Bài giảng Tâm lý quản trị kinh doanh - Chương 4: Tâm lý lãnh đạo và ê kíp lãnh đạo

L/O/G/O CHƯƠNG 4 TÂM LÝ LÃNH ĐẠO VÀ Ê KÍP LÃNH ĐẠO Khoa: Khách sạn – Du lịch Bộ môn: Marketing Du lịch DHTM_TMU Nội dung Khái niệm và đặc điểm tâm lý của người lãnh đạo lãnh đạo 4.1 Những phẩm chất tâm lý của người lãnh đạo 4.2 Phong cách lãnh đạo 4.3 Êkíp lãnh đạo 4.4 DHTM_TMU 4.1 Khái niệm và đặc điểm tâm lý của người lãnh đạo • Khái niệm lãnh đạo và người lãnh đạo • Đặc điểm tâm lý của người lãnh đạo DHTM_TMU 4.1.1 Khái niệm lãnh đạo và người lãnh đạo • Lãnh đạo là dìu dắt và điều khiển công việc của một tổ chức để đạt được mục tiêu mong muốn. • Lãnh đạo là tìm hiểu mối quan hệ tương hỗ giữa các cá nhân trong một tổ chức và dùng những động lực để thúc đẩy họ đạt được những mục tiêu mong muốn. John D. Millet Keith Davis DHTM_TMU 4.1.1 Khái niệm lãnh đạo và người lãnh đạo • Người lãnh đạo là người dìu dắt và điều khiển công việc của tập thể để đạt được mục tiêu mong muốn John D. Millet DHTM_TMU 4.1.1 Khái niệm lãnh đạo và người lãnh đạo • Người lãnh đạo là: 1- là người dẫn dắt, định hướng và điều khiển hành vi của người khác. 2- là người có những đặc điểm nổi bật về nhân cách và những phẩm chất khác đảm bảo cho sự lãnh đạo. Từ điển Tâm lý học DHTM_TMU 4.1.2 Đặc điểm tâm lý nhà lãnh đạo Uy tín Khái niệm uy tín Phân loại uy tín Cấu trúc tâm lý của uy tín Năng lực Năng lực tổ chức Năng lực sư phạm DHTM_TMU 4.1.2.1 Uy tín lãnh đạo • Uy tín là khả năng tác động của người lãnh đạo đến những người khác (cá nhân hay tập thể) nhằm làm cho họ tin tưởng, phục tùng mệnh lệnh một cách tự giác. Uy tín Uy Tín Khái niệm DHTM_TMU 4.1.2.1 Uy tín lãnh đạo Phân loại Uy tín chân thực Uy tín giả tạo Dựa trên trấn áp quyền lực Dựa trên khoảng cách Gia trưởng Dân chủ giả hiệu Công thần Mượn ô dù DHTM_TMU Cấu trúc tâm lý của uy tín Uy quyền Sự tín nhiệm Sự ám thị 4.1.2.1 Uy tín lãnh đạo DHTM_TMU 4.1.2.2 Năng lực lãnh đạo Năng lực tổ chức Năng lực sư phạm DHTM_TMU 1.Năng lực tổ chức Năng lực tổ chức là thuộc tính tâm lý cá nhân quan trọng, đảm bảo cho người lãnh đạo thành đạt trong mọi hoạt động quản lý. Cấu trúc của năng lực tổ chức là tổng hòa các thuộc tính tâm lý hoàn chỉnh như trí tuệ, ý chí, tính sáng tạo, sự linh hoạt, tự tin, và sự đam mê, yêu thích công việc. DHTM_TMU Các nhóm của năng lực tổ chức Những nhóm phẩm chất chung • Sự nhanh trí • Tính cởi mở • Óc suy xét sâu sắc • Óc sáng kiến • Óc quan sát • Tính tổ chức Những nhóm phẩm chất chuyên môn • Sự nhạy cảm về chuyên môn • Khả năng lan truyền nghị lực và ý chí • Năng lực trí tuệ đặc biệt DHTM_TMU 2. Năng lực sư phạm • Năng lực sư phạm là hệ thống các đặc điểm tâm lý cá nhân đảm bảo ảnh hưởng giáo dục có hiệu quả đến mọi thành viên cũng như đối với tập thể. DHTM_TMU Đặc điểm của năng lực sư phạm Đặc điểm cơ bản của năng lực sư phạm là sự quan sát đặc biệt tinh tế Mức độ tác động của năng lực sư phạm phụ thuộc vào uy tín và khả năng thuyết phục của người lãnh đạo DHTM_TMU 4.2.1 Những phẩm chất tâm lý của người lãnh đạo 1. Phẩm chất về tư tưởng, chính trị, đạo đức tác phong 2. Tính nguyên tắc của người lãnh đạo 3. Tính nhạy cảm của người lãnh đạo 4. Sự đòi hỏi cao đối với người dưới quyền 5. Tính đúng mực, tự chủ có văn hoá DHTM_TMU 1. Phẩm chất về tư tưởng, chính trị, đạo đức tác phong Tư tưởng vững vàng, lý tưởng và định hướng nhất quán trong kinh doanh Nhạy bén và vận dụng sáng tạo đường lối, chính sách pháp luật nhà nước Phẩm chất trong sáng, kiên trì phấn đấu vì mục tiêu trước mắt và lâu dài Không tự mãn Chống kiêu căng, áp đặt, nịnh bợ Thường xuyên rèn luyện nghệ thuật ứng xử DHTM_TMU 2. Tính nguyên tắc của người lãnh đạo • Phải có nguyên tắc • Đánh giá khách quan đối với công việc của người khác • Xử lý tốt các mối quan hệ trong doanh nghiệp trong ranh giới rõ ràng, bình đẳng DHTM_TMU 3. Tính nhạy cảm của người lãnh đạo • Sự chú ý quan sát, sự quan tâm chăm sóc mọi người trong đơn vị • Nắm bắt kịp thời những thay đổi về tâm tư, nguyện vọng của người dưới quyền • Nắm bắt được trạng thái cảm xúc thực sự của người dưới quyền DHTM_TMU 4. Sự đòi hỏi cao đối với người dưới quyền • Đặt ra yêu cầu cao là một nguyên tắc trong lãnh đạo • Yêu cầu phải xuất phát từ thực tế, năng lực của nhân viên và điều kiện thực hiện • Theo dõi, giúp đỡ để nhân viên hoàn thành nhiệm vụ • Động viên và khen thưởng kịp thời tạo động lực DHTM_TMU 5. Tính đúng mực, tự chủ, có văn hoá • Đúng mực: – Biết tự kiềm chế sự bột phát tình cảm bản thân – Bình đẳng trong quan hệ và giao tiếp với mọi người • Tự chủ: thận trọng trong hành vi, lời nói • Có văn hóa: – Lịch sự, tôn trọng đồng nghiệp – Gương mẫu, chân thật, giản dị DHTM_TMU 4.3. Phong cách lãnh đạo • Khái niệm và các yếu tố ảnh hưởng tới phong cách lãnh đạo • Các kiểu phong cách lãnh đạo DHTM_TMU 4.3.1 Khái niệm và các yếu tố ảnh hưởng tới phong cách lãnh đạo Khái niệm phong cách lãnh đạo Các yếu tố ảnh hưởng đến phong cách lãnh đạo DHTM_TMU 4.3.1.1 Khái niệm phong cách lãnh đạo • Phong cách lãnh đạo là hệ thống những nguyên tắc, các chuẩn mực, các biện pháp, các phương tiện của người lãnh đạo trong việc tổ chức, động viên những người dưới quyền đạt mục tiêu nhất định. • Phong cách lãnh đạo là tổng thể những nguyên tắc, phương pháp và cách thức thể hiện các nhiệm vụ quản lý nhằm đạt được mục tiêu quản lý. DHTM_TMU 4.3.1.2 Các yếu tố ảnh hưởng đến phong cách lãnh đạo Bên ngoài Kinh tế Chính trị Văn hóa – xã hội Nguyên tắc quản lý Đặc điểm của ngành và tập thể Bên trong Xu hướng Tính khí Tính cách Năng lực Tình cảm và cảm xúc DHTM_TMU 4.3.2 Các phong cách lãnh đạo Độc đoán, chuyên quyền Dân chủ Tự do DHTM_TMU Phong cách lãnh đạo độc đoán, chuyên quyền • Nóng nảy, thiếu tin tưởng vào nhân viên • Đánh giá chủ quan, định kiến • Giao tiếp: hách dịch, phản bác người khác và tự kiêu • Độc tài, dám nghĩ, dám làm, dám khẳng định mình • Nặng về mệnh lệnh, thông tin 1 chiều • Gây căng thẳng với cấp dưới, cơ chế quản lý hành chính, quan liêu DHTM_TMU Phong cách lãnh đạo dân chủ • Là người biết phân quyền, hút người lao động vào việc chung • Đặc điểm tâm lý: lòng thương người, cởi mở, chan hòa, dễ gần gũi và đồng cảm nhưng thiếu quyết đoán • Nhược điểm: ba phải, phụ thuộc vào ý kiến tập thể DHTM_TMU Phong cách lãnh đạo tự do • Thường chỉ cung cấp thông tin, ít tham gia vào hoạt động cụ thể • Đặc điểm tâm lý: Đề cao tính cá nhân, tinh thần hợp đồng và trách nhiệm hạn chế • Người lãnh đạo không quan tâm và can thiệp vào công việc • Nhược điểm: không nề nếp, kết quả công việc không ổn định DHTM_TMU 4.4. Êkíp lãnh đạo Khái niệm và dấu hiệu của êkíp lãnh đạo Cấu trúc tâm lý của êkíp lãnh đạo Những yếu tố tâm lý bảo đảm sự tồn tại và phát triển của êkíp lãnh đạo Thủ lĩnh êkíp lãnh đạo và các điều kiện thiết lập một êkíp lãnh đạo DHTM_TMU 4.4.1 Khái niệm và dấu hiệu của ê kíp lãnh đạo Khái niệm Là một nhóm nhỏ người cùng tiến hành một hoạt động chung, trong đó các thành viên có sự tương hợp tâm lý cao và phối hợp hoạt động chặt chẽ Dấu hiệu của ê kíp • Nhóm nhỏ người lãnh đạo • Cùng tiến hành loạt hoạt động chung • Có sự tương hợp tâp lý và phối hợp hoạt động chặt chẽ DHTM_TMU So sánh giữa Ban lãnh đạo và Êkíp lãnh đạo Tổ chức tập thể để thực hiện các nhiệm vụ đề ra Khác nhau - Là nhóm nhỏ không chính thức -Có sự tương hợp tâm lý và phối hợp hoạt động chặt chẽ - Người lãnh đạo cấp trưởng vừa là thủ lĩnh chính thức vừa là thủ lĩnh không chính thức - Là nhóm nhỏ chính thức -Có thể có sự tương hợp tâm lý và phối hợp hoạt động chặt chẽ hoặc không - Người lãnh đạo cấp trưởng là người lãnh đạo cao nhất của nhóm chính thức–ban lãnh đạo DHTM_TMU Động cơ chung Mục đích chung Các hành động chung 4.4.2 Cấu trúc tâm lý của ê kíp lãnh đạo DHTM_TMU 4.4.3 Những yếu tố tâm lý để tồn tại và phát triển Êkíp lãnh đạo Tương hợp tâm lý Phối hợp hành động Mối quan hệ giữa tương hợp tâm lý và phối hợp hành động DHTM_TMU 4.4.4 Thủ lĩnh êkíp lãnh đạo và các điều kiện thiết lập một êkíp lãnh đạo Thủ lĩnh êkíp lãnh đạo Các điều kiện thiết lập một êkíp lãnh đạo DHTM_TMU 4.4.4.1 Thủ lĩnh của ê kíp lãnh đạo Thủ lĩnh được hiểu là cá nhân có khả năng đóng vai trung tâm trong việc tổ chức hoạt động phối hợp và điều khiển những mối quan hệ trong nhóm và có quyền quyết định những hoàn cảnh có ý nghĩa với nhóm Chức năng của thủ lĩnh Xác định mục tiêu định hướng Tổ chức Chỉ huy Kiểm soát và đánh giá DHTM_TMU 4.4.4.2 Điều kiện thiết lập một Ê kíp lãnh đạo • Đặt quyền lợi của tập thể lên hàng đầu • Đảm bảo sự tương hợp tâm lý, phối hợp hành động cao • Phải có phẩm chất năng lực cần thiết, đáp ứng công tác quản lý tập thể • Thiết lập MQH trung thực, chân thành và thẳng thắn • Không ngừng nâng cao trình độ, giúp đỡ, quan tâm nhau • Người thủ lĩnh ê kíp phải biết xác định chức năng nhiệm vụ, phân công rõ ràng, đúng người, đúng việc • Người thủ lĩnh phải không ngừng nâng cao trình độ và rèn luyện đạo đức • Quan hệ giữa các thành viên ê kíp phải tế nhị và chân thành DHTM_TMU L/O/G/O DHTM_TMU