Bài giảng Chấn thương sọ não kín

CHẤN THƯƠNG SỌ NÃO KÍN Bs Nguyễn Thanh Minh Bộ môn ngoại Vài nét về giải phẫu Hành não: rối loạn nhịp thở, nuốt, huyết áp và nhịp tim. Cầu não: cầu nối giữa não và thân não. Não giữa:điều chỉnh thị giác và thính giác. U ở các thùy não Thuỳ trán Thuỳ đỉnh Thuỳ thái dương Thuỳ chẩm Cơ chế chấn thương sọ não IV. CAÙCH KHAÙM VAØ THEO DOÕI CTSN : 1. Nguyeân taéc chung : - Phaûi khaùm toaøn dieän. - Khaùm theo thu­ töï öu tieân : tri giaùc, caùc daáu hieäu sinh toàn, caùc daáu hieäu thaàn kinh khu truù. 2. Khaùm tri giaùc: Theo doõi trong thang ñieåm Glasgow. 3. Khaùm caùc daáu hieäu sinh toàn : -  Maïch, Huyeát aùp, Thaân nhieät, Hoâ haáp 4. Khaùm caùc daáu hieäu thaàn kinh khu truù: -  Giaõn ñoàng töû -  Lieät nöûa ngöôøi 5. Theo Doõi Moät Chaán Thöông Soï Naõo: Theo doõi coù yù nghóa laø khaùm beänh nhaân nhieàu laàn, khaùm laàn sau so saùnh vôùi laàn tröôùc ñeå thaáy chieàu höôùng dieãn bieán cuûa caùc trieäu chöùng nhaèm xaùc ñònh : Beänh nhaân naøy coù caàn ñöôïc moå khoâng ? Neáu caàn moå thì moå vò trí naøo ? KHÁM CHẤN THƯƠNG SỌ NÃO Khám tình trạng chung: Hỏi: - Cơ chế chấn thương - Tình hình và diễn tiến (khoảng tỉnh? ) 2. Khám tổng quát: - Quan sát hộp sọ: Dấu hiệu vỡ sàn sọ + Dấu hiệu kính râm ( mắt gấu trúc) + Dấu hiệu bầm máu sau tai ( Battle) + Chảy máu náo tuỷ tai – mũi + Tụ máu màng nhĩ, rách ống tai ngoài Vỡ xương mặt: + Gãy Lefort: tìm điểm đau xương mặt, cung gò má + Gãy bờ hốc mắt Phù nề quanh hốc mắt, lồi mắt. Nghe: + Hốc mắt: tiếng thổi của dò động mạch-xoang hang - Khám dấu hiệu chấn thương cột sống 3. Dấu hiệu sinh tồn: Mạch chậm dần Huyết áp tăng dần Nhiệt độ tăng dần Nhịp thở: nhanh hoặc rối loạn, ở giai đoạn nặng nhịp thở chậm ( Theo Cushing) 4. Dấu hiệu thần kinh Dấu màng não: + Ở bệnh nhân bị viêm màng não vì có vết thương sọ não đến trễ hoặc đã điều trị không tốt. + Bệnh nhân bị xuất huyết dưới màng nhện thường có dấu màng não. Cho nhập viện và xem có vỡ dị dạng mạch máu não. - Thần kinh thị giác: + Bệnh nhân tỉnh: đếm ngón tay, thấy cư động tay, nhận biết ánh sáng. Trẻ em có thể mù vỏ não 1-2 ngày sau chấn thương sọ não vùng chẩm. + Bệnh nhân mê: xem đồng tử phản xạ với ánh sáng. + Đồng tử: giãn đồng tử là dấu hiệu quan trọng. + Xuáút huyãút thán naîo: Âäöng tæí co nhoí hai bãn + Thoaït vë naîo: Âäöng tæí daîn to 2 bãn khäng âaïp æïng aïnh saïng -Đáy mắt: phù, xuất huyết võng mạc - Dây VII: liệt VII ngoại biên hay không? 5. Khám tri giác: thang điểm Glasgow + Mở mắt tự nhiên: 4 + Mở mắt khi gọi : 3 + Mở mắt với kích thích đau: 2 + Không:1 - Vận động: + Theo yêu cầu: tốt: 6 + Phản ứng khi kích thích đau: * Chính xác: 5 * Không chính xác: 4 + Gập tứ chi: 3 + Duỗi tứ chi: 2 + Không: 1 Lời nói: + Trả lời: tốt: 5 + Trả lời nhầm lẫn: 4 + Nói các chữ vô nghĩa: 3 + Nói không thành tiếng: 2 + Không: 1 6.Khám vận động Nếu bệnh nhân hợp tác: đánh giá sức cơ, TLC. Không hợp tác: Xem đáp ứng tứ chi với kích thích đau. Yếu liệt nữa người: Quan sát khi bệnh nhân giãy dụa, kháng cự tay chân bên yếu liệt sẽ cử động ít hoặc không cử động. Khám cảm giác. Khám phản xạ. Dấu hiệu tiểu não: dấu rung giật nhãn cầu thường gặp ở trẻ em bị máu tụ hố sau Tuỳ vào vị trí tổn thương sẻ ảnh hưởng đến một hoặc nhiều chức năng của cơ thể CẬN LÂM SÀNG X quang sọ thẳng nghiêng. Chụp cắt lớp (XN cơ bản trong CTSN) - Máu tụ. - Phù não. - Khí nội sọ. - Vỡ xương sọ, sàn sọ. - Cấu trúc đường giữa. Chụp cột sống Ngoài ra: MRI, SA thóp, Mạch não đồ:ít dùng Chụp cắt lớp não (Chụp CT não) * Nöùt soï daïng ñöôøng (hay gaëp nhaát) ; ñöôøng saùng, maát lieân tuïc ôû baûn soï * Luùn soï * Daõn khôùp soï * Vôõ vuïn vaø vôõ phöùc taïp Gaõy luùn soï thaùi döông ñænh GAÕY XÖÔNG Máu tụ ngoài màng cứng MÁU TỤ DƯỚI MÀNG CỨNG Cat scan. Máu tụ dưới màng cứng Tuï maùu döôùi maøng cöùng maõn After removing all blood clot, brain swelling is not yet reduced. EDH Taêng ñaäm ñoä caùc khe, raõnh naõo XUAÁT HUYEÁT KHOANG DÖÔÙI NHEÄN XUAÁT HUYEÁT TRONG NAÕO THAÁT (Intraventricular hemorrhage)