Ảnh hưởng của chế phẩm thảo dược bào chế từ cuyên tâm liên, dây cóc, gừng bổ sung vào thức ăn cho gà đến một số chỉ tiêu năng suất gà thịt giống COBB-308 - Lã Văn kính

KHOA HC CƠNG NGH N«ng nghiƯp vµ ph¸t triĨn n«ng th«n - KỲ 1 - TH¸NG 2/2012 81 NH Huchoa NG CuhoahoiA CH" PH#M THO Duchoa C BÀO CH" Tuchoahuyen XUYÊN TÂM LIÊN, DÂY CĨC, GuchoahuyenNG B) SUNG VÀO THuchoasacC ,N CHO GÀ "N M-T S CH TIÊU N,NG SU.T GÀ THT GING COBB - 308 Lã V!n Kính1, Nguyn Th( L Hrng1 TĨM T,T Nghiên cucthsacu nhrm Cánh giá Wnh hucth?ng cuthhoia ch8 ph‚m thWo ducth"c IAS-1 bào ch8 tucthhuyen cao b4t thân lá cây xuyên tâm liên, dây cĩc và gucthhuyenng vAi tm l 37,2%, 41,0% và 21,8% C8n gà th(t Cobb-308. Trong thí nghi m, 250 gà con 1 ngày tu6i Cucth"c chia làm 5 lơ theo nguyên t%c CNng C@u nhau v@ gi.ng, tu6i, tính bi t và kh.i lucth"ng vAi 10 lUn lDp li, mei lUn 5 con. Tm l ch8 ph‚m b6 sung dao C4ng tucthhuyen 0,25% C8n 0,5% và so sánh vAi berberin. Thi gian thí nghi m tucthhuyen 1 ngày tu6i C8n 7 tuUn tu6i. K8t quW nghiên cucthsacu chL ra rrng b6 sung ch8 ph‚m thWo ducth"c IAS-1 vào thucthsacc !n cho gà th(t Cã cWi thi n t!ng tr>ng, giWm tiêu t.n thucthsacc !n, giWm tm l tiêu chWy trong khi khơng Wnh hucth?ng C8n khW n!ng !n vào, tm l nuơi s.ng và ch;t lucth"ng th(t. Tm l b6 sung ch8 ph‚m thWo ducth"c IAS-1 vào kh‚u phUn thucthsacc !n cho gà th(t là 0,375%. B6 sung tm l này Cã cWi thi n t!ng tr>ng Cucth"c 9,8%, giWm 7,1% tiêu t.n thucthsacc !n và giWm tm l tiêu chWy r;t nhi@u tucthhuyen 14,3% xu.ng 9,7%. Tucthhuyen khĩa:ucthhuyenucthhuyenucthhuyen Ch8 ph‚m thWo ducth"c IAS-1, cao xuyên tâm liên, dây cĩc, gucthhuyenng, gà th(t, t!ng tr>ng, tiêu t.n thucthsacc !n, tm l tiêu chWy. I. T VN  1 M4t hucthAng Ci trong tucthOng lai là sucthhoi duthnangng các ch8 ph‚m thWo ducth"c trong thiên nhiên CM thay th8 cho vi c sucthhoi duthnangng kháng sinh, các ch;t kích thích sinh tructh?ng trong ch!n nuơi nhrm CWm bWo sWn xu;t sWn ph‚m ch!n nuơi an tồn. Các ch;t kích thích sinh tructh?ng, t!ng khW n!ng tiêu hĩa và h;p thu thucthsacc !n, t!ng cucthng sucthsacc khVe cuthhoia h vi sinh vQt ru4t, t!ng cucthng chucthsacc n!ng min d(ch cĩ nguNn g.c tucthhuyen thWo m4c tucthnang nhiên m? ra m4t triMn v>ng thay th8 các hĩoc mơn t!ng tructh?ng gây C4c hi cho ngucthi tiêu thuthnang các sWn ph‚m ch!n nuơi hi n Cang Cucth"c dùng b;t h"p pháp ? nucthAc ta. ã cĩ nhucthngang nghiên cucthsacu sWn xu;t các ch8 ph‚m tucthhuyen thWo m4c ucthsacng duthnangng ? m4t s. nucthAc tiên ti8n nhucth M, an Mch. Các cơng ty Ca qu.c gia nhucth Alltech, Biomin Cã sWn xu;t và thucthOng mi hĩa m4t s. sWn ph‚m Cucth"c chi8t xu;t tucthhuyen thWo ducth"c (Biomin P.E.P, Biomin C-EX). Ti8p theo các nghiên cucthsacu bào ch8 trong phịng thí nghi m và in vivo trên chu4t; nghiên cucthsacu này cuthhoia C@ tài này nhrm xác C(nh Wnh hucth?ng cuthhoia ch8 ph‚m thWo ducth"c xuyên tâm liên, dây cĩc, gucthhuyenng trên gà th(t. II. VT LIU VÀ PHuchoaNG PHÁP THÍ NGHIM 1. VQt li u thí nghi m a. Ch8 ph‚m thWo ducth"c: Ch8 ph‚m thWo ducth"c sucthhoi duthnangng trong thí nghi m là sWn ph‚m Cucth"c bào ch8 vAi 1 Viện KHKT NN miền Nam. sucthnang h"p tác giucthngaa Vi n Khoa h>c K thuQt Nơng nghi p mi@n Nam vAi Trung tâm Sâm và Ducth"c li u Tp. HCM. Thành phUn: Cao b4t thân lá cây xuyên tâm liên, dây cĩc và gucthhuyenng vAi tm l 37,2%, 41,0% và 21,8% g>i tên là IAS-1. Hot ch;t chính: h"p ch;t flavonoid, alkaloid và diterpen lacton (Lê Minh Tri8t và ctv, 2010; LucthOng Kim Bích và ctv, 2010). b. Nguyên li u thucthsacc !n chính trong kh‚u phUn: Ngơ, cám go, khơ Ce tucthOng 48%, b4t sị, dUu Ce tucthOng, DCP, premix, L-lysin, methionin, bicacbonat natri (NaHCO3), NaCl. c. Con gi.ng: Gà th(t cơng nghi p thucthOng ph‚m gi.ng Cobb — 308. d. (a CiMm: Trung tâm Nghiên cucthsacu và Hu;n luy n Ch!n nuơi Bình Th%ng — Vi n KHKTNN mi@n Nam. 2. PhucthOng pháp thí nghi m T6ng s. 250 gà con 1 ngày tu6i Cucth"c chia làm 5 lơ theo nguyên t%c CNng C@u nhau v@ gi.ng, tu6i, tính bi t và kh.i lucth"ng vAi 10 lUn lDp li, mei lUn 5 con. Thi gian thí nghi m tucthhuyen 1 ngày tu6i C8n 7 tuUn tu6i. - Lơ 1. .i chucthsacng, khơng b6 sung ch8 ph‚m thWo ducth"c hay kháng sinh. - Lơ 2. B6 sung ch8 ph‚m thWo ducth"c IAS-1 vAi tm l 0,25%. KHOA HC CƠNG NGH N«ng nghiƯp vµ ph¸t triĨn n«ng th«n - KỲ 1 - TH¸NG 2/2012 82 - Lơ 3. B6 sung ch8 ph‚m thWo ducth"c IAS-1 vAi tm l 0,375% . - Lơ 4. B6 sung ch8 ph‚m thWo ducth"c IAS-1 vAi tm l 0,50%. - Lơ 5. B6 sung berberin vAi tm l 0,14%. 3. Các chL tiêu theo dõi
Kh.i lucth"ng cO thM: Ti thi CiMm b%t CUu thí nghi m (1 ngày tu6i), gà Cucth"c cân phân lơ theo nhĩm, mei nhĩm 25 con/ 1 ơ chuNng. Vào các thi CiMm 2 C8n 7 tuUn tu6i cân cá thM cuthhoia tồn b4 gà cuthhoia các lơ thí nghi m vào sáng sAm khi chuctha cho !n. Lúc 1 ngày tu6i dùng cân Ci n tucthhoi loi 1 kg (±2g), 2 và 3 tuUn tu6i dùng cân CNng hN loi 1 kg (±5 g), gà 4 C8n 7 tuUn tu6i dùng cân CNng hN loi 5 kg (±20 g).
Tm l tiêu chWy và tình trng tiêu chWy - Tm l tiêu chWy Cucth"c Cánh giá thơng qua ngày con tiêu chWy và C4 ucthAt cuthhoia phân. * Tm l ngày con tiêu chWy - PhucthOng pháp: Ghi nhQn s. con tiêu chWy hàng ngày ? tucthhuyenng lơ, quan sát biMu hi n tiêu chWy qua vùng quanh le huy t và n@n chuNng 1 lUn/ ngày vào bu6i sáng. - D;u hi u nhQn bi8t tiêu chWy ? gà: Thành phUn nucthAc tiMu chuthhoi y8u cuthhoia gà là axit uric và gà khơng cĩ bàng quang nên khi các mu.i và axit uric Cucth"c to thành ducthAi dng hịa tan s€ Cucth"c k8t li vAi phân to thành m4t lAp tr%ng mVng bao quanh phân. Vì vQy, ? gà khVe mnh bình thucthng thì phân cĩ màu xám thành khuơn xung quanh Cucth"c bao b?i m4t lAp tr%ng mVng và Con cu.i cuthhoia phân cĩ màu tr%ng, Cĩ chính là axit uric. Các dng phân gà tiêu chWy là phân lỗng khơng thành khuơn. Trên gà cĩ các dng tiêu chWy nhucth sau: (1) Phân lỗng nucthAc màu tr%ng Cuthnangc, màu tr%ng, xanh lỗng do gà b( nhim các loi vi khu‚n nhucth Salmonella, E.coli. (2) phân nhão cĩ màu nâu sơcơla hoDc nâu CV là do gà b( nhim cUu trùng; (3) phân lVng s@n s t khơng thành khuơn và trong phân cĩ mWnh thucthsacc !n chuctha tiêu hĩa h8t là do gà b( b nh Cucthng tiêu hĩa. - Cơng thucthsacc tính: Tm l ngày con tiêu chWy (%) = (T6ng s. ngày con tiêu chWy/T6ng s. ngày con nuơi) * 100. * ánh giá C4 ucthAt cuthhoia phân ánh giá C4 ucthAt cuthhoia phân theo TCVN 4801- 89 brng phucthOng pháp s;y khơ m„u phân ? nhi t C4 1050C trong tuthhoi s;y ducthAi áp su;t thucthng. Vi c ch>n m„u phân ti8n hành nhucth sau: Mei nghi m thucthsacc ch>n ng„u nhiên 1 ơ chuNng CM thu tồn b4 phân trong ngày CM s;y. Phân gà Cucth"c thu 3 lUn ti thi CiMm 4, 5 và 6 tuUn tu6i, mei thi CiMm 1 m„u/ nghi m thucthsacc x 5 nghi m thucthsacc = 15 m„u phân. Các m„u phân sau khi thu Cucth"c phân tích và Cánh giá ti Phịng Nghiên cucthsacu Dinh ducthRng Thucthsacc !n-Vi n Khoa h>c Nơng nghi p mi@n Nam.
ChL s. sWn xu;t (PI): Là chL s. Cánh giá t6ng h"p các chL tiêu kinh t8 k thuQt: t.c C4 t!ng tr>ng, tm l nuơi s.ng, tiêu t.n thucthsacc !n và s. ngày nuơi. ChL s. sWn xu;t càng cao thì hi u quW kinh t8 càng lAn và Cucth"c tính theo cơng thucthsacc cuthhoia Ross Breeder (1990). PI = (Kh.i lucth"ng cO thM lúc k8t thúc (g) x Tm l s.ng (%))/ S. ngày nuơi (ngày) x chL s. tiêu t.n thucthsacc !n. ánh giá ch;t lucth"ng th(t: K8t thúc thí nghi m, mei lơ ch>n 4 gà (2 tr.ng, 2 mái) vAi kh.i lucth"ng Ci di n cho nhĩm Cucth"c m6 kháo sát CM Cánh giá ch;t lucth"ng th(t. 4. PhucthOng pháp phân tích s. li u S. li u Cucth"c xucthhoi lý brng phUn m@n Minitab 15.0 phiên bWn n!m 2000 thơng qua phucthOng pháp phân tích phucthOng sai ANOVA brng tr%c nghi m Dumett. Tr%c nghi m 2 Cucth"c sucthhoi duthnangng CM so sánh tm l b nh và tm l ch8t giucthngaa các lơ thí nghi m. III. KT QU VÀ THO LUN K8t quW v@ khW n!ng t!ng tr>ng gà cuthhoia thí nghi m Cucth"c trình bày ? bWng 1. VAi CiMm xu;t phát nhucth nhau giucthngaa các lơ (46 g/con), sau 2 tuUn thí nghi m, kh.i lucth"ng gà cuthhoia các lơ phát triMn nhucth nhau và Ct tucthhuyen 383 g/con C8n 385 g/con. Nhucth vQy, ch8 ph‚m thWo ducth"c khơng Wnh hucth?ng C8n t!ng tr>ng cuthhoia gà trong 2 tuUn tu6i CUu tiên. 8n 4 tuUn tu6i thì kh.i lucth"ng gà b%t CUu cĩ sucthnang chênh l ch nhau cĩ ý ngh‰a giucthngaa các lơ. i@u này cho th;y các ch8 ph‚m thWo ducth"c b%t CUu phát huy tác duthnangng và Wnh hucth?ng C8n chL tiêu t!ng tr>ng cuthhoia gà. Trong 3 lơ b6 sung ch8 ph‚m thì lơ 3 (tm l b6 sung 0,375%) cĩ kh.i lucth"ng 4, 6 và 7 tuUn tu6i cao nh;t (1310, 2103 và 2388 g/con) tucthOng CucthOng vAi lơ b6 sung berberin (1327, 2148 và 2456 g/con) và cao hOn lơ b6 sung 0,25% và 0,5% (Tuy nhiên sucthnang sai khác này khơng cĩ ý ngh‰a th.ng kê (P>0,05)), nhucthng cao hOn cĩ ý ngh‰a (P<0,05) so vAi lơ C.i chucthsacng (1250, 1946 và 2205 g/con). KHOA HC CƠNG NGH N«ng nghiƯp vµ ph¸t triĨn n«ng th«n - KỲ 1 - TH¸NG 2/2012 83 BWng 1. Kh.i lucth"ng và t!ng tr>ng gà thí nghi m ChL tiêu Lơ 1 Lơ 2 Lơ 3 Lơ 4 Lơ 5 P Kh.i lucth"ng bình quân (g) 1 ngày tu6i 46 46 46 46 46 2 tuUn tu6i 385 383 383 383 385 4 tuUn tu6i 1250a 1266 ab 1310b 1294ab 1327b <0,05 6 tuUn tu6i 1946a 2022ab 2103b 2040 ab 2148 b <0,001 7 tuUn tu6i 2205 a 2277ab 2388 b 2328 ab 2456 b <0,001 T!ng tr>ng bình quân (g/con/ngày) 0-2 tuUn tu6i 24 24 24 24 24 2-4 tuUn tu6i 62 a 63 a 66 b 65 ab 67 b <0,05 4-6 tuUn tu6i 50 54 57 53 59 6-7 tuUn tu6i 37 a 36 a 41 b 41 b 43 b <0,05 0-7 tuUn tu6i 51a 53ab 56b 54ab 57b <0,001 C: C.i chucthsacng, a,b: các s. trung bình trong cùng m4t hàng cĩ các chucthnga khác nhau thM hi n sucthnang khác bi t cĩ ý ngh‰a th.ng kê (P<0,05) Nhucth vQy b6 sung ch8 ph‚m thWo ducth"c IAS-1 vào kh‚u phUn gà th(t Cã cWi thi n kh.i lucth"ng gà lúc 7 tuUn tu6i tucthhuyen 3,3 C8n 8,3% so vAi lơ C.i chucthsacng. Tính chung cho cW giai Con 0 - 7 tuUn tu6i, t!ng tr>ng gà cao nh;t ? lơ b6 sung 0,375% ch8 ph‚m và berberin (56-57 g/con/ngày), cao hOn rõ r t so vAi các lơ C.i chucthsacng (51 g/con/ngày). Mucthsacc b6 sung 0,375 % ch8 ph‚m IAS-1 Cã cWi thi n 9,8% v@ khW n!ng t!ng tr>ng so vAi lơ C.i chucthsacng. K8t quW này tucthOng CucthOng vAi k8t quW nghiên cucthsacu cuthhoia Jamroz và ctv (2003) Cã báo cáo rrng b6 sung 150 - 300 mg/kg ch;t chi8t thWo ducth"c gNm capsacin, carvacrol và cinnamicaldehit trong kh‚u phUn gà th(t Cã cWi thi n tr>ng lucth"ng gà tucthhuyen 5,4 C8n 8,1%. Tuy nhiên m4t s. nghiên cucthsacu khác Jamroz và ctv (2005), Sarica và ctv (2005), Cabuk M và ctv (2006) cho rrng khơng cĩ sucthnang sai khác v@ kh.i lucth"ng gà thí nghi m khi b6 sung hen h"p thWo ducth"c vào kh‚u phUn gà th(t. BWng 2. Thucthsacc !n tiêu thuthnang và h s. chuyMn hĩa thucthsacc !n cuthhoia gà thí nghi m ChL tiêu Lơ 1 Lơ 2 Lơ 3 Lơ 4 Lơ 5 P Thucthsacc !n tiêu thuthnang (g/con) 0-2 tuUn tu6i 494 494 494 494 494 2-4 tuUn tu6i 1561 1562 1557 1554 1554 4-6 tuUn tu6i 1992 1999 2008 1944 2022 6-7 tuUn tu6i 835 840 853 925 885 0-7 tuUn tu6i 4834 4857 4872 4874 4877 H s. chuyMn hĩa thucthsacc !n 0-2 tuUn tu6i 1,46 1,46 1,46 1,46 1,46 2-4 tuUn tu6i 1,80 b 1,77b 1,68 ab 1,71 ab 1,65 a <0,001 4-6 tuUn tu6i 2,86 b 2,64 ab 2,53 a 2,61 ab 2,46 a <0,001 6-7 tuUn tu6i 3,22 ab 3,29 b 2,99 ab 3,21 ab 2,87 a <0,05 0-7 tuUn tu6i 2,24 b 2,18 b 2,08 ab 2,14 ab 2,02 a <0,001 Sucthhoi duthnangng ch8 ph‚m IAS-1 b6 sung vào thucthsacc !n hUu nhucth khơng Wnh hucth?ng C8n khW n!ng !n vào cuthhoia gà, khơng kích thích gà !n nhi@u hOn cuthngang nhucth khơng làm gà !n m;t ngon. K8t quW này khác vAi nghiên cucthsacu tructhAc Cây cuthhoia chúng tơi cuthngang sucthhoi duthnangng ch8 ph‚m thWo ducth"c trên nhucthng ? dng b4t khơ, chuctha chi8t xu;t thành cao Cã làm giWm khW n!ng tiêu thuthnang thucthsacc !n cuthhoia gà do tm l b6 sung nhi@u và ch8 ph‚m cĩ v( C%ng. H s. chuyMn hĩa thucthsacc !n cuthhoia gà thí nghi m khơng khác nhau trong 2 tuUn tu6i CUu tiên. ChL s. này Cucth"c cWi thi n rõ r t tucthhuyen sau tuUn tu6i thucthsac hai tr? Ci. N8u tính chung cho cW giai Con 0 — 7 tuUn tu6i thì h s. chuyMn hĩa thucthsacc !n cuthhoia lơ b6 sung 0,375% ch8 ph‚m IAS-1 tucthOng CucthOng vAi lơ sucthhoi duthnangng berberin (2,08 so vAi 2,02 kg thucthsacc !n /kg t!ng tr>ng) và t.t hOn tucthhuyen 7,1% so vAi lơ C.i chucthsacng. K8t quW này cuthngang tucthOng tucthnang vAi k8t quW nghiên cucthsacu cuthhoia các tác giW Cabuk M. và ctv (2006) cho rrng b6 sung hen h"p tinh dUu vào kh‚u phUn gà th(t Cã cWi thi n chL tiêu tiêu t.n thucthsacc !n. TucthOng tucthnang, Mathivanan và ctv (2006) báo cáo rrng Cã cWi thi n 2% tiêu t.n thucthsacc !n cuthhoia gà th(t ti thi CiMm 6 tuUn tu6i, khi b6 sung 2 g/kg KHOA HC CƠNG NGH N«ng nghiƯp vµ ph¸t triĨn n«ng th«n - KỲ 1 - TH¸NG 2/2012 84 xuyên tâm liên nhucth ch;t thay th8 kháng sinh kích thích sinh tructh?ng cuthhoia gà th(t ti ™n 4. BWng 3. Tm l nuơi s.ng và chL s. sWn xu;t cuthhoia gà thí nghi m ChL tiêu Lơ 1 Lơ 2 Lơ 3 Lơ 4 Lơ 5 Tm l nuơi s.ng C8n 0-3 tuUn (%) 98.0 100 100 97.5 100 Tm l nuơi s.ng C8n 4-7 tuUn (%) 98 96,0 98,0 98,5 98 Tm l nuơi s.ng C8n 0-7 tuUn (%) 96,0 96,0 98,0 96,0 98,0 ChL s. sWn xu;t PI 193 205 230 213 242 Tm l nuơi s.ng các lơ thí nghi m Ct cao tucthhuyen 97,5 C8n 100% ? giai Con 0-3 tuUn tu6i và 96 C8n 98% giai Con 4-7 tuUn tu6i. N8u tính chung cW giai Con 0-7 tuUn tu6i thì lơ b6 sung 0,375% ch8 ph‚m cĩ tm l nuơi s.ng Ct 98% tucthOng CucthOng vAi lơ b6 sung berberin (98%) và cao hOn lơ C.i chucthsacng (96%), mDc dù các sai khác này khơng cĩ ý ngh‰a th.ng kê. K8t quW này phù h"p vAi nghiên cucthsacu cuthhoia Tipakorn (2002) Cã thí nghi m nghiên cucthsacu Wnh hucth?ng cuthhoia vi c b6 sung xuyên tâm liên C8n sucthnang t!ng tructh?ng, tL l ch8t cuthhoia gà th(t ti Thái Lan. Tác giW k8t luQn rrng tL l ch8t giWm m4t cách cĩ ý ngh‰a ? mucthsacc b6 sung 0,4% xuyên tâm liên so vAi các lơ khác. ChL s. sWn xu;t PI Cánh giá t6ng thM các chL tiêu kinh t8 k thuQt, chL s. PI càng cao thì hi u quW càng t.t, PI cuthhoia lơ b6 sung 0,375% ch8 ph‚m Ct cao nh;t (230), cao hOn 19,2% so vAi lơ C.i chucthsacng và cao hOn 8,0 -12,2% so vAi lơ b6 sung 0,25% và 0,5% ch8 ph‚m. BWng 4. Tm l tiêu chWy và C4 ucthAt cuthhoia phân cuthhoia các lơ thí nghi m ChL tiêu Lơ 1 Lơ 2 Lơ 3 Lơ 4 Lơ 5 p T6ng ngày con theo dõi giai Con (gC) 1-2 tuUn tu6i (tt) 560 560 560 560 560 T6ng ngày con tiêu chWy gC 1-2 tt 45 40 35 39 34 Tm l ngày con tiêu chWy (%) 8,0 7,1 6,3 7,0 6,1 T6ng ngày con theo dõi gC 3-7 tt 1400 1400 1400 1400 1400 T6ng ngày con tiêu chWy gC 3-7 tt 235 173 155 163 150 Tm l ngày con tiêu chWy (%) 16,8b 12,4 a 11,1 a 11,6 a 10,7 a 0,01 T6ng ngày con theo dõi gC 1-7 tt 1960 1960 1960 1960 1960 T6ng ngày con tiêu chWy gC 1-7 tt 280 213 190 202 184 Tm l ngày con tiêu chWy (%) 14,3 b 10,9 a 9,7 a 10,3 a 9,4 a 0,01 Tm l VCK trong phân gà (%) 19,1 21,0 24,6 22,3 21,0 Qua bWng 4 cho th;y tm l tiêu chWy cuthhoia gà ? t;t cW các lơ thí nghi m giai Con 0-2 tuUn tu6i (6,1 — 8,0%) th;p hOn giai Con 3-7 tuUn tu6i (10,7 — 16,8%) và khơng cĩ sucthnang khác bi t cĩ ý ngh‰a th.ng kê (P>0,05) giucthngaa các lơ. Tính cW chu kš nuơi 1-7 tuUn tu6i, tm l tiêu chWy cuthhoia các lơ b6 sung ch8 ph‚m tucthhuyen 9,7 — 10,9% và C@u th;p hOn lơ C.i chucthsacng (14,3%). Vi c b6 sung tm l ch8 ph‚m khác nhau vào kh‚u phUn khơng cĩ sai khác cĩ ý ngh‰a và khơng khác vAi lơ b6 sung berberin — là thu.c tr( b nh tiêu chWy trên ngucthi r;t t.t. 4 ucthAt cuthhoia phân gà Cucth"c Cánh giá thơng qua tm l vQt ch;t khơ cuthhoia phân. ChL tiêu này cuthngang phWn ánh tình trng tiêu chWy cuthhoia gà. Sinh lý bình thucthng thì phân gà cĩ 20-26% vQt ch;t khơ và 74-80% là nucthAc. K8t quW ? bWng 4 cho th;y hàm lucth"ng VCK trong các m„u phân gà dao C4ng tucthhuyen 19,1 — 24,6% và khơng khác nhau giucthngaa t;t cW các lơ thí nghi m vAi lơ C.i chucthsacng. Trong Cĩ lơ C.i chucthsacng là th;p nh;t 19,1% th;p hOn sinh lý bình thucthng 0,9 — 6,9% và cao nh;t là lơ 3 (24,6%), tuy nhiên các mucthsacc này v„n nrm trong khoWng bình thucthng. BWng 5. Ch;t lucth"ng th(t xI (%) ChL tiêu Lơ 1 Lơ 2 Lơ 3 Lơ 4 Lơ 5 P Tm l th(t xI 72,9 72,8 73,0 72,5 73,4 >0,05 Tm l ucthsacc 33,1 33,2 33,3 33,4 33,7 >0,05 Tm l Cùi 32,2 32,4 32,1 32,0 32,1 >0,05 Tm l th(t xI, ucthsacc và Cùi cuthhoia gà thí nghi m Cucth"c trình bày ? bWng 5. Tm l th(t xI th;p nh;t ? lơ C.i chucthsacng (72,9%) và cao nh;t ? lơ berberin (73,4%), tuy nhiên sucthnang sai khác hồn tồn khơng cĩ ý ngh‰a th.ng kê (P>0,05). Tm l Cùi và ucthsacc giucthngaa các lơ thí nghi m khơng sai khác nhau nhi@u dao C4ng tucthhuyen 32,1 — 32,4% (Cùi) và tucthhuyen 33,1 C8n 33,7% (ucthsacc). K8t quW này cuthngang phù h"p vAi nghiên cucthsacu cuthhoia Dieumou và ctv (2009) Cã thí nghi m sucthnang Wnh hucth?ng cuthhoia vi c b6 sung tinh dUu cuthhoia gucthhuyenng và tVi brng Cucthng u.ng C8n n!ng su;t và khu h vi sinh vQt Cucthng ru4t trên gà. Tác giW k8t luQn rrng tm l th(t xI lúc gà 7 tuUn tu6i cuthhoia các lơ gà cĩ KHOA HC CƠNG NGH N«ng nghiƯp vµ ph¸t triĨn n«ng th«n - KỲ 1 - TH¸NG 2/2012 85 b6 sung tinh dUu tVi gucthhuyenng Ct tucthhuyen 69,8 — 73,3% cao hOn so vAi lơ C.i chucthsacng, tuy nhiên sucthnang sai khác khơng cĩ ý ngh‰a th.ng kê. Nhucth vQy, vi c b6 sung ch8 ph‚m thWo ducth"c khơng Wnh hucth?ng C8n ch;t lucth"ng th(t xI. IV. KT LUN - B6 sung ch8 ph‚m thWo ducth"c IAS-1 vào thucthsacc !n cho gà th(t Cã cWi thi n t!ng tr>ng, giWm tiêu t.n thucthsacc !n, giWm tm l tiêu chWy trong khi khơng Wnh hucth?ng C8n khW n!ng !n vào, tm l nuơi s.ng và ch;t lucth"ng th(t. - Tm l b6 sung t.i ucthu ch8 ph‚m thWo ducth"c IAS-1 vào kh‚u phUn thucthsacc !n cho gà th(t là 0,375%. B6 sung tm l này Cã cWi thi n t!ng tr>ng Cucth"c 9,8%, giWm 7,1% tiêu t.n thucthsacc !n và giWm tm l tiêu chWy r;t nhi@u tucthhuyen 14,3% xu.ng 9,7%. TÀI LIU THAM KHO 1. Cabuk M., Bozkurt M., Alcicek A., Akbas Y., and Kucukyilmaz K., 2006. Effect of a herbal essential oil mixture on growth and internal organ weight of broiler from young and old breeder flocks. South Africa Journal of Animal Science 36 (2): 135- 141. 2. Jamroz D., Orda J., Kamel C., Wiliczkiewicz A., Wertelecki T. and Skorupinska J., 2003. The influence of phytogenetic extracts on performance, nutruent digestibility, carcass characteristics and gut microbial status in broiler chicken. Journal of Animal Feed Science 12: 583-596. 3. Jamroz D., Orda J., Wiliczkiewicz A., Wertelecki T., and Skorupinska J., 2005. Use of active substances of plant origin in chicken diets based on maize and locally grown cereals. Bristish Poultry Science 46: 485 — 493. 4. Mathivanan R., Edwin S. C., Amutha R., and Viswanathan K., 2006. Panchagavya and Andrographis paniculata as alternatives to antibiotic growth promoters on broiler production and carcass characteristics. International Journal of Poultry Science 5 (12): 1144-1150. 5. Sarica S., Ciftci A., Demir E., Kilinc K., and Yildirim Y., 2005. Use of an antibiotic growth promoter and two herbal natural feed additives with and without exogenous enzymes in wheat based broiler diets. Journal of Animal Science 35: 61-72. 6. Tipakorn N., 2002. Effects of Andrographis paniculata (Burm.f.) Nees on performance, mortality and coccidiosis in broiler chickens. Doctoral Dissertation, Georg-August-University, Gottingen, Germany, 69 pages. 7. Lê Minh Tri8t, Nguyn Th( Thu HucthOng, DucthOng Th( M4ng Ng>c, TrUn Cơng LuQn, Lã V!n Kính, 2010. Nghiên cucthsacu tác duthnangng theo hucthAng t!ng cucthng min d(ch thucthnangc nghi m cuthhoia các cơng thucthsacc ph.i h"p tucthhuyen ducth"c li u. Tp chí Y h>c thành ph. HN Chí Minh 2/2010 trang 111-115. 8. LucthOng Kim Bích, Nguyn Th( Thu HucthOng, DucthOng Th( M4ng Ng>c, TrUn Cơng LuQn, ồn Qu.c Hucthng, Lã V!n Kính, 2010. Nghiên cucthsacu tác duthnangng b6 huy8t và t!ng tr>ng cuthhoia các cơng thucthsacc ph.i h"p tucthhuyen ducth"c li u. Tp chí Y h>c thành ph. HN Chí Minh 2/2010 trang 121-128. THE EFFECTS OF HERB EXTRACT FROM ANDROGRAPHIS PANICULATA, TINOSPORA CRISPA AND GINGER ON THE PERFORMANCE OF COBB — 308 BROILER La Van Kinh, Nguyen Thi Le Hang Summary This study aims to assess the effects of IAS-1 herb extract prepared from stem and leaf powders of Andrographis paniculata (Burm.f.) Nees (37.2%), Tinospora crispa (L.) Miers (40.1%) and Ginger (Zingiber officinale Roscoe) (21.8%) on the performance of COBB — 308 broiler. A total 250 chickens at one day old with iso- sex, breed and weight were allocated into five treatments, 10 replicates, 5 chickens each. The supplement ratio of herb extract into the chicken diets varied from 0.25% to 0.50% and compared with berberin. The experimental time was 7 weeks. The results show that the supplement of herb extract IAS-1 increased the weight gain, improved the feed conversion and decreased diarrhea rate whereas there was no effects on the feed intake, survival rate and meat quality. The optimal rate of IAS-1 herb extract supplement into the broiler diet is 0.375%. This supplement rate increased 9.8% of weight gain, improved FCR by 7.1% and strongly decreased diarrhea rate from 14.3% to 9.7%. Key word: IAS-1 herb extract, Andrographis paniculata, Tinospora crispa, Zingiber officinale, broiler, weight gain, FCR, diarrhea. Ngucthi phWn bi n: TS. Nguyn Thanh SOn