Bài giảng Một số vấn đề cơ bản về pháp luật - Nguyễn Thị Tuyết Mai

Baøi 2: MOÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ CÔ BAÛN VEÀ PHAÙP LUAÄT GV. Nguyeãn Thò Tuyeát Mai Noäi dung I- Nguoàn goác cuûa phaùp luaät II- Baûn chaát cuûa phaùp luaät III- Thuoäc tính cuûa phaùp luaät IV- Kieåu phaùp luaät VII- Hình thöùc cuûa phaùp luaät I- Nguoàn goác cuûa phaùp luaät 1- Caùc quan ñieåm phi maùc-xít 2- Quan nieäm cuûa chuû nghóa Maùc-Leânin 1- Caùc quan ñieåm phi maùc xít veà nguoàn goác phaùp luaät Phaùp luaät ñöôïc ra ñôøi nhö theá naøo ? Thuyeát Thaàn hoïc PL do Thöôïng ñeá saùng taïo ra Thuyeát PL linh caûm PL laø linh caûm cuûa con ngöôøi veà caùch xöû söï ñuùng ñaén Thuyeát “Quyeàn töï nhieân” PL = Luaät NN + Quyeàn töï nhieân 2- Quan nieäm cuûa chuû nghóa Maùc-Leânin veà nguoàn goác phaùp luaät + Phaùp luaät chæ xuaát hieän khi xaõ hoäi loaøi ngöôøi phaùt trieån ñeán moät giai ñoaïn nhaát ñònh + Quaûn lyù xaõ hoäi tröôùc khi coù nhaø nöôùc vaø phaùp luaät ? Xaõ hoäi Taäp quaùn Tín ñieàu toân giaùo Ñaïo ñöùc + Nguoàn goác ra ñôøi phaùp luaät: Nhöõng nguyeân nhaân laøm xuaát hieän nhaø nöôùc cuõng chính laø nguyeân nhaân daãn ñeán söï ra ñôøi phaùp luaät Xaõ hoäi Tö höõu vaø giai caáp Nhaø nöôùc Phaùp luaät + Phaùp luaät hình thaønh baèng nhöõng con ñöôøng naøo? Nhaø nöôùc Phaùp luaät Thöøa nhaän (taäp quaùn hoaëc tieàn leä) Ban haønh II- Baûn chaát cuûa phaùp luaät 1- Tính giai caáp 2- Tính xaõ hoäi 1- Tính giai caáp cuûa phaùp luaät Veà maët noäi dung: phaùp luaät theå hieän yù chí cuûa giai caáp thoáng trò. Veà muïc tieâu ñieàu chænh caùc quan heä xaõ hoäi: - Phaùp luaät ñònh höôùng caùc quan heä xaõ hoäi phaùt trieån theo muïc tieâu, traät töï phuø hôïp yù chí cuûa giai caáp thoáng trò; - Phaùp luaät baûo veä, cuûng coá quyeàn lôïi, ñòa vò cuûa giai caáp thoáng trò. 2- Tính xaõ hoäi cuûa phaùp luaät Phaùp luaät theå hieän yù chí vaø baûo veä lôïi ích cuûa giai caáp, taàng lôùp khaùc trong xaõ hoäi Phaùp luaät chöùa ñöïng caùc giaù trò xaõ hoäi: + Nhaân ñaïo + Coâng lyù, coâng baèng + Giaù trò thoâng tin: PL phaûn aùnh ñieàu kieän kinh teá, xaõ hoäi v.v.. * Ñònh nghóa phaùp luaät HEÄ THOÁNG QUY TAÉC XÖÛ SÖÏ Do nhaø nöôùc ban haønh hoaëc thöøa nhaän vaø ñaûm baûo thöïc hieän Theå hieän yù chí cuûa giai caáp thoáng trò Laø nhaân toá ñieàu chænh caùc quan heä xaõ hoäi Phaùp luaät III- Thuoäc tính cuûa phaùp luaät 1- Khaùi nieäm: Thuoäc tính cuûa phaùp luaät laø nhöõng daáu hieäu rieâng coù, ñeå phaân bieät phaùp luaät vôùi caùc quy phaïm xaõ hoäi khaùc. 2- Caùc thuoäc tính cuûa phaùp luaät: - Tính quy phaïm-phoå bieán - Tính xaùc ñònh chaët cheõ veà maët hình thöùc - Tính ñöôïc ñaûm baûo thöïc hieän bôûi nhaø nöôùc VI- Kieåu phaùp luaät + Khaùi nieäm: Kieåu phaùp luaät laø toång theå nhöõng ñaëc ñieåm cô baûn, ñaëc thuø cuûa phaùp luaät, theå hieän baûn chaát giai caáp vaø nhöõng ñieàu kieän toàn taïi, phaùt trieån cuûa phaùp luaät trong moät hình thaùi kinh teá xaõ hoäi nhaát ñònh. + Caùc kieåu phaùp luaät trong lòch söû ? + Quy luaät thay theá caùc kieåu phaùp luaät? VII- Hình thöùc cuûa phaùp luaät 1- Khaùi nieäm hình thöùc cuûa phaùp luaät 2- Caùc daïng hình thöùc phaùp luaät: + Hình thöùc beân trong (HT caáu truùc) + Hình thöùc beân ngoaøi (Nguoàn cuûa PL) 1- Khaùi nieäm hình thöùc phaùp luaät KN1: Hình thức pháp luât là cách thức mà giai cấp thống trị sử dụng để nâng ý chí của mình lên thành luật. 2- Caùc daïng hình thöùc phaùp luaät * Hình thöùc beân trong (hình thöùc caáu truùc) Quy phaïm PL Cheá ñònh PL Ngaønh luaät Heä thoáng PL * Hình thöùc beân ngoaøi (nguoàn cuûa phaùp luaät) Taäp quaùn phaùp Tieàn leä phaùp Vaên baûn QPPL Phaùp luaät Ví duï veà taäp quaùn phaùp §iÒu 28 Bé luËt D©n sù n¨m 2005. QuyÒn x¸c ®Þnh d©n téc 1. C¸ nh©n khi sinh ra ®­îc x¸c ®Þnh d©n téc theo d©n téc cña cha ®Î, mÑ ®Î. Trong tr­êng hîp cha ®Î vµ mÑ ®Î thuéc hai d©n téc kh¸c nhau th× d©n téc cña ng­êi con ®­îc x¸c ®Þnh lµ d©n téc cña cha ®Î hoÆc d©n téc cña mÑ ®Î theo tËp qu¸n hoÆc theo tho¶ thuËn cña cha ®Î, mÑ ®Î. II. CAÙC LOAÏI VAÊN BAÛN QUY PHAÏM PHAÙP LUAÄT ÔÛ VN Bieåu quyeát thoâng qua Luaät ôû Quoác hoäi