Bài giảng Nguyên tắc chung trong phòng trị bệnh gia súc

NGUYEÂN TAÉC CHUNG TRONG PHOØNG TRÒ BEÄNH GIA SUÙC VEÄ SINH MOÂI TRÖÔØNG VAÄT NUOÂI Cô theå khoûe maïnh laø cô theå duy trì ñöôïc thaêng baèng vôùi caùc ñieàu kieän ngoaïi caûnh, nhôø ñoù cô theå coù theå duy trì caùc hoïat ñoäng bình thöôøng; neáu vì moät lyù do naøo ñoù, ñieàu kieän thaêng baèng naày maát ñi, thì cô theå seõ bò roái loaïn vaø sinh ra quaù trình hình thaønh beänh. ÔÛ gia suùc ñieàu khieån vieäc thích nghi cuûa cô theå vôùi moâi tröôøng do heä thaàn kinh trung öông ñaûm nhaän, do ñoù khi xaây döïng tieâu chuaån caùc yeáu toá ngoaïi caûnh ñoái vôùi caùc caù theå vaät nuoâi ngöôøi ta caên cöù vaøo möùc cao nhaát hoaëc thaáp nhaát maø vaät nuoâi coù theå chòu ñöôïc. Veä sinh veà moâi tröôøng khoâng khí Aûnh höôûng cuûa nhieät ñoä. Aûnh höôûng cuûa aåm ñoä. Aûnh höôûng buïi vaø vi sinh vaät. Aûnh höôûng thaønh phaàn hoùa hoïc. Aûnh höôûng cuûa nhieät ñoä Nhieät ñoä moâi tröôøng aûnh höôûng raát lôùn ñeán söï ñieàu hoøa nhieät ñoä cô theå vaø khaû naêng choáng ñôû beänh taät cuûa vaät nuoâi. Moät cô theå soáng luoân coù söï toûa nhieät, toûa nhieät qua da chieám ¾ nhieät löôïng toûa ra cuûa cô theå. Trong ñieàu kieän nhieät ñoä moâi tröôøng quaù cao, thuù ñieàu hoøa thaân nhieät baèng caùch caêng caùc maïch maùu ngoïai bieân, taêng cöôøng thaûi moà hoâi. Noùng keùo daøi trung khu thaàn kinh bò kích thích daãn ñeán söï roái loïan cô theå vaät nuoâi, thaân nhieät taêng vaø coù theå laøm thuù hoân meâ. Khi nhieät ñoä moâi tröôøng xuoáng quaù thaáp, maïch maùu ngoïai bieân co laïi, huyeát aùp taêng, maïch chaäm, tuaàn hoøan trôû ngaïi, mao quaûn phoåi seõ caêng to do bò sung huyeát coù theå gaây ra chöùng söng phoåi hoaëc vieâm pheá quaûn. Aûnh höôûng cuûa aåm ñoä AÅm ñoä trong khoâng khí laø nhaân toá laøm taêng theâm hay giaõm toûa nhieät trong khoâng khí. Khoâng khí aåm coù söï daãn nhieät cao hôn nhieàu laàn so vôùi khoâng khí khoâ. Aûnh höôûng buïi vaø vi sinh vaät Trong khoâng khí coù raát nhieàu buïi, trong ñoù buïi voâ cô chieám khoûang 2/3 coøn laïi laø buïi höõu cô. Trong chuoàng traïi vaät nuoâi buïi höõu cô chieám treân 50%. Buïi nhieàu trong chuoàng traïi seõ aûnh höôûng ñeán da vaø boä maùy hoâ haáp. Buïi to hôn 5µ ôû laïi ñöôøng hoâ haáp ngoøai coøn buïi nhoû hôn 5µ seõ vaøo saâu beân trong gaây vieâm muõi, ngheït muõi. Buïi trong khoâng khí mang nhieàu vi sinh vaät coù theå vaän chuyeån ñi xa, ñaây laø nguyeân nhaân laây lan moät soá beänh. Aûnh höôûng thaønh phaàn hoùa hoïc Thoâng thöôøng trong khoâng khí coù 78,97% N, 20,7%O2 coøn laïi laø moät soá khí khaùc vaø hôi nöôùc. Tæ leä naày thay ñoåi tuøy theo ñieàu kieän veä sinh cuûa chuoàng nuoâi. Trong chuoàng nuoâi CO2 khoâng ñöôïc lôùn hôn 0,25% vaø NH3 khoâng ñöôïc lôùn hôn 0,026%. Veä sinh nöôùc uoáng Nöôùc uoáng cuûa vaät nuoâi caàn löu yù moät soá tieâu chuaån sau: Maøu nöôùc - Nöôùc gia suùc uoáng ñöôïc phaûi trong, khoâng maùu saéc, neáu nöôùc coù maøu laø do coù taïp chaát voâ cô hoaëc höõu cô. Nöôùc coù taïp chaát Fe(OH)3 seõ coù maøu vaøng hoaëc maøu naâu. Ñaát seùt laøm nöôùc coù maøu vaøng nhaït, chaát muøn laøm cho nöôùc coù maøu vaøng naâu. Muoán giaûm maøu cuûa nöôùc coù theå duøng Al2(SO4)3 (100-180mg/lít). Muoán laøm maát maøu do chaát muøn gaây ra phaûi xöû lyù baèng Cl vôùi haøm löôïng 1mg/lít. Muøi nöôùc - Nöôùc saïch thì khoâng coù muøi vò gì, neáu coù muøi hoâi thoái laø do caùc chaát höõu cô thoái naùt nhö laù caây, rong reâu. Neáu trong nöôùc coù H2S (treân 0,001mg/lít) seõ coù muøi thoái, neáu H2S ôû maët thoaùng nhieàu seõ maát muøi do phaûn öùng H2S + O → S + H2O. Nhöng neáu H2S do albumin sinh ra thì khoâng maát muøi vaø loaïi nöôùc naày khoâng duøng ñöôïc. Vò nöôùc - Vò nöôùc laø do thaønh phaàn caùc chaát voâ cô vaø höõu cô taïo neân. NaCl vaø KCl laøm cho nöôùc kieàm tính, 500-600mg/lít NaCl nöôùc coù vò maën, MgCl2 laøm cho nöôùc coù vò ñaéng, Fe(HCO3)2 vôùi noàng ñoä 0,87mg/l nöôùc coù vò chaùt. Caùc chaát höõu cô thoái naùt laøm cho nöôùc coù muøi thoái. Neáu vaät nuoâi uoáng phaûi nöôùc coù muøi thoái thì coù theå bò ñoäc hôn laø nöôùc coù chaát voâ cô. Noùi toùm laïi khi nhaän xeùt veä sinh nöôùc uoáng chuû yeáu döïa vaøo caùc chaát höõu cô trong nöôùc, vieäc naày coù lieân quan nhieàu ñeán söï toàn taïi cuûa vi sinh vaät gaây beänh. Tính chaát hoùa hoïc cuûa nöôùc Ñoä pH cuûa nöôùc söû duïng ñöôïc ôû trong khoaûng 5,5 ñeán 9,5 nhöng toát nhaát töø 6,5 – 8 . Ñoä cöùng cuûa nöôùc tuøy thuoäc vaøo löôïng muoái carbonat hay sulfat, thöôøng thì muoái Ca coù nhieàu hôn muoáu Mg. Noùi chung nöôùc coù Ca hay Mg ñeàu khoâng gaây haïi cho vaät nuoâi. Khoaùng vi löôïng trong nöôùc: Pb ≤ù 0,10mg/l, As ≤ 0,05 mg/l, Cu ≤ 0,30 mg/l….. Veä sinh chuoàng traïi: Chuoàng traïi phaûi hôïp vôùi ñaëc ñieåm sinh lyù vaø chöùc naêng saûn xuaát cuûa thuù. Chuoàng traïi caàn ñôn giaûn vaø vöõng chaéc. Giöõ veä sinh chuoàng traïi. Giöõ veä sinh maùng aên, maùng uoáng. Hoá tieâu ñoäc tröôùc caùc daõy chuoàng. Ñeå troáng chuoàng 5-7 ngaøy sau khi nuoâi ñeå saùt truøng. Hoá choân xaùc thuù hoaëc loø ñoát. Tieâu deät chuoät boï, ruoài. Veä sinh thöùc aên Thöùc aên toát , khoâng quaù haïn duøng. Baûo quaûn thöùc aên toát, khoâng bò naám moùc. Cho aên ñuùng quy trình vaø hôïp veä sinh. Veä sinh thaân thuù Veä sinh veà da. Veä sinh veà chaân moùng. Veä sinh vaän ñoäng. Veä sinh khi vaän chuyeån Vaän chuyeån baèng ñöôøng boä. Vaän chuyeån ñöôøng xe löûa. Vaän chuyeån baèng ñöôøng thuûy. Vaän chuyeån baèng xe hôi. MOÄT SOÁ CHAÁT KHÖÛ TRUØNG CHUOÀNG TRAÏI THOÂNG DUÏNG Hôïp chaát Chlor Taùc duïng dieät vi khuaån, baøo töû, naám vaø virus khaù nhanh, giaûm taùc duïng khi gaëp chaát höõu cô. Hypochloride Natri: Khöû truøng duïng cuï. Hypochloride Calci: Khöû truøng chuoàng. Chloramin: Hôïp chaát höõu cô saùt truøng coù taùc duïng keùo daøi. Dung dòch kieàm Chöùa 95% NaOH, khöû truøng hieäu quaû (5%). Ăn da vaø kim loaïi. Khoâng taùc duïng maïnh tröïc khuaån lao vaø baøo töû. Formaldehyde vaø caùc chaát andehyde khaùc Daïng 40% Formaldehyde bay hôi: Formalin. Dieät ñöôïc baøo töû, dieät truøng xoâng hôi (4%). Xoâng chuoàng: 600g thuoác tím + 1 lít formalin cho 25m3 chuoàng. Cresol Chaát khöû truøng maïnh, khöû truøng chuoàng vaø hoá saùt truøng chuoàng. PHÖÔNG PHAÙP CHUNG CHO PHOØNG TRÒ Veä sinh chung Chuoàng traïi phaûi doïn veä sinh saïch seõù thoaùng khí, toát nhaát laø coù aùnh saùng chieáu vaøo buoåi saùng. Khoâng ñeå chuoàng buøn, laày, nöôùc ñoïng laø oå cho vi truøng naám moác phaùt trieån. Thöùc aên nöôùc uoáng cuõng phaûi saïch seõ, khoâng hoâi haùm, moác meo, maùng uoáng moãi ngaøy röõa 2 laàn, khoâng ñeå thieáu nöôùc. Thuù môùi mua veà phaûi nhoát rieâng ít nhaát 15 ngaøy, khi naøo khoâng coù trieäu chöùng beänh truyeàn nhieãm môùi nhoát chung. Tieâm thuoác phoøng beänh Ñònh kyø tieâm thuoác phoøng beänh truyeàn nhieãm thoâng thöôøng nhö beänh dòch taû, ôû nhöõng khu vöïc coù dòch lôõ moàm long moùáng, cuõng neân tieâm ngöøa loaïi naày theo ñònh kyø 6 thaùng 1 laàn. Quan saùt trieäu chöùng thuù beänh Trong chaêm soùc haøng ngaøy, phaûi quan saùt caùc trieäu chöùng baát thöôøng cuûa thuù ñeå coù theå phaùt hieän ñöôïc beänh moät caùch sôùm nhaát thuaän tieän cho vieäc chuaån ñoaùn vaø ñieàu trò. Nhöõng hieän töôïng baát thöôøng ôû thuù nhö : Thuù aên ít hoaëc khoâng aên.. Phaân, nöôùc tieåu coù maøu saéc baát thöôøng. Thuù ñi laïi baát thöôøng. Thuù thöôøng bò soát. Caùch cung caáp thuoác cho gia suùc. Töông töï nhö ôû ngöôøi, tuøy theo loaïi thuoác caàn söû duïng vaø söï höôùng daãn ôû nhaõn thuoác, chuùng ta seõ caáp thuoác cho gia suùc baèng moät trong caùc ñöôøng sau ñaây : Cho uoáng Chích thòt Chích tónh maïch Chích döôùi da Nhoû muõi, xòt trong khoâng khí (gaø) PHOØNG NGÖØA BEÄNH BAÈNG VACCIN VAØ HUYEÁT THANH Vaccin Töø naêm 1878 ngöôøi ta laáy vaåy ñaäu cuûa boø caùi (boø caùi tieáng latinh laø vacca) chuûng cho ngöôøi, ngöôøi maéc beänh nheï vaø sau khoâng bò beänh ñaäu muøa, ngöôøi ta duøng phöông phaùp naøy ñeå phoøng beänh ñaäu muøa cho ngöôøi . Nhieàu coâng trình nghieân cöùu cuûa Pasteur veà phoøng beänh truyeàn nhieãm baèng sinh vaät vaø khaúng ñònh coù theå taïo mieãn dòch nhaân taïo cho ngöôøi vaø gia suùc.Vaø Pasteur ñeà nghò chaát tieâm chuûng taïo mieãn dòch laø vaccin Antigen (khaùng nguyeân) vaøo cô theå vaät nuoâi seõ taïo ra Antibody (khaùng theå) (khaùng nguyeân tieâm vaøo cô theå taïo khaùng theå ñoái vôùi khaùng nguyeân aáy) Vaccin laø loaïi thuoác phoøng ngöøa beänh nguoàn goác sinh vaät ñöïôc ñieàu cheá töø vi khuaån hoaëc virus ñaõ ñöôïc laøm yeáu ñi khoâng gaây nguy hieåm hoaëc laøm cheát thuù nhöng taïo ñöôïc söï mieãn dòch toát Vaccin thöôøng coù hai loaïi : Vaccin nhöôïc ñoäc :duøng vi khuaån hay virus ñaõ laøm yeáu ñeán möùc ñoä maát khaû naêng gaây beänh cho vaät tieâm , ngöôøi ta laøm yeáu baèng caùch nuoâi caáy trong ñieàu kieän baát lôïi :ñeå canh truøng giaø hoaëc nuoâi caáy lieân tieáp qua ñoäng vaät khaùc :nhö vaccin Newcaste, dòch taû traâu boø… Vaccin nhöôïc ñoäc gaây mieãn dòch sôùm hôn 3-4 ngaøy sau khi tieâm nhöng thöôøng gaây phaûn öùng nhaát laø khi tieâm vaø cô theå ñang mang beänh coù theå laøm phaùt beänh. Vaccin voâ hoaït :duøng vi khuaån ñaõ bò gieát cheát baèng nhöõng taùc nhaân lyù hoaù: nhö vaccin tuï huyeát truøng traâu ,boø ..Newcaste coù loaïi voâ hoaït ,chuûng gheùp. Caùc vaccin voâ hoaït an toaøn khoâng gaây phaûn öùng nhöng sau 2-3 tuaàn tieâm môùi coù mieãn dòch Vaccin thöøông tieâm döôùi da ,tieâm baép ,hoaëc nhoû maét ,muõi hay xòt trong khoâng khí . Khoâng ñöôïc tieâm vaøo maïch maùu Khaùng nguyeân Taïo söï mieãn dòch ôû gaø Thu khaùng theå töø tröùng Saáy khoâ Hoaøn taát saûn phaåm Cheá phaåm Globigen ĐẶC TRƯNG VÀ PHẢN ỨNG CHÉO Specific Reaction Phản ứng chéo Bề mặt phân chia Bề mặt tương đồng Việc đo lường những yếu tố tác động tới phản ứng Ag/Ab Sự tương đồng Sự kết dính Tỷ lệ Ag:Ab Cấu trúc vật lý của Ag Thừa Ab Thừa Ag Tương đương-Thành lập dạng lưới Khái niệm về sự tương đồng và kết dính Sự tương đồng Sự kết dính Sự tương đồng Ag cao Sự tương đồng Ag vừa Lực kết dính Sự tương đồng Sức bền sự phản ứng giữa một kháng nguyên đơn được xác định và vị trí một nhóm kháng thể đơn Sự tương đồng cao Sự tương đồng thấp Sự tương đồng Sự kết dính Sự kết dính Sự kết dính Toàn thể sức bền của sự kết dính giữa một Ag với nhiều kháng thể xác định và đa giá Phản ứng kết tủa/Ngưng kết Kháng thể + kháng nguyên  Ngưng kết đặc trưng  (vi khuẩn, hồng cầu, môi trường) Số lượng thử nghiệm ngưng kết Khaùng huyeát thanh Duøng ñeå chöõa vaø phoøng beänh .Tieâm phoøng baèng huyeát thanh ñeå taïo mieãn dòch thuï ñoäng cho vaät nuoâi. Huyeát thanh thöôøng ñöôïc cheá töø thuù lôùn nhö ngöïa ,boø baèng caùch duøng vi truøng, vi khuaån hay chaát ñoäc ñaõ ñöôïc laøm yeáu ñi tieâm cho chuùng roài laáy maùu ,ñeå laéng ñeå laáy huyeát thanh (huyeát thanh khaùng noïc raén). Sau khi tieâm vaøi giôø laø cô theå vaät nuoâi coù mieãn dòch vaø coù hieäu löïc töø 1-3 tuaàn. Chuû yeáu duøng ñieàu trò nhöõng thuù quí hieám , ñöa vaät ñi trieån laõm hoaëc xuaát khaåu. Taïo mieãn dòch thuï ñoäng. Mieån dòch nhanh. Ñieàu trò moät soá tröôøng hôïp bò beänh do sieâu vi Chæ duøng cho thuù quí hieám Sản xuất kháng thể Kháng thể đa dòng vô tính Kháng thể đơn dòng vô tính Sản xuất kháng thể  Kháng thể đa dòng vô tính Tiêm kháng nguyên vào thú Chờ đến khi hệ thống miễn nhiễm đáp ứng Thu huyết thanh Tinh chế kháng thể Thường trộn với phân tử kháng thể khác để chống lại kháng nguyên hiên diện SẢN XUẤT KHÁNG THỂ ĐƠN DÒNG Chích kháng nguyên kích thích tạo kháng thể ở chuột Sự hình thành tế bào tạo kháng thể riêng biệt từ lách Teá baøo khoái u ñöôïc nuoâi caáy moâ Teá baøo taïo khaùng theå ñöôïc gheùp vôùi teá baøo khoái u caáy moâ thaønh teá baøo lai Maøng chaén teá baøo lai giuùp vieäc saûn xuaát khaùng theå Tạo khaùng theå lai voâ tính Phaân laäp khaùng theå ñôn doøng voâ tính ñeå nuoâi caáy Thuoác khaùng sinh (antibiotic) Laø chaát coù taùc duïng ngaên caûn söï soáng vaø phaùt trieån cuûa vi truøng (virus khoâng dieät ñöôïc baèng khaùng sinh). Trong chaên nuoâi chaát khaùng sinh ngoaøi muïc ñích ñieàu trò beänh nhieãm truøng do vi truøng, khaùng sinh coøn taùc duïng nhö chaát kích thích taêng troïng khi pha vaøo thöùc aên haøm löôïng nhoû. a.Thuoác khaùng sinh coù nguoàn goác sinh hoïc (nuoâi caáy töø vi sinh vật ) b.Thuoác khaùng sinh do toång hôïp hoaù hoïc Thuoác khaùng sinh coù nguoàn goác sinh hoïc Penicillin - Naêm 1929 Alexander Fleming ñaõ phaùt hieän ra trong moâi tröôøng caáy coù moät soá chất khaùng vi khuẩn. Fleming thaáy trong moâi tröôøng nuoâi caáy tuï caàu vaøng (Staphylococcus aureus) coù laãn naám Penicillium notatum coù tính chaát khaùng sinh. Tuy nhieân vaøo thời đñiểm nầy oâng chöa tinh cheá ñöôïc penicillin do ñoù tính chaát cuûa thuoác khoâng ñöôïc oån ñònh. Cho ñeán theá chieán thöù 2, hai nhaø khoa hoïc Anh - Florey and Chain laøm vieäc taïi Myõ ñaõ laäp neân quy trình coâng ngheä saûn xuaát penicillin, söû duïng phoå bieán loaïi khaùng sinh naày ñaõ cöùu haøng trieäu ngöôøi. Hai nhaø khoa hoïc naày veà sau cuøng nhaân giaûi thöôûng Nobel veà y hoïc. Sau ñoù ngöôøi ta laàn löôït tìm ra nhieàu loaïi khaùng sinh khaùc qua nhieàu loaïi naám. Penicillin : taùc duïng maïnh ñoái vôùi vi truøng gram döông. Sterptomycin (töø naám streptomyces griceus): taùc duïng maïnh vi truøng gram aâm vaø gram döông (duøng strep trong beänh vieâm phoåi, lao, nhieãm truøng ruoät ..) khaù ñoäc gaây hieän töôïng khaùng thuoác, chích nhieàu gaây buoàn noân ,ñau khôùp ,ñieác tai. Nhoùm Tetracyclin - choáng vi khuaån gram aâm vaø gram döông thöôøng ôû ba daïng: Tetramycin (töø naám Streptomyce noursei) Chlortetracycline teân thöông maïi laø Aureomycin (töø naám Streptomyces aureofaciens) Oxytetramycin teân thöông maïi laø Terramycin (töø naám Streptomyces rimosus) (Thaät ra Streptomyces laø Actinomycetes ) Streptomycin Tetracycline Thuoác khaùng sinh do toång hôïp hoaù hoïc Coù raát nhieàu loaïi nhö: Nhoùm Sulfamid Nhoùm Arsenic Nhoùm thuoác dieät naám Nhoùm dieät truøng (Antiseptic) vaø taåy truøng (Disinfectants) Nhoùm hoùa trò lieäu phöùc taïp Nhoùm Sulfamid Ñaây laø loaïi thuoác phoå bieán töông ñoái reõ tieàn chöõa ñöôïc nhieàu beänh do vi khuaån gaây ra . Coù nhieàu loaïi sulfamid duøng ñeå ñieàu trò cho gia suùc * Nhoùm duøng beân ngoaøi Sulfanilamid :duøng boâi ngoaøi da khoâng gaây ñau. Sulfacylum:thuoác ít gaây kích thích nieâm maïc ,duøng trò nhieãm truøng boä phaän sinh duïc, mí maét . Sulfarin :sulfanilamide + ephedrine duøng nhoû maét muõi . * Nhoùm duøng ñöôøng ruoät : Sulfaguanidium :raát ít haáp thuï qua nieâm maïc ruoät ,duøng ñieàu trò beänh nhieãm truøng ñöôøng ruoät ,daï daøy * Nhoùm trò nhieãm truøng : -Sulfadiazimun :trò nhieãm truøng tuï vaàu ,lieân caàu, pheá caàu. -Sulfathiazolum:trò nhieãm truøng ,vi truøng ruoät . -Sulfadimerazium: haáp thuï nhanh ,thaûi tröø chaäm coù noàng ñoä trong maùu cao trò thöông haøn, tuï huyeát truøng gaø. NHOÙM ARSENIC Cheá phaåm thuoäc nhoùm arsenic duøng cho gia suùc daïng aên hoaëc tieâm, coù taùc duïng ngaên caûn vi truøng phaùt trieån vaø boài döôõng toång quaùt nhöng raát ñoäc. Goàm c1c loaïi sau: Arsanilic acid Arsanilat natri Arsenic acid Arseniat Fe Arseniat Na Acetarsol Cacodylat Na ………. NHOÙM THUOÁC DIEÄT NAÁM Coù 2 loaïi Thuoác dieät naám coå ñieån: Cheá phaåm höõu cô hoaëc voâ cô goác thuûy ngaân Cheá phaåm goác iod Sulfat ñoàng Cheá phaåm höõu cô hoaëc voâ cô goác löu huyønh Acid benzoic va acid salicylic Phaåm nhuoäm rosanilin Thuoác dieät naám hieän nay: Dichlorophen Chuyeån hoùa chaát cuûa acid beùo Salicylanilid vaø chuyeån hoùa chaát cuûa noù NHOÙM DIEÄT TRUØNG VAØ TAÅY TRUØNG Caùc loaïi thuoác dieät truøng vaø taåy truøng coù theå thuoäc caùc nhoùm sau ñaây: Caùc chaát oxy hoùa goàm: Peroxides Thuoác tím (Permanganat kali) Nhoùm chaát trong hoï halogen Caùc chaát khöû oxy: Sulfur dioxid Formarldehyd Thuûy ngaân (ít duøng) Caùc loaïi acid vaø chaát kieàm Coàn Phenol vaø Cresol Caùc loaïi phaåm nhuoäm Thuoác taåy – thuoác taåy anion (xaø boâng) NHOÙM HOÙA TRÒ LIEÄU PHÖÙC TAÏP Ñaây laø nhöõng chaát chuû yeáu ñeå trò nguyeân sinh ñoäng vaät ñoàng thôøi nhieàu chaát trong nhoùm cuõng coù taùc duïng dieät truøng. Goàm moät soá loaïi sau: Nhoùm sulphon: trò vieâm vuù vaø caàu truøng, trong thuù y thöôøng duøng loaïi dapson. Nhoùm dieät kyù sinh truøng maùu Piroplasma, coù caùc loaïi thoâng duïng nhö: Diampron Quinuronium sulfat Nhoùm dieät kyù sinh truøng Histomonas, coù caùc loaïi thoâng duïng nhö: Acinitrazol Aminonitrothiazol Dimetridazol KHÁNG SINH CẤM SỬ DỤNG Những lý do cấm sử dụng kháng sinh trong thức ăn chăn nuôi Sử dụng kháng sinh liều thấp kích thích sinh trưởng lâu dài sẽ tạo ra các dòng vi khuẩn kháng thuốc rất nguy hiểm cho môi trường. Kháng sinh tồn dư trong sản phẩm chăn nuôi có hại cho sức khỏe người tiêu dùng (Vừa tạo vi trùng kháng thuốc vừa có khả năng gây ung thư và có thể gây ra ngộ độc TP. Sử dụng kháng sinh thường xuyên sẽ làm giảm sức đề kháng tự nhiên của động vật. * Tế bào A có plasmid kháng thuốc Tế bào B chưa có Plasmid kháng thuốc trong tế bào A tự nhân lên Ống sinh dục (sex pilus) được hình thành, làm cầu nối giữa 2 tế bào với nhau Plasmid kháng thuốc được truyền tới tế bào A sang tế bào B thông qua ống sinh dục Kết quả: tế bào B nhận được plasmid kháng thuốc Cơ chế truyền plasmid kháng thuốc Mô hình hóa quá trình chuyển plasmid của E. Coli kháng thuốc với E.Coli chưa kháng thuốc. 1.Yếu tố ngoại cảnh kích thích sản xuất plasmid kháng thuốc 1 2 2. Quá trình nhân đôi plasmid khi E.Coli chưa kháng thuốc tiếp cận. 3 3. Sự chuyền plasmid từ E.Coli kháng thuốc sang E.Coli chưa kháng thuốc Mô hình hóa sự sản xuất plasmid của E. Coli Quá trình tổng hợp plasmid trong tế bào E. Coli Quá trình bơm plasmid ra ngoài tế bào E. Coli Video clips 1, 2, 3. * Sự truyền plasmid: có thể xảy ra trong cùng một lòai vi khuẩn hoặc giữa các loài khác nhau, có thể là một chiều hoặc hai chiều E.coli ref.: M. Stein, “Schweinewelt” Apr. 1992 * Các tế bào nhận được plasmid tiếp tục truyền lại cho thế hệ sau Sự đề kháng kháng sinh của E. Coli trên heo(Dương Thanh Liêm, Kevin Liu, 2000) Sự đề kháng kháng sinh của E. coli dung huyết trên người (Nguyễn Trọng Chính (Bệnh viện TWQĐ 108 (1999-2000) Những căn cứ để cấm sử dụng kháng sinh trong thức ăn chăn nuôi Kháng sinh sử dụng trong thức ăn, phải là kháng sinh không sử dụng trong điều trị bệnh của Thú Y và Nhân Y. Kháng sinh sử dụng phải không tạo ra các dòng vi khuẩn kháng thuốc hoặc kháng chéo với các thuốc sử dụng trong Thú Y và Nhân Y. Kháng sinh sử dụng phải không tồn dư trong sản phẩm chăn nuôi gây hại cho người tiêu dùng và môi trường. Heo và vịt bị ngộ độc Olaquindoxở Việt Nam năm 1999 - 2000 QUYẾT ĐỊNH CỦA BỘ TRƯỞNG BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN V/v: cấm một số hoá chất, kháng sinh trong nhập khẩu, sản xuất, kinh doanh và sử dụng thuốc thú y (ngày 24 tháng 4 năm 2002) DANH MỤC THUỐC, NGUYÊN LIỆU LÀM THUỐC THÚ Y HẠN CHẾ SỬ DỤNG Ban hành kèm theo Quyết định số 17/2004/QĐ-BNNngày 14 tháng 5 năm 2004 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn DANH MỤC HOÁ CHẤT, KHÁNG SINH CẤM SỬ DỤNG TRONG SẢN XUẤT, KINH DOANH THỦY SẢN(Ban hành kèm theo QĐ số 07/2005/QĐ-BTS ngày 24/2/2005 của Bộ trưởng BTS) Kháng sinh thay thế chloramphenicol và nitrofurans dùng trong nuôi trồng thủy sảnTCTS, 2/2004   Trong thực tế sản xuất, việc sử dụng hóa chất, kháng sinh để kiểm soát môi trường, phòng ngừa dịch bệnh là điều khó tránh khỏi. Do đó việc nghiên cứu tìm các loại hóa chất, kháng sinh có thể thay thế các hóa chất, kháng sinh bị cấm sử dụng là một đòi hỏi tất yếu của người làm nghề nuôi thủy sản. Thời gian qua, ngành thủy sản đã thực hiện đề tài chọn lọc và thử nghiệm nhằm tìm ra một vài loại kháng sinh có thể thay thế Chloramphenicol và Nitrofurans trong ương ấu trùng tôm sú, cá tra và cá basa. Nhóm tác giả của đề tài do bà Lý Thị Thanh Loan - Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II làm chủ nhiệm đã thu mẫu cá tra, basa nuôi ao và nuôi bè tại các vùng nuôi ở Đồng bằng sông Cửu Long để phân lập các vi khuẩn gây bệnh. Kết quả cho thấy các vi khuẩn gây bệnh trên đối tượng này chủ yếu là nhóm Aeromonas và một số loài khác như Pseudomonas fluorescens, Edwarsiella tarda. Với các mẫu ấu trùng tôm sú thu tại Bà Rịa - Vũng Tàu và Cà Mau, cũng đã phân lập được các loài vi khuẩn gây bệnh đều thuộc nhóm Vibrio, là những loài cảm nhiễm phổ biến ở các loài tôm thuộc họ Penacidae tại Châu Á và nhiều vùng khác trên thế giới. Như vậy, hầu hết các nhóm vi khuẩn gây bệnh trên ấu trùng tôm sú và cá tra, cá basa nuôi chủ yếu là nhóm trực khuẩn gram âm, trên cơ sở đó để lựa chọn các loại kháng sinh thay thế phải là loại có thể kháng được các nhóm vi khuẩn gram âm, tuy cũng có một vài loại có cả khả năng kháng nhóm vi khuẩn gram dương. Các loại kháng sinh được chọn để thay thế đã được thử nghiệm kháng sinh đồ. Cùng với tham khảo khuyến cáo của các nước trên thế giới về sử dụng hóa chất, kháng sinh trong nuôi trồng thủy sản, nhóm tác giả đã đề xuất các kháng sinh thay thế là nhóm Tetracyclin như: oxytetracyclin, tetracyclin, chlotetracyclin và nhóm Sulfamid như: sulfadimethoxin, sulfadiazin, sulfadimidin, kết hợp với trimethoprim. Đây là các kháng sinh có phổ kháng khuẩn rộng, có khả năng kháng tốt với cả 2 nhóm vi khuẩn gây bệnh ở ấu trùng tôm sú cũng như cá tra, cá basa, và được hấp thu tốt qua đường tiêu hóa. Các kết quả điều trị thử nghiệm cho thấy sau khi được điều trị bằng nhóm thuốc thay thế, cá nuôi phát triển và tăng trọng bình thường. Kiểm tra dư lượng thuốc trong cơ thịt cá bằng phương pháp sắc ký lỏng cao áp (HPLC) sau khi ngừng dùng thuốc 4 ngày cho kết quả dưới ngưỡng cho phép, chứng tỏ thời gian đào thải thuốc nhanh. Một phác đồ sử dụng 2 nhóm kháng sinh này để điều trị bệnh cho cá tra và cá basa đã được đưa ra như sau: - Với cá tra, cá basa để trị các bệnh nhiễm khuẩn với các biểu hiện đốm đỏ trên thân, mắt và hậu môn sưng đỏ, các vây bị rách, xuất huyết, hoại tử ... thì dùng: + Nhóm Tetracyclin: Có thể dùng 1 trong 3 loại dưới đây đưa vào thức ăn với liều lượng: Oxytetracyclin hoặc Tetracyclin: 55 - 75mg/kg thể trọng/ngày Chlotetracyclin: 12 - 25mg/kg thể trọng/ngày Dùng liên tục 5 - 7 ngày (tối đa 14 ngày). Ngưng dùng thuốc 4 tuần trước khi thu hoạch. + Dùng Trimethoprim + Sulfamid (Sulfadiazin, Sulfadimidin, Sulfadimethoxin) tỷ lệ 1/5 là 50mg/kg thể trọng/ngày. + Dùng Sulfamid (Sulfadiazin, Sulfadimidin, Sulfadimethoxin): 100mg/kg thể trọng/ngày. Tuy nhiên, nên dùng kết hợp Trimethoprim với một loại Sulfamid để giảm lượng thuốc sử dụng và tăng khả năng kháng khuẩn. + Dùng kết hợp Oxytetracyclin (OTC) với tổ hợp Trimethoprim + Sulfamid: OTC 37mg + (T + S): 25 - 30mg/kg thể trọng/ngày. Như vậy, sau một thời gian chờ đợi, những người nuôi thủy sản đã có thể yên tâm về giải pháp sử dụng 2 nhóm kháng sinh thay thế cho các loại đã bị cấm dùng trong sản xuất, kinh doanh thủy sản ở nước ta. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả cao, cần có phương pháp sử dụng đúng, kết hợp với các biện pháp quản lý tích cực môi trường nuôi và xử lý chúng khi xảy ra sự cố bệnh dịch, vì phần lớn các bệnh nhiễm khuẩn ở thủy sản nuôi đều xuất hiện trong điều kiện môi trường nuôi xấu. Phoøng trò beänh PROBIOTICS VỚI HỆ VI SINH VẬT ĐƯỜNG RUỘT VÀ KHÁNG SINH * Thành phần hệ vi khuẩn đường ruột trong điều kiện bình thường Phân bố loài vi sinh vật trong đường ruột của gà thịt (broiler) Hệ vi sinh vật đường ruột của người khỏe mạnh Bacteroidaceae 109 - 1010 / g Peptostreptococcus Eubacterium Propionibacterium Lactobacillus Bifidobacterium 105 - 108 / g Escherichia coli Streptococcus/Enterococcus Clostridium Staphylococcus Pseudomonas 90%) Chung sống không gây bệnh (90%) Vi sinh vật Sinh độc tố ( giảm hấp thu các acid amin và đường. 2.Sản sinh ra các chất độc hại (NH3, biogene amin, toxin) 3.Ức chế hoạt động của các enzyme nội sinh (Peptidase, Disaccharidase) 4.Thúc đẩy thay thế nhanh tế bào niêm mạc > Tăng tiêu hao năng lượng tái sinh niêm mạc ruột. 5.Làm giảm sự tiết acid mật > giảm trao đổi chất béo. 6.Lên men thối, tăng sản sinh khí đường ruột (CH4, H2S, CO2) Mong muốn – không mong muốn, Thuận lợi – Bất lợi According to Gedek, 1993, revised Cơ thể khỏe mạnh Cơ thể lâm bệnh Một số loài vi khuẩn có lợi lên men sinh acid lactic trong đường ruột gia súc * Thành phần hệ VSV đường ruột gà thịt ngày tuổi Hoechst Roussel Vet. 2000 Cơ chế cạnh tranh giữa hệ vi sinh vật bình thường và hệ vi sinh vật gây bệnh Hình thái một số loài vi sinh vậtcó lợi trong đường ruột VI KHUẨN CÓ HẠI TRONG ĐƯỜNG RUỘT E. Coli dưới kính hiển vi E. Coli dưới kính hiển vi thường E.Coli dưới kính hiển vi điện tử Một số hình ảnh Escherichia coli(Chụp dưới kính hiển vi điện tử) Video Clips Sự bám dính của E. Coli bởi sensor proteinlên bề mặt tế bào để thực hiện sự sinh dưỡng Video Clips: 1, 2. Vi trùng phá hủy tầng tế bào lông nhung Lớp tế bào nhung mao còn nguyên vẹn và dài Lớp tế bào lông nhung đã bị vi VK gây bệnh phá hủy Kháng sinh, kẻ sát thủ hay bạn đồng hànhđối với hệ vi sinh vật đường ruột? Hoechst Roussel Vet. 2000 * Hậu quả của việc lạm dụng kháng sinh 1. Phá vỡ cân bằng tự nhiên của hệ vi sinh vật đường ruột gây rối loạn quá trình tiêu hóa thức ăn của vi sinh. 2. Làm giảm hiệu quả điều trị của kháng sinh do tạo ra dòng vi khuẩn kháng lại kháng sinh. 3. Vi khuẩn kháng thuốc sẽ phát triển rất mạnh dưới sự bảo vệ của kháng sinh. 4. Tăng mức đào thải salmonella, C. perfringens, E. Coli, Campilobacter, những vi trùng gây bệnh trong phân, làm tăng nguy cơ bùng nổ dịch bệnh. 5. Tồn dư kháng sinh trong thịt, ảnh hưởng xấu đến người tiêu thụ. Mối nguy của sự sử dụng kháng sinh trong thức ăn chăn nuôi chính là sự đề kháng kháng sinh của của vi khuẩn. 1. Sự đề kháng kháng sinh của E.Coli Có 3 phương thức kháng thuốc: Kháng tự nhiên (E. coli / penicilline) Kháng do di truyền qua nhiểm sắc thể Kháng do nhận được qua plasmid (ngoài nhiểm sắc thể) Probiotic Đưa vào thức ăn để thúc đẩy sự sản xuất của động vật. Đưa vào thức ăn để duy trì sức khỏe đường ruột. Đưa vào thức ăn để giảm mùi hôi của phân. Probiotic bao gồm vật chất sinh học và không sinh học, được thống nhất qui ước gọi tên chung cho nó là EFFECTIVE MICROORGANISMS (E.M.) Probiotic Bao gồm các loại vi khuẩn như: Bacillus, Enterococcus, Lactobacillus, Pediococcus... và một số nấm men như: Saccharomyces, Candida... * Bacillus subtilis/cereus/mesentericus Clostridium butyricum Lactobacillus acidophilus Enterococcus faecium.. SỬ DỤNG VI KHUẨN CÓ ÍCH TRỢ SINH (PROBIOTIC) Saccharomyces cerevisiae/boulardii.. Aspergillus oryzae Đặc điểm chung của probiotics là:(I) Tương đối thích nghi trong đường ruột Có khả năng chống lại stress trong dạ dày, ruột Đề kháng lại với các yếu tố chế biến thức ăn Phải đạt các yêu cầu, qui định của luật lệ an toàn sinh học và có hiệu quả lên sức khỏe. Đặc điểm của probiotics(II) Sống được trong điều kiện yếm khí của đường ruột (lên men, trao đổi chất mạnh) Giải phóng ra sản phẩm trao đổi chất hữu ích (VFA...) Được nhân lên trong đường tiêu hóa Sản xuất ra được Enzyme (proteases, hydrolases...) Kiểm soát được quần thể vi sinh vật đường ruột Đặc điểm của probiotics(III) Tiêu thụ dinh dưỡng (lấy năng lượng từ glucid) Kiểm soát độ pH đường ruột theo xu hướng giảm. Không hại đến tế bào niêm mạc ruột sinh vật chủ Có tác dụng ngăn cản vi trùng (Barrier effect) * Dạng bào tử chịu được Nhiệt độ cao khi ép viên Dạng bào tử Dạng sinh dưỡng dễ chết trong quá trình chế biến gia nhiệt Dạng sinh dưỡng SỬ DỤNG VI KHUẨN HỮU ÍCH PROBIOTIC Nảy chồi trong đường ruột hiệu quả hàng rào sinh học Tăng cường tái hấp thu Nitơ Sản xuất các enzyme Sản xuất các acid hữu cơ Kích thích miễn dịch cục bộ Enzymes acid hữu cơ 4 Cơ chế tác động cuả Probiotic Vi khuẩn probiotictrên niêm mạc đường ruột KẾT LUẬN Ổn định hệ vi sinh vật đường ruột (intestinal flora) Tránh được vi sinh vật gây bệnh tiêu chảy (diarrhoea...) Giữ được cân bằng theo hướng có lợi cho cơ thể vật chủ Cải thiện môi trường cho vi sinh vật có lợi phát triển tốt trong đường ruột như: lactic acid bacteria, cellulolytics... Cải thiện tỷ lệ tiêu hóa thức ăn do đó làm giảm FCR. Cải thiện sự đáp ứng miễn dịch của cơ thể đối với vi trùng. Cải thiện môi trường chăn nuôi động vật, giảm mùi hôi phân Sự nhạy cảm của ESPORAFEED với những kháng sinh KHÁNG SINH ĐỀ KHÁNG Chlorotetracycline Chloramphenicol, Florfenicol Colistine Naliddixic Acid Oxacilyn Oxytetracycline, Polymyxine B Rifampicin Sulfadiacine, Sulfametoxazol Triple Sulfamide, Sulfatiazol Tetracycline Trimethoprim VIrginamycin Zn Bacitracin KHÁNG SINH NHẠY CẢM Ampicilin Cephalotine Erythromycin, Flumequine Gentamycin, Kanamycin Meticylin Neomycin Nitrofurantoin Novobiocin Penicillin Phosphomycin Spiromycin Streptomycin Sơ đồ qui trình sản xuất ESPORAFEED Nhân giống Đưa vào bể Ly tâm tách Sản phẩm thô trong ống lên men lớn lớp tế bào tử cuối cùng nghiệm Sấy phun Lọc Bao sáp New! SƠ ĐỒ QUI TRÌNH SẢN XUẤT ESPORAFEED (II) Sản phẩm thô (do Norel sản xuất) Sản phẩm hoạt động Đóng gói Sản phẩm thương mại Chất mang Probiotic trong chế biến thực phẩm và thuốc phòng trị bệnh trên người Probiotic trong chế biến các sản phẩm sữa. Probiotic trong phòng chống bệnh tật Probiotic thay thế kháng sinh trị bệnh đường ruột Những tác dụng tốt của probiotic đối với sức khỏe con người 1. Có tác dụng tốt lên hệ vi sinh vật đường ruột (Intestinal flora) 2. Có tác dụng tốt lên hệ thống kháng thể, miễn dịch (Immune system) 3. Có tác dụng phòng trừ bệnh tiêu chảy. 4. Phòng trừ sự rối loạn đường tiêu hóa, nhất là sau giai đoạn dùng kháng sinh để trị bệnh. 5. Ức chế tế bào ung thư, nhất là ung thư kết tràng nhờ probiotic sản sinh ra acid butyric. 6. Có khả năng phòng trừ được những bệnh viêm đường ruột mãn tính. 7. Có hiệu quả đối với cơ thể còn non cũng như trưởng thành. 8. Có thể phòng trừ bệnh viêm dị ứng da do đường ruột. 9. Tùy theo loại probiotic mà có thể làm giảm thấp lượng cholesterol máu. Nguồn: Dr. Claudia Möller, Chr. Hansen GmbH, Nienburg và Dr. Michael, 2005): Những vi sinh vật hữu dụng được sử dụng trong chế biến thực phẩm phòng bệnh Những vi khuẩn hữu dụng probiotic được dùng trong chế biến thực phẩm ở Đan-mạch: BB-12® (Bifidobacterium), LA-5®  (Lactobacillus acidophilus), LBY-27 (Lactobacillus bulgaricus), STY-31 (Streptococcus thermophilus) LR-35 (Lactobacillus rhamnosus) Những vi sinh vật được xử dụng trong chế biến thực phẩm yêu cầu phải có sự an toàn thực phẩm cao. Tìm năng rộng lớn cho những sản phẩm probiotic mới Probiotic cũng được coi là thực phẩm chức năng: Probiotic là một trong những loại thực phẩm chức năng dựa trên cơ bản là vi khuẩn hữu dụng probiotic. Probiotics có khả năng thay thế kháng sinh trong việc phòng chống bệnh đường ruột theo cơ chế ức chế vi khuẩn gây bệnh của probiotic bằng cách lên men sinh acid hạ thấp pH đường ruột làm cho vi khuẩn gây bệnh không phát triển được Sản phẩm probiotics cho đường ruột, cho xử lý chứng hôi miệng. Những hướng nghiên cứu ứng dụng của probiotic Sản xuất thực phẩm chức năng để phòng chống bệnh đường ruột. Sản xuất thuốc probiotic dưới dạng viên capsul để phòng chống bệnh đường ruột. Sản xuất thức ăn bổ sung để trộn vào thức ăn của vật nuôi thay thế kháng sinh.   Sử dụng vi khuẩn probioticđể chế biến các sản phẩm sữa Video clip1: Chế biến các sản phẩm sữa probiotic chức năng Video clip2: Trung tâm nghiên cứu phát triển sản phẩm probiotic Video clip3: Nghiên cứu ảnh hưởng của probiotic đến hệ vi sinh đuờng ruột. Probiotic trong thức ăn nuôi thủy sản Probiotic xử lý môi trường thủy sản Probiotic trong nuôi trồng Thủy sản Probiotic trong thức ăn thủy sản Probiotic là những vi sinh vật sống, khi đưa vào thức ăn cá cải thiện Cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột có lợi cho các loài thủy sản. Nó là một dạng chế phẩm bao gồm những vi sinh vật hữu ích mà khi đưa vào thức ăn có những ảnh hưởng tốt trong việc phòng chống bệnh tật của các loài thủy sản, ngoài tác dụng bảo vệ tốt đường ruột, còn có tác dụng bảo vệ môi trường nuôi trồng thủy sản. Probiotic có tác dụng ttương hỗ giữa hệ vi sinh đường ruột, hệ vi sinh trên bề mặt lớp chất nhờn trên da cá và cả hệ vi sinh vật ở mang cá Có thể sử dụng cho tất cả các giai đoạn sống của cá, loài giáp sát, loài thân mềm. Một số loài vi sinh vật được sử dụng trong chế phẩm probiotic để nuôi trồng thủy sản gồm có: Vibrio sp., Streptococcus lactis, Lactobacillus, Carnobacterium, Pseudomonas fluorescens, Bacillus sp. Verschuere et al., 2000 Probiotics in: Feeds & Water Vai trò của hệ vi sinh vật đường ruột (Microflora) với các loài thủy sản. Vai trò dinh dưỡng: -Tạo các acid béo chưa no nhiều nối đôi, acid amin và vitamin. -Tiết ra ngoại enzymes: chitinase Phòng chống bệnh truyền nhiểm từ những loài vi khuẩn gây bệnh với: Tấn công cạnh tranh Trung hòa độc tố thông qua hoạt động của vi khuẩn hữu dụng đường ruột. Tăng tỷ lệ sống và sinh trưởng: -Vi khuẩn hữu ích trong đường ruột nâng cao khả năng tiêu hóa, từ đó tăng trưởng nhanh. -Sự có mặt của các loài vi khuẩn hữu dụng nâng cao tỷ lệ sống sót. Kích thích hệ thống kháng thể: Tác động trực tiếp antigen ơ thành ruột Ringo and Birkbeck, 1999; Photo by Mark Tagal Pre-release China rockfish Ứng dụng vi khuẩn trong nuôi trồng thủy sản Lọc nước sinh học (Biofilters): Sử dụng vi khuẩn để lấy đi chất độc ammonia và nitrite, nitrate thường có hàm lượng cao trong các ao hồ nuôi cá. Vi khuẩn thực hiện quá trình này thường là nhóm vi khuẩn hiếu khí: Nitrosomonas và Nitrobacter sp. Loại vi khuẩn này cũng được coi là Probiotics Nước được làm sạch bởi vi sinh vật. Phải loại trừ những vi khuẩn sản xuất ra kháng sinh vì: Kháng sinh làm thay đổi thành của quần thể vi sinh vật. Tạo ra những dòng vi khuẩn kháng thuốc. Các type vi khuẩn có tầm quan trọng lớn hơn nhiều so với số lượng VK. Nước được xử lý bằng vi khuẩn có chọn lọc, không phải là vi khuẩn cơ hội. Vi khuẩn không cơ hội khả năng đấu tranh sinh tồn của nó thấp nên chúng có thể cộng sinh, phát triển, tiêu hủy chất độc hại trong ao. Giúp cho quá trình này, người ta dùng màng lọc kích thước lổ 0.2 mm để lấy đi vi khuẩn lớn và một phần chất dinh dưỡng hữu cơ. Chọn lọc vi khuẩn hữu ích, không phải vi khuẩn cơ hội chiếm vị trí chủ yếu trong ao để chúng làm nhiệm vụ lọc và kiểm soát nước ao. Đối với nuôi trồng thủy sản, người ta coi nhóm vi khuẩn này là probiotics. Vi khuẩn hữu ích trong đường ruột cũng là một probiotic, nó có tác dụng nâng cao tỷ lệ nuôi sống, nâng cao khả năng sinh trưởng của các loài thủy sản. Loài vi khuẩn này phải được sử dụng cho ăn trước hết Skjermo and Vadstein, 1999 Qui trìnhkiểm trachọn lựacác dòngvi khuẩnprobiotictrong nuôinuôi trồngthủy sản Vai trò của các vi khuẩn probiotics trong kiểm soát nuôi trồng TS Trứng cá ấp và ấu trùng Diagram về qui trình nuôi cấy sản xuất công nghiệp Probiotic