Bài giảng Bệnh đái tháo đường

BEÄNH ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Bs. Traàn Quang Khaùnh Boä moân Noäi tieát- Tröôøng ÑHYD TPHCM ÑAÏI CÖÔNG VEÀ BEÄNH ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Khoâng bò ÑTÑ Bò beänh ÑTÑ Pima Indian : 40-50% Chaâu Myõ : 5 - 10 % Chaâu AÂu : 2 - 5 % Chaâu AÙ : 1.5 - 8 % + Singapore: 8.6 % + Vieät Nam: Haø Noäi: 1.1 % (1991)  Thaønh phoá Hoà Chí Minh: 2.52 % (1992) DÒCH TEÃ HOÏC BEÄNH ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG - Maäp phì, maäp phì daïng nam, cao huyeát aùp, roái loaïn chuyeán hoaù lipid. Di truyeàn, nhieãm virus Thoùi quen ít vaän ñoäng, aên nhieàu thöùc aên nhieàu naêng löôïng - Phuï nöõ sanh con treân 4 kg hoaëc hay bò saåy thai hoaëc ña oái. - Söû duïng caùc thuoác: corticoid, thuoác ngöøa thai, thuoác lôïi tieåu nhoùm thiazide, diazoxide. - Ñaùi thaùo ñöôøng thai kyø, roái loaïn dung naïp glucose, roái loaïn ñöôøng huyeát khi ñoùi ôû nhöõng laàn xeùt nghieäm tröôùc. CAÙC YEÁU TOÁ NGUY CÔ CUÛA BEÄNH ÑTÑ Moät maãu ñöôøng huyeát töông baát kyø > 200 mg% + caùc trieäu chöùng cuûa tình traïng taêng ñöôøng huyeát Ñöôøng huyeát töông khi ñoùi > 126 mg% Ñöôøng huyeát töông 2 giôø sau uoáng 75g glucose > 200mg% - Neáu khoâng coù caùc trieäu chöùng taêng ñöôøng huyeát hay maát buø chuyeån hoùa caáp thì neân thöïc hieän laïi laàn thöù nhì ñeå xaùc ñònh chaån ñoaùn. - OGTT khoâng laøm thöôøng quy treân laâm saøng TIEÂU CHÍ CHAÅN ÑOAÙN ÑTÑ (ADA 1997 & WHO 1998) CAÙC KHAÙI NIEÄM TRUNG GIAN TAÀM SOAÙT BEÄNH ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Treân 45 tuoåi, moãi 3 naêm Döôùi 45 tuoåi, neáu: - Thöøa caân hay beùo phì ( > 120% CNLT)- Coù tieàn caên gia ñình- Coù yeáu toá chuûng toäc (da ñen, da ñoû, AÙ chaâu)- Coù con CNLS > 4kg hay ñöôïc chaån ñoaùn ÑTÑ thai kyø- THA vaø/hay RLCH lipid- Ñaõ ñöôïc chaån ñoaùn RLDN glucose hay RLÑH ñoùi PHAÂN LOAÏI BEÄNH ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG 1. Ñaùi thaùo ñöôøng típ 1: 2. Ñaùi thaùo ñöôøng típ 2: 3. Ñaùi thaùo ñöôøng thai kyø: 4. Caùc tyùp ñaëc hieäu khaùc: - Giaûm chöùc naêng teá baøo beta do khieám khuyeát gen - Giaûm hoaït tính insulin do khieám khuyeát gen - Beänh lyù tuïy ngoaïi tieát - Beänh lyù noäi tieát - Taêng ñöôïng huyeát do thuoác, hoùa chaát - Nhieãm truøng - Ñaùi thaùo ñöôøng qua trung gian mieãn dòch - Moät soá beänh lyù gen - Hoäi chöùng Prader-Willi - Loaïi khaùc TRIEÄU CHÖÙNG CUÛA BEÄNH ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Hoäi chöùng 4 nhieàu: Uoáng nhieàu Tieåu nhieàu AÊn nhieàu Suït caân nhieàu Trieäu chöùng khaùc: Deã bò nhieãm truøng, baát löïc, CAÙC XEÙT NGHIEÄM TRONG CHAÅN ÑOAÙN & THEO DOÕI BEÄNH ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG CAÙC XEÙT NGHIEÄM THÖÔØNG QUY Ñöôøng huyeát ñoùi: Laø xeùt nghieäm saøng loïc beänh ñaùi thaùo ñöôøng Ñaùnh giaù hieäu quaû ñieàu trò beân caïnh moät soá xeùt nghieäm khaùc Ñöôïc tieán haønh vaøo buoåi saùng sau 8-12 giôø nhòn ñoùi Ñeå chaån ñoaùn beänh ñaùi thaùo ñöôøng caàn laøm toái thieåu 2 laàn Ñöôøng huyeát baát kyø: Cuõng laø moät xeùt nghieäm saøng loïc beänh ñaùi thaùo ñöôøng Ñöôïc tieán haønh khi beänh nhaân ñaõ aên uoáng Ñeå chaån ñoaùn ít nhaát cuõng phaûi laøm 2 laàn Ñöôøng huyeát 2 giôø sau aên: Giuùp ñaùnh giaù khaû naêng chuyeån hoùa ñöôøng vaø saûn xuaát insulin cuûa cô theå Laø xeùt nghieäm giuùp khaúng ñònh keát quaû ñöôøng huyeát ñoùi vaø ñaùnh giaù hieäu quaû ñieàu trò Ñöôøng nieäu: Ngöôõng ñöôøng cuûa thaän dao ñoäng töø 140-180 mg/dl Khoâng phaûn aûnh trung thöïc noàng ñoä ñöôøng huyeát Khoâng coù giaù trò ñeå chaån ñoaùn ñaùi thaùo ñöôøng Coù theå duøng ñeå theo doõi vaø ñaùnh giaù ñieàu trò ôû nhöõng beänh nhaân lôùn tuoåi khoâng caàn kieåm soùat ñöôøng huyeát thaät chaët cheû Öu ñieåm: reû, deã thöïc hieän, khoâng caàn laáy maùu NGHIEÄM PHAÙP DUNG NAÏP GLUCOSE Chæ ñònh nghieäm phaùp dung naïp glucose: Nhaèm muïc ñích ñaùnh giaù khaû naêng chuyeån hoùa glucose trong cô theå Ñöôïc chæ ñònh ñeå chaån ñoùan xaùc ñònh beänh ÑTÑ Caùch thöïc hieän Nghieäm phaùp dung naïp glucose: 2-3 ngaøy tröôùc nghieäm phaùp beänh nhaân aên cheá ñoä coù töø 200-300 g carbohydrat/ ngaøy Nhòn ñoùi töø 8-12 giôø tröôùc khi laøm nghieâm phaùp Cho beänh nhaân uoáng 1,75 g/kg caân naëng ñöôøng glucose (toái ña 75 g) Ñöôøng huyeát tónh maïch ñöôïc laáy tröôùc khi uoáng vaø sau khi uoáng 120 phuùt Caùc yeáu toá laøm aûnh höôûng ñeán keát quaû: Stress (chaán thöông, nhieãm truøng, beänh naëng,…) Vaän ñoäng theå löïc nhieàu Corticoides Thuoác ngöøa thai Lôïi tieåu nhoùm thiazides Cheïn beta Moät soá thuoác höôùng taâm thaàn Keát quaû Nghieäm phaùp dung naïp glucose: Ñöôøng huyeát ñoùi 200 mg/dl: ÑTÑ THEÅ CETON Chæ ñònh tìm theå ceton: 1- Khi coù beänh naëng keøm theo: nhieãm truøng, chaán thöôùng, vieâm nhieãm,… 2- Baát cöù khi naøo ñöôøng huyeát > 300 mg/dl hay 15 mmol/l 3- Khi nghi ngôø coù tình traïng nhieãm cetonacid 4- Khi coù thai Theå ceton ñöôïc thaønh laäp khi: 1- Ñöôøng huyeát taêng cao nhöng cô theå khoâng theå söû duïng ñöôïc ñöôøng ñeå taïo thaønh naêng löôïng. Chaát beùo seõ bò thuûy phaân ñeå taïo naêng löôïng döôùi daïng theå ceton. Söï hieän dieän theå ceton laø daáu hieäu baùo ñoäng cô theå ñang raát caàn insulin 2- Khi beänh nhaân nhòn ñoùi hoaëc khoâng aên uoáng ñöôïc vì noân oùi. Trong tröôøng hôïp naøy cô theå khoâng thieáu insulin nhöng laïi thieáu ñöôøng glucose. Xeùt nghieäm tìm ceton trong nöôùc tieåu: 1- Laáy hoäp que thöû ceton nieäu vaø xem laïi haïn söû duïng. Que thöû quaù haïn hay ñoåi maøu tröôùc khi thöû coù theå cho keát quaû sai. 2- Nhuùng que thöû vaøo loï nöôùc tieåu hoaëc nhoû vaøi gioït nöôùc tieåu leân que thöû ñuùng vaøo vò trí oâ chæ thò. Thaám heát nöôùc tieåu dö vaøo giaáy thaám. 3- So maøu que thöû vôùi baûng chæ thò maøu treân hoäp. Caàn baûo ñaûm thôøi gian thaät ñuùng nhö yeâu caàu. 4- Keát quaû ceton nöôùc tieåu coù theå aâm,tính hay döông tính töø (+) ñeán (4+). Thoâng baùo ngay cho baùc só khi coù keát quaû döông tính ôû baát kyø möùc ñoä naøo. Kieåm tra haïn söû duïng cuûa que thöû ghi treân hoäp CAÙC BÖÔÙC TÌM THEÅ CETON NÖÔÙC TIEÅU Kieåm tra maøu saéc que thöû So maøu que thöû vôùi baûng chæ thò treân hoäp Nhuùng que thöû vaøo loï nöôùc tieåu töôi   TÌM THEÅ CETON MAÙU Giuùp phaùt hieän sôùm hôn tình traïng nhieãm ceton Loïai tröø tröôøng hôïp beänh nhaân khoâng coù nöôùc tieåu Ñaét tieàn hôn tìm ceton nieäu ÑÒNH LÖÔÏNG NOÀNG ÑOÄ HbA1C HbA1c > 7% Thôøi gian ÑH 6 mmol/l ÑH ôû thôøi ñieåm khaùm beänh oån ñònh nhöng trung bình 2-3 thaùng tröôùc vaãn cao: HbA1c cao, kieåm soaùt ÑH khoâng toát HbA1c 3,5 mg/mmol Caùc nguyeân nhaân gaây döông tính giaû: Nhieãm truøng nhaát laø nhieãm truøng tieåu Sau khi vaän ñoäng theå löïc Soát Taêng huyeát aùp hay suy tim naëng Phuï nöõ coù kinh Beänh lyù caàu thaän, suy thaän Moät soá beänh noäi khoa khaùc (beänh Kalher,…) TÖÏ THEO DOÕI ÑÖÔØNG HUYEÁT Töï theo doõi ñöôøng huyeát: Laø phöông tieän caù nhaân ñeå ñaùnh giaù ñöôøng huyeát Söû duïng maùu mao maïch vôùi löôïng nhoû Giuùp phaùt hieän tình traïng haï ñöôøng huyeát hay ñaùi thaùo ñöôøng maø ñöôøng huyeát chöa vöôït quaù ngöôõng ñöôøng cuûa thaän Giuùp ñieàu chænh cheá ñoä ñieàu trò thích hôïp Giuùp töï ñaùnh giaù hieäu quaû ñieàu trò Phaûn aûnh chính xaùc möùc ñöôøng huyeát ôû thôøi ñieåm thöû Thôøi ñieåm tieán haønh töï thöû ñöôøng huyeát: Saùng ñoùi Tröôùc caùc böõa aên Tröôùc khi ñi nguû Vaøo luùc 3-4 giôø saùng Tröôùc caùc muõi tieâm insulin Khi coù trieäu chöùng nghi taêng hay haï ñöôøng huyeát Vaøo nhöõng ngaøy beänh nhaân bò beänh BIEÁN CHÖÙNG MAÏN TÍNH CUÛA BEÄNH ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Bieán chöùng maét Bieán chöùng tim maïch Bieán chöùmg thaän Bieán chöùng thaàn kinh BIEÁN CHÖÙNG MAÏN TÍNH ÑTÑ Bieán chöùng maïch maùu lôùn Bieán chöùng maïch maùu nhoû Xô vöõa ñoäng maïch tieán trieån nhanhBaát thöôøng thaønh maïchRoái loaïn ñoâng maùuRoái loaïn chuyeån hoùa lipidTaêng huyeát aùpHuùt thuoác laù Daøy maøng ñaùy mao maïchToån thöông mao maïch &tieåu ñoäng maïch BEÄNH LYÙ VOÕNG MAÏC DO ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG 1. Dòch teã hoïc: - Laø bieán chöùng gaây muø haøng ñaàu taïi Hoa kyø 4-6 trieäu beänh nhaân ñaùi thaùo ñöôøng coù beänh lyù voõng maïc (National Society to Prevent Blindness) Beänh nhaân khôûi phaùt tröôùc 30 tuoåi: 13% coù BLVM 3,5 g/24 giôø: HCTH thöù phaùt do ÑTÑ 4. Giai ñoaïn 4: Suy thaän roõ raøng Taêng HA, suy thaän, phuø, tieåu ñaïm ñaïi theå 5. Giai ñoaïn 5: Suy thaän giai ñoaïn cuoái BIEÁN CHÖÙNG TIM MAÏCH DO ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Beänh maïch vaønh: -Taàn suaát cao gaáp 2-3 laàn, töû vong cao gaáp 2 laàn -Toån thöông raõi raùc vaø lan toûa aûnh höôûng ñeán caùc maïch vaønh nhoû - Maát tính chaát baûo veä tim maïch ôû phuï nöõ tröôùc tuoåi maõn kinh - Trieäu chöùng: CÑTN, NMCT (im laëng) vôùi tieân löôïng khoâng toát - Taêng tyû leä töû vong vaø taùi phaùt NMCT 2. Tai bieán maïch maùu naõo: - Nhuõn naõo / xuaát huyeát naõo 3. Beänh maïch maùu ngoaïi bieân: - Vieâm taéc ñoäng maïch chi döôùi : Ñau caùch hoài Ñau chaân ôû tö theá naèm Chaân laïnh, tím ñoû Teo cô lieân ñoát Tieán trieån ñeán hoaïi thö  Hoaïi thö khoâ Hoaïi thö öôùt Loeùt thieáu maùu taïi choå BIEÁN CHÖÙNG DA DO ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG U vaøng Necrobiosis lipoidica diabetocorum BIEÁN CHÖÙNG XÖÔNG VAØ KHÔÙP DO ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Co cöùng Dupuytren Daáu hieäu baøn tay caàu nguyeän BIEÁN CHÖÙNG NHIEÃM KHUAÅN Beänh nhaân ÑTÑ hay gaëp: - Khuaån nieäu - Vieâm TQ hay aâm ñaïo do candida - Vieâm tuùi maät khí thuûng - Mucor mycosis - Vieâm tai ngoaøi aùc tính - Lao  - Nhieãm truøng chaân BIEÁN CHÖÙNG CAÁP TÍNH CUÛA BEÄNH ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Hoân meâ haï ñöôøng huyeát Hoân meâ nhieãm ceton acid Hoân meâ taêng aùp löïc thaåm thaáu Hoân meâ nhieãm acid lactic ÑIEÀU TRÒ BEÄNH ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Cheá ñoä aên Vaän ñoäng theå löïc Söû duïng thuoác MUÏC ÑÍCH ÑIEÀU TRÒ Laøm giaûm bôùt caùc trieäu chöùng cuûa taêng ñöôøng huyeát 2. Giöõ möùc caân naëng lyù töôõng 3. Duy trì möùc ñöôøng huyeát gaàn vôùi bình thöôøng trong 24 giôø vôùi hy voïng ngöøa vaø laøm chaäm caùc bieán chöùng cuûa beänh nhaát laø ôû maïch maùu lôùn vaø maïch maùu nhoû 4. Naâng cao chaát löôïng cuoäc soáng MUÏC TIEÂU CUÏ THEÅ Ngaên söï taêng ñöôøng huyeát quaù möùc, ngöøa vaø laøm chaäm söï xuaát hieän caùc bieán chöùng 2. Ngöøa nhöõng côn haï ñöôøng huyeát treân beänh nhaân duøng thuoác 3. Ñaït möùc caân lyù töôûng 4. Bình thöôøng hoaù lipid maùu, laøm chaäm tieán trình xô vöõa ñoäng maïch CHEÁ ÑOÄ DINH DÖÔÕNG P (caân naëng - kg) = T(chieàu cao - cm) - 100 – (T-150)/4 nam -2,5 nöõ TÍNH NHU CAÀU NAÊNG LÖÔÏNG THAÙP DINH DÖÔÕNG Nhoùm tinh boät, nguõ coác,…töø 6-12 phaàn/ngaøy Nhoùm traùi caây töø 3-4 phaàn/ngaøy Nhoùm rau xanh töø 3-5 phaàn/ngaøy Saûn phaåm töø söõa 2-3 phaàn/ngaøy Thòt, caù, tröùng,… 2-3 phaàn/ngaøy Chaát beùo, ñöôøng,….haïïn cheá Carbohydrat 50-60% Protid 15-20% Lipid 30% PHAÂN PHOÁI THAØNH PHAÀN CALORIE VAÄN ÑOÄNG THEÅ LÖÏC Taêng cöôøng söû duïng glucose ôû cô Taùc duïng toát leân tim maïch, giaûm beùo phì Mang laïi söï laïc quan, hoaø nhaäp cuoäc soáng Neân taäp caùc moân theå thao taêng cöôøng söï deõo dai: ñi boä, döôõng sinh, ñi xe ñaïp,… Tröôùc khi taäp caàn: 1. Ñaùnh giaù söï kieåm soaùt ñöôøng huyeát 2. Xaùc ñònh caùc bieán chöùng cuûa ñaùi thaùo ñöôøng 3. Khaùm tim maïch 4. Khaùm baøn chaân 5. Khaùm maét 6. Höôùng daãn caùch töï theo doõi ñöôøng huyeát SÖÛ DUÏNG THUOÁC THUOÁC VIEÂN HAÏ ÑÖÔØNG HUYEÁT UOÁNG: 1. Sulfonylurea 2. Glinide 3. Biguanide 4. ÖÙc cheá men alpha-glucosidase 5. TZD INSULINE SULFONYLUREA Kích thích teá baøo beta tuïy taêng tieát insulin Coâng thöùc chung R1-sulfonylurea-R2 Chæ ñònh: ÑTÑ típ 2 khôûi beänh sau 30 tuoåi Coøn teá baøo beta hoaït ñoäng Khoâng coù töï khaùng theå Beänh keùo daøi döôùi 5 naêm Theå traïng trung bình, hôi thöøa caân Tieát cheá, luyeän taäp ñuùng caùch ÑH ñoùi < 300mg/dl Choáng chæ ñònh: Dò öùng thuoác Suy gan, suy thaän Ñaùi thaùo ñöôøng type 1 Coù thai, cho con buù Maát buø chuyeån hoaù caáp Töông taùc thuoác: Salicylate, Probenecid, Clofibrate, Dicoumarol Pheùnylbutazone, Sulfamide, Chlorampheùnicol Röôïu, IMAO,… Taùc duïng phuï: Dò öùng Tieâu hoùa Huyeát hoïc Phaûn öùng Disulfuram Hoäi chöùng tieát ADH khoâng thích hôïp Haï ñöôøng huyeát Caùc theá heä: Theá heä 1: Chlorpropamide, Acetohexamide Tolazamide, Tolbutamide Theá heä 2: Glibenclamide, Glipizide, Gliclazide Glimeùpiride GLINIDE Kích thích tieát insulin khi coù glucose Chæ ñònh vaø choáng chæ ñònh: Töông töï sulfonylurea Meglitinide coù theå duøng treân beänh nhaân suy thaän Taùc duïng phuï: Haï ñöôøng huyeát Vieâm nhieãm ñöôøng hoâ haáp treân Nhöùc ñaàu BIGUANIDE Öùc cheá söï saûn xuaát glucose ôû teá baøo gan Chæ ñònh: Ñaùi thaùo ñöôøng típ 2, nhaát laø khi coù caùc ñaëc ñieåm cuûa ñeà khaùng Insulin Thaän troïng: Ngöng metformin 6-24 giôø tröôùc khi chuïp X-quang vôùi thuoác caûn quang, Ngöng metformin trong taát caû caùc tình huoáng thieáu oxy caáp tính Ngöng metformin moät ngaøy tröôùc khi phaãu thuaät. Kieåm tra chöùc naêng thaän ñeàu ñaën. Ño coâng thöùc maùu haøng naêm. Choáng chæ ñònh: Creatinin huyeát thanh  1.5 mg/dL (nam) vaø  1.4 mg/dL (nöõ) Chöùc naêng gan baát thöôøng Nhieãm toan caáp hoaëc maïn Coù thieáu oxy ñeán moâ cuïc boä hoaëc toaøn thaân Truïy tim maïch, nhoài maùu cô tim caáp, suy tim caáp Nhieãm truøng naëng Uoáng nhieàu röôïu Taùc duïng phuï: Roái loaïn tieâu hoùa, Giaûm acid folic vaø sinh toá B12 Nhieãm acid lactic ÖÙC CHEÁ MEN ALPHA-GLUCOSIDASE ÖÙc cheá caïnh tranh men alpha-glucosidase, giaûm haáp thu glucose sau aên Chæ ñònh: Beänh nhaân ÑTÑ coù ñöôøng huyeát sau aên taêng cao Choáng chæ ñònh: Coù thai, cho con buù Suy gan, suy thaän Maát buø chuyeån hoaù caáp Taùc duïng phuï: Taêng men gan, tieâu hoaù THIAZOLIDINE-DIONE Taêng ñoä nhaïy caûm vôùi insulin Chæ ñònh: Ñaùi thaùo ñöôøng típ 2 Choáng chæ ñònh: Ñaùi thaùo ñöôøng type 1 Coù thai Treû em Men gan taêng gaáp 2,5 laàn giôùi haïn treân cuûa bình thöôøng Suy tim giai ñoaïn III, IV theo NYHA. Taùc duïng phuï: Phuø, taêng caân Giaûm dung tích hoàng caàu vaø huyeát saéc toá Taêng men gan (coù theå hoài phuïc) Thaän troïng: Kieåm tra AST, ALT moãi 2 thaùng moät laàn trong naêm ñaàu tieân, sau ñoù neáu bình thöôøng seõ kieåm tra moãi naêm moät laàn. Theo doõi caân naëng beänh nhaân vaø caùc trieäu chöùng suy tim. HIEÄU QUAÛ CAÙC NHOÙM THUOÁC VIEÂN HAÏ ÑÖÔØNG HUYEÁT UOÁNG KHI DUØNG ÑÔN ÑOÄC PHOÁI HÔÏP THUOÁC HAÏ ÑÖÔØNG HUYEÁT UOÁNG Nguyeân taéc: 1. Khoâng phoái hôïp hai thuoác cuøng nhoùm 2. Thöôøng phoái hôïp toái ña 3 loaïi thuoác, khoâng neân phoái hôïp 4 loaïi, neáu khoâng hieäu quaû neân chuyeån sang tieâm insuline 3. Phaûi theo doõi ñöôøng huyeát caån thaïän 4. Toân troïng ñuùng chæ ñònhvaø choáng chæ ñònh INSULINE Taùc duïng cuûa insuline: - Taêng söï thu naïp vaø chuyeån hoaù glucose ôû caùc moâ cô, môõ - Taêng söï chuyeån ñoåi glucose thaønh glycogen taïi gan - Giaûm söï taân sinh ñöôøng - ÖÙc cheá söï ly giaûi moâ môõ vaø söï phoùng thích acid beùo töø moâ môõ - Kích thích söï toång hôïp protein vaø ngaên chaën söï ly giaûi protein ôû cô Ñoä tinh khieát cuûa insuline: - Laø thaønh phaàn proinsuline coù trong moät trieäu phaàn insuline (ppm: part per million - phaàn trieäu) - Human insulin = 1ppm Ñôn vò insuline: - Thöôøng duøng laø ñôn vò quoác teá - 1UI = 0,04082 mg hay 1 mg = 24 UI Noàng ñoä vaø kyù hieäu insuline: Phaân loaïi insuline: Chæ ñònh insuline: - Ñaùi thaùo ñöôøng type 1 - Ñaùi thaùo ñöôøng type 2 neáu gaày, thaát baïi vôùi thuoác vieân, coù bieán chöùng caáp hoaëc nhieãm truøng, suy gan, suy thaän - Coù thai - Treû em - Phaãu thuaät Caùch söû duïng insuline: - Lieàu baét ñaàu : 0,25-0,5 ñôn vò /kg caân naëng/ ngaøy. - Thay ñoåi lieàu moãi 3-5 ngaøy, moãi laàn chæ thay ñoåi 3-5 ñôn vò. - Khoâng tieâm quaù 40 ñôn vò moät laàn. - Neáu aên nhieàu hôn chích theâm 5 ñôn vò. - Vaän ñoäng nhieàu : giaûm lieàu insulin hoaëc aên theâm - Phaûi duøng loaïi oáng tieâm phuø hôïp vôùi loaïi thuoác - Thay ñoåi vò trí tieâm chích. - Nôi tieâm thuoác phaûi saïch, khoâng caàn phaûi lau baèng coàn Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán söï kieåm soaùt insuline: - Sai laàm trong ñieàu trò - Yeáu toá aûnh höôûng ñeán söï haáp thu insuline - Yeáu toá laøm taêng nhu caàu insuline - Yeáu toá laøm giaûm nhu caàu insuline Baûo quaûn: - 25C ñeå ñöôïc 4-6 tuaàn - 2-8C : vaøi naêm. - Choã toái, maùt : 3-4 tuaàn. Taùc duïng phuï cuaû insuline: - Haï ñöôøng huyeát - Taêng ñöôøng huyeát phaûn öùng (hieän töôïng Somogyi) - Loaïn döôõng môõ taïi nôi tieâm - Ñeà khaùng insuline do khaùng theå - Dò öùng insuline