vong döï baùo vôùi töû vong thöïc teá theo phaân nhoùm nguy cô töû
vong bôûi chæ soá PRISM
Tæ leä töû vong thöïc teá cao hôn nguy cô töû vong döï
baùo ôû nhoùm nguy cô thaáp (< 0.4), PRISM TB 7,68 ±
6,16. Tæ leä töû vong thöïc teá khoâng khaùc bieät so vôùi
nguy cô töû vong döï baùo ôû nhoùm nguy cô cao (>
0.4), PRISM TB 28,42 ± 4,41
Ñöôøng cong ROC ñaùnh giaù ñoä nhaïy
caûm, ñaëc hieäu khi caét ôû töøng ñieåm giaù
trò nguy cô töû vong döï baùo theo chæ soá
PRISM
Dieän tích döôùi ñöôøng cong (AUC): 0,843 ± 0,028.
AUC > 0.7: ñoä chính xaùc chaáp nhaän
Ñaùnh giaù hieäu quaû hoaït ñoäng khoa hoài söùc döïa
vaøo so saùnh giöõa töû vong lyù thuyeát vaø töû vong thöïc teá
trong khoaûng nguy cô töû vong 30-60%. Keát quaû taïi
khoa hoài söùc beänh vieän Nhi ñoàng I nhö sau:
0.278
0.667
0.146
0.247
0.756
0.058
11
0.6670.667
0.4
0.471
0.421
0.026
0.9490.868
0.658
0.5530.446
0.355
0
0.2
0.4
0.6
0.8
1
1.2
<0.1 0.1-0.2 0.2-0.3 0.3-0.4 0.4-0.5 0.5-0.6 0.6-0.7 0.7-0.8 0.8-0.9 0.9-1
0.02
0.14
0.5
0.9
0.054
0.2391
0.543
1
0
0.2
0.4
0.6
0.8
1
1.2
0 --> 10 ñieåm 11--> 20 ñieåm 21--> 30 ñieåm 31--> 40 ñieåm
Töû vong thöïc teá
Töû vong lyù thuyeát
0.058
0.278
0.667
11
0.6670.667
0.4
0.4710.421
0
0.2
0.4
0.6
0.8
1
1.2
<0.1 0.1-
0.2
0.2-
0.3
0.3-
0.4
0.4-
0.5
0.5-
0.6
0.6-
0.7
0.7-
0.8
0.8-
0.9
0.9-
1
Töû vong thöïc teá
Töû vong lyù thuyeát
Chuyeân ñeà Nhi 75
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003 Nghieân cöùu Y hoïc
Töû vong thöïc teá cao hôn lyù thuyeát
BAØN LUAÄN
Trong 12 thaùng töø 01/5/2001-01/05/2002, coù
392 tröôøng hôïp nhaän vaøo loâ nghieân cöùu, trong ñoù
56,6% nam, 43,4% nöõ, tuoåi trung bình 46 thaùng,
phaàn lôùn treû < 5 tuoåi: 67,1%. Chæ soá PRISM trung
bình 9,05 ± 7,96 (0 - 40), so vôùi moät nghieân cöùu taïi
khoa hoài söùc AÁn Ñoä(2): 10,9 ± 0,66, taïi Maõ Lai(3): 20 ±
0,98, taïi Mexico(4): 10,1±2,7. Tæ leä töû vong taêng tæ leä
thuaän vôùi chæ soá PRISM. Tæ leä töû vong thöïc teá cao
hôn lyù thuyeát coù theå giaûi thích theo 3 lyù do sau:
(1) coù söï khaùc bieät giöõa daân soá nghieân cöùu treû
em Vieät Nam vaø Aâu Myõ;
(2) côõ maãu nghieân cöùu coøn nhoû;
(3) thöïc teá trình ñoä khoa hoài söùc (kieán thöùc, kyõ
naêng, trang thieát bò) ôû Vieät Nam coøn thaáp so vôùi caùc
nöôùc Aâu Myõ. So saùnh hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa khoa
hoài söùc BV Nhi Ñoàng I so vôùi khoa hoâi söùc ôû Nam phi
vaø YÙ thoâng qua so saùnh nguy cô töû vong lyù thuyeát vaø
thöïc teá vôùi keát quaû töông öùng: 45.75% vs. 52.94%;
49.95% vs.52.6%(4); 48% vs. 38.1%(5), cho thaáy khaû
naêng, trình ñoä ôû khoa hoài söùc caùc nöôùc toát hôn.
Caàn löu yù ngoaøi caùc beänh coù chæ soá PRISM cao
(chæ soá PRISM > 20, nguy cô töû vong > 50%), caùc
beänh coù chæ soá PRISM thaáp nhö soát xuaát huyeát, HC
stevens Johnson, ngoä ñoäc paraquat, nhöng dieãn tieán
trôû naëng cuõng caàn theo doõi ñieàu trò tích cöïc, vaø
khuynh höôùng hieän duøng chæ soá ñoäng (Dynamic
Objective Risk Assessment: DORA) ñaùnh giaù beänh
nhaân moãi ngaøy, ñeå coù theå döï baùo töû vong chính xaùc
hôn.
Ñoä chính xaùc veà tieân ñoaùn töû vong cuûa chæ soá
PRISM ñöôïc chaáp nhaän thoâng qua ño löôøng dieän
tích döôùi ñöôøng cong (AUC) = 0,843 ± 0,028. Tuy
nhieân, chöa theå keát luaän chính xaùc vì côõ maãu nhoû,
vaø caàn coù nghieân cöùu ña trung taâm. Do ñoù, ñoøi hoûi
ngöôøi thaày thuoác caàn phoái hôïp chæ soá PRISM vaø kinh
nghieäm laâm saøng khi ñaùnh giaù ñoä naëng laø caàn thieát.
0.00% 0.00%
45.75%
52.94%
0.00%
10.00%
20.00%
30.00%
40.00%
50.00%
60.00% Töû vong lyù thuyeát
Töû vong thöïc teá
Chæ soá PRISM coù theå thöïc hieän ñöôïc ôû caùc beänh
vieän tænh, nôi maø hieän nay phaàn lôùn ñöôïc trang bò
maùy phaân tích khí maùu vaø ñoâng maùu. Chæ soá PRISM
raát caàn thieát thöïc hieän ôû nhöõng beänh naëng nhö soát
xuaát huyeát – soác keùo daøi, nhieãm truøng huyeát.
KEÁT LUAÄN
Vieäc tieân löôïng töû vong treân caùc beänh nhaân
naëng laø moät vieäc caàn thieát vaø quan troïng ñoái vôùi caùc
baùc só laâm saøng. Bôûi noù giuùp haïn cheá hay môû roäng
chieán löôïc ñieàu trò, nhaèm cöùu soáng ñöôïc nhöõng
beänh nhaân naëng coù khaû naêng cöùu soáng vaø goùp phaàn
laøm giaûm hao phí voâ ích veà chi phí, thôøi gian vaø
coâng söùc.
Taïi Vieät Nam chöa coù moät phöông phaùp tieân
löôïng töû vong treû em naøo ñöôïc söû duïng roäng raõi, do
ñoù chuùng toâi ñaõ böôùc ñaàu tieáp caän vôùi chæ soá PRISM
– moät chæ soá tieân löôïng töû vong treû em hieän ñang
raát thoâng duïng ôû Myõ vaø Chaâu AÂu.
Qua khaûo saùt treân 392 treû beänh taïi khoa Hoài Söùc
beänh vieän Nhi Ñoàng I, chuùng toâi coù moät vaøi nhaän
xeùt:
. Tæ leä töû vong taêng tæ leä thuaän vôùi chæ soá PRISM
. Tæ leä töû vong thöïc teá cao hôn lyù thuyeát, duø vôùi
lyù do naøo, chuùng toâi cuõng caàn xem xeùt laïi vò trí cuûa
khoa hoài söùc, ñeå caäp nhaät kòp thôøi, hieän ñaïi hoùa
phöông tieän ñieàu trò ñeå giuùp cöùu soáng nhieàu beänh
nhaân.
. Ñoä chính xaùc cuûa chæ soá PRISM laø khaù toát (dieän
tích vuøng döôùi ñöôøng cong ROC = 0.843 ± 0.028
(p<0.0005).
Chuùng toâi coù moät soá ñeà nghò sau:
. Coù theå söû duïng chæ soá PRISM ñeå phaân loaïi ñoä
naëng cuûa beänh treân caùc beänh nhi nhaäp khoa Hoài
Söùc beänh vieän Nhi ñoàng I.
Chuyeân ñeà Nhi 76
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003
. Caàn coù moät nghieân cöùu ña trung taâm veà chæ soá
PRISM ñeå coù keát luaän chính xaùc hôn.
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
1 Murray M. Pollack Carolanne Capron(1990), ‘‘The
Pediatric Risk of Mortality and the Theurapeutic
Intervention Scoring System” Essentials of Pediatric
Intensive care lein and Morris 1990(2), WB
Saunders,NewYork 5,31-37.
2 D. Shinghal et al. Prediction of mortality by
application of prism score in intensive care unit. Indian
Pediatrics 2001;38,714-719
3 A.Y.T. Goh. Et al. Pediatric intensive care in Kuala
Lumpur. Pediatric Intensive care in Kuala Lumpur,
Malaysia: A developing subspecialty. Juornal of tropical
pediatrics 1999. Vol.45Morris Earle et al. Outcome of
pediatric intensive care at six centers in Mexico and
Ecuador. Critical Care Medicine 1997 Vol.25, No.9
4 Mike Wells BSc(Med).Hons,MBBCh Jacinto F.Riera-
Fanego, DMC, FCPaeds David K.Luyt, MBBCh,
FCPaeds Melanie Dance, MBBCh, FCPaeds Jeffrey
Lipman, MBBCh FFA(Crit Care)(1996) ‘‘Poor
discrimination performance of the Pediatric Risk of
Mortality(Prisk) score in a South African intensive care
unit”, Crit Care Med,24(9),pp.1507-1514.
5 Guido Bertolini MD, Donata Ripamonti MD,
Alessandro Cattanco Comp Sci, Giovanni Apolone MD.
Pediatric Risk of Mortality:‘‘ An assessment of its
performance in a sample of 26 Italian intensive care
units”, Crit Care Med, 26(8), pp.1427-1432.
6 Christopher M.B.Heard MB Ch, FRCA James E.
Fletcher MBBS, MRCP, FRCA Michele C. Papo MD,
MPH(1998),’’A report of the use of the Dynamic
Ojective Risk Assessment(DORA) score in the changing
pediatric intensive care environment”,Crit Care
Med,26(9),pp. 1593-1599.
7 Mark J.Heulitt Carolanne Cappro Debra H
Fiser(1990),‘‘Outcome and Risk Measures”, Essentials
of Pediatric Intensive care lein and Morris 1990(2), WB
Saunders,NewYork 124, pp.1136-1141.
8 Murray M.Pollack MD Kantilal M.Patel PhD Urs E.
Ruttimann PhD(1997),‘‘The pediatric risk of mortality
III – Acute physiology score(PRISM – APS): A method
of assessing physiologic instability for pediatric
intensive care unit patients”, Crit Care Med, 131(4),
pp.1153-1155.
9 Murray M.Pollack MD Kantilal M.Patel PhD Urs E.
Ruttimann PhD(1996),‘‘PRISM III: An updated
Pediatric Risk of Mortality score”, Crit Care Med,
24(5), pp.742-752.\
10 Murray M.Pollack MD (2000),‘‘Prediction Of Outcome”,
Essentials of Pediatric Intensive care, WB Saunders,
NewYork, (17), pp.152-159.
11 Society of Critical Care Medicine(1999), ‘‘Guidelines for
Developing Admission and Discharge Policies for the Peditric
Intensive Care Unit”, pp.1-9.
Chuyeân ñeà Nhi 77
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- buoc_dau_tim_hieu_chi_so_nguy_co_tu_vong_o_tre_benh_nam_khoa.pdf