Bài tập bồi dưỡng môn hóa học lớp 9

BAØI TAÄP HOÙA HOÏC SÖÛ DUÏNG CHO LÔÙP BOÀI DÖÔÕNG HOÙA THCS – -------–— & –—------- I/ Vieát PTHH bieåu dieãn söï chuyeån hoùa : 1/ Cu " CuO " CuSO4 " CuCl2 " Cu(OH)2 " Cu(NO3)2 " Cu 2/ FeCl2 " Fe(OH)2 " FeSO4 " Fe(NO3)2 " Fe Fe E $ FeCl3 " Fe(OH)3 " Fe2O3 " Fe " Fe3O4 3/ Al " Al2O3 " NaAlO2 1 Al(OH)3 " Al2(SO4)3 "AlCl3 " Al(NO3)3 " Al2O3 "Al 4/ FeS2 " SO2 " SO3 " H2SO4 " ZnSO4 " Zn(OH)2 " ZnO " Zn 5/ S 1 SO2 1 H2SO4 1 CuSO4 K2SO3 HD : SO2 +2 H2S " 3S $ + 2H2O SO2 + H2O2 " H2SO4 hoaëc SO2 + H2O + Br2 " HBr + H2SO4 CuSO4 + H2S " CuS$ + H2SO4 hoaëc CuSO4 + H2O ñp 2Cu$ + O2 # + 2H2SO4 6/ a. Fe2(SO4)3 12 Fe(OH)3 b. Cu 1 2 CuCl2 4 3 5 6 3 6 FeCl3 4 CuSO4 5 HD : (1) Fe2(SO4)3 + NaOH HD : (1) Cu + Cl2 (2) Fe(OH)3 + H2SO4 (2) CuCl2 + Fe or CuCl2 ñp Cu +Cl2 (3) Fe2(SO4)3 + BaCl2 (3) Cu + H2SO4 ñ/ñ noùng (4) FeCl3 + Ag2SO4 loaõng (4) CuSO4 + Fe (5) FeCl3 + NaOH (5) CuCl2 + Ag2SO4 loaõng (6) Fe(OH)3 + HCl (6) CuSO4 + BaCl2 7/ Hoaøn thaønh 4 PTPU coù daïng : BaCl2 + ? " NaCl + ? 8/ Fe + A " FeCl2 + B 9/ Cu + A B + C + D B + C " A C + NaOH E FeCl2 + C " D E + HCl F + C + D D + NaOH " Fe(OH)3 + E A + NaOH G + D HD : A : HCl ; B : H2 ; C : Cl2 ; HD : A : H2SO4 ñ/ñ ; B : CuSO4 ; C : SO2 ; D : FeCl3 ; E : NaCl D : H2O ; E : NaHSO3 ; F :NaCl; G: Na2SO4 10/ A B C D Cu CuO CuCl2 Cu(OH)2 CuO 11/ B D Fe A $+ Z $ + I + H2O C E HD : A :Fe3O4 ; B : FeCl2 ; C : FeCl3 ; D : Fe(OH)2 ; E : Fe(OH)3 12/ A C CaCO3 CaCO3 CaCO3 B D HD : A : CaO ; B : CO2 ; C : Ca(OH)2 ; D : Na2CO3 13/ A C E Cu(OH)2 Cu(OH)2 Cu(OH)2 B D F HD : A : CuO ; B : H2O ; C : CuCl2 ; D : Cu(OH)2 ; E : CuSO4 ; F : NaOH 14/ A1 A2 A3 CaCO3 CaCO3 CaCO3 B1 B2 B3 HD : A1 : CaO ; A2 : Ca(OH)2 ; A3 : Fe(NO3)2 ; B : CO2 ; B2 : Ba(HCO3)2 ; B3 :Na2CO3 15/ O A1 A2 A3 Fe(OH)3 t Fe(OH)3 Fe(OH)3 B1 B2 B3 HD : A1 : Fe2O3 ; A2 : FeCl3 ; A3 :Fe(NO3)2 ; B1 : H2O B2 : Ba(OH)2 ; B3 : NaOH 16/ Bieát A laø khoaùng saûn duøng ñeå saûn xuaát voâi 17/ Xaùc ñònh X , Y , Z vaø vieát caùc PTPU theo soáng , B laø khí duøng naïp vaøo bình chöõa löûa sô ñoà sau ? A Y B Cu(NO3)2 X CuCl2 C D Z 18/ Phaûn öùng : X + H2SO4 Fe2(SO4)3 + SO2 + H2O X laø nhöõng chaát naøo ? vieát caùc PTPU minh hoïa ? HD : X laø Fe ; FeO ; Fe3O4 ; Fe(OH)2 ; FeSO4 ; FeS PT: 2Fe + 6H2SO4 " Fe2(SO4)3 + 3SO2# + 6H2O 2FeO + 4H2SO4 " Fe2(SO4)3 + SO2 # + 4H2O 2Fe3O4 + 10H2SO4 " 3Fe2(SO4)3 + SO2 # + 10H2O 2Fe(OH)2 + 4H2SO4 " Fe2(SO4)3 + 3SO2# + 6H2O 2FeSO4 + 2H2SO4 " Fe2(SO4)3 + 3SO2 # + 2H2O 2FeS + 10H2SO4 " Fe2(SO4)3 + 9SO2 # + 10H2O 19/ Choïn chaát thích hôïp vaø vieát PTPU hoaøn thaønh daõy chuyeån hoùa sau Kim loaïi " oxit bazô (1) " dd bazô (1) " dd bazô (2) " dd bazô (3) " bazô khoâng tan " oxit bazô (2) " Kim loaïi (2) HD :- Ba " BaO " Ba(OH)2 " Ca(OH)2 " NaOH " Cu(OH)2 " CuO " Cu II/ Ñieàu cheá vaø taùch caùc chaát : 1/ Vieát 3 PTPU khaùc nhau ñieàu cheá FeSO4 töø Fe ? HD : Fe + H2SO4 " FeSO4 + H2 Fe + CuSO4 " FeSO4 + Cu Fe + Fe2(SO4)3 " 3FeSO4 2/ Töø CuSO4 trình baøy 2 phöông phaùp khaùc nhau ñieàu cheá Cu ? HD : P2 1 : Fe + CuSO4 " FeSO4 + Cu P2 2 : CuSO4 " Cu(OH)2 " CuO " Cu 3/ Coù moät maãu thuûy ngaân coù laãn thieác , chì . Laøm theá naøo thu ñöôïc thuûy ngaân tinh khieát ? HD : Cho taùc duïng vôùi d d Hg(NO3)2 4/ Ñi töø muoái aên , nöôùc , saét . Vieát caùc PTPU ñieàu cheá Na , FeCl2 , Fe(OH)3 . 5/ Töø Fe , S , O2 , H2O . Vieát caùc PTPU ñieàu cheá 3 oxit , 3 axit , 3 muoái . 6/ Baèng caùch naøo coù theå : Ñieàu cheá Ca(OH)2 töø Ca(NO3)2 . Ñieàu cheá CaCO3 tinh khieát töø ñaù voâi bieát trong ñaù voâi coù CaCO3 laãn MgCO3 , SiO2 . HD : a/ Cho Ca(NO3)2 taùc duïng vôùi dung dòch Na2CO3: : Ca(NO3)2 + Na2CO3 " CaCO3 $+ Na2NO3 Loïc laáy keùt tuûa nung : CaCO3 " CaO + CO2 # Cho CaO taùc duïng vôùi nöôùc : CaO + H2O " Ca(OH)2 b/ Nung ñaù voâi ôû nhieät ñoä cao thu ñöôïc voâi soáng . Cho hoãn hôïp taùc duïng vôùi nöôùc , loïc laáy phaàn tan suïc khí CO2 thu ñöôïc CaCO3 : - CaCO3 " CaO + CO2 # - MgCO3 " MgO + CO2 # - CaO + H2O " Ca(OH)2 - CO2 + Ca(OH)2 " CaCO3$ + H2O 7/ Neâu 3 phöông phaùp ñieàu cheá H2SO4 . 8/ Laøm saïch NaCl töø hoãn hôïp NaCl vaø Na2CO3 HD : Taùc duïng vôùi HCl dö , sau ñoù coâ caïn cho HCl bay hôi 9/ Neâu 3 phöông phaùp laøm saïch Cu(NO3)2 coù laãn AgNO3 HD : C1: Hoøa tan vaøo nöôùc sau ñoù cho Cu dö vaøo . loïc boû keát tuûa , coâ caïn thu Cu(NO3)2 C2: Hoøa tan vaøo nöôùc , cho töø töø dd HCl ( hoaëc NaCl) vaøo ñeå laøm keát tuûa vöøa heát AgNO3 C3: Nung noùng ôû 500oC - 600oC thu ñöôïc CuO vaø Ag . Cho taùc duïng vôùi dd HCl dö thu ñöôïc CuCl2 vaø Ag ( khoâng phaûn öùng ) . Hoøa tan Ag trong HNO3khoâng coù aùnh saùng thu ñöôïc AgNO3 .Laáy CuCl2 ñieän phaân noùng chaûy thu ñöôïc Cu . Hoøa tan Cu trong HNO3 thu Cu(NO3)2 (trong tröôøng hôïp taùch rieâng töøng chaát ôû caâu 22 ) 10/ Laøm theá naøo taùch chaát khí : H2S ra khoûi hoãn hôïp HCl vaø H2S . Cl2 ra khoûi hoãn hôïp HCl vaø Cl2 . CO2 ra khoûi hoãn hôïp SO2 vaø CO2 . O2 ra khoûi hoãn hôïp O3 vaø O2 . HD : a. Cho hoãn hôïp ñi qua NaHS dö : HCl + NaHS " NaCl + H2S # . b.Cho hoãn hôïp ñi qua dung dòch thuoác tím ñaëc nung noùng : 16HCl + 2KMnO4 " 2MnCl2 + 2KCl + 5Cl2 + 8 H2O Cho hoãn hôïp ñi qua dung dòch Brom : SO2 + 2H2O + Br2" H2SO4+2 HBr Cho hoãn hôïp ñi qua dung dòch KI : O3 + 2KI + H2O " O2 + I2 + 2KOH 11/ Taùch rieâng Cu ra khoûi hoãn hôïp goàm vuïn ñoàng , vuïn saét vaø vuïn keõm . 12/ Taùch rieâng khí CO2 ra khoûi hoãn hôïp goàm CO2 , N2 , O2 , H2 . HD : Cho hoãn hôïp ñi qua dung dòch nöôùc voâi trong dö , loïc laáy keát tuûa ñem nung 13/ Taùch rieâng töøng kim loaïi ra khoûi hoãn hôïp goàm : Fe , Cu , Au baèng phöông phaùp hoùa hoïc . HD : - Cho hoãn hôïp taùc duïng vôùi HCl dö : Fe + 2HCl " FeCl2 + H2 Loïc laáy Cu , Au ; dung dòch coøn laïi cho taùc duïng vôùi NaOH : FeCl2 + 2NaOH " Fe(OH)2 + H2 Loïc laáy Fe(OH)2 nung noùng trong chaân khoâng : Fe(OH)2 FeO + H2O Duøng H2 khöû FeO thu ñöôïc saét : FeO + H2 Fe + H2O Hoãn hôïp Cu vaø Au cho taùc duïng vôùi H2SO4 ñaäm daëc noùng dö , Cu tham gia phaûn öùng : Cu + 2H2SO4 ñ ñ CuSO4 + SO2 +2 H2O Loïc thu ñöôïc vaøng . Phaàn nöôùc loïc cho taùc duïng vôùi NaOH CuSO4 +2NaOH " Cu(OH)2 $ + Na2SO4 Loïc laáy keát tuûa ñem nung : Cu(OH)2 CuO + H2O Duøng H2 khöû CuO thu ñöôïc ñoàng : CuO + H2 Cu + H2O 14/ Baèng phöông phaùp hoùa hoïc taùch rieâng töøng chaát khí CO2 , SO2 , N2 . HD : - Cho hoãn hôïp taùc duïng vôùi dd NaOhH dö , thu ñöôïc khí nitô : CO2 + 2 NaOH " Na2CO3 + H2O SO2 + 2 NaOH " Na2SO3 + H2O - Cho H2SO3 dö vaøo dd treân thu ñöôïc CO2 : Na2CO3+ H2SO3 " Na2SO3 + CO2# + H2O -- Cho dd HCl vaøo ta thu ñöôïc SO2 : Na2SO3+ HCl " NaCl + H2O+ SO2# 15/ Laøm saïch Al2O3 coù laãn Fe2O3 vaø SiO2 .? HD : SiO2 ( khoâng tan ) Hoãn hôïp AlCl3 Fe(OH)3$ Fe2O3 Fe FeCl3 NaAlO2Al(OH)3Al2O3 Al NaAlO2 + HCl + H2O " Al(OH)3 $ + NaCl 16/ Tinh cheá CuO ra khoûi hoãn hôïp goàm CuO , Cu , Ag . 17/ Taùch rieâng töøng chaát ra khoûi hoãn hôïp : CuO , Cu , Au . Fe2O3 , CuO. N2 , CO2 , hôi nöôùc . HD : Laøm laïnh thu ñöôïc nöôùc , cho loäi qua nöôùc voâi trong dö thu ñöôïc nitô , loïc laáy keát tuûa nung thu ñöôïc CO2 18/ Thu oxi tinh khieát ra khoûi hoãn hôïp goàm Cl2 , O2 , CO2 . HD : Daãn qua dd NaOH dö , Cl2 vaøø CO2 ñöôïc giöõ laïi seõ thu ñöôïc oxi tinh khieát . 19/ Taùch CO2 tinh khieát ra khoûi hoãn hôïp goàm CO2 , hôi nöôùc , khí HCl . HD : Daãn qua dd Na2CO3 (AgNO3) HCl ñöôïc giöõ laïi .Daãn qua H2SO4 , H2O ñöôïc giöõ õlaïi 20/ Choïn caùch nhanh nhaát ñeå taùch Hg ra khoûi hoãn hôïp goàm Hg , Sn , Pb . HD : Cho taùc duïng vôùi Hg(NO3)2 21/ Taùch rieâng khí N2 ra khoûi hoãn hôïp goàm CO2 , N2 , CO , H2 , hôi nöôùc .? HD : Ñi qua oáng (1) ñöïng CuO nung noùng, CO, H2 ñöôïc giöõ laïi. Khí ra khoûi oáng (1) daãn vaøo oáng (2) ñöïng KOH raén , CO2 vaø H2O ñöôïc haáp thuï . Cho loäi qua H2SO4ñ thu ñöôïc N2 tinh khieát 22/ Taùch rieâng Cu(NO3)2 vaø AgNO3 baèng phöông phaùp hoùa hoïc ?. 23/ Taùch rieâng töøng chaát ra khoûi hoãn hôïp goàm : Al2O3 , Fe2O3 vaø SiO2 baèng p/phaùp hoùa hoïc . 24/ Taùch rieâng töøng chaát ra khoûi hoãn hôïp goàm CO vaø CO2 . 25/ Trình baøy phöông phaùp laøm saïch Na2SO4 coù laãn ZnCl2 vaø CaCl2 . HD : - Cho töø töø hoãn hôïp vaøo dung dòch vöøa ñuû Ca(OH)2 , ZnCl2 seõ taïo keát tuûa ZnCl2 + Ca(OH)2 " Zn(OH)2 $+ CaCl2 Loïc boû keát tuûa coøn laïi Na2SO4 vaø CaCl2 . Cho taùc duïng vôùi Na2CO3vöøa ñuû ñöôïc keát tuûa CaCO3 : CaCl2 + Na2CO3 " CaCO3 $ + 2NaCl Trong dd coøn Na2SO4 vaø NaCl . Cho H2SO4 ñaëc vaøo vaø ñun noùng : NaCl + H2SO4 " Na2SO4 + 2HCl# Theâm töø töø NaOH vaøo ñeå trung hoøa H2SO4 dö : H2SO4 + 2NaOH " Na2SO4 + H2O Coâ caïn thu ñöôïc Na2SO4 tinh khieát . III/ Nhaän bieát caùc chaát : Phaân bieät caùc chaát döïa vaøo tính chaát vaät lyù : 2 chaát boät : AgCl vaø AgNO3 Fe , Cu vaø AgNO3 Cl2 , O2 vaø CO2 . Phaân bieät döïa vaøo thuoác thöû : Duøng baát kì hoùa chaát naøo : CaSO4 , Na2SO4 , Na2S , MgCl2 Na2CO3 , NaOH , NaCl , HCl HCl , H2SO4 , H2SO3 KCl , KNO3 , K2SO4 HNO3 , HCl , H2SO4 Ca(OH)2 , NaOH hoaëc Ba(OH)2 , NaOH H2SO4 , HCl , NaCl , Na2SO4 Duøng theâm moät thuoác thöû duy nhaát : Na2CO3 , BaCl2 , H2SO4 , Na2SO4 . Na2SO4 , Na2CO3 , HCl , BaCl2 H2SO4 , HCl , BaCl2 Na2CO3 , MgSO4 , H2SO4 , Na2SO4. ( duøng quì tím hoaëc NaOH) Fe , FeO , Cu . ( duøng HCl hoaëc H2SO4) Cu , CuO , Zn ( duøng HCl hoaëc H2SO4) Khoâng duøng thuoác thöû naøo khaùc : HCl , BaCl2 . Na2CO3 . MgCl2 , Na2CO3 , NaOH , HCl K2CO3 , BaCl2 , H2SO4 , MgCl2. Na2CO3 , BaCl2 , H2SO4 , HCl HCl , CaCl2 , Na2CO3 , AgNO3 . Nhaän bieát : NaCl , MgCl2 , H2SO4 , CuSO4 , NaOH ( khoâng duøng thuoác thöû naøo ) HD : Maøu xanh laø CuSO4 " nhaän bieát NaOH " MgCl2 , Hai chaát coøn laïi cho taùc duïng vôùi Cu(OH)2 , neáu laøm keát tuûa tan laø H2SO4 coøn laïi laø NaCl Nhaän bieát : NaCl , HCl , NaOH , Phenolphtalein HD : Laàn löôït nhoû moät maãu thöû vaøo 3 maãu thöû coøn laïi ; Hai maãu thöû nhoû vaøo nhau coù maøu hoàng laø NaOH vaø Phenolphtalein . Coøn laïi laø NaCl vaø HCl . Chia oáng nghieäm maøu hoàng laøm 2 phaàn ñöïng trong 2 oáng nghieäm khaùc nhau ; cho NaCl vaø HCl vaøo moãi oáng maøu hoàng neáu maát maøu laø HCl , coøn laïi laø NaCl vì HCl ñaõ trung hoøa heát NaOH HCl + NaOH + Phenolphtalein " NaCl + H2O + Phenolphtalein Chia oáng nghieäm ñaõ maát maøu hoàng ôû treân ( chöùa NaCl + H2O + Phenolphtalein coù theå coù HCl coøn dö ) laøm 2 phaàn ñöïng trong 2 oáng nghieäm khaùc nhau ; Nhoû 2 maãu thöû NaOH , Phenolphtalein vaøo 2 oáng nghieäm ñaõ maát maøu hoàng ôû treân , neáu oáng naøo xuaát hieän maøu hoàng trôû laïi thì chaát cho vaøo laø NaOH , coøn laïi laø Phenolphtalein Nhaän bieát : NO , CO , CO2 , SO2 . HD :- Môû naép coù khí thoaùt ra ôû mieäng bình laø NO : 2NO + O2 " 2NO2# - Loäi qua dd H2S neáu coù keát tuûa vaøng laø SO2 : SO2 + 2H2S " 3 S$ + 2H2O ( hoaëc loäi qua dd brom , laøm maát maøu dd brom : SO2 + 2H2O + Br2" H2SO4+2 HBr) - Loäi qua dd nöôùc voâi trong , nöôùc voâi trong hoùa ñuïc laø CO2 , coøn laïi laø CO : CO2 + Ca(OH)2 " CaCO3$ + H2O Nhaän bieát töøng chaát khí coù trong hoãn hôïp khí : H2 , CO , CO2 , SO2 , SO3 HD :- Cho hoãn hôïp khí qua dd BaCl2 , coù keát tuûa traéng chöùng toû coù SO3 vì SO3 + H2O " H2SO4 , sau ñoù H2SO4 + BaCl2 " BaSO4$ + 2 HCl - Loäi qua dd brom , neáu laøm maát maøu dd brom chöùng toû coù SO2 SO2 + 2H2O + Br2" H2SO4+2 HBr Loäi qua dd nöôùc voâi trong dö , neáu nöôùc voâi trong hoùa ñuïc , chöùng toû coù CO2 CO2 + Ca(OH)2 " CaCO3$ + H2O Hoãn hôïp coø laïi ñem ñoát , neáu coù hôi nöôùc chöùng toû coù hiñro ; khí sau khi ñoát daãn qua dd nöôùc voâi trong , neáu hoùa ñuïc , chöùng toû khí ban ñaàu coù CO 2 H2 + O2 " H2O 2CO + O2 " 2CO2 Chæ ñun noùng nhaän bieát : NaHSO4 , KHCO3 , Na2SO3 , Mg(HCO3)2 , Ba(HCO3)2 HD :- Ñun noùng : 2 oáng nghieäm coù keát tuûa , 3 oáng nghieäm khoâng coù keát tuûa Mg(HCO3)2 MgCO3$ + H2O + CO2 # Ba(HCO3)2 BaCO3$ + H2O + CO2 # Laáy vaøi gioït dd ôû 1 trong 2 loï treân ñöïng caùc dd coù keát tuûa khi ñun noùng nhoû vaøo caùc oáng nghieäm coøn laïi ñöïng caùc dd khaùc . Oáng nghieäm coù khí bay leân laø NaHSO4 2 NaHSO4 + Mg(HCO3)2 " Na2SO4 + MgSO4 + + 2CO2 # + 2H2O 2 NaHSO4 + Ba(HCO3)2 " Na2SO4 + BaSO4$ + + 2CO2 # + 2H2O Nhö vaäy chaát cho vaøo trong dd loï naøo vöøa cho keát tuûa vöøa coù khí bay leân laø Ba(HCO3)2 coøn loï kia laø Mg(HCO3)2 . Laáy vaøi gioït Ba(HCO3)2 ñaõ bieát nhoû vaøo trong 2 oáng nghieäm chöùa 2 chaát coøn laïi, oáng nghieäm naøo coù keát tuûa laø Na2SO3 , Oáng nghieäm coøn laïi chöùa KHCO3 Na2SO3 + Ba(HCO3)2 " BaSO3$ + 2NaHCO3 Chæ duøng theâm nöôùc nhaän bieát 3 oxit maøu traéng : MgO , Al2O3 , Na2O . HD :-Hoøa tan vaøo nöôùc : Na2O + H2O " 2NaOH Cho MgO vaø Al2O3 taùc duïng vôùi dd NaOH ôû treân , chaát naøo tan trong dd NaOH laø Al2O3 , chaát khoâng tan laø MgO : Al2O3 + 2NaOH " 2NaAlO2 + H2O Coù 5 maãu kim loaïi Ba , Mg , Fe , Ag , Al . Neáu chæ duøng H2SO4 loaõng coù theå nhaän bieát nhöõng kim loaïi naøo ? HD :- Laáy 5 coác dd H2SO4 loaõng , laàn löôït cho moät löôïng nhoû moãi coác moät thöù kim loaïi . Coác naøo khoâng coù boït khí thoaùt leân " Ag .Coác naøo coù khí thoaùt leân + $ traéng " Ba H2SO4 + Ba " BaSO4 $ + H2# Caùc coác khaùc chæ coù boït khí thoaùt leân : Fe + H2SO4 " FeSO4 + H2# Mg + H2SO4 " MgSO4 + H2# 2Al + 3H2SO4 " Al2(SO4)3 + 3H2# Theâm tieáp Ba vaøo oáng nghieäm coù keát tuûa ôû treân cho tôùi dö (khoâng coøn keát tuûa xuaát hieän theâm ) luùc ñoù : Ba + 2H2O " Ba(OH)2 + H2#. Loïc boû keát tuûa BaSO4 .Phaàn nöôùc loïc coù chöùa Ba(OH)2laàn löôït cho taùc duïng vôùi 3 maãu kim loaïi Ng , Al , Fe . Kim loaïi naøo tan laø Al : 2Al + Ba(OH)2+ H2O " Ba(AlO2)2 + 3 H2# Ñoàng thôøi laáy dd Ba(OH)2 cho vaøo 2 oáng nghieâm ñöïng dd MgSO4 vaø FeSO4 seõ xuaát hieän keát tuûa traéng . keát tuûa naøo bieán ñoåi moät phaàn thaønh maøu naâu ñoû töông öùng vôùi chaát ban ñaàu laø saét , coøn laïi laø Mg . MgSO4 + Ba(OH)2 " BaSO4 + Mg(OH)2 FeSO4 + Ba(OH)2 " BaSO4 + Fe(OH)2 4Fe(OH)2 +O2 + 2H2O " 4Fe(OH)3$ (naâu) Chæ duøng kim loaïi ñeå phaân bieät caùc d dòch : HCl , HNO3 , NaNO3 , NaOH , HgCl2. HD :- HCl , HNO3 , NaNO3 , NaOH , HgCl2. (Fe) (2) (Cu) (1) (Al) (3) (Cu) (1) Laøm theá naøo ñeå bieát trong bình coù : SO2 vaø CO2. H2SO4 , HCl , HNO3 HD :-Duøng Quì tim nhaän bieát dd axit . Roùt vaøo 3 coác moãi coác 1 ít dd Coác 1 + dd BaCl2 " $ traéng chöùng toû coù H2SO4 Coác 2 + dd AgNO3 " $ traéng chöùng toû coù HCl Coác 3 + Cu " dd maøu xanh + khí thoaùt ra chöùng toû coù HNO3 Coù 4 loï ñöïng 4 dung dòch : K2CO3 , BaCl2 , HCl , K2SO4 . Nhaän bieát baèng caùch : Chæ duøng kim loaïi Ba . Khoâng duøng theâm thuoác thöû naøo khaùc . HD :a/ Duøng Ba cho vaøo oáng nghieäm ñöïng caùc dd treân , coù khí H2# thoaùt ra Ba + H2O " Ba(OH)2 + H2# Ba + 2HCl " BaCl2 + H2# Hai dd coù keát tuûa laø K2SO4 vaø K2CO3 Cho 2 dd khoâng coù keát tuûa (HCl vaø BaCl2) vaøo 2 keát tuûa . keát tuûa naøo tan coù khí thoaùt ra laø BaCO3 dd töông öùng laø K2CO3 vaø dd duøng hoøa tan laø HCl 2HCl + BaCO3 " BaCl2 + CO2 # + H2O Keát tuûa khoâng tan laø BaSO4 vaäy dd töông öùng laø K2SO4 . DD khoâng hoøa tan ñöôïc BaCO3 laø BaCl2 b/ Keû baûng roài nhaän xeùt IV/ Toaùn veà ñoä tan vaø noàng ñoä dung dòch : & Ñoä tan : Tính ñoä tan cuûa muoái aên ôû 20oC, bieát raèng ôû nhieät ñoä ñoù 50 gam nöôùc hoøa tan toái ña 17,95 gam muoái aên Coù bao nhieâu gam muoái aên trong 5 kg dung dòch baõo hoøa muoái aên ôû 20oC, bieát ñoä tan cuûa muoái aên ôû nhieät ñoä ñoù laø 35, 9 gam . Ñoä tan cuûa A trong nöôùc ôû 10OC laø 15 gam , ôû 90OC laø 50 gam. Hoûi laøm laïnh 600 gam dung dòch baõo hoøa A ôû 90OC xuoáng 10OC thì coù bao nhieâu gam A keát tinh ? Coù bao nhieâu gam tinh theå NaCl taùch ra khi laøm laïnh 1900 gam dung dòch NaCl baõo hoøa töø 90OC ñeán 0OC . Bieát ñoä tan cuûa NaCl ôû 90OC laø 50 gam vaø ôû 0OC laø 35 gam Xaùc ñònh löôïng AgNO3 taùch ra khi laøm laïnh 2500 g dung dòch AgNO3 baõo hoøa ôû 60oC xuoáng coøn 10oC . Cho bieát ñoä tan cuûa AgNO3 ôû 60oC laø 525 g vaø ôû 10oC laø 170 g . & Tinh theå ngaäm nöôùc ä : * Tìm % veà khoái löôïng cuûa nöôùc keát tinh coù trong tinh theå ngaäm nöôùc * Tính khoái löôïng chaát tan khi bieát khoái löôïng tinh theå * Laäp CTHH cuûa tinh theå ngaäm nöôùc ☺ Phöông phaùp giaûi : – Tính khoái löôïng mol ( hoaëc soá mol) tinh theå ngaäm nöôùc – Tìm khoái löôïng nöôùc coù trong moät mol tinh theå - Tìm soá mol nöôùc ( ñoù laø soá phaân töû nöôùc coù trong tinh theå ngaäm nöôùc ) Ví duï : Tìm CTHH cuûa muoái ngaäm nöôùc CaCl2.xH2O . Bieát raèng löôïng Ca chieám 18,26% HD :- Ñaët M laø khoái löôïng mol cuûa CaCl2.xH2O . Theo phaàn traêm veà khoái löôïng cuûa Ca ta coù : = = a M = 219(g) Khoái löôïng nöôùc trong tinh theå : 219 – 111 = 108 (g) Soá mol nöôùc tinh theå : x = 108 : 18 = 6 ( mol) Vaäy CTHH cuûa tinh theå muoái ngaäm nöôùc laø CaCl2.6H2O & Noàng ñoä dung dòch : Tính C% cuûa ddòch thu ñöôïc khi hoøa tan 25 gam CuSO4.5H2O vaøo 175 gam nöôùc ? Tính C% cuûa ddòch thu ñöôïc khi hoøa tan 4,48 lít khí HCl ôû ñktc vaøo 500 ml nöôùc ? Tính C% cuûa ddòch thu ñöôïc khi hoøa tan 56 lít khí NH3 ôû ñktc vaøo 157 cm3 nöôùc ? Caàn laáy bao nhieâu gam CaCl2.6H2O ñeå khi hoøa tan vaøo nöôùc thì thu ñöôïc 200 ml dung dòch CaCl2 30% (D= 1,28 g/ml) ? HD :- Khoái löôïng dung dòch : mdd = V . d = 200 . 1,28 = 256 (g) Khoái löôïng CaCl2 : = 76,8(g) Soá mol CaCl2 :76,8 : 111 = 0,69 (mol) Soá mol cuûa CaCl2.6H2O baèng Soá mol CaCl2 baèng 0,69 mol neân khoái löôïng CaCl2.6H2O caàn laáy laø : 0,69 . 219 = 152,1 (g) Xaùc ñònh noàng ñoä mol cuûa dung dòch thu ñöôïc khi hoøa tan 12,5 gam CuSO4.5H2Ovaøo 87,5 ml nöôùc ? Tính C% khi troän 200gam dung dòch NaCl 20% vôùi 300 gam dung dòch NaCl 5% ? Tính noàng ñoä mol khi troän 200 ml dung dòch NaOH 0,01M vôùi 50 ml dung dòch NaOH 1M cho raèng khoâng coù söï thay ñoåi theå tích khi troän laãn ? Caàn pha bao nhieâu gam dung dòch NaCl 8% vaøo 400 gam dung dòch NaCl 20 % ñeå ñöôïc dung dòch NaCl 16% ? Caàn pha bao nhieâu gam nöôùc vaøo 600 gam dung dòch NaOH 18% ñeå ñöôïc dung dòch NaOH 15% ? . Caàn pha bao nhieâu gam NaCl vaøo 800 gam dung dòch NaCl 10% ñeå ñöôïc dung dòch NaCl 20% ?. Caàn pha bao nhieâu ml dung dòch HCl 2M vaøo 500 ml dung dòch1M ñeå ñöôïc dung dòch 1,2M .? Hoøa tan 6,66 gam tinh theå Al2(SO4)3.nH2O vaøo nöôùc thaønh dung dòch A . Laáy 1/10 dung dòch A taùc duïng vôùi dung dòch BaCl2 thaáy taïo thaønh 0,699 gam keát tuûa . Xaùc ñònh CTHH tinh theå muoái sunfat cuûa nhoâm ? HD :- PTHH: Al2(SO4)3 + 3BaCl2 " 3BaSO4 + 2AlCl3 Theo PTHH treân : Cöù 1 mol tinh theå töùc (342+18n) gam tinh theå thu ñöôïc 3. 233 = 699 gam $ BaSO4 Vaäy (6,66 : 10) = 0,666 gam tinh theå thu ñöôïc 0,699gam $ BaSO4 Neân = =1000 a n = 18 Hoøa tan 24,4 gam BaCl2.xH2O vaøo 175,6 gam nöôùc taïo thaønh d/ dòch 10,4% . Tìm x? HD :- Khoái löôïng cuûa BaCl2 : (24,4 +175,6) .=20,8 (g) - Soá mol cuûa BaCl2 : 20,8 : 208 = 0,1 (mol) - Soá mol cuûa nöôùc : 0,1 . x = = 0,2 (mol) a x = 2 - Vaäy CTHH cuûa tinh theå laø BaCl2.2H2O Coâ caïn raát töø töø 200ml dd CuSO4 0,2M thu ñöôïc 10 g tinh the åCuSO4.pH2O . Tính p ? HD :☻ Caùch 1: - Soá mol cuûa CuSO4 : 0,2 .0,2 = 0,04 (mol) Soá mol cuûa nöôùc : 0,04 p == 0,2 (mol) a p =5 Vaäy CTHH cuûa tinh theå laø : CuSO4.5H2O ☻ Caùch 2: - Soá mol cuûa CuSO4 : 0,2 .0,2 = 0,04 (mol) Khoái löôïng mol tinh theå :10 : 0,04 = 250 (g) Soá mol nöôùc coù trong tinh theå :x = = 5 ( mol) Vaäy CTHH cuûa tinh theå laø : CuSO4.5H2O Coâ caïn caån thaän 600 gam dung dòch CuSO4 8% thì thu ñöôïc bao nhieâu gam tinh theå CuSO4.5H2O ? HD : - Khoái löôïng CuSO4 : = 48 (g) Töø coâng thöùccuûa tinh theå CuSO4.5H2O ta thaáy : Cöù 160 gam CuSO4 töông öùng vôùi 250 gam tinh theå CuSO4.5H2O Vaäy 48 gam CuSO4 töông öùng vôùi x gam tinh theå CuSO4.5H2O x = = 75 (gam) Caàn laáy bao nhieâu gam tinh theå CuSO4.5H2Ovaø bao nhieâu gam dung dòch CuSO4 4% ñeå ñieàu cheá 200 gam dung dòch CuSO4 8% ? HD : Caùch 1 - Khoái löôïng CuSO4 coù trong 600 gam dung dòch : 500= 40 (g) Goïi x gam laø khoái löôïng tinh theå caàn laáy thì 500 – x gam laø khoái löôïng dd 4% caàn laáy Toång khoái löôïng CuSO4 coù trong dd sau khi ñieàu cheá : x + (500 – x). = 40 a x = 33,33 Vaäy caàn laáy 33,33 gam CuSO4.5H2O vaø 500 – 33,33 = 466,67 gam dung dòch CuSO4 4% Caùch 2 : Xem CuSO4.5H2O laø moät dd a % CuSO4 = 100 = 64% Goïi x gam laø khoái löôïng tinh theå caàn laáy thì 500 – x gam laø khoái löôïng dd 4% caàn laáy Ta coù sô ñoà : x : 64 4 8 a = = a x = 33,33 500 – x : 4 56 Troän 300 gam dung dòch HCl 7,3% vôùi 200 gam dung dòch NaOH 4% . Tính C% caùc chaát tan coù trong dung dòch ? Troän 200 ml dung dòch H2SO4 20% (D= 1,137 g/ml) Vôùi 400 gam dd BaCl2 5,2% thu ñöôïc keát tuûa A vaø dd B . Tính khoái löôïng keát tuûa A vaø C% caùc chaát coù trong dd B ? Trong moät chieác coác ñöïng moät muoái cacbonat kim loaïi hoùa trò I . Theâm töø töø dung dòch H2SO4 10%vaøo coác cho ñeán khi khí vöøa thoaùt heát thu ñöôïc muoái Sunfat coù noàng ñoä 13,63% . Hoûi ñoù laø muoái cacbonat cuûa kim loaïi naøo? Ñoát chaùy hoaøn toaøn 6,2 gam phot pho thu ñöôïc chaát A . Chia A laøm 2 phaàn ñeàu nhau . – Phaàn 1 hoøa tan vaøo 500 gam nöôùc thu ñöôïc dung dòch B . Tính C% cuûa dung dòch B ? – Phaàn 2 hoøa tan vaøo bao nhieâu gam nöôùc ñeå thu ñöôïc dung dòch 24,5% ? Troän 50 ml dung dòch HNO3 noàng ñoä x M vôùi 150 ml dung dòch Ba(OH)2 0,2 M thu ñöôïc dung dòch A . Cho moät ít quyø tím vaøo dung dòch A thaáy coù maøu xanh . Theâm töø töø 100 ml dung dòch HCl 0,1 M vaøo d/dòch A thaáy quyø trôû laïi thaønh maøu tím . Tính x ? Khöû hoaøn toaøn 2,4 gam hoãn hôïp CuO vaø FexOy cuøng soá mol nhö nhau baèng H2 thu ñöôïc 1,76 gam kim loaïi . Hoøa tan kim loaïi ñoù baèng dung dòch HCl dö thaáy thoaùt ra 0,448 lít khí H2 ôû ñktc Xaùc ñònh CTHH cuûa saét oxit ? V/ Tính thaønh phaàn phaàn traêm : Cho 8 gam hoãn hôïp goàm Cu vaø Fe taùc duïng vôùi dung dòch HCl dö taïo thaønh 1,68 lít khí H2 thoaùt ra ôû ñktc . Tính % veà khoái löôïng cuûa töøng kim loaïi coù trong hoãn hôïp ? Cho hoãn hôïp goàm Ag vaø Al taùc duïng vôùi dung dòch H2SO4 dö taïo thaønh 6,72 lít khí H2 thoaùt ra ôû ñktc vaø 4,6 g chaát raén khoâng tan . Tính % veà khoái löôïng cuûa töøng kim loaïi coù trong hoãn hôïp ? Cho 11 gam hoãn hôïp goàm Al vaø Fe taùc duïng vöøa ñuû vôùi dung dòch HCl 2M taïo thaønh 8,96 lít khí H2 thoaùt ra ôû ñktc . Tính % veà khoái löôïng cuûa töøng kim loaïi coù trong hoãn hôïp ? Tính theå tích dung dòch HCl ñaõ tham gia phaûn öùng ? Cho 8,8 gam hoãn hôïp goàm Mg vaø MgO taùc duïng vöøa ñuû vôùi dung dòch HCl 14,6% .Coâ caïn dung dòch sau phaûn öùng thu ñöôïc 28,5 gam muoái khan Tính % veà khoái löôïng cuûa töøng chaát coù trong hoãn hôïp ? Tính khoái löôïng dung dòch HCl ñaõ tham gia phaûn öùng ? Tính noàng ñoä phaàn traêm cuûa muoái taïo thaønh sau phaûn öùng ? Cho 19,46 gam hoãn hôïp goàm Mg , Al vaø Zn trong ñoù khoái löôïng cuûa Magie baèng khoái löôïng cuûa nhoâm taùc duïng vôùi dung dòch HCl 2M taïo thaønh 16, 352 lít khí H2 thoaùt ra ôû ñktc . Tính % veà khoái löôïng cuûa töøng kim loaïi coù trong hoãn hôïp ? Tính theå tích dung dòch HCl ñaõ duøng biets ngöôøi ta duøng dö 10% so vôùi lyù thuyeát ? Hoøa tan 13,3 gam hoãn hôïp NaCl vaø KCl vaøo nöôùc thu ñöôïc 500 gam dung dòch A Laáy 1/10 dung dòch A cho phaûn öùng vôùi AgNO3 taïo thaønh 2,87 gam keát tuûa Tính % veà khoái löôïng cuûa moãi muoái coù trong hoãn hôïp ? Tính C% caùc muoái coù trong dung dòch A Daãn 6,72 lít (ñktc) hoãn hôïp khí goàm CH4 , C2H4 qua bình Brom dö thaáy khoái löôïng bình ñöïng dung dòch Brom taêng 5,6 gam . Tính % veà khoái löôïng cuûa moãi hiddro cacbon coù trong hoãn hôïp ? Daãn 5,6 lít (ñktc) hoãn hôïp khí goàm CH4 , C2H4 vaø C2H2 qua bình Brom dö thaáy khoái löôïng bình ñöïng dung dòch Brom taêng 5,4 gam . Khí thoaùt ra khoûi bình ñöôïc ñoát chaùy hoaøn toaøn thu ñöôïc 2,2 gam CO2 . Tính % veà khoái löôïng cuûa moãi hiddro cacbon coù trong hoãn hôïp ? Chia 26 gam hoãn hôïp khí goàm CH4 , C2H6 vaø C2H4 laøm 2 phaàn baèng nhau Phaàn 1 : Ñoát chaùy hoaøn toaøn thu ñöôïc 39,6 gam CO2 Phaàn 2 : Cho loäi qua bình ñöïng d/dòch brom dö thaáy coù 48 gam brom tham gia phaûn öùng Tính % veà khoái löôïng cuûa moãi hiddro cacbon coù trong hoãn hôïp ? Hoøa tan hoaøn toaøn 10 gam hoãn hôïp cuûa Mg vaø MgO baèng dung dòch HCl . Dung dòch thu ñöôïc cho taùc duïng vôùi vôùi dung dòch NaOH dö . Loïc laáy keát tuûa röûa saïch roài nung ôû nhieät ñoä cao cho ñeán khi khoái löôïng khoâng ñoåi thu ñöôïc 14 gam chaát raén Tính % veà khoái löôïng cuûa moãi chaát coù trong hoãn hôïp ban ñaàu ? Tính theå tích dung dòch HCl 2M toái thieåu ñaõ duøng ? Hoøa tan hoaøn toaøn 24 gam hoãn hôïp cuûa Al vaø Mg baèng dung dòch HCl vöøa ñuû . Theâm moät löôïng NaOH dö vaøo dung dòch . Sau phaûn öùng xuaát hieän moät löôïng keát tuûa Loïc laáy keát tuûa röûa saïch roài nung ôû nhieät ñoä cao cho ñeán khi khoái löôïng khoâng ñoåi thu ñöôïc 4 g chaát raén Tính % veà khoái löôïng cuûa moãi kim loaïi coù trong hoãn hôïp ban ñaàu ? Tính theå tích dung dòch HCl 2M ñaõ duøng ? Chia moät löôïng hoãn hôïp goàm MgCO3 vaø CaCO3 laøm 2 phaàn baèng nhau . Phaàn 1 : nhieät phaân hoaøn toaøn thu ñöôïc 3,36 lít khí CO2 (ñktc) Phaàn 2 : hoøa tan heát trong dung dòch HCl roài coâ caïn dung dòch thu ñöôïc 15,85 gam hoãn hôïp muoái khan Tính % veà khoái löôïng cuûa moãi muoái cacbonat coù trong hoãn hôïp ban ñaàu ? Khöû 15,2 gam hoãn hôïp goàm Fe2O3 vaø FeO baèng H2 ôû nhieät ñoä cao thu ñöôïc saét kim loaïi . Ñeå hoøa tan heát löôïng saét naøy caàn 0,4 mol HCl Tính % veà khoái löôïng cuûa moãi oxit coù trong hoãn hôïp ban ñaàu ? Tính theå tích H2 thu ñöôïc ôû ñktc ? Cho moät luoàng CO dö ñi qua oáng söù chöùa 15,3 gam hoãn hôïp goàm FeO vaø ZnO nung noùng , thu ñöôïc moät hoãn hôïp chaát raén coù khoái löôïng 12, 74 gam . Bieát trong ñieàu kieän thí nghieäm hieäu suaát caùc phaûn öùng ñeàu ñaït 80% Tính % veà khoái löôïng cuûa moãi oxit coù trong hoãn hôïp ban ñaàu ? Ñeå hoøa tan hoaøn toaøn löôïng chaát raén thu ñöôïc sau phaûn öùng treân phaûi duøng bao nhieâu lít dung dòch HCl 2M ? HD : a/ Goïi a, b laàn löôït laø soá mol FeO vaø ZnO ñaõ duøng. Theo ñeà baøi chæ coù 0,8a mol FeO vaø 0,8b mol ZnO phaûn öùng theo PTHH : FeO + CO Fe + CO2 (1) 0,8a mol 0,8a mol ZnO + CO Zn + CO2 (2) 0,8b mol 0,8b mol Nhö vaäy chaát raén sau p/ öùng goàm 0,8a molFe , 0,8b molZn , 0,2 molFeO dö vaø o,2 moZnO dö Theo ñeà baøi ta coù : 72a + 81b = 15,3 0,8a . 56 + 0,8b . 65 + 0,2a . 72 + 0,2b . 81 = 12,74 Giaûi ra : a = b = 0,1 . Thaønh phaàn phaàn traêm cuûa caùc chaát :%FeO == 47% : %ZnO = 100 – 47 = 53 % b/ Hoãn hôïp sau phaûn öùng goàm : 0,8 a = 0,8 . 0,1 = 0,08 mol saét ; 0,8 b = 0,8 . 0,1 = 0,08 mol keõm 0,2 a = 0,2 . 0,1 = 0,0 mol saétoxit ; 0,2 b = 0,2 . 0,1 = 0,02 mol keõm oxit PTHH : Fe + 2HCl " FeCl2 + H2 (3) Zn + 2HCl " ZnCl2 + H2 (4) FeO + 2HCl " FeCl2 + H2O (5) ZnO + 2HCl " ZnCl2 + H2O (6) Theo (3) , (4) , (5) , (6) nHCl = 2nFe + 2nZn + 2nFeO + 2nZnO = 2 .0,08 + 2 .0,08 + 2 .0,02 + 2 .0,02 = 0,4 ( mol) Theå tích dung dòch HCl caàn : 0,4 : 2 = 0,2 (lít) Chia hoãn hôïp goàm Fe vaø Fe2O3 laøm 2 phaàn baèng nhau Phaàn 1 : cho moät luoàng CO ñi qua vaø nung noùng thu ñöôïc 11,2 gam Fe Phaàn 2 : ngaâm trong dung dòch HCl . Sau phaûn öùng thu ñöôïc 2,24 lít khí H2 ôû ñktc Tính % veà khoái löôïng cuûa moãi chaát coù trong hoãn hôïp ban ñaàu ? HD :Goïi a , b laàn löôït laø soá mol Fe , Fe2O3 coù trong moãi phaàn Phaûn öùng ôû phaàn 1 : Fe2O3 + 3CO 2Fe + 3CO2 b mol 2b mol Soá mol saét thu ñöôïc sau phaûn öùng laø a + 2b mol Phaûn öùng ôû phaàn 2: Fe + 2HCl " FeCl2 + H2 # a mol 2a mol a mol Fe2O3 + 6HCl " 2FeCl3 + 3H2O b mol 6b mol Theo ñeà baøi ta coù : 2b + a = = 0,2 a = = 0,1 a b = 0,05 Khoái löôïng cuûa saét vaø saét (III) oxit : mFe= 56 . 0,1 = 5,6 (g) ; mFeO= 160 . 0,05 = 8 (g) %Fe = 100 = 41,1% ; % FeO= 100 – 41,1 = 58,9 % VI/ Toaùn taêng , giaûm khoái löôïng : Nhuùng moät thoûi saét 100 gam vaøo dung dòch CuSO4 . Sau moät thôøi gian laáy ra röûa saïch , saáy khoâ caân naëng 101,6 gam . Hoûi khoái kim loaïi ñoù coù bao nhieâu gam saét , bao nhieâu gam ñoàng ? Cho moät baûn nhoâm coù khoái löôïng 60 gam vaøo dung dòch CuSO4 . Sau moät thôøi gian laáy ra röûa saïch , saáy khoâ caân naëng 80,7 gam . Tính khoái löôïng ñoàng baùm vaøo baûn nhoâm ? Ngaâm moät laù ñoàng vaøo dung dòch AgNO3 . Sau phaûn öùng khoái löôïng laù ñoàng taêng 0,76 gam . Tính soá gam ñoàng ñaõ tham gia phaûn öùng ? Ngaâm ñinh saét vaøo dung dòch CuSO4 . Sau moät thôøi gian laáy ra röûa saïch , saáy khoâ caân naëng hôn luùc ñaàu 0,4 gam Tính khoái löôïng saét vaø CuSO4 ñaõ tham gia phaûn öùng ? Neáu khoái löôïng dung dòch CuSO4ñaõ duøng ôû treân laø 210 gam coù khoái löôïng rieâng laø 1,05 g/ml . Xaùc ñònh noàng ñoä mol ban ñaàu cuûa dung dòch CuSO4 ? Cho 333 gam hoãn hôïp 3 muoái MgSO4 , CuSO4 vaø BaSO4 vaøo nöôùc ñöôïc dung dòch D vaø moät phaàn khoâng tan coù khoái löôïng 233 gam . Nhuùng thanh nhoâm vaøo dung dòch D . Sau phaûn öùng khoái löôïng thanh kim loaïi taêng 11,5 gam . Tính % veà khoái löôïng cuûa moãi muoái coù trong hoãn hôïp treân ? Cho baûn saét coù khoái löôïng 100 gam vaøo 2 lít dung dòch CuSO4 1M. Sau moät thôøi gian dung dòch CuSO4 coù noàng ñoä laø 0,8 M . Tính khoái löôïng baûn kim loaïi , bieát raèng theå tích dung dòch xem nhö khoâng ñoåi vaø khoái löôïng ñoàng baùm hoaøn toaøn vaøo baûn saét ? Nhuùng moät laù keõm vaøo 500 ml dung dòch Pb(NO3)2 2M . Sau moät thôøi gian khoái löôïng laù keõm taêng 2,84 gam so vôùi ban ñaàu . Tính löôïng Pb ñaõ baùm vaøo laù Zn , bieát raèng löôïng Pb sinh ra baùm hoaøn toaøn vaøo laù Zn. Tính moàng ñoä M caùc muoái coù trong dung dòch sau khi laáy laù keõm ra , bieát raèng theå tích dung dòch xem nhö khoâng ñoåi ? HD : Giaû söû coù a mol keõm taùc duïng vôùi Pb(NO3)2 theo phaûn öùng : Zn + Pb(NO3)2 " Zn(NO3)2 + Pb a mol a mol a mol a mol Theo ñeà baøi ta coù : 207a – 65a =2,84 a a = 0,02 Löôïng chì baùm vaøo laù keõm :207a = 207 . 0,02 = 4,14 (g) Soá mol Pb(NO3)2 ban ñaàu : 0,5 . 2 = 1 (mol) Soá mol Pb(NO3)2 sau phaûn öùng : 1 – a = 1 – 0,02 = 0,98 (mol) Soá mol Zn(NO3)2 sau phaûn öùng : a = 0,02 (mol) Noàng ñoä mol cuûa Pb(NO3)2 : CM = 0,98 : 0,5 = 1,96 (M) Noàng ñoä mol cuûa Zn(NO3)2 : CM = 0,02 : 0,5 = 0,04 (M) VII/ Toaùn hoãn hôïp muoái axit – muoái trung hoøa : & Gôi yù phöông phaùp giaûi : CO2 + NaOH " NaHCO3 CO2 + NaOH " Na2CO3 + H2O a Vôùi a = CO2 dö khoâng coù chaát dö NaOH dö Muoái axit 1 2 loaïi muoái 2 muoái trung hoøa CO2 + Ca(OH)2 " Ca(HCO3)2 CO2 + Ca(OH)2 " CaCO3 + H2O b Vôùi b = CO2 dö khoâng coù chaát dö Ca(OH)2 dö Muoái axit 0,5 2 loaïi muoái 1 muoái trung hoøa & Löu yù : Coù theå thay CO2 baèng SO2 , SO3 ; thay NaOH baèng KOH ; thay Ca(OH)2 baèng Ba(OH)2 Duøng 30 gam NaOH ñeå haáp thuï 22 gam CO2 Coù nhöõng muoái naøo taïo thaønh Tính khoái löôïng caùc muoái taïo thaønh . Cho 9,4 gam K2O vaøo nöôùc . Tính löôïng SO2 caàn thieát ñeå phaûn öùng vôùi dung dòch treân ñeå taïo thaønh : Muoái trung hoøa . Muoái axit Hoãn hôïp muoái axit vaø muoái trung hoøa theo tæ leä mol laø 2 : 1 Dung dòch A chöùa 8 gam NaOH Tính theå tích dung dòch H2SO4 0,5M caàn duøng ñeå hoøa tan hoaøn toaøn dung dòch A Tính theå tích SO2 caàn thieát ñeå khi taùc duïng vôùi dung dòch A taïo ra hoãn hôïp muoái axit vaø muoái trung hoøa theo tæ leä mol töông öùng laø 2 : 1 ? Tính theå tích CO2 caàn thieát ñeå khi taùc duïng vôùi 16 gam dung dòch NaOH 10% taïo thaønh: Muoái trung hoøa ? Muoái axit ? Hoãn hôïp muoái axit vaø muoái trung hoøa theo tæ leä mol laø 2 : 3 ? Duøng 1 lít dung dòch KOH 1,1M ñeå haáp thuï 80 gam SO3 Coù nhöõng muoái naøo taïo thaønh ? Tính khoái löôïng caùc muoái taïo thaønh ? VIII/ Xaùc ñònh CTHH : Hoøa tan hoaøn toaøn 3,6 gam moät kim loaïi hoùa trò II baèng dung dòch HCl coù 3,36 lít khí H2 thoaùt ra ôû ñktc. Hoûi ñoù laø kim loaïi naøo ? Hoøa tan 2,4 gam oxit cuûa moät kim loaïi hoùa trò II caàn duøng 2,19 gam HCl . Hoûi ñoù laø oxit cuûa kim loaïi naøo ? Hoøa tan 4,48 gam oxit cuûa moät kim loaïi hoùa trò II caàn duøng 100 ml dung dòch H2SO4 0,8M . Hoûi ñoù laø oxit cuûa kim loaïi naøo ? Cho dung dòch HCl dö vaøo 11,6 gam bazô cuûa kim loaïi R coù hoùa trò II thu ñöôïc 19 gam muoái . Xaùc ñònh teân kim loaïi R ? Cho 10,8 gam kim loaïi hoùa tri III taùc duïng vôùi dung dòch HCl dö thaáy taïo thaønh 53,4 gam muoái . Xaùc ñònh teân kim loaïi ñoù / Hoøa tan 49,6 gam hoãn hôïp goàm muoái sunfat vaø muoái cacbonat cuûa moät kim loaïi hoùa trò I vaøo nöôùc thu ñöôïc dung dòch A . Chia dung dòch A laøm 2 phaàn baèng nhau . Phaàn 1 : Cho taùc duïng vôùi dung dòch H2SO4 dö thu ñöôïc 2,24 lít khí ôû ñktc Phaàn 1 : Cho taùc duïng vôùi dung dòch BaCl2 dö thu ñöôïc 43 gam keát tuûa traéng . a. Tìm CTHH cuûa 2 muoái ban ñaàu b. Tính % veà khoái löôïng cuûa caùc muoái treân coù trong hoãn hôïp ? HD : Goïi - CTHH caùc muoái treân laø M2SO4 vaø M2CO3 - a , b laàn löôït laø soá mol cuûa 2 muoái treân coù ôû moãi phaàn cuûa dd A * Phaûn öùng ôû phaàn 1: M2CO3 + H2SO4 " M2SO4 + H2O + CO2 # b mol b mol * Phaûn öùng ôû phaàn 2: M2SO4 + BaCl2 " BaSO4$ + 2HCl a mol a mol M2CO3 + BaCl2 " BaCO3 $ + 2MCl # b mol b mol Theo ñeà baøi ta coù : a (2M+96) + b (2M + 60) = =24,8 b = =0,1 233a + 197b = 43 a a = 0,1 vaø M = 23 Vaäy ñoù laø Na2SO4 vaø Na2CO3 Hoøa tan 1,84 gam moät kim loaïi kieàm vaøo nöôùc . ñeå trung hoøa dung dòch thu ñöôïc phaûi duøng 80 ml dung dòch HCl 1M . Xaùc ñònh kim loaïi kieàm ñaõ duøng ? HD : Goïi A laø teân kim loaïi vaø a laø soá mol kim loaïi ñaõ duøng Ta coù PTHH : A + H2O " AOH + H2 # a mol a mol AOH + HCl " ACl + H2O A mol a mol a a . A = 1,84 a = 0,08 . 1 = 0,08 a A = 23 vaäy kim loaïi ñaõ duøng laø Na Hoøa tan hoaøn toaøn 27,4 gam hoãn hôïp goàm M2CO3 vaø MHCO3 ( M laø kim loaïi kieàm ) baèng 500 ml dung dòch HCl 1M thaáy thoaùt ra 6,72 lít khí CO2 ( ôû ñktc) . Ñeå trung hoøa löôïng axit coøn dö phaûi duøng 50 ml dung dòch NaOH 2M Xaùc ñònh 2 muoái ban ñaàu Tính % veà khoái löôïng cuûa moãi muoái treân ? HD : a/ Goïi a , b laàn löôït laø soá mol M2CO3 vaø MHCO3 ñaõ duøng , coù : nHCl= 0,5 . 1 = 0,5 (mol) PTHH : M2CO3 + 2HCl " 2MCl + CO2 + H2O a mol 2 a mol a mol MHCO3 + HCl " MCl + CO2 + H2O b mol b mol b mol Giaû söû coøn dö c molHCl ta coù phaûn öùng trung hoøa : HCl + NaOH " NaCl + H2O c mol c mol a a ( 2M + 60) + b ( M + 61 ) = 27,4 a + b = = 0,3 Giaûi ra ta ñöôïc : a = 0,1 ; b = 0,2 ; c = 0,1 2a + b + c = 0,5 vaø M = 23 c = 0,05 . 2 =0,1 Vaäy ñoù laø Na2CO3 vaø NaHCO3 b/ %NaCO = = 38,6% vaø %NaHCO= 100 – 38,6 = 61,4 % Coù moät hoãn hôïp X goàm moät muoái cacbonat cuûa kim loaïi hoùa trò I vaø moät muoái cuûa kim loaïi hoùa trò II . Hoøa tan hoaøn toaøn 18 gam X . baèng dung dich HCl vöøa ñuû thu ñöôïc dung dòch Y vaø 3,36 lít CO2 (ñktc) Coâ caïn Y seõ thu ñöôïc bao nhieâu gam muoái khan ? Neáu bieát trong hoãn hôïp X soá mol muoái cacbonat cuûa kim loaïi hoùa trò I gaáp 2 laàn soá mol muoái cacbonat cuûa kim loaïi hoùa trò II vaø nguyeân töû khoái cuûa kim loaïi hoùa trò I hôn nguyeân töû khoái cuûa kim loaïi hoùa trò II laø 15 ñvC. Tìm CTHH 2 muoái treân ? HD : a/Goïi CTHH cuûa 2 muoái treân laø A2CO3 vaø BCO3 vaø a , b laàn löôït laø soá mol cuûa chuùng Ta coù : A2CO3 + 2HCl " 2 ACl + CO2 + H2O a mol 2 a mol 2 a mol a mol BCO3 + 2HCl " BCl2 + CO2 + H2O b mol 2b mol b mol b mol a a ( 2A + 60 ) + b ( B + 60 ) = 18 (1) a + b = = 0,15 (2) Töø (1) : 2a .A + 60a + bB + 60b = 18 2aA + bB + 60 (a+b) = 18 2aA + bB = 18 – 60 (0,15) 2aA + bB = 9 (3) Soá gam hoãn hôïp muoái khan thu ñöôïc : 2a (A + 35,5) + b ( B + 71) = 2aA + 71a + bB + 71b = 2aA + bB + 71 (a + b) = 9 + 71 (0,15 ) = 19,65 (g) b/ Theo (2) vaø (3) vaø ñeà baøi ta coù : a + b = 0,15 2aA + bB = 9 a = 2b A = B + 15 Giaûi ra ta coù : a = 0,1 ; b = 0,05 ; A = 39 ; B = 24 Vaäy A kaø kali ; B laø magie neân 2 muoái ñaõ cho laø : K2CO3 vaø MgCO3 Löu yù : Coù theå aùp duïng ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng ñeå giaûi (xem phaàn XI trang ) Coù moät oxit saét chöa roõ CTHH . Chia löôïng oxit naøy laøm 2 phaàn baèng nhau Phaàn 1 : taùc duïng vöøa ñuû vôùi 150 ml dung dòch HCl 3M Phaàn 2 : nung noùng vaø cho luoàng CO ñi qua , thu ñöôïc 8,4 gam saét . Xaùc ñònh CTHH cuûa saét oxit . HD :CTHH cuûa saét oxit coù daïng FexOy . Goïi a laø soá mol cuûa FexOy ôû moãi phaàn PTHH : FexOy + 2yHCl " xFeCl2y + y H2O a mol 2 a y mol FexOy + yCO " xFe + yCO2 a mol ax mol a 2ay = 0,15 . 3 = 0,45 (1) Laáy (2) chia (1) : = = ax = 8,4 : 56 = 0,15 ( 2) Vaäy x = 2 ; y = 3 neân CTHH cuûa saét oxit laø Fe2O3 Hoøa tan heát m gam hoãn hôïp goàm ACO3 vaø BCO3 (A , B laø 2 kim loaïi hoùa trò II) caàn duøng 300 ml dung dòch HCl 1M . Sau phaûn öùng thu ñöôïc V lít khí CO2 (ñktc) vaø d/dòch A . Coâ caïn dung dòch A thu ñöôïc 30,1 gam muoái khan Xaùc ñònh m ? Tìm V ? HD : Caùch 1 : a/ Ta coù nHCl =0,3 . 1 = 0,3 (mol) Goïi a , b laàn löôït laø soá mol cuûa ACO3 vaø BCO3 ñaõ duøng PTHH : ACO3 + 2HCl " ACl2 + CO2 + H2O a mol 2 a mol 2 a mol a mol BCO3 + 2HCl " BCl2 + CO2 + H2O b mol 2b mol b mol b mol a 2a + 2b = 0,3 (1) A(a + 71) + b (B + 71) = 30,1 (2) Töø (1) a a + b = 0,15 Töø (2) a aA + bB = 19,45 a m = (A + 60)a + (B + 60) = aA + bB + 60(a+b) = 19,45 + 60.0,15 = 28,45 (g) b/ Ta coù : V = 22,4 (a+b) = 22,4 . 0,15 = 3,36 (lít) Caùch 2 : a/ Vì 2 muoái coù tính chaát töông töï nhö nhau neân ta coù theå duøng moät muoái CO3 ñaïi dieän cho 2 muoái ACO3 vaø BCO3 . Goïi a laø soá mol hoãn hôïp 2 muoái , a cuõng laø soá mol cuûa CO3 . Ta coù PTHH : CO3 + 2HCl " Cl2 + CO2 + H2O a mol 2 a mol a mol a mol a nHCl = 2a = 0,3 . 1 = 0,3 (mol) a a = 0,15 a (+ 71) = 30,1 a a= 30,1 – 71a = 30,1 – 71 . 0,15 = 19,45 a m = soá gam CO3 = a (+ 60) = a+ 60a = 19,45 + 60 . 0,15 = 28,45 (g) Caùch 3 : Coù theå aùp duïng ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng ñeå giaûi (xem phaàn XI trang ) Oxi hoùa hoaøn toaøn 8 gam 2 kim loaïi A , B (ñeàu coù hoùa trò II) thu ñöôïc hoãn hôïp 2 oxit töông öùng . Ñeå hoøa tan heát 2 oxit treân caàn 150 ml dung dòch HCl 1M. Sau phaûn öùng thu ñöôïc dung dòch coù 2 muoái . Cho NaOH vaøo dung dòch muoái naøy thu ñöôïc moät keát tuûa cöïc ñaïi naëng m gam goàm hoãn hôïp 2 hiñroxit kim loaïi a.Vieât caùc PTPU xaûy ra ? b. Xaùc ñònh m ? HD : Caùch 1 : a/ Goïi a , b laø soá mol A , B ñaõ duøng . Ta coù PTHH : 2A + O2 " 2AO (1) 2B + O2 " 2BO (2) a mol a mol b mol b mol AO + 2 HCl " ACl2 + H2O (3) BO + 2 HCl " BCl2 + H2O (4) a mol a mol a mol b mol b mol b mol ACl2 + 2 NaOH " A(OH)2$ + 2NaC l(5) BCl2 + 2 NaOH " B(OH)2$ + 2NaCl (6) a mol a mol b mol b mol Töø (1) , (2) , (3) , (4) , (5) , (6) ta coù : m = a (A + 34) + b ( B+ 34) aA + bB = 8 = aA + bB +17 (2a + 2b) 2a + 2b = 0,15 .1 = 0,15 = 8 + 17 . 0,15 = 10,55 (g) Caùch 2 : a/ Vì 2 kim loaïi coù tính chaát töông töï nhö nhau neân ta coù theå duøng moät kim loaïi ñaïi dieän cho 2 kim loaïi A vaø B . Goïi a laø soá mol hoãn hôïp A vaø B , a cuõng laø soá mol cuûa . Ta coù PTHH : 2 + O2 " 2O a mol a mol O + 2HCl " Cl2 + H2O a mol 2a mol a mol Cl2 + 2NaOH " (OH)2$ + 2NaCl a mol a mol b/ Suy ra ta coù a= 8 2a = 0,15 .1 = 0,15 Vaäy m = a ( + 34) = a + 17 . 2a = 8 + 17 . 0,15 = 10,55 (g) A laø oxit cuûa nitô coù phaân töû khoái laø 92 coù tæ leä soá nguyeân töû N vaø O laø 1 : 2 . B laø moät oxit khaùc cuûa nitô . ÔÛ ñktc 1 lít khí B naëng baèng 1 lít khí CO2 . Tìm coâng thöùc phaân töû cuûa A vaø B ? HD : Goïi CTHH cuûa A laø NxOy Ta coù : 14x + 16y = 92 y = 2x x=2 ; y = 4 vaäy A coù CTPT laø N2O4 Goïi CTHH cuûa B laø NnOm . Vì 1 lít khí B naëng baèng 1 lít CO2 töùc laø khoái löôïng phaân töû cuûa B baèng khoái löôïng phaân töû cuûa CO2 vaø baèng 44 . Do ñoù ta coù PT : 14 n + 16 m = 44 Ta coù baûng bieän luaän : m 1 2 n 2 0,86 Vaäy CTPT cuûa B laø N2O Keát luaän N2O loaïi Hoøa tan hoaøn toaøn 1,44 gam kim loaïi hoùa trò II baèng 250 ml dung dòch H2SO4 0,3M . Ñeå trung hoøa löôïng axit dö caàn duøng 60 ml dung dòch NaOH 0,5M , Xaùc ñònh teân kim loaïi ? HD : Goïi R laø KHHH cuûa kim loaïi hoùa trò II Soá mol cuûa H2SO4 : 0,25 . 0,3 = 0,075 Soá mol cuûa NaOH : 0,06 . 0,5 = 0,03 PTPU : R + H2SO4 " RSO4 + H2 # (1) a mol a mol a mol H2SO4 + 2 NaOH " Na2SO4 + H2O (2) ( 0,075 – a) mol 2 ( 0,075 – a) mol Theo (1) vaø (2) ta coù: 2 (0,075 – a) = 0,03 a a = 0,06 Khoái löôïng mol cuûa R laø : 1,44 : 0,06 = 24 ñoù laø Magie Nung 3 gam muoái cacbonat cuûa kim loaïi A ( chöa roõ hoùa trò ) thu ñöôïc 1,68 gam oxit . Xaùc ñònh CTHH cuûa muoái ? Neáu hoøa tan hoaøn toaøn 8 gam muoái treân baèng V lít dung dòch HCl 2M . Tính V ? HD : PTPU : A2(CO3)n A2On + n CO2 Bieän luaän A laø Ca => theå tích dd HCl : 0,16 : 2 = 0,08 (l) IX/ Chöùng minh chaát taùc duïng heát : Cho 3,87 gam hoãn hôïp goàm Mg vaø Al taùc duïng vôùi 500 ml dung dòch HCl 1M Chöùng minh raèng sau phaûn öùng vôùi Mg vaø Al , axit vaãn coøn dö ? Neáu phaûn öùng treân laøm thoaùt ra 4,368 lít khí H2 (ñktc) . Haõy tính soá gam Mg vaø Al ñaõ duøng ban ñaàu ? Tính theå tích dung dòch ñoàng thôøi NaOH 2M vaø Ba(OH)2 0,1M caàn duøng ñeå trung hoøa heát löôïng axit coøn dö ? HD : a/ Goïi a , b laàn löôït laø soá mol Mg vaø Al ñaõ duøng a 24a + 27b = 3,87 Ta coù : 24a + 24b < 24a + 27b hay 24(a + b) < 3,87 vaäy a + b < 3,87 : 24 = 0,16 (1) Soá mol HCl ñaõ duøng : 0,5 . 1 = 0,5 (mol) Giaû söû a , b phaûn öùng heát vôùi HCl theo caùc PT : Mg + 2 HCl " MgCl2 + H2# (1) a mol 2a mol a mol 2Al + 6 HCl " AlCl3 + 3H2# (2) b mol 3b mol 1,5 mol Ta thaáy soá mol HCl tieâu toán ôû 2 phöông trình treân laø 2a + 3b (mol) Nhöng : 2a + 3b < 3a + 3b hay 2a + 3b < 3(a + b) Theo (1) : 2a + 3b < 3(a + b) < 3 . 0,16 vaäy 2a + 3b < 0,48 Vaäy soá mol HCl tieâu toán nhoû hôn 0,48 mol , trong khi soá mol HCl theo ñeà baøi laø 0,5 mol , neân HCl coøn dö . b/ Theo ñeà baøi ta coù : 24a + 27b = 3,87 Giaûi ra : a = 0,06 a + 1,5b = 4,368 : 22,4 = 0,195 b = 0,09 vaäy khoái löôïng cuûa Mg laø : 24 . 0,06 = 1,44 (g) khoái löôïng cuûa Al laø : 27 . 0,09 = 2,48 (g) c/ Soá mol HCl ñaõ tham gia phaûn öùng : 2a + 3b = 2 . 0,06 + 3 . 0,09 = 0,39 (g) Soá mol HCl coøn dö : 0,5 – 0,39 = 0,11 (mol) Giaû söû duøng V lít dd chöùa ñoàng thôøi 2 bazô treân . V lít naøy chöùa 2V mol NaOH vaø 0,1V mol Ba(OH)2 . Caùc PTPU trung hoøa xaûy ra : NaOH + HCl " NaCl + H2O (3) 2V mol 2V mol Ba(OH)2 + 2HCl " BaCl2 + 2 H2O (4) 0,1V mol 0,2V mol Theo (3) vaø (4) ta coù : 2V + 0,2V = 0,11 a V = 0,05 . Vaäy phaûi duøng 0,05 lít dd chöùa ñoàng thôøi 2 bazô treân ñeå trung hoøa heát löôïng axit coøn dö Hoøa tan 31,9 gam hoãn hôïp BaCl2 vaø CaCl2 vaøo nöôùc ñöôïc dung dòch A . Cho toaøn boä dung dòch A taùc duïng vôùi 500 ml dung dòch Na2CO3 2M thaáy xuaát hieän moät löôïng keát tuûa Chöùng toû raèng löôïng keát tuûa ôû treân thu ñöôïc laø toái ña ? Neáu cho toaøn boä löôïng dung dòch A taùc duïng vôùi löôïng dö dung dòch AgNO3 thì thu ñöôïc 53,4 gam keát tuûa . Xaùc ñònh % veà khoái löôïng moãi muoái ñaõ duøng ban ñaàu ? HD : a/ Goïi a , b laàn löôït laø soá mol BaCl2 vaø CaCl2 ñaõ duøng . Neân 208a + 111b = 31,9 Maø 111a + 111b < 208a + 111b 111(a + b) < 31,9 a a + b < 31,9 : 111 = 0,28 Soá mol Na2CO3 ñaõ duøng : 0,5 . 2 = 1(mol) Ñeå löôïng keát tuûa thu ñöôïc laø toái ña thì BaCl2 vaø CaCl2 phaûi phaûn öùng heát vôùi Na2CO3 theo caùc phöông trình phaûn öùng : BaCl2 + Na2CO3 " BaCO3 $ + 2NaCl a mol a mol a mol CaCl2 + Na2CO3 " CaCO3 $ + 2NaCl b mol b mol b mol Soá mol Na2CO3 phaûi duøng ñeå thu ñöôïc keát tuûa toái ña laø (a + b) mol Vaäy soá mol Na2CO3 phaûi duøng ñeå taïo keát tuûa toái ña laø nhoû hôn 0,28mol . Maø theo ñeà baøi soá mol Na2CO3 laø 1 mol chöùng toû BaCl2 vaø CaCl2 phaûi phaûn öùng heát nghóa laø löôïng keát tuûa seõ toái ña . b/ Caùc phaûn öùng xaûy ra : BaCl2 + 2 AgNO3 " Ba(NO3)2 + 2AgCl $ a mol 2 a mol CaCl2 + 2 AgNO3 " Ca(NO3)2 + 2AgCl $ b mol 2 b mol Ta coù : 208a + 111b = 31,9 2a + 2b = 57,4 : 143,5 = 0,4 Giaûi heä treân ta ñöôïc a = b = 0,1 Vaäy %BaCl= = 65,2 % ; %CaCl=100 – 65,2 = 34,8 % Cho 8,4 gam hoãn hôïp Zn vaø Mg taùc duïng vôùi 500 ml dung dòch HCl 2M Chöùng minh raèng sau phaûn öùng axit vaãn coøn dö ? Neáu thoaùt ra 4,48 lít khí ôû ñktc . Haõy tính soá gam Mg vaø Al ñaõ duøng ban ñaàu Tính theå tích ñoàng thôøi cuûa 2 dung dòch KOH 0,5 M vaø Ba(OH)2 1M caàn duøng ñeå trung hoøa heát löôïng axit coøn dö ? Cho 7,8 gam hoãn hôïp Mg vaø Al taùc duïng vôùi 500 ml dung dòch H2SO4 1M Chöùng minh raèng sau phaûn öùng vôùi Mg vaø Al , axit vaãn coøn dö ? Neáu phaûn öùng treân laøm thoaùt ra 4,368 lít khí H2 (ñktc) . Haõy tính % veà khoái löôïng cuûa Mg vaø Al ñaõ duøng ban ñaàu ? Cho 31,8 gam hoãn hôïp X goàm 2 muoái MgCO3 vaø CaCO3 vaøo 0,8 lít dung dòch HCl 1M thu ñöôïc dung dòch Z . Hoûi dung dòch Z coù dö axit khoâng ? Cho vaøo dung dòch Z moät löôïng NaHCO3 dö thì theå tích CO2 thu ñöôïc laø 2,24 lít . tính khoái löôïng moãi muoái coù trong hoãn hôïp X ? HD : Soá mol HCl : 0,8 . 1 = 0,8 (mol) & Caùch 1: a/ Phöông trình phaûn öùng : MgCO3 + 2HCl " MgCl2 + H2O + CO2 # (1) x mol 2x mol x mol x mol CaCO3 + 2HCl " CaCl2 + H2O + CO2 # (2) y mol 2y mol y mol y mol Dung dòch Z goàm MgCl2 vaø CaCl2 Khi dd Z khoâng coøn axit thì 2( x + y) = 0,8 84x + 100y = 31,8 Neáu x = 0 thì y = 0,318 Neáu y = 0 thì x = 0,379 Vaäy 0,318 < x +y < 0,379 Maø 2(x + y) < 2 . 0,379 < 0,8 neân HCl coøn dö b/ Khí CO2 thu ñöôïc trong khoaûng : 0,318 < x + y < 0,379 c/ Khi cho dd Z taùc duïng vôùi NaHCO3 : NaHCO3 + HCl " NaCl + H2O + CO2 nHCl dö= nCO= = 0,1 (mol) Ta coù : 0,8 – 2 (x+y) = 0,1 a x +y = 0,35 Keát hôïp vôùi phöông trình : 84x + 100y = 31,8 a x = 0,2 vaø y = 0,15 Vaäy khoái löôïng cuûa MgCO3 laø : 0,2 .84 = 16.8 (gam) Khoái löôïng cuûa CaCO3 laø : 0,15 .100 = 15 (gam) & Caùch 2: a/ Goïi x , y laàn löôït laø soá mol cuûa MgCO3 vaø CaCO3 Ta coù : 84x +100y = 31,8 Maø 84x +84y < 84x +100y Hay 84(x +y) < 31,8 Vaäy x + y < 31,8 : 84 = 0,379 Soá mol HCl theo ñeà baøi : 0,8 . 1 = 0,8 (mol) Theo (1) vaø (2) soá mol HCl ñaõ duøng laø (2x + 2y) mol Maø 2x + 2y = 2(x + y) = 2 . 0.379 = 0,758 < 0,8 neân axit coøn dö c/ Khi cho dd Z taùc duïng vôùi NaHCO3 : NaHCO3 + HCl " NaCl + H2O + CO2 nHCl dö= nCO= = 0,1 (mol) Ta coù : 84x +100y = 31,8 2x + 2y = 0,8 – 0,1 = 0,7 a x = 0,2 vaø y = 0,15 Vaäy khoái löôïng cuûa MgCO3 laø : 0,2 .84 = 16.8 (gam) Khoái löôïng cuûa CaCO3 laø : 0,15 .100 = 15 (gam) X/ AÙùp duïng sô ñoà hôïp thöùc : Tính khoái löôïng H2SO4 95% thu ñöôïc töø 60 kg quaëng pirit neáu hieäu suaát p/ öùng laø 85% ? HD : Ta coù sô ñoà hôïp thöùc : FeS2 " 2SO2 " 2SO3 " 2H2SO4 120 kg 2. 98 kg 60 kg x kg Khoái löôïng cuûa H2SO4 theo lyù thuyeát : x = = 98 (kg) Khoái löôïng cuûa H2SO4 thöïc teá thu ñöôïc : = 83,3 (kg) Khoái löôïng cuûa dd H2SO4 96% thu ñöôïc ; = 86,77% Duøng 150 gam quaëng pirit chöaù 20% chaát trô ñieàu cheá H2SO4 . Ñem toaøn boä löôïng axit ñieàu cheá ñöôïc hoøa tan vöøa ñuû m gam Fe2O3 . Taát caû phaûn öùng xaûy ra hoaøn toaøn , haõy Tính khoái löôïng H2SO4 ñieàu cheá ñöôïc ? Tính m ? HD :a/ Ta coù sô ñoà hôïp thöùc : FeS2 " 2SO2 " 2SO3 " 2H2SO4 Khoái löôïng cuûa FeS2 nguyeân chaát : 150 . =120 (g) Soá mol cuûa FeS2 : 120 : 120 = 1 (mol) Theo sô ñoà hôïp thöùc : nHSO= 2 nFeS= 2 . 1 = 2 (mol) Khoái löôïng cuûa H2SO4 : 2 . 96 = 198 (gam) b/ PTHH : 3H2SO4 + Fe2O3 " Fe2(SO4)3 + 3H2O Theo PTPU : nFeO = nHSO= = (mol) Khoái löôïng cuûa m gam Fe2O3 : m = 160 = 106,67 (g) Töø 1 taán quaëng pirit chöaù 90% FeS2 coù theå ñieàu cheá bao nhieâu lít H2SO4 ñaäm ñaëc 98% (d = 1,84 g/ml) , bieát hieäu suaát trong quaù trình ñieàu cheá laø 80% ? HD : Ta coù sô ñoà hôïp thöùc : FeS2 " 2SO2 " 2SO3 " 2H2SO4 Theo sô ñoà hôïp thöùc : nHSO= 2 nFeS= 2 = 15000 (mol) Vì hieäu suaát ñieàu cheá chæ coù 80% neân soá mol H2SO4 thöïc teá thu :15000.= 12000 (mol) Maët khaùc bieát 1 lít H2SO4 ñaëc chöùa : = 18,4 mol H2SO4 Do ñoù theå tích H2SO4 ñaëc baèng : =652,2 (lít) Coù theå ñieàu cheá bao nhieâu taán CH3COOH töø 100 taán CaC2 coù 4% taïp chaát , giaû söû caùc phaûn öùng ñaït hieäu suaát 100% ? XI/ AÙùp duïng ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng : Xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû cuûa A , bieát raèng khi ñoát chaùy 1 mol chaát A caàn 6,5 mol oxi thu ñöôïc 4 mol CO2 vaø 5 mol nöôùc HD :Ta coù PTHH : A + 6,5 O2 " 4CO2 + 5H2O Theo PTHH treân toång soá mol nguyeân töû oxi ôû 2 veá ñaõ baèng nhau vaø baèng 13 mol Aùp duïng ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng thì 1 mol chaát A phaûi coù 4 mol nguyeân töû Cacbon vaø vaø 10 mol nguyeân töû oxi vaø khoâng chöùa oxi . Vaäy CTPT cuûa A laø C4H10 Ñoát chaùy m gam chaát A caàn duøng 4,48 lít O2 thu ñöôïc 2,24 lít CO2 vaø 3,6 gam nöôùc . Tính m bieát theå tích caùc chaát khí ñeàu döôïc ño ôû ñktc Ñoát chaùy 16 gam chaát A caàn 4,48 lít khí oxi (ñktc) thu ñöôïc khí CO2 vaø hôi nöôùc theo tæ leä soá mol laø 1 : 2 . Tính khoái löôïng CO2 vaø H2O taïo thaønh ? HD : Ta coù PTHH : A + O2 " CO2 + H2O Theo ñeà baøi : nCO: nHO = 1 : 2 Vaäy : mCO: mHO= 1 . 44 : 2 . 18 = 11 : 9 Maø: mA + mO= 16 + = 80 (g) Neân khoái löôïng CO2 vaø H2O taïo thaønh laø : mCO= = 44 (g) vaø mHO =80 – 44 = 36 (g) Nung hoãn hôïp 2 muoái CaCO3 vaø MgCO3 thu ñöôïc 76 gam 2 oxit vaø 33,6 lít CO2 (ñktc) . Tính khoái löôïng hoãn hôïp ban ñaàu ? HD : Ta coù PTHH : CaCO3 CaO + CO2# MgCO3 MgO + CO2# Aùp duïng ñòn luaät baûo toaøn khoái löôïng ta coù : mCaCO+ mMgCO= mCaO + mMgO + mCO = 76 + = 142 (g) Löu yù : Coù theå giaûi baèng phöông phaùp ñaïi soá ( HS töï laøm) Cho hoãn hôïp 2 muoái A2SO4 vaø BSO4 coù khoái löôïng 44,2 gam taùc duïng vöøa ñuû vôùi d/dòch BaCl2 taïo thaønh 69,9 gam BaSO4 keát tuûa .Tìm khoái löôïng 2 muoái tan môùi taïo thaønh ? HD : Ta coù PTHH : A2SO4 + BaCl2 " 2ACl + BaSO4$ (1) a mol a mol BSO4 + BaCl2 " BCl2 + BaSO4$ (2) b mol b mol Theo PTHH ta coù : a + b = = 0,3 (mol) nBaCl = nBaSO= 0,3 ( mol) a mBaCl= 0,3 . 208 = 62,4 (g) Aùp duïng ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng , khoái löôïng 2 muoái tan môùi taïo thaønh laø: mACl + mBCl= ( m ASO+ m BSO+ mBaCl) - m BaSO = 44,2 + 62,4 - 69,9 = 36,7 (g) Hoøa tan 10 gam hoãn hôïp 2 muoái cacbonat coù hoùa trò II vaø III baèng dung dòch HCl thu ñöôïc dung dòch A vaø 0,672 lít khí (ñktc) . Hoûi coâ caïn dung dòch A thì thu ñöôïc bao nhieâu gam muoái khan ? HD :PTHH : ACO3 + 2HCl " ACl2 + H2O + CO2 (1) 2a mol a mol B2(CO3)2 + 6HCl " 2BCl3 + 3H2O + 3 CO2 (2) 2b mol b mol Theo (1) vaø (2) ta coù: nCO= a + b = =0,03 (mol) NHO = nCO= 0,03 (mol) NHCl = 2 (a + b) = 2 . 0,03 = 0,06 (mol) Goïi x laø khoái löôïng 2 muoái taïo thaønh . Aùp duïng ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng , khoái löôïng 2 muoái môùi taïo thaønh laø: x = (10 + 0,06 . 36,5) – ( 0,03 . 18 + 0,03 . 44) = 10,33 (g) Hoøa tan 5,68 gam hoãn hôïp 2 muoái cacbonat cuûa kim loaïi thuoäc nhoùm IIA vaø thuoäc 2 chu kì lieân tieáp baèng dung dòch HCl dö thu ñöôïc 1,344 lít khí (ñktc) vaø dung dòch A . Hoûi coâ caïn dung dòch A thì thu ñöôïc bao nhieâu gam muoái khan ? Cho luoàng khí CO ñi qua oáng söù ñöïng m gam hoãn hôïp goàm Fe , FeO , Fe2O3 nung noùng . Sau khi keát thuùc thí nghieäm , thu ñöôïc 64 gam chaát raén A vaø 11,2 lít khí B (ñktc) coù tæ khoái hôi so vôùi hiñro laø 20,4 . Tính m ? HD :Khí B coù theå laø hoãn hôïp CO2 vaø CO dö . Soá mol khí B : nB = 11,2 : 22,4 = 0,5 (mol) PTHH : 3 Fe2O3 + CO 2 Fe3O4 + CO2 # Fe3O4 + CO 3FeO + CO2 # FeO + CO Fe + CO2 # A coù theå goàm Fe , FeO , Fe3O4 vaø Fe2O3 hoaëc ít hôn Goïi x laø soá mol cuûa CO2 . Vaäy soá mol CO dö laø (0,5 – x) mol Theo ñeà baøi ta coù : = 20,4 (g) XII/ Bieän luaän : Theo caùc khaûnaêng phaûn öùng xaûy ra . Theo phöông trình voâ ñònh Theo giôùi haïn Theo hoùa trò Theo löôïng chaát ( gam , mol ) Theo tính chaát Theo keát quaû baøi toaùn Hoøa tan hoaøn toaøn 3,78 gam moät kim loaïi M vaøo dung dòch HCl thu ñöôïc 4,704 lít khí H2 (ñktc) . Xaùc ñònh kim loaïi M ? HD : Goïi n , a laàn löôït laø hoùa trò vaø soá mol M ñaõ duøng . Ta coù phöông trình phaûn öùng : M + nHCl " MCln + H2 # 1 mol mol a mol mol a a . M = 3,78 a . M = 3,78 = a = 0,42 a = 9 hay M = 9 n Vì hoùa trò cuûa moät kim loaïi coù theå laø I , II , III do ñoù ta xeùt baûng sau : n I II III Trong caùc kim loaïi ñaõ bieát , chæ coù nhoâm hoùa trò III öùng vôùi M 9 18 27 nguyeân töû khoái laø 27 laø phuø hôïp vôùi keát quaû treân . Vaäy M laø Al Hoøa tan hoaøn toaøn hoãn hôïp 4 g hai kim loaïi A,B cuøng hoùa trò II vaø coù tæ leä mol laø ! : 1 baèng dung dòch HCl thu ñöôïc 2,24 lít khí H2 ( ñktc) . Hoûi A , B laø caùc kim loaïi naøo trong caùc kim loaïi sau : Mg , Ca , Ba , Zn , Fe , Ni . Bieát : Mg = 24 , Ca= 40 , Ba= 137 , Zn = 65, Fe = 56 , Ni = 58 . HD : Goïi a laø soá mol moãi kim loaïi ñaõ duøng . Ta coù PTHH : A + 2HCl " ACl2 + H2 # B + 2BCl " BCl2 + H2 # a mol a mol a mol a mol a aA + aB = 4 a(A + B) = 4 a + a = 0,1 a a = 0,05 a A + B = 4 : 0,05 = 80 Xeùt baûng sau : A 24 40 58 65 B 56 40 22 15 Ta thaáy chæ coù A = 24 öùng vôùi B = 56 laø phuø hôïp . Vaäy A laø magie , B laø saét A laø hôïp chaát voâ cô khi ñoát noùng cho ngoïn löûa maøu vaøng . Nung noùng A ôû nhieät ñoä cao ñöôïc chaát raén B , hôi nöôùc vaø khí C khoâng maøu , khoâng muøi , laøm ñuïc nöôùc voâi trong . bieát chaát raén B cuõng cho ngoïn löûa maøu vaøng khi ñoát noùng . Xaùc ñònh CTHH cuûa A vaø B vaø vieát caùc PTPU HD : A vaø B cho goïn löûa maøu vaøng khi ñoát noùng chöùng toû A ,B ñeàu laø hôïp chaát cuûa natri Khí C khoâng maøu khoâng muøi laøm ñuïc nöôùc voâi tropng nen phaûi laø CO2. A nung noùng cho H2O vaø CO2 cho thaáy A phaûi laø muoái hiddro cacbonat coù chöùa nhoùm HCO3 trong phaân töû . Vaäy A laø NaHCO3 vaø B laø Na2CO3 . PTPU : NaHCO3 Na2CO3 + H2O + CO2 CO2 + Ca(OH)2 " CaCO3$ + H2O A laø hôïp chaát voâ cô coù nhieàu öùng duïng trong ngaønh xaây döïng . Nung noùng A thu ñöôïc chaát raén b vaø khí C khoâng maøu khoâng muøi . Cho C loäi qua bình ñöïng nöôùc voâi trong dö laïi thaáy xuaát hieän chaát raén A . Xaùc ñònh CTHH cuûa A vaø vieát caùc PTPU . HD : Khí C khoâng maøu khoâng muøi taùc duïng ñöôïc vôùi nöôùc voâi trong vaø laø saûn phaåm cuûa phaûn öùng nhieät phaân , neân khí C laø CO2 . Khí CO2 taùc duïng vôùi nöôùc voâi trong dö taïo muoái A keát tuûa cho thaáy A chính laø CaCO3 . Caùc PTPU : CaCO3 CaO + CO2 CO2 + Ca(OH)2 " CaCO3$ + H2O X laø moät muoái voâ cô thöôøng ñöôïc duøng trong phoøng thí nghieäm . Nung noùng X ñöôïc 2 khí Y vaø Z , trong ñoù khí Y khoâng maøu , khoâng muøi , khoâng chaùy . Coøn Z laø hôïp chaát ñöôïc taïo bôõi 2 nguyeân toá hiddro vaø oxi . Xaùc ñònh CTHH cuûa X . HD : Khí Y khoâng maøu khoâng muøi khoâng chaùy neân laø CO2 hoaëc N2 . Z laø hôïp chaát taïo bôûi H2 vaø O2 ñoàng thôøi laø saûn phaåm cuûa phaûn öùng nhieät phaân neân chæ coù theå laø nöôùc . Nhöng Y khoâng theå laø CO2 vì khoâng coù muoái naøo nhieät phaân chæ taïo CO2 vaø hôi nöôùc . Vaäy Y chæ coù theå laø N2 do ñoù X laø NH4NO2 : NH4NO2 N2 + 2H2O A , B , C laø hôïp chaát voâ cô cuûa moät kim loaïi khi ñoát chaùy ñeàu cho ngoïn löûa maøu vaøng . A taùc duïng vôùi B taïo thaønh C . Nung noùng B ôû nhieät ñoä cao taïo thaønh C , hôi nöôùc vaø khí D laø hôïp chaát cuûa cacbon . Bieát D taùc duïng vôùi A taïo ñöôïc B hoaëc C . Xaùc ñònh CTHH cuûa A , B , C .. HD : A laø NaOH ; B laø NaHCO3 vaø C laø Na2CO3 Muoái A khi ñoát chaùy cho ngoïn löûa maøu vaøng . Nung noùng A ñöôïc chaát raén B vaø coù hôi nöôùc thoaùt ra , A cuõng nhö B ñeàu taùc duïng ñöôïc vôùi dung dòch HCl taïo khí C khoâng maøu , khoâng muøi , khoâng chaùy . Xaùc ñònh CTHH cuûa A . HD : CTHH cuûa A laø Na2CO3.nH2O XIII/ Phöông phaùp töï choïn löôïng chaát : Moät soá caùch choïn : Löôïng chaát tham gia phaûn öùng laø 1 mol Löôïng chaát tham gia phaûn öùng theo soá lieäu cuûa ñeà baøi . Hoøa tan moät muoái cacbonat kim loaïi M baèng khoái löôïng vöøa ñuû cuûa dung dòch H2SO4 9,8 % ta thu ñöôïc dung dòch muoái sunfat 14,18% . Hoûi M laø kim loaïi gì ? HD: PTHH : M2(CO3)n + nH2SO4 " M2(SO4)n + nH2O + nCO2# 1 mol n mol 1 mol n mol (2M + 60n) g 98n g (2M+98n) g 44 n mol Giaû söû löôïng H2SO4 coù trong dd 9,8% caàn laáy laø 98n gam Vaäy khoái löôïng dd H2SO4 9,8% laø : = 1000n (g) Khoái löôïng dd sau phaûn öùng laø : mdd =mM(CO) + mdd HSO - mCO = 2M + 60n + 1000n - 44n Theo noàng ñoï muoái sunfat ta coù : = 14,18 M = 28 n Ta coù baûng bieän luaän sau : N 1 2 3 4 M 28 56 84 112 Trong caùc kim loaïi ñaõ bieát , chæ coù saét hoùa trò II öùng vôùi nguyeân töû khoái laø 56 laø phuø hôïp vôùi keát quaû treân . Vaäy M laø Fe Hoøa tan oxit moät kim loaïi hoùa trò II vaøo moät löôïng vöøa ñuû dung dòch H2SO4 20% , thu ñöôïc dung dòch muoái coù noàng ñoä 22,6% . Xaùc ñònh teân kim loaïi ñaõ duøng ? HD: PTHH : MO + H2SO4 " MSO4 + H2O (M+16) g 98 g ( M+96) g Giaû söû löôïng H2SO4 tham gia phaûn öùng laø 98 gam Khoái löôïng cuûa dd H2SO4 ñeå coù ñöôïc 98 gam H2SO4 nguyeân chaát laø : = 490 (g) Khoái löôïng cuûa dd muoái : (M+16) + 490 gam Theo ñeà baøi ta coù : = a M = 24 (Mg) Cho 16 gam hôïp kim cuûa Bari vaø moät kim loaïi kieàm taùc duïng vôùi nöôùc ta ñöôïc dung dòch A vaø 3,36 lit khí H2 (ñktc) Caàn bao nhieâu ml dung dòch HCl 0,5M ñeå trung hoøa heát 1/10 dung dòch A ? Laáy 1/10 dung dòch A roài theâm vaøo ñoù 99 ml dung dòch Na2SO4 0,1 M thì thaáy dung dòch vaãn coøn dö Ba2+ , nhöng neáu theâm tieáp 2 ml dung dòch nöõa thì thaáy dö SO42- . Xaùc ñònh teân cuûa kim loaïi kieàm ? HD: a/ Goïi kim loaïi kieàm laø M , ta coù PTPU xaûy ra : Ba + H2O " Ba(OH)2 + H2 # (1) x mol x mol x mol 2M + 2 H2O " 2MOH + H2 # (2) y mol y mol y/2 mol Ba(OH)2 + 2HCl " BaCl2 + 2 H2O (3) x mol 2 x mol MOH + HCl " MCl + H2O (4) y mol y mol Soá mol hiñro : x + y /2 = 3,36 : 22,4 = 0,15 (mol) Maø soá mol HCl laø 2x + y neân nHCl (ddA) = 2 nH = 0,15 . 2 = 0,3 (mol) Theå tích cuûa dd HCl caàn ñeå trung hoøa heát 1/10 dd A laø : . = 60 (ml) b/ PTPU : Ba(OH)2 + Na2SO4 " BaSO4 $ + 2 NaOH (5) MOH + Na2SO4 Goïi z , t laàn löôït laø soá mol cuûa Ba(OH)2 vaø MOH coù trong 1/10 dd A , ta coù : 137 z + M t = 1,6 z + = . = 0,015 a z = Theo (5) soá mol Ba naèm trong khoaûng : = 0,0099 < z < = 0,0101 Hay 0,0099 < < 0,0101 Töø : 0,0099 < a M < 23,89 Vaø 22,07 Vì 22,07 < M < 23,89 neân M laø Na Löu yù : Coù theå giaûi theo höôùng tìm khoái löôïng cuûa Ba sau ñoù tìm khoái löôïng cuûa M , roài tìm khoái löôïng mol cuûa M Nhieät phaân 9,4 gam muoái nitrat kim loaïi tôùi phaûn öùng hoaøn toaøn thaáy coøn laïi 4 gam chaát raén . Xaùc ñònh kim loaïi coù trong muoái ? HD: Khi nhieät phaân muoái Nitrat cuûa kim loaïi R caàn xeùt 3 tröôøng hôïp : a/ Muoái nitrat cuûa kim loaïi kieàm vaø kieàm thoå : R(NO3)n R(NO2)n + O2 # (R + 62 n) g (R + 46 n) g 9,4 g 4 g Ta coù : (R + 62 n) (R + 46 n) a R < 0 ( loaïi) 9,4 4 b/ Muoái nitrat cuûa kim loaïi töø Mg ñeán Cu : 2 R(NO3)n R2On + 2n NO2 # + O2 # (R + 62 n) g (2R + 16 n) g 9,4 g 4 g a R = 32 n . Chæ coù n =2 " R = 64 laø phuø hôïp vaäy R laø ñoàng c/ Muoái nitrat cuûa kim loaïi ñöùng sau Cu : R(NO3)n R + n NO2 # + O2 # (R + 162 n) g R g 9,4 g 4 g a R = 45,92 n ( loaïi) Hoøa tan 2,84 gam hoãn hôïp 2 muoái cacbonat cuûa 2 kim loaïi thuoäc phaân nhoùm chính nhoùm II vaø thuoäc 2 chu kì lieân tieáp nhau baèng dung dòch HCl dö ngöôøi ta thu ñöôïc dung dòch A vaø khí B . Coâ caïn dung dòch A thì thu ñöôïc 3,17 gam muoái khan . Tính theå tích B (ñktc) .? Xaùc ñònh teân 2 kim loaïi ? HD: a/ Goïi X , Y laø 2 kim loaïi coù trong muoái Cacbonat , PTPU xaûy ra : XCO3 + 2HCl " XCl2 + H2O + CO2 (1) YCO3 + 2HCl " YCl2 + H2O + CO2 (2) Töø 1 mol muoái cacbonat taïo thaønh 1 mol muoái clorua khoái löôïng taêng 11 gam Soá mol cuûa 2 muoái cacbonat laø ; ( 3,17 – 2,84) : 11 = 0,03 (mol) Theo (1) vaø (2) : nCO= n2 muoái = 0,03 mol Theå tích khí B ( CO2) thoaùt ra : 0,03 . 22,4 = 0,672 (l) b/ Khoái löôïng mol trung bình cuûa 2 muoái cacbonat laø : 2 muoái = = 94,66 a 2 KL = 94,66 – 60 = 34,66 . Vaäy 2 kim loaïi ñoù laø Mg (24) vaø Ca (40) Ñoát chaùy 1 gam ñôn chaát M caàn duøng löôïng vöøa ñuû oxi laø 0,7 lít ( ñktc) . Xaùc ñònh ñôn chaát M ? HD: Goi n laø hoùa trò cuûa M . Ta coù PTPU : 2M + O2 M2On Theo phaûn öùng : Ñoát 2M gam kim loaïi caàn . 22,4 lít oxi Vaäy ñoát 1 gam kim loaïi M caàn 0,7 lít khí oxi a M = 8 n . ta coù baûng bieän luaän : n I II III IV V VI VII VIII M 8 16 24 32 40 48 56 64 Vaäy M laø löu huyønh (S) Nung 3 gam muoái cacbonat cuûa kim loaïi A chöa roõ hoùa trò thu ñöôïc 1,68 gam oxit kim loaïi A . Xaùc ñònh A ? Tính theå tích dd HCl 0,1M caàn duøng ñeå hoøa tan heát 3 gam muoái cacbonat cuûa A ôû treân ? XIV/ Phöông phaùp duøng caùc giaù trò trung bình : A/ Phöông phaùp duøng caùc giaù trò mol trung bình () Löu yù : Hoãn hôïp nhieàu chaát : = = = = Hoãn hôïp 2 chaát : a, b ; % soá mol = ; = M1n1 + M2(1-n1) = ; = M1X1 + M2(1-X1) Hai kim loaïi kieàm M vaø M/ naèm trong hai chu kì keá tieáp nhau cuûa baûng heä thoáng tuaàn hoaøn . Hoøa tan moät ít hoãn hôïp M vaø M/ trong nöôùc ñöôïc dung dòch A vaø 0,336 lít khí H2 (ñktc) . Cho HCl dö vaøo dung dòch A vaø coâ caïn ñöôïc 2,075 gam muoái khan . Xaùc ñònh teân kim loaïi M vaø M/ ? HD: 2M + 2 H2O " 2MOH + H2# (1) 2M/ + 2 H2O " 2M/OH + H2# (2) x mol x mol x/2 mol y mol y mol y/2 mol MOH + HCl " MCl + 2 H2O (3) M/OH + HCl " M/Cl + H2O (4) x mol x mol y mol y mol Goïi x , y laàn löôït laø soá mol cuûa M vaø M/ . Theo (1) vaø (2) ta coù : = = 0. 015 a x + y = 0,015 . 2 = 0,03 Theo (1) , (2) , (3) , (4) soá mol 2 muoái laø : x + y = 0,03 Neân 2 muoái == 69 Giaû söû M < < M/ a M < 69 – 35,5 < M/ hay M < 33,5 < M/ Vaäy M laø Na (23) vaø M/ laø K (39) Hoøa tan vaøo nöôùc 7,14 gam hoãn hôïp muoái cacbonat vaø hiddro cacbonat cuûa moät kim loaïi hoùa trò I . Sau ñoù theâm vaøo dung dòch thu ñöôïc moät löôïng dung dòch HCl vöøa ñuû thì thu ñöôïc 0,672 lít khí ôû ñktc Xaùc ñònh teân kim loaïi ? HD : PTPU : M2CO3 + 2HCl " MCl2 + H2O + CO2 (1) x mol x mol MHCO3 + HCl " MCl + H2O + CO2 (2) y mol x mol Goïi x , y laàn löôït laø soá mol cuûa nuoái M2CO3 vaø MHCO3 . Theo (1) vaø (2) ta coù : x + y = 0,672 : 22,4 = 0,03 2 muoái = 7,14 : 0,03 = 238 Neân 2M + 60 > 238 > M + 61 Hay 83 < M < 177 Vaäy M laø Cs (133) Nguyeân töû khoái cuûa 3 kim loaïi hoùa trò 2 tæ leä vôùi nhau theo tæ soá laø 3 : 5 : 7 . Tæ leä soá mol cuûa chuùng trong hoãn hôïp laø 4 : 2 : 1 . Sau khi hoøa tan 2,32 gam hoãn hôïp trong HCl dö thu ñöôïc 1,568 lít H2 ôû ñktc . Xaùc ñònh 3 kim loaïi bieát chuùng ñeàu ñöùng tröôùc H2 trong daõy Beketop ?. HD : PTHH : A + 2 HCl " ACl2 + H2# mol mol B + 2 HCl " BCl2 + H2# mol mol C + 2 HCl " CCl2 + H2# mol mol Goïi nguyeân töû khoái cuûa A laø 3x , cuûa B laø 5x , cuûa C laø 7x Ta coù : soá mol hiñro : 1,568 : 22,4 = 0,07 Vì tæ leä soá mol laø 4 ; 2 : 1 neân kim loaïi == Giaûi ra ta ñöôïc x = 8 . Vaäy : A = 3 . 8 = 24 (Mg) B = 5 . 8 = 40 (Ca) C = 7 . 8 = 56 (Fe) Hoøa tan 46 gam hoãn hôïp Ba vaø 2 kim loaïi kieàm A , B thuoäc 2 chu kì lieân tieáp nhau ñöôïc dung dòch X vaø 11,2 lít khí (ñktc) Neáu theâm 0,18 mol Na2SO4 vaøo dung dòch X thì dung dòch sau phaûn öùng vaãn chöa keát tuûa heát Ba2+ Neáu theâm 0,21 mol Na2SO4 vaøo dung dòch X thì dung dòch sau phaûn öùng vaãn coøn dö ion SO42- Xaùc ñònh teân 2 kim loaïi kieàm ? HD : PTHH : Ba + H2O " Ba(OH)2 + H2 # (1) x mol x mol x mol 2A + 2 H2O " 2AOH + H2# (2) 2B + 2 H2O " 2BOH + H2# (3) y mol y/2 mol Ba(OH)2 + Na2SO4 " BaSO4 $ + 2 NaOH (4) Goïi x laø soá mol cuûa Ba .Soá mol hiddro thoaùt ra : 11,2 : 22,4 + 0,5 (mol) Theo (1) vaø (4) ta coù 0,18 < nBa< 0,21 (*) Hay 137 . 0,18 < mBa < 137 . 0,21 1 24,66 < mBa < 28,77 Toång khoái löôïng cuûa 2 kim loaïi A vaø B naèm trong khoaûng : 46 – 28,77 < mA+B < 46 – 24,66 1 17,23 < mA+B < 21,34 (*,*) Theo (2) vaø (3) : nA+B = 2 nH(2,3) Maø nH(2,3)= 0,5 – x (mol) a nA+B = 2 (0,5 – x ) = 1 – 2x (mol) Töø (*) : 1 – 2 . 0,21 < nA+B < 1 – 2 . 0,18 hay 0,58 < nA+B < 0,64 (*,*,*) Keát hôïp (*,*) vaø (*,*,*) ta coù : < A+Bi < a 27 < A+B < 37 Vaäy 2 kim loaïi kieàm ñoù laø Na ( 23) vaø K (39) XV/ P/ phaùp baûo toaøn electron trong caùc phaûn öùng oxi hoùa - khöû : Nguyeân taéc chung : Khi coù nhieàu chaát oxi hoùa , chaát khöû trong moät hoãn hôïp phaûn öùng ( nhieàu phaûn öùng hoaëc phaûn öùng qua nhieàu giai ñoaïn ) toång soá electron maø chaát khöû cho baèng toång soá electron maø chaát khöû nhaän Nguyeân taéc cuï theå : soá mol chaát nhöôøng . soá e- nhöôøng = soá mol chaát nhaän . soá e- nhaän . Ví duï PTHH : 4 M0 + n O2 " 2MO Giaû söû coù x mol M taùc duïng vôùi y mol oxi ta coù : x . n = y . 4 Vôùi x . n laø soá mol e- nhöôøng ; y . 4 laø soá mol e-nhaän Löu yù : trong H2 – 2e- " 2 H+ soá mol e-nhöôøng laø 2n O2 + 4 e- " 2 O-2 soá mol e- nhaän laø 4n Nhöôïc ñieåm cuûa PP treân laø chæ aùp duïng cho phaûn öùng oxi hoùa – khöû voâ cô 1/ Ñoát moät löôïng nhoâm trong 6,72 lít khí oxi . chaát raén thu ñöôïc sau phaûn öùng cho hoøa tan hoaøn toaøn vaøo dd HCl thaáy bay ra 6,72 lit khí H2 ( caùc theå tích khí ño ôû ñktc) . Xaùc ñònh khoái löôïng cuûa nhoâm ñaõ duøng ? HD : PTPU : 4 Al + 3 O2 " 2 Al2O3 (1) 2 Al + 6 HCl " 2 AlCl3 + 3H2 # (2) Al2O3 + 6 HCl " 2 AlCl3 + 3H2O (3) Soá mol H2 : 6,72 : 22,4 = 0,3 (mol) ; Soá mol 0xi : 6,72 : 22,4 = 0,3 (mol) Goïi x laø soá mol Al tham gia phaûn öùng ; soá mol electron maø Al nhöôøng laø 3x mol Ta coù : 3x = 0,3 .2 + 0,3 .4 a x = 0,6 . Vaäy mAl= 27 . 0,6 = 16,2 (gam) 2/ Cho 16,2 gam kim loaïi hoùa trò n taùc duïng vôùi 0,15mol oxi . Chaát raén thu ñöôïc sau phaûn öùng cho hoøa tan vôùi dd HCl dö thaáy bay ra 13,44 lít khí H2 ( ñktc) Xaùc ñònh kim loaïi M ? HD : PTHH : 4M + nO2 " 2M2On (1) M2On + 2n HCl " 2 MCln + nH2O (2) 2M (dö) + 2n HCl " 2 MCln + nH2 (3) Töø (3) soá mol H2 : 13,44 : 22,4 = 0,6 (mol) Goïi x laø soá mol kim loaïi M " soá mol electron kim loaïi cho laø nx ( mol) Soá mol electron oxi nhaän laø : 0,15 . 4 = 0,6 (mol) Soá mol electron maø 2H+ nhaän laø : 0,6 . 2 = 1,2 (mol) Ta coù : nx = 0,6 + 1,2 = 1,8 hay x = Maø x = M = 9 n Maø 1 n 3 vaø n nguyeân n = 1 " M = 9 (loaïi) n = 2 " M = 18 (loaïi) n = 3 " M = 27 ( magie) 3/ Cho 8,3 gam hoãn hôïp X goàm Al vaø Fe ( nAl = nFe ) vaøo 100 ml dd Y goàm Cu(NO3)2 vaø AgNO3 sau khi phaûn öùng keát thuùc thu ñöôïc chaát raén A goàm 3 kim loaïi . Hoøa tan dd A vaø dd HCl dö thaáy coù 1,12 lít khí thoaùt ra ( ñktc) vaø coøn laïi 28 gam chaát raén khoâng tan B . Tính noàng ñoä M cuûa Cu(NO3)2 vaø AgNO3 trong ddY ? HD : Ta coù : nAl = nFe = 8,3 : 83 = 0,1 (mol) soá mol H2 : 1,12 : 22,4 = 0,05 (mol) Goïi a , b laàn löôït laø soá mol cuûa Cu(NO3)2 vaø AgNO3 coù trong dd Y X + Y " chaát raén A goàm 3 kim loaïi , chöùng toû Al heát , Fe chöa phaûn öùng hoaëc coøn dö , hoãn hôïp 2 muoái heát . Quaù trình oxi hoùa : Al - 3e " Al3+ Fe - 2e " Fe2+ 0,1 mol 0,3 mol 0,1 mol 0,2 mol Toång soá mol e nhöôøng : 0,3 + 0,2 = 0,5 (mol) Quaù trình khöû : Cu2+ + 2e " Cu Ag+ + 1e " Ag 2H+ + 2e " H2 a mol 2 a mol a mol b mol b mol b mol 0,1mol 0,05 mol Toång soá mol e nhaän : 2a +b + 0,1 Theo ñònh luaät baûo toaøn e ta coù phöông trình : 2a + b + 0,1 = 0,5 hay 2a + b = 0,4 (1) Maët khaùc chaát raén B khoâng tan laø Cu coù a mol vaø Ag coù b mol neân : 64a + 108b = 28 (2) Giaûi heä (1) vaø (2) ta coù : a = 0,1 vaø b = 0,2 Noàng ñoä M cuûa Cu(NO3)2 trong dd Y laø : 0,1: 0,1 = 1 (M) Noàng ñoä M cuûa AgNO3 trong dd Y laø : 0,2 : 0,1 = 2 (M) 4/ Hoøa tan 15 gam hoãn hôïp X goàm 2 kim loaïi Mg vaø Al vaøo dd Y goàm HNO3 vaø H2SO4 ñaëc thu ñöôïc 0,1 mol moãi khí SO2 , NO , NO2 , N2O . Tính thaønh phaàn phaàn traêm veà khoái löôïng cuûa Mg vaø Al trong X ? HD : Goïi x , y laàn löôït laø soá mol cuûa Mg vaø Al coù trong X Ta coù : 24 x + 27 y = 15 (1) Quaù trình oxi hoùa : Mg - 2e " Mg2+ Al - 3e " Al3+ x mol 2x mol y mol 3y mol Toång soá mol e nhöôøng : 2x + 3y (mol) Quaù trình khöû : N+5 + 3e " N+2 2N+5 + 2 . 4e " 2N+1 0.3 mol 0,1 mol 0,8 mol 0,2 mol N+5 + 1e " N+4 S+6 + 2e " S+4 0,1 mol 0,1 mol 0,2mol 0,1 mol Toång soá mol e nhaän : 0,3 + 0,8 + 0,1 + 0,2 = 1,4 (mol) Theo ñònh luaät baûo toaøn e ta coù phöông trình : 2x +3y = 1,4 (2) Giaûi heä (1) vaø (2) ta coù : x = 0,4 vaø y = 0,2 Thaønh phaàn phaàn traêm veà khoái löôïng cuûa Mg vaø Al trong X laø : %Mg = 100 = 64 % ; %Al = 100 – 64 = 36 % 5/ Cho hoãn hôïp Y goàm Fe vaø kim loaïi M coù hoùa trò n duy nhaát Hoøa tan hoaøn toaøn 3,61 gam hoãn hôïp Y baèng dd HCl thu ñöôïc 2,128 lit khí H2 . Coøn khi hoøa tan 3,61 gam hoãn hôïp Y baèng dd HNO3 loaõng dö thu ñöôïc 1,792 lit khí NO duy nhaát . Xaùc ñònh kim loaïi M vaø tính % veà khoái löôïng cuûa moãi kim loaïi coù trong Y ? Laáy 3,61 gam hoãn hôïp Y cho taùc duïng vôùi 100 ml dd chöùa ñoàng thôøi 2 muoái AgNO3 vaø Cu(NO3)2 . khuaáy kó ñeán phaûn öùng hoaøn toaøn chæ thu ñöôïc 8,12 gam chaát raén goàm 3 kim loaïi . Hoøa tan chaát raén ñoù baèng dd HCl dö thaáy bay ra 0,672 lit khí H2 . Tính noàng ñoä M cuûa AgNO3 vaø Cu(NO3)2 ban ñaàu ?. Bieát caùc theå tích khí ñeàu ñöôïc ño ôû ñktc vaø hieäu suaát phaûn öùng ñeàu ñaït 100% XVI/ P/ phaùp söû duïng phöông trình I – on thu goïn : 1/ Hoãn hôïp chaát raén X ( goàm Fe , Fe2O3 , Fe3O4 , FeO vôùi soá mol moãi chaát laø 0,1 mol ) hoøa tan heát vaøo dd Y ( goàm HCl vaø H2SO4 loaõng ) dö thu ñöôïc dd Z . Nhoû töø töø dd Cu(NO3)2 1M vaøo dd Z cho ñeán khi ngöøng thoaùt ra khí NO . Tính theå tích dd Cu(NO3)2 caàn duøng vaø theå tích khí thoaùt ra ôû ñktc ? HD : Ta coù : Fe2O3 + FeO " Fe3O4 0,1 mol 0,1 mol 0,1 mol Hoãn hôïp X goàm : 0,2 mol Fe3O4 , 0,1 mol Fe taùc duïng vôùi dd Y : Fe3O4 + 8 H+ " Fe2+ + 2Fe3+ + 4H2O 0,2 mol 0,2 mol 0,4 mol Fe + 2 H+ " Fe2+ + H2 # 0,1 mol 0,1 mol Dung dòch Z coù 0,3 mol Fe2+, 0,4 mol Fe3+ taùc duïng vôùi Cu(NO3)2 : 3 Fe2+ + NO3- + 4H+ " 3 Fe3+ + NO # + 2 H2O 0,3 mol 0,1 mol 0,1 mol a VNO = 0,1 . 22,4 = 2,24 (lit) Cu(NO3)2 Vì Cu(NO3)2 " Cu2+ + 2NO3- neân n = nNO= 0,1 = 0,05 (mol) Tính theå tích dd Cu(NO3)2 caàn duøng : 0,05 : 1 = 0,05 (lit) 2/ Troän 100 ml dd A (goàm KHCO3 1M vaø K2CO3 1M ) vaøo 100 ml dd B ( goàm NaHCO3 1M vaø Na2CO3 1M ) thu ñöôïc dd C . Nhoû töø töø 100 ml dd D ( goàm H2SO4 1M vaø HCl 1M ) vaøo dd C thu ñöôïc V lit CO2 (ñktc) vaø dd E . Cho dd Ba(OH)2 tôùi dö vaøo dd E thu ñöôïc m gam keát tuûa . Tính V vaø m ? HD : Soá mol caùc chaát (KHCO3 , K2CO3 , NaHCO3 , Na2CO3 , H2SO4 , HCl ) : 0,1 . 1 = 0,1 (mol) - Trong dd A coù caùc quaù trình sau : KHCO3 " K+ + HCO3- K2CO3 " 2K+ + CO32- 0,1 mol 0,1 mol 0,1 mol 0,1 mol - Trong dd B coù caùc quaù trình : NaHCO3 " Na+ + HCO3- Na2CO3 " 2Na+ + CO32- 0,1 mol 0,1 mol 0,1 mol 0,1 mol Dung dòch C chöùa 0,2 mol HCO3- ; 0,2 mol CO32- ; 0,3 mol K+ ; 0,3 mol Na+ Trong dd X coù caùc quaù trình : H2SO4 " 2H+ + SO42- HCl " H+ + Cl- 0,1 mol 0,2 mol 0,1 mol 0,1 mol 0,1 mol Toång soá mol H+ laø 0,1 + 0,2 = 0,3 (mol) - Cho dd D vaøo dd C : CO32- + H+ " HCO3- 0,2 mol 0,2 mol 0,2 mol Soá mol H+ coøn : 0,3 – 0,2 = 0,1 (mol) HCO3- + H+ " CO2 # + H2O Ban ñaàu 0,4 mol 0,1 mol Phaûn öùng 0,1 mol 0,1 mol 0,1 mol Dö 0,3 mol 0 mol Cho dd Ba(OH)2 tôùi dö vaøo dd E : Ba2+ + HCO3- + OH- " BaCO3 $ + H2O 0,3 mol 0,3 mol Ba2+ + SO42- " BaSO4 $ 0,1 mol 0,1 mol Theå tích cuûa CO2 : V = 0,1 . 22,4 = 2,24 ( lit) BaSO4 BaCO3 Khoái löôïng m gam keát tuûa : m = m + m = 0,3 . 197 + 0.1 . 233 = 82,4 (g) Phần hai : HÓA HỮU CƠ I/ Xaùc ñònh CTPT : 1/ Đốt cháy 2,24 lit hiđro cacbon X (đktc) và cho sản phẩm cháy lần lượt qua bình 1 đựng P2O5 và bình 2 đựng KOH rắn . Sau Khi kết thúc thí nghiệm thấy khối lượng bình 1 tăng 9 gam và bình 2 tăng 17,6 gam . Tìm công thức phân tử , viết công thức cấu tạo của hiđro cacbon X ? 2/ Để đốt cháy 1 thể tích khí hiđro cacbon Y ( ở đktc và có số nguyên tử C < 5) cần dùng 6,5 thể tích O2 (đktc). Tìm công thức phân tử của Y ? 3/ Đốt cháy hoàn toàn 6 gam chất A chứa các nguyên tố C , H , O cần dùng 6,72 lít O2, thu được CO2 và H2O theo tỉ lệ thể tích V Beán thaønh coâng ñang chôø ngöôøi coá gaéng