Bài giảng Quản trị nhân lực nâng cao - Chương X: Cơ sở quản lý thù lao lao động - Nguyễn Tiến Mạnh

PHẦN VTHÙ LAO VÀ CÁC PHÚC LỢI1Chương X. CƠ SỞ CỦA QUẢN LÝ THÙ LAO LAO ĐỘNG Chương XIV. CÁC PHÚC LỢI CHO NGƯỜI LAO ĐỘNGChương XII. CÁC HÌNH THỨC TRẢ CÔNGChương XIII. CÁC KHUYẾN KHÍCH TÀI CHÍNHChương XI. QUẢN TRỊ TIỀN CÔNG VÀ TIỀN LƯƠNGCHƯƠNG XCƠ SỞ QUẢN LÝ THÙ LAO LAO ĐỘNGI. THÙ LAO LAO ĐỘNG VÀ CÁC MỤC TIÊU CỦA HỆ THỐNG THÙ LAO LĐ1. Khái niệm và cơ cấu của TLLĐ* Theo nghĩa hẹp: TLLĐ là tất cả các khoản mà NLĐ nhận được thông qua mối QH thuê mướn giữa họ với tổ chức- Cơ cấu TLLĐ gồm 3 thành phần: + Thù lao cơ bản: Tiền công (theo CV hoàn thành) và Tiền lương (cố định và thường xuyên hàng tháng) + Các khuyến khích: Tiền thưởng; Phân chia lợi nhuận, Phân chia tiền vượt năng suất + Các phúc lợi: BHXH, BHYT, lương hưu, ngày nghỉ2 * Theo nghĩa rộng: Ngoài 3 thành phần trên còn bao gồm cả nội dung CV và môi trường làm việc Nội dung công việc - Tính ổn định của CV - Mức độ hấp dẫn của CV - Mức độ thách thức của CV - Yêu cầu về trách nhiệm khi THCV - Cơ hội thăng tiến, đề bạt Môi trường làm việc - Điều kiện LV thoải mái - Lịch LV linh hoạt - Chính sách hợp lý và công bằng của tổ chức - Đồng nghiệp thân ái- Giám sát viên ân cần, chu đáo3 2. Các mục tiêu của hệ thống Thù lao lao động - Hệ thống TL phải hợp pháp (Điều 56 quy định tiền lương tối thiểu; Điều 59,61 quy định tiền trả LV thêm giờ) - Hệ thống TL phải thỏa đáng đủ thu hút LĐ có CL cao - Hệ thống TL phải có tác dụng kích thích NLĐ - Hệ thống TL phải công bằng (so với bên trong và bên ngoài) - Hệ thống TL phải bảo đảm (thường xuyên và đoán trước được thu nhập của họ) - Hệ thống TL phải hiệu quả và hiệu suất (vai trò QL của tổ chức đạt HQ và PT)4 II. ẢNH HƯỞNG CỦA THÙ LAO ĐẾN CHỌN NGHỀ, CHỌN VIỆC, ĐẾN THCV CỦA NLĐ VÀ HIỆU QUẢ CỦA TỔ CHỨC 1. Thù lao và chọn nghề, chọn việc * Nghề có thu mức lương cao – thu hút nhiều NLĐ * Khi xem xét tiền lương cần dựa vào: Mức lương khởi điểm và các khuyến khích; Chi phí về mức sống nơi LV.2. Công bằng về thù lao và sự hài lòng về công việc Công bằng về TL cao Hài lòng về CV càng lớn * lưu ý: - LĐ khác nhau thì tiền lương khác nhau - CV, Chính sách của tổ chức khác nhau thì tiền lương cũng khác nhau - Nhận thức của NLĐ tác động đến sự hài lòng 5 3. Thù lao và kết quả THCV* Tiền lương nhận được tác động đến sự hài lòng CV của NLĐ và ảnh hưởng đến kết quả THCV * Mối quan hệ đó dẫn đến: - Giải quyết tốt sẽ động viên NLĐ hoàn thành CV tốt sẽ được nhận tiền lương cao hơn và ngược lại - Các tổ chức phải luôn nhấn mạnh mối quan hệ trên - Những hậu quả tiêu cực được giảm thiểu* Biện pháp tăng cường mối quan hệ Thù lao–Kết quảCV - Xử lý tốt mối quan hệ đó trong tổ chức - Động viên, giải thích rõ với NLĐ làm cho họ tin tưởng - Sử dụng Hệ thống Đánh giá THCV 1 cách công bằng6 4. Thù lao LĐ và sử dụng ngày công, giờ công Mức tiền lương không phù hợp – số ngày vắng mặt tăng, do: NLĐ bất mãn với cơ cấu trả công (tiền lương, đề bạt, đánh giá không công bằng); NLĐ muốn tránh sự không hài lòng về ĐK LĐ, môi trường CV, quan hệ với đồng nghiệp Biện pháp: Trả công theo giờ; Trả công làm thêm giờ; Khuyến khích tự thực hiện, phát minh sáng kiến 5. Thù lao LĐ và thuyên chuyển LĐ Tiền lương – Sự hài lòng CV – Tiếp tục ký HĐ hay thuyên chuyển Biện pháp: Tăng cường sự hài lòng CV; Cải thiện ĐK công bằng trong tổ chức7 6. Thù lao LĐ và Hiệu quả hoạt động của tổ chứcLưu ý khi XD hệ thống thù lao LĐ:- Phải linh hoạt, mềm dẻo, phù hợp với mọi người LĐ- Trả thù lao cao cho LĐ hoàn thành CV xuất sắc, có kỹ năng8THÙ LAO CAOHIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNGCỦA TỔ CHỨC- Tăng sự hài lòng về CV - Giảm lãng phí giờ công, ngày công- Giảm thuyên chuyển- Tăng NSLĐ- Tăng chất lượng CV III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN THÙ LAO LĐ9THÙ LAO LAO ĐỘNGYẾU TỐ THUỘC VỀ CÔNG VIỆCYẾU TỐ THUỘC VỀ TỔ CHỨCYẾU TỐ MÔI TRƯỜNG BÊN NGOÀIYẾU TỐ THUỘC VỀ NLD 1. Yếu tố thuộc môi trường bên ngoài * Thị trường lao động- Tình hình cung-cầu, thất nghiệp ảnh hưởng tiền công- Cơ cấu đội ngũ LĐ, định chế GD, ĐT ảnh hưởng lương * Sự khác biệt tiền lương theo vùng * Các mong đợi của XH, VH, Phong tục tập quán * Các tổ chức Công đoàn * Luật pháp và quy định của Chính phủ * Tình trạng của nền Kinh tế10 2. Yếu tố thuộc về tổ chức * Lĩnh vực SXKD của DN * Tổ chức công đoàn có hay không * Lợi nhuận và khả năng chi trả TLLĐ * Quy mô của DN * Trình độ trang bị kỹ thuật của DN * Quan điểm, triết lý của tổ chức trong trả lương, thưởng11 3. Yếu tố thuộc về công việc * Kỹ năng THCV: Mức độ phức tạp; LĐ trí óc và LĐ chân tay; Yêu cầu về kiến thức GD, ĐT của CV; Sự khéo léo tay chân, khả năng sáng tạo * Trách nhiệm đối với CV: Tiền, tài sản, sự cam kết; Kết quả tài chính; Quan hệ với cộng đồng, với khách hàng; Thông tin có độ tin cậy cao; Mức độ phụ thuộc và độ chính xác của CV * Sự cố gắng: Yêu cầu về thể lực và trí lực; sự căng thẳng của CV; Quan tâm đến những điều cụ thể, chi tiết * Điều kiện làm việc: Ánh sáng, tiếng ồn, nóng bẩn, ô nhiễm, độc hại12 IV. CÁC TIÊU THỨC LỰA CHỌN KHI XD HỆ THỐNG TLLĐ1. Công bằng bên trong hay công bằng bên ngoài - Mô hình công bằng phân phối (so sánh tỷ số ĐG/TN) Mức Đóng góp của cá nhân cho tổ chức Tỷ số ĐG/TN = Thu nhập cá nhân nhận được từ tổ chức - Mô hình thị trường Lao động Sự công bằng tiền lương đạt được khi mức lương cho một CV nào đó được xác định tại điểm giao nhau giữa đường cung và cầu LĐ trên thị trường LĐ. Tại đây, vừa đảm bảo công bằng bên trong và CBBN.(Trả thấp không giữ đc LĐ, trả cao chi phí cao không bán đc sp): Cả 2 trường hợp DN đều gặp khó khăn.13 2. Thù lao cố định hay thù lao biến đổiTùy thuộc vào ĐK của tổ chức mà có tỷ trọng phù hợp.(Thù lao biến đổi gồm tiền thưởng, phân chia lợi nhuận, phân chia năng suất) 3. Thù lao theo THCV hay là thù lao theo nhân viên - Trả lương theo kết quả THCV là trả lương theo Sản lượng hoặc doanh số bán ra - Trả lương theo nhân viên là trả mức lương như nhau cho mọi người LĐ đảm nhận 1 CV nhất định 4. Thù lao theo Công việc hay theo cá nhân LĐ - CV nào trả lương đó không tính đến trình độ - Trả lương theo cá nhân LĐ dựa vào kiến thức, khả năng, tính linh hoạtcủa người đó14 5. Thù lao thấp hơn hay cao hơn mức TL trên thị trường-Tùy thuộc vào quy mô của DN: Lớn – trả cao; Nhỏ- thấp-Tùy thuộc vào nhu cầu LĐ của DN: Cần LĐ – trả cao6. Thù lao mang tính tài chính hay Phi tài chính - TL mang tính TC – tăng cường thành tích và trách nhiệm của NLĐ - TL mang tính PTC – tăng sự ràng buộc cá nhân với DN7. Trả lương công khai hay trả lương kín8. Quyết định thù lao tập trung hay phi tập trung 9. Thù lao khác nhau hay thù lao giống nhau Cần vận dụng linh hoạt cả 9 cặp tiêu thức trên khi XDTL15TÓM TẮT NỘI DUNG CHƯƠNG 10Thù lao LĐ có ảnh hưởng rất lớn đến THCV của NLĐ, chất lượng SP và HQ hoạt động của tổ chức. Chính sách TL phải đáp ứng được các mục tiêu: hợp pháp, kích thích, thỏa đáng, công bằng và hiệu quả. Bốn nhóm yếu tố ảnh hưởng đến TLLĐ cần vận dụng linh hoạt khi định mức tiền công/tiền lương cho mỗi CV. Hơn nữa khi XD hệ thống TLLĐ cần lựa chọn các tiêu thức phù hợp với tổ chức. CÂU HỎI ÔN TẬP 1. Thù lao LĐ là gì? Nêu cụ thể mục tiêu của Hệ thống TLLĐ. 2. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến TLLĐ 3. Trình bày các tiêu thức lựa chọn khi XD Hệ thống TLLĐ.16