Bài giảng Sinh lý tuyến yên - Lê Quốc Tuấn

SINH LÝ TUYẾN YÊN Bs. Lê Quốc Tuấn Ths. Bs. Nguyễn Phúc Hậu NỘI DUNG Sơ lược về giải phẫu và phôi thai học tuyến yên Các hormon của tuyến yên trước Trục hạ đồi – tuyến yên Hormon GH và tác dụng của nó Tuyến yên sau GIẢI PHẪU TUYẾN YÊN PHÔI THAI HỌC TUYẾN YÊN TUYẾN YÊN TRƯỚC Loại tế bào Tỉ lệ % Hormon Cấu trúc Chức năng Somatotropes 50% GH Chuỗi đơn amino acid Kích thích cơ thể phát triển, bài tiết somatomedin Corticotropes 15-20% ACTH Kích thích tạo hormon vỏ thượng thận ( cortisol, androgen ) Lactotropes 10-25% Prolactin Kích thích chế tiết sữa Thyrotropes 10% TSH Glycoprotein, gồm 2 tiểu đơn vị α và β Kích thích tiết hormon giáp ( T3, T4 ) Gonadotropes 10-15% FSH, LH Kích thích phát triển nang trứng và rụng trứng, bài tiết các hormon sinh dục ( estrogen, testosteron ) PROLACTIN VÙNG HẠ ĐỒI HORMON VÙNG HẠ ĐỒI Hormon Chức năng TRH (Thyrotropin releasing hormon) Giải phóng TSH CRH (Corticotropin releasing hormon) Giải phóng ACTH GHRH (Growth hormon releasing hormon) Giải phóng GH GHIH (Growth hormon inhibitory hormon Ức chế giải phóng GH GnRH (Gonadotropin releasing hormon) Giải phóng FSH và LH PIH (Prolactin inhibitory hormon) Ức chế giải phóng prolactin PRH (Prolactin releasing hormon) Giải phóng prolactin TRỤC HẠ ĐỒI – YÊN - GIÁP HOẠT ĐỘNG CỦA TSH GROWTH HORMON (GH) CHỨC NĂNG CỦA GH Chuyển hóa protid: tăng tổng hợp protein Chuyển hóa lipid: tăng sử dụng acid béo Chuyển hóa glucid: tăng tạo glycogen, nếu quá nhiều GH gây tăng đường huyết → “ đái tháo đường tuyến yên ” Kích thích sụn và xương phát triển: qua đĩa sụn nối và cả màng xương GROWTH HORMON (GH) GROWTH HORMON (GH) GROWTH HORMON (GH) GH VÀ SỰ PHÁT TRIỂN XƯƠNG GROWTH HORMON (GH) SOMATOMEDIN BẤT THƯỜNG BÀI TIẾT GH Suy tuyến yên U chèn ép tuyến yên Hội chứng SHEEHAN Cường tuyến yên Bệnh khổng lồ ( gigantism): u tế bào somatotrop xảy ra trước tuổi trưởng thành ( còn gọi u tế bào ưa acid ) Bệnh to đầu ngón ( acromegaly ): u tế bào somatotrop sau tuổi trưởng thành TUYẾN YÊN SAU ADH (antidiuretic hormon, vasopressin) ĐIỀU HÒA BÀI TIẾT ADH OXYTOCIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN SỰ THEO DÕI CỦA CÁC BẠN !