Bài giảng Kinh tế vĩ mô 2 - Chương 1: Tổng cung, tổng cầu và chính sách điều chỉnh kinh tế

TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI KHOA KINH TẾ - LUẬT -----***----- BÀI GIẢNG HỌC PHẦN KINH TẾ VĨ MÔ 2 BỘ MÔN KINH TẾ VĨ MÔ 8/2017 DHTM_TMU CHƢƠNG 1 TỔNG CUNG – TỔNG CẦU VÀ CHÍNH SÁCH ĐIỀU CHỈNH KINH TẾ DHTM_TMU NỘI DUNG CHƢƠNG 1 1.1. Tổng cung 1.1.1. Khái niệm 1.1.2. Bốn mô hình tổng cung ngắn hạn 1.1.3 Dịch chuyển của đường tổng cung ngắn hạn 1.2. Tổng cầu 1.2.1. Khái niệm 1.2.2. Thiết lập đường tổng cầu từ mô hình IS-LM 1.2.3 Dịch chuyển của đường tổng cầu 1.3. Cân bằng sản lƣợng và chính sách điều chỉnh 1.3.1. Cân bằng sản lượng 1.3.2. Tác động của các cú sốc cung và chính sách điều chỉnh 1.3.3. Tác động của các cú sốc cầu và chính sách điều chỉnh DHTM_TMU 1.1. TỔNG CUNG 1.1.1. Khái niệm: Tổng cung là tổng khối lượng hàng hóa và dịch vụ mà các doanh nghiệp sẵn sàng và có khả năng cung ứng tại mỗi mức giá cho trước, các yếu tố khác không đổi. Y P LRAS ( ), Y F K L SRAS Pe Phân biệt: Tổng cung dài hạn (LRAS) và Tổng cung ngắn hạn (SRAS) DHTM_TMU 1.1.2. Bốn mô hình tổng cung ngắn hạn 1. Mô hình tiền lương cứng nhắc 2. Mô hình thông tin không hoàn hảo 3. Mô hình giá cả cứng nhắc 4. Mô hình nhận thức sai lầm của công nhân ( )eY Y P P S.lượng tiềm năng Tham số Mức giá kỳ vọng Mức giá thực hiện Tổng s.lượng Phương trình tổng cung ngắn hạn DHTM_TMU Mô hình tiền lương cứng nhắc  Giả định: DN và NLĐ ký hợp đồng với W trước khi biết chính xác P, và W dựa trên mục tiêu về ω và Pe eW ω P eW P ω P P Tiền lương thực (dự kiến) W/P: Tiền lương thực (thực tế) HTM_TMU eP P eP P eP P u = u* và Y = Y* u Y* u > u* và Y < Y* Thay đổi của P W/P DN thay đổi số LĐ thuê Thay đổi sản lượng ( )eY Y P PPhương trình AS: Mô hình tiền lương cứng nhắc DHTM_TMU DHTM_TMU Mô hình thông tin không hoàn hảo • Giả định: • Nội dung của mô hình: – Q phụ thuộc vào p/P – DN sản xuất dựa vào tỷ lệ p/Pe – Khi P > Pe: DN sản xuất nhiều hơn => Y tăng DHTM_TMU Mô hình giá cả cứng nhắc • Lý do giá cả cứng nhắc? • Giả thiết: – Các DN có thể thiết lập một mức giá đối với sản phẩm. ( )p P Y Ya • G.sử có hai nhóm DN: • Nhóm 1: có giá linh hoạt, p được thiết lập theo (1) • Nhóm 2: giữ mức giá cố định cho đến khi họ biết P và Y, p thiết lập theo (2). (1) ( )e e ep P Y Ya (2) DHTM_TMU Mô hình giá cả cứng nhắc  Nhóm 1 kz vọng Y = Y* Khi đó, ep P  Để chuyển thành đường tổng cung, ta viết biểu thức cho mức giá chung (P).  Đặt s là tỷ trọng doanh nghiệp có giá cứng nhắc, thì: (1 )[ ( )]eP s P s P Y Ya Nhóm 1 Nhóm 2 (1 ) ( )e s P P Y Y s aSuy ra: DHTM_TMU Mô hình giá cả cứng nhắc • Pe tăng => P tăng Nếu DN kz vọng mức giá cao, các DN nhóm 2 sẽ thiết lập giá cao. • Y tăng => P tăng Khi Y tăng => AD tăng => DN nhóm 1 sẽ thiết lập giá cao. (1 ) ( )e s P P Y Y s aDHTM_TMU Mô hình giá cả cứng nhắc • Từ đó suy ra phương trình AS: ( ),eY Y P P (1 ) ( )e s P P Y Y s a as s )1( Trong đó: DHTM_TMU Mô hình nhận thức sai lầm của công nhân • Sinh viên tự đọc tài liệu DHTM_TMU Tóm tắt về 4 mô hình tổng cung ngắn hạn Y P LRAS Y SRAS ( )eY Y P P eP P eP P eP P Có 4 cách lý giải khác nhau về sự dốc lên của đường tổng cung ngắn hạn. Cả 4 mô hình đều cho rằng sản lượng sẽ chệch khỏi mức tự nhiên khi mức giá lệch khỏi mức giá dự kiến. DHTM_TMU 1.1.3. Dịch chuyển của đường tổng cung ngắn hạn Y P LRAS Y SRAS ( )eY Y P P eP P eP P eP P Các yếu tố gây ra sự dịch chuyển của SRAS: + (công nghệ, yếu tố SX) + Pe + α DHTM_TMU 1.2. TỔNG CẦU (AD) 1.2.1. Khái niệm: Tổng cầu là tổng khối lượng hàng hóa và dịch vụ mà các tác nhân kinh tế sẵn sàng và có khả năng mua tại mỗi mức giá chung cho trước. AD = C + I + G + NX DHTM_TMU Đường tổng cầu Đường tổng cầu (AD) cho biết mối quan hệ giữa tổng lượng cầu về hàng hóa và dịch vụ trong nền kinh tế và mức giá chung khi giữ các yếu tố khác không đổi. Y P AD DHTM_TMU 1.2.2. Thiết lập đường AD từ mô hình IS-LM Mô hình nền kinh tế đóng Cân bằng của nền kinh tế đóng: • Cân bằng thị trường hàng hóa (IS) • Cân bằng thị trường tiền tệ (LM) Y1 Y r IS LM(P1) r1 E1 Đƣờng tổng cầu trong nền kinh tế đóng đƣợc thiết lập từ mô hình cân bằng IS-LM DHTM_TMU Y1 Y2 Y r Y P IS LM(P1) LM(P2) AD P1 P2 Y2 Y1 r2 r1 P (M/P ) LM sang trái r I Y E1 E2 E1 E2 Thiết lập đường AD từ mô hình IS-LM DHTM_TMU 1.2.3. Dịch chuyển của đường AD  Đường AD dịch sang phải nếu:  G tăng, hoặc  C hoặc I tự định tăng, hoặc  T giảm  M tăng, hoặc  Cầu tiền tự định giảm. Y P AD1 P1 AD2 Y1 Y2 DHTM_TMU Minh họa: CSTK và sự dịch chuyển của đường AD (mô hình IS-LM) Y2 Y2 r2 Y1 Y1 r1 Y r Y P IS1 LM E2 AD1 P1 Chính sách tài khóa lỏng ( G và/hoặc T ) sẽ làm tăng tổng cầu: T C IS sang phải Y tại mỗi giá trị của P AD2 IS2 G và/hoặc T AD sang phải E1 E1 E2 DHTM_TMU Minh họa: CSTT và sự dịch chuyển của đường AD (mô hình IS-LM) Y P IS LM(M2/P1) LM (M1/P1) AD1 P1 Y1 Y1 Y2 Y2 r1 r2 NHTW có thể tác động làm tăng tổng cầu: MS LM sang phải AD2 Y r r I Y tại mỗi giá trị của P MS AD sang phải E1 E2 E1 E2 DHTM_TMU 1.3. CÂN BẰNG SẢN LƢỢNG VÀ CHÍNH SÁCH ĐIỀU CHỈNH Y P Y * SRAS LRAS AD0 E0 P Trong dài hạn: • Y = Y* • u = u* • gp = 0 1.3.1. Cân bằng sản lượng DHTM_TMU Cân bằng sản lượng Trong ngắn hạn: • Y0 ≠ Y* • u ≠ u* • gp ≠ 0 Y P Y* Y0 E0 AD0 E* AD LRAS SRAS P* P0 Y P SRAS Y0 Y* E0 E* P* AD0 LRAS P0 AD1 DHTM_TMU 1.3.2. Tác động của các cú sốc cung và chính sách điều chỉnh • Sốc: Những tác động từ bên ngoài làm thay đổi tổng cung hoặc tổng cầu • Các cú sốc sẽ tác động làm cho nền kinh tế tạm thời lệch khỏi trạng thái cân bằng toàn dụng. DHTM_TMU Sốc đối với tổng cung • Sốc với tổng cung làm thay đổi chi phí sản xuất, tác động làm thay đổi mức giá của đầu vào mà các hãng phải trả (các cú sốc này còn được gọi là các cú sốc về giá) • Ví dụ về các cú sốc làm giảm tổng cung? DHTM_TMU Tác động của cú sốc bất lợi đối với AS và chính sách điều chỉnh VD: Cú sốc về giá dầu những năm 1970 • Đầu những năm 1970: OPEC quyết định giảm mức cung ứng dầu mỏ. • Giá dầu mỏ tăng 11% trong năm 1973 68% trong năm 1974 16% trong năm 1975 DHTM_TMU Cú sốc bất lợi với AS và chính sách điều chỉnh Y P AD LRAS1 YY2 SRAS dịch chuyển sang trái, Y giảm, u tăng, P tăng Sốc về giá kéo dài sẽ làm dịch chuyển LRAS sang trái. B E SRAS1 SRAS2 PB PE LRAS2 A PA DHTM_TMU Cú sốc bất lợi với AS và chính sách điều chỉnh Y P AD LRAS1 YY2 B E SRAS1 SRAS2 PB PE LRAS2 A PA Cơ chế tự điều chỉnh: Giá giảm, AD giảm, nền kinh tế dịch chuyển theo đường AD từ B đến A (hoặc E). DHTM_TMU Cú sốc bất lợi với AS và chính sách điều chỉnh Y2 Điều chỉnh bằng chính sách (trong ngắn hạn): - Tăng chi tiêu - Duy trì chính sách lãi suất thấp Nền kinh tế từ B -> C. Y P AD LRAS Y B SRAS SRAS1 PB PA AD1 C PC LRAS1 Y A SRAS2 E DHTM_TMU Cú sốc bất lợi với AS và chính sách điều chỉnh Điều chỉnh bằng chính sách (trong dài hạn): -Tăng chi tiêu cho giáo dục, cơ sở hạ tầng, nghiên cứu cơ bản, - Cải thiện chức năng của các thị trường Y P AD LRAS1 E SRAS1 SRAS PE AD1 C PC LRAS A YE YA DHTM_TMU 1.3.3. Tác động của các cú sốc đối với tổng cầu và chính sách điều chỉnh • Là những thay đổi ngoại sinh trong nhu cầu về hàng hóa và dịch vụ và/hoặc nhu cầu tiền tệ. • Lý do gây ra sốc – Sốc do tâm lý – Sốc do dự báo – Sốc do chính sách – DHTM_TMU Tác động của cú sốc làm giảm tổng cầu và chính sách điều chỉnh LRAS AD2 Y P AD1 Y PC Y2 AD dịch sang trái, sản lượng và việc làm giảm trong ngắn hạn. Nền kinh tế rơi vào suy thoái A B C SRAS PA PB DHTM_TMU Tác động của cú sốc làm giảm tổng cầu và chính sách điều chỉnh LRAS AD2 Y P AD1 Y PC Y2 Cơ chế tự điều chỉnh: P giảm, AD tăng, nền kinh tế dịch chuyển theo đường AD2 từ B đến C. A B C SRAS PA PB Chính sách điều chỉnh: Kích cầu => AD tăng, nền kinh tế dịch chuyển theo đường SRAS từ B đến A. DHTM_TMU Tác động của cú sốc làm tăng tổng cầu và chính sách điều chỉnh Y P AD1 LRAS Y PC Y2 A B AD2 SRAS PA AD dịch sang phải, sản lượng và việc làm tăng, giá cả tăng trong ngắn hạn. Nền kinh tế rơi vào tăng trưởng nóng, lạm phát. DHTM_TMU Tác động của cú sốc làm tăng tổng cầu và chính sách điều chỉnh Y P AD1 LRAS Y PC Y2 A B C AD2 SRAS PA Cơ chế tự điều chỉnh: P tăng, AD giảm, nền kinh tế dịch chuyển theo đường AD2 từ B đến C. Chính sách điều chỉnh: Kiểm soát (giảm) tổng cầu => AD giảm, nền kinh tế dịch chuyển theo đường SRAS từ B về A. DHTM_TMU Chƣơng NH CH KINH TẾ MÔ TRONG NỀN KINH TẾ MỞ DHTM_TMU