Bài giảng Kinh tế thương mại 1 - Chương 2: Bản chất và chức năng của thương mại

1. CƠ SỞ RA ĐỜI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA THƢƠNG MẠI 2. BẢN CHẤT KINH TẾ VÀ PHÂN LOẠI THƢƠNG MẠI 3. CÁC CHỨC NĂNG CỦA THƢƠNG MẠI DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU 2.1. Cơ sở ra đời và phát triển của TM Cơ sở ra đời của trao đổi a. Hàng hóa – Đối tượng của hoạt động trao đổi Hàng Hóa + Giá trị sử dụng • + Giá trị HH hữu hình; HH vô hình Đƣợc sx để mang trao đổi trên TT DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU b. Cơ sở ra đời của trao đổi Phân chia LĐXH thành các ngành, các lĩnh vực SX khác nhau -> chuyên môn hóa LĐ, SX. Nhu cầu bao gồm nhiều loại sp khác nhau Xuất hiện của phân công LĐXH Quan hệ sở hữu khác nhau về tƣ liệu SX và sp LĐ -> LĐ tƣ nhân Quá trình SX và tái SX tách biệt với nhau về mặt KT Tách biệt tương đối về mặt KT của những người SX DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU Quá trình PT của trao đổi và sự ra đời của TM a. Trao đổi HH trực tiếp b. Lưu thông HH c. Xuất hiện thương gia và sự ra đời, pt của TM a. H-H’ b. H-T-H’ c. T-H-T’ DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU a. Trao đổi HH trực tiếp • Hình thức tư hữu về TLSX và sp xuất hiện Điều kiện ra đời • Ngẫu nhiên, giản đơn Đặc điểm • H-H’ Công thức • Thỏa mãn nhu cầu trao đổi sp giữa những người sx; • Thúc đẩy sự PT của XH loài người, của phân công LĐ XH Ý nghĩa DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU b. Hình thái lƣu thông HH • Giới hạn trao đổi HH trực tiếp • Phân công LĐ XH phát triển; • Xuất hiện tiền tệ Điều kiện ra đời • Trao đổi thông qua tiền tệ; • Phạm vi trao đổi mở rộng hơn; • Điều kiện, khả năng thỏa mãn nhu cầu Đặc điểm • H – T – H’ Công thức • Khắc phục hạn chế của trao đổi HH trực tiếp; • Tạo ra sự tách rời quá trình mua bán. Ý nghĩa DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU c. Thƣơng mại • Phân công LĐ XH ngày càng PT, đòi hỏi trao đổi chuyên nghiệp hơn, nâng cao hiệu quả LĐ XH Điều kiện ra đời • Xuất hiện bộ phận LĐ XH tách ra khỏi sx (Thương gia) • Mục đích: kiếm lời Đặc điểm • T – H – T’ (T’ = T + T) Công thức • Là hình thái phát triển ở trình độ cao hơn của lưu thông; • Là điều kiện xuất hiện ngành thương mại, thúc đẩy sản xuất hàng hóa và góp phần hình thành nền kinh tế HH, thị trường. Ý nghĩa DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU 2.2.1 Bản chất kinh tế của TM a. TM là một hoạt động KT • Vị trí: hoạt động KT cơ bản và phổ biến trong nền KT • Công thức: T – H – T’, • Mục đích: lợi nhuận • Đối tƣợng: HH và DV • Chủ thể: ngƣời bán, ngƣời mua, môi giới, đại lý b. TM là một khâu của quá trình tái SX XH • Vị trí: Khâu trao đổi (trung gian) giữa SX – TD • Bộ phận cấu thành: mua, vận chuyển, dự trữ, bán.. • Nhiệm vụ: Thực hiện tái sx sản phẩm c. TM là một ngành KT • TM là ngành đảm nhận chức năng tổ chức lƣu thông HH và cung ứng DV cho XH thông qua việc thực hiện mua bán nhằm sinh lợi. DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU Bản chất kinh tế của TM Bản chất kinh tế chung của thương mại là tổng thế các hiện tượng, các hoạt động và các quan hệ kinh tế gắn liền và phát sinh cùng với trao đổi hàng hóa và cung ứng dịch vụ nhằm mục tiêu lợi nhuận. DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU Phân loại thƣơng mại • - TM nội địa • - TM quốc tế a. Theo phạm vi hoạt động TM • TM bán buôn • TM bán lẻ b. Theo các khâu/đặc điểm của quá trình lưu thông • TM Hàng hóa • TM dịch vụ c. Theo đặc điểm và tính chất của sản phẩm trong quá trình tái SX XH • TM truyền thống • TM điện tử d. Theo kỹ thuật giao dịch • TM bảo hộ • TM tự do hóa e. Theo mức độ tham gia quá trình tự do hóa TM DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU Chức năng chung của TM Chức năng chung của TM là thực hiện lƣu thông HH và cung ứng DV thông qua mua bán bằng tiền. Xem TM là một hoạt động KT TM thực hiện việc mua bán, cung ứng HH và DV bằng tiền Xem TM là một khâu của quá trình tái SX XH TM thực hiện cầu nối giữa SX-TD thông qua trao đổi Xem TM là một ngành KT TM thực hiện tổ chức lƣu thông hàng hóa và cung ứng DV thông qua mua bán để gắn liền SX-TT DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU Các chức năng cụ thể của TM HH (T-H) và (H-T) Chuyển quyền sở hữu về HH và tiền tệ Chức năng thay đổi hình thái giá trị của TM Do sự không ăn khớp giữa sx và tiêu dùng Phân phối HH từ sx đến td và tiếp tục sx trong lƣu thông Chức năng phân phối hàng hóa của TM DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU Những đặc thù của các chức năng TM trong lĩnh vực dịch vụ SX, lưu thông và tổ chức tiêu dùng diễn ra đồng thời; Không có sự chuyển quyền sở hữu DV từ người bán sang người mua; Không xảy ra việc vận chuyển, bảo quản, dự trữ, phân loại, chọn lọc, đóng gói, DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU DH TM _T MU