Bài giảng môn Kế toán - Thị trường chứng khoán Việt Nam

Nguyễn Thanh LâmTHỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAMKhớp lệnh định kỳKhớp lệnh liên tục10g309g309g8g3010g THỜI GIAN GIAO DỊCH HOSEGiao dịch thỏa thuậnTRÁI PHIẾU Giao dịch thỏa thuậnKhớp lệnh định kỳKhớp lệnh liên tụcGiao dịch thỏa thuậnKhớp lệnh định kỳ11gĐợt 1: 8h30 – 8h45 (khớp lệnh định kỳ xđ giá mở cửa)Đợt 2: 9h00 – 10h30 (Khớp lệnh liên tục)Đợt 3: 10h30 – 10h45 (khớp lệnh định kỳ xđ giá đóng cửa)Giao dịch thỏa thuận: 8h30 – 11h00 (khối lượng từ 20.000 cp)Khớp lệnh liên tục10g309g309g8g3010g THỜI GIAN GIAO DỊCH HASEGiao dịch thỏa thuậnTRÁI PHIẾU Giao dịch thỏa thuậnKhớp lệnh định kỳKhớp lệnh liên tụcGiao dịch thỏa thuận11gGiao dịch từ 8h30 – 11h00: khớp lệnh liên tụcGiao dịch thỏa thuận: 8h30 – 11h00 (khối lượng từ 5.000 cp)Ưu tiên 1: Giá cả – Ưu tiên cho những lệnh đặt mua với giá cao nhất và lệnh đặt bán với giá thấp nhất.Ưu tiên 2: Thời gian – Hai lệnh có cùng một mức giá thì ưu tiên cho những lệnh đặt trước.Ưu tiên 3: Khối lượng – Hai lệnh có cùng một mức giá, đặt cùng lúc thì ưu tiên cho lệnh nào có khối lượng đặt mua (bán) lớn hơn.Thứ tự ưu tiên lệnhCổ phiếu và chứng chỉ quỹ: HOSE: Tối thiểu 10 cổ phiếu/chứng chỉ quỹHNX : Tối thiểu 100 cổ phiếu/chứng chỉ quỹTrái phiếu: Không quy địnhĐơn vị giao dịchSàn giao dịch TPHCM (HOSE): Giá tham chiếu: xác định bằng giá đóng cửa phiên giao dịch ngày trước đó.Biên độ giao động giá: giá trần (+5%); giá sàn (-5%)Các bước giá đặt: Mức giá = 100.000 đ : bước giá 1.000 đồngĐối với trái phiếu: bước giá là 100 đ.Biên độ giá – Bước giáSàn giao dịch Hà Nội (HNX):Giá tham chiếu: xác định bằng bình quân tất cả các giá khớp của ngày giao dịch trước đó.Biên độ giao động giá: giá trần (+7%); giá sàn (-7%)Các bước giá đặt: 100 đồngBiên độ giá – Bước giáSàn giao dịch TPHCM (HOSE): Lệnh mua – bán theo mức giá giới hạn (LO): Lệnh có ghi mức giá mua – bán cụ thể.Được sử dụng trong cả ba đợt khớp lệnh.Lệnh giới hạn nếu không khớp lệnh sẽ tự động duy trì trạng thái chờ cho các đợt tiếp theo (nếu không có lệnh huỷ vào)Lệnh mua – bán theo mức giá mở cửa (ATO):Chỉ được sử dụng trong đợt 1Lệnh ATO được ưu tiên cao nhất khi khớp lệnh.Lệnh ATO nếu không khớp sẽ tự huỷ toàn phần (nếu chưa khớp) hoặc phần còn lại.Các loại lệnhLệnh mua – bán theo mức giá đóng cửa (ATC):Chỉ được sử dụng trong đợt 3.Lệnh ATC được ưu tiên cao nhất khi khớp lệnh.Sàn giao dịch Hà Nội (HNX): Chỉ có duy nhất lệnh giới hạn (LO): đặt mua – bán với mức giá cụ thể.Các loại lệnhCác giao dịch mua – bán thành công đều theo nguyên tắc là T+3 (T xác định là ngày giao dịch thành công).Lệnh mua: nếu khớp lệnh thì 3 ngày sau chứng khoán sẽ có trong tài khoản.Lệnh bán: nếu khớp lệnh thì 3 ngày sau tiền bán chứng khoán sẽ chuyển vào tài khoản.Ngày thanh toán bù trừ không tính ngày không có giao dịch (thứ Bảy, Chủ Nhật hoặc các ngày nghỉ lễ).Giao dịch lô lớn từ 100.000 CP trở lên thì thời gian thanh toán bù trừ mua bán là T+1Thời gian thanh toán bù trừTiêu chuẩn niêm yết tại HOSE và HNX HOSEHNXVĐL đã góp tối thiểu tại thời điểm đăng ký80 tỷ đồng VN(+/- 30% tuỳ tình hình phát triển thị trường)10 tỷ đồng VNSố năm liền trước năm đăng ký phải có lãi21NợKhông có các khoản nợ quá hạn chưa dự phòng theo quy định của pháp luật công khai mọi khoản nợ của Cty đối với cổ đông lớn và những người có liên quanKhông có các khoản nợ quá hạn hơn 1 năm và phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ về tài chính đối với Nhà nướcCổ đôngTối thiểu 20% CP có quyền biểu quyết của Cty do ít nhất 100 cổ đông nắm giữCông ty có CP được ít nhất 100 NĐT sở hữu, không kể NĐT CK chuyên nghiệpThời gian cam kết nắm giữ CPCổ đông là thành viên Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát, Giám đốc hoặc Tổng Giám đốc, Phó Giám đốc hoặc Phó Tổng Giám đốc và Kế toán trưởng Cổ đông là thành viên Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát, Giám đốc hoặc Tổng Giám đốc, Phó Giám đốc hoặc Phó Tổng Giám đốc và Kế toán trưởng Hồ sơHồ sơ đầy đủ và hợp lệHồ sơ đầy đủ và hợp lệ Thời gian thanh toán bù trừ mua – bán chứng khoán:Các giao dịch mua – bán thành công đều theo nguyên tắc là T+3 (T xác định là ngày giao dịch thành công).Lệnh mua: nếu khớp lệnh thì 3 ngày sau chứng khoán sẽ có trong tài khoản.Lệnh bán: nếu khớp lệnh thì 3 ngày sau tiền bán chứng khoán sẽ chuyển vào tài khoản.Ngày thanh toán bù trừ không tính ngày không có giao dịch (thứ Bảy, Chủ Nhật hoặc các ngày nghỉ lễ).Giao dịch lô lớn từ 100.000 CP trở lên thì thời gian thanh toán bù trừ mua bán là T+16.MỘT SỐ QUI ĐỊNH TRONG GDCKCách đọc bảng điện* Các nội dung trên bảng điện từ trái qua phải: - Mã CK: tên của công ty niêm yết được viết tắt hoặc lấy ngắn gọn bởi các chữ cái đầu (đã được đăng kí với sở giao dịch chứng khoán) - Trần: giá trần của mã chứng khoán đó (nhà đầu tư chỉ được phép đặt lệnh với giá tối đa bằng hoặc nhỏ hơn giá này) - Sàn: giá sàn của mã chứng khoán đó (nhà đầu tư chỉ được phép đặt lệnh với giá tối thiểu bằng hoặc lớn hơn giá này) - TC: giá tham chiếu của mã chứng khoán đó (đối với HOSE là giá đóng cửa ngày giao dịch trước đó, đối với HNX là trung bình giá khớp lệnh của ngày giao dịch trước đó) Giá trần = Giá tham chiếu * (1 + biên độ giao dịch) Biên độ của 1 ngày giao dịch ở HOSE là 5% và ở HNX là 7%Cách đọc bảng điện + Giá 3, KL 3; Giá 2, KL 2; Giá 1, KL 1: KL là khối lượng, Giá 1 là giá đang có lệnh chờ mua cao nhất (tốt nhất) tương ứng với khối lượng ngay bên cạnh, rồi đến Giá 2 là giá chờ mua cao tiếp theo và cuối cùng là Giá 3 - Giá khớp: mức giá gần nhất vừa khớp lệnh - KL khớp: khối lượng gần nhất vừa khớp lệnh tương ứng với Giá khớp bên trái - +/-: giá khớp thay đổi so với cột TC. Được tính bằng cách lấy cột Giá khớp trừ đi cột TC. - Dư bán: những lệnh còn chờ bán chưa được khớp + Giá 3, KL 3; Giá 2, KL 2; Giá 1, KL 1: KL vẫn là khối lượng, ở bên cột dư bán này thì Giá 1 là giá đang có lệnh chờ bán thấp nhất (tốt nhất) tương ứng với khối lượng ngay bên cạnh, rồi đến Giá 2 là giá chờ bán thấp tiếp theo và cuối cùng là Giá 3Cách đọc bảng điện - Tổng KL: Tổng khối lượng đã được khớp từ đầu phiên đến thời điểm hiện tại - Mở cửa: mức giá đã khớp sau khi kết thúc phiên khớp lệnh định kỳ xác định giá mở cửa - Cao nhất: mức giá đã được khớp cao nhất từ đầu phiên đến thời điểm hiện tại - Thấp nhất: mức giá đã được khớp thấp nhất từ đầu phiên đến thời điểm hiện tại - NN mua: nước ngoài mua, hiển thị tổng cộng khối lượng mà nhà đầu tư nước ngoài đã mua trong phiên.* Lưu ý: - Có cột Mở cửa nhưng không có cột Đóng cửa, giá đóng cửa sẽ là giá hiển thị ở cột giá khớp sau 10h30’ (thời điểm kết thúc phiên khớp lệnh định kỳ xác định giá đóng cửa)Cách đọc bảng điện - Màu sắc: + Giá hiển thị màu tím tương đương với giá trần + Giá hiển thị màu xanh nhạt tương đương với giá sàn + Giá hiển thị màu vàng tương đương với giá tham chiếu + Giá hiển thị màu xanh lá cây tương đương với việc giá tăng so với giá tham chiếu + Giá hiển thị màu đỏ tương đương với việc giá giảm so với giá tham chiếu9. Nguyên tắc khớp lệnh9.1 Khớp lệnh định kỳCác lệnh mua và bán được chuyển vào hệ thống giao dịch trong một khoảng thời gian nhất định. Trong thời gian này, mặc dù các lệnh được đưa vào liên tục nhưng không có giao dịch được thực hiện. Vào đúng thời điểm khớp lệnh, tất cả các lệnh sẽ được so khớp để chọn ra mức giá có khối lượng giao dịch lớn nhất.Mức khớp lệnh là mức mà tại đó khối lượng giao dịch được thực hiện là lớn nhất.Nếu có nhiều mức giá cùng thỏa mãn điều kiện trên thì chọn mức giá nào gần giá tham chiếu nhất.Nếu có 2 mức giá cùng thỏa mãn 2 điều kiện trên thì chọn mức giá cao hơn.Giả sử ngày 28/04/2010 có các lệnh giao dịch sau đây với cổ phiếu XYZ:9. Nguyên tắc khớp lệnhMuaATOGiáBán500(L)ATO 1000(H)20.9500(A)500(K)20.8 200(G)20.7300(B)600(I)20.6500(C) 20.51000(D)900(M)20.4600(E)300(N)20.3  ATO300(O)Giá tham chiếu: 20.5Ta có bảng khớp lệnh sau:MuaGiáBánKhối lượngTích lũyTích lũyKhối lượng500(L)1000(H)500(K)200(G)600(I)900(M)300(N)5001500200022002800280037004000ATO20.920.820.720.620.520.420.3ATO32002700270024001900900300300500(A)300(B)500(C)1000(D)600(E)300(O)Nguyên tắc khớp lệnh Theo bảng khớp lệnh trên, ta xác định được giá mở cửa là 20.6, khối lượng giao dịch là 2400:L mua được 500cpH mua được 1000cpK mua được 500cpG mua được 200cpI mua được 200cp (chỉ khớp được 200cp trong tổng số 600cp đặt mua)O bán được 300cpE bán được 600cpD bán được 1000cpC bán được 500cp* Lưu ý: Nếu trong 1 đợt khớp lệnh mà chỉ có lệnh ATO/ATC thìhệ thống sẽ khớp với mức giá tham chiếu.Nguyên tắc khớp lệnhnguyên tắc ưu tiên sau:  - Ưu tiên về mức giá:  + Lệnh MUA có mức giá CAO hơn sẽ được ưu tiên thực hiện trước.  + Lệnh BÁN có mức giá THẤP hơn sẽ được ưu tiên thực hiện trước.  - Ưu tiên về thời gian:  Trường hợp các lệnh mua bán có cùng mức giá thì lệnh nào nhập trước vào hệ thống giao dịch được ưu tiên thực hiện trước.  - Ưu tiên về khối lượng:  Nếu cả mức giá và thời gian đều như nhau thì lệnh nào có khối lượng lớn hơn sẽ được ưu tiên thực hiện trước. Nguyên tắc khớp lệnh9.2. Khớp lệnh liên tụcGiao dịch được thực hiện liên tục thông qua việc so khớp các lệnh có giá trị phù hợp (giá mua >= giá bán) ngay khi có lệnh mới được đưa vào sổ lệnh.Lệnh nào vào trước sẽ được ưu tiên khớp với mức giá trước.Giả sử cổ phiếu ABC được giao dịch theo phương pháp khớp lệnh liên tục:9. Nguyên tắc khớp lệnhMuaGiáBánKhối lượngThời gianThời gianKhối lượng200 (A)100 (B)200 (C)400 (D)500 (E)500 (G)9h35’9h30’9h40’9h55’9h05’10h15’10.010.110.210.310.410.510.510.710.79h15’9h30’9h45’9h55’400 (H)300 (I)500 (K)400 (L)9. Nguyên tắc khớp lệnhNhìn vào bảng khớp lệnh, ta xác định được giá khớp lệnh là 10.5, khối lượng khớp lệnh là 500cp:G mua được 500cpH bán được 400cpI bán được 100cp (trong tổng số 300cp đặt bán do lệnh đưa vào sau lệnh của H, 200cp này sẽ được tiếp tục chờ khớp)* Trường hợp có các lệnh sau:9. Nguyên tắc khớp lệnhMuaGiáBánKhối lượngThời gianThời gianKhối lượng300 (K)200(L)9h00’9h10’10.810.710.69h05’500 (M)9. Nguyên tắc khớp lệnhK mua được 300 CP từ M với mức giá 10.8L mua được 200 CP từ M với mức giá 10.6M bán được 300cp cho K với mức giá 10.8 và 200cp cho L với mức giá 10.6 CÁM ƠN ĐÃ LẮNG NGHE