Bài giảng Tư tưởng Hồ Chí Minh - Chương 6: Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng nhà nước của dân, do dân, vì dân

CHƯƠNG VI TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC CỦA DÂN, DO DÂN, VÌ DÂN 9/26/2017 1 Bộ môn: Tư tưởng Hồ Chí Minh Trường Đại học Thương Mại DHTM_TMU DHTM_TMU 9/26/2017 2 I. XÂY DỰNG NN THỂ HIỆN QUYỀN LÀ CHỦ VÀ LÀM CHỦ CỦA NHÂN DÂN II. QUAN ĐIỂM CỦA HCM VỀ SỰ THỐNG NHẤT GIỮA BẢN CHẤT GCCN VỚI TÍNH ND VÀ TÍNH DT CỦA NN. III. XÂY DỰNG NN CÓ HIỆU LỰC PHÁP LÝ MẠNH MẼ CẤU TRÚC CHƯƠNG KẾT LUẬN IV. XÂY DỰNG NN TRONG SẠCH, HOẠT ĐỘNG CÓ HIỆU QUẢ DHTM_TMU DHTM_TMU I. XÂY DỰNG NN THỂ HIỆN QUYỀN LÀ CHỦ VÀ LÀM CHỦ CỦA NHÂN DÂN 1. Nhà nước của dân 2. Nhà nước do dân 3. Nhà nước vì dân DHTM_TMU DHTM_TMU - Xác lập tất cả mọi quyền lực trong Nhà nước và trong xã hội đều thuộc về nhân dân. - HCM đã nêu lên quan điểm dân là chủ và dân làm chủ 1. Nhà nước của dân DHTM_TMU DHTM_TMU 5- Nhà nước do dân lập nên, dân ủng hộ, dân làm chủ - Quyền tham gia xây dựng và quản lý Nhà nước của dân được thể hiện: + Toàn bộ công dân có quyền bầu ra Quốc hội + Quốc hội bầu ra Chủ tịch nước, Uỷ ban thường vụ Quốc hội và Hội đồng Chính phủ + Hội đồng Chính phủ là cơ quan hành chính cao nhất của Nhà nước, thực hiện các nghị quyết của Quốc hội và chấp hành pháp luật + Mọi công việc của bộ máy nhà nước trong việc quản lý xã hội đều thực hiện ý chí của dân 2. Nhà nước do dân DHTM_TMU DHTM_TMU 3. Nhà nước vì dân - Là NN lấy lợi ích chính đáng của ND làm mục tiêu, tất cả đều vì lợi ích của ND, ngoài ra không có bất cứ lợi ích nào khác - Là một NN trong sạch, không có bất kỳ một đặc quyền đặc lợi nào - Trong NN đó, đội ngũ cán bộ không phải là “quan cách mạng” mà là “đầy tớ” cho ND DHTM_TMU DHTM_TMU 7II. QUAN ĐIỂM CỦA HCM VỀ SỰ THỐNG NHẤT GIỮA BẢN CHẤT GCCN VỚI TÍNH ND VÀ TÍNH DT CỦA NN Sự thống nhất giữa bản chất GCCN với tính ND và tính DT Do Đảng Cộng sản lãnh đạo Tính định hướng đưa nước ta đi lên CNXH Tổ chức và hoạt động theo nguyên tắc tập trung dân chủ NN ta ra đời là KQ của cuộc đấu tranh lâu dài và gian khổ của nhiều thế hệ người VN NN ta bảo vệ lợi ích của ND lấy lợi ích của DT làm cơ bản DHTM_TMU DHTM_TMU 1.Về bản chất giai cấp công nhân của Nhà nước Theo HCM Nhà nước Việt Nam mới mang bản chất GCCN vì: - Nhà nước do Đảng Cộng sản lãnh đạo: - Tính định hướng đưa nước ta đi lên CNXH - Nguyên tắc tổ chức và hoạt động cơ bản là nguyên tắc tập trung dân chủ. - Nhà nước ta ra đời là kết quả của cuộc đấu tranh lâu dài và gian khổ của nhiều thế hệ người Việt Nam. - Nhà nước ta bảo vệ lợi ích của nhân dân lấy lợi ích của dân tộc làm cơ bản - Trong thực tế, Nhà nước ta đã phải thực nhiệm vụ của cả dân tộc giao phó DHTM_TMU DHTM_TMU 9/26/2017 9 1. Xây dựng một Nhà nước hợp pháp, hợp hiến III. XÂY DỰNG NN CÓ HIỆU LỰC PHÁP LÝ MẠNH MẼ - Chỉ một ngày sau khi đọc bản Tuyên ngôn độc lập, HCM đã đề nghị tổ chức Tổng tuyển cử để lập Quốc hội rồi từ đó lập ra Chính phủ và các cơ quan, bộ máy chính thức khác của NN mới. TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP: tuyên bố với đồng bào cả nước và nhân dân thế giới về sự khai sinh ra nhà nước mới là nước VNDCCH DHTM_TMU DHTM_TMU 9/26/2017 10 1. Xây dựng một Nhà nước hợp pháp, hợp hiến Cuộc Tổng tuyển cử được tiến hành ngày 6/1/1946 với chế độ phổ thông đầu phiếu, trực tiếp và bỏ phiếu kín. Ngày 2/3/1946, Quốc hội khóa I họp phiên đầu tiên lập ra các tổ chức, bộ máy và các chức vụ chính thức của Nhà nước DHTM_TMU DHTM_TMU 2. Hoạt động quản lý nhà nước bằng Hiến pháp, pháp luật và chú trọng đưa pháp luật vào cuộc sống - Quản lý nhà nước quan trọng nhất là quản lý bằng hệ thống luật, trong đó quan trong bậc nhất là Hiến pháp - Chú trọng đưa hiến pháp và pháp luật vào cuộc sống DHTM_TMU D TM_TMU 12 IV. XÂY DỰNG NN TRONG SẠCH, HOẠT ĐỘNG CÓ HIỆU QUẢ 1. Xây dựng đội ngũ cán bộ công chức đủ đức và tài 2. Đề phòng và khắc phục những tiêu cực trong hoạt động của Nhà nước 3. Tăng cường tính nghiêm minh của pháp luật đi đôi với đẩy mạnh giáo dục đạo đức cách mạng NN trong sạch, hoạt động có hiệu quả cần phải DHTM_TMU DHTM_TMU 1. Xây dựng đội ngũ cán bộ công chức đủ đức và tài - HCM đề cao vai trò của cán bộ, công chức, công chức là “cái gốc của mọi việc” - HCM đưa ra những yêu cầu để xây dựng đội ngũ cán bộ công chức - Bộ máy nhà nước cần gọn nhẹ, có hiệu lực, phù hợp với từng giai đoạn DHTM_TMU DHTM_TMU 2. Đề phòng và khắc phục những tiêu cực trong hoạt động của Nhà nước - HCM luôn chú ý đến việc đảm bảo sự trong sạch, vững mạnh của các cấp CQ - HCM chỉ rõ những tiêu cực đề phòng, khắc phục + Đặc quyền, đặc lợi + Tham ô, lãng phí quan liêu +“Tư túng”, “chia rẽ”, “kiêu ngạo” DHTM_TMU DHTM_TMU 3. Tăng cường tính nghiêm minh của pháp luật đi đôi với đẩy mạnh giáo dục đạo đức cách mạng - HCM kết hợp nhuần nhuyễn đức trị và pháp trị trong quản lý XH - Trong việc thực thi quyền hạn và trách nhiệm của mình HCM luôn thống nhất hài hòa giữa lý trí và tình cảm DHTM_TMU DHTM_TMU KẾT LUẬN a. Nhà nước đảm bảo quyền làm chủ thật sự của nhân dân b. Kiện toàn bộ máy hành chính Nhà nước c.Tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước DHTM_TMU DHTM_TMU a. Nhà nước đảm bảo quyền làm chủ thật sự của nhân dân Chú trọng bảo đảm và phát huy quyền làm chủ thật sự của nhân dân trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội Mọi chủ trương, đường lối thuộc tất cả mọi lĩnh vực đời sống XH phải được xem xét và giải quyết từ địa vị của người dân Tạo điều kiện để người dân có thể nâng cao năng lực làm chủ. Khi thực hiện nguyên tắc dân chủ cần chú ý đến các cộng đồng dân cư, điều kiện của từng vùng, và không trái với những quy định của pháp luật DHTM_TMU DHTM_TMU b. Kiện toàn bộ máy hành chính Nhà nước - Chú trọng cải cách và xây dựng bộ máy hành chính nhà nước, đảm bảo một nền hành chính dân chủ, trong sạch, vững mạnh - Để xây dựng bộ máy hành chính nhà nước dân chủ, trong sạch, vững mạnh cần: DHTM_TMU DHTM_TMU c. Tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo của Đảng đối với NN - Sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố QĐ hiệu quả HĐ của bộ máy NN - Đảng lãnh đạo NN bằng: Đường lối; tổ chức, bộ máy của Đảng trong cơ quan Nhà nước; vai trò tiên phong của người đảng viên; công tác kiểm tra, giám sát - Để lãnh đạo Nhà nước có hiệu quả Đảng cần phải: DHTM_TMU DHTM_TMU DHTM_TMU DHTM_TMU