Bài giảng Nguyên lý thống kê kinh tế - Chương 4: Phân tích dãy số thời gian - Nguyễn Văn Phong

Chương 4 PHÂN TÍCH DÃY SỐ THỜI GIAN 4.1 KHÁI NIỆM VÀ PHÂN LOẠI DÃY SỐ THỜI GIAN 4.1.1 KHÁI NIỆM DÃY SỐ THỜI GIAN - DÃY SỐ THỜI GIAN LÀ DÃY CÁC TRỊ SỐ CỦA CHỈ TIÊU THỐNG KÊ ĐƯỢC SẮP XẾP THEO THỨ TỰ THỜI GIAN. DÃY SỐ THỜI GIAN THƯỜNG CĨ DẠNG CHUNG NHƯ SAU: - DÃY SỐ THỜI GIAN ĐƯỢC CẤU TẠO BỞI HAI THÀNH PHẦN: THỜI GIAN, CHỈ TIÊU VỀ HIỆN TƯỢNG ĐƯỢC NGHIÊN CỨU. 8/04/2011 1 Thời gian t1 t2 tn Chỉ tiêu y1 y2 yn 4.1.2 PHÂN LOẠI DÃY SỐ THỜI GIAN  CĂN CỨ VÀO TÍNH CHẤT CỦA THỜI GIAN PHẢN ÁNH - DÃY SỐ THỜI KỲ: DÃY SỐ THỜI KỲ LÀ DÃY SỐ BIỂU HIỆN SỰ BIẾN ĐỘNG CỦA CHỈ TIÊU NGHIÊN CỨU QUA TỪNG THỜI KỲ. - DÃY SỐ THỜI ĐIỂM: DÃY SỐ THỜI ĐIỂM LÀ DÃY SỐ BIỂU HIỆN SỰ BIẾN ĐỘNG CỦA CHỈ TIÊU NGHIÊN CỨU QUA CÁC THỜI ĐIỂM. 8/04/2011 2 Chương 4 PHÂN TÍCH DÃY SỐ THỜI GIAN  CĂN CỨ VÀO TÍNH CHẤT CỦA CHỈ TIÊU PHẢN ÁNH - DÃY SỐ TUYỆT ĐỐI - DÃY SỐ TƯƠNG ĐỐI - DÃY SỐ BÌNH QUÂN 8/04/2011 3 Chương 4 PHÂN TÍCH DÃY SỐ THỜI GIAN 4.2 CÁC CHỈ TIÊU PHÂN TÍCH DÃY SỐ THỜI GIAN 4.2.1 MỨC ĐỘ BÌNH QUÂN THEO THỜI GIAN CHỈ TIÊU NÀY PHẢN ÁNH MỨC ĐỘ ĐẠI BIỂU CỦA CÁC MỨC ĐỘ TRONG MỘT DÃY SỐ THỜI GIAN. TÙY THEO DÃY SỐ THỜI KỲ HAY DÃY SỐ THỜI ĐIỂM MÀ CĨ CÁC CƠNG THỨC TÍNH SAU: - ĐỐI VỚI DÃY SỐ THỜI KỲ: 8/04/2011 4 Chương 4 PHÂN TÍCH DÃY SỐ THỜI GIAN 8/04/2011 5 n i n1 2 i=1 i Trong đó: : Mức độ bình quân theo thời gian+ +...+ (i=1,n): Các mức độ của dãy số thời kỳ : Số mức độ tham gia bình quân hóa của dãy số y yy y y y yn n n          Chương 4 PHÂN TÍCH DÃY SỐ THỜI GIAN - ĐỐI VỚI DÃY SỐ THỜI ĐIỂM:  CĨ KHOẢNG CÁCH THỜI GIAN ĐỀU NHAU: 8/04/2011 6 1 n 2 n 1 n1 2 n 1 Trong đó: + +...+ + : Mức độ bình quân theo thời gian , , ... , , : Các mức độ của dãy số thời điểm : Số mức độ tham gia bình quân hóa của dãy số y y y y y y y y y yn n           2 2 1  Chương 4 PHÂN TÍCH DÃY SỐ THỜI GIAN  CĨ KHOẢNG CÁCH THỜI GIAN KHƠNG ĐỀU NHAU: 8/04/2011 7 n i i n n1 1 2 2 i=1 n in1 2 i i=1 i Trong đó: : Mức độ bình quân theo thời gian+ +...+ (i=1,n): Các mức độ của dãy số thời điểm... (i=1,n): Độ dài các khoảng cách thời gian y t yy t y t y t y yt t t t t              Chương 4 PHÂN TÍCH DÃY SỐ THỜI GIAN 4.2.2 LƯỢNG TĂNG (GIẢM) TUYỆT ĐỐI - LƯỢNG TĂNG (GIẢM) TUYỆT ĐỐI LIÊN HỒN: 8/04/2011 8 i i i i 1 i i 1 Trong đó: (i=2,n): Lượng tăng (giảm) tuyệt đối liên hoàn từng kỳ (i=1,n): Mức độ kỳ nghiên cứu thứ i : Mức độ đứng liền ngay trước mức độ kỳ nghiên cứu thứ y y y y       i       Chương 4 PHÂN TÍCH DÃY SỐ THỜI GIAN - LƯỢNG TĂNG (GIẢM) TUYỆT ĐỐI ĐỊNH GỐC: 8/04/2011 9 i i1i i 1 Trong đó: (i=2,n): Lượng tăng (giảm) tuyệt đối định gốc từng kỳ (i=1,n): Mức độ kỳ nghiên cứu thứ i : Mức độ đầu tiên của dãy số(mức độ của kỳ được chọn yy y y     làm gốc so sánh)         Chương 4 PHÂN TÍCH DÃY SỐ THỜI GIAN - LƯỢNG TĂNG (GIẢM) TUYỆT ĐỐI BÌNH QUÂN: 8/04/2011 10 + Lượng tăng (giảm) tuyệt đối bình quân: n i ni=2 1 n 1 Trong đó: : Lượng tăng (giảm) tuyệt đối bình quân = : Mức độ cuối cùng của dãy số : Mức độ đầu tiên của dãy số : Số các mức độ y y y n n y n                1 1 Chương 4: PHÂN TÍCH DÃY SỐ THỜI GIAN 4.2.3 TỐC ĐỘ PHÁT TRIỂN - TỐC ĐỘ PHÁT TRIỂN LIÊN HỒN 8/04/2011 11 + Lượng tăng (giảm) tuyệt đối bình quân: ii i ii 1 i 1 Trong đó: (i=2,n): Tốc độ phát triển liên hoàn (lần) (i=1,n): Mức độ kỳ nghiên cứu thứ i : Mức độ đứng liền ngay trước mức độ kỳ nghiên cứu thứ i ty t yy y          Chương 4: PHÂN TÍCH DÃY SỐ THỜI GIAN - TỐC ĐỘ PHÁT TRIỂN ĐỊNH GỐC 8/04/2011 12 i i ii 1 1 Trong đó: (i=2,n): Tốc độ phát triển định gốc (i=1,n): Mức độ kỳ nghiên cứu thứ i (lần) : Mức độ đầu tiên của dãy số(mức độ của kỳ được chọn làm gốc so s T T y y y y  ánh)         Chương 4 PHÂN TÍCH DÃY SỐ THỜI GIAN - TỐC ĐỘ PHÁT TRIỂN BÌNH QUÂN 8/04/2011 13 nn 1 n 1 n2 3 i 1 1 n Trong đó: : Tốc độ phát triển bình quân ... (lần) (i=2,n): Các tốc độ phát triển liên hoàn : Mức độ đầu tiên của dãy số : Mức độ cuối cùng của dãy t y t t t t t y y y       số         Chương 4 PHÂN TÍCH DÃY SỐ THỜI GIAN 4.2.4 TỐC ĐỘ TĂNG (GIẢM) - TỐC ĐỘ TĂNG (GIẢM) LIÊN HỒN: 8/04/2011 14 i i i i i i i 1 i 1 Trong đó: (i=2,n): Tốc độ tăng (giảm) liên hoàn (i=1,n): Mức độ kỳ nghiên cứu thứ i (lần) ( ) : Mức độ đứng liền ngay trước mức độ kỳ nghiên cứu t a a t y y t y y     1 i hứ i (i=2,n): Tốc độ phát triển liên hoàn t          Chương 4 PHÂN TÍCH DÃY SỐ THỜI GIAN - TỐC ĐỘ TĂNG (GIẢM) ĐỊNH GỐC: 8/04/2011 15 ii i ii i 11 i Trong đó: : Tốc độ tăng (giảm) định gốc (lần) : Mức độ kỳ nghiên cứu thứ i (T ) : Mức độ đầu tiên của dãy số : Tốc độ phát triển định gốc T T bb yy yy         1 Chương 4 PHÂN TÍCH DÃY SỐ THỜI GIAN - TỐC ĐỘ TĂNG (GIẢM) BÌNH QUÂN: 8/04/2011 16 Trong đó: (lần) : Tốc độ tăng (giảm) bình quân : Tốc độ phát triển bình quân a t a t       1 Chương 4 PHÂN TÍCH DÃY SỐ THỜI GIAN 4.2.5 TRỊ TUYỆT ĐỐI 1% TĂNG (GIẢM) 8/04/2011 17 ii i ii i Trong đó: : Giá trị tuyệt đối của 1% tăng (giảm) : Lượng tăng (giảm) tuyệt đối liên hoàn (%) : Tốc độ tăng (giảm) liên hoàn g g a a          Chương 4 PHÂN TÍCH DÃY SỐ THỜI GIAN 8/04/2011 18 Thời kỳ t1 t2 t3 tn Doanh thu (tỷ đ) y1 y2 y3 yn Lượng tăng (giảm) tuyệt đối liên hồn về doanh thu (tỷ đ) y2 – y1 y3 – y2 yn – yn-1 Lượng tăng (giảm) tuyệt đối định gốc về doanh thu (tỷ đ) y2 – y1 y3 – y1 yn – y1 Tốc độ phát triển liên hồn về doanh thu (lần) ti Tốc độ phát triển định gốc về doanh thu (lần) Ti 2 1 y y 3 2 y y n n-1 y y 2 1 y y 3 1 y y n 1 y y i  i  Chương 4 PHÂN TÍCH DÃY SỐ THỜI GIAN 4.3. CÁC PHƯƠNG PHÁP DỰ BÁO TRONG THỐNG KÊ:  DỰ BÁO DỰA VÀO LƯỢNG TĂNG (GIẢM) TUYỆT ĐỐI BÌNH QUÂN  DỰ BÁO DỰA VÀO TỐC ĐỘ PHÁT TRIỂN BÌNH QUÂN  DỰ BÁO DỰA VÀO PHƯƠNG TRÌNH HỒI QUY (HÀM XU THẾ).  BIẾN ĐỘNG THỜI VỤ. 8/04/2011 I19 Chương 4 PHÂN TÍCH DÃY SỐ THỜI GIAN