Bài giảng Khu vực công và tài chính công

11/12/2009 1 KHU VỰC CƠNG VÀ TÀI CHÍNH CƠNG PGS.TS. SỬ ĐÌNH THÀNH 11/12/2009 2 NỘI DUNG NGHIÊN CỨU „Khu vực cơng „Khái niệm và đặc điểm tài chính cơng „ Sự phát triển tài chính cơng „Bản chất và chức năng tài chính cơng „Vai trị tài chính cơng 11/12/2009 3 KHU VỰC CƠNG „Nền kinh tế chia ra thành 2 khu vực: khu vực cơng và khu vực tư. „Theo Stiglitz, khu vực cơng: „Hệ thống các cơ quan quyền lực: Hành pháp, tư pháp và lập pháp. „Hệ thống các đơn vị kinh tế của nhà nước: Các doanh nghiệp nhà nước và các đơn vị cơng ích/ dịch vụ cơng (Public services). 11/12/2009 4 KHU VỰC CƠNG VÀ CÁC VẤN ĐỀ KINH TẾ CƠ BẢN „ Sản xuất cái gì? „ Sản xuất như thế nào ? „Cung cấp cho ai? „Tại sao phải giải quyết các vấn đề đĩ 11/12/2009 5 „Khu vực tư giải quyết các vấn đề cơ bản chủ yếu dựa vào cơ chế thị trường. „Khu vực cơng giải quyết các vấn đề cơ bản chủ yếu dựa vào chính sách lựa chọn cơng . „Nền kinh tế thị trường kết hợp giữa 2 cơ chế: „Thất bại thị trường „Tái phân phối KHU VỰC CƠNG VÀ CÁC VẤN ĐỀ KINH TẾ CƠ BẢN 11/12/2009 6 KHU VỰC CƠNG VÀ VAI TRỊ CHÍNH PHỦ „Kinh tế thị trường tự do cạnh tranh: chủ trương “bàn tay vơ hình” điều tiết nền kinh tế. „Nhà nước và thị trường: “Lassez – faire” „Kinh tế thị trường hiện đại „Can thiệp và điều tiết các hoạt động kinh tế 11/12/2009 7 KHÁI NIỆM VÀ ĐẶC ĐIỂM TÀI CHÍNH CƠNG „Harvey Rosen: „ Tài chính cơng thuộc lĩnh vực kinh tế học phân tích chính sách thuế và chính sách chi tiêu của chính phủ . „Francoi Adam: „ Tài chính cơng nghiên cứu quản lý tài chính của các tổ chức cơng quyền . 11/12/2009 8 SỰ PHÁT TRIỂN TÀI CHÍNH CƠNG „Tài chính cơng cổ điển: hoạt động trong bối cảnh nền kinh tế thị trường tự do cạnh tranh. „Quy mơ tài chính cơng nhỏ „Tính trung lập: khơng can thiệp vào kinh tế, hoạt động độc lập với quá trình kinh tế ( lập kế hoạch…) „Thuế là nguồn thu quan trọng của tài chính cơng 11/12/2009 9 SỰ PHÁT TRIỂN TÀI CHÍNH CƠNG „Tài chính cơng hiện đại hoạt động trong bối cảnh: „Kinh tế khơng ổn định „Hội nhập kinh tế và liên kết „ Sự can thiệp của chính phủ 11/12/2009 10 SỰ PHÁT TRIỂN TÀI CHÍNH CƠNG „ Tài chính hiện đại : „Quy mơ tăng „ Phi trung lập ( can thiệp và độc lập tương đối) „Đa dạng các nguồn tài trợ „Mang đặc tính tồn cầu và tương đồng. 11/12/2009 11 SỰ PHÁT TRIỂN TÀI CHÍNH CƠNG 11/12/2009 12 BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG TÀI CHÍNH CƠNG „Bản chất tài chính cơng: „ bản chất kinh tế và „ bản chất chính trị 11/12/2009 13 BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG TÀI CHÍNH CƠNG „Bản chất kinh tế : Thu chi tài chính tài chính cơng được thực hiện trong bối cảnh: „Nguồn lực giới hạn => lựa chọn hành động trong sự so sánh lợi ích và chi phí. 11/12/2009 14 BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG TÀI CHÍNH CƠNG „Bản chất chính trị : Thu chi tài chính tài chính cơng được thực hiện trong bối cảnh chính trị: „Quyền lực chính trị của nhà nước . „Thực hiện các chính sách của nhà nước . „Ý đồ của các nhà chính trị. ƒChính trị quyết định kinh tế hay ngược lại? 11/12/2009 15 BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG TÀI CHÍNH CƠNG „Chức năng tài chính cơng: „Huy động nguồn lực. „ Phân bổ nguồn lực. „Tái phân phối thu nhập „Giám sát 11/12/2009 16 „Huy động nguồn lực: „Các cơng cụ /hình thức huy động „ Thuế; „ Phí và lệ phí „ Vay nợ và „ Phát hành tiền „Giới hạn mức huy động => kỷ luật tài khĩa tổng thể. BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG TÀI CHÍNH CƠNG 17 BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG TÀI CHÍNH CƠNG „ Phân bổ nguồn lực „Lựa chọn mục tiêu „Xác lập mục tiêu ưu tiên và đánh đổi. 11/12/2009 18 BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG TÀI CHÍNH CƠNG „Tái phân phối thu nhập: „Đánh thuế „ Phân bổ và chuyển giao nguồn lực. „ Trợ cấp ( giá, lương thực…) 11/12/2009 19 BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG TÀI CHÍNH CƠNG „ Tái phân phối thu nhập: Nhóm người có thu nhập trung bình Nhóm người có thu nhập thấp, nghèo Nhóm người có thu nhập cao Quỹ ngân sách Tái phân phối thu nhập thông qua các khoản chi chuyển giao Thu thuế 11/12/2009 20 BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG TÀI CHÍNH CƠNG „Giám sát „Tuân thủ „Đánh giá kết quả 11/12/2009 21 Nhắc lại „Khu vực cơng „Tài chính cơng và sự phát triển „Bản chất và chức năng tài chính cơng. 11/12/2009 22 Bài tập „ Bài 1: Bill cĩ 100$. Giả sử chính phủ thực hiện tái phân phối số tiền cho Ted bằng việc đánh thuế vào Bill 40$ và chuyển cho Ted 35, chi phí hành chính 5$. Hỏi: sự tái phân phối này cĩ làm gia tăng phúc lợi hay khơng? Giải thích. „ Bài 2: Tại sao sự tái phân phối dẫn đến mất hiệu quả. Khi tái phân phối từ người này cho người khác dẫn đến quy mơ tổng thể của chiếc bánh kinh tế giảm xuống.