Báo cáo Phát triển hoạt động cho vay mua ô tô cá nhân tại ngân hàng VPbank - Pgd Phú Lâm

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGUYỄN TẤT THÀNH KHOA TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG vvvvvv BÁO CÁO THỰC TẬP TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG CHO VAY MUA Ô TÔ CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG VPBANK - PGD PHÚ LÂM Tên cơ quan thực tập: NGÂN HÀNG VPBANK Thời gian thực tập: từ 19/11/2012 đến 29/12/2012 Giáo viên hướng dẫn: TS. NGUYỄN CHÍ ĐỨC Sinh viên thực tập: TRẦN QUANG ĐẠI Mã số sinh viên: 2110001771 Lớp: 10CTC03 LỜI CẢM ƠN Qua ba năm học tại trường Đại học Nguyễn Tất Thành, được sự giảng dạy tận tình cũng như nhận được lòng nhiệt huyết của các giảng viên, đã cho em rất nhiều kiến thức về Tài Chính – Ngân Hàng và một số kiến thức sống cần thiết cho sau này. Em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến các thầy cô giảng dạy trong khoa Tài Chính – Ngân Hàng. Đặc biệt, em xin gửi lời cảm ơn đến thầy Nguyễn Chí Đức đã hướng dẫn rất nhiệt tình về bài báo cáo của em. Sau thời gian thực tập tại VPBank – PGD Phú Lâm, em có được một số kiến thức cơ bản thực tế về quy trình tín dụng cũng như trao đổi, quảng cáo với khách hàng về sản phẩm khuyến mãi của VPBank, đã giúp em có được những bước đầu trong công việc sau này. Em xin gửi lời cảm ơn các anh chị tại VPBank – PGD Phú Lâm đã hướng dẫn chỉ bảo những điều cần thiết của một chuyên viên tín dụng. Kính chúc các thầy cô tại trường Đại học Nguyễn Tất Thành và các anh chị tại VPBank – PGD Phú Lâm thật nhiều sức khỏe và luôn luôn thành công trong cuộc sống. NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN NHẬN XÉT CỦA NGƯỜI PHẢN BIỆN DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT NHNN: Ngân hàng nhà nước NHTM: Ngân hàng thương mại QĐ: Quyết định HĐQT: Hội đồng quản trị TGĐ: Tổng giám đốc CIC: Trung tâm thông tin tín dụng Nhà nước BTD/HĐTD: Ban tín dụng/Hội đồng tín dụng DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Báo cáo thường niên VPBank các năm 2009 – 2011 Số liệu từ trưởng phòng VPBank – PGD Phú Lâm cung cấp Tạp chí ngân hàng VPBank Tài liệu quy trình tín dụng của VPBank www.vpbank.com.vn Và một số nguồn từ internet (tìm kiếm từ google) DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 1.1: Phương thức cho vay trực tiếp đối với người mua 6 Bảng 1.2: Phương thức cho vay gián tiếp 7 Bảng 2.1: Kết quả huy động vốn tại VPBank - PGD Phú Lâm 17 Bảng 2.2: Tình hình tín dụng tại VPBank - PGD Phú Lâm 18 Bảng 2.3: Kết quả kinh doanh của VPBank - PGD Phú Lâm 20 Bảng 2.4: Mức cho vay trong trường hợp đảm bảo bằng chiếc xe hình thành từ vốn vay tại VPBank - PGD Phú Lâm 23 Bảng 2.5: Doanh số cho vay mua ô tô tại VPBank - PGD Phú Lâm 28 Bảng 2.6: Dư nợ và tỷ trọng dư nợ cho vay mua ô tô tại VPBank - PGD Phú Lâm 29 Bảng 2.7: Lợi nhuận cho vay mua ô tô tại VPBank - PGD Phú Lâm 30 Bảng 2.8: Tỷ lệ nợ quá hạn/tổng dư nợ cho vay mua ô tô tại VPBank - PGD Phú Lâm 31 ĐỀ CƯƠNG NỘI DUNG BÁO CÁO LỜI MỞ ĐẦU CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG 1 Hoạt động cho vay của NHTM 1 Khái niệm và vai trò của hoạt động cho vay 1 Đặc điểm của hoạt động cho vay 1 Đối tượng cho vay 1 Quy mô cho vay 1 Rủi ro 2 Lãi suất và khả năng sinh lời 2 Các hình thức cho vay của NHTM 2 Phân loại theo thời gian 2 Phân loại theo hình thức vay 2 Phân loại theo tài sản đảm bảo 3 Phân loại theo mục đích sử dụng tiền vay 3 Các phương thức phân loại khác 3 Hoạt động cho vay mua ô tô tại NHTM 3 Khái niệm và đặc điểm của cho vay mua ô tô 3 Khái niệm cho vay mua ô tô 3 Đặc điểm của hoạt động cho vay mua ô tô 4 Các phương thức cho vay mua ô tô 5 Phương thức cho vay trực tiếp đối với người mua 5 Phương thức cho vay gián tiếp 6 Phương thức cho vay trả góp 7 Phương thức cho vay theo món 7 Vai trò của hoạt động cho vay mua ô tô 7 Đối với khách hàng 7 Đối với ngân hàng 8 Đối với nền kinh tế 8 Các chỉ tiêu phản ánh hoạt động cho vay mua ô tô 8 Các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động cho vay mua ô tô 11 Nhóm các nhân tố chủ quan 11 Nhóm các nhân tố khách quan 13 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CHO VAY MUA Ô TÔ 14 Khái quát chung về VPBank – PGD Phú Lâm 14 Sự hình thành và phát triển của VPBank – PGD Phú Lâm 14 Cơ cấu tổ chức của VPBank – PGD Phú Lâm 16 Tình hình hoạt động kinh doanh tại VPBank – PGD Phú Lâm 16 Tình hình huy động vốn 16 Tình hình hoạt động tín dụng 17 Tình hình hoạt động dịch vụ 18 Tình hình hoạt động ngân quỹ 18 Tình hình hoạt động kiều hối 19 Tình hình hoạt động thẻ 19 Về hiệu quả kinh doanh 19 Thực trạng cho vay mua ô tô tại VPBank – PGD Phú Lâm 20 Cơ sở pháp lý của hoạt động cho vay mua ô tô tại VPBank – PGD Phú Lâm 20 Quy trình cho vay mua ô tô tại VPBank – PGD Phú Lâm 21 Đối tượng cho vay 21 Điều kiện cho vay 22 Mức cho vay 22 Thời hạn và lãi suất cho vay 23 Hồ sơ vay vốn 23 Bảo hiểm tài sản mua bằng vốn vay 24 Quy trình cho vay 24 Kết quả hoạt động cho vay mua ô tô tại VPBank – PGD Phú Lâm 27 Đánh giá hoạt động cho vay mua ô tô tại VPBank – PGD Phú Lâm 31 Thành công 31 Hạn chế và nguyên nhân 32 Hạn chế 32 Nguyên nhân 33 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP MỞ RỘNG HOẠT ĐỘNG CHO VAY MUA Ô TÔ 35 Mục tiêu và định hướng về việc mở rộng hoạt động cho vay mua ô tô tại VPBank – PGD Phú Lâm 35 Giải pháp nhầm mở rộng cho vay mua ô tô tại VPBank – PGD Phú Lâm 35 Tăng cường công tác thẩm định nhầm hạn chế rủi ro 35 Hoàn thiện quy trình cho vay 36 Đẩy mạnh marketing 36 Thực hiện chiến lược cạnh tranh năng động và hiệu quả 37 Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực 37 Triển khai phương thức cho vay gián tiếp thông qua đại lý bán ô tô 37 Tăng cường hợp tác giữa ngân hàng và công ty bảo hiểm 38 KIẾN NGHỊ 39 KẾT LUẬN 40 LỜI MỞ ĐẦU Trong điều kiện nền kinh tế hội nhập và phát triển, thu nhập bình quân đầu người ở Việt Nam ngày càng cao thì nhu cầu mua ô tô, nhà ở ngày càng trở nên cần thiết. Người dân không chỉ mong muốn đi những chiếc xe mô tô hiện đại, mà còn mong muốn đến những chiếc ô tô sang trọng bởi tính năng an toàn và tiện lợi của nó. Nhưng không phải bất cứ ai cũng có đủ khả năng tài chính hiện tại để để thực hiện ước mơ đó. Vì vậy, ngân hàng trở thành người bạn tin cậy, chia sẻ những khó khăn về tài chính với họ. tại VPBank – PGD Phú Lâm, lượng khách hàng tìm đến ngân hàng vay tiền mua ô tô ngày càng tăng lên. Vậy vay như thế nào? Phương thức vay ra sao? Có những thuận lợi và khó khăn gì?... Đó là lý do tại sao em muốn tìm hiểu, nguyên cứu và làm rõ đề tài: “Phát triển hoạt động cho vay mua ô tô cá nhân tại VPBank – PGD Phú Lâm”. Ngoài lời mở đầu, kiến nghị và kết luận, chuyên đề tập trung làm rõ các vấn đề: Chương 1: Cơ sở lý luận chung Chương 2: Thực trạng cho vay mua ô tô Chương 3: Giải pháp mở rộng hoạt động cho vay mua ô tô. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG Hoạt động cho vay của NHTM Khái niệm và vai trò của hoạt động cho vay Tín dụng là quan hệ vay mượn gồm cả đi vay và cho vay. Như vậy, cho vay cũng là một trong các hình thức tín dụng ngân hàng, theo quyết định số 1627/2001/QĐ NHNN về việc ban hành qui chế cho vay của Tổ chức tín dụng đối với khách hàng thì: “Cho vay là một hình thức cấp tín dụng, theo đó tổ chức tín dụng giao cho khách hàng sử dụng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích và trong thời gian nhất định theo thỏa thuận với nguyên tắc hoàn trả cả gốc và lãi”. Hoạt động cho vay là hoạt động bao trùm của ngân hàng với tầm quan trọng và qui mô lớn, hoạt động này được thực hiện theo một chính sách rõ ràng, được xác định và hoàn thiện qua nhiều năm, đó là chính sách tín dụng (chính sách cho vay). Chính sách cho vay phản ánh cương lĩnh tài trợ của một ngân hàng, trở thành hướng dẫn chung cho cán bộ tín dụng và nhân viên ngân hàng, tăng cường chuyên môn hóa trong hoạt động phân tích tín dụng, tạo sự thống nhất chung trong hoạt động tín dụng nhằm hạn chế rủi ro và nâng cao khả năng sinh lời. Cho vay mang lại cho ngân hàng một khoản lợi nhuận không nhỏ do lãi suất cho vay thường lớn. Mặt khác, cùng với sự phát triển của nền kinh tế, nhu cầu vay vốn của khách hàng ngày càng phát triển lên, tổng thu nhập từ hoạt động này là đáng kể. Đặc điểm của hoạt động cho vay Đối tượng cho vay Khách hàng vay là khách hàng cá nhân, hộ gia đình, doanh nghiệp, tổ hợp tác, công ty hợp doanh, các tổ chức chính trị, xã hội khác trong nền kinh tế. Khách hàng muốn vay vốn phải có đủ năng lực pháp lý và đáp ứng đủ các điều kiện mà ngân hàng đưa ra. Nhu cầu vay vốn xuất phát từ nhu cầu tiêu dung hoặc nhu cầu kinh doanh. Quy mô cho vay Quy mô của các khoản cho vay tùy thuộc vào nhu cầu của từng khách hàng, tài sản đảm bảo và khả năng trả nợ của từng khách hàng. Ngoài ra, quy mô cho vay còn phụ thuộc vào vốn điều lệ và khả năng huy động vốn của ngân hàng. Khách hàng doanh nghiệp thường có nhu cầu vay vốn lớn hơn khách hàng cá nhân, tài sản đảm bảo lớn thì nhu cầu vay vốn của khách hàng dược đáp ứng tốt hơn. Khi vốn điều lệ và nguồn huy động vốn của ngân hàng lớn thì ngân hàng sẽ mở rộng cho vay, quy mô các khoản cho vay tăng lên. Rủi ro Cho vay là hoạt động có khả năng mạng lại rủi ro lớn nhất cho ngân hàng. Rủi ro này xảy ra khi khách hàng không có khả năng hoàn trả gốc và (hoặc) lãi khi đến hạn. Tùy thuộc vào quy mô, đặc điểm của từng khoản vay, khách hàng vay mà khả năng mang lại rủi ro cho ngân hàng khác nhau. Các món vay tiêu dùng thường chứa đựng rủi ro cao nhất. Lãi suất và khả năng sinh lời Lãi suất là tỉ lệ phần trăm khách hàng phải trả cho ngân hàng tính trên số tiền ngân hàng đã cho khách hàng vay trong một thời gian cụ thể. Lãi suất của mỗi khoản vay là khác nhau, tùy theo qui định và thời hạn vay. Ngoài ra lãi suất cho vay còn phụ thuộc vào quy định của NHNN. Khả năng sinh lời của các món cho vay lớn, tùy thuộc vào từng món vay của lãi suất thỏa thuận của từng món vay. Các món vay có khả năng xãy ra rủi ro lớn thì khả năng sinh lời càng cao và ngược lại. Tuy nhiên, so với tất cả các hoạt động khác thì cho vay được xem như là hoạt động có khả năng sinh lời lớn nhất. Các hình thức cho vay của NHTM Cho vay là hoạt động mang lại thu nhập lớn nhất cho ngân hàng đồng thời cũng là hoạt động chứa đựng nhiều rủi ro nhất đối với ngân hàng. Tùy theo yêu cầu của khách hàng và mục tiêu quản lý của ngân hàng ta có thể phân cho vay thành nhiều hình thức khác nhau. Việc phân loại này chỉ mang tính tương đối. Phân loại theo thời gian Cho vay ngắn hạn: từ 12 tháng trở xuống. Cho vay trung hạn: từ 1 năm đến 5 năm. Cho vay dài hạn: từ 5 năm trở lên. Phân loại theo hình thức vay Chiết khấu thương phiếu là việc ngân hàng ứng trước tiền cho khách hàng tương ứng với giá trị của thương phiếu trừ đi một phần thu nhập của khách hàng để sở hữu một thương phiếu chưa đến hạn. Cho vay là việc ngân hàng đưa tiền của mình cho khách hàng với cam kết khách hàng phải hoàn trả cả gốc và lãi trong khoảng thời gian xác định. Bảo lãnh là việc ngân hàng cam kết thực hiện các nghĩa vụ tài chính hộ khách hàng của mình trong trường hộp khách hàng không lam đúng qui định đã thỏa thuận với đối tác. Cho thuê là việc ngân hàng bỏ tiền của mình ra mua những tài sản để cho khách hàng thuê theo những thỏa thuận nhất định, khách hàng phải trả cả gốc lẫn lãi cho ngân hàng. Phân loại theo tài sản đảm bảo Tài sản đảm bảo là nguồn thu nợ thứ hai của ngân hàng trong trường hợp nguồn thu nợ thứ nhất không thực hiện được. Phân theo tài sản đảm bảo có: cho vay có tài sản đảm bảo và cho vay không có tài sản đảm bảo. Phân loại theo mục đích sử dụng tiền vay Cho vay sản xuất kinh doanh là cho vay nhằm tài trợ cho nhu cầu mở rộng sản xuất kinh doanh của khách hàng như: mua sắm nguyên vật liệu, máy móc, thiết bị, nhà xưởng… Cho vay tiêu dùng là cho vay nhằm tài trợ cho nhu cầu tiêu dùng của khách hàng như: mua sắm nhà ở, mua ô tô để đi lại… Các phương thức phân loại khác Phân loại theo ngành nghề kinh tế, theo đối tượng tín dụng… Hoạt động cho vay mua ô tô tại NHTM Khái niệm và đặc điểm của cho vay mua ô tô Khái niệm cho vay mua ô tô Cùng với sự phát triển của nền kinh tế và sự phát triển của khoa học kĩ thuật, ô tô là một phương tiện vận tải và đi lại không thể thiếu ở các nước phát triển. Trước đây, vào những năm đầu của thế kỉ 20, việc sản xuất và bán ô tô chỉ mang tính mùa vụ. Doanh số bán ra thường tăng đột biến vào mùa hè và mùa xuân. Tuy nhiên, vào mùa đông hoặc mùa thu, hoạt động này lại rất ế ẩm, các hãng sản xuất hầu như ngừng hoạt động vì không bán được hàng. Vào những tháng cao điểm, dây truyền sản xuất luôn phải hoạt động hết công xuất. Điều này làm cho máy móc hao mòn nhanh và chi phí khấu hao lớn. Tuy nhiên, nếu các hãng sản xuất vẫn duy trì sản xuất, để hàng tại kho chờ những tháng cao điểm bán ra thì lại không có đủ khả năng tài chính. Cho vay mua ô tô ra đời đã khắc phục được nhược điểm này của ngành ô tô. Nó vừa giúp các hãng sản xuất có thể duy trì sản xuất và bán hàng đều đặn, vừa giúp khách hàng có thể sử dụng ô tô khi chưa có đủ tiền mua. Cho vay mua ô tô là một trong nhiều hình thức cho vay của NHTM. Hiện nay, cho vay mua ô tô đang được nhiều ngân hàng áp dụng và mở rộng vì đây là một thị trường tiềm năng đối với các NHTM. Cho vay mua ô tô được hiểu như là một hình thức cho vay của NHTM, theo đó ngân hàng có thể cho khách hàng sử dụng trước một khoản tiền với mục đích mua ô tô theo nguyên tắc hoàn trả cả gốc và lãi theo thỏa thuận. Đặc điểm của hoạt động cho vay mua ô tô Cho vay là một hình thức cấp tín dụng. Vì vậy nó cũng mang đầy đủ các đặc điểm của cho vay nói chung. Ngoài ra, hoạt động cho vay mua ô tô còn mang những đặc điểm riêng sau: Đặc điểm về đối tượng, phạm vi và qui mô cho vay. Đối tượng cho vay mua ô tô là giá trị hình thành lên chiếc xe. Giá trị của chiếc xe bao gồm nhiều chi phí khác nhau như: chi phí mua xe, chi phí bảo hiểm, chi phí nộp thuế,… Đối tượng cho vay mua ô tô có thể gồm hoặc không gồm các chi phí khác ngoài chi phí mua xe, tùy thuộc vào từng ngân hàng. Các ngân hàng thường cho vay với một tỉ lệ nhất định trên chi phí mua xe, thường là từ 60% - 80%. Mọi cá nhân, hộ gia đình và tổ chức có nhu cầu vay vốn mua xe đều được cho vay khi có đủ năng lực pháp luật và năng lực hành vi dân sự, đáp ứng đủ yêu cầu của ngân hàng. Nhóm khách hàng cá nhân, hộ gia đình: nhóm khách hàng này có thu nhập cao và ổn định, họ có nhu cầu mua ô tô để phục vụ cho việc đi lại hàng ngày, loại xe mà nhóm khách hàng này hướng tới thường là xe con, xe du lịch loại nhỏ, những xe sang trọng, hiện đại, có giá trị cao. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế, nhu cầu đi lại bằng ô tô của người dân ngày càng phát triển, nhóm khách hàng này càng tăng lên, họ thường chỉ mua 01 chiếc xe. Nhóm khách hàng là các hãng, các doanh nghiệp: nhóm khách hàng này thường có nhu cầu mua ô tô để phục vụ cho nhu cầu chung của doanh nghiệp như phục vụ cho việc đi lại của lãnh đạo, đưa đón cán bộ nhân viên, vận chuyển hàng hóa, nguyên vật liệu của công ty. Họ thương mua ít xe nhưng là những loại xe đắt tiền, cỡ lớn. Với các doanh nghiệp chuyên kinh doanh trong lĩnh vực vận tải, nhóm khách hàng này thường hướng tới loại xe phục vụ cho hoạt động kinh doanh của họ. Họ thương mua một số lượng lớn xe có giá trị trung bình, vì vậy, số tiền họ vay là lớn. Đặc điểm và thời gian cho vay mua ô tô. Đối với các khoản vay theo món, thường là món vay có thời hạn ngắn hoặc trung hạn, tuy nhiên các khoản vay trả góp thường là các khoản vay trung hạn và dài hạn. Các ngân hàng thường qui định thời gian cho vay là từ 1 – 6 năm, tùy từng Ngân hàng, mục đích sử dụng vốn vay, tài sản đảm bảo, nguồn và kế hoạch trả nợ. Các món vay có thể được vay với thời hạn dài hơn. Nhưng ngân hàng không nên cho vay với thời hạn quá dài, vì như vậy thiện trí trả nợ của khách hàng sẽ bị giảm, việc thu hồi nợ của ngân hàng gặp khó khăn, khả năng xảy ra rủi ro đối với ngân hàng tăng lên. Đặc điểm về rủi ro và lãi suất cho vay mua ô tô. Khi mua ô tô khách hàng thường thế chấp bằng chính chiếc xe, mà giá trị của chiếc xe thường giảm theo thời gian sử dụng. Khách hàng sẽ trả nợ cho ngân hàng từ chính thu nhập của họ. Vì vây, khả năng thu hồi nợ của ngân hàng sẽ giảm sút trong trường hợp thu nhập của khách hàng bị mất việc làm, thu nhập giảm,…Khi cho vay mua ô tô ngân hàng thường cầm bản chính của giấy tờ xe và bắt khách hàng phải mua bảo hiểm cho xe và người thụ hưởng trong trường hợp xảy ra tổn thất là ngân hàng. Nhưng thường thì các món vay mua ô tô có giá trị nhỏ nên phân tán được rủi ro cho ngân hàng. Hoạt động cho vay mua ô tô được xem như là hoạt động có rủi ro thấp. Các phương thức cho vay mua ô tô Phương thức cho vay trực tiếp đối với người mua Phương thức cho vay trực tiếp đối với người mua là phương thức cho vay mà ngân hàng thực hiện cho vay trực tiếp đối với người mua. Theo phương thức này ngân hàng sẽ thay mặt khách hàng thanh toán số tiền mua ô tô của khách hàng cho các hãng sản xuất, doanh nghiệp, đại lý bán ô tô. Khi đến hạn thanh toán, khách hàng phải trả ngân hàng số tiền đã vay và lãi như đã kí trong hợp đồng vay. Phương thức này có thể khái quát thành sơ đồ sau: Bảng 1.1: Phương thức cho vay trực tiếp đối với người mua DN bán ô tô Người mua ô tô (1) (2) (3) (4) Ngân hàng Ngân hàng (1): Ngân hàng kí hợp đồng tín dụng với người mua ô tô để trả tiền cho doanh nghiệp bán ô tô. (2): Doanh nghiệp kí hợp đồng bán ô tô cho người mua. (3): Ngân hàng thanh toán tiền mua ô tô của khách hàng đã kí theo hợp đồng. (4): Người mua ô tô trả tiền nợ và lãi cho ngân hàng. Phương thức cho vay gián tiếp Phương thức cho vay gián tiếp là phương thức cho vay mà theo đó ngân hàng sẽ tài trợ một phần hoặc toàn bộ cho doanh nghiệp bán ô tô. Các doanh nghiệp sẽ nhận ngay số tiền sau khi bán hàng và làm đại lí thu tiền cho ngân hàng. Phương thức này có thể khái quát thành sơ đồ sau: Bảng 1.2: Phương thức cho vay gián tiếp (1) (3) (5) (2) (4) Ngân hàng Người mua ô tô DN bán ô tô (1): Ngân hàng kí hợp đồng với doanh nghiệp bán ô tô về việc tài trợ cho người mua ô tô. (2): Doanh nghiệp bán ô tô cho người mua và kí hợp đồng với người mua. (3): Doanh nghiệp bán ô tô tập trung hóa đơn bán hàng đưa lên ngân hàng để thanh toán. (4): Doanh nghiệp bán ô tô thu tiền mua ô tô của khách hàng. (5): Doanh nghiệp bán ô tô nộp tiền đã thu của người mua cho ngân hàng. Phương thức cho vay trả góp Phương thức cho vay trả góp (trả nợ gốc làm nhiều kì, trả lãi hàng tháng): áp dụng trong trường hợp thời gian vay trên 12 tháng hoặc thời gian vay không quá 12 tháng nhưng đảm bảo bằng tài sản là chiếc xe ô tô hình thành từ vốn vay. Phương thức cho vay theo món Phương thức cho vay theo món (trả nợ gốc vào cuối kì, lãi trả hàng tháng): áp dụng trong trường hợp thời gian vay dưới 12 tháng và khách hàng sử dụng tài sản đảm bảo khác để đảm bảo tiền vay. Vai trò của hoạt động cho vay mua ô tô Đối với khách hàng Nhờ có hoạt động cho vay mua ô tô, khách hàng có thể sử dụng chiếc xe ô tô ưng ý khi chưa đủ tiền mua. Từ đó khách hàng có thể được những tiện ích mà xe mang lại, cũng có thể sử dụng chiếc xe vào mục đích kinh doanh mang lại thu nhập. Khách hàng có thể sử dụng chiếc ô tô sang trọng, tiện ích, phục vụ cho công viêc, tạo tinh thần hưng phấn, tạo động lực để khách hàng làm việc hiệu quả. Đối với ngân hàng Cho vay mua ô tô mang lại cho ngân hàng một khoản lợi nhuận lớn do lãi suất cho vay mua ô tô thường cao hơn các khoản cho vay khác của ngân hàng. Hơn nữa, cho vay mua ô tô vẫn là thị trường tiềm năng, có khả năng phát triển mạnh trong tương lai nên lợi nhuận dự kiến từ hoạt động này là khá lơn. Ngân hàng sẽ tạo được thói quen tiếp cận với các dịch vụ của ngân hàng cho khách hàng, từ đó ngân hàng có thể mở thêm nhiều mối quan hệ khác với khách hàng và quảng bá được hình ảnh của mình đối với khách hàng. Ngân hàng có thể mở rộng mối quan hệ với các đại lí bán xe ô tô. Đây là một kênh thông tin tốt giúp ngân hàng có thể thu thập thông tin đa dạng, phong phú về nhiều khách hàng. Đối với nền kinh tế Hoạt động cho vay mua ô tô của ngân hàng làm tăng sức mua của khách hàng, có tác dụng kích cầu cho nền kinh tế. Khi cầu về ô tô tăng lên sẽ kích thích các hãng sản xuất ô tô mở rộng sản xuất, tạo công ăn việc làm cho người lao động, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Hoạt động cho vay mua ô tô đã gián tiếp tác động đến sự phát triển của ngành công nghiệp ô tô, ngành giao thông vận tải, du lịch… khi số lượng ô tô lưu hành tăng thì đường giao thông được mở rộng, đi lại thuận tiện thì nhu cầu du lịch cũng sẽ tăng. Các chỉ tiêu phản ánh hoạt động cho vay mua ô tô Có rất nhiều chỉ tiêu phản ánh hoạt động cho vay mua ô tô của ngân hàng. Tuy nhiên, cho vay mua ô tô cũng là một trong những hình thức của cho vay. Vì vậy, các chỉ tiêu phản ánh hoạt động cho vay nói chung cũng chính là các chỉ tiêu phản ánh hoạt động cho vay mua ô tô. Một là doanh số cho vay mua ô tô. Doanh số cho vay mua ô tô là tổng số tiền mà khách hàng đã vay của ngân hàng trong một kì nhất định (năm, quý, tháng). Doanh số cho vay mua ô tô là số tiền ngân hàng đã cho khách hàng vay nhằm mục đích mua ô tô. Đây là chỉ tiêu tuyệt đối phản ánh qui mô cho vay mua ô tô của ngân hàng trong kì. Hai là dư nợ cho vay mua ô tô. Dư nợ cho vay chính là số tiền cộng dồn qua các thời kì mà ngân hàng hiện còn đang cho khách hàng vay tính đến một thời điểm nhất định. Dư nợ cho vay mua ô tô là số tiền cộng dồn qua các thời kì ngân hàng đang cho khách hàng vay tính đến thời điểm nhất định. Dư nợ cho vay mua ô tô kì này = Dư nợ cho vay mua ô tô kì trước + Doanh số cho vay mua ô tô trong kì – Doanh số thu nợ vay mua ô tô trong kì Nếu dư nợ cho vay mua ô tô trong kì tăng so với kì trước tức là doanh số cho vay mua ô tô trong lớn hơn kì trước. Điều này được hiểu là NHTM đã mở rộng cho vay mua ô tô. Còn trong trường hợp dư nợ cho vay mua ô tô trong kì tăng lên là do doanh số thu nợ cho vay trong kì giảm xuống, điều này không có nghĩa là NHTM mở rộng cho vay mua ô tô trong kì. Ba là tỉ trọng dư nợ cho vay mua ô tô. Đây là một trong những chỉ tiêu phản ánh qui mô cho vay mua ô tô. Khi tỉ trọng cho vay mua ô tô tăng lên tức là qui mô cho vay mua ô tô cũng tăng lên. Tỉ trọng dư nợ cho vay mua ô tô được tính theo công thức sau: R = Dư nợ cho vay mua ô tô / Tổng dư nợ * 100% Tỉ trọng cho vay mua ô tô tăng lên tức là hoạt động cho vay mua ô tô được mở rộng và ngược lại. Tuy nhiên, chỉ tiêu này không phản ánh chính xác hoạt động cho vay mua ô tô được mở rộng hay không. Vì khi R tăng lên do tổng dư nợ giảm mà dư nợ cho vay mua ô tô giữ nguyên hoặc do cả dư nợ cho vay mua ô tô và tông dư nợ cùng giảm nhưng tốc độ giảm của tổng dư nợ nhiều hơn tốc độ giảm của cho vay mua ô tô thì tức là NHTM đã thắt chặt họat động tín dụng. Bốn là tốc độ tăng của dư nợ cho vay mua ô tô. Đây là chỉ tiêu tương đối phản ánh mức độ mở rộng của hoạt động cho vay mua ô tô: K = (Dư nợ cho vay mua ô tô kì này – Dư nợ cho vay mua ô tô kì trước) / Dư nợ cho vay mua ô tô kì trước Nếu K > 0: phản ánh hoạt động cho vay mua ô tô được mở rộng. Nếu K < 0: phản ánh hoạt động cho vay mua ô tô không được mở rộng, nhưng nếu tỉ trọng dư nợ cho vay mua ô tô (R) tăng thì hoạt động cho vay mua ô tô vẫn được mở rộng. Năm là số lượng khách hàng của hoạt động cho vay mua ô tô. Đây là chỉ tiêu tuyệt đối phản ánh hoạt động cho vay mua ô tô. Khi số lượng khách hàng tăng tức là hoạt động cho vay mua ô tô được mở rộng và ngược lại. khi số lượng khách hàng tăng không đồng nghĩa với dư nợ cho vay mua ô tô tăng vì còn phụ thuộc vào giá trị món vay. Số lượng khách hàng vay mua ô tô phản ánh qui mô của hoạt động cho vay mua ô tô, đồng thời cũng phản ánh chất lượng dịch vụ cho vay mua ô tô của NHTM. Số lượng khách hàng càng nhiều chứng tỏ chất lượng dịch vụ của ngân hàng tốt, đáp ứng được nhiều nhu cầu khác nhau của khách hàng. Sáu là nợ quá hạn và tỉ lệ nợ quá hạn. Nợ quá hạn của các khoản vay mua ô tô là các khoản nợ của khách hàng vay mua ô tô đã đến hạn thanh toán nhưng khách hàng không có khả năng trả nợ gốc và (hoặc) lãi mà không có quyết định cơ cấu lại thời hạn trả nợ. Tỉ lệ nợ quá hạn của các khoản vay mua ô tô được tính theo công thức sau: Tỷ lệ nợ quá hạn = Nợ quá hạn cho vay mua ô tô / Tổng dư nợ cho vay mua ô tô * 100% Hai chỉ tiêu này phản ánh chất lượng của hoạt động cho vay mua ô tô. Thường các NHTM luôn cố gắng duy trì tỉ lệ nợ quá hạn dưới mức 5%. Nếu chỉ tiêu này quá cao thì việc mở rộng cho vay mua ô tô có thể coi là không hiệu quả vì nó có thể dẫn tới ngân hàng bị thua lỗ. Bảy là thị phần cho vay mua ô tô của ngân hàng. Thị phần cho vay mua ô tô của ngân hàng ảnh hưởng lớn đến hoạt động cho vay mua ô tô của ngân hàng. Khi thị phần cho vay mua ô tô của ngân hàng ngày càng mở rộng thì qui mô cho vay cũng tăng lên và ngược lại. Trong cùng một địa bàn có rất nhiều ngân hàng cùng hoạt động. Vì vậy, các ngân hàng sẽ cạnh tranh nhau về thị phần. Không những thế, các ngân hàng trong cùng hệ thống cũng cạnh tranh với nhau. Tám là mức độ đa dạng hóa của các sản phẩm cho vay mua ô tô. Đây là một chỉ tiêu phản ánh khả năng cung ứng dịch vụ của ngân hàng. Mức độ đa dạng hoá càng cao thì khách hàng càng có nhiều lựa chọn khi vay, ngân hàng càng thu hút được nhiều khách hàng. Như vậy, khi đánh giá hoạt động cho vay mua ô tô của ngân hàng, ta phải dựa vào nhiều tiêu chí khác nhau, từ đó đưa ra được đánh giá tổng hợp nhất, chính xác nhất. Các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động cho vay mua ô tô Nhóm các nhân tố chủ quan Đây là nhóm các nhân tố thuộc về ngân hàng, bắt nguồn từ ngân hàng, nó bao gồm các nhân tố sau: Một là định hướng phát triển của ngân hàng. Ảnh hưởng tới tất cả các hoạt động của ngân hàng nói chung và ảnh hưởng tới hoạt động cho vay mua ô tô nói riêng. Vì vậy, hoạt động cho vay mua ô tô phải căn cứ vào định hướng phát triển của ngân hàng. Hai là chính sách tín dụng của ngân hàng. Ảnh hưởng tất cả các hoạt động của ngân hàng trong đó có hoạt động cho vay mua ô tô. Chính sách tín dụng sẽ cho biết: qui mô, lãi suất, thời hạn tín dụng, các khoản bảo lãnh, chính sách đối với tài sản có vấn đề,… của ngân hàng trong một thời gian nhất định. Một chính sách tín dụng tốt sẽ thu hút nhiều khách hàng và mang lại hiệu quả cho ngân hàng. Tuy nhiên, một chính sách tín dụng chưa hợp lý chắc chắn sẽ cản trở sự phát triển của ngân hàng. Như vậy, chính sách tín dụng được coi như là kim chỉ nam cho tất cả mọi hoạt động tín dụng của ngân hàng. Ba là chất lượng nhân viên tín dụng. Người trực tiếp tiếp xúc với khách hàng, thẩm định khách hàng và hồ sơ xin vay của khách hàng. Nhân viên tín dụng có vai trò quan trọng trong việc ra quyết định cho hay không cho khách hàng vay vốn. Nhân viên tín dụng được coi như là bộ mặt của ngân hàng trong con mắt khách hàng. Một đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, làm việc tận tình, chu đáo sẽ chiếm được cảm tình của khách hàng, tạo được uy tín và hình ảnh của ngân hàng với khách hàng. Đây là cách quảng bá thương hiệu tốt nhất đối với ngân hàng. Khi có được thương hiệu tốt, khách hàng sẽ tự tìm đến với ngân hàng. Đạo đức nhân viên có ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động cho vay của ngân hàng nói chung và hoạt động cho vay mua ô tô nói riêng. Khi nhân viên tín dụng không có đạo đức nghề nghiệp, họ sẵn sàng làm tổn hại đến lợi ích của ngân hàng để làm lợi riêng cho bản thân. Khi tổn thất xảy ra ngân hàng chính là người đầu tiên phải gánh chịu hậu quả. Bốn là qui trình cho vay mua ô tô. Qui trình cho vay mua ô tô được hiểu là các bước để tiến hành cho vay mua ô tô. Nếu qui trình cho vay mua ô tô đơn giản, nhanh gọn, thủ tục không quá khó khăn, sẽ rút ngắn được thời gian đối với ngân hàng và khách hàng. Nhờ đó, ngân hàng sẽ thu hút được nhiều khách hàng hơn. Ngược lại, nếu qui trình cho vay mua ô tô quá phức tạp sẽ cản trở hoạt động cho vay mua ô tô của ngân hàng, chi phí cho vay cao lên, mục tiêu của hoạt động cho vay mua ô tô của ngân hàng không đạt được. Năm là tình hình huy động vốn của ngân hàng. Ảnh hưởng trực tiếp đến chính sách tín dụng của ngân hàng. Nếu khả năng huy động vốn của ngân hàng tốt thì sẽ mở rộng cho vay và ngược lại, nếu khả năng huy động vốn của ngân hàng không tốt thì sẽ thắt chặt tín dụng, điều này sẽ ảnh hưởng đến hoạt động cho vay mua ô tô của ngân hàng. Sáu là mạng lưới và lãi suất cho vay mua ô tô. Ngân hàng càng có nhiều mạng lưới hoạt động thì khả năng tiếp cận với khách hàng càng được mở rộng, qui mô khách hàng ngày càng lớn và ngược lại. Lãi suất cho vay mua ô tô là chi phí mà khách hàng phải trả cho ngân hàng do đã chuyển cho khách hàng một khoản tiền để khách hàng mua ô tô. Lãi suất cho vay càng thấp thì khả năng cạnh tranh của ngân hàng càng cao. Lãi suất cho vay không phải là công cụ cạnh tranh hữu hiệu của ngân hàng vì lãi suất cho vay có thể giảm nhưng không thể thấp hơn lãi suất huy động. Nhóm các nhân tố khách quan Nhóm nhân tố thuộc về khách hàng gồm có: nhu cầu vay vốn của khách hàng, khả năng trả nợ của khách hàng và tài sản đảm bảo của khách hàng. Nhu cầu vay vốn của khách hàng phụ thuộc vào nhiều nhân tố như; nghề nghiệp, nơi sống, thu nhập, mục đích sử dụng xe,...Thường thì những khách hàng có thu nhập cao, ổn định và sống ở những thành phố lớn có nhu cầu mua ô tô đắt tiền nhiều hơn nhỡng người có thu nhập trung binh, sống ở nông thôn. Khả năng trả nợ của khách hàng: những khách hàng có khả năng trả nợ tốt sẽ được ngân hàng cho vay, ngân hàng cần phải đánh giá cẩn thận, chính xác khả năng trả nợ của khách hàng trước khi quyết định cho vay. Tài sản đảm bảo là nguồn thu nợ thứ hai của ngân hàng trong trường hợp nguồn thu nợ thứ nhất không thực hiện được. Các nhóm nhân tố khác gồm: Môi trường kinh tế. Ảnh hưởng tới hoạt động cho vay mua ô tô. Khi môi trường kinh tế ổn định, thu nhập cua người dân ổn định, họ có nhu cầu nâng cao mức sống của mình, nhu cầu mua ô tô đê di lại và vận chuyển hàng hoá tăng lên. Và ngược lại. Môi trường văn hóa xã hội. Ảnh hưởng đáng kể tới hoạt động cho vay mua ô tô vì nó tác động đến quyết định đi vay mua ô tô. Nếu người dân không có thói quen đi ô tô thì hoạt động cho vay mua ô tô sẽ bị ảnh hưởng. Môi trường pháp lí. Tất cả các doanh nghiệp muốn hoạt động trong nền kinh tế đều phải tuân thủ đẩy đủ các qui định của pháp luật. Ngoài ra, ngân hàng còn phải tuân thủ luật các tổ chức tín dụng và luật NHNN Việt Nam. Nếu các qui định của pháp luât hợp lí, chặt chẽ và đi trước một bước sự phát triển của các ngân hàng thì sẽ tạo điều kiện cho ngân hàng phát triển thuận lơi, hoạt động cho vay mua ô tô nhờ thế cũng phát triển theo. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CHO VAY MUA Ô TÔ Khái quát chung về VPBank – PGD Phú Lâm Sự hình thành và phát triển của VPBank – PGD Phú Lâm Hòa nhập với tiến trình đổi mới nền kinh tế đất nước sau đại hội VI của Đảng (1986) hoạt động ngân hàng đã có những chuyển biến tích cực, góp phần huy động vốn phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế đất nước. Bước chuyển mình rõ rệt của hệ thống ngân hàng là vào năm 1990, thời điểm ban hành 2 pháp lệnh ngân hàng là: “Pháp lệnh ngân hàng Nhà Nước”, “Pháp lệnh ngân hàng, hợp tác xã tín dụng và công ty tài chính” đã luật hóa hoạt động ngân hàng nhằm tiếp tục đổi mới căn bản và toàn diện trong công tác ngân hàng. Cũng từ đấy hệ thống tổ chức của ngân hàng đã chuyển từ Ngân Hàng một cấp sang Ngân Hàng hai cấp có sự phân biệt rõ chức năng quản lý Nhà Nước đối với hoạt động kinh doanh, tín dụng, tiền tệ, cung ứng và điều hòa lưu thông tiền tệ, ổn định giá trị đồng tiền. Cùng với sự chuyển mình của nền kinh tế đất nước, hệ thống ngân hàng Việt Nam nói chung và hệ thống NHTM Cổ Phần nói riêng cũng có nhiều thay đổi rõ rệt. Chính vì thế mà VPBank – PGD Phú Lâm đã ra đời. Đây là một ngân hàng thành viên và hạch toán độc lập của Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng VPBank. Trụ sở đặt tại: Số 3 Phú Lâm, P.13, Quận 6, TP. Hồ Chí Minh. Từ khi thành lập năm đến nay, VPBank - PGD Phú Lâm hoạt động có xu hướng đi lên, kinh doanh có lãi và luôn đổi mới. Để tồn tại và phát triển trong nền kinh tế thị trường, VPBank - PGD Phú Lâm hoạt động luôn bám sát định hướng của ngành, đồng thời thường xuyên chấn chỉnh cơ cấu bộ máy tổ chức phù hợp với mục tiêu kinh doanh trong từng giai đoạn cụ thể. Với phong cách và lề lối làm việc văn minh, lịch sự, hiệu quả với phương châm "Hành động vì ước mơ của bạn" là mục tiêu hoạt động VPBank – PGD Phú Lâm. Vì vậy ngân hàng đã tạo được lòng tin của khách hàng, kinh doanh có hiệu quả. Để đáp ứng nhu cầu hoạt động kinh doanh, công tác tổ chức cán bộ đã triển khai kịp thời và giải quyết được những vấn đề cơ bản. Dưới sự điều hành và chỉ đạo của ban Giám Đốc, đến năm 2012 tổng số cán bộ công nhân viên ở VPBank – PGD Phú Lâm là 10 người, được bố trí sắp xếp với mô hình hoạt động gồm 3 phòng chức năng là: Phòng kế toán – giao dịch. Là phòng nghiệp vụ thực hiện các giao dịch trực tiếp với khách hàng, tổ chức hạch toán theo quy định của Nhà nước. Cung cấp các dịch vụ ngân hàng theo quy định của Ngân hàng nhà nước và Ngân hàng thương mại. Đồng thời quản lý hệ thống giao dịch trên máy, quản lý quỹ tiền mặt trong ngày, thực hiện nhiệm vụ tư vấn cho khách hàng về sử dụng các sản phẩm của ngân hàng. Phòng giao dịch kho quỹ. Là phòng thực hiện công việc đón tiếp khách hàng, giới thiệu và bán chéo sản phẩm dịch vụ ngân hàng, giải đáp hướng dẫn khách hàng sử dụng các sản phẩm dịch vụ tiện ích của ngân hàng. Mặt khác, thu thập các thông tin về khách hàng, thực hiện mở các loại tài khoản khách hàng (tiền gửi tiết kiệm, tiền gửi thanh toán, tiền vay…) và bổ sung, thay đổi các thông tin về các loại tài khoản dùng trong giao dịch với khách hàng và thực hiện các nghiệp vụ liên quan đến tài khoản tiền gửi như: gửi tiền, rút tiền, chuyển tiền, phát hành séc… Phòng phục vụ khách hàng. Phòng phục vụ khách hàng bao gồm phục vụ khách hàng doanh nghiệp và phục vụ khách hàng cá nhân. Phục vụ khách hàng doanh nghiệp có chức năng, nhiệm vụ lập kế hoạch cho vay, thu nợ của chi nhánh theo quý, năm, tiếp xúc hướng dẫn khách hàng bán chéo sản phẩm, dịch vụ ngân hàng tư vấn, góp ý và để xuất sản phẩm dịch vụ phục vụ yêu cầu của khách hàng; kiến nghị dịch vụ, sản phẩm mới phục vụ nhu cầu của khách hàng; thường xuyên thu thập thông tin, tìm hiểu về khách hàng; đồng thời thực hiện việc tiếp nhận hồ sơ vay, bảo lãnh; giám sát kiểm tra tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của khách hàng thường xuyên khi cấp tín dụng. Phục vụ khách hàng cá nhân có chức năng nghiên cứu thị trường, tìm hiểu nhu cầu khách hàng, đề xuất chính sách tiếp thị khách hàng theo từng đối tượng, chú trọng các khách hàng từ tầng lớp trung lưu trờ lên, lập kế hoạch tiếp thị và thực hiện kế hoạch đã được duyệt, nghiên cứu đề xuất các hình thức quảng cáo thu hút khách hàng cá nhân. Về công tác đào tạo, ngân hàng đã thường xuyên tổ chức mở lớp đào tạo ngắn ngày về quản trị điều hành cho các cán bộ chủ chốt và các cán bộ trong diện quy hoạch. Mở lớp nâng cao nghiệp vụ tin học cho cán bộ công nhân viên, 100% cán bộ nhân viên đã phổ cập tin học cơ bản. Cơ cấu tổ chức của VPBank – PGD Phú Lâm Trưởng phòng Phó phòng Giao dịch viên Nhân viên ngân quỹ Chuyên viên khách hàng Tình hình hoạt động kinh doanh tại VPBank – PGD Phú Lâm Tình hình huy động vốn Huy động vốn là một công tác vô cùng quan trọng đối hoạt động của bất kỳ một ngân hàng nào. Bởi vì, vốn phản ánh quy mô hoạt động và khả năng kinh doanh của doanh nghiệp đó. Với mục tiêu bảo đảm vốn cho vay, an toàn thanh khoản và tăng tài sản Có, nâng cao vị thế của VPBank trong hệ thống ngân hàng. Trong các năm qua, VPBank - PGD Phú Lâm đã tích cực đẩy mạnh công tác huy động vốn bẳng những chương trình khuyến mãi hấp dẫn và đưa ra những sản phẩm huy động vốn mới, đã góp phần đáng kể vào việc thu hút tiền gửi từ dân cư và các tổ chức kinh tế, cụ thể ở bảng sau: Bảng 2.1: Kết quả huy động vốn tại VPBank - PGD Phú Lâm (Đơn vị: triệu đồng) Khoản mục 2009 2010 2011 So sánh 2010/2009 So sánh 2011/2010 Số tiền Tốc độ tăng (%) Số tiền Tốc độ tăng (%) 1 2 3 4 5 6 7 8 Tổng nguồn vốn huy động 101.096 148.925 235.142 47.829 47.31 % 86.217 57.89 % Phân loại theo kỳ hạn 101.096 148.925 235.142 47.829 47.31 % 86.217 57.89 % Ngắn hạn 68.801 107.226 179.835 38.425 55.85 % 72.609 67.72 % Trung và dài hạn 32.295 41.699 55.307 9.404 29.12 % 13.608 32.63 % Phân loại theo khách hàng 101.096 148.925 235.142 47.829 47.31 % 86.217 57.89 % Tiền gửi của dân cư và các TCKT 90.569 135.522 215.408 44.953 49.63 % 79.886 58.95 % Tiền gửi của các TCTD 10.527 13.403 19.734 2.876 27.32 % 6.331 47.24 % (Nguồn: báo cáo tình hình huy động vốn tại VPBank – PGD Phú Lâm) Nhìn vào bảng số liệu trên, tình hình huy động vốn tại VPBank – PGD Phú Lâm tăng dần qua các năm. Tổng nguồn vốn huy động trong năm 2010 là 148.925 triệu đồng, tăng so với năm 2009 là 47.829 triệu đồng với mức tăng là 47.31%. Con số này tăng liên tục vào năm 2011. Điều này cho thấy hoạt động huy động vốn của PVBank – PGD Phú Lâm rất có hiệu quả, đang trên đà phát triển. Tình hình hoạt động tín dụng Trong điều kiện nền kinh tế mở cửa và hội nhập, nhu cầu đầu tư ngày càng tăng lên, do đó hoạt động tín dụng của chi nhánh cũng ngày càng phát triển. VPBank - PGD Phú Lâm luôn tìm kiếm các thị trường mới bằng cách phát triển các dịch vụ mới như: Cho vay các hộ kinh doanh trong chợ (Điển hình là chợ Phú Lâm), cho vay cầm cố lô hàng nhập khẩu cho phép khách hàng được cầm cố tại kho mình,… nên hoạt động tín dụng vẫn trên đà phát triển, điều này có thể thấy tại bảng sau: Bảng 2.2: Tình hình tín dụng tại VPBank - PGD Phú Lâm (Đơn vị: triệu đồng) Chỉ tiêu 2009 2010 2011 So sánh 2010/2009 So sánh 2011/2010 Số tiền Tốc độ tăng (%) Số tiền Tốc độ tăng (%) 1 2 3 4 5 6 7 8 Tổng dư nợ 91.385 102.685 116.787 11.300 12.37 % 14.102 13.73 % Ngắn hạn 8.214 15.811 25.523 7.597 92.49 % 9.712 61.43 % Trung và dài hạn 83.171 86.874 91.264 3.703 4.45 % 4.390 5.05 % Tổng doanh số cho vay 125.793 146.475 171.369 20.683 16.44 % 24.893 17.00 % Các tổ chức kinh tế, cá nhân 95.325 114.251 137.095 18.926 19.85 % 22.844 20.00 % Các tổ chức tín dụng 30.468 32.225 34.274 1.757 5.77 % 2.049 6.36 % (Nguồn: báo cáo tín dụng tại VPBank – PGD Phú Lâm) Nhìn vào bảng số liệu trên, tổng dư nợ năm 2010 đạt 102.685 triệu đồng, tăng so với năm 2009 là 11.300 triệu đồng với mức tăng là 12.37%. Con số này ngày càng tăng vào năm 2011. Đây là sự phát triển của VPBank – PGD Phú Lâm trong điều kiện hoạt động tín dụng tốt. Tình hình hoạt động dịch vụ VPBank - PGD Phú Lâm thực hiện không được nhiều hoạt động thanh toán quốc tế, các hoạt động dịch vụ chủ yếu của phòng giao dịch bao gồm: hoạt động ngân quỹ, hoạt động kiều hối và hoạt động thẻ. Tình hình hoạt động ngân quỹ Thị trường chứng khoán ngày càng hấp dẫn và ngày càng có nhiều công ty chứng khoán ra đời nên đã có sự dịch chuyển một phần nguồn vốn của các Ngân hàng sang các công ty chứng khoán. Vì thế, lượng tiền đồng trên thị trường liên ngan hàng ngày càng khan hiếm, tuy nhiên hoạt động ngân quỹ của VPBank - PGD Phú Lâm vẫn đạt kết quả hết sức khả quan, đã làm tốt công tác điều hòa vốn, đảm bảo nguồn vốn đáp ứng nhu cầu thanh khoản. Tình hình hoạt động kiều hối Hoạt động kiều hối tại VPBank - PGD Phú Lâm còn ít phát triển, song phòng giao dịch vẫn luôn cố gắng hoàn thành kế hoạch này, cụ thể là doanh số chi trả kiều hối của phòng giao dịch tăng 12%, tổng số phí thu được từ chi trả kiều hối tăng 10% so với năm 2009. Tình hình hoạt động thẻ Tuy hoạt động phát triển thẻ của VPBank đi sau một số ngân hàng khác nhưng vào tháng 7/2007, VP Bank đã trở thành ngân hàng đầu tiên tại Việt Nam phát hành thẻ chip theo tiêu chuẩn EMW quốc tế, do đó hoạt động thẻ tại VPBank - PGD Phú Lâm cũng rất phát triển. Cán bộ nhân viên đã nỗ lực giới thiệu sản phảm thẻ mới với nhiều tính năng hiện đại tới các đối tượng khách hàng và thu hút số lượng khách hàng ngày càng tăng lên rất nhiều. Về hiệu quả kinh doanh Cùng với sự phát triển của hoạt động huy động vốn và công tác tín dụng, kết quả kinh doanh của VPBank - PGD Phú Lâm cũng rất khả quan, chi tiết ở bảng sau: Bảng 2.3: Kết quả kinh doanh của VPBank - PGD Phú Lâm (Đơn vị: triệu đồng) Chỉ tiêu 2009 2010 2011 So sánh 2010/2009 So sánh 2011/2010 Số tiền Tốc độ tăng (%) Số tiền Tốc độ tăng (%) 1 2 3 4 5 6 7 8 Tổng thu nhập 35.086 39.962 45.950 4.876 13.90 % 5.988 14.98 % Tổng chi phí 30.435 33.965 38.139 3.530 11.60 % 4.174 12.29 % Lợi nhuận trước thuế 4.651 5.997 7.811 1.346 28.94 % 1.814 30.25 % Lợi nhuận sau thuế 3.349 4.318 5.624 969 28.94 % 1.306 30.25 % Tổng thu nhập bình quân hàng tháng của cán bộ nhân viên 6 6.8 8 0.8 13.33 % 1.12 17.65 % (Nguồn: báo cáo kết quả kinh doanh của VPBank – PGD Phú Lâm) Nhìn vào bảng số liệu trên, tổng thu nhập năm 2010 là 39.962 triệu đồng, tăng 4.876 triệu đồng so với năm 2009 với mức tăng 13.90%. Con số này tiếp tục tăng vào năm 2011. Từ kết quả trên cho thấy hoạt động kinh doanh của VPBank – PGD Phú Lâm rất hiệu quả. Lợi nhuận liên tục tăng qua các năm. Vì thế mà đời sống của cán bộ, nhân viên ngân hàng không ngừng được cải thiện. Tổng thu nhập bình quân hàng tháng của cán bộ nhân viên tăng từ 6 triệu đồng/tháng năm 2009 và lên 6.8 triệu đồng/tháng năm 2010. Đây là dấu hiệu rất tốt cho sự phát triển của VPBank – PGD Phú Lâm, góp phần nâng cao ý thức, trách nhiệm và sự cống hiến của cán bộ, nhan viên đối với ngân hàng. Thực trạng cho vay mua ô tô tại VPBank – PGD Phú Lâm Cơ sở pháp lý của hoạt động cho vay mua ô tô tại VPBank – PGD Phú Lâm Cơ sở pháp lý đầu tiên là Luật các tổ chức tín dụng số 07/1997/QHX và Luật số 20/2004/QHXI về sửa đổi bổ sung một số điều của Luật các tổ chức tín dụng áp dụng cho tất cả các hoạt động của NHTM. Luật này được ban hành nhằm đảm bảo cho hoạt động của các tổ chức tín dụng được an toàn, lành mạnh và hiệu quả. Quyết định số 1627/2001/QĐ-NHNN về quy chế cho vay của các tổ chức tín dụng, quyết định số 127/2005/QĐ-NHNN và quyết định 783/2005/QĐ-NHNN về sửa đổi, bổ sung một số điều của quy chế cho vay. Những quyết định này là cơ sở cho hoạt động cho vay nói chung và hoạt động cho vay ô tô nói riêng của NHTM. Ngày 13/02/2002, Hội đồng quản trị đã ban hành quyết định số 471-2002/QĐ-HĐQT về “Thể lệ cho vay mua ô tô”. Thể lệ này đã quy định một số vấn đề cụ thể hoạt động cho vay ô tô như: thời hạn vay, lãi suất áp dụng… sau đó hội đồng quản trị lại ban hành quyết định số 207-2005/QĐ-HĐQT về “Thể lệ cho vay mua ô tô” thay thế cho quyết định số 471; quyết định 2183/2006/QĐ-TGĐ của Tổng giám đốc VPBank về “Thể lệ cho vay có bảo đảm bằng ô tô đã qua sử dụng” ngày 18/10/2006. Với quyết định này, VPBank cho phép khách hàng có thể dùng chính chiếc xe đã qua sử dụng hình thành từ vốn vay làm tài sản đảm bảo cho khoản vay của mình. VPBank đã ban hành “Quy chế cho vay đối với khách hàng” theo quyết định số 467/2002/QĐ-HĐQT ngày 26/06/2002 và quyết định số 114/2005/QĐ-HĐQT ngày 21/03/2005 về sửa đổi, bổ sung một số điều trong “Quy chế cho vay của khách hàng”. Hai quyết định này đã cụ thể hóa các điều khoản trong quyết định số 1627/2001/QĐ/NHNN của thống đốc NHNN vào hoạt động thực tế tại VPBank. Ngày 17/10/2007, Tổng giám đốc VPBank đã ban hành quyết định số 3536/2007/QĐ-TGĐ về “Thể lệ cho vay mua ô tô đối với khách hàng cá nhân” và quyết định số 3537/2007/QĐ-TGĐ về “Thể lệ cho vay mua ô tô đối với khách hàng doanh nghiệp”. Hai quyết định này đã nêu rõ điều kiện cho vay, mức cho vay, lãi suất vay và thời hạn cho vay cụ thể… hướng dẫn cán bộ tín dụng cho vay phù hợp với từng đối tượng khách hàng. Ngày 30/09/2009, Tổng giám đốc VPBank đã ban hành quyết định số 941/2009/QĐ-TGĐ về “Sửa đổi, bổ sung Thể lệ cho vay mua ô tô đối với khách hàng cá nhân và Thể lệ vay mua ô tô đối với khách hàng doanh nghiệp”. Quyết định này đã sửa đổi một số vấn để cụ thể như: “Trường hợp đảm bảo bằng chiếc xe hình thành từ vốn vay: mức cho vay tính trên giá trị tài sản bảo đảm do Tổng giám đốc VPBank ban hành”, “Thủ tục thế chấp: thực hiện theo các quy định hiện hành về thế chấp”. Quy trình cho vay mua ô tô tại VPBank – PGD Phú Lâm Đối tượng cho vay Áp dụng đối với khách hàng cá nhân và khách hàng doanh nghiệp có nhu cầu vay vốn mua ô tô để cho thuê, kinh doanh du lịch, vận tải hành khách… hoặc làm phương tiện đi lại XXXhoc ơ quan hay cá nhân. Điều kiện cho vay Đối với sản phẩm ô tô cá nhân thành đạt: Có hộ khẩu thường trú KT3 tại địa bàn có đơn vị kinh doanh của VPBank. Có năng lực pháp luật và năng lực hành vi dân sự đầy đủ. Có khả năng tài chính và có thu nhập thường xuyên đủ để trả gốc và lãi vay. Có tài sản bảo đảm là chính chiếc xe ô tô hình thành từ vốn vay, tài sản khác của chính khách hàng hoặc tài sản của bên thứ ba đảm bảo cho khoản vay của khách hàng. Đối với sản phẩm ô tô cá nhân kinh doanh: Có hộ khẩu thường trú KT3 tại địa bàn có đơn vị kinh doanh của VPBank. Có năng lưc pháp luật và năng lực hành vi dân sự đầy đủ. Có khả năng tài chính và có phương án kinh doanh xe ô tô định mua khả thi. Đăng ký kinh doanh dịch vụ vận tải hành khách, cho thuê xe tự lái… (nếu có). Có tài sản bảo đảm là chính chiếc xe ô tô hình thành từ vốn vay, tài sản khác của chính khách hàng hoặc tài sản của bên thứ ba đảm bảo cho khoản vay của khách hàng. Mức cho vay Trường hợp đảm bảo bằng chiếc xe hình thành từ vốn vay: Bảng 2.4: Mức cho vay trong trường hợp đảm bảo bằng chiếc xe hình thành từ vốn vay tại VPBank – PGD Phú Lâm Sản phẩm Xe có nguồn gốc từ Trung Quốc Xe không có nguồn gốc từ Trung Quốc Xe mới Xe đã qua sử dụng Xe mới Xe đã qua sử dụng Sản phẩm ô tô cá nhân thành đạt 65 % 55% 75% 65% Sản phẩm ô tô cá nhân kinh doanh 55% 45% 65% 55% (Nguồn: thể lệ cho vay mua ô tô tại VPBank – PGD Phú Lâm) Trường hợp đảm bảo bằng tài sản hợp pháp khác: mức cho vay tối đa là 100% giá trị xe. Tỷ lệ tiền vay tối đa đối với từng loại tài sản đảm bảo thực hiện theo quy định của VPBank. Thời hạn và lãi suất cho vay Sản phẩm ô tô cá nhân thành đạt lên đến 60 tháng. Sản phẩm ô tô cá nhân kinh doanh lên đến 48 tháng. Lãi suất cho vay thì áp dụng theo Biểu lãi suất cho vay do Tổng giám đốc VPBank quy định trong từng thời kỳ. Hồ sơ vay vốn Đối với sản phẩm ô tô cá nhân thành đạt: Bảo sao chứng minh thư, hộ khẩu (KT3) của khách hàng và vợ/chồng khách hàng. Bản sao giấy đăng ký kết hôn/bản sao giấy chứng nhận độc thân của khách hàng. Giấy đề nghị vay vốn kiêm phương án trả nợ (theo mẫu VPBank cung cấp). Giấy tờ chứng minh mục đích sử dụng vốn vay: bản sao hợp đồng mua bán, hồ sơ về chiếc xe mua, bản chính chứng từ nộp tiền. Giấy tờ chứng minh khả năng tài chính và nguồn trả nợ (hợp đồng lao động, quyết định bổ nhiệm, quyết định lương…). Giấy tờ chứng minh quyển sở hữu hợp pháp đối với tài sản bảo đảm (khi tài sản bảo đảm không phải là chiếc xe dự định mua). Các giấy tờ cần thiết khác. Đối với sản phảm ô tô cá nhân kinh doanh: Bảo sao chứng minh thư, hộ khẩu (KT3) của khách hàng và vợ/chồng khách hàng. Bản sao giấy đăng ký kết hôn/bản sao giấy chứng nhận độc thân của khách hàng. Giấy đề nghị vay vốn kiêm phương án trả nợ (theo mẫu VPBank cung cấp). Giấy tờ chứng minh mục đích sử dụng vốn vay: bản sao hợp đồng mua bán, hồ sơ về chiếc xe mua, bản chính chứng từ nộp tiền. Phương án kinh doanh chiếc xe ô tô định mua. Giấy tờ chứng minh khả năng tài chính và nguồn trả nợ. Giấy tờ chứng minh quyển sở hữu hợp pháp đối với tài sản bảo đảm (khi tài sản bảo đảm không phải là chiếc xe dự định mua). Các giấy tờ cần thiết khác. Bảo hiểm tài sản mua bằng vốn vay Tài sản bảo đảm là chính chiếc xe dự định mua, khách hàng phải mua bảo hiểm thiệt hại vật chất xe cơ giới với giá trị bảo hiểm tối thiểu bằng 100% giá trị xe do VPBank định giá, chuyển quyền thụ hưởng cho VPBank; mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với người thứ ba. Khách hàng mua bảo hiểm vật chất xe cơ giới trong thời gian tối thiểu 12 tháng. Trước khi hết bảo hiểm tháng 1, khách hàng mua bảo hiểm vật chất xe cơ giới cho 12 tháng tiếp theo với mức bảo hiểm tối thiểu bẳng tỷ lệ tài sản bảo đảm trên số tiền cho vay ban đầu nhân với dư nợ tại thời điểm mua bảo hiểm. Khuyển khích khách hàng mua bảo hiểm thiệt hại vật chất xe cơ giới cho toàn bộ thời gian vay trước khi giải ngân. Quy trình cho vay Quy trình cho vay tại VPBank – PGD Phú Lâm: Bước 1: Tiếp xúc khách hàng và hướng dẫn lập hồ sơ vay vốn. Trao đổi với khách hàng, nắm thông tin cơ bản của khách hàng về: lĩnh vực hoạt động, sản xuất kinh doanh, tư cách pháp lý, tổ chức, hoạt động, tình hình hoạt động kinh doanh thời gian qua (thuận lợi, khó khăn), nội dung phương án kinh doanh, trình dộ học vấn, nghề nghiệp chính, quá trình công tác, quan hệ gia đình,… Nhu cầu cần vay (tiền, thời hạn, lãi suất…), dự kiến phương án bảo đảm tín dụng… Sau đó, thông báo cho khách hàng thông tin về lãi suất, điều kiện vay, sản phẩm. Bước 2: Tiếp nhận hồ sơ. Kiểm tra hồ sơ về số lượng, tính hợp lệ, hợp pháp. Sau đó đối chiếu với bản gốc. Hồ sơ hợp lệ phải đảm bảo như sau: Cơ quan nào phát hình bản chính thì cơ quan đó có quyền phát hành bản sao. Bản sao phải do phòng công chứng nhà nước công chứng. Phòng tư pháp của ủy ban nhân dân cấp quận có thể công chứng 1 số giấy tờ. để tránh rủi ro nhân viên tín dụng nên có 1 bước so sánh bản sao với bản chính. Tiếp nhận hồ sơ, lập 2 giấy biên nhận: 1 bản cho khách hàng, 1 bản cho nhân viên tín dụng. Tiếp đó, bàn giao hồ sơ định giá tài sản bảo đảm cho phòng thẩm định tài sản để thẩm định (khi khách hàng cung cấp đủ hồ sơ). Bước 3: Thẩm định khách hàng. Hỏi CIC ngay khi nhận hồ sơ. Thẩm định tư cách pháp lý, năng lực hành vi dân sự của khách hàng cá nhân. Thẩm định tư cách pháp nhân và người đại diện hợp pháp của pháp nhân có đủ năng lực hành vi và tư cách pháp nhân, lịch sử hình thành phát triển, cũng như uy tín của doanh nghiệp… Kiểm tra thực lực tài chính, hợp lệ hồ sơ tài chính, bản kê khai thuế giá trị gia tăng hàng tháng, sổ thu chi tiền mặt, sổ phụ tài khoản… Sau đó, đến tận nơi tìm hiểu thực trạng khách hàng, đánh giá hoạt động giao dịch của khách hàng. Thẩm định về dự án đầu tư, phương án sản xuất kinh doanh, đánh giá tính khả thi và hiệu quả của dự án sản xuất kinh doanh, dự án đầu tư. Khả năng tài chính của khách hàng phục vụ phương án, dự án đầu tư. Thẩm định về tài sản đảm bảo: Lập giấy đề nghị đánh giá tài sản kèm bộ hồ sơ TSĐB, có chữ ký trưởng phòng rồi chuyển cho nhân viên thẩm định tài sản. Bước 4: Tập hợp hồ sơ trình ban tín dụng, hội đồng tín dụng. Lập tờ trình thẩm định khách hàng, ghi rõ ngày nhận hồ sơ lần đầu và ngày nhận đủ hồ sơ, có chữ ký trưởng phòng. Kèm báo cáo thẩm định tài sản, có chữ ký trưởng phòng. Nhập lại báo cáo thẩm định, biên bản định giá từ nhân viên TĐTS, tập hợp bộ hồ sơ trình ban tín dụng, hội đồng tín dụng (2-5 ngày từ khi nhận TSĐB). BTD/HĐTD duyện hồ sơ thì báo cáo ngay trưởng phòng nội dung chỉ đạo, sửa đổi, thông báo cho khách hàng. Bước 5: Hoàn thiện hồ sơ tín dụng. Chuyển hồ sơ cho bộ phận quản lý tín dụng để hoàn tất thủ tục pháp lý. Bước 6: Giải ngân, nhập hồ sơ vào chương trình quản lý T24. Hoàn tất chứng từ để giải ngân, chuyển 1 bản chính hợp đồng tín dụng: khế ước vay, ủy nhiệm chi, giấy lĩnh tiền mặt, các giấy tờ khác đến bộ phận giao dịch để thực hiện giải ngân. Ngân hàng sẻ chuyển tiền vào tài khoản của bên bán xe. Bước 7: Kiểm tra và xử lý nợ vay. Kiểm tra mục đích sử dụng vốn và tình hình sản xuất kinh doanh, kiểm tra tình trạng tài sản đảm bảo. Thông báo, đôn đốc trả nợ, gia hạn nợ gốc/lãi, chuyển nợ quá hạn. Giải chấp từng phần tài sản đảm bảo khi: khách hàng đã trả một phần, xin giải chấp phần tài sản đảm bảo tương ứng, khách hàng đề nghị giải chấp một phần tài để để bán thu tiền nộp trả nợ sau. Thay đổi tài sản thế chấp, cầm cố khi khách hàng yêu cầu. Bước 8: Tất toán hợp đồng tín dụng, lưu trữ hồ sơ. In phiếu tính lãi, hướng dẫn khách hàng nộp đủ gốc, lãi, kiểm tra niêm phong, chứng kiến bóc niêm phong, ký vào phần “xuât kho toàn bộ” tại phiếu xuất nhập khi và ký vào sổ kho, lưu bản gốc phiếu xuất nhập khi và hồ sơ tín dụng. Sau đó lập giấy đề nghị giải tỏa tài sản đảm bảo, tờ thanh lý đã được duyệt, bản sao hợp đồng bảo đảm tiền vay, đăng ký giao dịch bảo đảm chuyển cho phòng thẩm định tài sản làm thủ tục giải giấp. Đóng lại từng tập hồ sơ tín dụng. Kết quả hoạt động cho vay mua ô tô tại VPBank – PGD Phú Lâm Những năm gần đây, bùng nổ hoạt động cho vay mua ô tô. Không chỉ mua bán với loại xe mới, để đón đầu thị trường, hầy hết các Ngân hàng hiện nay đều triển khai dịch vụ cho vay mua cả ô tô mới lẫn cũ. Nhận thấy nhu cầu vay tiền mua ô tô bắt đầu sôi động, rất nhiều người có tiền và quyết định mua ô tô (do thắng chứng khoán, thắng từ buôn nhà đất,…). Vì thế, hoạt động cho vay trả góp mua ô tô của các Ngân hàng tăng lên khá mạnh. Cùng với sự phát triển chung về hoạt động cho vay, không chỉ toàn VPBank nói chung mà tại chính VPBank – PGD Phú Lâm nói riêng, hoạt động cho vay mua ô tô không ngừng tăng lên qua các năm. Cụ thể về các chỉ tiêu như: Doanh số cho vay mua ô tô. Đối với hoạt động cho vay mua ô tô, VP Bank-PGD Phú Lâm áp dụng hai phương thức cho vay chủ yếu là phương thức cho vay trả góp và phương thức cho vay theo món. Cụ thể trong bảng dưới đây: Bảng 2.5: Doanh số cho vay mua ô tô tại VPBank – PGD Phú Lâm (Đơn vị: triệu đồng) Chỉ tiêu 2009 2010 2011 Số tiền Tỷ trọng (%) Số tiền Tỷ trọng (%) Số tiền Tỷ trọng (%) Tổng doanh số cho vay mua ô tô 60.381 100 % 73.534 100 % 89.652 100 % Cho vay mua ô tô trả góp 57.276 94.86 % 70.291 95.59 % 85.994 95.92 % Cho vay mua ô tô theo món 3.105 5.14 % 3.243 4.41 % 3.658 4.08 % (Nguồn: báo cáo doanh số cho vay tiêu dùng tại VPBank – PGD Phú Lâm) Nhìn vào bảng số liệu trên, doanh số cho vay mua ô tô liên tục tăng qua các năm từ 60.381 triệu đồng năm 2009 lên 73.534 triệu động năm 2010, con số này tiếp tục tăng trong năm 2011. Doanh số cho vay mua ô tô trả góp luôn chiếm tỷ lệ cao trên tổng doanh số cho vay. Trong khi đó, doanh số cho vay mua ô tô theo món có tỷ trọng ngày càng giảm trên tổng doanh số cho vay. Điều này cho thấy, cho vay ô tô trả góp ngày càng trờ thành một phương thức phổ biến và chiếm ưu thế lớn trong hoạt động cho vay mua ô tô tại VPBank – PGD Phú Lâm. Dư nợ và tỷ trọng dư nợ cho vay mua ô tô. Để đánh giá mức độ tăng trưởng của hoạt động cho vay mua ô tô, ta có thể căn cứ vào một trong những chỉ tiêu quan trọng của hoạt động tín dụng là dư nợ và tỷ trọng dư nợ cho vay mua ô tô. Từ 2009 – 2011, dư nợ cho vay mua ô tô của VPBank – PGD Phú Lâm có những bước tăng trưởng đáng kể, được thể hiện qua bảng số liệu dưới đây: Bảng 2.6: Dư nợ và tỷ trọng dư nợ cho vay mua ô tô tại VPBank – PGD Phú Lâm (Đơn vị: triệu đồng) Chỉ tiêu 2009 2010 2011 Số tiền Tỷ trọng (%) Số tiền Tỷ trọng (%) Số tiền Tỷ trọng (%) Tổng dư nợ cho vay mua ô tô 44.781 100 % 61.341 100 % 78.349 100 % Cho vay mua ô tô trả góp 42.164 94.16 % 58.497 95.36 % 75.328 96.14 % Cho vay mua ô tô theo món 2.617 5.84 % 2.844 4.64 % 3.021 3.86 % (Nguồn: báo cáo sao kê tín dụng còn dư nợ tại VPBank – PGD Phú Lâm) Nhìn vào bảng số liệu trên, dư nợ và tỷ trọng dư nợ cho vay mua ô tô của VPBank – PGD Phú Lâm tăng liên tục trong giai đoạn 2009 – 2010. Sở dĩ có điều này là do chính sách của ngân hàng trong năm 2011 là hạn chế cho vay bất động sản. Do đó dư nợ cho vay mua ô tô trả góp tăng và chiếm tỷ lệ ngày càng cao trên tổng dư nợ cho vay tại VPBank – PGD Phú Lâm. Lợi nhuận cho vay mua ô tô. Hoạt động cho vay mua ô tô đem lại lợi nhuận hấp dẫn đối với VPBank - PGD Phú Lâm và sẽ phát triển mạnh mẽ trong tương lai, qua bảng số liệu dưới đây: Bảng 2.7: Lợi nhuận cho vay mua ô tô tại VPBank - PGD Phú Lâm (Đơn vị: triệu đồng) Chỉ tiêu 2009 2010 2011 Số tiền Tỷ trọng (%) Số tiền Tỷ trọng (%) Số tiền Tỷ trọng (%) Tổng lợi nhuận cho vay mua ô tô 2.588 100 % 3.531 100 % 5.169 100 % Cho vay mua ô tô trả góp 1.623 62.71 % 2.157 61.09 % 3.387 65.53 % Cho vay mua ô tô theo món 0.965 37.29 % 1.374 38.91 % 1.782 34.47 % (Nguồn: báo cáo lợi nhuận cho vay mua ô tô tại VPBank – PGD Phú Lâm) Nhìn vào bảng số liệu trên, mức lợi nhuận tăng liên tục từ năm 2009 – 2010. Lợi nhuận cho vay mua ô tô năm 2009 là 2.588 triệu đồng tăng lên 3.531 triệu đồng năm 2010. Con số này tiếp tục tăng cao vào năm 2011. Điều này cho thấy cho vay mua ô tô đang là hoạt động hứa hẹn sự phát triển mạng mẽ trong tương lai của VPBank – PGD Phú Lâm, đặc biệt là về cho vay mua ô tô trả góp. Tỷ lệ nợ quá hạn/tổng dư nợ cho vay mua ô tô. VPBank - PGD Phú Lâm luôn duy trì một chất lượng tín dụng tốt đối với hoạt động cho vay mua ô tô, điều này được thể hiện qua bảng số liệu sau: Bảng 2.8: Tỷ lệ nợ quá hạn/tổng dư nợ cho vay mua ô tô tại VPBank - PGD Phú Lâm (Đơn vị: triệu đồng) Chỉ tiêu 2009 2010 2011 Tổng dư nợ cho vay mua ô tô 44.781 61.341 78.349 Nợ quá hạn mua ô tô 0.514 0.637 0.727 Nợ quá hạn/tổng dư nợ cho vay mua ô tô 1.15 % 1.04 % 0.93 % (Nguồn: báo cáo tỷ lệ nợ quá hạn/tổng dư nợ cho vay tại VPBank – PGD Phú Lâm) Nhìn vào bảng số liệu trên, tỷ lệ nợ quá hạn cho vay mua ô tô/tổng dư nợ cho vay mua ô tô của VPBank – PGD Phú Lâm giảm dần qua các năm từ 1.15% năm 2009 xuống 1.04% năm 2010 và xuống 0.93% năm 2011. Điều này cho thấy ngân hàng luôn duy trì một chất lượng tín dụng tốt đối với hoạt động cho vay mua ô tô. Đánh giá hoạt động cho vay mua ô tô tại VPBank – PGD Phú Lâm Thành công Trong những năm qua, hoạt động cho vay mua ô tô của VPBank - PGD Phú Lâm đã đạt được nhiều thành công rực rõ. Cụ thể là: Thứ nhất: hoạt động cho vay mua ô tô liên tục được mở rộng về quy mô. Lượng khách hàng có nhu cầu tín dụng không hề giảm. Thêm vào đó, VPBank - PGD Phú Lâm đã từng bước tiếp cận được với các đối tượng khách hàng mới. Lượng khách hàng đến VPBank - PGD Phú Lâm vay mua ô tô ngày càng tăng, làm doanh số cho vay mua ô tô cũng tăng lên. Đồng thời, dư nợ cho vay mua ô tô cũng tăng liên tục, chiếm tỷ trọng ngày càng cao trên tổng dư nợ tín dụng. Thứ hai: việc ban hành “thể lệ cho vay ô tô đã qua sử dụng” ngày 18/10/2006 với hai thể lệ mới: “thể lệ cho vay ô tô đối với khách hàng cá nhân” và “thể lệ cho vay ô tô đối với khách hàng doanh nghiệp” ban hành ngày 17/10/2007 của giám đốc VP Bank, hoạt động cho vay mua ô tô của VPBank - PGD Phú Lâm ngày cang thu hút một số lượng lớn khách hàng đến giao dịch. Do thời hạn cho vay và mức cho vay được nới rộng hơn ,tạo thuận lợi cho khách hàng vay vốn. Thứ ba: việc mở rộng hoạt động cho vay mua ô tô của VPBank - PGD Phú Lâm được coi là có hiệu quả trong những năm gần đây, tuy tích cực mở rộng hoạt động cho vay mua ô tô, nhưng VPBank - PGD Phú Lâm vẫn duy trì tỷ lệ nợ quá hạn cho vay trả góp mua ô tô ở mức chấp nhận được. Vì vậy, hoạt động cho vay trả góp mua ô tô trở thành một hoạt động phát triển đem lại nguồn thu không nhỏ cho ngân hàng. Thứ tư: hầu hết đều là đội ngũ nhân viên trẻ, nhiệt tình, năng động và có tinh thần trách nhiệm cao. Bằng việc hiểu rõ quy trình nghiệp vụ cho vay mua ô tô, nhân viên tín dụng đã đưa ra các quyết định cho vay chính xác, hạn chế rủi ro cho ngân hàng. Mặc khác, khi tiếp xúc với ngân hàng, nhân viên tín dụng luôn luôn có thái độ thân thiện, cởi mở, nhiệt tình và hướng dẫn khách hàng một cách tận tình, chu đáo, tạo ấn tượng tốt với khách hàng, nâng cao uy tính, thu hút ngày càng nhiều khách hàng tìm đến VPBank - PGD Phú Lâm để gửi và vay vốn. Hạn chế và nguyên nhân Hạn chế Bên cạnh những thành công đã đạt được, hoạt động cho vay mua ô tô tại VP Bank-PGD Phú Lâm trong thời gian qua vẫn còn tồn tại một số hạn chế như: Hạn chế trong phương thức giải ngân của hoạt động cho vay mua ô tô: sau khi có nghị quyết của HĐTD/BTD về việc chấp thuận cho vay đối với khách hàng, VPBank - PGD Phú Lâm giải ngân theo một trong hai phương thức: giải ngân theo đăng ký xe và giải ngân theo giấy hẹn, trong đó: Giải ngân theo đăng ký xe tức là ngân hàng chỉ giải ngân cho khách hàng sau khi khách hàng đã có đăng ký xe. Điều này sẽ hạn chế được rủi ro vì ngân hàng giữ bản chính đăng ký xe nhưng sẽ kéo dài thời gian mua xe trong khi khách hàng lại có nhu cầu mua xe càng sớm càng tốt. Giải ngân theo giấy hẹn tức là ngân hàng sẽ giải ngân cho khách hàng khi khách hàng có phiếu hẹn lấy đăng ký xe. Điều này sẽ thu hút nhiều khách hàng đến vay vốn hơn vì khách hàng có thể lấy xe sớm hơn, đáp ứng kịp thời nhu cầu của khách hàng. Hạn chế về thị phần cho vay mua ô tô: mặc dù hoạt động cho vay mua ô tô tại VPBank - PGD Phú Lâm không ngừng tăng trưởng nhưng chỉ đạt trên 50% kế hoạch đề ra năm 2009. Do các ngân hàng đua nhau cạnh tranh thu hút khách hàng nên thị phần cho vay mua ô tô VPBank - PGD Phú Lâm cũng bị chia sẻ. Ngoài ra, trong quá trình cho vay mua ô tô đã xuất hiện những khách hàng xấu, lợi dụng những kẽ hở trong quy trình nghiệp vụ của ngân hàng cũng như quá trình bán xe của các đơn vị kinh doanh ô tô để lừa đảo, dẫn đến rủi ro cho ngân hàng. Ngân viên tín dụng do chủ quan vì căn cứ vào đăng ký xe và hợp đồng mua xe mà không kiểm tra xe thực tế, bằng cách nào đó, chủ xe vẫn mượn được đăng ký xe xuất trình với ngân hàng để xin vay tiếp. Một số khách hàng lại thế chấp cho ngân hàng chứng minh thư nhân dân quá cũ, hết hạn lưu hành khiến cán bộ tín dụng không thể nhận diện chính xác người cầm chứng minh thư nhân dân, nếu cán bộ tín dụng vẫn chấp nhận cho khách hàng ký vào hợp đồng thế chấp, thì sẽ xãy ra rủi ro… Nguyên nhân Nguyên nhân khách quan: Thứ nhất, về đối thủ cạnh tranh: sau khi Chính phủ cho phép nhập khẩu ô tô đã qua sử dụng vào năm 2007. Cho vay mua ô tô được các ngân hàng đánh giá là một dịch vụ rất giàu tìm năng và còn phát triển mạnh trong tương lai. Số lượng các NHTM triển khai nghiệp vụ này ngày càng nhiều. Thứ hai, về môi trường pháp lý: trong những năm gần đây, mặc dù hệ thống pháp luận về ngân hàng cũng có sự thay đổi, nhưng vẫn còn chưa đồng bộ với những chuẩn mực quốc tế, các văn bản pháp luật đôi khi còn mâu thuẫn với nhau, điều này gây khó khăn cho các NHTM do sự thiếu minh bạch của thông tin, hệ thống pháp lý, các quy chế tài chính, hợp đồng tín dụng và các hợp đồng kinh tế khác. Thư ba, môi trường kinh tế - xã hội Việt Nam chưa thực sự ổn định: tỷ lệ lạm phát ở Việt Nam ngày càng cao. Vì thế, nếu chính phủ áp dụng các biện pháp thắt chặt tiền tề, điều này sẽ gây khó khăn cho công tác tín dụng tại Ngân hàng, làm giảm doanh số cho vay mua ô tô. Nguyên nhân chủ quan: Thứ nhất, sự hạn chế về quy mô vốn: VPBank - PGD Phú Lâm còn thấp, ảnh hưởng đến việc mở rộng hoạt động tín dụng của ngân hàng. Thứ hai, chính sách marketing còn chưa hiệu quả: nhu cầu vay vốn mua ô tô của khách hàng hiện nay rất cao, nhưng số lượng khách hàng đến vay vốn tại VPBank - PGD Phú Lâm vẫn chưa nhiều, đây là một hạn chế có ảnh hưởng không nhỏ đến việc mở rộng hoạt động cho vay mua ô tô. Thứ ba, việc áp dụng công nghệ mới còn nhiều bất cập: việc áp dụng công nghệ mới với nhân viên chưa có kinh nghiệm bước đầu còn hạn chế. Việc bảo mật, quản lý, lưu trữ hồ sơ và các thông tin khách hàng nhiều khi gặp khó khăn. CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP MỞ RỘNG HOẠT ĐỘNG CHO VAY MUA Ô TÔ Mục tiêu và định hướng về việc mở rộng hoạt động cho vay mua ô tô tại VPBank – PGD Phú Lâm Trong thời gian tới, VPBank – PGD Phú Lâm chủ trương tăng cường cho vay mua ô tô theo định hướng: Đẩy mạnh tốc độ phát triển tín dụng cho vay trả góp mua ô tô với doanh số cho vay cao hơn 50% tổng doanh số cho vay của ngân hàng năm 2009. Giảm tỷ lệ nợ quá hạn đến mức thấp nhất có thể được trên phần dư nợ cho vay so với năm trước. Ngân hàng phải giữ vai trò tích cực trong việc cung cấp thông tin cần thiết để hỗ trợ cho hoạt động kinh doanh của khách hàng. Đẩy mạnh đầu tư cho hoàn thiện và hiện đại hóa ngân hàng một cách đồng bộ. Nâng cao trình độ chuyên môn của cán bộ tín dụng hơn nữa theo hướng cho vay trên cơ sở hiểu biết khách hàng chứ không đơn thuần chỉ cho vay trên tài sản thế chấp. Nguyên cứu thị trường để phát hiện cơ hội nghề nghiệp, cho vay đa dạng hơn nhằm thỏa mãn nhu cầu đa dạng của khách hàng. Thực hiện chiến lược cạnh tranh năng động và hiệu quả. Tích cực tìm kiếm, tiếp cận khách hàng có năng lực tài chính lành mạnh, lựa chọn các dự án đầu tư, phương án kinh doanh cá khả thi, hiệu quả cao, nguồn trả nợ chắc chắn để xem xét cho vay. Sắp xếp đội ngũ tín dụng theo tiêu chuẩn quy định, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Tích cực tiếp thị đẩy mạnh hoạt động cho vay đến các doanh nghiệp vừa và nhỏ và dân cư. Đưa ra những chương trình ưu đãi, khuyến khích đối với những khách hàng có quan hệ thường xuyên và tin cậy. Giải pháp nhầm mở rộng cho vay mua ô tô tại VPBank – PGD Phú Lâm Tăng cường công tác thẩm định nhầm hạn chế rủi ro Khi rủi ro tín dụng nảy sinh làm đồng vốn kinh doanh của ngân hàng bỏ ra sẽ không đem lại hiệu quả, làm ảnh hưởng hoạt động của ngân hàng. Vì vậy mà khi cho vay cán bộ tín dụng phải nắm bắt được các thông tin, đánh giá khả năng tài chính của kháng hàng. Công tác thẩm định sẽ khó khăn hơn với các khách hàng cá nhân và khách hàng doanh nghiệp thành đạt vì trình độ của họ cũng tương đương cới cán bộ thẩm định nên cần kiểm tra chặt chẽ hơn. Để hạn chế rũi ro trong hoạt động cho vay mua ô tô phải làm những công việc cần thiết sau: Kiểm tra tính pháp lý của hồ sơ vay vốn, hợp đồng thế chấp, giấy ủy quyền… phải có chữ ký thể hiện sự đồng tình và cùng chịu trách nhiệm về món tiền vay của người đứng ra vay vốn. Nội dung kinh tế của việc vay vốn, tính khả thi của phương án kinh doanh, khả năng trả nợ cho ngân hàng. Tính hợp pháp của tài sản thế chấp, các quyền của người vay đối với tài sản thế chấp. Đặc biệt là phải chú ý đến tinh thần trách nhiệm của các thành viên có liên quan đối với món vay. Thường xuyên tín hành kiểm tra, kiểm soát trước, trong và sau khi cho vay. Kiểm soát cho cay phải được thực hiện từ khâu bắt đầu nhận hồ sơ xin vay cho đến khi thu nợ gốc và lãi. Kiểm tra chặc chẽ hồ sơ trước khi cho vay. Kiểm qua quá trình sử dụng vốn vay xem khách hàng sử dụng vốn có đúng mục đích vay vốn hay không. Kiểm tra kết quả sản xuất kinh doanh, chất lượng sản phẩm, theo dõi thời gian tiêu thụ và thanh toán tiền hàng để đôn đốc thu nợ và lãi kịp thời. Hoàn thiện quy trình cho vay Trong điều kiện canh tranh gay gắt hiện nay, đòi hỏi VPBank - PGD Phú Lâm phải có những biện pháp cần thiết để thu hút ngày càng nhiều khách hàng vay mua ô tô. Vì một ngân hàng có thủ tục cho vay phức tạp, rườm rà sẽ làm mất nhiều thời gian của khách hàng, gây cảm giác khó chịu. Do vậy, hoàn thiện quy trình cho vay mua ô tô sẽ tạo điều kiện thu hút khách hàng đến VPBank - PGD Phú Lâm vay vốn nhiều hơn do thủ tục cho vay đơn giản, nhanh chóng và thời gian giải ngân ngắn hơn. Đẩy mạnh marketing Đẩy mạnh tuyên truyền, quảng cáo rộng rãi về các dịch vụ ngân hàng, các hình thức và chính sách huy động vốn, thu hút tiền gửi… để đông đảo dân chúng biết về cách dịch vụ của ngân hàng. Đặc biệt, đa dạng hóa các loại tờ rơi, sách giới thiệu để sẳn phía ngoài quầy giao dịch. Tổ chức bộ phận chăm sóc khách hàng nhiệt tình, chu đáo, tạo cho khách hàng cảm giác được tôn trọng mỗi khi đến ngân hàng. Bộ phần này có chức năng hướng dẫn khách hàng lần đầu giao dịch khai báo thông tin, trả lời các thắc mắc của khách hàng, tư vấn, giới thiệu về các sản phẩm của VPBank - PGD Phú Lâm. Thực hiện chiến lược cạnh tranh năng động và hiệu quả Tổ chức nghiên cứu đối thủ cạnh tranh thường xuyên, trên cơ sở so sánh sản phẩm, lãi suất cho vay mua ô tô, các hoạt động quảng cáo,… với các đối thủ cùng địa bàn. Tạo long tin cao độ với khách hàng bằng cách nâng cao số lượng, chất lượng của sản phẩm, trình độ và khả năng giao tiếp của đội ngủ nhân viên, trang bị kỹ thuật công nghệ, vốn tự có và khả năng tài chính, đặc biệt là hiệu quả và an toàn tiền vay,… Thực hiện đoàn kết nội bộ, kiên quyết chống mọi biểu hiện tiêu cực trong kinh doanh, xử lý nghiêm minh những trường hợp vi phạm đạo đức nghề nghiệp, gây ảnh hưởng đến uy tín và thương hiệu của ngân hàng. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực Đào tạo và đào tạo lại trình độ của nhân viên tín dụng thường xuyên để không bị lạc hậu về kiến thức. Ngoài ra, cần bổ sung thêm kiến thức các lĩnh vực kinh doanh khác phục vụ công tác thẩm định khách hàng trước khi quyết định cho vay vốn. Tạo cơ hội cho nhân viên tiếp xúc, trao đổi kinh nghiệm với các đồng nghiệp trong và ngoài đơn vị công tác. Tạo cơ hội cho nhân viên phát huy khả năng tiềm ẩn của mình và không ngừng đưa ra những sáng kiến mới mang tính hiệu quả cao. Đồng thời nâng cao nhận thức về đạo đức nghề nghiệp cho nhân viên, đưa ra những mức lương hấp dẫn, thường xuyên tiến hành các cuộc thăm dò ý kiến của nhân viên để xem xét các chính sách với từng nhân viên cụ thể từ đó khuyến khích nhân viên làm việc và cống hiến hết mình cho ngân hàng. Triển khai phương thức cho vay gián tiếp thông qua đại lý bán ô tô Hiện nay VPBank - PGD Phú Lâm đã thiết lập mối quan hệ hợp tác với các hãng bán xe lớn bằng các hợp đồng liên kết như Toyota, Mercedes Benz… để các hãng này giới thiệu khách hàng đến ngân hàng vay tiền mua ô tô. Tuy đã có hợp đồng liên kết nhưng mối quan hệ này mới chỉ là hai bên hỗ trợ nhau trong hoạt động kinh doanh. Vì vậy, VPBank - PGD Phú Lâm và các hãng bán xe này nên ký hợp đồng mua bán nợ, đồng thời phải đưa ra văn bản quy định cụ thể phương thức tài trợ giữa hai bên và có quy định ràng buộc trách nhiệm chặt chẽ của mỗi bên. Như vậy sẽ khắc phục được nhược điểm của hình thức cho vay gián tiếp và hạn chế rủi ro cho ngân hàng cũng như tăng thêm mối quan hệ giữa VPBank - PGD Phú Lâm và các đại lý xe. Tăng cường hợp tác giữa ngân hàng và công ty bảo hiểm Trong phương thức cho vay mua ô tô, VPBank - PGD Phú Lâm đặt ra yêu cầu bắt buộc đối với người đi vay là “Bên vay phải mua bảo hiểm vật chất cho tài sản mua bằng vốn vay trong suốt thời gian vay vốn và người thụ hưởng là ngân hàng”. Điều này làm tăng tính an toàn cho món vay của ngân hàng. Vì vậy để tăng cường hoạt động cho vay mua ô tô, VPBank - PGD Phú Lâm nên chú trọng đến việc hợp tác với các công ty bảo hiểm. KIẾN NGHỊ Đối với NHNN: NHNN nên xây dựng sân chơi bình đẳng: thực tế cho thấy, thời gian qua NHNN vẫn có những ưu ái đối với các NHTM quốc doanh, nhất là cho phép các NHTM quốc doanh được tiếp cận với nguồn vốn ngân sách. Còn các NHTM cổ phần thì không, trong khi vốn tự có của các ngân hàng này vẫn còn rất nhỏ. Điều này gay khó khăn cho các NHTM cổ phần cũng như VPBank - PGD Phú Lâm phải hoạt động trong điều kiện cạnh tranh không cân sức trên thị trường nội địa. Do vậy, NHNN cần đối xử công bằng hơn và có sự hỗ trợ hợp lý đối với các NHTM cổ phần đề tạo ra một sân chơi cạnh tranh lành mạnh và bình đẳng giữa các ngân hàng. NHNN cần nâng cao hiệu quả hoạt động của trung tâm thông tin tín dụng: CIC đóng vai trò rất quan trọng giúp NHNN quản lý và kiểm soát hoạt động của các tổ chức tín dụng. Khi muốn tìm hiểu về khách hàng, ngân hàng có thể tìm kiếm các thông tin tin cậy trên CIC một cách dể dàng và nhanh chóng. Vì vậy, để hoạt động của CIC luôn đạt hiệu quả và độ chính xác tuyệt đối, NHNN phải nâng cao chất lượng tin học và trình độ chuyên môn của nhân viên trung tâm. Đối với Chính phủ: Nhiều ý kiến cho rằng: “Việc tăng thuế với xe nhập nguyên chiếc là tiếp tục bảo hộ cho các doanh nghiệp lắp ráp xe trong nước hơn là để giảm thiểu ách tắc giao thông”. Vì nếu để giảm thiểu ách tắc giao thông thì các cơ quan chức năng phải thực hiện giải pháp đồng bộ, điều chỉnh thuế tăng đồng loạt cho cả xe nhập và xe lắp ráp trong nước. Do đó, giá ô tô nhập khẩu và giá xe lắp ráp trong nước ngày một tăng. Điều này đặt ra một yêu cầu đối với Chính phủ trong thời gian tới là phải có chính sách thuế phù hợp theo hướng cắt giảm thuế nhập khẩu ô tô xuống chứ không phải tăng như hiện nay. Để đưa giá xe ô tô trong nước giảm xuống theo đúng giá trị thực của nó, bảo vệ lợi ích người tiêu dùng, khuyến khích dân mua ô tô nhiều hơn, đẩy mạnh tăng cường hoạt động cho vay mua ô tô. Vì hoạt động này không những đem lại những lợi ích to lớn cho người mua xe, các hãng xe, NHTM mà còn có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của nền kinh tế xã hội. Do đó, Chính phủ cũng như các cơ quan quản lý cần tạo điều kiện hỗ trợ mọi mặt để loại hình cho vay này ngày càng phát triển. KẾT LUẬN Cho vay mua ô tô là một hoạt động đem lại lợi nhuận hấp dẫn cho các NHTM, hứa hẹn tiềm năng phát triển mạnh trong tương lai. Với sự góp mặt của các doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài đươc phép thành lập ở Việt Nam để phân phối ô tô nhập khẩu, nền công nghiệp ô tô nước ta sẽ ngày càng phát triển, người dân sẽ được hưởng lợi nhiều hơn do được lựa chọn nhiều sản phẩm ô tô đa dạng, phong phú với nhiều kiểu dáng, tính năng hiện đại và giá cả hợp lý. Do đó, các NHTM nên có những biện pháp cần thiết để tăng cường cho vay mua ô tô. Điều này, vửa làm tăng lợi nhuận cho các NHTM, đồng thời góp phần làm tăng trưởng nền kinh tế đất nước trong quá trình hội nhập.