Bài giảng Tài chính công ty đa quốc gia - Chương 3: Đầu tư trực tiếp nước ngoài và mua bán, sáp nhập xuyên quốc gia - Lương Minh Hà

HỌC VIỆN NGÂN HÀNGKHOA TÀI CHÍNHChương 3ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI VÀ MUA BÁN, SÁP NHẬP XUYÊN QUỐC GIAHÀ NỘI, 02/2011Mục tiêu của chương Lương Minh HàTrả lời các câu hỏi sau:Động cơ đầu tư trực tiếp nước ngoài của MNC?Ưu và nhược điểm của đầu tư mới, mua bán sáp nhập xuyên quốc gia?Các vấn đề về rủi ro đối với FDINội dung chính Lương Minh Hà1. Các xu hướng FDI toàn cầu thời gian gần đây2. Động cơ thúc đẩy MNC thực hiện FDI3. Đầu tư mới và mua bán, sáp nhập xuyên quốc gia4. Các vấn đề rủi ro đối với FDI Lương Minh Hà3.1. Các xu hướng FDI toàn cầu thời gian gần đây Lương Minh Hà3.1. Các xu hướng FDI toàn cầu thời gian gần đâyĐầu tư trực tiếp nước ngoài toàn cầu và theo khu vực giai đoạn 1980 - 2009 Lương Minh Hà3.1. Các xu hướng FDI toàn cầu thời gian gần đâyNguyên nhân FDI toàn cầu tăng mạnh giai đoạn 2003 - 2007?Nền kinh tế toàn cầu tăng trưởng mạnhLợi nhuận các công ty caoÁp lực cạnh tranh gia tăngCác điều kiện tài trợ thuận lợi đối với hoạt động mua bán, sáp nhập; trong đó có mua bán sáp nhập xuyên biên giới. Lương Minh HàĐầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) là gì?3.2. Động cơ thúc đẩy MNC thực hiện FDI Lương Minh Hà3.2. Động cơ thúc đẩy MNC thực hiện FDITheo Tổ chức thương mại thế giới (WTO):Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) là việc một nhà đầu tư (nước chủ đầu tư) có một tài sản ở một nước khác (nước thu hút đầu tư) cùng với quyền quản lý tài sản đó. Lương Minh Hà3.2. Động cơ thúc đẩy MNC thực hiện FDITheo UNCTAD (Hội nghị của LHQ về Thương mại và phát triển):Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) được định nghĩa là việc đầu tư dài hạn gắn với lợi ích và sự kiểm soát lâu dài giữa một chủ thể đầu tư ở một nước (nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài hay công ty mẹ) vào một công ty ở nước khác (công ty FDI hay công ty con).3.2. Động cơ thúc đẩy MNC thực hiện FDI Lương Minh HàLý do MNC đầu tư ra nước ngoàiLợi ích của đa dạng hóa quốc tế Lương Minh Hà3.2. Động cơ thúc đẩy MNC thực hiện FDINhóm động cơ liên quan đến chi phí: Hưởng lợi thế kinh tế từ quy mô Sử dụng các nhân tố sản xuất ở nước ngoài Sử dụng nguồn nguyên liệu thô ở nước ngoài Sử dụng công nghệ nước ngoài Phản ứng với những thay đổi về tỷ giá hối đoái Lương Minh Hà3.2. Động cơ thúc đẩy MNC thực hiện FDINhóm động cơ liên quan đến doanh thu: Thu hút nguồn cầu mới Xâm nhập vào các thị trường tiềm năng Khai thác những lợi thế độc quyền Phản ứng đối với những rào cản thương mại Đa dạng hóa quốc tế Lương Minh Hà3.2. Động cơ thúc đẩy MNC thực hiện FDIViệc đa dạng hóa quốc tế giúp các MNC giảm rủi ro tổng thể. Giảm rủi ro tổng thể cũng là 1 trong những mục tiêu hàng đầu của các MNC khi đa dạng hóa quốc tế. Lương Minh Hà3.2. Động cơ thúc đẩy MNC thực hiện FDITính hiệp phương sai của danh mục đầu tư gồm 2 dự án A và B:, Lương Minh Hà3.2. Động cơ thúc đẩy MNC thực hiện FDIVí dụ: Lợi ích về đa dạng hóa đầu tư với công ty MerriMack (Mỹ):Công ty cân nhắc 2 danh mục đầu tư với 2 dự án tại Anh và Mỹ như sau:Đầu tư 70% vốn vào các dự án hiện có tại Mỹ và 30% vốn vào dự án mới tại Mỹ.Đầu tư 70% vốn vào các dự án hiện có tại Mỹ và 30% vốn vào dự án mới tại Anh. Lương Minh Hà3.2. Động cơ thúc đẩy MNC thực hiện FDIĐặc điểm của các dự án đề xuất tại Mỹ tại AnhTỷ lệ lợi nhuận sau thuế bình quân của dự ánĐộ lệch chuẩn của tỷ lệ lợi nhuận sau thuế của dự ánTương quan giữa tỷ lệ lợi nhuận sau thuế của dự án với tỷ lệ lợi nhuận của dự án của MNC hiện có tại Mỹ25%.09.8025%.11.02 Lương Minh Hà3.2. Động cơ thúc đẩy MNC thực hiện FDIMNC có thể không đạt mục tiêu giảm rủi ro tổng thể trong điều kiện khủng hoảng toàn cầu.MNC có thể đạt được lợi ích đa dạng hóa khi đầu tư trên nhiều nướcMNC đầu tư tại nhiều nước luôn phải cân nhắc giữa rủi ro và lợi nhuận của các dự án, thường sử dụng đường giới hạn danh mục hiệu quả. Lương Minh Hà3.2. Động cơ thúc đẩy MNC thực hiện FDIMNC có các dự án đầu tư tại các nước trên thế giới luôn phải phân tích đặc điểm rủi ro và lợi nhuận của các dự án. Lương Minh Hà3.2. Động cơ thúc đẩy MNC thực hiện FDITỷ lệ lợi nhuận bình quân năm(Tỷ lệ lợi nhuận kỳ vọng)Độ lệch chuẩn của tỷ lệ lợi nhuận bình quân (Rủi ro)AJBĐường giới hạn hiệu quảDanh mục đầu tưĐường giới hạn danh mục hiệu quả3.3. Đầu tư mới và mua bán, sáp nhập xuyên quốc gia Lương Minh HàMNC có thể thực hiện FDI bằng 3 phương thức chủ yếu:Đầu tư mớiMua bán, sáp nhập xuyên quốc giaLiên doanhĐầu tư mới (greenfield investment) Lương Minh HàLà một hình thức đầu tư trực tiếp nước ngoài trong đó công ty mẹ bắt đầu quá trình kinh doanh tại nước được đầu tư thông qua xây mới hoàn toàn các cơ sở kinh doanh. Trong trường hợp công ty mẹ bỏ vốn thêm để mở rộng các cơ sở kinh doanh đã có trước đó cũng được coi là 1 hình thức đầu tư mới. Lương Minh HàĐầu tư mới (greenfield investment)Ưu điểm:Thích hợp với những quốc gia có rào cản gia nhập thị trường đối với MNC thấp.Tránh được việc phải đối diện với các khác biệt về văn hóa kinh doanhNhững công ty công nghệ cao sẽ giảm được chi phí đào tạo nhân viên mới.Công ty mẹ có toàn quyền kiểm soát dự án đầu tư. Lương Minh HàĐầu tư mới (greenfield investment)Nhược điểm:Các chi phí gia nhập thị trường lớnThời gian xây dựng dàiYêu cầu kinh nghiệm quản lý quốc tế caoKhác biệt văn hóa trong kinh doanhMua bán và sáp nhập xuyên quốc gia (cross-border mergers and acquisitions hay cross-border M&As) Lương Minh HàMua lạiSáp nhậpHợp nhấtBao gồm Lương Minh HàMua bán và sáp nhập xuyên quốc gia (cross-border mergers and acquisitions hay cross-border M&As)Mua lại: là việc một công ty mua một phần tài sản/vốn hay toàn bộ một công ty khác. Công ty mục tiêu có thể chấm dứt hoạt động hoặc tồn tại như một công ty phụ thuộc.Sáp nhập: là sự kết hợp của hai hay nhiều công ty. Sau thương vụ, chỉ có công ty nhận sáp nhập tồn tại, các công ty khác chấm dứt sự tồn tại của mình.Hợp nhất: là sự kết hợp của hai hay nhiều công ty để tạo thành công ty mới và chấm dứt sự tồn tại của các công ty tham gia hợp nhất. Lương Minh HàMua bán và sáp nhập xuyên quốc gia (cross-border mergers and acquisitions hay cross-border M&As)Ưu điểm: Nhanh chóng gia nhập thị trường Giảm được các chi phí gia nhập thị trườngThích hợp khi rào cản lớn đối với đầu tư mới ở nước nhận đầu tư Loại bỏ đối thủ cạnh tranh nội địa trong lĩnh vực đầu tư Lương Minh HàMua bán và sáp nhập xuyên quốc gia (cross-border mergers and acquisitions hay cross-border M&As)Nhược điểm:Thường yêu cầu nguồn vốn lớn Yêu cầu trình độ quản lý cao Khác biệt về văn hóa kinh doanhNhiều trường hợp công ty mẹ không có toàn quyền kiểm soát với công ty con3.4. Các vấn đề rủi ro đối với FDI Lương Minh HàRủi ro chính trịRủi ro tỷ giá Lương Minh Hà3.4. Các vấn đề rủi ro đối với FDITỷ lệ lợi nhuận bằng đồng USD khi MNC (Mỹ) đầu tư nước ngoài Lương Minh Hà3.4. Các vấn đề rủi ro đối với FDIRủi ro chính trị đối với FDICác loại rủi ro chính trịCác hình thức rủi ro chính trịĐo lường rủi ro chính trịTự bảo hiểm rủi ro chính trị Lương Minh Hà3.4. Các vấn đề rủi ro đối với FDICác loại rủi ro chính trị: rủi ro vĩ mô và vi môRủi ro vĩ mô: Hầu hết các công ty đều chịu ảnh hưởng từ các chính sách bất lợi từ nước nhận đầu tư.Rủi ro vi mô: Những rào cản mà chỉ tác động đến khu vực đầu tư nước ngoài. Lương Minh Hà3.4. Các vấn đề rủi ro đối với FDIRủi ro chuyển giaoRủi ro hoạt độngRủi ro kiểm soát3 hình thức rủi ro chính trị Lương Minh Hà3.4. Các vấn đề rủi ro đối với FDIĐo lường rủi ro chính trị:Hệ thống chính trị và chính phủ các nước nhận đầu tưQuan điểm và sức mạnh của đảng lãnh đạoMức độ gia nhập các tổ chức quốc tếTôn giáo và đạo đức kinh doanh của nước nhận đầu tưAn ninh khu vựcCác biến số cơ bản của nền kinh tế Lương Minh Hà3.4. Các vấn đề rủi ro đối với FDIMột số phương thức giảm thiểu phơi nhiễm rủi ro chính trị:Hình thành liên doanh với công ty trong nướcTham gia cùng các tập đoàn khác khi thực hiện FDIPhương án tài trợ thích hợp Lương Minh Hà3.4. Các vấn đề rủi ro đối với FDIMua bảo hiểm cho dự án FDI:MNC có thể tăng độ an toàn cho dự án bằng cách ký kết các hợp đồng bảo hiểm trong các trường hợp:Chuyển đổi đồng ngoại tệTài sản bị giảm sút do chiến tranh, các sự kiện bạo động ở nước ngoàiLỗ trong kinh doanh do bạo lực chính trị ở nước ngoài Lương Minh Hà3.4. Các vấn đề rủi ro đối với FDIQuan điểm của chính phủ các nước đối với FDI:Thu hút FDIHạn chế FDIQuy định các điều kiện đối với FDISinh viên: Lương Minh HàThank for attentions!