Bài giảng Hóa học Glucid - Dương Trương Phú

HÓA HỌC GLUCID Ds. Dương Trương Phú MỤC TIÊU 1. Trình bày được định nghĩa, phân loại và vai trò của Glucid. 2. trình bày tính chất chung của MS, DS,OS. 3. Trình bày được cấu tạo, tính chất, vai trò của một số Polysaccarid.  HÓA HỌC GLUCID  Ds. Dương Trương Phú MỤC TIÊU 1. Trình bày được định nghĩa, phân loại và vai trò của Glucid.2. trình bày tính chất chung của MS, DS,OS.3. Trình bày được cấu tạo, tính chất, vai trò của một số Polysaccarid.  NỘI DUNG ĐẠI CƯƠNG 1. Định nghĩa: Glucid bao gồm những hợp chất hữu cơ là MS hay khi thủy phân cho ra MS và hoặc dẫn xuất của MS.  Glucid bao gồm những hợp chất hữu cơ chứa các nguyên tố C,H,O mà trong phân tử gồm một hoặc nhiều MS.  HÓA HỌC GLUCID  Ds. Dương Trương Phú MỤC TIÊU 1. Trình bày được định nghĩa, phân loại và vai trò của Glucid.2. trình bày tính chất chung của MS, DS,OS.3. Trình bày được cấu tạo, tính chất, vai trò của một số Polysaccarid.  NỘI DUNG 2. Phân loại: Glucid được chia làm 3 loại. 2.1 Monosaccarid (MS): là đơn vị cấu tạo của glucid, không bị thủy phân như: Glucose, Fructose, Galactose 2.2 Oligosaccarid (OS): gồm từ 2 - 12 MS nối với nhau bằng liên kết glycosid: Disaccarid,Trisaccarid,Tetrasaccarid  HÓA HỌC GLUCID  Ds. Dương Trương Phú MỤC TIÊU 1. Trình bày được định nghĩa, phân loại và vai trò của Glucid.2. trình bày tính chất chung của MS, DS,OS.3. Trình bày được cấu tạo, tính chất, vai trò của một số Polysaccarid.  NỘI DUNG 2. Phân loại: Glucid được chia làm 3 loại. 2.2.1 Disaccarid (DS): do 2 MS nối với nhau bằng liên kết glycosid như: Maltose, Lactose, Saccarose. 2.3 Polysaccarid (PS) chia làm 2 nhóm:  PS thuần: gồm nhiều MS cùng loại nối với nhau: tinh bột, glycogen, cellulose.  PS tạp: gồm nhiều MS khác loại, dẫn xuất của MS hoặc có thêm H 2 SO 4 , CH 3 COOH như MucoPS, glycoprtein  HÓA HỌC GLUCID  Ds. Dương Trương PhúMỤC TIÊU 1. Trình bày được định nghĩa, phân loại và vai trò của Glucid.2. trình bày tính chất chung của MS, DS,OS.3. Trình bày được cấu tạo, tính chất, vai trò của một số Polysaccarid.  NỘI DUNG 3. Vai trò: là thành phần hữu cơ của mọi cơ thể sinh vật. 3.1 Trong thực vật: chiếm 80%-90% khối lượng chất khô. 3.2 Trong động vật: là nguồn cung cấp năng lượng chủ yếu chiếm 2% trọng lượng khô. Trong khẩu phần ăn chiếm 300-400g/ngày.  Glucid có vai trò tạo hình.  Glucolipid tham gia cấu tạo tế bào và mô.  HÓA HỌC GLUCID  Ds. Dương Trương Phú MỤC TIÊU 1. Trình bày được định nghĩa, phân loại và vai trò của Glucid.2. trình bày tính chất chung của MS, DS,OS.3. Trình bày được cấu tạo, tính chất, vai trò của một số Polysaccarid.  NỘI DUNG II. Monosaccarid: 1. Cấu tạo và danh pháp 1.1 cấu tạo: Là đơn vị cấu tao Glucid, không thủy phân.  Do 3 nguyên tố C, H, O tạo thành.  Gồm có một chức khử(aldehyd = aldose hoặc cetone = cetose) còn lại là chức alcol. HÓA HỌC GLUCID  Ds. Dương Trương Phú MỤC TIÊU 1. Trình bày được định nghĩa, phân loại và vai trò của Glucid.2. trình bày tính chất chung của MS, DS,OS.3. Trình bày được cấu tạo, tính chất, vai trò của một số Polysaccarid NỘI DUNG Công thức tổng quát Monosaccarid  HÓA HỌC GLUCID  Ds. Dương Trương Phú MỤC TIÊU 1. Trình bày được định nghĩa, phân loại và vai trò của Glucid.2. trình bày tính chất chung của MS, DS,OS.3. Trình bày được cấu tạo, tính chất, vai trò của một số Polysaccarid.  NỘI DUNG II. Monosaccarid: 1. Cấu tạo và danh pháp 1.1 cấu tạo: 1.2 Danh pháp: có bốn cách gọi tên  Gọi tên theo chức khử: Aldose, Cetone.  Gọi theo số cacbon: 2 Biose, 3 Triose.  Gọi gộp 2 cách: VD nhóm khử là Aldehyd, có 6 cacbon gọi là aldohexose.  Gọi tên đặc biệt: Fructose, Galactose, Glucose.  HÓA HỌC GLUCID  Ds. Dương Trương Phú MỤC TIÊU 1. Trình bày được định nghĩa, phân loại và vai trò của Glucid.2. trình bày tính chất chung của MS, DS,OS.3. Trình bày được cấu tạo, tính chất, vai trò của một số Polysaccarid.  NỘI DUNG II. Monosaccarid: 2. Tính chất 2.1 Tính chất lý học: Dễ tan trong nước, ít tan trong alcol, không tan trong este. Có vị ngọt. 2.2 Tính chất hóa học:  Tính khử: MS tác dụng với muối kim loại nặng trong môi trường kiềm và đun nóng. Ms sẽ khử các kim loại này. VD: R-CHO + 2Cu(OH) 2 T 0 sôi R-COOH + Cu 2 O +2H 2 O  Phản ứng tạo Furfural: MS acid đ đ & t 0 Furfural + phenol ( oxim, resoccin) cho màu đặc biệt Glucose A. gluconic HÓA HỌC GLUCID  Ds. Dương Trương PhúMỤC TIÊU 1. Trình bày được định nghĩa, phân loại và vai trò của Glucid.2. trình bày tính chất chung của MS, DS,OS.3. Trình bày được cấu tạo, tính chất, vai trò của một số Polysaccarid NỘI DUNG 3 . Một số MS thông dụng 3.1 Triose: Sp chuyển hóa trung gian của glucid HÓA HỌC GLUCID  Ds. Dương Trương Phú MỤC TIÊU 1. Trình bày được định nghĩa, phân loại và vai trò của Glucid.2. trình bày tính chất chung của MS, DS,OS.3. Trình bày được cấu tạo, tính chất, vai trò của một số Polysaccarid NỘI DUNG 3 . Một số MS thông dụng 3.2 Tetrose: là sản phẩn chuyển hóa trung gian của glucid trong các mô động thực vật. 3.3 Pentose:  Ribose (CH 2 OH-CO-(CHOH) 2 -CH 2 OH): tạo acid ribonuleic.  Deoxyribose (CH 2 OH-CO-CHOH-CH 2 -CH 2 OH: tạo acid deoxyribonuleic. HÓA HỌC GLUCID  Ds. Dương Trương Phú MỤC TIÊU 1. Trình bày được định nghĩa, phân loại và vai trò của Glucid.2. trình bày tính chất chung của MS, DS,OS.3. Trình bày được cấu tạo, tính chất, vai trò của một số Polysaccarid NỘI DUNG 3 . Một số MS thông dụng 3.4 Hexose (C 6 H 12 0 6 ) gồm có:  Glucose(dextrose, đường nho): có nhiều trong nho là cơ chất chuyển hóa chủ yếu của Glucid. Galactose: tham gia cấu tạo đường sữa. Fructose: có nhiều trong trái cây, mật ong  HÓA HỌC GLUCID  Ds. Dương Trương Phú MỤC TIÊU 1. Trình bày được định nghĩa, phân loại và vai trò của Glucid.2. trình bày tính chất chung của MS, DS,OS.3. Trình bày được cấu tạo, tính chất, vai trò của một số Polysaccarid.  NỘI DUNG III. Disaccarid 1. Cấu tạo: Do 2 MS nối với nhau bằng liên kết glycosid 2. Một số DS thông dụng 2.1 Maltose: có trong mần lúa mên bia là sản phẩm do sự thủy phân tinh bột. Có tính khử. 2.2 Lactose (đường sữa): có nhiều trong sữa. Có tính khử. 2.3 Saccarose(đường mía): có nhiều trong mía, củ cải đường. Không có tính khử.  HÓA HỌC GLUCID  Ds. Dương Trương Phú MỤC TIÊU 1. Trình bày được định nghĩa, phân loại và vai trò của Glucid.2. trình bày tính chất chung của MS, DS,OS.3. Trình bày được cấu tạo, tính chất, vai trò của một số Polysaccarid.  NỘI DUNG IV. Polysaccarid: chia làm 2 loại 1. Polysaccarid thuần 1.1 Tinh bột ( C 6 H 12 O 5 )n:  Là thức ăn Glucid chính của người. Cho với Iod màu xanh tím đặc trưng, được cấu tạo bởi 2 phân tử là amylose (20%) và amylopectin(80%). Không tan trong nước lạnh, đun nóng tạo thành dd keo, không có tính khử khi thủy phân cho Glucose  HÓA HỌC GLUCID  Ds. Dương Trương Phú MỤC TIÊU 1. Trình bày được định nghĩa, phân loại và vai trò của Glucid.2. trình bày tính chất chung của MS, DS,OS.3. Trình bày được cấu tạo, tính chất, vai trò của một số Polysaccarid.  NỘI DUNG IV. Polysaccarid: chia làm 2 loại 1. Polysaccarid thuần 1.2 Glycogen:  Là Glucid dự trữ của động vật, có nhiều trong gan, cơ là nguồn dự trữ năng lượng chính cho động vật. Có cấu tạo giống như amylopeptid gồm nhiều gốc α -D- glucopyranose nối với nhau bằng liên kết 1-4 hoặc1-6. cho với Ido màu đỏ nâu.  HÓA HỌC GLUCID  Ds. Dương Trương Phú MỤC TIÊU 1. Trình bày được định nghĩa, phân loại và vai trò của Glucid.2. trình bày tính chất chung của MS, DS,OS.3. Trình bày được cấu tạo, tính chất, vai trò của một số Polysaccarid.  NỘI DUNG IV. Polysaccarid: chia làm 2 loại 1. Polysaccarid thuần 1.3 Cellulose:  Là thành phần cấu tạo chính của thực vật, do sự kết hợp ở vị trí 1-4 β -D-Glucose, không có mạch nhánh.  Ngoài ra còn có một số PS thuần khác như: Dextran là PS thuần phân nhánh.  HÓA HỌC GLUCID  Ds. Dương Trương Phú MỤC TIÊU 1. Trình bày được định nghĩa, phân loại và vai trò của Glucid.2. trình bày tính chất chung của MS, DS,OS.3. Trình bày được cấu tạo, tính chất, vai trò của một số Polysaccarid.  NỘI DUNG IV. Polysaccarid: chia làm 2 loại 2. Polysaccarid tạp:  Là những PS phân tử lớn có cấu trúc phức tạp có nhiều trong tự nhiên và đóng vai trò sinh học quan trọng. Trong thành phần có các MS khác loại như: acid uronic, acid sialic, acid acetic.  HÓA HỌC GLUCID  Ds. Dương Trương Phú MỤC TIÊU 1. Trình bày được định nghĩa, phân loại và vai trò của Glucid.2. trình bày tính chất chung của MS, DS,OS.3. Trình bày được cấu tạo, tính chất, vai trò của một số Polysaccarid.  2. Polysaccarid tạp: 2.1 Mucopolysaccarid ( glycosaminoglycansvaf Proteoglycans)  Là những hợp chất hydrocacbon phức tạp, có thành phần là đường amin(ozamin) và acid uronic. Là thành phần căn bản trong các mô động vật có nhiều trong mô liên kết, mô nâng đỡ, dịch nhầy. Một số chất quan trọng như: Acid hyaluronic, chondroitin, Heparin...  HÓA HỌC GLUCID  Ds. Dương Trương Phú MỤC TIÊU 1. Trình bày được định nghĩa, phân loại và vai trò của Glucid.2. trình bày tính chất chung của MS, DS,OS.3. Trình bày được cấu tạo, tính chất, vai trò của một số Polysaccarid.  2. Polysaccarid tạp: 2.1 Mucoprotein (Glycoprotein)  Là các protein có gắn những chuỗi oligosaccarid, thành phần cấu trúc có thể là MS, acid sialic... Có nhiều trong dịch, mô, màng tế bào, cấu tạo hormon. Hãay nhìn hai lần để thấy đúng. Vàa nhìn một lần thôi để thấy đẹp