Bài giảng Đường lối cách mạng của ĐCSVN - Chương III: Đường lối kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược (1945 -1975)

CHƯƠNG III ĐƯỜNG LỐI KHÁNG CHIẾN CHỐNG THỰC DÂN PHÁP VÀ ĐẾ QUỐC MỸ XÂM LƯỢC (1945 -1975) I. ĐƯỜNG LỐI KHÁNG CHIẾN CHỐNG THỰC DÂN PHÁP XÂM LƯỢC (1945 – 1954) 1.Chủ trương xây dựng và bảo vệ chính quyền cách mạng (1945 – 1946) a. Hoàn cảnh nước ta sau Cách mạng Tháng Tám Thuận lợi Quốc tế Trong nước Hệ thống XHCN PTCM giải phóng dân tộc PT dân chủ và hòa bình Chính quyền dân chủ nhân dân Lực lượng vũ trang nhân dân Nhân dân làm chủ Lòng tin Khó khăn Nạn đói Cảnh thê thảm từ nạn đói Ất Dậu 1945 Phải ăn chuột để duy trì sự sống Những mồ chôn tập thể - thảm cảnh của nạn đói Ất Dậu Khó khăn Nạn đói Nạn dốt Cảnh uống rượu được in ngay trên bì thư Uống rượu và hút thuốc phiện Khó khăn Nạn đói Nạn dốt Giặc ngoại xâm VT 16 10 vạn quân Tưởng + bè lũ tay sai 1 vạn quân Anh ở phía Nam Pháp quay trở lại miền nam 6 vạn quân Nhật chưa được giải giáp Khó khăn Nạn đói Nạn dốt Kinh nghiệm quản lý Giặc ngoại xâm Ngoại giao => Vận mệnh của dân tộc ta như “ngàn cân treo sợi tóc”, Tổ quốc lâm nguy. b. Chủ trương “kháng chiến kiến quốc” của Đảng Chỉ thị “kháng chiến kiến quốc “ (25/11/1945) Nội dung chỉ thị “kháng chiến kiến quốc” Về Chỉ Đạo Chiến Lược Về Xác Định Kẻ thù Về Phương Hướng Nhiệm Vụ + Về chỉ đạo chiến lược: Giữ vững độc lập dân tộc. + Xác định kẻ thù: Kẻ thù chính là thực dân Pháp xâm lược. + Phương hướng, nhiệm vụ: Củng cố chính quyền, chống thực dân Pháp xâm lược, bài trừ nội phản, cải thiện đời sống nhân dân. * Ý nghĩa chỉ thị •Xác định đúng kẻ thù chính •Chỉ ra những vấn đề cơ bản về chiến lược, sách lược của cách mạng •Đề ra những nhiệm vụ, giải pháp về vấn đề đối nội, đối ngoại c. Kết quả, ý nghĩa và bài học kinh nghiệm * Kết quả: người dân bỏ phiếu bầu cử Quốc hội khóa I, thực hiện quyền làm chủ của mình Phiên họp đầu tiên của Quốc hội khóa I (2/3/1946) - Về chính trị: - Về chính trị Hiến pháp năm 1946 – Hiến pháp đầu tiên của nước VNDCCH chính phủ VNDCCH do Hồ Chí Minh làm chủ tịch ra mắt quốc dân (3/11/1946) - Về chính trị Hũ gạo tiết kiệm cứu đói - Về kinh tế, văn hóa TĂNG GIA SẢN XUẤT - Về kinh tế, văn hóa - Về kinh tế, văn hóa Phát hành giấy bạc “Cụ Hồ”Phát hành giấy bạc “Cụ Hồ” * Ý nghĩa - Bảo vệ nền độc lập của đất nước, giữ vững chính quyền cách mạng - Xây dựng những nền móng đầu tiên, cơ bản cho một chế độ mới – chế độ VNDCCH - Chuẩn bị được những điều kiện cần thiết cho cuộc kháng chiến toàn quốc sau đó * Nguyên nhân thắng lợi Đánh Giá Đúng Tình Hình Đề Ra Chủ Trương Đúng Đắn Xây Dựng Và Phát Huy Khối Đại Đoàn Kết Toàn dân Lợi Dụng Mâu Thuẫn Trong Hàng Ngũ Kẻ thù 2. Đường lối kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược và xây dựng chế độ dân chủ nhân dân (1946 - 1954) a. Hoàn cảnh lịch sử PHÁP TĂNG CƯỜNG KHIÊU KHÍCH VÀ LẤN CHIẾM Pháp gây chiến ở Hà Nội 17 - 12 - 1946 Pháp tấn công Hải Phòng 20 - 11 - 1946 Đảng Phát Động Toàn Quốc Kháng Chiến Hội nghị Ban Thường vụ Trung ương Đảng (19/12/1946) * Thuận lợi: - Ta chiến đấu để bảo vệ độc lập tự do – chính nghĩa - Ta đã có sự chuẩn bị cần thiết về mọi mặt cho kháng chiến lâu dài - Pháp đang gặp nhiều khó khăn cả về chính trị, kinh tế, quân sự * Khó khăn: - Tương quan lực lượng ta yếu hơn địch - Ta bị bao vây bốn phía, chưa được nước nào công nhận, giúp đỡ - Pháp có vũ khí tối tân, đã chiếm đóng được ở Lào và Campuchia, có quân đội đứng chân trong các thành phố lớn ở miền Bắc b. Nội dung đường lối kháng chiến Nội Dung Đường Lối Mục đích Tính chất Phương châm Triển vọng Toàn dân Toàn diện Trường kỳ Tự lực cánh sinh Chính trị Quân sự Kinh tế Văn hóa Ngoại giao Đại hội II của Đảng 11-19/2/1951 Vinh Quang - Chiêm Hóa - Tuyên Quang Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Báo cáo chính trị tại Đại hội II ► Thành lập Đảng riêng ở VN. Lấy tên là Đảng lao động VN ► Đảng tuyên bố ra công khai ► Thông qua chính cương của Đảng lao động VN Trường Chinh – Tổng Bí thư của Đảng Chính cương của Đảng Lao động Việt Nam Đại hội II của Đảng Nội dung Chính cương Động Lực CM Nhiệm Vụ CM Triển Vọng CM Tính chất Xã hội Lãnh Đạo, Mục tiêu Con Đường Lên CNXH Quan Hệ Quốc Tế Chính Sách Của Đảng Đặc Điểm CM Đối tượng CM 3. Kết quả, ý nghĩa lịch sử, nguyên nhân thắng lợi và bài học kinh nghiệm a.Kết quả và ý nghĩa lịch sử * Kết quả: - Về chính trị: - Đảng ra hoạt động công khai => được kiện toàn, tăng cường lãnh đạo kháng chiến - Bộ máy chính quyền được củng cố - Mặt trận Liên Việt được thành lập - Khối đại đoàn kết toàn dân phát triển - Chính sách ruộng đất được triển khai, từng bước được thực hiện hiệu quả - Về quân sự: Lực lượng chủ lực phát triển - Về quân sự: CD Việt Bắc 1947 CD Biên Giới 1950 CD Điện Biên Phủ 7/5/1954 - Về ngoại giao: Ngày 20/7/1954 Hiệp nghị Giơnevơ về chấm dứt chiến tranh được ký kết * Ý nghĩa lịch sử: Đối với Việt Nam Đối với thế giới Đánh thắng đế quốc lớn Giải phóng Miền Bắc CNTD cũ Sụp đổ Cổ vũ phong Trào CMTG * Nguyên nhân thắng lợi: ĐCS VỮNG MẠNH CHÍNH QUYỀN NHÂN DÂN LỰC LƯỢNG VŨ TRANG ĐOÀN KẾT TOÀN DÂN ĐOÀN KẾT QUỐC TẾ II. ĐƯỜNG LỐI KHÁNG CHIẾN CHỐNG MỸ CỨU NƯỚC, THỐNG NHẤT TỔ QUỐC (1954-1975) 1. Đường lối trong giai đoạn 1954-1964 a. Bối cảnh lịch sử của cách mạng Việt Nam sau tháng 7- 1954 Thuận Lợi Hệ thống XHCN lớn mạnh Phong trào giải phóng dân tộc phát triển Phong trào hòa bình, dân chủ lên cao Miền Bắc hoàn toàn giải phóng Thống nhất ý chí từ Bắc -> Nam Khó khăn Thế và lực của Mỹ CNXH ><CNTB Liên Xô ><Trung Quốc Đất nước chia 2 miền Một Đảng lãnh đạo 2 cuộc cách mạng ở 2 miền với 2 chế độ chính trị khác nhau MIỀN BẮC TIẾN LÊN CNXH MIỀN NAM TIẾP CUỘC CÁCH MẠNG DTDCND CHỐNG ĐẾ QUỐC MỸ XÂM LƯỢC ĐẠI HỘI ĐẢNG TOÀN QUỐC LẦN THỨ III 09/1960 b. Nội dung đường lối Nội dung đường lốiCon đường thống nhất đất nước Triển vọng CM Vtrò, Nvụ mỗi miền Nhiệm vụ chung Mục tiêu chiến lược Nhiệm vụ chiến lược MQH của CM 2 miền 2. Đường lối trong giai đoạn 1965 - 1975 a. Hoàn cảnh lịch sử -Mỹ đưa quân chư hầu vào miền Nam - Đưa quân phá hoại miền bắc * Thuận lợi - Cách mạng thế giới đang ở thế tiến công - Miền Bắc: hoàn thành vượt mức kế hoạch 5 năm lần I; tích cực chi viện cho miền Nam - Miền Nam: giành thắng lợi lớn trong chiến lược “chiến tranh đặc biệt” của Mỹ * Khó khăn: - Mâu thuẫn Xô – Trung - Tương quan lực lượng bất lợi cho ta b. Nội dung đường lối NỘI DUNG ĐƯỜNG LỐI KHẨU HIỆU VÀ MỤC TIÊU CHIẾN LƯỢC PHƯƠNG CHÂM CHỈ ĐẠO CHIẾN LƯỢC TƯ TƯỞNG CHỈ ĐẠO ĐỐI VỚI MIỀN NAM TƯ TƯỞNG CHỈ ĐẠO ĐỐI VỚI MIỀN BẮC NHIỆM VỤ VÀ MQHGIỮA CUỘC CHIẾN ĐẤU Ở 2 MIỀN 3. Kết quả, ý nghĩa lịch sử, nguyên nhân thắng lợi * Kết quả - Ở miền Bắc - Chế độ XHCN bước đầu được hình thành - Đánh thắng cuộc chiến tranh phá hoại của Mỹ -Hoàn thành vai trò là căn cứ địa cách mạng của cả nước và là hậu phương lớn của miền Nam Đoàn xe chi viện cho miền Nam Thanh niên miền Bắc lên tàu vào Nam ở miền Nam CT ĐƠN PHƯƠNG 1954 -1960 CT ĐẶC BIỆT 1961 -1965 CT CỤC BỘ 1965 -1968 VN HÓA CT 1969 -1975 ĐẠI THẮNG MÙA XUÂN 1975 * Ý nghĩa lịch sử: Kết thúc chiến tranh Thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ HOÀN THÀNH CÁCH MẠNG DTDCND TIẾN LÊN CNXH +Tăng thêm thế và lực cho cách mạng Việt Nam + Để lại niềm tự hào và những bài học kinh nghiệm sâu sắc + Nâng cao uy tín của Đảng và dân tộc Việt Nam trên trường quốc tế * NGUYÊN NHÂN THẮNG LỢI - SỰ LÃNH ĐẠO ĐÚNG ĐẮN CỦA ĐẢNG - TINH THẦN CHIẾN ĐẤU - HẬU PHƯƠNG MIỀN BẮC - TÌNH ĐOÀN KẾT, HỮU NGHỊ