Báo cáo Khoa học Mối quan hệ biện chứng giữa lý luận vỡ thực tiễn trong cách mạng tháng tám - một số bài học kinh nghiệm

Bỏo cỏo khoa học Mối quan hệ biện chứng giữa lý luận vỡ thực tiễn trong cỏch mạng thỏng tỏm - một số bài học kinh nghiệm Tạp chí KHKT Nông nghiệp 2007: Tập V, Số 4: 87-92 Đại học Nông nghiệp I Mối quan hệ biện chứng giữa lý luận và thực tiễn trong cách mạng tháng tám - một số bài học kinh nghiệm A dialectic relationship between theory and practice in the August revolution- some lessons from experience Lê Diệp Đĩnh* SUMMARY Vietnam’s August Revolution in 1945 was a typical democratic and national revolution led by the Vietnamese Communist Party and gained a great victory for the first time by a colony. A great deal of valuable lessons is drawn from victory of the August Revolution, especially lessons related to a dialectic relationship between scientific theories and revolutionary practice. A revolution that progresses on the right track to a complete victory needs guiding by scientific theories. If there is no guiding scientific theory, no creative revolutionary practice will be made. On the contrary, scientific theories are only vivid and become material strength as long as they are applied in compliance with practice. On the occasion of the 67th anniversary of the August Revolution and the day of Vietnamese People’s Arm, some thoughts of roots of the current great achievements may help identifying some experience lessons, which are vital for renovation and reforms of the national education. Key words: dialectic relationship, theory and practice, the August Revolution, Marxism - Leninism. 1. ĐặT VấN Đề Cách đây 67 năm, ngày 2 tháng 9, với Bản Tuyên ngôn Độc lập bất hủ do Chủ tịch Hồ Chi Minh đọc tại quảng tr−ờng Ba Đình lịch sử , đã khai sinh ra n−ớc Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, cách mạng tháng Tám thành công, dân tộc Việt Nam hoàn toàn đ−ợc tự do, độc lập. Cách mạng tháng Tám năm 1945 là cuộc cách mạng dân tộc, dân chủ điển hình do Đảng Cộng sản lãnh đạo, lần đầu tiên giành đ−ợc thắng lợi ở một n−ớc thuộc địa. Với thắng lợi của cách mạng tháng Tám, nhân dân Việt Nam đã đập tan xiềng xích nô lệ của chủ nghĩa đế quốc gần một thế kỷ trên đất n−ớc ta, chấm dứt sự tồn tại của chế độ quân chủ chuyên chế ngót nghìn năm, lập nên n−ớc Việt Nam Dân chủ Cộng hoà và nhà n−ớc Cộng hoà Dân chủ Nhân dân mà nay là nhà n−ớc Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, nhà n−ớc của dân, do dân, vì dân. Thắng lợi của cách mạng tháng Tám là thắng lợi của chủ nghĩa Mác - Lênin và t− t−ởng Hồ Chi Minh, lý luận khoa học-cách mạng của thời đại chúng ta vận dụng vào thực tiễn cách mạng ở một n−ớc thuộc địa có nền kinh tế nghèo nàn, lạc hậu. Trong cách mạng tháng Tám có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa lý luận và thực tiễn, giữa cách mạng và sáng tạo. Nghiên cứu một cách nghiêm túc, khoa học quá trình diễn biến, đi đến thắng lợi của cách mạng tháng Tám, d−ới giác độ mối quan hệ giữa lý luận và thực tiễn, đang có ý nghĩa thiết thực to lớn. Sự nghiệp đổi mới đất n−ớc ngày nay là tiếp tục thắng lợi của cách mạng tháng Tám- 1945. Những năm qua, d−ới sự lãnh đạo của Đảng, nỗ lực của toàn dân, sự nghiệp đổi mới đất n−ớc đã đạt đ−ợc nhiều thành tựu quan trọng có ý nghĩa quyết định. Tuy nhiên, tr−ớc mắt còn có nhiều thách thức to lớn, nhất là trong lĩnh vực giáo dục-đào tạo. Nghị lực đã có, quyết tâm đã có, nhân lực, tài lực, vật lực cũng đã có. Vấn đề là làm nh− thế nào? Kinh nghiệm thành công của cách mạng tháng Tám sẽ góp phần giải đáp những vấn đề trăn trở của giáo dục-đào tạo hôm nay. Đúng nh− Bộ tr−ởng Nguyễn Thiện Nhân (2007) đã chỉ ra: * Khoa Mac- Lê Nin, Đại học Nông nghiệp I - Hà Nội. 87 Lê Diệp Đĩnh “Đổi mới, chấn h−ng giáo dục-đào tạo, chúng ta phải trả lời đ−ợc câu hỏi tại sao cha, ông ta áo vá chân đất vẫn thắng Pháp, thắng Mỹ. Tại sao ng−ời Việt Nam trong quá khứ áo vá, chân đất vẫn sống hạnh phúc”. Bài viết này rút ra một số bài học kinh nghiệm có ý nghĩa thiết thực cho sự nghiệp đổi mới, trong đó có giáo dục đào tạo (Vnexpress- ngày 29/8/2007). 2. CƠ Sở Lý LUậN Và PHƯƠNG PHáP NGHIÊN CứU Lấy thực tiễn cách mạng dân tộc, dân chủ, nhân dân diễn ra ở Việt Nam d−ới sự lãnh đạo của Đảng CSVN giai đoạn (1930-1945) làm căn cứ để nghiên cứu. Xuất phát từ các nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử, trong đó quan trọng nhất là các nguyên lý: tính khách quan của sự xem xét; nguyên lý tồn tại xã hội quyết định ý thức xã hội; sản xuất vật chất là cơ sở quyết định sản xuất tinh thần, văn hóa, giáo dục - đào tạo; nguyên lý: phát huy tính tích cực, năng động của ý thức, của nhân tố con ng−ời trong hoạt động thực tiễn, cùng với công cụ nghiên cứu là phép biện chứng duy vật khoa học với các nguyên tắc: toàn diện, nguyên tắc: lịch sử - cụ thể, nguyên tắc: phát triển, kết hợp với nguyên lý lý luận về mối quan hệ biện chứng giữa lý luận và thực tiễn, học thuyết về chân lý của chủ nghĩa duy vật biện chứng để phân tích, tổng hợp, đánh gía, khái quát hóa, trừu t−ợng hoá… các sự kiện lịch sử của cuộc cách mạng giai đoạn (1930-1945) nhằm rút ra một số bài học kinh nghiệm. Dựa vào ý kiến của một số nhà khoa học nh− Võ Nguyên Giáp, Nguyễn Thiện Nhân, Nguyễn Trí Dũng… về giáo dục-đào tạo ở n−ớc ta hiện nay; suy ngẫm những bài học kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn cách mạng tháng Tám, từ đó nêu ra một số ý kiến đóng góp vào sự nghiệp đổi mới giáo dục-đào tạo. 3. KếT QUả NGHIÊN CứU Và THảO LUậN 3.1. Không có lý luận cách mạng, không có phong trào cách mạng Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời năm 1930. Sự ra đời của Đảng chính là sản phẩm của sự kết hợp giữa lý luận khoa học-cách mạng, chủ nghĩa Mác-Lênin, với phong trào công nhân, phong trào yêu n−ớc Việt Nam. Sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam đã chấm dứt thời kỳ khủng hoảng về sự lãnh đạo cách mạng Việt Nam mấy chục năm. Sự thất bại của phong trào Cần v−ơng 1885-1886, phong trào Đông du 1906-1908, phong trào Đông kinh nghĩa thục 1908 và phong trào cách mạng quốc gia t− sản 1927-1930 chứng minh điều đó (Giáo trình Lịch sử Đảng, 2006, tr.54). Sự ra đời của Đảng, với c−ơng lĩnh chính trị đúng đắn là sự chuẩn bị tất yếu đầu tiên có tính quyết định cho những b−ớc phát triển nhảy vọt, trong tiến trình lịch sử của dân tộc Việt Nam, đ−ợc mở đầu bằng cách mạng tháng Tám năm 1945. Sau nhiều năm bôn ba n−ớc ngoài, Nguyễn ái Quốc (Hồ Chí Minh) đã phát hiện ra chân lý của thời đại, đó là chủ nghĩa Mác - Lênin và Ng−ời đã có công du nhập chủ nghĩa Mác - Lênin vào Việt Nam; phá vỡ sự bế tắc về đ−ờng lối của cách mạng Việt Nam mấy chục năm. Sự kết hợp giữa chủ nghĩa Mác - Lênin, lý luận khoa học - cách mạng, với thực tiễn cách mạng Việt Nam đầu thế kỷ XX đã dẫn tới sự thành lập Đảng cộng sản Việt Nam, nhân tố quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam sau này. Nh− vậy, có thể nói, nếu không có chủ nghĩa Mác - Lênin, không có Nguyễn ái Quốc, không có sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ không có cách mạng Việt Nam và không có đất n−ớc Việt Nam thống nhất, đổi mới ngày nay. Chủ nghĩa Mác - Lênin, lý luận khoa học - cách mạng của thời đại đến với thực tiễn cách mạng Việt Nam không phải nh− chân lý vĩnh cửu, không thể v−ợt qua; không phải là công thức bất di bất dịch đời đời không thay đổi, mà chỉ nh− ngọn đèn soi đ−ờng cho nhân dân ta đi trong đêm tối để không nhầm đ−ờng lạc lối mà thôi. Lênin từng chỉ ra rằng: không có lý luận cách mạng sẽ không có phong trào cách mạng, đồng thời Ng−ời còn căn dặn: cùng lắm, lý luận cách mạng cũng chỉ đóng vai trò kim chỉ nam dẫn đ−ờng, định h−ớng cho hành động cách mạng là nh− vậy. 88 Chính c−ơng vắn tắt do Nguyễn ái Quốc trình bày tại hội nghị thành lập Đảng tháng 2 năm 1930 đã xác định ph−ơng h−ớng chiến l−ợc của cách mạng Việt Nam, đó là: “làm t− sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản” (Giáo trình Lịch sử Đảng, 2006, tr.56). Nh− vậy là nhờ ánh sáng của lý luận Mác - Lênin, mục tiêu của cuộc cách mạng tháng Tám năm 1945 và cách mạng n−ớc ta nói chung, đã đ−ợc Đảng nhận thức và phản ánh trong lý luận từ rất sớm, khi Đảng vừa mới ra đời. Mục tiêu ấy đã h−ớng dẫn, soi đ−ờng cho phong trào cách mạng Việt Nam suốt 15 năm đến cách mạng tháng Tám thành công và cho tới ngày nay, cho dù sự vận động của thực tiễn phong trào cách mạng d−ới sự lãnh đạo của Đảng ở mỗi giai đoạn lịch sử cụ thể khác nhau là khác nhau. Thoái trào (1932-1935) là tranh thủ đấu tranh củng cố, xây dựng lực l−ợng, phát triển cách mạng; giai đoạn (1936-1939) là mở rộng đoàn kết chống chiến tranh phát xít… thì mục tiêu ấy vẫn không thay đổi. Hơn nữa, mục tiêu cách mạng của từng giai đoạn lịch sử cụ thể chính là sự cụ thể hoá mục tiêu chung. Nhờ có đ−ờng lối đúng đắn ấy mà cách mạng Việt Nam giành đ−ợc nhiều thắng lợi, thắng lợi sau lớn hơn thắng lợi tr−ớc. Nh− vậy, bài học đầu tiên dẫn tới thành công của cách mạng tháng Tám, có thể thấy ở đây chính là: vai trò của lý luận Mác - Lênin, vai trò của đ−ờng lối cách mạng do Đảng Cộng sản Việt Nam xây dựng trên cơ sở vận dụng lý luận Mác - Lênin phù hợp thực tiễn cách mạng Việt Nam. Chính nhờ sự định h−ớng, chỉ đạo đúng đắn của lý luận khoa học, của đ−ờng lối cách mạng sáng tạo ấy, mà thực tiễn cách mạng n−ớc ta phát triển đúng h−ớng, làm cho, mới 15 năm tuổi, Đảng ta đã lãnh đạo cách mạng thành công, giành chính quyền, mở ra kỷ nguyên mới cho lịch sử dân tộc ta. Nói tới vai trò chỉ đạo, định h−ớng của lý luận đối với thực tiễn, có nghĩa là nói tới vai trò dẫn đ−ờng chỉ lối của tri thức. Trong bất kỳ lĩnh vực nào, kể cả lĩnh vực giáo dục - đào tạo, hoạt động của con nguời cũng do t− duy, tri thức, lý luận h−ớng dẫn. Đây chính là đặc tr−ng cao hơn hẳn về chất của hoạt động con ng−ời so với hoạt động của con vật. Tuy nhiên, chỉ có lý luận khoa học - cách mạng mới có tác dụng h−ớng dẫn hoạt động thực tiễn đi tới thành công. Mọi biểu hiện coi th−ờng, hạ thấp vai trò của lý luận đều dẫn tới chủ nghĩa kinh nghiệm, có hại. Thực tiễn cuộc sống chứng minh điều đó. Chúng ta không phủ nhận vai trò to lớn của kinh nghiệm, nh−ng kinh nghiệm chỉ là chân lý bộ phận mà ch−a hẳn là chân lý phổ biến. Tuyệt đối hoá kinh nghiệm, không thấy vai trò của lý luận là sai lầm. Ănghen từng khẳng định rằng: một dân tộc muốn tiến tới đỉnh cao của tri thức thì không thể không có t− duy lý luận (Chống Duyrinh, 1960, tr.28). T− duy lý luận đ−ợc hình thành trong quá trình học tập. Đảng ta chủ tr−ơng coi giáo dục - đào tạo là quốc sách, là mặt trận hàng đầu. Không thể làm cách mạng chỉ bằng kinh nghiệm đ−ợc. Nh− vậy, giáo dục-đào tạo muốn thực sự là mặt trận hàng đầu, là động lực phát triển kinh tế-xã hội của đất n−ớc, là chìa khóa mở cánh cửa để dân tộc ta b−ớc vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên mở cửa, hội nhập thì cũng cần phải có lý luận khoa học - cách mạng dẫn d−ờng. Kinh nghiệm thắng lợi của cách mạng tháng Tám mách bảo chúng ta rằng: C−ơng lĩnh đúng đắn, khoa học dẫn đ−ờng, chỉ lối, định h−ớng phát triển giáo dục-đào tạo hiện nay đang là một nhu cầu bức xúc. Ph−ơng châm giáo dục - đào tạo: học đi đôi với hành, lý luận gắn liền với thực tiễn, nhà tr−ờng kết hợp với hoạt động xã hội và các chủ tr−ơng phát triển giáo dục - đào tạo khác đã trở nên không còn đủ nữa. Sự yếu kém toàn diện (Võ Nguyên Giáp, 2007), sự xuống dốc của nền giáo dục- đào tạo n−ớc ta hiện nay đã chứng minh điều đó (Nguyễn Trí Dũng, 2007). Tr−ờng Đại học Nông nghiệp có sứ mạng cung cấp nguồn nhân lực chất l−ợng cao, đóng góp thiết thực, hiệu quả cho công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông thôn, nông nghiệp, nhất thiết cũng cần có c−ơng lĩnh đúng đắn định h−ớng phát triển nhà tr−ờng, nếu không muốn rơi vào tụt hậu, lúng túng và trở thành gánh nặng của nông thôn, nông nghiệp. 89 Lê Diệp Đĩnh Tuy nhiên, mọi chân lý đều có tính t−ơng đối. Điều đó có nghĩa là, chân lý chỉ là chân lý trong điều kiện nhất định nào đó mà thôi, cũng nh− n−ớc chỉ sôi ở 1000C trong điều kiện tiêu chuẩn. Do vậy, làm cách mạng cần phải có lý luận cách mạng dẫn đ−ờng. Nh−ng lý luận cách mạng, bản thân nó cũng chỉ là t−ơng đối (tránh tr−ợt sang chủ nghĩa t−ơng đối). Thực tiễn xây dựng chủ nghĩa xã hội ở n−ớc ta tr−ớc đây đã chỉ rõ điều này. Điều này có nghĩa là trong hoạt động thực tiễn cũng nh− trong hoạt động nhận thức, khi vận dụng lý luận, vận dụng tri thức, không nên phụ thuộc máy móc, tuyệt đối vào lý luận, vào tri thức. Căn cứ vào lý luận, vận dụng lý luận nhằm phát hiện và giải quyết nhiệm vụ thực tiễn đặt ra, nh−ng nếu để lý luận trói buộc cách nghĩ, cách làm là giáo điều, là nô lệ của lý luận. Tr−ớc thời kỳ đổi mới, chúng ta đã phải trả giá cho những bài học này, mặc dù bài học lịch sử xã hội các n−ớc ph−ơng Đông, tình trạng bị trói buộc, lệ thuộc máy móc vào những t− t−ởng, lý luận, nhất là những t− t−ởng, lý luận cũ có từ tr−ớc đã rất nặng nề. Ví dụ nh− sự lệ thuộc vào Phật giáo, Khổng giáo… là nguyên nhân làm cho xã hội ph−ơng Đông trì trệ kéo dài, trong khi ph−ơng Tây rất năng động. Do đó, ng−ời học, phải học thực chất, phải học thật, phải tiếp thu đ−ợc cái hồn của tri thức (không chỉ học thuộc lòng); không tiếp thu máy móc, giáo điều. Khi làm, phải biết sử dụng lý luận đã học soi đ−ờng, phải biết vận dụng tri thức một cách sáng tạo, không rập khuôn, máy móc. Học để làm, vì làm mà phải học. Sản phẩm giáo dục đào tạo của nhà tr−ờng phải là những nhà trí thức sáng tạo, bao gồm: i)Hiểu biết và cảm thụ sâu sắc đối với nông dân, nông thôn, nông nghiệp n−ớc ta; ii)Kiến thức khoa học công nghệ hiện đại; iii)Năng lực t− duy độc lập, khả năng phát hiện và giải quyết đ−ợc những vấn đề thực tiễn công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông thôn, nông nghiệp n−ớc ta đặt ra. C−ơng lĩnh của giáo dục đào tạo hiện nay của nhà tr−ờng ch−a tạo ra sản phẩm đáp ứng yêu cầu xã hội hoặc xã hội không cần (cả về số l−ợng, chất l−ợng và cơ cấu đội ngũ). Xác lập mối quan hệ giữa công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông thôn, nông nghiệp và sự phát triển nhà tr−ờng phải là quan hệ biện chứng, sống còn, n−ơng tựa, làm tiền đề tồn tại cho nhau. 3.2. Phải xuất phát từ thực tiễn, lấy thực tiễn làm căn cứ, là tiêu chuẩn khi vận dụng lý luận Mục tiêu xuyên suốt của cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở n−ớc ta đã đ−ợc Đảng xác định trong luận c−ơng 1930, đó là đánh đuổi đế quốc thực dân, đánh đổ địa chủ phong kiến, thực hiện cách mạng điền địa- ng−ời cày có ruộng; đây đ−ợc xem nh− c−ơng lĩnh cách mạng dân tộc, dân chủ nhân dân của Đảng. Khi thực hiện mục tiêu này, Đảng ta không giáo điều, máy móc, dựa vào điều kiện cụ thể của từng giai đoạn cách mạng để đề ra chủ tr−ơng, chính sách thích hợp. Nghĩa là, khi thực hiện lý luận, đ−ờng lối, hay c−ơng lĩnh, Đảng luôn xuất phát từ thực tiễn, phân tích tình hình thực tiễn cụ thể, vận dụng lý luận cho phù hợp. Đảng lãnh đạo phong trào dân chủ (1936- 1939) là một ví dụ sinh động về bài học này. Tr−ớc nguy cơ chiến tranh do phát xít gây ra, xuất phát từ nghị quyết đại hội VII Quốc tế Cộng sản, Ban chấp hành TW Đảng ta họp hội nghị lần thứ II tại Th−ợng Hải đã chỉ ra: cách mạng Đông D−ơng vẫn là cách mạng t− sản dân quyền-phản đế và điền địa-thành lập chính quyền công nông để dự bị điều kiện đi tới cách mạng xã hội chủ nghĩa. Song xét tình hình cụ thể, thực tiễn cách mạng giai đoạn này, trình độ cách mạng ch−a đạt tới mức trực tiếp đánh đổ thực dân Pháp, lập chính quyền công nông và giải quyết vấn đề điền địa. Yêu cầu tr−ớc mắt là tự do dân chủ, cải thiện đời sống cho nhân dân, đoàn kết rộng rãi chống chiến tranh phát xít, chống đế quốc, chống phản động, tay sai, mở mặt trận dân chủ, đoàn kết các tầng lớp xã hội, kể cả giai cấp công nhân và Đảng cộng sản Pháp, thậm chí cả với chính phủ Pháp, cùng nhau chống kẻ thù chung là bọn phát xít… Làm nh− vậy không phải là đối lập hay quên mục tiêu cách mạng đã định mà chính là dự bị điều kiện cho cuộc vận động giải phóng dân tộc, cách mạng điền địa sau này. 90 Nh− vậy, ở đây không chỉ là sự vận dụng lý luận, đ−ờng lối, c−ơng lĩnh, lấy đó là ngọn đèn soi đ−ờng chỉ lối, mà còn là phải biết xuất phát từ thực tiễn, lấy thực tiễn làm căn cứ để vận dụng lý luận, đ−ờng lối, c−ơng lĩnh. Cần vận dụng linh hoạt, mềm dẻo lý luận, đ−ờng lối, c−ơng lĩnh sao cho phù hợp thực tiễn của từng thời kỳ. C−ơng lĩnh có tác dụng định h−ớng phát triển thực tiễn trong thời kỳ dài, có ý nghĩa chiến l−ợc. Tuy nhiên, c−ơng lĩnh đúng đắn cũng phải xuất phát từ thực tiễn, lấy thực tiễn làm căn cứ trên cơ sở lý luận khoa học nào đó. Khi đã có c−ơng lĩnh đúng đắn, vấn đề còn lại là vận dụng c−ơng lĩnh ấy phù hợp với từng thời kỳ cụ thể của thực tiễn đang vận động, phát triển, để định ra mục tiêu, nhiệm vụ, cách thức và những b−ớc đi cụ thể nhằm tổ chức thực hiện c−ơng lĩnh thắng lợi. Rõ ràng là, bài học rút ra từ thực tiễn chỉ đạo cách mạng các giai đoạn 32-35, 36-39, 40-45 của thế kỷ tr−ớc trên cơ sở định h−ớng của c−ơng lĩnh 1930 d−ới sự lãnh đạo của Đảng còn nguyên giá trị cho thực tiễn đổi mới đất n−ớc hôm nay, nhất là với đổi mới giáo dục-đào tạo. Tr−ớc đây, V.I.Lênin từng chỉ ra vai trò to lớn của lý luận đối với thực tiễn, nh−ng Ng−ời không quên khẳng định: thực tiễn cao hơn lý luận. Ng−ời từng viết “Quan điểm về đời sống về thực tiễn là quan điểm thứ nhất của phép biện chứng duy vật” (Lê Nin toàn tập, tập 29). Điều đó có nghĩa là: Thứ nhất, chủ tr−ơng, chính sách phải xuất phát từ thực tiễn. Giảng dạy cái gì, giảng dạy nh− thế nào, phải xuất phát từ ng−ời học, từ đòi hỏi của thực tiễn, từ nhu cầu phát triển kinh tế xã hội của đất n−ớc ta. Nội dung giảng dạy-học tập ở nhà tr−ờng phải phản ánh đ−ợc thực tiễn, khoa học phải lý giải đ−ợc cuộc sống, phải giải quyết đ−ợc nhu cầu cuộc sống đặt ra. Nếu lý luận, nhận thức không phản ánh đúng đắn thực tiễn cuộc sống, giáo dục không phản ánh đ−ợc đòi hỏi của sự phát triển kinh tế xã hội của đất n−ớc thì sẽ rơi vào t− biện, duy tâm, “suông”, thậm chí biến thành vật cản, gánh nặng cho kinh tế xã hội của đất n−ớc. Thứ hai, khi vận dụng lý luận, phải phát hiện mâu thuẫn giữa lý luận với thực tiễn, phát hiện sự không còn phù hợp với thực tiễn của lý luận, dám v−ợt qua lý luận đã lỗi thời, kịp thời tổng kết thực tiễn, bổ sung, sửa chữa, phát hiện lý luận mới. Điều này cũng hoàn toàn đúng với giáo dục đào tạo hiện nay, khi nội dung, ph−ơng pháp giáo dục đào tạo có nhiều mặt đã tỏ ra lạc hậu, không còn đáp ứng đ−ợc đòi hỏi của thực tiễn. Thứ ba, khi vận dụng lý luận vào thực tiễn, đòi hỏi phải vận dụng lý luận phù hợp với thực tiễn, không gò ép thực tiễn, gọt rũa thực tiễn cho phù hợp lý luận nh− gọt chân cho vừa giầy. Điều kiện thực tiễn khác nhau phải vận dụng khác nhau. Thực tiễn cách mạng giai đoạn 1936-1939 khác giai đoạn 1930-1931 và khác giai đoạn 1940-1945. Đó là lý do Đảng ta đề ra sách l−ợc mềm dẻo thích hợp với từng giai đoạn cách mạng để đ−a cách mạng đến thắng lợi cuối cùng. Đất n−ớc ta đã trải qua 20 năm đổi mới, nhờ sự nghiệp đổi mới, lịch sử dân tộc ta đã và đang chuyển sang giai đoạn cách mạng mới. Từ khép kín, đến mở cửa hội nhập; từ hội nhập đến chủ động hội nhập; đến tích cực, chủ động hội nhập kinh tế thế giới và vào WTO…là những b−ớc đi rất dài trên con đ−ờng đổi mới. Đời sống kinh tế-xã hội của đất n−ớc đã có những thay đổi mang tính đột biến, có ý nghĩa quyết định. Tuy nhiên, nền giáo dục- đào tạo n−ớc ta vẫn dậm chân tại chỗ hàng chục năm nay: từ quan điểm, mục tiêu, ch−ơng trình, nội dung, ph−ơng pháp.…đến hệ thống quản lý giáo dục-đào tạo. Sự trì trệ đến mức khó hiểu. Phải chăng giáo dục-đào tạo hiện nay ở n−ớc ta đang thiếu cả c−ơng lĩnh khoa học dẫn đ−ờng và cả sự chỉ đạo cụ thể đúng đắn ? Nghiên cứu bất kỳ giai đoạn cách mạng cụ thể nào trong tiến trình lãnh đạo cách mạng dân tôc, dân chủ, nhân dân ở n−ớc ta của Đảng, chúng ta đều thấy nổi lên sự thật hùng hồn, chứng minh: Đảng Cộng sản Việt Nam đ∙ xuất phát từ thực tiễn sinh động đa dạng phong phú mà vận dụng thông minh, sáng tạo lý luận khoa học để đề ra đ−ờng lối đúng đắn đ−a cách mạng tiến lên. Đây cũng chính 91 Lê Diệp Đĩnh là nguyên nhân quyết định dẫn tới mọi thắng lợi của cách mạng n−ớc ta từ khi có Đảng. Bài học thứ hai từ thực tiễn cách mạng tháng Tám năm 1945 là nh− vậy. Chủ tr−ơng phá kho thóc của Nhật chia cho dân cày do Đảng ta phát động giữa năm 1945 không chỉ chứng tỏ: Đảng Cộng sản Việt Nam nắm vững lý luận Mác-Lênin về tình thế cách mạng , vận dụng sáng tạo vào thực tiễn cách mạng Việt Nam lúc ấy, mà còn nói lên nghệ thuật tài tình của Đảng ta trong việc chủ động nắm bắt và tạo ra tình thế cách mạng để phát động khởi nghĩa kịp thời, đúng lúc giành chính quyền về tay. 4. KếT LUậN “Ôn cố tri tân”. Từ thực tiễn thắng lợi của cuộc cách mạng tháng Tám 1945, d−ới sự lãnh đạo của Đảng CSVN diễn ra ở Việt Nam, có thể rút ra nhiều bài học kinh nghiệm còn nguyên giá trị. Bài học: phải xuất phát từ lý luận khoa học - cách mạng, dùng lý luận khoa học - cách mạng định h−ớng chỉ đạo hoạt động thực tiễn và bài học phải biết xuất phát từ thực tiễn, xem thực tiễn là tính thứ nhất, có mối quan hệ biện chứng bổ sung cho nhau. Nếu chỉ nắm bài học này mà quên bài học kia đều có hại, đều không đ−a lại sự phát triển cho cả lý luận và thực tiễn. Suy ngẫm năng lực xử lý tài tình mối quan hệ biện chứng giữa lý luận và thực tiễn của Đảng trong cách mạng tháng Tám và những bài học rút ra từ đó, càng thấm thía những bài học còn nguyên giá trị ấy, càng vững tin vào thắng lợi cuối cùng của sự nghiệp đổi mới do Đảng khởi x−ớng và lãnh đạo./. Tài liệu tham khảo Bộ Giáo dục và Đào tạo (2006). Giáo trình Lịch sử Đảng cộng sản Việt Nam - NXB Chính trị quốc gia - Hà Nội, tr.54. Ăngghen F. (1960). Chống Duyrinh. NXB Sự thật, tr.28. Lênin V.I. (1982). Lênin toàn tập, tập 29, NXB Sự thật, Hà Nội. Lênin V.I (1982). Chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa kinh nghiệm phê phá, NXB Sự thật, Hà Nội. Nguyễn Trí Dũng (2007). Trả lời phỏng vấn 24h.com.vn ngày 12/07/2007. Võ Nguyên Giáp (2007). Đổi mới có tính cách mạng nền giáo dục và đào tạo của n−ớc nhà. Bài đăng trên 24h. com.vn ngày 10/09/2007. Nguyễn Thiện Nhân (2007). Phó thủ t−ớng trên bục giảng. Bài đăng trên vnexpress.net ngày 29/08/007. 92