Bài giảng An toàn người bên trong công tác dược lâm sàng tại Bệnh viện Chợ Rẫy - Nguyễn Quốc Bình

AN TOÀN NGƯỜI BỆNH TRONG CÔNG TÁC DƯỢC LÂM SÀNG TẠI BV CHỢ RẪY TS.DS. Nguyễn Quốc Bình Khoa Dược, Bệnh viện Chợ Rẫy MỞ ĐẦU  DLS: là hoạt động NCKH và thực hành dược về tư vấn sử dụng thuốc hợp lý, an toàn, hiệu quả nhằm tối ưu hoá việc sử dụng thuốc (ĐN số 40 tại Luật Dược 2016)  7 nội dung DLS (theo luật Dược 2016):  Tư vấn xây dựng danh mục thuốc  Tư vấn và giám sát việc kê đơn và sử dụng thuốc  Thông tin, hướng dẫn sd thuốc cho người kê đơn, người sd thuốc  Phân tích, đánh giá hiệu quả sd thuốc  Tham gia theo dõi, giám sát ADR  NCKH liên quan đến sd thuốc hợp lý, an toán, hiệu quả MỞ ĐẦU  Chức năng, nhiệm vụ Dược sỹ làm công tác DLS (TT 22/2011):  Chịu trách nhiệm về thông tin thuốc trong BV (bao gồm cả báo cáo ADR, công tác cảnh giác dược)  Tư vấn sử dụng thuốc an toàn hợp lý cho HĐT&ĐT, cán bộ y tế và người bệnh.  Tham gia theo dõi, ktra, giám sát kê đơn thuốc nội trú và ngoại trú. Hướng dẫn và ktra sd thuốc trong BV; tính toán hiệu chỉnh liều; thay thế thuốc nếu có tương tác, tương kỵ, trùng thuốc.  Tham gia NCKH Phần 1 CÁC HOẠT ĐỘNG DLS LIÊN QUAN ĐẾN AN TOÀN NGƯỜI BỆNH ĐỐI VỚI KHÂU CẤP PHÁT THUỐC Kiểm tra đơn thuốc Điều chỉnh/thay thế thuốc Thông tin về cách bảo quản thuốc Hướng dẫn cho người lĩnh thuốc/mua thuốc Tư vấn để bác sỹ lựa chọn thuốc Ví dụ: PPI kết hợp với clopidogrel Sintrom Singulair DSL TẠI BỘ PHẬN PHA THUỐC  Rà soát đơn thuốc pha, kiểm tra tương tác tương kỵ  Kiểm tra liều chỉ định: phải phù hợp với số liệu ghi nhận về diện tích da hoặc kg cân nặng. Trong khoảng liều cho phép  Hướng dẫn, lưu ý về dụng cụ truyền, thời gian bảo quản, thời gian truyền thuốc  Kiểm soát chất lượng thuốc Yêu cầu pha: Cisplatin vào glucose 5%, Doxorubicin vào NaCl 0,9%. Etoposide 150mg/250mg NaCl 0,9%. What is happening?  Cung cấp thông tin tới BS. ĐD, duy trì hđ tại khoa lâm sàng AN TOÀN THÔNG QUA TƯ VẤN DLS (I) ?  Cung cấp thông tin tới BS. ĐD, duy trì hđ tại khoa lâm sàng AN TOÀN THÔNG QUA TƯ VẤN DLS (II)  Đọc, phân tích bệnh án KS; tham gia giám sát chương trình quản lý KS 21/05/2015 Nhập cấp cứu Ampi + sulba 1.5g IV Lấy máu cấy VK Nhập nội phổi 22/05 25/05 Azithromycin 0.5mg/24h inj Vsinh: S.aureus Nhạy vanco 1μg, teico, tige, fosfo, bactrim Vanco 1g inf x 2 L/ngày 02/06 hết nốt mủ trên da ĐL vanco/máu 03/06 DTM vanco = 37.18 μg/ml 05/06/2015 Vanco 1g/24g inf LS:Phổi không ran, hết nốt mủ. Xuất viện. Đổi sang KS uống linezolid 0.6g/v x 2 L/ngày x 5. BN 89 tuổi, triệu chứng viêm phổi, viêm da, suy tim độ 3, cushing do thuốc, tăng huyết áp AN TOÀN THÔNG QUA TƯ VẤN DLS (III)  Rà soát toa thuốc online STT HỌ VÀ TÊN Ngày khám KHOA VẤN ĐỀ PHÁT HIỆN Tư vấn, xử lí 1 Nguyễn Thị Hía 12/29/15 Tai Mũi Họng BN được chỉ định 1 KS đánh Gr(-) (Ciprofloxacin) và 1 KS đánh Gr (+) (Augmentin) Phát đơn bình thường 2 Đoàn Thu Điểm 12/30/15 Cơ Xương Khớp 2 thuốc cùng nhóm ức chế bơm proton (PPI) Đã có sự trùng hoạt chất trong đơn, giải thích cho bệnh nhân chỉ sử 1 thuốc. Bệnh nhân đồng ý 3 Hồ Thanh Bích Tuyền 12/31/15 Thẩm phân phúc mạc Liều Losatran trong đơn 200mg/ngày Theo Martindale liều tối đa của losartan 100mg/ngày, liên hệ bác sĩ giảm còn 1v/ngày 4 Nguyễn Kim Thư 1/15/16 Điều trị giảm đau 2 loại thuốc hướng thần, gây nghiện sử dụng cùng lúc (morphin và Fentanyl) Sử dụng được Fentanyl 5 Lê Thị Hai 1/18/16 Nội Thận Liều Adalat cao hơn liều hướng dẫn. Liều trong đơn Adalat LA 60mg (3v/ngày) Liên hệ BS. Quân giảm còn 2v/ngày 6 Trịnh Văn Có 3/18/16 Tim Mạch CT Thời gian dùng thuốc Albis 2 lần, mỗi lần 2 viên Góp ý ghi rõ thời điểm dùng thuốc 7 Dương Thị Mỹ Phương 4/7/16 Phẫu thuật mạch máu BN kê toa Arcoxia 120mg* 2l/ngày/28 ngày (vượt quá liều tối đa của Etoricoxib) Gọi điện cho BS, BS điều chỉnh lại toa mới Etoricoxib 60mg*2l/ngày 8 Đặng Văn Mậu 4/4/16 Nội Tim Mạch Ngoại Tiết Niệu Liều Casodex (Bicalutamide) cao Phù hợp 9 Nguyễn Ngọc Như Quỳnh 4/4/16 Chỉnh Hình Liều chỉ định Cravit 250mg (3v/ngày) trong 28 ngày Đã gọi BS Hùng với liều dùng trên là không hợp lý. BS giảm xuống còn 14 ngày 10 Phạm Thị Thu Hà 5/16/16 Nội Thận Liều Clindamycin (300mg*2v/28 ngày) cho NT cẳng chân kéo dài qúa thời gian cho phép Liên hệ BS. Hoàng Lan, điều chỉnh thành 300mg*2v/15 ngày 11 Nguyễn Thành Tài 7/19/16 Tim mạch CT Liều Lacidipine 8mg/ngày Gọi điện cho BS điều chỉnh lại liều 12 Mã Văn Chí 7/28/16 Huyết Học Thời điểm uống Allopurinol Góp ý ghi rõ thời điểm dùng thuốc ĐƠN THUỐC ONLINE STT HỌ VÀ TÊN Ngày khám KHOA VẤN ĐỀ PHÁT HIỆN Tư vấn, xử lí 1 Nguyễn Thị Hía 12/29/15 Tai Mũi Họng BN được chỉ định 1 KS đánh Gr(-) (Ciprofloxacin) và 1 KS đánh Gr (+) (Augmentin) Phát đơn bình thường 2 Đoàn Thu Điểm 12/30/15 Cơ Xương Khớp 2 thuốc cùng nhóm ức chế bơm proton (PPI) Đã có sự trùng hoạt chất trong đơn, giải thích cho bệnh nhân chỉ sử 1 thuốc. Bệnh nhân đồng ý 3 Hồ Thanh Bích Tuyền 12/31/15 Thẩm phân phúc mạc Liều Losatran trong đơn 200mg/ngày Theo Martindale liều tối đa của losartan 100mg/ngày, liên hệ bác sĩ giảm còn 1v/ngày 4 Nguyễn Kim Thư 1/15/16 Điều trị giảm đau 2 loại thuốc hướng thần, gây nghiện sử dụng cùng lúc (morphin và Fentanyl) Sử dụng được Fentanyl 5 Lê Thị Hai 1/18/16 Nội Thận Liều Adalat cao hơn liều hướng dẫn. Liều trong đơn Adalat LA 60mg (3v/ngày) Liên hệ BS. Quân giảm còn 2v/ngày 6 Trịnh Văn Có 3/18/16 Tim Mạch CT Thời gian dùng thuốc Albis 2 lần, mỗi lần 2 viên Góp ý ghi rõ thời điểm dùng thuốc 7 Dương Thị Mỹ Phương 4/7/16 Phẫu thuật mạch máu BN kê toa Arcoxia 120mg* 2l/ngày/28 ngày (vượt quá liều tối đa của Etoricoxib) Gọi điện cho BS, BS điều chỉnh lại toa mới Etoricoxib 60mg*2l/ngày 8 Đặng Văn Mậu 4/4/16 Nội Tim Mạch Ngoại Tiết Niệu Liều Casodex (Bicalutamide) cao Phù hợp 9 Nguyễn Ngọc Như Quỳnh 4/4/16 Chỉnh Hình Liều chỉ định Cravit 250mg (3v/ngày) trong 28 ngày Đã gọi BS Hùng với liều dùng trên là không hợp lý. BS giảm xuống còn 14 ngày 10 Phạm Thị Thu Hà 5/16/16 Nội Thận Liều Clindamycin (300mg*2v/28 ngày) cho NT cẳng chân kéo dài qúa thời gian cho phép Liên hệ BS. Hoàng Lan, điều chỉnh thành 300mg*2v/15 ngày 11 Nguyễn Thành Tài 7/19/16 Tim mạch CT Liều Lacidipine 8mg/ngày Gọi điện cho BS điều chỉnh lại liều 12 Mã Văn Chí 7/28/16 Huyết Học Thời điểm uống Allopurinol Góp ý ghi rõ thời điể dùng thuốc ĐƠN THUỐC ONLINE STT HỌ VÀ TÊN Ngày khám KHOA VẤN ĐỀ PHÁT HIỆN Tư vấn, xử lí 13 Lê Phương 7/28/16 Nội Tim Mạch Cơ Xương Khớp Thời điểm uống Allopurinol Góp ý ghi rõ thời điểm dùng thuốc 14 Thái Văn Trang 7/28/16 Nội Tim Mạch Cơ Xương Khớp Thời điểm uống Allopurinol Góp ý ghi rõ thời điểm dùng thuốc 15 Cao Thị Sáo 7/28/16 Nội Tiết Huyết Học Thời điểm uống Allopurinol Góp ý ghi rõ thời điểm dùng thuốc 16 Nguyễn Hữu Danh 7/28/16 Nội tim Mạch Huyết Học Thời điểm uống Allopurinol Góp ý ghi rõ thời điểm dùng thuốc 17 Nguyễn Thị Phương 7/28/16 Huyết Học Thời điểm uống Allopurinol Góp ý ghi rõ thời điểm dùng thuốc 18 Lê Thị Liên 7/28/16 Nội Tim Mạch Huyết Học Thời điểm uống Allopurinol Góp ý ghi rõ thời điểm dùng thuốc 19 Phùng Minh Mẫn 7/28/16 Thẩm phân phúc mạc Liều Lacidipine 8mg/ngày Gọi điện cho BS điều chỉnh lại liều. BS điều chỉnh thành Nifedipin liều 40mg/ngày 20 Phùng Thị Lan 7/29/16 Viêm Gan Phối hợp Entercavir và Tenofovir Phù hợp 21 Thạch Dũng 8/1/16 Phẫu Thuật im Tổng số viên phát cho bệnh nhân (40 viên) nhiều hơn số viên cần sử dụng trong 30 ngày (34.5 viên) Đã gọi điện cho BS Cường. BS Cường có giải thích sợ BN bẻ hư thuốc nên cho thừa, tư vấn lại nguy ơ uống cao hơn liều chỉ định. BS đồng ý chỉnh lại 35 viên 22 Nguyễn Văn Quá 8/3/16 Nội Tổng Quát 9 Liều dùng Flunarizine Góp ý về liều dùng Flunarizine ở BN > 35t: 5mg/ngày 23 Trần Văn Nga 8/3/16 Nội tim Mạch Cơ Xương Khớp Tương tác giữa Clopidogel và Omeprazol Đề nghị phong khám Cơ Xương Khớp đổi Omeprazol sang Pantoprazol AN TOÀN THÔNG QUA TƯ VẤ DLS (III) Ghi nhận ADR, phân tích nguyên nhân, đề xuất hướng xử trí Bc ADR số 1: ghi nhận với Xenetix 300 vào ngày 25/06/2012. Hậu quả nghiêm trọng. Bc ADR số 2: liên quan đến Telebrix, 28/06/2012. Hậu quả nghiêm trọng. Bc ADR số 3: liên quan đến Iopamiro, 30/06/2012. Hậu quả nghiêm trọng. Giải pháp: huấn luyện lại về quy trình. Sàng lọc bệnh nhân, không sử dụng polymer gắn iod cho đối tượng có nguy cơ cao. Ổn định trang thiết bị, vật tư của quy trình có liên quan. AN TOÀN THÔNG QUA XỬ LÝ ADR (IV) AN TOÀN QUA XỬ LÝ BC NGHI NGỜ CL (I)  Ví dụ xử lý báo cáo ghi nhận nồng độ đáy của Vancomycin không đạt Ý kiến BS: nghi ngờ chất lượng thuốc AN TOÀN QUA XỬ LÝ BC NGHI NGỜ CL (I)  Ví dụ xử lý thuốc thiếu thể tích “Trong thực tế sử dụng tại bệnh viện, thao tác rút dịch cần thực hiện nhanh; dịch etoposide rất dẻo sánh, đễ dính trên thành lọ và nút, nên khi lấy dịch có thể không rút hết được toàn bộ lượng dịch trong lọ.đây là thực tế mà công ty chưa lường trước trong quá trình sản xuất. Tiếp thu ý kiến phản hồi từ Quý Bệnh viện, Công ty sẽ xem xét điều chỉnh thể tích đóng dịch của sản phẩm Eetoposide cho các lô thành phẩm tiếp theo”. AN TOÀN QUA XỬ LÝ BC NGHI NGỜ CL (III)  Ví dụ xử lý báo cáo kết tủa tại dây pha loãng máu trước màng PBP khi lọc máu liên tục  Cung cấp thông tin lên wibsite bệnh viện AN TOÀN THÔNG QUA TT THUỐC Phần 2. NHẬN DIỆN THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIẢI PHÁP? BS & ĐD chưa quan tâm đúng mức về cách dùng, thời gian dùng, đặc biệt là TƯƠNG TÁC THUỐC, có nhiều phối hợp thuốc dẫn đến tương tác nguy hiểm. Cần sự hỗ trợ của DƯỢC SĨ LÂM SÀNG Đội ngũ DS lâm sàng tại bệnh viện còn thiếu về số lượng chất lượng Có BV còn “trắng” về DLS THỰC TRẠNG GP1: TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DLS TẠI BV  Chức năng, nhiệm vụ Dược sỹ làm công tác DLS (TT 22/2011):  Chịu trách nhiệm về thông tin thuốc trong BV (bao gồm cả báo cáo ADR, công tác cảnh giác dược)  Tư vấn sử dụng thuốc an toàn hợp lý cho HĐT&ĐT, cán bộ y tế và người bệnh.  Tham gia theo dõi, ktra, giám sát kê đơn thuốc nội trú và ngoại trú. Hướng dẫn và ktra sd thuốc trong BV; tính toán hiệu chỉnh liều; thay thế thuốc nếu có tương tác, tương kỵ, trùng thuốc.  Tham gia NCKH Không DLS Không thông tin Không xử lý Không có yếu tố khẳng định an toàn GP II: HUẤN LUYỆN, ĐTLT Tập hợp, xây dựng bài giảng, huấn luyện về an toàn thuốc, thông tin thuốc, cảnh giác dược GP III: LÀM VIỆC NHÓM TÓM LƯỢC  Để DLS phát huy được vài trò trong đảm bảo an toàn cho người bệnh thì cần thiết phải có sự kết hợp với các bộ phân khác, trong đó người DLS phải làm trò trách nhiệm đã được quy định. Các hoạt động DLS tại bệnh viện không chỉ khu trú tại khoa lâm sàng mà trải dài toàn bộ chuỗi cung cấp thuốc phục vụ điều trị, với nhiều hình thức khác nhau nhưng đều hướng đến trọng tâm là đảm bảo an toàn cho người bệnh trong khi sử dụng thuốc  Đào tạo thường xuyên, đào tạo lại đóng vai trò then chốt để DLS triển khai được hoạt động DLS hiệu quả, từ đó đóng góp vào việc đảm bảo an toàn người bệnh. CÁM ƠN SỰ CHÚ Ý THEO DÕI CỦA QUÝ VỊ. Thank you for your attention.