Bài giảng Tài chính học - Chương 1: Đại cương về tài chính - Lê Thị Tuyết

Tài liệu môn Tài Chính Học – GV: Lê Thị Tuyết Site: https://sites.google.com/site/lindatuyetle/ E-mail: linda.tuyetle@gmail.com 1.1 KHÁI QUÁT SỰ RA ĐỜI & PHÁT TRIỂN CỦA TÀI CHÍNH 1.2 BẢN CHẤT CỦA TÀI CHÍNH 1.3 CHỨC NĂNG & VAI TRÒ CỦA TÀI CHÍNH 1.4 HỆ THỐNG TÀI CHÍNH www.trungtamtinhoc.edu.vn Tài chính là gì ? Khái niệm tài chính: Tài chính là quá trình phân phối các nguồn tài chính (hay vốn) nhằm đáp ứng nhu cầu của các chủ thể kinh tế. Hoạt động tài chính luôn gắn liền với sự vận động độc lập tương đối của các luồng giá trị dưới hình thái tiền tệ thông qua việc hình thành, tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ trong nền kinh tế. CS nguyên thủy SX tự cung tự cấp Nền KT hàng hóa Nền KT hàng hóa –tiền tệ Điều kiện ra đời: Sự phát triển của tài chính:  Ðối với quan hệ tín dụng  Đối với hoạt động bảo hiểm  Đối với các hoạt động tài chính của Nhà nước Đặc trưng của quan hệ tài chính:  Quan hệ phân phối:  Phân phối lần đầu  Phân phối lại  Phân phối dưới dạng giá trị (sử dụng tiền để đo lường).  Hình thành và sử dụng của quỹ tiền tệ (nơi tập trung và phân phối vốn ra toàn XH: quỹ TD, BH, NSNN, TCDN) Phản ánh các mối quan hệ kinh tế giữa các chủ thể với nhau trong quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng nguồn tài chính Huy động vốn: khai thác các nguồn tài chính nhằm tạo lập nguồn lực đáp ứng nhu cầu phát triển của nền kinh tế Phân phối:  Khâu tín dụng  Khâu bảo hiểm  Ngân sách nhà nước  Nội bộ Giám sát: kiểm soát các hoạt động tài chính nhằm phát hiện những ưu điểm để phát huy, những tồn tại để khắc phục Chức năng: Vai trò:  Công cụ phân phối tổng thu nhập quốc dân  Công cụ quản lý & điều tiết vĩ mô nền kinh tế Khái niệm: Thị trường tài chính là tổng hòa các mối quan hệ cung cầu về vốn, diễn ra dưới hình thức vay mượn, mua bán về vốn, tiền tệ và các chứng từ có giá nhằm chuyển từ nơi cung cấp vốn đến nơi có nhu cầu về vốn.  Thị trường tiền tệ  Thị trường vốn Người có vốn Người cần vốn Trung gian tài chính Vốn Vốn TGTC là các tổ chức tài chính thực hiện chức năng dẫn vốn từ người có vốn tới người cần vốn => đóng vai trò như một cầu nối giữa người cần vốn và người có vốn. • Là tổng thể các hoạt động thu chi bằng tiền do nhà nước tiến hành. • Đặc trưng bằng ngân sách nhà nước gắn liền với việc thực hiện các chức năng của nhà nước => là khâu chủ đạo trong hệ thống tài chính quốc gia • Phục vụ cho sự hoạt động của bộ máy nhà nước và thực hiện các chức năng quản lý kinh tế xã hội. • Là các hoạt động phân phối tiền tệ gắn liền với hoạt động sản xuất kinh doanh hàng hóa hay dịch vụ của doanh nghiệp. • TCDN đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra các nguồn lực tài chính mới cho nền kinh tế. • Là quan hệ tài chính trực tiếp đáp ứng nhu cầu vật chất, tinh thần và các nhu cầu xã hội cho các tầng lớp dân cư => chi tiêu mua sắm • Là nguồn TC phân bổ rải rác nhưng tổng nguồn TC lại rất lớn • Mục đích cuối cùng: thỏa mãn tối đa các nhu cầu tiêu dùng trên cơ sở các nguồn thu nhập hiện tại và tương lai Hoạt động của TCQT bao gồm : • Tín dụng quốc tế: các khoản vay nợ, viện trợ, tín dụng thương mại. • Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) • Đầu tư gián tiếp từ nước ngoài • Hoạt động thanh toán quốc tế.